Azərbaycan  AzərbaycanMalta  Maltaශ්‍රී ලංකාව  ශ්‍රී ලංකාවTürkmenistan  TürkmenistanTürkiyə  Türkiyə
Appoġġ
www.datawiki.mt-mt.nina.az
  • Dar

Dan l artiklu dwar il ġeografija huwa nebbieta Jekk trid tista tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l artiklu dejjem s

Ginea Ekwatorjali

  • Paġna Ewlenija
  • Ginea Ekwatorjali
Ginea Ekwatorjali
www.datawiki.mt-mt.nina.azhttps://www.datawiki.mt-mt.nina.az
Dan l-artiklu dwar il-ġeografija huwa nebbieta.
Jekk trid, tista' tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l-artiklu, dejjem skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija.

Il-Ginea Ekwatorjali, uffiċjalment ir-Repubblika tal-Ginea Ekwatorjali (República de Guinea Ecuatorial-Spanjola, República da Guiné Equatorial-Portugiża, République de Guinée équatoriale-Franċiż), hija pajjiż Afrikan għamet mill-ilmijiet tal-Golf tal-Ginea li huwa definit fil-kostituzzjoni tiegħu bħala Stat indipendenti, repubblikan, unitarju, soċjali u demokratiku, u li l-forma ta' gvern tiegħu hija r-repubblika presidenzjali. It-territorju tiegħu huwa magħmul minn tmien provinċji. Il-kapitali tagħha hija l-belt ta' Malabo, li qabel kienet magħrufa bħala Santa Isabel. Bħalissa qed tinbena l-belt Oyala-Ciudad de la Paz, sabiex isservi bħala l- kapital futur u modern tal-pajjiż.

Ismijiet tal-postijiet

L-isem li adotta l-pajjiż wara li kiseb l-indipendenza tiegħu minn Spanja ġej mill-isem li kien irċieva mill-1963, meta kiseb reġim ta' awtonomija minn Spanja bl-isem “Ginea Ekwatorjali”, li l-ewwel terminu tiegħu huwa dovut għall-fatt li kien imsemmi territorju jinsab fil-Golf tal-Ginea u t-tieni tirreferi għall-prossimità tiegħu għall-ekwatur.

Storja

It-territorju attwali tal-Ginea Ekwatorjali huwa bbażat fuq renji tribali medjevali ta' ftit organizzazzjoni, li bla dubju jirriżultaw mill-influwenza ta' strutturi proto-stat aktar avvanzati li żviluppaw b'mod parallel fiż-żona: ir-Renju ta' Oyo, ir-Renju tal-Kongo, ir-Renju ta' Benga. Il-Gżira Mandj (aktar tard imsejħa Corisco), ir-Renju Bubi tal-Gżira Bioko, u l-istati tar-raħal tal-mexxejja tal-gruppi Fang fuq il-kontinent.

Hemm il-possibbiltà li ż-żona tal-Golf tal-Ginea żar Hanno, ġenerali Kartaġiniż, li għamel vjaġġ tul il-kosti tal-Afrika lejn l-aħħar tas-seklu 19. Tmur. jew bidu tas-s. IV.

Preistorja

L-istudju tal-preistorja tal-Ginea jsegwi suddiviżjoni ġeografika, il-gżira ta 'Bioko minn naħa, u l-provinċja kostali bejn il-Kamerun u l-Gabon min-naħa l-oħra.

Bioko Island kienet konnessa mal-kontinent sa 8000 QK minn “pont” li kien mgħaddas bil-mod mill-ilmijiet li qed jogħlew tal-Atlantiku, li bdew madwar is-sena 11,000 QK, fi tmiem l-aħħar Età tas-Silġ. Għalhekk, aktarx li din iż-żona kienet abitata minn popolazzjonijiet nomadi ta' kaċċaturi u jiġbru, simili għal dawk magħrufa fil-kontinent attwali.

Fl-iskavi fis-sit ta' Mossumu (provinċja tal-Litoral) ġew skoperti fdalijiet ta' preżenza umana, li jmorru lura għas-sena 30,000 QK Din hija l-hekk imsejħa "industrija tas-sango", magħrufa sew f'dak iż-żmien fl-Afrika Ċentrali. Ftit siti oħra, kemm superfiċjali kif ukoll stratigrafiċi, jindikaw li l-Età tal-Ġebel Nofsani hija rappreżentata tajjeb f’din il-parti tal-pajjiż. Aktar tard, il-vestiges, li għadhom ma tantx datati, juru madwar Bata u x-Xmara Muni l-permanenza tal-preżenza tal-bniedem, nomadi, ġebel u kaċċatur jiġbor, sas-sena 3000 QK.

Fil-gżira ta' Bioko, il-qari huwa differenti; Żgur li se tiġi mmodifikata fis-snin li ġejjin bl-installazzjoni ta' proġetti ta' riċerka arkeoloġika. Ġew identifikati tliet siti "pre-neolitiċi". Dak biss fis-settur ta' Banapa, fin-Nofsinhar ta' Malabo, kien skavat fis-sittinijiet minn antropologu Spanjol. L-unika ħaġa li tista' tgħid hija li hija qabel it-"Tradizzjoni Timbabé" ta' Bioko, għadha mhux datata, li min-naħa tagħha hija qabel it-"Tradizzjoni Carboneras", datata bir-radjukarbon bejn il-5 u l-10 sekli AD.

Ta' min jinnota li fil-wiċċ tal-gżira ta' Elobey Grande instabu ġebel imnaqqax simili għal dawk ta' Żmien il-Ġebel Riċenti. Dawn is-sejbiet jappoġġaw l-idea li kien hemm storja twila ta' preżenza umana fuq il-gżejjer Ekwatoguinean kollha qabel ma sseparaw definittivament mill-kontinent.

Fl-aħħarnett, l-espansjoni tal-mod ta' ħajja tar-raħal fl-Afrika Ċentrali timplika fl-immudellar tagħha, u bl-approssimazzjoni ta' dejta lingwistika, l-installazzjoni ta' rħula fuq il-gżira ta' Bioko sa mill-3500 QK S'issa, xejn ma ġie skopert biex jivverifika din l-ipoteżi.

Is-sekwenza arkeoloġika tal-gżira, apparti l-perjodu pre-Neolitiku diġà msemmi, tibda bit-“Tradizzjoni Timbabé” magħrufa fi tlettax-il punt fuq il-kosta. Il-kontinwità tal-okkupazzjoni ta' din il-gżira hija attestata sew sal-perjodu storiku. Wara "Timbabé", nafu t-tradizzjonijiet "Carboneras", "Bolaopi", "Buela", u finalment "Balombe". Din l-aħħar tradizzjoni hija storika.

Fuq il-kontinent, bejn il-Kamerun u l-Gabon, id-dejta dwar it-tħaffir għadha mhux kompluta, iżda hija biżżejjed biex jafferma li s-sekwenza sħiħa li għad trid tiġi skoperta se tkun simili ħafna għal dik magħrufa fin-Nofsinhar tal-Kamerun u fir-reġjun ta' Libreville, fil-Gabon.

Ħakma Portugiża (1472–1778)

Il-Portugiżi kienu l-ewwel Iberi u Ewropej li żgur esploraw il-Golf tal-Guinea fl-1471. Dik is-sena, il-Portugiż Fernando Poo (li kien qed ifittex rotta lejn l-Indja) sab il-gżira li bħalissa tissejjaħ Bioko fuq mapep Ewropej. Semmaha Formosa (sabiħa). Madankollu, dalwaqt kienet magħrufa bl-isem ta 'skopritur tagħha: Fernando Poo Island. Fl-1 ta' Jannar, 1472, il-Portugiżi skoprew il-gżira ta' Pagalú (il-lum Annobón), li sejħu Ilha do Annobom jew Ano Bom (sena t-tajba).

Madwar l-1493, Don Ġwanni II tal-Portugall żied mas-sensiela tat-titli rjali tiegħu dak ta' Sid tal-Guinea u l-ewwel Lord ta' Corisco. Il-Portugiżi kkolonizzaw il-gżejjer ta' Bioko, Annobón u Corisco fl-1494, li ikkonvertiwhom f’“fabbriki” jew postijiet għall-kummerċ tal-iskjavi.

Fl-1641 il-Kumpanija Olandiża tal-Indja tal-Lvant ġiet stabbilita mingħajr il-kunsens tal-Portugiż fil-gżira ta 'Fernando Poo, li temporanjament ċċentralizza l-kummerċ tal-iskjavi tal-Golf tal-Guinea minn hemm. Il-Portugiżi rritornaw biex jagħmlu dehra fuq il-gżira fl-1648, u ħadu post il-Kumpanija Olandiża b'tagħhom, il-Kumpanija Corisco, iddedikata għall-istess tip ta’ kummerċ. Għal dan il-għan bnew wieħed mill-ewwel bini Ewropew fil-gżira, il-forti ta' Punta Joko.

Minn Corisco, il-Portugall biegħ ħaddiema tal-iskjavi taħt kuntratti speċjali lil Franza (li pprovdiet sa 49,000 skjav tal-Ginea), Spanja u l-Ingilterra bejn l-1713 u l-1753. Il-kollaboraturi ewlenin kienu l-Bengas, poplu ddedikat għar-rejds jew il-qbid tal-bnedmin li fiha kienu mgħejjuna minn pamues u nvikos.

Il-gżejjer baqgħu f'idejn il-Portugiżi sa Marzu 1778, wara t-trattat ta' San Ildefonso (1777) u El Pardo (1778), li permezz tiegħu l-gżejjer ġew ċeduti lil Spanja, flimkien mad-drittijiet tal-kummerċ tal-iskjavi u l-kummerċ ħieles f'settur tal-kosta ta' il-Golf tal-Guinea, bejn ix-xmajjar Niġer u Ogooué, kif ukoll il-Colonja del Sacramento ikkontestata, fl-Urugwaj bi skambju għall-gżira ta' Santa Catalina (in-Nofsinhar tal-Brażil) miżmuma mill-Ispanjoli. Minn dak il-mument ’il quddiem, it-territorju Spanjol tal-Guinea kien parti mill-Viċireyalty tar-Río de la Plata (imwaqqfa fl-1776), sakemm it-tqaxxir definittiv tiegħu bir-Rivoluzzjoni ta' Mejju (1810) fi Buenos Aires.

Ħakma Spanjola (1778-1968)

Fis-17 ta' April, 1778, il-brigadier Spanjol Felipe José de los Santos Toro y Freyre, VII Konti ta' Argelejo, ħalla Montevideo sejjer lejn Fernando Poo, biex jieħu pussess tat-territorji tal-Golf tal-Guinea f'isem Spanja, iżda miet erba’. xhur wara; Territorji bħal dawn ikunu parti mill-Viċireyalty tar-Río de la Plata iggvernati minn Buenos Aires, il-kapitali attwali tal-Arġentina.

It-tieni gvernatur kien Joaquín Primo de Rivera, li kien ċirkostanzjalment mill-14 ta' Novembru, 1778 sat-30 ta' Ottubru, 1780, f’liema żmien il-missjoni Spanjola ddeċidiet li tirritorna, injorat l-azzjoni fit-territorju u abbanduna l-istabbiliment ta' Concepción, l-ewwel u provviżorja amministrattiva. ċentru.

L-Ingliżi ddominaw il-gżira ta' Fernando Poo bejn l-1827 u l-1843 bl-iskuża formali li “jiġġieldu l-kummerċ tal-iskjavi” (anke jekk il-pożizzjoni Ingliża fid-deċennji preċedenti kienet suxxettibbli għall-imsemmi kummerċ). Għalhekk, il-“Kummissjoni għas-Soppressjoni tat-Traffikar” twaqqfet f'Fernando Poo biex jaqbdu bastimenti tal-iskjavi u tippersegwitaw it-traffikanti. Fl-1827 twaqqaf l-istabbiliment ta' Port Clarence, li aktar tard jissejjaħ Santa Isabel u llum Malabo. Fl-1836 in-navigatur Spanjol José de Moros żar il-gżira ta' Annobón, immexxija minn Pedro Pomba.

Fl-1841, il-Gran Brittanja kienet għadha interessata li tiddomina lil Fernando Poo, u pproponiet ix-xiri tal-gżira minn Spanja. Il-Kungress Spanjol u l-opinjoni pubblika rnexxielhom iwaqqfu din l-inizjattiva. Biex jissaħħu d-drittijiet ta' Spanja, intbagħtet l-ispedizzjoni ta' Juan José Lerena y Barry, li f’Marzu 1843 tellgħet il-bandiera Spanjola f'Santa Isabel, u rċeviet is-sottomissjoni ta' diversi kapijiet lokali, bħal Bonkoro I, re tal-Bengas tal-gżira. . minn Corisco.

Fit-13 ta' Settembru, 1845, saret pubblika l-Ordni Rjali li permezz tagħha r-Reġina Eliżabetta II awtorizzat it-trasferiment lejn ir-reġjun tas-suwed u l-mulatti kollha ħielsa tal Kaptanja Ġenerali ta' Kuba li “volontarjament” xtaquha.

Mibda fl-1855, kien hemm perjodu mqalleb ta' ġlidiet interni fost il-Bengas dwar il-kwistjoni tat-tmexxija lokali, ġlidiet li spiċċaw fl-1858 bil-wasla tal-ewwel gvernatur Spanjol, Carlos de Chacón y Michelena, li, fl-1858, ħatar Logutenent gvernatur. minn Corisco sa Munga I (faċċata ta' Bonkoro II). Mill-1859 sal-1875 ħalla gwarniġġjon Spanjol fuq il-gżira, li aktar tard kienet se tiġi trasferita għall-gżira ta' Elobey Chico. Fi ħdan din il-politika ta' interventiżmu, fl-1864 il-Gvernatur Ayllón ħatar lir-re indiġenu Bodumba ta' Elobey Grande.

Fl-20 ta' Ġunju, 1861, ġiet ippubblikata l-Ordni Rjali li biha l-gżira ta' Fernando Poo saret ħabs Spanjol; F'Ottubru ta' l-istess sena, inħarġet l-Ordni Rjali li permezz tagħha, peress li suwed emanċipati tal-Kaptanja Ġenerali ta' Kuba ma' volontarjawx biex jemigraw lejn il-Guinea, ġie stabbilit li jekk ma kinux volontarji, 260 iswed Kuban ikunu imbarkati mingħajr il-kunsens tagħhom, li għalihom li wara se jingaqdu politii ritaljati.

Ir-reġjun se jiġi esplorat ħafna minn Manuel de Iradier y Bulfy, inkarigat minn żewġ spedizzjonijiet (fl-1875 u l-1884) li l-missjoni tagħhom se tkun ukoll li jtemmu r-rewwixti ta' diversi stati-villaġġi Fang. Matul il-perjodu 1887-1897, diversi rappreżentanti Spanjoli stabbilixxew relazzjonijiet mar-Re Moka ta' Fernando Poo, li fit-tieni nofs tas-seklu 19 għaqqad il-gruppi kollha ta' Bubi (kien segwit minn Sas Ebuera bejn l-1899-1904 u l-Malabo bejn l-1904-1937), Din l-aħħar sena li fiha r-re kien il-ħabs mill-awtoritajiet Spanjoli). Il-parti kontinentali, Río Muni, saret Protettorat fl-1885 u Kolonja fl-1900, is-sena li fiha trattat iffirmat f'Pariġi ddetermina l-limiti tat-territorju rikonoxxut minn Spanja.

Meta faqqgħet l-Ewwel Gwerra Dinjija fl-1914 (li fiha Spanja ddikjarat lilha nnifisha newtrali), Río Muni kien kompletament imdawwar mill-kolonja Ġermaniża tal-Kamerun u mhux' il bogħod mill-Afrika ekwatorjali Franċiża, għalhekk meta beda l-ġlied bejn it-truppi kolonjali, Kien hemm biża' fuq il- parti mill-awtoritajiet Spanjoli li dawn il-ġlied jimxu lejn Río Muni. Biex issolvi l-problema, il-Gvernatur Ángel Barrera kellu erba' postijiet militari installati (Mibonde, Micomiseng, Mongomo u Ebibeyin) li kienu sempliċi ħafna (mingħajr stazzjonijiet tar-radju jew mitralji u bi ftit suldati), iżda li kienu biżżejjed biex juru l-limiti simboliċi ta' is-sovranità Spanjola u ssodisfaw il-funzjoni tagħhom, li jipprevjenu l-estensjoni tal-gwerra lejn il-Ginea Kontinentali. Aktar tard, dawn il-bażijiet saru ċentri ta' tkabbir kummerċjali u minn hemm tnedew attakki kontra l-Fang li rreżistu l-kolonizzazzjoni.

Fit-30 ta' Diċembru, 1916, Spanja bagħtet kumpanija spedizzjonarja ta' infanterija tal-baħar biex tieħu ħsieb it-truppi Ġermaniżi li, ġejjin mill-Kamerun, kienu daħlu fil-Guinea Spanjola jaħarbu mill-pressjoni Brittanika. Il-maġġoranza rritornaw lura fl-1917, u baqgħu bħala uffiċjali flimkien mal-internati sakemm intemmet il-gwerra. Fl-1918, u bil-konflitt dinji wasal biex jintemm, seħħet ribelljoni indiġena fl-intern ta' Río Muni, li ġiet imrażżna mit-truppi kolonjali Spanjoli. Madankollu, kunflitti armati li ħafna drabi qasmu l-fruntieri tal-kolonja kkonvinċu lill-awtoritajiet biex jibdew kolonizzazzjoni vera tat-territorju. Fl-aħħar tal-Gwerra l-Kbira, il-missjonijiet, il-pjantaġġuni u l-postijiet militari kienu jibdew jiġu stabbiliti madwar l-intern tat-territorju tal-Ginea filwaqt li tnedew spedizzjonijiet biex jissottomettu t-tribujiet.

