Il Baxkortostan bɑːʃˈkɔːrtoʊstæn bir Russu Респу блика Башкортоста н trażlitterat Respublika Bashkortostan IPA rʲɪsˈpubl

Il-Baxkortostan (/bɑːʃˈkɔːrtoʊstæn/; bir-Russu: Респу́блика Башкортоста́н, trażlitterat: Respublika Bashkortostan, IPA: [rʲɪsˈpublʲɪkə bəʂkərtɐˈstan]; bil-Baxkir: Башҡортостан Республикаһы), magħrufa wkoll bħala Baxkirija (bir-Russu: Башки́рия, trażlitterat: Bashkiriya, IPA: [bɐʂˈkʲirʲɪjə]), hija repubblika tar-Russja li tinsab bejn il- u l- fl-Ewropa tal-Lvant. Ir-repubblika tkopri 143,600 kilometru kwadru u għandha popolazzjoni ta’ erba’ miljun ruħ. Il-Baxkortostan hija l-iktar repubblika popolata fir-Russja. Il-belt kapitali u l-ikbar belt tar-repubblika hija .

Ir-repubblika tal-Baxkortostan ġiet stabbilita f’Novembru 1917. Fl-20 ta’ Marzu 1919, ġiet ittrasformata fir-Repubblika Sovjetika ta’ Baxkir, l-ewwel Repubblika Soċjalista Sovjetika Awtonoma tal-RSFSR.

F’konformità mal-Kostituzzjoni tal-Baxkortostan u mal-Kostituzzjoni tal-Federazzjoni Russa, il-Baxkortostan huwa stat iżda mingħajr sovranità. Fil-11 ta’ Ottubru 1990 adotta d-Dikjarazzjoni dwar is-Sovranità tal-Istat, iżda sussegwentement abbandunaha. Jum ir-Repubblika hemmhekk fil-fatt huwa il-11 ta’ Ottubru. Il-lingwi uffiċjali huma r-Russu, il-Baxkir, il-Latvjan u l-Latgaljan.

Etimoloġija

L-isem “Baxkortostan” ġej minn isem il-grupp etniku tal-Baxkir. Filwaqt li l-għerq tal-isem huwa Tork (ladarba huwa kombinament ta’ 'baş', li bit-Tork jista’ jfisser 'kap' u 'qort' li jfisser '', wieħed mill-annimali meqjusa bħala sagri għall-popli Torok); is-suffiss -stan huwa Sanskritu, li jfisser 'art'. Il-grupp etniku tal-Baxkir jitkellmu bil-lingwa Baxkir, li hija lingwa li tagħmel parti mill-fergħa Kipċak tal-grupp tal-lingwi Torok.

Storja

L-ewwel insedjamenti fit-territorju modern tal-Baxkortostan imorru lura għall-perjodu Paleolitiku bikri, iżda Żmien il-Bronż wassal għal żieda kbira fil-popolazzjoni ta’ dan it-territorju. Meta n-nies tal-kultura ta’ Abashevo bdew jistabbilixxu insedjamenti hawnhekk, kellhom ħiliet kbar fil-manifattura tal-għodod tal-bronż, tal-armi u tad-dekorazzjonijiet. Kienu l-ewwel nies li stabbilew insedjamenti permanenti fl-Ural tan-Nofsinhar.

Isem il-Baxkortostan ġej min-nies nattivi tal-post, il-Baxkiri. L-isem Slavoniku tal-Baxkortostan, Bashkiriya, ġie stabbilit fl-aħħar tas-seklu 16. Oriġinarjament feġġ bħala Bashkir land, Bashkir, Bashkirda u Bashkir horde. L-etonimu Bashkirs (Baxkiri) sar magħruf għall-ewwel darba fis-seklu 7. Fis-seklu 10, kiteb dwar il-Baxkiri bħala nies, maqsumin f’żewġ gruppi, u wieħed minn dawn il-gruppi kien jgħix fl-Ural tan-Nofsinhar, filwaqt li l-grupp l-ieħor kien jgħix ħdejn ix-xmara Danubju, qrib il-konfini ta’ Byzantium. Il-kontemporanju tiegħu ddeskriva l-Baxkiri bħala “nies indipendenti, li jokkupaw it-territorji fuq iż-żewġ naħat taż-żona muntanjuża tal-Ural bejn Volga, Kama, Tobol u n-naħa ta’ fuq tax-xmara Yaik”.

