Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Caterina Scappi mietet fl 20 ta Ġunju 1643 kienet benefattriċi għanja u rispettata sew tal knisja tal Karmelitani f Malt
Caterina Scappi
Caterina Scappi (mietet fl-20 ta’ Ġunju 1643) kienet benefattriċi għanja u rispettata sew tal-knisja tal-Karmelitani f’Malta. Ftit hu magħruf dwar l-oriġini jew il-ħajja bikrija tagħha, iżda hija magħrufa għad-donazzjonijiet ta’ karità sostanzjali għall-kawżi tan-nisa. B’mod partikolari, hija waqqfet l-ewwel sptar f’Malta esklussivament għas-servizz tan-nisa.
| Caterina Scappi | |
|---|---|
| Ħajja | |
| Twelid | Siena, 16 century |
| Residenza | Valletta |
| Mewt | Valletta, 20 Ġunju 1643 |
| Post tad-dfin | Bażilika Santwarju tal-Madonna tal-Karmnu |
| Okkupazzjoni | |
| Okkupazzjoni | |
Ħajja bikrija
Oriġinarjament minn Siena, l-Italja, minn fejn ħadet il-laqam tagħha "La Senese", Scappi qattgħet ħafna minn ħajjitha f'Malta. Scappi kienet negozjanta attiva, li minn hekk setgħet akkwistat ftit ġidha. Il-post tat-twelid tagħha, is-sena tat-twelid, u l-familja tagħha mhumiex magħrufa, u qatt ma ssemmihom fl-ebda kuntratt jew testmenti notoriali li kitbet. L-ewwel dehra ta’ Caterina Scappi f’Malta tinstab fid-dokumenti kriminali tal-qorti mill-1583-4, li fih Scappi jixhdet f’każ ta’ serq.
Donazzjonijiet ta’ karità u t-twaqqif tal-isptar
Scappi kienet għonja konsiderevolment, iżda ma għexetx ħajja ta' lussu, u pjuttost għaddiet ħafna mill-flus tagħha biex jintużaw f'kawżi ta' karità. Hija magħrufa li tat flus lill-kunvent tar-Ripentiti fl-1597; dan kien istitut reliġjuż li l-missjoni tiegħu kienet li jgħin lill-prostituti. Dak iż-żmien, hija speċifikat li jekk aktar tard tagħżel li tingħaqad mal-kunvent, dan il-ħlas għandu jitqies bħala ħlas parzjali.
Għalkemm kienu jeżistu sptarijiet għall-kavallieri, in-nisa li kellhom bżonn xi kura ma kellhomx fejn imorru. Scappi huwa maħsub li kkurat lin-nisa fid-dar privata tagħha, iżda fl-1625, billi użat ir-riżorsi tagħha, hija ffinanzjat l-ospedaletto, magħruf ukoll bħala La Casetta, l-ewwel sptar iddedikat esklussivament għan-nisa. Fit-testment tagħha, hija tiddeskrivi l-motivazzjonijiet tagħha għat-twaqqif tal-isptar: “Kif ispirata mill-Mulej, ħerqana biex ngħin u nfejjaq lil dawk in-nisa żvinturati li mardu u li, nieqsa minn kollox, ma jistgħux jirċievu kura fi djarhom, immexxija mill-ħniena għall-miżerja tagħhom”. Għalhekk, u l-ħafna kontributi tagħha biex tgħin lin-nisa, li rriċerka ħajjitha għal sensiela ta’ artikli li dehru fit-Times of Malta, isejħilha “l-ewwel femminista fl-istorja ta’ Malta dominanta mill-irġiel”.
L-isptar infetaħ f’dar jisimha Santa Maria della Scala, l-istess bħal sptar rinomat f’Sienna. L-arma ta’ dan l-isptar kienet imnaqqxa fuq il-lapida ta’ Scappi. Aktar tard, l-isptar kien irrelokat, u uffiċjalment sar jismu Santa Maria della Pietà. L-isptar kien issussidjat mill-Ordni ta’ San Ġwann fl-1631.
Fil-ktieb tiegħu History of Gynecology in Malta, Charles Savona-Ventura jispjega li “Il-miġja tal-Kavallieri ta’ San Ġwann fl-1530 u t-twaqqif tal-Gżira bħala bażi marittima ġabu l-prostituzzjoni fil-Gżejjer u ħoloq ambjent ideali għat-tixrid tal-mard venerali." Ir-rata għolja ta’ infezzjoni tal-mard venereali ta’ Malta kienet oskurat ir-reputazzjoni tal-gżira. Fl-1979, awtur anonimu kiteb: "M'hemm l-ebda post fid-dinja kollha fejn il-mard venerali jattakka aktar malajr u jinfirex aktar faċli milli f'Malta, għax hawn huwa kompost tal-ġidri kollu fid-dinja." L-isptar ta’ Scappi beda jkun magħruf bħala l-“spedale delle donne incurabili”, l-isptar għal nisa inkurabbli. Dan għaliex ħafna min-nisa li ġew biex jiġu kkurati kienu prostituti b’mard venerali, li dak iż-żmien ma kienx jitfejjaq. Ġeneralment dawn kienu jkunu trattati bil-merkurju, u xi pazjenti mietu propju bl-avvelenament tal-merkurju.