Kolonja tal-Ginea Spanjola

Kemm it-territorji insulari kif ukoll kontinentali ġew magħquda fl-1926 bħala l-kolonja tal-Ginea Spanjola. Sa dan iż-żmien, l-istrutturi tradizzjonali preċedenti tar-renji nazzjonali lokali spiċċaw jinħall, u kkonsolidaw l-amministrazzjoni ta 'stil Ewropew importata mill-Ispanjol.

Madankollu, Spanja ma kellhiex il-ġid u l-interess meħtieġa biex tiżviluppa infrastruttura ekonomika sinifikanti matul l-ewwel nofs tas-seklu 20. Madankollu, Spanja żviluppat pjantaġġuni kbar tal-kawkaw fil-gżira ta' Fernando Poo b'eluf ta' ħaddiema min-Niġerja ġirien.

Fl-1936, meta l-Gwerra Ċivili Spanjola kienet diġà bdiet, ingħaqad mar-Rewwixta kontra r-Repubblika, u kkawża t-Teħid tal-Guinea għal żmien qasir. Fl-1942, l-hekk imsejħa Operazzjoni Postmaster saret fit-territorju Ekwatoguinean.

Provinċji Spanjoli

Sal-1956, il-gżejjer ta' Fernando Poo u Annobón kienu parti mit-Territorju tal-Ginea Spanjola. Fil-21 ta' Awwissu 1956, dawn it-territorji ġew organizzati taħt l-isem ta' Provinċja tal-Golf tal-Guinea.

Fl-1959 it-territorji Spanjoli fil-Golf tal-Guinea kisbu l-istatus ta 'provinċji Spanjoli barranin, simili għal dak tal-provinċji metropolitani. Bil-liġi tat-30 ta' Lulju, 1959, adottaw uffiċjalment l-isem tar-Reġjun Ekwatorjali Spanjol u kien organizzat f'żewġ provinċji: Fernando Poo u Río Muni. Bħala tali, ir-reġjun kien immexxi minn gvernatur ġenerali li jeżerċita s-setgħat ċivili u militari kollha. L-ewwel elezzjonijiet lokali saru fl-1960, u ġew eletti l-ewwel avukati fil-qrati Ekwatoguinean.

Fil-15 ta' Diċembru, 1963, il-Gvern Spanjol ressaq proġett ta' Bażi dwar l-Awtonomija għal referendum fost il-popolazzjoni ta' dawn iż-żewġ provinċji, li ġie approvat b'maġġoranza assoluta. Konsegwentement, dawn it-territorji ngħataw awtonomija, adottaw uffiċjalment l-isem tal-Ginea Ekwatorjali, b'korpi komuni għat-territorju kollu (Assemblea Ġenerali, Kunsill tal-Gvern u Kummissarju Ġenerali) u korpi speċifiċi għal kull provinċja. Għalkemm il-kummissarju ġenerali maħtur mill-gvern Spanjol kellu setgħat wesgħin, l-Assemblea Ġenerali tal-Ginea Ekwatorjali kellha inizjattiva konsiderevoli biex tifformula liġijiet u regolamenti. L-ewwel u l-uniku president tiegħu kien Bonifacio Ondó Edu.

F'Novembru 1965, il-Kummissjoni IV tal-Assemblea tan-NU approvat abbozz ta' riżoluzzjoni li fih Spanja ntalbet tiffissa d-data għall-indipendenza tal-Ginea Ekwatorjali kemm jista' jkun malajr. F'Diċembru 1966, il-Kunsill tal-Ministri tal-Gvern Spanjol qabel li jħejji l-Konferenza Kostituzzjonali. F’Ottubru 1967, ġiet inawgurata din il-Konferenza, ippreseduta minn Fernando María Castiella, Ministru Spanjol tal-Affarijiet Barranin; Fil-kap tad-delegazzjoni tal-Ginea kien hemm Federico Ngomo.

Proklama ta' indipendenza (1968)

F'Marzu 1968, taħt pressjoni min-nazzjonalisti Ekwatoguinean u n-Nazzjonijiet Uniti, Spanja ħabbret li kienet se tagħti l-indipendenza. Ġiet iffurmata Konvenzjoni Kostitwenti li pproduċiet liġi elettorali u abbozz ta' kostituzzjoni. Ladarba spiċċat it-tieni fażi tal-Konferenza Kostituzzjonali (17 ta' April-22 ta' Ġunju 1968), saret il-konsultazzjoni. Ir-referendum dwar il-kostituzzjoni sar fil-11 ta' Awwissu, 1968, taħt is-superviżjoni ta' tim ta' osservaturi tan-Nazzjonijiet Uniti.25 63% tal-elettorat ivvota favur il-kostituzzjoni l-ġdida, li kienet tipprovdi għal gvern b’Assemblea Ġenerali u Suprema. Qorti b’imħallfin maħtura mill-president.

Fit-22 ta' Settembru saru l-ewwel elezzjonijiet presidenzjali u l-ebda wieħed mill-erba’ kandidati ma kiseb maġġoranza assoluta. Ġimgħa wara, Francisco Macías Nguema ġie elett president tal-Ginea Ekwatorjali; Is-segwaċi immedjat tiegħu fl-elezzjoni kien Bonifacio Ondó Edu.

F'Settembru 1968, Francisco Macías Nguema ġie elett l-ewwel president tal-Ginea Ekwatorjali bl-appoġġ ta 'movimenti nazzjonalisti bħall-IPGE (Idea Popolari tal-Ginea Ekwatorjali), parti mill-MONALIGE (Moviment Nazzjonali għal-Liberazzjoni tal-Ginea Ekwatorjali) u il-MUNGE (Moviment tal-Unjoni Nazzjonali tal-Ginea Ekwatorjali). L-indipendenza tal-Ginea Ekwatorjali ġiet ipproklamata fit-12 ta' Ottubru, 1968. Il-pajjiż adotta l-isem tar-Repubblika tal-Ginea Ekwatorjali. Ġie ammess fin-NU bħala l-126 membru tal-Organizzazzjoni.

F'Jannar 1969, il-kap tal-oppożizzjoni għal Macías, Bonifacio Ondó Edu, li kien taħt arrest domiċiljari, inqatel. L-instabbiltà żdiedet fil-pajjiż.

F’Marzu 1969, Macías ħabbar li kien iddomina attentat ta' kolp ta' stat immexxi mill-avversarju Atanasio Ndongo (il-verżjonijiet ivarjaw: għalkemm xi awturi jsostnu li qatt ma kien eżista, oħrajn jaffermaw li dan l-attentat seħħ biex itemm kollox). oppożizzjoni u jistabbilixxu dittatorjat sinistru. Is-segwaċi ta' Atanasio Ndongo ġew arrestati jew maqtula. Il-kolp ta’ stat fallut jew kolp ta' stat falz iġġeneraw mewġa ta' indignazzjoni popolari kontra l-Ispanjol (stimulata mill-gvern), u għalhekk il-komunità Spanjola ħassitha mhedda. Din is-sitwazzjoni kollha ssarrfet fi kriżi diplomatika bejn Spanja u l-Ginea Ekwatorjali.

Fit-28 ta' Marzu, 1969, it-truppi Spanjoli stazzjonati f’Río Muni reġgħu imbarkaw. L-istess ħaġa se jiġri fil-5 ta 'April, li jħallu l-gżira ta' Fernando Poo. Il-preżenza Spanjola fil-Ginea Ekwatorjali kienet intemmet.

Dittatorjat ta' Macías (1968-1979)

Macías ma damx wisq biex jikkonċentra fih innifsu s-setgħat kollha tal-Istat: f’Lulju tal-1970 ħoloq reġim ta' partit wieħed, il-PUNT; f'Mejju 1971 partijiet kruċjali tal-Kostituzzjoni ġew revokati; u f’Lulju 1972 ipproklama lilu nnifsu president għal għomorhom.

F'Lulju 1973, huwa ppromulga Kostituzzjoni ġdida (it-tieni fil-pajjiż), imfassla għall-bżonnijiet tiegħu, li ħolqot Stat unitarju, li tannulla l-istatus ta' federazzjoni preċedenti bejn Fernando Poo u Río Muni. Huwa wettaq repressjoni bla waqfien kontra l-avversarji politiċi tiegħu, li ġew eliminati fil-ħabs permezz ta' swat sempliċi u brutali. Minħabba l-metodi dittatorjali tiegħu, aktar minn 100,000 ruħ ħarbu lejn pajjiżi ġirien; Mill-inqas 50,000 minn dawk li baqgħu fil-pajjiż mietu, u 40,000 oħra ġew ikkundannati għal xogħol iebes.

Ir-reġim Macías kien ikkaratterizzat mill-abbandun tal-funzjonijiet kollha tal-gvern ħlief għas-sigurtà interna. Minħabba serq, injoranza u negliġenza, l-infrastruttura tal-pajjiż – elettriku, provvista tal-ilma, toroq, trasport u saħħa – waqgħet f’rovina. Ir-reliġjon Kattolika ġiet imrażżna u s-sistema edukattiva magħluqa. Ħaddiema kuntrattwali Niġerjani, li wettqu l-biċċa l-kbira tax-xogħol fuq il-pjantaġġuni tal-kawkaw Bioko, ġew deportati b'mod massa kmieni fl-1976. L-ekonomija Ekwatoguinean waqgħet u ċ-ċittadini l-aktar tas-sengħa u l-barranin telqu mill-pajjiż.

L-iskejjel ingħalqu fl-1975 u l-qima Kattolika u l-forom kollha ta 'Kristjaneżmu ġew ipprojbiti f'Ġunju 1978. Nguema implimenta kampanja ta' Afrikanizzazzjoni toponimika, imita superfiċjalment il-moviment soċjokulturali ta 'swed, u ssostitwixxa l-ismijiet Hispaniċi b'ismijiet indiġeni: la kapital Santa Isabel saret Malabo, il-gżira ta’ Fernando Poo ngħatat l-isem ta’ Masie Nguema Biyogo bt'tifkira tad-dittatur innifsu, u Annobón sar Pagalu. Bħala parti mill-istess proċess, il-popolazzjoni kollha ġiet ordnata tibdel ismijiet Ewropej tagħhom għal ismijiet Afrikani. Isem id-dittatur stess għadda minn diversi trasformazzjonijiet, biex fi tmiem il-gvern tiegħu kien magħruf bħala Masie Nguema Biyogo Ñegue Ndong.

Dittatorjat ta' Teodoro Obiang (1979-preżent)

Fit-3 ta' Awissu, 1979, Macías tkeċċa minn kolp ta’ stat immexxi min-neputi tiegħu, il-Logotenent Kurunell Teodoro Obiang Nguema, li kien kien gwardjan tal-ħabs sinister ta’ Playa Negra. Macías ġie pproċessat u eżegwit, filwaqt li ġie ffurmat Kunsill Militari Suprem, ippresedut minn Obiang innifsu. Il-gżejjer ingħataw l-isem ta' Bioko u Annobón. Ir-reġim il-ġdid kellu biċċa xogħol enormi quddiemu: il-kaxxa tal-istat kienu vojta u l-popolazzjoni kienet bilkemm terz ta' dak li kienet fi żmien l-indipendenza.

F'Lulju 1982, qal il-Kunsill ħatar Obiang president tar-Repubblika għal perjodu ta' seba' snin, filwaqt li kostituzzjoni ġdida ġiet promulgata (it-tielet fil-pajjiż), approvata f'referendum (15 Awissu, 1982). Il-Kunsill Militari Suprem ġie xolt f’Ottubru 1982. Ftit wara, fid-19 ta' Diċembru, 1983, il-Ginea Ekwatorjali ngħaqdet mal-Komunità Ekonomika tal-Istati tal-Afrika Ċentrali (CEMAC),31​32​ u ftit wara mal-Komunità Ekonomika u Monetarja tal-Afrika Ċentrali, għalhekk fl-1985 adottat il-frank CFA bħala l-munita tiegħu. L-elezzjonijiet parlamentari saru fl-1983 u fl-1988, b’lista waħda ta' kandidati tressaq. Fl-1987, Obiang kien ħabbar il-formazzjoni tal-Partit Demokratiku tal-Ginea Ekwatorjali (PDGE) bil-ħsieb tal-elezzjonijiet presidenzjali li kellhom isiru fl-1989. L-uniku kandidat, Obiang ġie elett mill-ġdid. Madankollu, ma rnexxilux joħroġ lill-pajjiż mill-kriżi ekonomika profonda li kien mifni fiha.

Fl-1991, bdiet "demokratizzazzjoni" timida, essenzjali għal għajnuna ekonomika kontinwa minn Spanja, Franza u pajjiżi oħra. F'Novembru, ġiet approvata kostituzzjoni ġdida (ir-raba' fil-pajjiż) f’referendum li stabbilixxa sistema ta' rappreżentanza parlamentari għall-partiti politiċi li ġew legalizzati. Malli tħabbret dan il-ftuħ timida, ħafna avversarji politiċi rritornaw lejn il-pajjiż, biex Obiang ingħata l-ħabs biss (Jannar-Frar 1992).

Is-sena 1996 kienet sena kruċjali għall-evoluzzjoni futura tal-pajjiż. Dik is-sena, il-multinazzjonali Amerikana Mobil bdiet tiġbed iż-żejt fit-territorju Ekwatoguinean, li jirriżulta f'żieda konsiderevoli fid-dħul għall-pajjiż.

L-elezzjonijiet tal-1996 ġew mistoqsija b'mod qawwi fuq livell internazzjonali. Biex jiġġieled il-kritika, Obiang ħatar gvern ġdid li fih figuri tal-oppożizzjoni kellhom xi karigi minuri. Fl-1998, saret proċess mingħajr ebda garanzija proċedurali kontra 117-il membru tal-grupp etniku Bubi (il-familja Nguema tappartjeni lill-Fang, il-maġġoranza fil-pajjiż) qrib il-grupp tal-oppożizzjoni MAIB (Moviment għall-Awtodeterminazzjoni tal- Gżira ta' Bioko), allegatament involut f'attentat ta' qtil, ir-rewwixta ta' Bubi tal-1998. Il-prova finta spiċċat b'ħmistax-il sentenza tal-mewt.

L-elezzjonijiet leġiżlattivi ta' Marzu 1999 raw "trijonf" ġdid għall-partit tal-president, il-PDGE (li mar minn 68 għal 75 siġġu f'kamra ta' 80). Il-partiti ewlenin tal-oppożizzjoni, il-Konverġenza għad-Demokrazija Soċjali (CPDS) u l-Unjoni Popolari (UP), li rebħu erba' siġġijiet u wieħed rispettivament, irrifjutaw li jieħdu l-kariga.

L-elezzjonijiet lokali ta' Mejju 2000 mmarkaw "trijonf" ieħor għall-PDGE, il-Partit Demokratiku tal-Ginea Ekwatorjali, li b'hekk ikkontrolla l-muniċipalitajiet importanti kollha fil-pajjiż. Il-partiti ewlenin ta’ l-oppożizzjoni sejħu l-elezzjonijiet imwaqqfa u bbojkottjawhom.

Fl-elezzjonijiet presidenzjali ta' Diċembru 2002, minkejja lmenti ta' frodi mill-oppożizzjoni, Obiang reġa' ġie elett, u rrivalida l-mandat tiegħu għal seba' snin oħra (sal-2009).

Il-gvern ta' Teodoro Obiang Nguema huwa meqjus bħala wieħed mill-aktar ripressivi fid-dinja, skont organizzazzjonijiet internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem bħal Amnesty International u Human Rights Watch. Speċifikament, ġew irrappurtati l-għajbien ta' attivisti, it-tortura, in-nuqqas ta' libertà tal-istampa, in-nuqqas ta' garanziji legali reali, il-manipulazzjoni tal-proċessi elettorali u t-tqassim estremament inugwali tal-ġid tal-pajjiż.

Fl-2011 il-gvern ħabbar il-ħolqien ta' kapital ġdida għall-pajjiż, City of Peace.

Fl-2011, sar referendum kostituzzjonali, li fih ġew approvati riformi bħar-restawr tal-pożizzjoni ta' viċi president, il-ħolqien tas-Senat u l-limitazzjoni tal-mandat presidenzjali għal żewġ termini.

Fl-20 ta' Lulju 2012, is-CPLP reġgħet ċaħdet it-talba tal-Ginea Ekwatorjali biex titqies bħala membru sħiħ.

Fl-elezzjonijiet leġiżlattivi tal-2013, il-PDGE kiseb 69 minn 70 siġġu fis-Senat u 99 minn 100 parlamentari fil-Kamra tad-Deputati. Is-CPDS iddenunzja l-elezzjonijiet bħala frodulenti.

Fl-24 ta' April, 2016 saru elezzjonijiet presidenzjali ġodda, li fihom Obiang “rebaħ” 93.5%.

Il-Ginea Ekwatorjali saret membru tal-OPEC f'Mejju 2017.

Fl-2017, il-kartunist prominenti u l-avversarju ta' Obiang Ramón Esono Ebalé ġie arrestat u mitfugħ il-ħabs fil-Ħabs ta' Playa Negra.

F'dik l-istess sena, il-Viċi President Teodorín Nguema Obiang ġie kkundannat f'Pariġi għal sentenza sospiża ta' tliet snin ħabs u multa ta' 30 miljun ewro għal korruzzjoni. Barra minn hekk, il-palazzi kollha tiegħu fi Franza u 17-il karozza lussuża ġew maqbuda.