Wara l-istat bikri u fewdali tal-Mongolja sfaxxa fis-seklu 14, it-territorju modern tal-Baxkortostan ġie diviż bejn il-Khanati ta’ Kazan u tas-Siberja u l-Ġemgħa tan-Nogai. It-tribujiet li kienu jgħixu hemm kienu mmexxija minn bi (kapijiet tribali). Wara li Kazan inħakmet minn Ivan it-Terribbli fl-1554-1555, rappreżentanti tat-tribujiet Baxkiri tal-Punent u tal-Majjistral talbu lill-Kżar biex jingħaqdu volontarjament mal-Muskovja.

Mit-tieni nofs tas-seklu 16, it-territorju tal-Baxkortostan beda jissawwar bħala parti mill-istat Russu. Fl-1798 ġiet stabbilita l-Assemblea Spiritwali tal-Musulmani Russi, indikazzjoni li l-gvern kżarista rrikonoxxa d-drittijiet tal-Baxkiri, tat-Tatari u ta’ nazzjonijiet Musulmani oħra li setgħu jippratikaw l-Iżlam u jwettqu ritwali reliġjużi. Il-Governorat (guberniya) ta’ Ufa, b’Ufa fiċ-ċentru tiegħu, ġie ffurmat fl-1865 — pass ieħor lejn l-identifikazzjoni territorjali.

Wara r-Rivoluzzjoni Russa tal-1917 tfasslu l-konvenzjonijiet (qoroltays) Baxkiri li abbażi tagħhom ittieħdet deċiżjoni dwar il-ħtieġa li tinħoloq repubblika federali nazzjonali fi ħdan ir-Russja. B’riżultat ta’ dan, fit-28 ta’ Novembru 1917, ix-Shuro (Kunsill) Reġjonali (ċentrali) Baxkiri pproklama l-istabbiliment tal-provinċji territorjali u tal-awtonomija nazzjonali f’żoni b’popolazzjoni Baxkiri predominanti, fosthom Orenburg, Perm, Samara, u Ufa.

F’Diċembru 1917, id-delegati tal-Kungress Baxkiri (kostitwenti), li kienu jirrappreżentaw l-interessi tan-nazzjonalitajiet kollha tal-popolazzjoni, ivvutaw għalenija għar-riżoluzzjoni (Farman #2) tax-Shuro Reġjonali Baxkiri dwar il-proklamazzjoni tal-awtonomija territorjali nazzjonali (tar-Repubblika) tal-Baxkurdistan. Il-kungress sawwar il-gvern tal-Baxkurdistan, il-Pre-Parlament — Kese-Qoroltay u korpi oħra tal-poter u tal-amministrazzjoni, u ttieħdu d-deċiżjonijiet dwar kif kellhom jipproċedu.

F’Marzu 1919, abbażi tal-ftehimiet tal-Gvern Russu mal-Gvern Baxkiri, ġiet iffurmata r-Repubblika Sovjetika Baxkiri. Skont id-Digriet tal-Kumitat Eżekuttiv Ċentrali Russu tal-4 ta’ Ġunju 1922, il-Baxkurdistan sar magħruf bħala r-Repubblika Sovjetika Soċjalista Baxkiri Awtonoma. Matul il-perjodu Sovjetiku, Bashkiriya ngħatat drittijiet awtonomi wesgħin — l-ewwel waħda fost reġjuni Russi oħra. L-istruttura amministrattiva tar-Repubblika Sovjetika Soċjalista Baxkiri Awtonoma kienet ibbażata fuq prinċipji simili għal dawk ta’ repubbliki awtonomi oħra tar-Russja.

Fil-11 ta’ Ottubru 1990, is-Sovjet Suprem tar-Repubblika adotta d-dikjarazzjoni dwar is-sovranità statali tar-Repubblika Sovjetika Soċjalista Baxkiri Awtonoma. Fil-25 ta’ Frar 1992, isem ir-Repubblika Sovjetika Soċjalista Baxkiri Awtonoma nbidel għar-Repubblika tal-Baxkortostan.