Legat
Fl-aħħar testment li għamlet, fl-1643, għażlet żewġ kavallieri minn Sienna, Fra Ottavio Bardinelli u Fra Giulio Cesare, bħala l-eżekuturi testamentarji tagħha, u protetturi tal-ospedaletto. Mal-mewt tagħhom, hija talbet li jieħdu posthom żewġ kavallieri oħra minn Siena. Speċifikat ukoll li jekk jiġri xi ħaġa lid-dar Santa Maria della Pietà, ġidha għandu jintuża biex tinxtar dar oħra biex isservi bħala sptar għan-nisa.
Wara l-mewt ta’ Scappi, il-Kunsill Ordinarju tal-Ordni ta’ San Ġwann għalaq l-isptar, iżda mingħajru, ma kien hemm ebda mod kif jiġi evitat t-tixrid tal-mard venerali jew ikkurat, għalhekk l-isptar reġa’ nfetaħ fl-1659. L-isptar ġie rinovat biex jiżdied in-numru ta’ sodod, u laħaq il-230 sodda sal-1786. Bdiet jaċċetta pazjenti b'mard mentali, kif ukoll każijiet ta’ maternità, u eventwalment tfal. L-isptar inqered waqt it-Tieni Gwerra Dinjija.
It-testment tagħha fih aktar donazzjonijiet: Scappi stabbilixxet refuġji b’xejn għan-nisa, u tat għamara, flus, ħwejjeġ, u doti. Scappi kellha skjava, Giuliana, li rċeviet il-ħelsien ma' mewtha. Scappi ħalliet aktar wirt lil ħafna nisa, fosthom Caterina Doneo, bint il-pittur Francesco Doneo, u Lucrezia Montano, bint l-avukat Palermino Montano.
M'hemm l-ebda dokument magħruf ta' Scappi miżżewġa, u lanqas li kellha xi tfal bijoloġiċi.Madankollu, fl-1632 adottat tifla ta’ sitt snin jisimha Maria, u rabbietha għal 14-il sena.
Hija ġiet midfuna fil-knisja tal-. Fil-bidu kienet midfuna fir-rokna ta’ kappella fil-knisja, iżda fl-1791 ġisimha ġie eżhumat sabiex jerġa’ jindifen f’żona iktar prominenti tal-knisja. Hemm spekulazzjoni li din id-difna mill-ġdid kienet evidenza ta’ logħoba tal-poter mill-fondazzjoni Scappi.
Meta l-knisja twaqqgħet fl-1958, kemm il-lapida tagħha kif ukoll dik ta’ Caterina Vitale inżammu u tpoġġew għall-wiri fil-knisja l-ġdida.
Casa Scappi, id-dar fejn x’aktarx kienet tgħix, f’74 Triq il-Fran fil-Belt, għal xi żmien fl-aħħar deċenji tas-seklu 20 kienet tintuża bħala l-Iskola tal-Mużika Johann Strauss.
Fil-ktieb Awguri Giovanni Bonello!, Clare Azzopardi kitbet dramm qasir dwar Caterina Scappi, mill-perspettivi ta’ nisa li kienu jafuha.
Referenzi
- ^ a b ċ d e f ġ g għ h ħ i ie j k l m n o "Caterina Scappi and her revolutionary hospital for women who were incurable". Times of Malta (bl-Ingliż). Miġbur 2023-01-04.
- ^ a b ċ d "Caterina Scappi, forgotten feminist benefactress". Times of Malta (bl-Ingliż). Miġbur 2023-01-04.
- ^ a b ċ d "Caterina Scappi revisited". Times of Malta (bl-Ingliż). Miġbur 2023-01-04.
- ^ a b ċ d Cassar, Paul (2006-03-01). "The concept and range of charitable institutions up to World War I" (PDF). Malta Medical Journal (bl-Ingliż). Malta. 18: 46–49.Manutenzjoni CS1: data u sena (link)
- ^ Savona-Ventura, Charles (2010). History of Gynaecology in Malta (bl-Ingliż). Malta: Department of Obstetrics-Gynaecology, University of Malta. p. 18.