L-elezzjonijiet leġiżlattivi tal-2017 irriżultaw fi "trijonf" għall-PDGE, li kiseb is-senaturi kollha u 99 mill-100 deputat, bis-siġġu li jifdal jikkorrispondi għall-partit Ċittadini għall-Innovazzjoni (CI). Dan il-partit ġie akkużat ftit wara li organizza kolp ta’ stat u konsegwentement 146 mill-membri tiegħu tqiegħdu ġuri fi Frar tal-2018.40 Is-sentenza tal-proċess tħabbret fis-26 ta’ Frar. 36 akkużat (inkluż id-deputat tal-partit Jesús Mitogo Oyono) ġew ikkundannati 26 sena ħabs41​ (inizjalment kien irrappurtat bi żball li s-sentenzi kienu ta’ 44 sena).42​43​ Minkejja l-fatt li parti kbira mill-akkużati ġew illiberati, is-sentenza kienet tinkludi wkoll l-illegalizzazzjoni ta’ CI ħabbret l-intenzjoni tagħha li tappella s-sentenza, li finalment wettqet billi ppreżentat appell għall-kassazzjoni quddiem il-Qorti Suprema tal-Ġustizzja.

Fi stqarrija uffiċjali minn Spanja, il-Partit Popolari, il-Partit tal-Ħaddiema Soċjalisti Spanjoli, Ciudadanos u l-Partit Nazzjonalista Bask iddenunzjaw il-persekuzzjoni tal-partit tal-oppożizzjoni u talbu "rispett għad-drittijiet tal-bniedem, il-libertajiet pubbliċi u lejn il- normi elementari tad-demokrazija".50​51​ Il-gvern Spanjol ikkuntattja lil Gabriel Nsé Obiang (mexxej tas-CI) u assigura li jżomm djalogu kostanti mal-oppożizzjoni tal-Ginea biex tippromwovi d-demokrazija.​ F'Marzu 2018, Is-senatur Spanjol Carles Mulet García ta' Compromís abbozza mistoqsija fis-Senat Spanjol, imwieġba mill-Gvern Spanjol f’Mejju tal-istess sena, li jirreferi għall-avvenimenti relatati ma' CI li seħħew fil-Ginea Ekwatorjali.​ B’kuntrast, il-PDGE iġġustifika l-kundanni, li ġie ċaħdu minn CI.

Rigward il-każ ta' Ramón Esono Ebale, fl-ewwel sessjoni tal-ġuri li saret fis-27 ta' Frar, 2018, il-prosekuzzjoni rtirat l-akkużi kollha kontra Esono peress li ma' sabux biżżejjed provi biex jinkriminawh.​ Ix-xhud tal-prosekuzzjoni, il-Kaporal tal-Pulizija Nazzjonali Trifonio Nguema Owono Abang ma' setax isostni l-akkużi tiegħu fil-qorti u rrikonoxxa li kien "jsegwi ordnijiet" meta' akkuża lil Esono Ebale. L-artist ġie rilaxxat fis-7 ta' Marzu.

Fis-7 ta' Ġunju, CI ressqet appell għall-protezzjoni quddiem il-Qorti Kostituzzjonali meta kkunsidrat li s-sentenza ratifikata kontriha kisret il-Liġi Fundamentali tal-Ginea Ekwatorjali.

Fl-4 ta' Lulju, il-gvern Obiang ħabbar amnestija ġenerali għal xi priġunieri politiċi.

F'Mejju 2019, wara proċess kontroversjali, aktar minn 130 persuna ġew ikkundannati l-ħabs għall-parteċipazzjoni tagħhom fl-attentat ta' kolp ta' stat tal-2017.

Fis-7 ta' Marzu, 2021, kien hemm splużjonijiet ta' munizzjon f'bażi militari ħdejn il-belt ta' Bata li kkawżaw 98 mewt u 600 persuna weġġgħu u ngħataw kura fl-isptar.

F'Novembru 2022 Obiang ġie "elett" mill-ġdid fl-elezzjoni ġenerali tal-Ginea Ekwatorjali tal-2022 b'99.7% tal-voti fost akkużi ta' frodi mill-oppożizzjoni.

Organizzazzjoni politiku-amministrattiva

Skont l-Istitut Nazzjonali tal-Istatistika tal-Ginea Ekwatorjali, il-pajjiż huwa maqsum amministrattivament f'2 reġjuni, 8 provinċji u dawn imbagħad f'19-il distrett u 37 muniċipalità. It-tmien provinċja nħolqot bil-Liġi 4/2017 datata l-20 ta’ Ġunju mill-provinċja ta' Wele-Nzas.

Ġeografija

Il-Ginea Ekwatorjali hija pajjiż żgħir li jinsab fil-parti ekwatorjali tal-Afrika. Tikkonsisti f'territorju kontinentali ta' 26,017 km², imsejjaħ ir-Reġjun Kontinentali jew Mbini (ex Xmara Muni), li jillimita lejn it-tramuntana mal-Kamerun, lejn il-Lvant u n-Nofsinhar mal-Gabon u lejn il-punent mal-Oċean Atlantiku; u ieħor imsejjaħ Reġjun Insulari ta’ 2034 km², iffurmat mill-gżejjer ta' Bioko (qabel Fernando Poo) fejn tinsab il-kapitali Malabo, Annobón (fin-nofsinhar ta’ Sao Tomé u Príncipe, imsejħa Pagalú matul id-dittatorjat ta' Macías), u l-gżejjer li jinsabu f’Corisco Bajja: Corisco, Elobey Grande, Elobey Chico u xi oħrajn.

Mbini jinkludi strixxa kostali ċatta, li tgħix fl-art, fejn hemm serje ta 'meded ta' muntanji msejħa "is-Seba 'Muntanji." It-terren huwa bil-mod ondulat u mgħotti bil-veġetazzjoni tal-ġungla. Madwar 60% taż-żona tappartjeni għall-baċin tax-xmara Mbini (li qabel kien jissejjaħ Benito).

L-akbar gżira hija Bioko (2017 km²), u tinsab fit-tramuntana tal-kontinent, 40 kilometru 'l barra mill-kosta tal-Kamerun fil-Golf ta' Biafra (Bonny Bay), taqsima tal-Golf tal-Guinea. Il-gżira, ta' oriġini vulkanika, hija muntanjuża u msaġar ħafna, b’kosta wieqaf u blat (195 km) fejn meta togħla l-marea taħbi l-bajjiet tagħha. Portijiet eċċellenti f'Malabo u Luba. L-ogħla elevazzjoni tagħha hija l-quċċata ta' Santa Isabel, magħrufa wkoll bħala l-quċċata ta' Basilé, għolja 3008 metru.

Il-gżira għandha ħamrija vulkanika fertili (fejn jitkabbar il-kawkaw) u diversi xmajjar; Il-lagi jinsabu fil-muntanji. Teknikament, u sakemm tiġi inawgurata l-kapitali l-ġdida tagħha (Oyala), il-Ginea Ekwatorjali hija l-uniku pajjiż fid-dinja flimkien mad-Danimarka li, li għandha parti kontinentali, għandha l-kapitali tagħha tinsab fuq gżira (jinjora l-każ ta' Ġibiltà u Londra, peress li hija territorju British Overseas).

Il-Gżira Annobón (18 km²), hekk imsejħa minħabba li ġiet skoperta fl-Ewwel tas-Sena 1472, tinsab madwar 640 kilometru fil-Lbiċ tal-kosta tal-Gabon u 595 kilometru fil-Lbiċ ta’ Bioko.

Il-gżejjer ta' Corisco Bay huma parti mill-muniċipalità ta' Corisco, li tinsab 25 km mill-estwarju tax-Xmara Muni, filwaqt li l-Elobeyes jinsabu inqas minn 10 km mill-Gabon.

Aktar minn 45% tat-territorju huwa foresti (46.2%) u huwa magħmul minn foresti tropikali, li fihom tispikka l-bijodiversità tagħhom. Minkejja l-benefiċċji li jipproduċi ż-żejt, iż-żona agrikola qed tiżdied bid-deforestazzjoni konsegwenti (8.2%).

Klima

Il-Ginea Ekwatorjali għandha klima ekwatorjali. It-temperatura medja annwali hija ta' madwar 25°C u l-medja ta' xita annwali hija ta' aktar minn 2000 mm f'ħafna partijiet tal-pajjiż. Fil-gżira ta’ Bioko l-istaġun tax-xita jkopri l-perjodu minn April sa Ottubru, filwaqt li fuq il-kontinent, ix-xita hija ftit eħfef u ssir minn April sa Mejju u minn Ottubru sa Diċembru.

Fil-kapitali msejħa Malabo u l-madwar tagħha li jinsabu fil-gżira ta' Bioko, ġew irreġistrati 2000 millimetru ta' xita jew inqas fis-sena, iżda min-naħa l-oħra hemm dejta li tindika madwar 3000 millimetru ta' xita fis-sena f'reġjuni oħra tal-imsemmija hawn fuq. gżira. Malabo hija meqjusa bħala waħda mill-kapitali bl-inqas xemx fl-Afrika b'pajsaġġ imsaħħab kontinwament B'mod ġenerali f'din il-parti tal-pajjiż hemm perjodu msejjaħ staġun niexef li jdum minn Diċembru sa Frar, għalkemm dan huwa ġeneralment aktar notevoli fit-Tramuntana. parti fejn tinsab il-belt kapitali nazzjonali, tista' wkoll tidentifika staġun b'aktar xita li regolarment jibda f'Mejju u jestendi sa Ottubru.

L-ogħla quċċata fil-Ginea Ekwatorjali, Pico Basilé, għoli 3011-il metru tinsab mhux 'il bogħod minn hemm. L-għoljiet ta' dan il-vulkan ġeneralment ikunu b'xita kbira, iżda jiffunzjonaw bħala protezzjoni għall-kapitali, li tista' tinstab fil-provinċja ta' Bioko Norte, fil-perjodu minn Lulju sa Ottubru, meta normalment ikun hemm xita akbar milli fil-kapitali.

Fil-parti kontinentali tal-Ginea Ekwatorjali s-sitwazzjoni ma tantx tvarja b'xita pjuttost abbundanti kważi s-sena kollha (medja ta' 2000 millimetru) b'perjodu żgħir xott li normalment jibda f'Ġunju u jdum sax-xahar ta' Awwissu.

Flora u fawna

Jispikkaw speċi tipiċi tal-ekosistemi ekwatorjali Afrikani. Fosthom irridu nsemmu l-drill (Mandrillus leucophaeus), il-babu, picathartes, gorilla tal-pjanura, sitatunga, leopard, cercopithecus, chimpanzee, iljunfant u l-iskojjattlu rari ta’ Zenker (Idiurus zenkeri). In-numru ta' każijiet ta' endemiżmu fil-gżira ta' Bioko huwa għoli ħafna.

Fit-territorju tiegħu, mill-inqas:

  • 140 speċi ta' siġar
  • 3,250 speċi ta' pjanti
  • 418 speċi ta' għasafar
  • 91 speċi ta' rettili
  • 194 speċi ta' mammiferi
  • Dissotis
  • Soja
  • Kamaleonti Pygmy (Spettru Rhampholeon)
  • Turaco tal-bekk isfar (Tauraco macrorhynchus)
  • Gorilla tal-Punent (Gorilla gorilla)

Ekoloġija

Il-bijomi preżenti fil-Ginea Ekwatorjali huma l-foresta tad-dell u l-mangrovja. Iż-żona tal-foresta tokkupa aktar minn 90% tat-territorju.

Skont il-WWF, ir-reġjun kontinentali tal-Ginea Ekwatorjali jappartjeni għal kollox lill-ekoreġjun tal-Foresti Kostali tal-Atlantiku Ekwatorjali, bl-eċċezzjoni tal-estwarju tax-Xmara Muni, fuq il-fruntiera mal-Gabon, li huwa inkluż fil-foresta tal-mangrovja tal-Afrika Ċentrali, bħalma huma l-gżejjer ta’ WWF. Corisco, Elobey Grande u Elobey Chico. Il-Gżira ta 'Annobón hija parti mill-foresta tal-artijiet baxxi ta' São Tomé, Príncipe u Annobón, filwaqt li Bioko hija maqsuma bejn il-foresta kostali ta' Cross-Sanaga u Bioko u l-foresta montana ta' Bioko u Mount Cameroon, l-aħħar 'il fuq mit-800 ms. n. m.

  • Gżira Annobon (Isla de Annobón)
  • Gżejjer Horacio (Islotes Horacio)
  • Ġungla f'Oyala
  • Park Nazzjonali Monte Alén (Parque nacional de Monte Alén)
  • Simon Bolivar Peak (Pico Basilé)

Infrastruttura

Trasport

Prattikament m'hemm l-ebda ferroviji fil-Ginea Ekwatorjali. Hemm 2,880 kilometru (1,790 mil) ta’ toroq u awtostradi fil-Ginea Ekwatorjali. L-investiment fit-toroq u l-awtostradi kien kostanti f'dawn l-aħħar snin. Il-portijiet ewlenin huma dawk ta' Bata u Mbini f'Río Muni u dawk ta' Malabo u Luba f'Bioko. Hemm disa' portijiet u ħames ajruporti (3 internazzjonali) fil-Ginea Ekwatorjali, il-wieħed ewlieni huwa l-Ajruport ta' Malabo, f'Punta Europa, il-Gżira ta' Bioko. CEIBA Intercontinental hija l-linja tal-ajru tal-bandiera tal-pajjiż, li topera 2 titjiriet fil-ġimgħa bejn Malabo u Madrid.

Il-Ginea Ekwatorjali għandha tnejn mill-portijiet tal-baħar l-aktar fondi tal-Atlantiku fir-reġjun, inkluża l-belt ewlenija tal-port kummerċjali u kummerċjali, Bata. Il-portijiet ta' Malabo u Bata huma mgħobbija żżejjed ħafna u jeħtieġu riabilitazzjoni u rranġament estensiv.

Hemm konnessjonijiet bl-ajru u bil-baħar bejn iż-żewġt ibliet ta’ Malabo u Bata. Il-biċċa l-kbira tal-inġenji tal-ajru mibnija fis-Sovjetika ġew sostitwiti, speċjalment minn ATR u Boeing, operati minn diversi kumpaniji żgħar, waħda minnhom tal-istat u l-oħrajn privati, li jikkostitwixxu l-flotta tal-ajru nazzjonali.

Ir-runway ta' Malabo (3200 m) hija mgħammra bi dwal u tista' sservi ajruplani simili għall-B777 u IL-76. Dik f'Bata (2400 m) ma toperax billejl, iżda tista' takkomoda ajruplani daqs B737. L-utenti ewlenin tagħha huma l-kumpanija nazzjonali tal-ajru (EGA) u kumpanija privata (GEASA). Żewġ strixxi iżgħar tal-inżul (800 m) jinsabu f'Mongomo u Annobón. Minn Malabo hemm konnessjonijiet internazzjonali ma' Madrid u Zurich fl-Ewropa u ma' Cotonou, Douala u Libreville fl-Afrika tal-Punent.

Elettriku

L-akbar bliet tal-Ginea Ekwatorjali għandhom l-elettriku grazzi għal tliet faċilitajiet idroelettriċi żgħar mgħobbija żżejjed u diversi ġeneraturi li qed jixjieħu. Fl-1999, il-produzzjoni nazzjonali kienet ta' madwar 13 MWh. F'Malabo, il-kumpanija tal-Amerika ta' Fuq CMS-Nomeco bniet impjant tal-enerġija ta' 10 megawatts iffinanzjat mill-gvern, li daħal online f'nofs is-sena 2000, u l-pjanijiet biex tirdoppja l-kapaċità qed jimxu 'l quddiem. Dan l-impjant jipprovdi servizz aħjar lill-kapitali, għalkemm għad hemm qtugħ okkażjonali. Fuq il-kontinent, l-akbar belt, Bata, qed tkompli ssofri qtugħ regolari.

SEGESA (akronimu għal Sociedad de Electricidad de Guinea Equatorial) hija l-kumpanija nazzjonali tal-elettriku tal-Ginea Ekwatorjali, bil-kwartieri ġenerali f'Malabo, hija l-uniku operatur fis-settur tal-elettriku tal-Ginea Ekwatorjali.

Il-kumpanija nħolqot f'Novembru 2001 permezz tal-għaqda tal-kumpanija nazzjonali tal-elettrifikazzjoni rurali SONER u l-korporazzjoni nazzjonali tal-elettriku ENERGE. Fl-2013 il-kumpanija ġiet riorganizzata fi tliet unitajiet: SEGESA Comercial għad-distribuzzjoni u l-bejgħ, SEGESA Generación għall-attivitajiet ta' ġenerazzjoni u SEGESA Transmission għat-trażmissjoni It-tliet unitajiet huma ssorveljati minn SEGESA Holding.

Telefonija

Il-kumpanija parastatali Getesa, b'sehem minoritarju f'sussidjarja Franċiża ta' Orange, tipprovdi servizz tat-telefon fl-ibliet ewlenin. Is-sistema regolari hija mgħobbija żżejjed, iżda Orange introduċa sistema GSM popolari, li ġeneralment tkun affidabbli f'Malabo u Bata.