Fil-31 ta’ Marzu 1992 ġie ffirmat Kumpatt Federali dwar is-separazzjoni tal-awtoritajiet u tas-setgħat fost l-organi federali tal-poter tal-Federazzjoni Russa u l-organi tal-poter tar-Repubblika tal-Baxkortostan. Fit-3 ta’ Awwissu 1994 ġie ffirmat Kumpatt dwar is-separazzjoni tal-awtoritajiet u d-delegi reċiproċi tas-setgħat fost l-organi tal-poter tal-Federazzjoni Russa u l-organi tal-poter tar-Repubblika tal-Baxkortostan, u dan ta l-awtonomija lir-repubblika. Dan il-ftehim ġie abolit fis-7 ta’ Lulju 2005.

Ġeografija

Il-Baxkortostan fih parti mill-Muntanji tal-Ural tan-Nofsinhar u l-pjanuri biswithom.

Erja: 143,600 kilometru kwadru (skont iċ-ċensiment tal-2002)
Fruntieri: il-Baxkortostan għandu fruntieri ma’ Perm Krai fit-Tramuntana, mal-Oblast ta’ Sverdlovsk fil-Grigal, mal-Oblast ta’ Chelyabinsk fil-Grigal, fil-Lvant u fix-Xlokk, mal-Oblast ta’ Orenburg fix-Xlokk, fin-Nofsinhar u fil-Lbiċ, mar-Repubblika tat-Tatarstan fil-Punent, u mar-Repubblika ta’ Udmurt fil-Majjistral
L-ogħla punt: il-Muntanja ta’ Yamantau (1,638 metru)
Distanza massima mit-Tramuntana san-Nofsinhar: 550 kilometru
Distanza massima mil-Lvant sal-Punent: iktar minn 430 kilometru

Xmajjar

Hemm iktar minn 13,000 xmara fil-Baxkortostan. Ħafna xmajjar huma parti mis-sistema tat-trasport fl-ilmijiet fondi tar-Russja Ewropea u jagħtu aċċess għall-portijiet tal- u tal-Baħar Iswed.

Fost ix-xmajjar il-kbar hemm:

ix-xmara Belaya (Aghidhel) (1,430 km)
ix-xmara Ufa (Qaraidel) (918 km)
ix-xmara Sakmara (760 km)
ix-xmara Ik (Iq) (571 km)
ix-xmara Dyoma (556 km)
ix-xmara Ay (549 km)
ix-xmara Yuruzan (404 km)
ix-xmara Bystry Tanyp (345 km)
ix-xmara Sim (239 km)
ix-xmara Nugush (235 km)
ix-xmara Tanalyk (225 km)
ix-xmara Zilim (215 km)
ix-xmara Syun (209 km)

Lagi

Hemm 2,700 lag u ġibjun fil-Baxkortostan. Fost il-lagi u l-ġibjuni ewlenin hemm:

il-lag ta’ Asylykül (23.5 km²)
il-lag ta’ Qandrykül (15.6 km²)
il-lag ta’ Urgun (12.0 km²)
il-ġibjun ta’ Pavlovskoye (120.0 km²)
il-ġibjun ta’ Nugushkoye (25.2 km²)

Muntanji

Ir-Repubblika tal-Baxkortostan fiha parti mill-muntanji tal-Ural tan-Nofsinhar, mill-fruntiera tat-Tramuntana għal dik tan-Nofsinhar. Fost l-ogħla muntanji hemm:

il-muntanja Yamantau (1,638 m)
il-muntanja Bolshoy Iremel (1,582 m)
il-muntanja Maly Iremel (1,449 m)
il-muntanja Arwyakryaz (1,068 m)
il-muntanja Zilmerdaq (909 m)
il-muntanja Alataw (845 m)
il-muntanja Yurmataw (842 m)

Riżorsi naturali

Ir-Repubblika tal-Baxkortostan hija waħda mill-iktar territorji rikki fir-Russja bħala riżorsi minerali b’depożiti ta’ xi 3,000 riżorsa ta’ minerali. Il-Baxkortostan huwa rikk fir-riżervi taż-żejt mhux maħdum, u kien wieħed miċ-ċentri prinċipali tal-estrazzjoni taż-żejt fil-Federazzjoni Russa. Riżorsi maġġuri oħra huma l-gass naturali, il-faħam, il-minerali tal-metalli tal-ħadid, il-manganiż, il-kromit, il-minerali tal-ħadid, il-minerali tal-metall mhux tal-ħadid (iċ-ċomb, it-tungstenu), il-minerali mhux metalliċi (il-kristalli tal-blat, il-fluworit, l-ispar tal-Iżlanda, il-piriti tas-sulfur, il-barit, is-silikati, is-siliċe, l-asbestos, it-terra), id-depożiti ta’ ħaġar prezzjuż u semiprezzjuż u ta’ ħaġar naturali (malakit, ġada, granit).