- ^ Nouvelle Relation d'un Voyage et description exacte de l'isle de Malthe. Paris. 1979. (2010). in Savona-Ventura, Charles. History of Gynaecology in Malta (bl-Ingliż). Malta: University of Malta. p. 169.
- ^ a b ċ d e f "Caterina Scappi, forgotten feminist benefactress". Times of Malta (bl-Ingliż). Miġbur 2023-01-04.
- ^ "Awguri, Giovanni Bonello! | WorldCat.org". www.worldcat.org (bl-Ingliż). Miġbur 2023-01-04.
- ^ "Truth transformed by fiction". Times of Malta (bl-Ingliż). Miġbur 2023-01-04.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Caterina Scappi, X'inhi Caterina Scappi? Xi tfisser Caterina Scappi?
Caterina Scappi mietet fl 20 ta Ġunju 1643 kienet benefattriċi għanja u rispettata sew tal knisja tal Karmelitani f Malta Ftit hu magħruf dwar l oriġini jew il ħajja bikrija tagħha izda hija magħrufa għad donazzjonijiet ta karita sostanzjali għall kawzi tan nisa B mod partikolari hija waqqfet l ewwel sptar f Malta esklussivament għas servizz tan nisa Caterina ScappiĦajjaTwelid Siena 16 centuryResidenza VallettaMewt Valletta 20 Ġunju 1643Post tad dfin Bazilika Santwarju tal Madonna tal KarmnuOkkupazzjoniOkkupazzjoniĦajja bikrijaOriġinarjament minn Siena l Italja minn fejn ħadet il laqam tagħha La Senese Scappi qattgħet ħafna minn ħajjitha f Malta Scappi kienet negozjanta attiva li minn hekk setgħet akkwistat ftit ġidha Il post tat twelid tagħha is sena tat twelid u l familja tagħha mhumiex magħrufa u qatt ma ssemmihom fl ebda kuntratt jew testmenti notoriali li kitbet L ewwel dehra ta Caterina Scappi f Malta tinstab fid dokumenti kriminali tal qorti mill 1583 4 li fih Scappi jixhdet f kaz ta serq Donazzjonijiet ta karita u t twaqqif tal isptarScappi kienet għonja konsiderevolment izda ma għexetx ħajja ta lussu u pjuttost għaddiet ħafna mill flus tagħha biex jintuzaw f kawzi ta karita Hija magħrufa li tat flus lill kunvent tar Ripentiti fl 1597 dan kien istitut reliġjuz li l missjoni tiegħu kienet li jgħin lill prostituti Dak iz zmien hija speċifikat li jekk aktar tard tagħzel li tingħaqad mal kunvent dan il ħlas għandu jitqies bħala ħlas parzjali Arma ta Santa Maria della Scala Għalkemm kienu jezistu sptarijiet għall kavallieri in nisa li kellhom bzonn xi kura ma kellhomx fejn imorru Scappi huwa maħsub li kkurat lin nisa fid dar privata tagħha izda fl 1625 billi uzat ir rizorsi tagħha hija ffinanzjat l ospedaletto magħruf ukoll bħala La Casetta l ewwel sptar iddedikat esklussivament għan nisa Fit testment tagħha hija tiddeskrivi l motivazzjonijiet tagħha għat twaqqif tal isptar Kif ispirata mill Mulej ħerqana biex ngħin u nfejjaq lil dawk in nisa zvinturati li mardu u li nieqsa minn kollox ma jistgħux jirċievu kura fi djarhom immexxija mill ħniena għall mizerja tagħhom Għalhekk u l ħafna kontributi tagħha biex tgħin lin nisa li rriċerka ħajjitha għal sensiela ta artikli li dehru fit Times of Malta isejħilha l ewwel femminista fl istorja ta Malta dominanta mill irġiel L isptar infetaħ f dar jisimha Santa Maria della Scala l istess bħal sptar rinomat f Sienna L arma ta dan l isptar kienet imnaqqxa fuq il lapida ta Scappi Aktar tard l isptar kien irrelokat u uffiċjalment sar jismu Santa Maria della Pieta L isptar kien issussidjat mill Ordni ta San Ġwann fl 1631 Fil ktieb tiegħu History of Gynecology in Malta Charles Savona Ventura jispjega li Il miġja tal Kavallieri ta San Ġwann fl 1530 u t twaqqif tal Gzira bħala bazi marittima ġabu l prostituzzjoni fil Gzejjer u ħoloq ambjent ideali għat tixrid tal mard venerali Ir rata għolja ta infezzjoni tal mard venereali ta Malta kienet oskurat ir reputazzjoni tal gzira Fl 1979 awtur anonimu kiteb M hemm l ebda post fid dinja kollha fejn il mard venerali