Demografija

Il-Ginea Ekwatorjali għandha popolazzjoni żagħżugħa (45% għandha inqas minn 15-il sena) b'rata ta' twelid ta' madwar 42 għal kull elf u rata ta 'mortalità ta' 16 għal kull elf (b'paragun, il-mortalità tat-trabi f'Kuba hija 5.3 ). L-istennija tal-ħajja hija 49 sena għall-irġiel u 53 għan-nisa (l-agħar medji fi ħdan il-Wirt Ispaniku). 4% biss tal-popolazzjoni għandha aktar minn 65 sena. Ir-rata tal-litteriżmu tal-adulti kienet ta' 52% fl-1992, iżda kienet titla' għal 87% sal-2009. Il-maġġoranza tal-popolazzjoni tgħix f'żoni rurali. Skont l-Istatistika Yearbook tal-Ginea Ekwatorjali 2018 għall-2015, il-Ginea Ekwatorjali għandha 1,225,377 abitant​ b'kuntrast mal-1,014,999 li kienu magħduda fl-2001.ç

Saħħa

Fil-Ginea Ekwatorjali hemm 47 faċilità medika, inklużi seba' sptarijiet reġjonali, ħdax-il sptar distrettwali u 29 ċentru tas-saħħa.

L-isptarijiet ewlenin huma ċ-Ċentru Mediku La Paz de Bata li jinsab fuq il-kontinent tal-pajjiż, l-Isptar Nuevo Inseso fl-istess belt, iċ-Ċentru Mediku La Paz f'Malabo, fuq il-Gżira Bioko u l-Isptar Ġenerali jew Reġjonali minn Malabo​ l-istess gżira. Iċ-Ċentru Mediku tal-Paċi huwa istituzzjoni privata li ġiet ikkummissjonata mill-gvern tal-Ginea Ekwatorjali u mibnija minn studio tal-arkitettura Iżraeljan. Għall-għoti tal-Kampjonat tal-Futbol Afrikan tal-2012, il-FIFA kienet teħtieġ il-bini ta' sptar.

L-istennija tal-ħajja medja stmata mis-CIA għall-2018 fil-Ginea Ekwatorjali kienet 63.8 snin għall-irġiel u 66.2 snin għan-nisa, għal għomor totali tal-popolazzjoni ta' 65 sena.

Il-prevalenza tal-HIV/AIDS kienet 6.50 għal kull 100 adult fl-2017. Fl-2017, kien hemm madwar 53,000 persuna li jgħixu bl-HIV/AIDS fil-pajjiż. Huwa stmat li fl-2018 kien hemm 1,800 mewta mill-AIDS.

Edukazzjoni

Il-pajjiż għandu università waħda, l-Università Nazzjonali tal-Ginea Ekwatorjali (UNGE) b'kampus f'Malabo u Fakultà tal-Mediċina f'Bata. L-Università Nazzjonali Spanjola tal-Edukazzjoni mill-Bogħod għandha wkoll kwartieri ġenerali f'Malabo u ieħor f'Bata.

Diversi organizzazzjonijiet kulturali huma attivi fil-pajjiż (iċ-Ċentru Kulturali Ekwatoguinean, iċ-Ċentru Kulturali Spanjol ta' Malabo u oħrajn) li l-għan ewlieni tagħhom huwa l-litteriżmu u l-promozzjoni kulturali tal-popolazzjoni. Ħafna mill-appoġġ finanzjarju f'dan ir-rigward ġej mill-gvern Spanjol.

Matul il-perjodu tal-kolonizzazzjoni, is-sistema edukattiva tal-Ginea Ekwatorjali kienet ikkontrollata l-aktar minn gruppi missjunarji Kattoliċi, partikolarment il-Klaretjani. L-iskejjel immexxija mill-gvern Spanjol ħeġġu l-użu tal-lingwa Spanjola għall-komunikazzjoni.230 Matul dan il-perjodu, l-attendenza tal-iskola qabżet id-90%, li kienet waħda mill-ogħla rati ta' attendenza fil-kontinent.

Wara l-indipendenza, il-Ginea Ekwatorjali kellha wkoll waħda mill-ogħla rati ta' litteriżmu fil-kontinent.232 Madankollu, is-sistema edukattiva ddeterjorat malajr minħabba li kien hemm inqas fondi disponibbli. Minbarra n-nuqqas ta' fondi, is-sistema edukattiva ġiet affettwata minħabba li l-President Macías qies lill-knisja Kattolika bħala rivali għall-poter u bħala simbolu tal-“impejaliżmu Spanjol”. Fl-1978 huwa pprojbixxa l-attivitajiet Kattoliċi u għalaq l-iskejjel Kattoliċi. Teodoro Obiang Nguema qaleb il-miżuri meħuda minn Macías.

Bħalissa, l-Ispanjol huwa l-lingwa regolari fil-livelli kollha tas-sistema edukattiva u t-tagħlim tiegħu huwa suġġett obbligatorju fil-pajjiż. lingwi nazzjonali oħra anki jekk il-kotba huma bl-Ispanjol.​

Etnografija

Huwa l-uniku pajjiż fid-dinja li jitkellem bl-Ispanjol b'popolazzjoni ta' maġġoranza sewda, u prattikament l-abitanti kollha għandhom ismijiet Spanjoli.

Il-popolazzjoni nazzjonali, li tirrappreżenta 99% tal-popolazzjoni, hija essenzjalment Bantu: Fang f'Río Muni u Bubi f'Bioko. Il-gruppi etniċi ewlenin huma mqassma kif ġej: Fang (72% tal-popolazzjoni, f'Río Muni), Bubi (15%, f'Bioko), Fernandinos (f'Bioko), Bisios u Ndowé fuq il-kosta tar-Reġjun Kontinentali, dik li kienet provinċja ta' Río Muni u Annobonese fuq il-gżira ta' Annobón, l-uniku territorju tal-pajjiż fl-emisferu tan-Nofsinhar.

Il-minoranza predominanti ta' razza oħra hija magħmula minn Ewropej bojod ta’ dixxendenza Spanjola. Il-Ginea Ekwatorjali rċeviet Asjatiċi u Afrikani suwed minn pajjiżi oħra biex jaħdmu fuq il-pjantaġġuni tal-kawkaw u l-kafè. Afrikani suwed oħra ġejjin mil-Liberja, l-Angola u l-Możambik, u l-Asjatiċi li huma l-aktar Ċiniżi. Bl-istess mod, komunitajiet Brittaniċi, Franċiżi u Ġermaniżi waslu fil-pajjiż. Minn dawn il-wasliet kollha, l-uniċi li ma adottawx il-lingwa Spanjola kienu l-Franċiż, peress li l-lingwa tagħhom hija ko-uffiċjali.

Wara l-indipendenza, eluf ta' Guineani Ekwatorjali telqu lejn Spanja, peress li l-abitanti kollha tal-pajjiż li twieldu qabel l-indipendenza żammew in-nazzjonalità Spanjola. Madwar 100,000 Guinean Ekwatorjali marru l-Kamerun, il-Gabon u n-Niġerja minħabba d-dittatorjat ta' Francisco Macías Nguema. Ħafna mill-komunitajiet tagħha jgħixu fi Spanja, il-Brażil, il-Messiku, l-Istati Uniti, il-Portugall u r-Renju Unit.

Lingwa

Spanjol

Il-lingwi uffiċjali huma l-Ispanjol (Ispanjol Ekwatoguinean), kif rifless fil-Kostituzzjoni tal-pajjiż, il-Franċiż u l-Portugiż. Il-maġġoranza l-kbira tal-Guineans Ekwatorjali jitkellmu bl-Ispanjol (għalkemm ħafna drabi bħala t-tieni lingwa). Ir-reġjun bl-akbar għarfien tal-Ispanjol huwa l-kapitali Malabo. L-Ispanjol ilu lingwa uffiċjali mill-1844, għalkemm għal perjodu qasir fis-snin sebgħin kien iddikjarat bħala "lingwa importata" u l-użu tiegħu kien ipprojbit (li ġie sostitwit minn Fang). Hija wkoll il-lingwa tal-awtoritajiet, użata fil-leġiżlazzjoni, id-digrieti presidenzjali, il-bullettini tal-istat, l-ittri tal-ħatra u affarijiet simili.

Mit-3 ta' Awwissu, 1979, wara t-tneħħija tal-Kostituzzjoni tal-1973, reġgħet ġiet iddikjarata lingwa uffiċjali. Bħalissa, il-Ginea Ekwatorjali għażlet it-twaqqif tal-Akkademja Ekwatoguinean tal-Lingwa Spanjola fil-pajjiż, li finalment inħolqot f'Ottubru 2013, minbarra li stabbilixxiet programm biex issaħħaħ it-tixrid tal-Ispanjol fil-midja. Fuq dawn l-istess linji, ġew imsaħħa wkoll il-korsijiet Spanjoli għall-barranin diġà stabbiliti mill-Università Nazzjonali tal-Ginea Ekwatorjali.

Lingwi Ewropej oħra

Liġi kostituzzjonali tal-1998, li timmodifika l-artikolu 4 tal-Liġi Fundamentali tal-Istat, tistabbilixxi li l-lingwi uffiċjali tar-Repubblika tal-Ginea Ekwatorjali huma l-Ispanjol u l-Franċiż. Il-Franċiż ġie adottat bħala lingwa uffiċjali, għalkemm fil-prattika l-użu tiegħu huwa minoritarju ħafna, sabiex jappartjeni għall-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Francofonija, bil-benefiċċji tal-ftuħ tas-suq li dan ifisser, inkluża l-adozzjoni tal-frank CFA.

Bl-istess mod, f'Lulju 2007 il-gvern ħabbar id-deċiżjoni li l-Portugiż isir il-lingwa ko-uffiċjali tal-Ginea Ekwatorjali sabiex tissodisfa r-rekwiżiti biex tapplika għal sħubija sħiħa fil-Komunità tal-Pajjiżi tal-Lingwa Portugiża (CPLP), minkejja l-fatt li tagħha użu huwa prattikament ineżistenti ħlief fil-gżira ta' Annobón, fejn Annobonense, derivat mill-Portugiż, huwa mitkellem. Is-CPLA ċaħdet l-applikazzjoni tal-Ginea Ekwatorjali f'Lulju 2012, inqas minħabba progress insuffiċjenti fl-introduzzjoni tal-Portugiż, u aktar minħabba l-ksur kostanti tad-drittijiet tal-bniedem fil-pajjiż Fl-aħħar ġie ammess fl-2014.

Lingwi indiġeni

Il-lingwi indiġeni huma rikonoxxuti bħala membri tal-kultura nazzjonali (Liġi Kostituzzjonali Nru 1/1998 tal-21 ta' Jannar): Fang mitkellem minn kważi 300,000 persuna bħala lingwa materna u mitkellem ukoll f'żoni tal-Kamerun, il-Gabon u r-Repubblika Demokratika tal- Kongo (numru totali ta' kelliema jaqbeż il-miljun); bubi (Bioko) (50,000 kelliem); Annobonense fuq il-Gżira Annobón (9000 kelliem); Balengue fir-Reġjun Kontinentali (elf kelliem); Ibo u Creole English (pichi), ukoll fil-Bioko. Il-lingwa Ndowé (imsejħa wkoll Kombe, Ngumbi jew "bajja") tappartjeni għall-grupp Ndowé li jinsab fiż-żona kostali tal-kontinent tal-pajjiż u hija mitkellma minn 4,000 ruħ. Lingwi importanti oħra huma Kwasio (imsejħa wkoll Bisio jew Bujeba) bi kważi 9,000 kelliem, Seki bi 11,000 kelliem.

Fang hija lingwa tal-Afrika Ċentrali mitkellma minn madwar miljun ruħ, ħafna minnhom fil-Ginea Ekwatorjali u t-Tramuntana tal-Gabon, fejn hija l-lingwa Bantu dominanti; Fang huwa mitkellem ukoll fin-Nofsinhar tal-Kamerun, ir-Repubblika tal-Kongo u frazzjonijiet żgħar tal-gżejjer ta' Sao Tome u Principe. Hija relatata mal-lingwi Bulu u Ewondo tan-Nofsinhar tal-Kamerun.

Taħt il-President Macías Nguema, Fang kienet l-unika lingwa uffiċjali tal-Ginea Ekwatorjali għal perjodu qasir, iżda dan inqaleb wara t-twaqqigħ tiegħu. Hemm ħafna varjanti ta' fang fit-Tramuntana tal-Gabon u fin-Nofsinhar tal-Kamerun. Maho (2009) jikklassifika Southwestern Fang bħala lingwa distinta. Id-djaletti l-oħra huma Ntoumou, Okak, Mekê, Atsi (Batsi), Nzaman (Zaman), Mveni u Mvaïe.

Bubi hija lingwa Bantu mitkellma mill-Bubis, poplu Bantu fuq il-gżira ta' Bioko, li darba kienu l-abitanti ewlenin tal-gżira. Il-lingwa waslet għal Bioko mill-Afrika kontinentali aktar minn tlett elef sena ilu, meta l-Bubis bdew jaslu fuq il-gżira.

Għandu madwar 50,000 kelliem, bi tliet varjanti: Tramuntana, Nofsinhar u Ċentrali-Lvant. Jispikka għall-karattru tonali tiegħu u d-diverġenza tal-kliem skont is-sess. Il-lingwa hija mitkellma wkoll mill-Bubis tal-Gabon u l-Kamerun.

Reliġjon

Il-maġġoranza l-kbira tal-popolazzjoni tappartjeni għar-reliġjon Nisranija fil-forma Kattolika tagħha (80.1%), dan huwa wirt ta' kolonizzazzjoni Spanjola, għalkemm denominazzjonijiet Kristjani oħra huma professati (6.8%), l-aktar minn gruppi Protestanti, Barra minn hekk, ċerti riti ta' ir-reliġjonijiet tal-abitanti animisti tal-qedem huma pprattikati fi gradi differenti, u hemm minoranza Iżlamika żgħira (4%).

Il-missjunarji Ġiżwiti kienu inkarigati mill-evanġelizzazzjoni li tibda fil-Gżira ta' Bioko, segwiti aktar tard mill-missjunarji Klaretjani Matul id-dittatorjat ta' Francisco Macías kien hemm sentiment anti-Ewropew u l-Kristjaneżmu ġie attakkat, iżda dawn il-miżuri ġew maqluba wara t-twaqqigħ tiegħu. Storikament, il-Battisti u l-Anglikani ppruvaw joqgħodu fil-gżira ta' Bioko, qabel ma' Spanja tat attenzjoni akbar lit-territorju u stabbiliet projbizzjonijiet għal gruppi reliġjużi minbarra l-Knisja Kattolika.

Il-Knisja Kattolika fil-pajjiż hija organizzata taħt id-direzzjoni tal-arċidjoċesi ta' Malabo, l-oriġini tagħha tmur lura għal Ottubru 1855, meta l-Papa Piju IX ħoloq il-Vikariat Appostoliku ta' Annobón, Corisco u Fernando Poo Island (Bioko), jaqsam it-territorju li kien preċedentement amministrat mill-Vikariat Appostoliku taż-żewġ Guineas u Senegambia. F’Mejju 1902, il-Papa Ljun XIII iddeċieda li jsemmiha l-Vikariat Appostoliku ta' Fernando Poo. Fl-1966, Pawlu VI ikkonvertiha fil-Vikariat tad-djoċesi ta' Santa Isabel. Fl-1982, il-Papa Ġwanni Pawlu II taha l-istatus attwali u għamel l-ewwel żjara f’dak in-nazzjon Afrikan.

Kultura

Mużika

Il-mużika f'dan il-pajjiż hija kkaratterizzata mit-taħlita ta' influwenzi Afrikani indiġeni u kultura Spanjola. Kull grupp jikkontribwixxi stili mużikali differenti. L-akbar grupp etniku huwa l-Fang, għalkemm hemm ukoll bosta Bubi u popolazzjonijiet iżgħar ta' Bisio, Bujeba, Ndowe, Combe, Annobonese u Spanjoli. L-eks-kolonja Spanjola u l-provinċja tal-Ginea Ekwatorjali għandha ġid enormi fil-manifestazzjonijiet mużikali tal-gruppi etniċi u l-gruppi soċjali tagħha. Fir-rigward tar-ritmi moderni, il-ġeneri ta' dan il-pajjiż huma reggaeton, hip hop u t-taħlita ta' mużika indiġena Afrikana mal-pop (afropop).

Gastronomija

Id-dieta Ekwatoguinean hija bbażata fuq tuberi bħal kassava, taro jew yam, li huma ppreparati f'ħafna modi. Mgħollija jew moqlija jakkumpanjaw kważi l-ikliet kollha. Il-pjantaġġini huwa msajjar hekk ukoll. Ħafna mill-platti f'dan il-pajjiż huma sopop qalbhom li jinkludu ħaxix, laħam jew ħut u zalza pikkanti (chili) u kondimenti oħra. Xi wħud minn dawn is-sopop huma zalza tal-karawett, zalza tat-tadam jew zalza taċ-ċikkulata. L-isem joħloq konfużjoni peress li ma jirreferix għaċ-ċikkulata tal-kawkaw, iżda pjuttost il-modika, siġra li l-fażola tagħha hija inkaljata u trab Soppa oħra famuża hija pepesup, li tradizzjonalment tiġi kkunsmata wara lejl ta' festa. Id-dati tal-palm jew il-qalba tal-palm huma mgħaffġa biex jinkiseb żejt li fih il-laħam jew il-ħut huma stewed. Abalá hija għaġina tal-yucca li hija mgeżwra f'weraq tal-banana, simili għat-tamale Amerikan.