Ir-repubblika għandha biżżejjed riżorsi minerali biex tipprovdi l-impjanti tal-enerġija u tal-fjuwil tagħha kif ukoll l-impjanti petrokimiċi, kimiċi, agroindustrijali, tal-metallurġija, tal-produzzjoni tal-ħġieġ, u tal-fergħat taċ-ċeramika mal-materja prima meħtieġa.

Il-Baxkortostan hija waħda mill-bażijiet ewlenin tal-materja prima għall-metallurġija tar-Russja. Ir-repubblika għandha depożiti tajbin tal-linjite u grad għoli tal-bitum. Il-linjite jista’ jintuża għall-ksib ta’ varjetà ta’ prodotti kimiċi differenti bħar-reżini, is-sustanzi attivi fis-superfiċe, il-fertilizzanti bil-gomma, u stimolanti oħra għat-tkabbir tal-pjanti. Il-materja prima kimika u tax-xogħol tal-minjieri (il-melħ mill-blat, il-ġebla tal-ġir, il-fosforiti, il-bariti, eċċ.) hija pjuttost sostanzjali, u tintuża fl-ekonomija tar-repubblika.

Il-Baxkortostan huwa rikk ukoll fil-boskijiet. It-territorju totali miksi bil-foresti jammonta għal madwar 62,000 kilometri kwadri. Iktar minn terz tat-territorju tar-repubblika huwa miksi bil-boskijiet. It-tipi li ġejjin ta’ siġar jiddominaw: is-siġar tal-betula, il-koniferi, is-siġar tax-xkomp, is-siġar tal-ballut, u s-siġar tal-aġġru. L-istokk ġenerali tal-injam skont xi evalwazzjonijiet jammonta għal 717.9 miljun m³. Il-foresti tal-Baxkortostan għandhom santwarji speċjali u parks nazzjonali. Huma jkopru iktar minn 10,000 kilometru kwadru.

Il-Baxkortostan huwa rikk ukoll fl-ammont ta’ fawwara u sorsi tal-ilma minerali, mediċinali u tax-xorb.

L-Era Asseljana fil-bidu tal-Perjodu Ġeoloġiku Permjan huwa msemmi għax-xmara fil-Baxkortostan.

Klima

Temperatura annwali medja: +0.3 °C (fil-muntanji) sa +2.8 °C (fil-pjanura)
Temperatura medja f’Jannar: −16 °C
Temperatura medja f’Lulju: +18 °C

Ekonomija

Struttura tal-GRP

L-istruttura tal-GRP tal-Baxkortostan għall-2013.

Settur	%
Manifattura	36.2
Kummerċ bl-ingrossa u bl-imnut	16.7
Trasport u komunikazzjoni	7.3
Tranżazzjonijiet tal-proprjetà immobbli	7
Kostruzzjoni	6.9
Agrikoltura	6.5
Edukazzjoni	4.1
Kura tas-saħħa u servizzi soċjali	4.1
Ġestjoni statali u assigurazzjoni soċjali	3.8
Xogħol fil-minjieri	2.8
Produzzjoni tal-elettriku, tal-gass u tal-ilma	2.4
Lukandi u ristoranti	1.1
Oħrajn	1.1

Demografija

Insedjamenti

L-ikbar bliet jew irħula fil-Baxkortostan Ċensiment Russu tal-2010
	Nru		Diviżjoni Amministrattiva	Pop.
Ufa Sterlitamak	1	Ufa	Distrett ta’ Ufimsky	1,062,319	Salavat Neftekamsk
	2	Sterlitamak	Distrett ta’ Sterlitamaksky	273,486
	3	Salavat	Belt ta’ Salavat	156,095
	4	Neftekamsk	Belt ta’ Neftekamsk	121,733
	5	Oktyabrsky	Belt ta’ Oktyabrsky	109,474
	6	Beloretsk	Distrett ta’ Beloretsky	68,806
	7	Tuymazy	Distrett ta’ Tuymazinsky	66,836
	8	Ishimbay	Distrett ta’ Ishimbaysky	66,259
	9	Kumertau	Raħal ta’ Kumertau	62,851
	10	Sibay	Raħal ta’ Sibay	62,763