jattakka aktar malajr u jinfirex aktar faċli milli f Malta għax hawn huwa kompost tal ġidri kollu fid dinja L isptar ta Scappi beda jkun magħruf bħala l spedale delle donne incurabili l isptar għal nisa inkurabbli Dan għaliex ħafna min nisa li ġew biex jiġu kkurati kienu prostituti b mard venerali li dak iz zmien ma kienx jitfejjaq Ġeneralment dawn kienu jkunu trattati bil merkurju u xi pazjenti mietu propju bl avvelenament tal merkurju LegatFl aħħar testment li għamlet fl 1643 għazlet zewġ kavallieri minn Sienna Fra Ottavio Bardinelli u Fra Giulio Cesare bħala l ezekuturi testamentarji tagħha u protetturi tal ospedaletto Mal mewt tagħhom hija talbet li jieħdu posthom zewġ kavallieri oħra minn Siena Speċifikat ukoll li jekk jiġri xi ħaġa lid dar Santa Maria della Pieta ġidha għandu jintuza biex tinxtar dar oħra biex isservi bħala sptar għan nisa Wara l mewt ta Scappi il Kunsill Ordinarju tal Ordni ta San Ġwann għalaq l isptar izda mingħajru ma kien hemm ebda mod kif jiġi evitat t tixrid tal mard venerali jew ikkurat għalhekk l isptar reġa nfetaħ fl 1659 L isptar ġie rinovat biex jizdied in numru ta sodod u laħaq il 230 sodda sal 1786 Bdiet jaċċetta pazjenti b mard mentali kif ukoll kazijiet ta maternita u eventwalment tfal L isptar inqered waqt it Tieni Gwerra Dinjija It testment tagħha fih aktar donazzjonijiet Scappi stabbilixxet refuġji b xejn għan nisa u tat għamara flus ħwejjeġ u doti Scappi kellha skjava Giuliana li rċeviet il ħelsien ma mewtha Scappi ħalliet aktar wirt lil ħafna nisa fosthom Caterina Doneo bint il pittur Francesco Doneo u Lucrezia Montano bint l avukat Palermino Montano M hemm l ebda dokument magħruf ta Scappi mizzewġa u lanqas li kellha xi tfal bijoloġiċi Madankollu fl 1632 adottat tifla ta sitt snin jisimha Maria u rabbietha għal 14 il sena Casa Scappi fil Belt Valletta Hija ġiet midfuna fil knisja tal Fil bidu kienet midfuna fir rokna ta kappella fil knisja izda fl 1791 ġisimha ġie ezhumat sabiex jerġa jindifen f zona iktar prominenti tal knisja Hemm spekulazzjoni li din id difna mill ġdid kienet evidenza ta logħoba tal poter mill fondazzjoni Scappi Meta l knisja twaqqgħet fl 1958 kemm il lapida tagħha kif ukoll dik ta Caterina Vitale inzammu u tpoġġew għall wiri fil knisja l ġdida Casa Scappi id dar fejn x aktarx kienet tgħix f 74 Triq il Fran fil Belt għal xi zmien fl aħħar deċenji tas seklu 20 kienet tintuza bħala l Iskola tal Muzika Johann Strauss Fil ktieb Awguri Giovanni Bonello Clare Azzopardi kitbet dramm qasir dwar Caterina Scappi mill perspettivi ta nisa li kienu jafuha Referenzi a b ċ d e f ġ g għ h ħ i ie j k l m n o Caterina Scappi and her revolutionary hospital for women who were incurable Times of Malta bl Ingliz Miġbur 2023 01 04 a b ċ d Caterina Scappi forgotten feminist benefactress Times of Malta bl Ingliz Miġbur 2023 01 04 a b ċ d Caterina Scappi revisited Times of Malta bl Ingliz Miġbur 2023 01 04 a b ċ d Cassar Paul 2006 03 01 The concept and range of charitable institutions up to World War I PDF Malta Medical Journal bl Ingliz Malta 18 46 49 Manutenzjoni CS1 data u sena link Savona Ventura Charles 2010 History of Gynaecology in Malta bl Ingliz Malta Department of Obstetrics Gynaecology University of Malta p 18 Nouvelle Relation d un Voyage et description exacte de l isle de Malthe Paris 1979 2010 in Savona Ventura Charles History of Gynaecology in Malta bl Ingliz Malta University of Malta p 169 a b ċ d e f Caterina Scappi forgotten feminist benefactress Times of Malta bl Ingliz Miġbur 2023 01 04 Awguri Giovanni Bonello WorldCat org www worldcat org bl Ingliz Miġbur 2023 01 04 Truth transformed by fiction Times of Malta bl Ingliz Miġbur 2023 01 04