Fil-Ginea Ekwatorjali hemm ħafna tradizzjoni tas-sajd; snapper, snapper, u ħafna tipi ta' frott tal-baħar bħal granċijiet jew bebbux bilolá jinqabdu wkoll laħam tat-tiġieġ u tal-mogħoż, għalkemm laħam selvaġġ b'riħa aktar qawwija huma wkoll notevoli, bħal antilope, porcupine, xadina, pangolin jew serp. Jispikkaw il-platti tal-laħam u tal-ħut, abbundanti fil-ħwawar u l-frott bħall-banana jew ħaxix bħall-kassava u l-jam. Minħabba l-kolonizzazzjoni, il-kċina Spanjola influwenzat il-kċina Ekwatoguinean billi pprovdiet platti bħal paella, inbid jew omelette tal-patata. Xarba popolari hija l-inbid tal-palm (topé), ieħor huwa l-malamba tal-kannamieli.

Ċinema

Il-pajjiż m'għandux swali taċ-ċinema biex jara l-films u jbati wieħed mill-ogħla livelli ta' ċensura fid-dinja, anke fuq it-televiżjoni tal-gvern tiegħu. L-aktar film ta' suċċess dwar il-Ginea Ekwatorjali huwa Palm Trees in the Snow, ibbażat fuq ir-rumanz tal-kittieba Spanjola Luz Gabás, li qatt ma marret fil-pajjiż. Il-film inġibed fi Spanja u jevoka nostalġija kolonjali Spanjola. Id-dokumentarju One day I saw 10,000 elephant (2015) jivvindika l-ħidma tal-filmmaker Manuel Hernández Sanjuán li ħadem għas-servizz tad-dittatorjat ta' Franco.

Il-filmmaker Ekwatoguinean Rubén Monsuy idderieġa Feguibox (2015)249 u fetaħ skola biex iħarreġ liż-żgħażagħ fil-pajjiż.250

Fl-2019, ġie ffilmjat għall-ewwel darba film dokumentarju li jikkritika d-dittatorjat tiegħu, The Writer of a Country Without Bookstores, bil-preżenza tal-aktar kittieb tradott tiegħu, Juan Tomás Ávila Laurel. Rebbieħ ta’ diversi premjijiet internazzjonali, finalment ġie rilaxxat fl-2021 fuq it-televiżjoni Portugiża u Spanjola. Fl-2020, ġie rilaxxat id-dokumentarju sperimentali Announced a Storm.

Fi ħdan il-komunità Spanjola-Ginea hemm diversi atturi prominenti, bħal Emilio Buale u Vicenta Ndongo.

Teatru

Waħda mill-kumpaniji ewlenin fil-pajjiż hija Bocamandja, imwaqqfa fl-2008. Id-direttur tagħha, Recaredo Silebo Boturu, idderieġa flimkien mal-Katalan Andrea Bel id-dramm Annnobón, intwera fil-Festival Grec ta' Barċellona 2021.

Filatelija

Ir-reġjun kien taħt il-gvern Spanjol sal-1968. It-timbri minn dan iż-żmien jirriflettu l-evoluzzjoni fin-nomenklatura tal-kolonja u l-provinċja aktar tard.

  • Bejn l-1868 u l-1902 l-isem Fernando Poo intuża fit-territorju kollu.
  • Bejn l-1903 u l-1908 l-ismijiet Fernando Poo intużaw f’Bioko, Elobey, Annobón u Corisco fil-gżejjer l-oħra u l-Ginea Kontinentali Spanjola fis-settur kontinentali.
  • Bejn l-1908 u l-1951 l-isem Territorji Spanjoli tal-Golf tal-Ginea kien użat fit-territorju kollu.
  • Bejn l-1951 u l-1959 l-isem Ginea Spanjola kien użat fit-territorju kollu.
  • Bejn l-1960 u l-1968 l-ismijiet Fernando Poo intużaw fuq il-gżejjer u Río Muni fis-settur kontinentali.
  • Mill-1968, l-isem kien ir-Repubblika tal-Ginea Ekwatorjali.

Sports

Fil-futbol, ​​il-Ginea Ekwatorjali ntgħażlet biex tospita t-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani tal-2012 flimkien mal-pajjiż ġar Gabon, u t-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani tal-2015. Fl-ewwel waħda laħqet il-kwarti tal-finali, u fit-tieni laħqet sa ir-raba’ post, li sar is-sorpri]a tat-tournament.

organizza wkoll il-verżjoni tan-nisa f’żewġ okkażjonijiet (2008 u 2013), u kienet champion ta’ dawk iż-żewġ tournaments, minbarra li kienet runner-up fl-edizzjoni tal-2010, u saret it-tieni l-aħjar tim fil-kampjonat, ssuperat biss min-Niġerja. . Apparti minn hekk, il-Ginea Ekwatorjali ikkwalifikat għat-Tazza tad-Dinja 2011 fil-Ġermanja, u diversi kategoriji inferjuri laħqu wkoll tournaments internazzjonali, u għalhekk it-tim tan-Nisa tal-Ginea Ekwatorjali huwa fost l-aktar b'saħħithom fil-kontinent Afrikan, għalkemm huwa wieħed mill-aktar dgħajfa fil- livell nazzjonali.

Minbarra l-futbol, ​​il-basketball huwa popolari wkoll fil-Ginea Ekwatorjali.

Bliet

  • Malabo, li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence
  • Malabo, li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence
  • Malabo, li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence
  • Malabo, li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence
  • Malabo, li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence
  • Malabo, li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence
  • Malabo, li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence
  • Sipopo, Malabo
  • Sipopo, Malabo
  • Sipopo, Malabo
  • Sipopo, Malabo
  • Sipopo, Malabo
  • Bata
    Bata
  • Bata
  • Bata
  • Bata
  • Bata
  • Bata
  • Riaba, li qabel kienet tissejjaħ Concepción u Melville Bay

Awtur: www.NiNa.Az

Data tal-pubblikazzjoni: 08 Ġun, 2025 / 14:22

wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Ginea Ekwatorjali, X'inhi Ginea Ekwatorjali? Xi tfisser Ginea Ekwatorjali?