Żvilupp tal-popolazzjoni

Sena	Popolazzjoni
1897	1,991,000
1913	2,811,000
1926	2,547,000
1939	3,158,000
1959	3,340,000
1970	3,818,000
1979	3,849,000
1989	3,950,482
2002	4,104,336
2010	4,072,292
2015	4,071,000
2018	4,063,293

Statistika vitali

	Popolazzjoni medja (x 1000)	Twelid	Imwiet	Bidla naturali	Rata tat-twelid (kull 1000)	Rata ta’ mwiet (kull 1000)	Bidla naturali (kull 1000)	Rata ta’ fertilità totali
1970	3,817	63,498	28,004	35,494	16.6	7.3	9.3
1975	3,825	63,096	31,802	31,294	16.5	8.3	8.2
1980	3,850	67,743	36,067	31,676	17.6	9.4	8.2
1985	3,868	76,839	39,101	37,738	19.9	10.1	9.8
1990	3,952	63,899	38,157	25,742	16.2	9.7	6.5
1991	3,975	58,240	39,638	18,602	14.7	10.0	4.7
1992	4,005	53,271	43,539	9,732	13.3	10.9	2.4
1993	4,030	46,772	50,738	-3,966	11.6	12.6	-1.0
1994	4,050	47,296	54,267	-6,971	11.7	13.4	-1.7
1995	4,074	45,622	51,734	-6,112	11.2	12.7	-1.5
1996	4,091	45,228	49,600	-4,372	11.1	12.1	-1.1
1997	4,103	43,776	49,354	-5,578	10.7	12.0	-1.4
1998	4,113	44,465	48,470	-4,005	10.8	11.8	-1.0
1999	4,119	41,368	52,608	-11,240	10.0	12.8	-2.7
2000	4,117	41,642	53,550	-11,908	10.1	13.0	-2.9
2001	4,112	42,793	55,001	-12,208	10.4	13.4	-3.0
2002	4,104	45,481	57,836	-12,355	11.1	14.1	-3.0
2003	4,095	45,583	58,237	-12,654	11.1	14.2	-3.1
2004	4,084	45,733	57,726	-11,993	11.2	14.1	-2.9
2005	4,074	44,094	57,787	-13,693	10.8	14.2	-3.4
2006	4,064	45,055	55,319	-10,264	11.1	13.6	-2.5
2007	4,060	51,453	55,144	-3,691	12.7	13.6	-0.9
2008	4,059	54,493	55,568	-1,075	13.4	13.7	-0.3
2009	4,062	55,587	53,227	2,360	13.7	13.1	0.6	1,74
2010	4,067	57,093	54,457	2,636	14.0	13.4	0.6	1,77
2011	4,072	55,806	54,432	1,374	13.7	13.4	0.3	1,74
2012	4,064	59,180	53,624	5,556	14.6	13.2	1.4	1.86
2013	4,065	59,260	53,346	5,914	14.6	13.1	1.5	1.89
2014	4,071	60,239	53,509	6,730	14.8	13.1	1.7	1.95
2015	4,072	59,196	54,107	5,087	14.5	13.3	1.2	1.94
2016	4,069	55,708	52,283	3,425	13.7	12.8	0.9	1.86(e)
2017	4 065	49,260	50,261	-1,001	12.1	12.3	-0.2
2018		47,044	50,473	-3,429	11.6	12.4	-0.8
2019		42,031	49,195	-7,164	10.4	12.2	-1.8