Dan l artiklu dwar il ġeografija huwa nebbieta Jekk trid tista tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l artiklu dejjem skont il konvenzjonijiet tal Wikipedija Il Ginea Ekwatorjali uffiċjalment ir Repubblika tal Ginea Ekwatorjali Republica de Guinea Ecuatorial Spanjola Republica da Guine Equatorial Portugiza Republique de Guinee equatoriale Franċiz hija pajjiz Afrikan għamet mill ilmijiet tal Golf tal Ginea li huwa definit fil kostituzzjoni tiegħu bħala Stat indipendenti repubblikan unitarju soċjali u demokratiku u li l forma ta gvern tiegħu hija r repubblika presidenzjali It territorju tiegħu huwa magħmul minn tmien provinċji Il kapitali tagħha hija l belt ta Malabo li qabel kienet magħrufa bħala Santa Isabel Bħalissa qed tinbena l belt Oyala Ciudad de la Paz sabiex isservi bħala l kapital futur u modern tal pajjiz Il bandiera tal Guinea Ekwatorjali Il tarka tal Guinea Ekwatorjali MappaIsmijiet tal postijietL isem li adotta l pajjiz wara li kiseb l indipendenza tiegħu minn Spanja ġej mill isem li kien irċieva mill 1963 meta kiseb reġim ta awtonomija minn Spanja bl isem Ginea Ekwatorjali li l ewwel terminu tiegħu huwa dovut għall fatt li kien imsemmi territorju jinsab fil Golf tal Ginea u t tieni tirreferi għall prossimita tiegħu għall ekwatur StorjaIt territorju attwali tal Ginea Ekwatorjali huwa bbazat fuq renji tribali medjevali ta ftit organizzazzjoni li bla dubju jirrizultaw mill influwenza ta strutturi proto stat aktar avvanzati li zviluppaw b mod parallel fiz zona ir Renju ta Oyo ir Renju tal Kongo ir Renju ta Benga Il Gzira Mandj aktar tard imsejħa Corisco ir Renju Bubi tal Gzira Bioko u l istati tar raħal tal mexxejja tal gruppi Fang fuq il kontinent Hemm il possibbilta li z zona tal Golf tal Ginea zar Hanno ġenerali Kartaġiniz li għamel vjaġġ tul il kosti tal Afrika lejn l aħħar tas seklu 19 Tmur jew bidu tas s IV Preistorja L istudju tal preistorja tal Ginea jsegwi suddivizjoni ġeografika il gzira ta Bioko minn naħa u l provinċja kostali bejn il Kamerun u l Gabon min naħa l oħra Bioko Island kienet konnessa mal kontinent sa 8000 QK minn pont li kien mgħaddas bil mod mill ilmijiet li qed jogħlew tal Atlantiku li bdew madwar is sena 11 000 QK fi tmiem l aħħar Eta tas Silġ Għalhekk aktarx li din iz zona kienet abitata minn popolazzjonijiet nomadi ta kaċċaturi u jiġbru simili għal dawk magħrufa fil kontinent attwali Fl iskavi fis sit ta Mossumu provinċja tal Litoral ġew skoperti fdalijiet ta prezenza umana li jmorru lura għas sena 30 000 QK Din hija l hekk imsejħa industrija tas sango magħrufa sew f dak iz zmien fl Afrika Ċentrali Ftit siti oħra kemm superfiċjali kif ukoll stratigrafiċi jindikaw li l Eta tal Ġebel Nofsani hija rapprezentata tajjeb f din il parti tal pajjiz Aktar tard il vestiges li għadhom ma tantx datati juru madwar Bata u x Xmara Muni l permanenza tal prezenza tal bniedem nomadi ġebel u kaċċatur jiġbor sas sena 3000 QK Fil gzira ta Bioko il qari huwa differenti Zgur li se tiġi mmodifikata fis snin li ġejjin bl installazzjoni ta proġetti ta riċerka arkeoloġika Ġew identifikati tliet siti pre neolitiċi Dak biss fis settur ta Banapa fin Nofsinhar ta Malabo kien skavat fis sittinijiet minn antropologu Spanjol L unika ħaġa li tista tgħid hija li hija qabel it Tradizzjoni Timbabe ta Bioko għadha mhux datata li min naħa tagħha hija qabel it Tradizzjoni Carboneras datata bir radjukarbon bejn il 5 u l 10 sekli AD Ta min jinnota li fil wiċċ tal gzira ta Elobey Grande instabu ġebel imnaqqax simili għal dawk ta Zmien il Ġebel Riċenti Dawn is sejbiet jappoġġaw l idea li kien hemm storja twila ta prezenza umana fuq il gzejjer Ekwatoguinean kollha qabel ma sseparaw definittivament mill kontinent Fl aħħarnett l espansjoni tal mod ta ħajja tar raħal fl Afrika Ċentrali timplika fl immudellar tagħha u bl approssimazzjoni ta dejta lingwistika l installazzjoni ta rħula fuq il gzira ta Bioko sa mill 3500 QK S issa xejn ma ġie skopert biex jivverifika din l ipotezi Is sekwenza arkeoloġika tal gzira apparti l perjodu pre Neolitiku diġa msemmi tibda bit Tradizzjoni Timbabe magħrufa fi tlettax il punt fuq il kosta Il kontinwita tal okkupazzjoni ta din il gzira hija attestata sew sal perjodu storiku Wara Timbabe nafu t tradizzjonijiet Carboneras Bolaopi Buela u finalment Balombe Din l aħħar tradizzjoni hija storika Fuq il kontinent bejn il Kamerun u l Gabon id dejta dwar it tħaffir għadha mhux kompluta izda hija bizzejjed biex jafferma li s sekwenza sħiħa li għad trid tiġi skoperta se tkun simili ħafna għal dik magħrufa fin Nofsinhar tal Kamerun u fir reġjun ta Libreville fil Gabon Ħakma Portugiza 1472 1778 Il Portugizi kienu l ewwel Iberi u Ewropej li zgur esploraw il Golf tal Guinea fl 1471 Dik is sena il Portugiz Fernando Poo li kien qed ifittex rotta lejn l Indja sab il gzira li bħalissa tissejjaħ Bioko fuq mapep Ewropej Semmaha Formosa sabiħa Madankollu dalwaqt kienet magħrufa bl isem ta skopritur tagħha Fernando Poo Island Fl 1 ta Jannar 1472 il Portugizi skoprew il gzira ta Pagalu il lum Annobon li sejħu Ilha do Annobom jew Ano Bom sena t tajba Madwar l 1493 Don Ġwanni II tal Portugall zied mas sensiela tat titli rjali tiegħu dak ta Sid tal Guinea u l ewwel Lord ta Corisco Il Portugizi kkolonizzaw il gzejjer ta Bioko Annobon u Corisco fl 1494 li ikkonvertiwhom f fabbriki jew postijiet għall kummerċ tal iskjavi Mappa mill 1729 li turi z zona ġeografika tal Golf tal Ginea fejn il kulturi Bubi Fang u Benga fost oħrajn zviluppaw Fl 1641 il Kumpanija Olandiza tal Indja tal Lvant ġiet stabbilita mingħajr il kunsens tal Portugiz fil gzira ta Fernando Poo li temporanjament ċċentralizza l kummerċ tal iskjavi tal Golf tal Guinea minn hemm Il Portugizi rritornaw biex jagħmlu dehra fuq il gzira fl 1648 u ħadu post il Kumpanija Olandiza b tagħhom il Kumpanija Corisco iddedikata għall istess tip ta kummerċ Għal dan il għan bnew wieħed mill ewwel bini Ewropew fil gzira il forti ta Punta Joko Minn Corisco il Portugall biegħ ħaddiema tal iskjavi taħt kuntratti speċjali lil Franza li pprovdiet sa 49 000 skjav tal Ginea Spanja u l Ingilterra bejn l 1713 u l 1753 Il kollaboraturi ewlenin kienu l Bengas poplu ddedikat għar rejds jew il qbid tal bnedmin li fiha kienu mgħejjuna minn pamues u nvikos Il gzejjer baqgħu f idejn il Portugizi sa Marzu 1778 wara t trattat ta San Ildefonso 1777 u El Pardo 1778 li permezz tiegħu l gzejjer ġew ċeduti lil Spanja flimkien mad drittijiet tal kummerċ tal iskjavi u l kummerċ ħieles f settur tal kosta ta il Golf tal Guinea bejn ix xmajjar Niġer u Ogooue kif ukoll il Colonja del Sacramento ikkontestata fl Urugwaj bi skambju għall gzira ta Santa Catalina in Nofsinhar tal Brazil mizmuma mill Ispanjoli Minn dak il mument il quddiem it territorju Spanjol tal Guinea kien parti mill Viċireyalty tar Rio de la Plata imwaqqfa fl 1776 sakemm it tqaxxir definittiv tiegħu bir Rivoluzzjoni ta Mejju 1810 fi Buenos Aires Ħakma Spanjola 1778 1968 Evoluzzjoni tal possedimenti u talbiet Spanjoli fil Golf tal Ginea 1778 1968 Mappa Muni Ginea Kontinentali Spanjola sena 1903 Mappa tal possedimenti Spanjoli fil Golf tal Ginea fl 1897 qabel it Trattat ta Pariġi tal 1900 Fruntieri miftiehma ma Franza fit Trattat ta Pariġi tal 1900 tat Territorji Spanjoli tal Golf tal Guinea aktar tard isem ġdid Ginea Spanjola Il Ginea Ekwatorjali zzomm dawk il fruntieri mal pajjizi ġirien Bolla tal posta mill Ginea Kontinentali Spanjola 1903 Bengas ta Corisco 1910 Quddiesa tat tluq 1910 Ir Recoletos ta Corisco 1910 Benga Wagtail 1910 Mulata Benga 1910 Fis 17 ta April 1778 il brigadier Spanjol Felipe Jose de los Santos Toro y Freyre VII Konti ta Argelejo ħalla Montevideo sejjer lejn Fernando Poo biex jieħu pussess tat territorji tal Golf tal Guinea f isem Spanja izda miet erba xhur wara Territorji bħal dawn ikunu parti mill Viċireyalty tar Rio de la Plata iggvernati minn Buenos Aires il kapitali attwali tal Arġentina It tieni gvernatur kien Joaquin Primo de Rivera li kien ċirkostanzjalment mill 14 ta Novembru 1778 sat 30 ta Ottubru 1780 f liema zmien il missjoni Spanjola ddeċidiet li tirritorna injorat l azzjoni fit territorju u abbanduna l istabbiliment ta Concepcion l ewwel u provvizorja amministrattiva ċentru L Inglizi ddominaw il gzira ta Fernando Poo bejn l 1827 u l 1843 bl iskuza formali li jiġġieldu l kummerċ tal iskjavi anke jekk il pozizzjoni Ingliza fid deċennji preċedenti kienet suxxettibbli għall imsemmi kummerċ Għalhekk il Kummissjoni għas Soppressjoni tat Traffikar twaqqfet f Fernando Poo biex jaqbdu bastimenti tal iskjavi u tippersegwitaw it traffikanti Fl 1827 twaqqaf l istabbiliment ta Port Clarence li aktar tard jissejjaħ Santa Isabel u llum Malabo Fl 1836 in navigatur Spanjol Jose de Moros zar il gzira ta Annobon immexxija minn Pedro Pomba Illustrazzjoni ta Port Clarence L Ingliz Fernando Poo fl 1840 issa Malabo Fl 1841 il Gran Brittanja kienet għadha interessata li tiddomina lil Fernando Poo u pproponiet ix xiri tal gzira minn Spanja Il Kungress Spanjol u l opinjoni pubblika rnexxielhom iwaqqfu din l inizjattiva Biex jissaħħu d drittijiet ta Spanja intbagħtet l ispedizzjoni ta Juan Jose Lerena y Barry li f Marzu 1843 tellgħet il bandiera Spanjola f Santa Isabel u rċeviet is sottomissjoni ta diversi kapijiet lokali bħal Bonkoro I re tal Bengas tal gzira minn Corisco Fit 13 ta Settembru 1845 saret pubblika l Ordni Rjali li permezz tagħha r Reġina Elizabetta II awtorizzat it trasferiment lejn ir reġjun tas suwed u l mulatti kollha ħielsa tal Kaptanja Ġenerali ta Kuba li volontarjament xtaquha Mibda fl 1855 kien hemm perjodu mqalleb ta ġlidiet interni fost il Bengas dwar il kwistjoni tat tmexxija lokali ġlidiet li spiċċaw fl 1858 bil wasla tal ewwel gvernatur Spanjol Carlos de Chacon y Michelena li fl 1858 ħatar Logutenent gvernatur minn Corisco sa Munga I faċċata ta Bonkoro II Mill 1859 sal 1875 ħalla gwarniġġjon Spanjol fuq il gzira li aktar tard kienet se tiġi trasferita għall gzira ta Elobey Chico Fi ħdan din il politika ta interventizmu fl 1864 il Gvernatur Ayllon ħatar lir re indiġenu Bodumba ta Elobey Grande Santa Isabel Malabo attwali madwar l 1857 fil Muzew Universali Fl 20 ta Ġunju 1861 ġiet ippubblikata l Ordni Rjali li biha l gzira ta Fernando Poo saret ħabs Spanjol F Ottubru ta l istess sena inħarġet l Ordni Rjali li permezz tagħha peress li suwed emanċipati tal Kaptanja Ġenerali ta Kuba ma volontarjawx biex jemigraw lejn il Guinea ġie stabbilit li jekk ma kinux volontarji 260 iswed Kuban ikunu imbarkati mingħajr il kunsens tagħhom li għalihom li wara se jingaqdu politii ritaljati Ir reġjun se jiġi esplorat ħafna minn Manuel de Iradier y Bulfy inkarigat minn zewġ spedizzjonijiet fl 1875 u l 1884 li l missjoni tagħhom se tkun ukoll li jtemmu r rewwixti ta diversi stati villaġġi Fang Matul il perjodu 1887 1897 diversi rapprezentanti Spanjoli stabbilixxew relazzjonijiet mar Re Moka ta Fernando Poo li fit tieni nofs tas seklu 19 għaqqad il gruppi kollha ta Bubi kien segwit minn Sas Ebuera bejn l 1899 1904 u l Malabo bejn l 1904 1937 Din l aħħar sena li fiha r re kien il ħabs mill awtoritajiet Spanjoli Il parti kontinentali Rio Muni saret Protettorat fl 1885 u Kolonja fl 1900 is sena li fiha trattat iffirmat f Pariġi ddetermina l limiti tat territorju rikonoxxut minn Spanja Meta faqqgħet l Ewwel Gwerra Dinjija fl 1914 li fiha Spanja ddikjarat lilha nnifisha newtrali Rio Muni kien kompletament imdawwar mill kolonja Ġermaniza tal Kamerun u mhux il bogħod mill Afrika ekwatorjali Franċiza għalhekk meta beda l ġlied bejn it truppi kolonjali Kien hemm biza fuq il parti mill awtoritajiet Spanjoli li dawn il ġlied jimxu lejn Rio Muni Biex issolvi l problema il Gvernatur Angel Barrera kellu erba postijiet militari installati Mibonde Micomiseng Mongomo u Ebibeyin li kienu sempliċi ħafna mingħajr stazzjonijiet tar radju jew mitralji u bi ftit suldati izda li kienu bizzejjed biex juru l limiti simboliċi ta is sovranita Spanjola u ssodisfaw il funzjoni tagħhom li jipprevjenu l estensjoni tal gwerra lejn il Ginea Kontinentali Aktar tard dawn il bazijiet saru ċentri ta tkabbir kummerċjali u minn hemm tnedew attakki kontra l Fang li rrezistu l kolonizzazzjoni Fit 30 ta Diċembru 1916 Spanja bagħtet kumpanija spedizzjonarja ta infanterija tal baħar biex tieħu ħsieb it truppi Ġermanizi li ġejjin mill Kamerun kienu daħlu fil Guinea Spanjola jaħarbu mill pressjoni Brittanika Il maġġoranza rritornaw lura fl 1917 u baqgħu bħala uffiċjali flimkien mal internati sakemm intemmet il gwerra Fl 1918 u bil konflitt dinji wasal biex jintemm seħħet ribelljoni indiġena fl intern ta Rio Muni li ġiet imrazzna mit truppi kolonjali Spanjoli Madankollu kunflitti armati li ħafna drabi qasmu l fruntieri tal kolonja kkonvinċu lill awtoritajiet biex jibdew kolonizzazzjoni vera tat territorju Fl aħħar tal Gwerra l Kbira il missjonijiet il pjantaġġuni u l postijiet militari kienu jibdew jiġu stabbiliti madwar l intern tat territorju tal Ginea filwaqt li tnedew spedizzjonijiet biex jissottomettu t tribujiet Kolonja tal Ginea Spanjola Bolla Spanjola mill 1924 It titjira lejn il Ginea Spanjola msejħa Petrulla Atlantica kellha l iskop li twettaq stħarriġ fotografiku u kartografiku tat territorju L għassa telqet minn Melilla fl 10 ta Diċembru 1926 u waslet Santa Isabel f Jum il Milied Irritorna fis 26 ta Jannar u nizel Melilla fis 26 ta Frar 1927 Ir Re Malabo I minn Fernando Poo fl 1930 Kemm it territorji insulari kif ukoll kontinentali ġew magħquda fl 1926 bħala l kolonja tal Ginea Spanjola Sa dan iz zmien l istrutturi tradizzjonali preċedenti tar renji nazzjonali lokali spiċċaw jinħall u kkonsolidaw l amministrazzjoni ta stil Ewropew importata mill Ispanjol Madankollu Spanja ma kellhiex il ġid u l interess meħtieġa biex tizviluppa infrastruttura ekonomika sinifikanti matul l ewwel nofs tas seklu 20 Madankollu Spanja zviluppat pjantaġġuni kbar tal kawkaw fil gzira ta Fernando Poo b eluf ta ħaddiema min Niġerja ġirien Fl 1936 meta l Gwerra Ċivili Spanjola kienet diġa bdiet ingħaqad mar Rewwixta kontra r Repubblika u kkawza t Teħid tal Guinea għal zmien qasir Fl 1942 l hekk imsejħa Operazzjoni Postmaster saret fit territorju Ekwatoguinean Provinċji Spanjoli Titjira inawgurali ma Iberia minn Madrid għal Bata sena 1941 Kap tal Potopoto Semanario de la Guinea Continental Espanola tad 19 ta Lulju 1955 Korp tal Baħar fil Ginea Ekwatorjali 1964 Sal 1956 il gzejjer ta Fernando Poo u Annobon kienu parti mit Territorju tal Ginea Spanjola Fil 21 ta Awwissu 1956 dawn it territorji ġew organizzati taħt l isem ta Provinċja tal Golf tal Guinea Fl 1959 it territorji Spanjoli fil Golf tal Guinea kisbu l istatus ta provinċji Spanjoli barranin simili għal dak tal provinċji metropolitani Bil liġi tat 30 ta Lulju 1959 adottaw uffiċjalment l isem tar Reġjun Ekwatorjali Spanjol u kien organizzat f zewġ provinċji Fernando Poo u Rio Muni Bħala tali ir reġjun kien immexxi minn gvernatur ġenerali li jezerċita s setgħat ċivili u militari kollha L ewwel elezzjonijiet lokali saru fl 1960 u ġew eletti l ewwel avukati fil qrati Ekwatoguinean Fil 15 ta Diċembru 1963 il Gvern Spanjol ressaq proġett ta Bazi dwar l Awtonomija għal referendum fost il popolazzjoni ta dawn iz zewġ provinċji li ġie approvat b maġġoranza assoluta Konsegwentement dawn it territorji ngħataw awtonomija adottaw uffiċjalment l isem tal Ginea Ekwatorjali b korpi komuni għat territorju kollu Assemblea Ġenerali Kunsill tal Gvern u Kummissarju Ġenerali u korpi speċifiċi għal kull provinċja Għalkemm il kummissarju ġenerali maħtur mill gvern Spanjol kellu setgħat wesgħin l Assemblea Ġenerali tal Ginea Ekwatorjali kellha inizjattiva konsiderevoli biex tifformula liġijiet u regolamenti L ewwel u l uniku president tiegħu kien Bonifacio Ondo Edu F Novembru 1965 il Kummissjoni IV tal Assemblea tan NU approvat abbozz ta rizoluzzjoni li fih Spanja ntalbet tiffissa d data għall indipendenza tal Ginea Ekwatorjali kemm jista jkun malajr F Diċembru 1966 il Kunsill tal Ministri tal Gvern Spanjol qabel li jħejji l Konferenza Kostituzzjonali F Ottubru 1967 ġiet inawgurata din il Konferenza ippreseduta minn Fernando Maria Castiella Ministru Spanjol tal Affarijiet Barranin Fil kap tad delegazzjoni tal Ginea kien hemm Federico Ngomo Proklama ta indipendenza 1968 F Marzu 1968 taħt pressjoni min nazzjonalisti Ekwatoguinean u n Nazzjonijiet Uniti Spanja ħabbret li kienet se tagħti l indipendenza Ġiet iffurmata Konvenzjoni Kostitwenti li pproduċiet liġi elettorali u abbozz