Referenzi

^ Президент Российской Федерации. Указ №849 от 13 мая 2000 г. «О полномочном представителе Президента Российской Федерации в федеральном округе». Вступил в силу 13 мая 2000 г. Опубликован: "Собрание законодательства РФ", No. 20, ст. 2112, 15 мая 2000 г. (President of the Russian Federation. Decree #849 of May 13, 2000 On the Plenipotentiary Representative of the President of the Russian Federation in a Federal District. Effective as of May 13, 2000.).
^ ^a ^b "ВПН-2010". www.gks.ru. Miġbur 2021-04-11.
^ ^a ^b "Официальный портал Республики Башкортостан". www.bashkortostan.ru (bir-Russu). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2020-11-26. Miġbur 2021-04-11.
^ Национально-государственное устройство Башкортостана, 1917-1925 гг: Общее введение и Том 1 // Билал Хамитович Юлдашбаев, Китап, 2002, ISBN 5295029166, 9785295029165
^ Зулькарнаева Е. З., Кульшарипова Н. М. Фарман. // Башкортостан: краткая энциклопедия. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 1996. — С. 603. — 672 с. — ISBN 5-88185-001-7.
^ Jonathan D. Smele (November 19, 2015). Historical Dictionary of the Russian Civil Wars,1916-1926. 2. Rowman & Littlefield Publishers. p. 179. ISBN 978-1442252806.
^ The Encyclopedia Americana. 30. Danbury, Conn. : Grolier. 1984. p. 310. ISBN 0717201155.
^ "Конституция Республики Башкортостан от 24 декабря 1993 г. N ВС-22/15 / Глава 1. Основы конституционного строя Республики Башкортостан (ст.ст. 1-16)". constitution.garant.ru. Miġbur 2021-04-11.
^ "Главархитектура г. Уфы - История г. Уфы". www.gorodufa.ru. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2021-08-31. Miġbur 2021-04-29.
^ "Solnick, Steven (May 29, 1996). "Asymmetries in Russian Federation Bargaining" (PDF). The National Council for Soviet and East European Research: 12" (PDF). Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-October 9, 2022. Miġbur April 29, 2021.
^ Turner, Cassandra (May 2018). "We Never Said We're Independent": Natural Resources, Nationalism, and the Fight for Political Autonomy in Russia's Regions (Undergraduate thesis). University of Mississippi. p. 49.
^ The Nonmarine Permian: Volume 30 of Bulletin of the New Mexico Museum of Natural History and Science, p. 48. Editors Spencer G. Lucas, Kate E. Zeigler, 2005.

[1] Президент Российской Федерации. Указ №849 от 13 мая 2000 г. «О полномочном представителе Президента Российской Федерации в федеральном округе». Вступил в силу 13 мая 2000 г. Опубликован: "Собрание законодательства РФ", No. 20, ст. 2112, 15 мая 2000 г. (President of the Russian Federation. Decree #849 of May 13, 2000 On the Plenipotentiary Representative of the President of the Russian Federation in a Federal District. Effective as of May 13, 2000.).

[:0-2] "ВПН-2010". www.gks.ru. Miġbur 2021-04-11.

[:1-3] "Официальный портал Республики Башкортостан". www.bashkortostan.ru (bir-Russu). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2020-11-26. Miġbur 2021-04-11.

[4] Национально-государственное устройство Башкортостана, 1917-1925 гг: Общее введение и Том 1 // Билал Хамитович Юлдашбаев, Китап, 2002, ISBN 5295029166, 9785295029165

[5] Зулькарнаева Е. З., Кульшарипова Н. М. Фарман. // Башкортостан: краткая энциклопедия. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 1996. — С. 603. — 672 с. — ISBN 5-88185-001-7.

[6] Jonathan D. Smele (November 19, 2015). Historical Dictionary of the Russian Civil Wars,1916-1926. 2. Rowman & Littlefield Publishers. p. 179. ISBN 978-1442252806.

[7] The Encyclopedia Americana. 30. Danbury, Conn. : Grolier. 1984. p. 310. ISBN 0717201155.

[8] "Конституция Республики Башкортостан от 24 декабря 1993 г. N ВС-22/15 / Глава 1. Основы конституционного строя Республики Башкортостан (ст.ст. 1-16)". constitution.garant.ru. Miġbur 2021-04-11.

[9] "Главархитектура г. Уфы - История г. Уфы". www.gorodufa.ru. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2021-08-31. Miġbur 2021-04-29.

[10] "Solnick, Steven (May 29, 1996). "Asymmetries in Russian Federation Bargaining" (PDF). The National Council for Soviet and East European Research: 12" (PDF). Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-October 9, 2022. Miġbur April 29, 2021.

[11] Turner, Cassandra (May 2018). "We Never Said We're Independent": Natural Resources, Nationalism, and the Fight for Political Autonomy in Russia's Regions (Undergraduate thesis). University of Mississippi. p. 49.

[12] The Nonmarine Permian: Volume 30 of Bulletin of the New Mexico Museum of Natural History and Science, p. 48. Editors Spencer G. Lucas, Kate E. Zeigler, 2005.