ta kostituzzjoni Ladarba spiċċat it tieni fazi tal Konferenza Kostituzzjonali 17 ta April 22 ta Ġunju 1968 saret il konsultazzjoni Ir referendum dwar il kostituzzjoni sar fil 11 ta Awwissu 1968 taħt is supervizjoni ta tim ta osservaturi tan Nazzjonijiet Uniti 25 63 tal elettorat ivvota favur il kostituzzjoni l ġdida li kienet tipprovdi għal gvern b Assemblea Ġenerali u Suprema Qorti b imħallfin maħtura mill president Fit 22 ta Settembru saru l ewwel elezzjonijiet presidenzjali u l ebda wieħed mill erba kandidati ma kiseb maġġoranza assoluta Ġimgħa wara Francisco Macias Nguema ġie elett president tal Ginea Ekwatorjali Is segwaċi immedjat tiegħu fl elezzjoni kien Bonifacio Ondo Edu F Settembru 1968 Francisco Macias Nguema ġie elett l ewwel president tal Ginea Ekwatorjali bl appoġġ ta movimenti nazzjonalisti bħall IPGE Idea Popolari tal Ginea Ekwatorjali parti mill MONALIGE Moviment Nazzjonali għal Liberazzjoni tal Ginea Ekwatorjali u il MUNGE Moviment tal Unjoni Nazzjonali tal Ginea Ekwatorjali L indipendenza tal Ginea Ekwatorjali ġiet ipproklamata fit 12 ta Ottubru 1968 Il pajjiz adotta l isem tar Repubblika tal Ginea Ekwatorjali Ġie ammess fin NU bħala l 126 membru tal Organizzazzjoni F Jannar 1969 il kap tal oppozizzjoni għal Macias Bonifacio Ondo Edu li kien taħt arrest domiċiljari inqatel L instabbilta zdiedet fil pajjiz F Marzu 1969 Macias ħabbar li kien iddomina attentat ta kolp ta stat immexxi mill avversarju Atanasio Ndongo il verzjonijiet ivarjaw għalkemm xi awturi jsostnu li qatt ma kien ezista oħrajn jaffermaw li dan l attentat seħħ biex itemm kollox oppozizzjoni u jistabbilixxu dittatorjat sinistru Is segwaċi ta Atanasio Ndongo ġew arrestati jew maqtula Il kolp ta stat fallut jew kolp ta stat falz iġġeneraw mewġa ta indignazzjoni popolari kontra l Ispanjol stimulata mill gvern u għalhekk il komunita Spanjola ħassitha mhedda Din is sitwazzjoni kollha ssarrfet fi krizi diplomatika bejn Spanja u l Ginea Ekwatorjali Fit 28 ta Marzu 1969 it truppi Spanjoli stazzjonati f Rio Muni reġgħu imbarkaw L istess ħaġa se jiġri fil 5 ta April li jħallu l gzira ta Fernando Poo Il prezenza Spanjola fil Ginea Ekwatorjali kienet intemmet Dittatorjat ta Macias 1968 1979 Macias ma damx wisq biex jikkonċentra fih innifsu s setgħat kollha tal Istat f Lulju tal 1970 ħoloq reġim ta partit wieħed il PUNT f Mejju 1971 partijiet kruċjali tal Kostituzzjoni ġew revokati u f Lulju 1972 ipproklama lilu nnifsu president għal għomorhom F Lulju 1973 huwa ppromulga Kostituzzjoni ġdida it tieni fil pajjiz imfassla għall bzonnijiet tiegħu li ħolqot Stat unitarju li tannulla l istatus ta federazzjoni preċedenti bejn Fernando Poo u Rio Muni Huwa wettaq repressjoni bla waqfien kontra l avversarji politiċi tiegħu li ġew eliminati fil ħabs permezz ta swat sempliċi u brutali Minħabba l metodi dittatorjali tiegħu aktar minn 100 000 ruħ ħarbu lejn pajjizi ġirien Mill inqas 50 000 minn dawk li baqgħu fil pajjiz mietu u 40 000 oħra ġew ikkundannati għal xogħol iebes Ir reġim Macias kien ikkaratterizzat mill abbandun tal funzjonijiet kollha tal gvern ħlief għas sigurta interna Minħabba serq injoranza u negliġenza l infrastruttura tal pajjiz elettriku provvista tal ilma toroq trasport u saħħa waqgħet f rovina Ir reliġjon Kattolika ġiet imrazzna u s sistema edukattiva magħluqa Ħaddiema kuntrattwali Niġerjani li wettqu l biċċa l kbira tax xogħol fuq il pjantaġġuni tal kawkaw Bioko ġew deportati b mod massa kmieni fl 1976 L ekonomija Ekwatoguinean waqgħet u ċ ċittadini l aktar tas sengħa u l barranin telqu mill pajjiz L iskejjel ingħalqu fl 1975 u l qima Kattolika u l forom kollha ta Kristjanezmu ġew ipprojbiti f Ġunju 1978 Nguema implimenta kampanja ta Afrikanizzazzjoni toponimika imita superfiċjalment il moviment soċjokulturali ta swed u ssostitwixxa l ismijiet Hispaniċi b ismijiet indiġeni la kapital Santa Isabel saret Malabo il gzira ta Fernando Poo ngħatat l isem ta Masie Nguema Biyogo bt tifkira tad dittatur innifsu u Annobon sar Pagalu Bħala parti mill istess proċess il popolazzjoni kollha ġiet ordnata tibdel ismijiet Ewropej tagħhom għal ismijiet Afrikani Isem id dittatur stess għadda minn diversi trasformazzjonijiet biex fi tmiem il gvern tiegħu kien magħruf bħala Masie Nguema Biyogo Negue Ndong Dittatorjat ta Teodoro Obiang 1979 prezent Fit 3 ta Awissu 1979 Macias tkeċċa minn kolp ta stat immexxi min neputi tiegħu il Logotenent Kurunell Teodoro Obiang Nguema li kien kien gwardjan tal ħabs sinister ta Playa Negra Macias ġie pproċessat u ezegwit filwaqt li ġie ffurmat Kunsill Militari Suprem ippresedut minn Obiang innifsu Il gzejjer ingħataw l isem ta Bioko u Annobon Ir reġim il ġdid kellu biċċa xogħol enormi quddiemu il kaxxa tal istat kienu vojta u l popolazzjoni kienet bilkemm terz ta dak li kienet fi zmien l indipendenza F Lulju 1982 qal il Kunsill ħatar Obiang president tar Repubblika għal perjodu ta seba snin filwaqt li kostituzzjoni ġdida ġiet promulgata it tielet fil pajjiz approvata f referendum 15 Awissu 1982 Il Kunsill Militari Suprem ġie xolt f Ottubru 1982 Ftit wara fid 19 ta Diċembru 1983 il Ginea Ekwatorjali ngħaqdet mal Komunita Ekonomika tal Istati tal Afrika Ċentrali CEMAC 31 32 u ftit wara mal Komunita Ekonomika u Monetarja tal Afrika Ċentrali għalhekk fl 1985 adottat il frank CFA bħala l munita tiegħu L elezzjonijiet parlamentari saru fl 1983 u fl 1988 b lista waħda ta kandidati tressaq Fl 1987 Obiang kien ħabbar il formazzjoni tal Partit Demokratiku tal Ginea Ekwatorjali PDGE bil ħsieb tal elezzjonijiet presidenzjali li kellhom isiru fl 1989 L uniku kandidat Obiang ġie elett mill ġdid Madankollu ma rnexxilux joħroġ lill pajjiz mill krizi ekonomika profonda li kien mifni fiha Veduta parzjali fl 1983 tal faċċata tal bini taċ Ċentru Kulturali Hispanic Guinean f Malabo kwartieri ġenerali inizjali taċ Ċentru Assoċjat UNED fl 1981 Il bini inawgurat fit 18 ta Lulju 1956 kien l Istitut tal Edukazzjoni Sekondarja Cardenal Cisneros Fl 1991 bdiet demokratizzazzjoni timida essenzjali għal għajnuna ekonomika kontinwa minn Spanja Franza u pajjizi oħra F Novembru ġiet approvata kostituzzjoni ġdida ir raba fil pajjiz f referendum li stabbilixxa sistema ta rapprezentanza parlamentari għall partiti politiċi li ġew legalizzati Malli tħabbret dan il ftuħ timida ħafna avversarji politiċi rritornaw lejn il pajjiz biex Obiang ingħata l ħabs biss Jannar Frar 1992 Is sena 1996 kienet sena kruċjali għall evoluzzjoni futura tal pajjiz Dik is sena il multinazzjonali Amerikana Mobil bdiet tiġbed iz zejt fit territorju Ekwatoguinean li jirrizulta f zieda konsiderevoli fid dħul għall pajjiz L elezzjonijiet tal 1996 ġew mistoqsija b mod qawwi fuq livell internazzjonali Biex jiġġieled il kritika Obiang ħatar gvern ġdid li fih figuri tal oppozizzjoni kellhom xi karigi minuri Fl 1998 saret proċess mingħajr ebda garanzija proċedurali kontra 117 il membru tal grupp etniku Bubi il familja Nguema tappartjeni lill Fang il maġġoranza fil pajjiz qrib il grupp tal oppozizzjoni MAIB Moviment għall Awtodeterminazzjoni tal Gzira ta Bioko allegatament involut f attentat ta qtil ir rewwixta ta Bubi tal 1998 Il prova finta spiċċat b ħmistax il sentenza tal mewt L elezzjonijiet leġizlattivi ta Marzu 1999 raw trijonf ġdid għall partit tal president il PDGE li mar minn 68 għal 75 siġġu f kamra ta 80 Il partiti ewlenin tal oppozizzjoni il Konverġenza għad Demokrazija Soċjali CPDS u l Unjoni Popolari UP li rebħu erba siġġijiet u wieħed rispettivament irrifjutaw li jieħdu l kariga L elezzjonijiet lokali ta Mejju 2000 mmarkaw trijonf ieħor għall PDGE il Partit Demokratiku tal Ginea Ekwatorjali li b hekk ikkontrolla l muniċipalitajiet importanti kollha fil pajjiz Il partiti ewlenin ta l oppozizzjoni sejħu l elezzjonijiet imwaqqfa u bbojkottjawhom Fl elezzjonijiet presidenzjali ta Diċembru 2002 minkejja lmenti ta frodi mill oppozizzjoni Obiang reġa ġie elett u rrivalida l mandat tiegħu għal seba snin oħra sal 2009 Il gvern ta Teodoro Obiang Nguema huwa meqjus bħala wieħed mill aktar ripressivi fid dinja skont organizzazzjonijiet internazzjonali tad drittijiet tal bniedem bħal Amnesty International u Human Rights Watch Speċifikament ġew irrappurtati l għajbien ta attivisti it tortura in nuqqas ta liberta tal istampa in nuqqas ta garanziji legali reali il manipulazzjoni tal proċessi elettorali u t tqassim estremament inugwali tal ġid tal pajjiz Fl 2011 il gvern ħabbar il ħolqien ta kapital ġdida għall pajjiz City of Peace Fl 2011 sar referendum kostituzzjonali li fih ġew approvati riformi bħar restawr tal pozizzjoni ta viċi president il ħolqien tas Senat u l limitazzjoni tal mandat presidenzjali għal zewġ termini Fl 20 ta Lulju 2012 is CPLP reġgħet ċaħdet it talba tal Ginea Ekwatorjali biex titqies bħala membru sħiħ Fl elezzjonijiet leġizlattivi tal 2013 il PDGE kiseb 69 minn 70 siġġu fis Senat u 99 minn 100 parlamentari fil Kamra tad Deputati Is CPDS iddenunzja l elezzjonijiet bħala frodulenti Protesta kontra l persekuzzjoni tal Kultura Bubi quddiem l Ambaxxata tal Ginea Ekwatorjali f Madrid fl 2015 Fl 24 ta April 2016 saru elezzjonijiet presidenzjali ġodda li fihom Obiang rebaħ 93 5 Il Ginea Ekwatorjali saret membru tal OPEC f Mejju 2017 Fl 2017 il kartunist prominenti u l avversarju ta Obiang Ramon Esono Ebale ġie arrestat u mitfugħ il ħabs fil Ħabs ta Playa Negra F dik l istess sena il Viċi President Teodorin Nguema Obiang ġie kkundannat f Pariġi għal sentenza sospiza ta tliet snin ħabs u multa ta 30 miljun ewro għal korruzzjoni Barra minn hekk il palazzi kollha tiegħu fi Franza u 17 il karozza lussuza ġew maqbuda L elezzjonijiet leġizlattivi tal 2017 irrizultaw fi trijonf għall PDGE li kiseb is senaturi kollha u 99 mill 100 deputat bis siġġu li jifdal jikkorrispondi għall partit Ċittadini għall Innovazzjoni CI Dan il partit ġie akkuzat ftit wara li organizza kolp ta stat u konsegwentement 146 mill membri tiegħu tqiegħdu ġuri fi Frar tal 2018 40 Is sentenza tal proċess tħabbret fis 26 ta Frar 36 akkuzat inkluz id deputat tal partit Jesus Mitogo Oyono ġew ikkundannati 26 sena ħabs41 inizjalment kien irrappurtat bi zball li s sentenzi kienu ta 44 sena 42 43 Minkejja l fatt li parti kbira mill akkuzati ġew illiberati is sentenza kienet tinkludi wkoll l illegalizzazzjoni ta CI ħabbret l intenzjoni tagħha li tappella s sentenza li finalment wettqet billi pprezentat appell għall kassazzjoni quddiem il Qorti Suprema tal Ġustizzja Fi stqarrija uffiċjali minn Spanja il Partit Popolari il Partit tal Ħaddiema Soċjalisti Spanjoli Ciudadanos u l Partit Nazzjonalista Bask iddenunzjaw il persekuzzjoni tal partit tal oppozizzjoni u talbu rispett għad drittijiet tal bniedem il libertajiet pubbliċi u lejn il normi elementari tad demokrazija 50 51 Il gvern Spanjol ikkuntattja lil Gabriel Nse Obiang mexxej tas CI u assigura li jzomm djalogu kostanti mal oppozizzjoni tal Ginea biex tippromwovi d demokrazija F Marzu 2018 Is senatur Spanjol Carles Mulet Garcia ta Compromis abbozza mistoqsija fis Senat Spanjol imwieġba mill Gvern Spanjol f Mejju tal istess sena li jirreferi għall avvenimenti relatati ma CI li seħħew fil Ginea Ekwatorjali B kuntrast il PDGE iġġustifika l kundanni li ġie ċaħdu minn CI Rigward il kaz ta Ramon Esono Ebale fl ewwel sessjoni tal ġuri li saret fis 27 ta Frar 2018 il prosekuzzjoni rtirat l akkuzi kollha kontra Esono peress li ma sabux bizzejjed provi biex jinkriminawh Ix xhud tal prosekuzzjoni il Kaporal tal Pulizija Nazzjonali Trifonio Nguema Owono Abang ma setax isostni l akkuzi tiegħu fil qorti u rrikonoxxa li kien jsegwi ordnijiet meta akkuza lil Esono Ebale L artist ġie rilaxxat fis 7 ta Marzu Fis 7 ta Ġunju CI ressqet appell għall protezzjoni quddiem il Qorti Kostituzzjonali meta kkunsidrat li s sentenza ratifikata kontriha kisret il Liġi Fundamentali tal Ginea Ekwatorjali Fl 4 ta Lulju il gvern Obiang ħabbar amnestija ġenerali għal xi priġunieri politiċi F Mejju 2019 wara proċess kontroversjali aktar minn 130 persuna ġew ikkundannati l ħabs għall parteċipazzjoni tagħhom fl attentat ta kolp ta stat tal 2017 Fis 7 ta Marzu 2021 kien hemm spluzjonijiet ta munizzjon f bazi militari ħdejn il belt ta Bata li kkawzaw 98 mewt u 600 persuna weġġgħu u ngħataw kura fl isptar F Novembru 2022 Obiang ġie elett mill ġdid fl elezzjoni ġenerali tal Ginea Ekwatorjali tal 2022 b 99 7 tal voti fost akkuzi ta frodi mill oppozizzjoni Organizzazzjoni politiku amministrattivaMappa tal Ginea Ekwatorjali li turi d divizjonijiet amministrattivi u l bliet ewlenin tagħha Il provinċji tal Ginea Ekwatorjali Skont l Istitut Nazzjonali tal Istatistika tal Ginea Ekwatorjali il pajjiz huwa maqsum amministrattivament f 2 reġjuni 8 provinċji u dawn imbagħad f 19 il distrett u 37 muniċipalita It tmien provinċja nħolqot bil Liġi 4 2017 datata l 20 ta Ġunju mill provinċja ta Wele Nzas ĠeografijaMappa tal Ginea Ekwatorjali Mappa tar Reġjun Kontinentali tal Ginea Ekwatorjali Mappa ta Annobon u Bioko Il Ginea Ekwatorjali hija pajjiz zgħir li jinsab fil parti ekwatorjali tal Afrika Tikkonsisti f territorju kontinentali ta 26 017 km imsejjaħ ir Reġjun Kontinentali jew Mbini ex Xmara Muni li jillimita lejn it tramuntana mal Kamerun lejn il Lvant u n Nofsinhar mal Gabon u lejn il punent mal Oċean Atlantiku u ieħor imsejjaħ Reġjun Insulari ta 2034 km iffurmat mill gzejjer ta Bioko qabel Fernando Poo fejn tinsab il kapitali Malabo Annobon fin nofsinhar ta Sao Tome u Principe imsejħa Pagalu matul id dittatorjat ta Macias u l gzejjer li jinsabu f Corisco Bajja Corisco Elobey Grande Elobey Chico u xi oħrajn Mbini jinkludi strixxa kostali ċatta li tgħix fl art fejn hemm serje ta meded ta muntanji msejħa is Seba Muntanji It terren huwa bil mod ondulat u mgħotti bil veġetazzjoni tal ġungla Madwar 60 taz zona tappartjeni għall baċin tax xmara Mbini li qabel kien jissejjaħ Benito L akbar gzira hija Bioko 2017 km u tinsab fit tramuntana tal kontinent 40 kilometru l barra mill kosta tal Kamerun fil Golf ta Biafra Bonny Bay taqsima tal Golf tal Guinea Il gzira ta oriġini vulkanika hija muntanjuza u msaġar ħafna b kosta wieqaf u blat 195 km fejn meta togħla l marea taħbi l bajjiet tagħha Portijiet eċċellenti f Malabo u Luba L ogħla elevazzjoni tagħha hija l quċċata ta Santa Isabel magħrufa wkoll bħala l quċċata ta Basile għolja 3008 metru Il gzira għandha ħamrija vulkanika fertili fejn jitkabbar il kawkaw u diversi xmajjar Il lagi jinsabu fil muntanji Teknikament u sakemm tiġi inawgurata l kapitali l ġdida tagħha Oyala il Ginea Ekwatorjali hija l uniku pajjiz fid dinja flimkien mad Danimarka li li għandha parti kontinentali għandha l kapitali tagħha tinsab fuq gzira jinjora l kaz ta Ġibilta u Londra peress li hija territorju British Overseas Il Gzira Annobon 18 km hekk imsejħa minħabba li ġiet skoperta fl Ewwel tas Sena 1472 tinsab madwar 640 kilometru fil Lbiċ tal kosta tal Gabon u 595 kilometru fil Lbiċ ta Bioko Il gzejjer ta Corisco Bay huma parti mill muniċipalita ta Corisco li tinsab 25 km mill estwarju tax Xmara Muni filwaqt li l Elobeyes jinsabu inqas minn 10 km mill Gabon Aktar minn 45 tat territorju huwa foresti 46 2 u huwa magħmul minn foresti tropikali li fihom tispikka l bijodiversita tagħhom Minkejja l benefiċċji li jipproduċi z zejt iz zona agrikola qed tizdied bid deforestazzjoni konsegwenti 8 2 Klima Klassifikazzjoni tal klima Koppen tal Ginea Ekwatorjali Hemm klima ekwatorjali Il Ginea Ekwatorjali kisbet punteġġ medju tal Indiċi tal Integrita tal Pajsaġġ tal Foresti tal 2019 ta 7 99 u kklassifikaha fit 30 post minn 172 pajjiz Il Ginea Ekwatorjali għandha klima ekwatorjali It temperatura medja annwali hija ta madwar 25 C u l medja ta xita annwali hija ta aktar minn 2000 mm f ħafna partijiet tal pajjiz Fil gzira ta Bioko l istaġun tax xita jkopri l perjodu minn April sa Ottubru filwaqt li fuq il kontinent ix xita hija ftit eħfef u ssir minn April sa Mejju u minn Ottubru sa Diċembru Fil kapitali msejħa Malabo u l madwar tagħha li jinsabu fil gzira ta Bioko ġew irreġistrati 2000 millimetru ta xita jew inqas fis sena izda min naħa l oħra hemm dejta li tindika madwar 3000 millimetru ta xita fis sena f reġjuni oħra tal imsemmija hawn fuq gzira Malabo hija meqjusa bħala waħda mill kapitali bl inqas xemx fl Afrika b pajsaġġ imsaħħab kontinwament B mod ġenerali f din il parti tal pajjiz hemm perjodu msejjaħ staġun niexef li jdum minn Diċembru sa Frar għalkemm dan huwa ġeneralment aktar notevoli fit Tramuntana parti fejn tinsab il belt kapitali nazzjonali tista wkoll tidentifika staġun b aktar xita li regolarment jibda f Mejju u jestendi sa Ottubru L ogħla quċċata fil Ginea Ekwatorjali Pico Basile għoli 3011 il metru tinsab mhux il bogħod minn hemm L għoljiet ta dan il vulkan ġeneralment ikunu b xita kbira izda jiffunzjonaw bħala protezzjoni għall kapitali li tista tinstab fil provinċja ta Bioko Norte fil perjodu minn Lulju sa Ottubru meta normalment ikun hemm xita akbar milli fil kapitali Fil parti kontinentali tal Ginea Ekwatorjali s sitwazzjoni ma tantx tvarja b xita pjuttost abbundanti kwazi s sena kollha medja ta 2000 millimetru b perjodu zgħir xott li normalment jibda f Ġunju u jdum sax xahar ta Awwissu Flora u fawna Snowflake ġie trasferit minn Jordi Sabater Pi fiz Zoo ta Barcelona Spanja fejn għex sal mewt tiegħu fl 2003 Jispikkaw speċi tipiċi tal ekosistemi ekwatorjali Afrikani Fosthom irridu nsemmu l drill Mandrillus leucophaeus il babu picathartes gorilla tal pjanura sitatunga leopard cercopithecus chimpanzee iljunfant u l iskojjattlu rari ta Zenker Idiurus zenkeri In numru ta kazijiet ta endemizmu fil gzira ta Bioko huwa għoli ħafna Fit territorju tiegħu mill inqas 140 speċi ta siġar 3 250 speċi ta pjanti 418 speċi ta għasafar 91 speċi ta rettili 194 speċi ta mammiferi Dissotis Soja Kamaleonti Pygmy Spettru Rhampholeon Turaco tal bekk isfar Tauraco macrorhynchus Gorilla tal Punent Gorilla gorilla Ekoloġija Il bijomi prezenti fil Ginea Ekwatorjali huma l foresta tad dell u l mangrovja Iz zona tal foresta tokkupa aktar minn 90 tat territorju Skont il WWF ir reġjun kontinentali tal Ginea Ekwatorjali jappartjeni għal kollox lill ekoreġjun tal Foresti Kostali tal Atlantiku Ekwatorjali bl eċċezzjoni tal estwarju tax Xmara Muni fuq il fruntiera mal Gabon li huwa inkluz fil foresta tal mangrovja tal Afrika Ċentrali bħalma huma l gzejjer ta WWF Corisco Elobey Grande u Elobey Chico Il Gzira ta Annobon hija parti mill foresta tal artijiet baxxi ta Sao Tome Principe u Annobon filwaqt li Bioko hija maqsuma bejn il foresta kostali ta Cross Sanaga u Bioko u l foresta montana ta Bioko u Mount Cameroon l aħħar il fuq mit 800 ms n m Gzira Annobon Isla de Annobon Gzejjer Horacio Islotes Horacio Ġungla f Oyala Park Nazzjonali Monte Alen Parque nacional de Monte Alen Simon Bolivar Peak Pico Basile InfrastrutturaTrasport Waħda mit toroq ewlenin f Malabo Port ta Malabo Puerto de Malabo Ajruport ta Malabo f Punta Europa il Gzira ta Bioko Isla de Bioko Prattikament m hemm l ebda ferroviji fil Ginea Ekwatorjali Hemm 2 880 kilometru 1 790 mil ta toroq u awtostradi fil Ginea Ekwatorjali L investiment fit toroq u l awtostradi kien kostanti f dawn l aħħar snin Il portijiet ewlenin huma dawk ta Bata u Mbini f Rio Muni u dawk ta Malabo u Luba f Bioko Hemm disa portijiet u ħames ajruporti 3 internazzjonali fil Ginea Ekwatorjali il wieħed ewlieni huwa l Ajruport ta Malabo f Punta Europa il Gzira ta Bioko CEIBA Intercontinental hija l linja tal ajru tal bandiera tal pajjiz li topera 2 titjiriet fil ġimgħa bejn Malabo u Madrid Il Ginea Ekwatorjali għandha tnejn mill portijiet tal baħar l aktar fondi tal Atlantiku fir reġjun inkluza l belt ewlenija tal port kummerċjali u kummerċjali Bata Il portijiet ta Malabo u Bata huma mgħobbija zzejjed ħafna u jeħtieġu riabilitazzjoni u rranġament estensiv Hemm konnessjonijiet bl ajru u bil baħar bejn iz zewġt ibliet ta Malabo u Bata Il biċċa l kbira tal inġenji tal ajru mibnija fis Sovjetika ġew sostitwiti speċjalment minn ATR u Boeing operati minn diversi kumpaniji zgħar waħda minnhom tal istat u l oħrajn privati li jikkostitwixxu l flotta tal ajru nazzjonali Ir runway ta Malabo 3200 m hija mgħammra bi dwal u tista sservi ajruplani simili għall B777 u IL 76 Dik f Bata 2400 m ma toperax billejl izda tista takkomoda ajruplani daqs B737 L utenti ewlenin tagħha huma l kumpanija nazzjonali tal ajru EGA u kumpanija privata GEASA Zewġ strixxi izgħar tal inzul 800 m jinsabu f Mongomo u Annobon Minn Malabo hemm konnessjonijiet internazzjonali ma Madrid u Zurich fl Ewropa u ma Cotonou Douala u Libreville fl Afrika tal Punent Elettriku L akbar bliet tal Ginea Ekwatorjali għandhom l elettriku grazzi għal tliet faċilitajiet idroelettriċi zgħar mgħobbija zzejjed u diversi ġeneraturi li qed jixjieħu Fl 1999 il produzzjoni nazzjonali kienet ta madwar 13 MWh F Malabo il kumpanija tal Amerika ta Fuq CMS Nomeco bniet impjant tal enerġija ta 10 megawatts iffinanzjat mill gvern li daħal online f nofs is sena 2000 u l pjanijiet biex tirdoppja l kapaċita qed jimxu l quddiem Dan l impjant jipprovdi servizz aħjar lill kapitali għalkemm għad hemm qtugħ okkazjonali Fuq il kontinent l akbar belt Bata qed tkompli ssofri qtugħ regolari SEGESA akronimu għal Sociedad de Electricidad de Guinea Equatorial hija l kumpanija nazzjonali tal elettriku tal Ginea Ekwatorjali bil kwartieri ġenerali f Malabo hija l uniku operatur fis settur tal elettriku tal Ginea Ekwatorjali Il kumpanija nħolqot f Novembru 2001 permezz tal għaqda tal kumpanija nazzjonali tal elettrifikazzjoni rurali SONER u l korporazzjoni nazzjonali tal elettriku ENERGE Fl 2013 il kumpanija ġiet riorganizzata fi tliet unitajiet SEGESA Comercial għad distribuzzjoni u l bejgħ SEGESA Generacion għall attivitajiet ta ġenerazzjoni u SEGESA Transmission għat trazmissjoni It tliet unitajiet huma ssorveljati minn SEGESA Holding Telefonija Il kumpanija parastatali Getesa b sehem minoritarju f sussidjarja Franċiza ta Orange tipprovdi servizz tat telefon fl ibliet ewlenin Is sistema regolari hija mgħobbija zzejjed izda Orange introduċa sistema GSM popolari li ġeneralment tkun affidabbli f Malabo u Bata DemografijaEvoluzzjoni tal popolazzjoni Ekwatoguinean bejn l 1960 u l 2017 Popolazzjoni f eluf ta abitanti Il Ginea Ekwatorjali għandha popolazzjoni zagħzugħa 45 għandha inqas minn 15 il sena b rata ta twelid ta madwar 42 għal kull elf u rata ta mortalita ta 16 għal kull elf b paragun il mortalita tat trabi f Kuba hija 5 3 L istennija tal ħajja hija 49 sena għall irġiel u 53 għan nisa l agħar medji fi ħdan il Wirt Ispaniku 4 biss tal popolazzjoni għandha aktar minn 65 sena Ir rata tal litterizmu tal adulti kienet ta 52 fl 1992 izda kienet titla għal 87 sal 2009 Il maġġoranza tal popolazzjoni tgħix f zoni rurali Skont l Istatistika Yearbook tal Ginea Ekwatorjali 2018 għall 2015 il Ginea Ekwatorjali għandha 1 225 377 abitant b kuntrast mal 1 014 999 li kienu magħduda fl 2001 c Saħħa Fil Ginea Ekwatorjali hemm 47 faċilita medika inkluzi seba sptarijiet reġjonali ħdax il sptar distrettwali u 29 ċentru tas saħħa Ċentru Mediku La Paz de Bata Centro Medico La Paz de Bata L isptarijiet ewlenin huma ċ Ċentru Mediku La Paz de Bata li jinsab fuq il kontinent tal pajjiz l Isptar Nuevo Inseso fl istess belt iċ Ċentru Mediku La Paz f Malabo fuq il Gzira Bioko u l Isptar Ġenerali jew Reġjonali minn Malabo l istess gzira Iċ Ċentru Mediku tal Paċi huwa istituzzjoni privata li ġiet ikkummissjonata mill gvern tal Ginea Ekwatorjali u mibnija minn studio tal arkitettura Izraeljan Għall għoti tal Kampjonat tal Futbol Afrikan tal 2012 il FIFA kienet teħtieġ il bini ta sptar L istennija tal ħajja medja stmata mis CIA għall 2018 fil Ginea Ekwatorjali kienet 63 8 snin għall irġiel u 66 2 snin għan nisa għal għomor totali tal popolazzjoni ta 65 sena Il prevalenza tal HIV AIDS kienet 6 50 għal kull 100 adult fl 2017 Fl 2017 kien hemm madwar 53 000 persuna li jgħixu bl HIV AIDS fil pajjiz Huwa stmat li fl 2018 kien hemm 1 800 mewta mill AIDS Edukazzjoni Ċentru Assoċjat UNED f Malabo Ezamijiet tal UNED fiċ Ċentru Kulturali ta Spanja f Malabo Il pajjiz għandu universita waħda l Universita Nazzjonali tal Ginea Ekwatorjali UNGE b kampus f Malabo u Fakulta tal Mediċina f Bata L Universita Nazzjonali Spanjola tal Edukazzjoni mill Bogħod għandha wkoll kwartieri ġenerali f Malabo u ieħor f Bata Diversi organizzazzjonijiet kulturali huma attivi fil pajjiz iċ Ċentru Kulturali Ekwatoguinean iċ Ċentru Kulturali Spanjol ta Malabo u oħrajn li l għan ewlieni tagħhom huwa l litterizmu u l promozzjoni kulturali tal popolazzjoni Ħafna mill appoġġ finanzjarju f dan ir rigward ġej mill gvern Spanjol Matul il perjodu tal kolonizzazzjoni is sistema edukattiva tal Ginea Ekwatorjali kienet ikkontrollata l aktar minn gruppi missjunarji Kattoliċi partikolarment il Klaretjani L iskejjel immexxija mill gvern Spanjol ħeġġu l uzu tal lingwa Spanjola għall komunikazzjoni 230 Matul dan il perjodu l attendenza tal iskola qabzet id 90 li kienet waħda mill ogħla rati ta attendenza fil kontinent Ezempju ta Dokument tal Identita Personali mill Ginea Ekwatorjali miktub bl Ispanjol Wara l indipendenza il Ginea Ekwatorjali kellha wkoll waħda mill ogħla rati ta litterizmu fil kontinent 232 Madankollu is sistema edukattiva ddeterjorat malajr minħabba li kien hemm inqas fondi disponibbli Minbarra n nuqqas ta fondi is sistema edukattiva ġiet affettwata minħabba li l President Macias qies lill knisja Kattolika bħala rivali għall poter u bħala simbolu tal impejalizmu Spanjol Fl 1978 huwa pprojbixxa l attivitajiet Kattoliċi u għalaq l iskejjel Kattoliċi Teodoro Obiang Nguema qaleb il mizuri meħuda minn Macias Bħalissa l Ispanjol huwa l lingwa regolari fil livelli kollha tas sistema edukattiva u t tagħlim tiegħu huwa suġġett obbligatorju fil pajjiz lingwi nazzjonali oħra anki jekk il kotba huma bl Ispanjol Etnografija Distribuzzjoni tal popolazzjoni skont l eta u s sess fl 2020 Festival tradizzjonali ta Bengas fuq bajja fuq il gzira ta Corisco Huwa l uniku pajjiz fid dinja li jitkellem bl Ispanjol b popolazzjoni ta maġġoranza sewda u prattikament l abitanti kollha għandhom ismijiet Spanjoli Il popolazzjoni nazzjonali li tirrapprezenta 99 tal popolazzjoni hija essenzjalment Bantu Fang f Rio Muni u Bubi f Bioko Il gruppi etniċi ewlenin huma mqassma kif ġej Fang 72 tal popolazzjoni f Rio Muni Bubi 15 f Bioko Fernandinos f Bioko Bisios u Ndowe fuq il kosta tar Reġjun Kontinentali dik li kienet provinċja ta Rio Muni u Annobonese fuq il gzira ta Annobon l uniku territorju tal pajjiz fl emisferu tan Nofsinhar Il minoranza predominanti ta razza oħra hija magħmula minn Ewropej bojod ta dixxendenza Spanjola Il Ginea Ekwatorjali rċeviet Asjatiċi u Afrikani suwed minn pajjizi oħra biex jaħdmu fuq il pjantaġġuni tal kawkaw u l kafe Afrikani suwed oħra ġejjin mil Liberja l Angola u l Mozambik u l Asjatiċi li huma l aktar Ċinizi Bl istess mod komunitajiet Brittaniċi Franċizi u Ġermanizi waslu fil pajjiz Minn dawn il wasliet kollha l uniċi li ma adottawx il lingwa Spanjola kienu l Franċiz peress li l lingwa tagħhom hija ko uffiċjali Wara l indipendenza eluf ta Guineani Ekwatorjali telqu lejn Spanja peress li l abitanti kollha tal pajjiz li twieldu qabel l indipendenza zammew in nazzjonalita Spanjola Madwar 100 000 Guinean Ekwatorjali marru l Kamerun il Gabon u n Niġerja minħabba d dittatorjat ta Francisco Macias Nguema Ħafna mill komunitajiet tagħha jgħixu fi Spanja il Brazil il Messiku l Istati Uniti il Portugall u r Renju Unit Lingwa Spanjol Il lingwi uffiċjali huma l Ispanjol Ispanjol Ekwatoguinean kif rifless fil Kostituzzjoni tal pajjiz il Franċiz u l Portugiz Il maġġoranza l kbira tal Guineans Ekwatorjali jitkellmu bl Ispanjol għalkemm ħafna drabi bħala t tieni lingwa Ir reġjun bl akbar għarfien tal Ispanjol huwa l kapitali Malabo L Ispanjol ilu lingwa uffiċjali mill 1844 għalkemm għal perjodu qasir fis snin sebgħin kien iddikjarat bħala lingwa importata u l uzu tiegħu kien ipprojbit li ġie sostitwit minn Fang Hija wkoll il lingwa tal awtoritajiet uzata fil leġizlazzjoni id digrieti presidenzjali il bullettini tal istat l ittri tal ħatra u affarijiet simili Mit 3 ta Awwissu 1979 wara t tneħħija tal Kostituzzjoni tal 1973 reġgħet ġiet iddikjarata lingwa uffiċjali Bħalissa il Ginea Ekwatorjali għazlet it twaqqif tal Akkademja Ekwatoguinean tal Lingwa Spanjola fil pajjiz li finalment inħolqot f Ottubru 2013 minbarra li stabbilixxiet programm biex issaħħaħ it tixrid tal Ispanjol fil midja Fuq dawn l istess linji ġew imsaħħa wkoll il korsijiet Spanjoli għall barranin diġa stabbiliti mill Universita Nazzjonali tal Ginea Ekwatorjali Lingwi Ewropej oħra Liġi kostituzzjonali tal 1998 li timmodifika l artikolu 4 tal Liġi Fundamentali tal Istat tistabbilixxi li l lingwi uffiċjali tar Repubblika tal Ginea Ekwatorjali huma l Ispanjol u l Franċiz Il Franċiz ġie adottat bħala lingwa uffiċjali għalkemm fil prattika l uzu tiegħu huwa minoritarju ħafna sabiex jappartjeni għall Organizzazzjoni Internazzjonali tal Francofonija bil benefiċċji tal ftuħ tas suq li dan ifisser inkluza l adozzjoni tal frank CFA Bl istess mod f Lulju 2007 il gvern ħabbar id deċizjoni li l Portugiz isir il lingwa ko uffiċjali tal Ginea Ekwatorjali sabiex tissodisfa r rekwiziti biex tapplika għal sħubija sħiħa fil Komunita tal Pajjizi tal Lingwa Portugiza CPLP minkejja l fatt li tagħha uzu huwa prattikament inezistenti ħlief fil gzira ta Annobon fejn Annobonense derivat mill Portugiz huwa mitkellem Is CPLA ċaħdet l applikazzjoni tal Ginea Ekwatorjali f Lulju 2012 inqas minħabba progress insuffiċjenti fl introduzzjoni tal Portugiz u aktar minħabba l ksur kostanti tad drittijiet tal bniedem fil pajjiz Fl aħħar ġie ammess fl 2014 Lingwi indiġeni Lingwi Afrikani tal Ginea Ekwatorjali u l ambjent tagħha Il lingwi indiġeni huma rikonoxxuti bħala membri tal kultura nazzjonali Liġi Kostituzzjonali Nru 1 1998 tal 21 ta Jannar Fang mitkellem minn kwazi 300 000 persuna bħala lingwa materna u mitkellem ukoll f zoni tal Kamerun il Gabon u r Repubblika Demokratika tal Kongo numru totali ta kelliema jaqbez il miljun bubi Bioko 50 000 kelliem Annobonense fuq il Gzira Annobon 9000 kelliem Balengue fir Reġjun Kontinentali elf kelliem Ibo u Creole English pichi ukoll fil Bioko Il lingwa Ndowe imsejħa wkoll Kombe Ngumbi jew bajja tappartjeni għall grupp Ndowe li jinsab fiz zona kostali tal kontinent tal pajjiz u hija mitkellma minn 4 000 ruħ Lingwi importanti oħra huma Kwasio imsejħa wkoll Bisio jew Bujeba bi kwazi 9 000 kelliem Seki bi 11 000 kelliem Fang hija lingwa tal Afrika Ċentrali mitkellma minn madwar miljun ruħ ħafna minnhom fil Ginea Ekwatorjali u t Tramuntana tal Gabon fejn hija l lingwa Bantu dominanti Fang huwa mitkellem ukoll fin Nofsinhar tal Kamerun ir Repubblika tal Kongo u frazzjonijiet zgħar tal gzejjer ta Sao Tome u Principe Hija relatata mal lingwi Bulu u Ewondo tan Nofsinhar tal Kamerun Taħt il President Macias Nguema Fang kienet l unika lingwa uffiċjali tal Ginea Ekwatorjali għal perjodu qasir izda dan inqaleb wara t twaqqigħ tiegħu Hemm ħafna varjanti ta fang fit Tramuntana tal Gabon u fin Nofsinhar tal Kamerun Maho 2009 jikklassifika Southwestern Fang bħala lingwa distinta Id djaletti l oħra huma Ntoumou Okak Meke Atsi Batsi Nzaman Zaman Mveni u Mvaie Bubi hija lingwa Bantu mitkellma mill Bubis poplu Bantu fuq il gzira ta Bioko li darba kienu l abitanti ewlenin tal gzira Il lingwa waslet għal Bioko mill Afrika kontinentali aktar minn tlett elef sena ilu meta l Bubis bdew jaslu fuq il gzira Għandu madwar 50 000 kelliem bi tliet varjanti Tramuntana Nofsinhar u Ċentrali Lvant Jispikka għall karattru tonali tiegħu u d diverġenza tal kliem skont is sess Il lingwa hija mitkellma wkoll mill Bubis tal Gabon u l Kamerun Reliġjon Stampa Basilica of the Immaculate Conception Mongomo jpg Faċċata ewlenija tal Bazilika tal Immakulata Kunċizzjoni ta Mongomo Katidral ta Santa Isabel Malabo Catedral de Santa Isabel Malabo Katidral ta Santa Isabel Malabo Catedral de Santa Isabel Malabo Katidral Catedral Malabo Il maġġoranza l kbira tal popolazzjoni tappartjeni għar reliġjon Nisranija fil forma Kattolika tagħha 80 1 dan huwa wirt ta kolonizzazzjoni Spanjola għalkemm denominazzjonijiet Kristjani oħra huma professati 6 8 l aktar minn gruppi Protestanti Barra minn hekk ċerti riti ta ir reliġjonijiet tal abitanti animisti tal qedem huma pprattikati fi gradi differenti u hemm minoranza Izlamika zgħira 4 Il missjunarji Ġizwiti kienu inkarigati mill evanġelizzazzjoni li tibda fil Gzira ta Bioko segwiti aktar tard mill missjunarji Klaretjani Matul id dittatorjat ta Francisco Macias kien hemm sentiment anti Ewropew u l Kristjanezmu ġie attakkat izda dawn il mizuri ġew maqluba wara t twaqqigħ tiegħu Storikament il Battisti u l Anglikani ppruvaw joqgħodu fil gzira ta Bioko qabel ma Spanja tat attenzjoni akbar lit territorju u stabbiliet projbizzjonijiet għal gruppi reliġjuzi minbarra l Knisja Kattolika Il Knisja Kattolika fil pajjiz hija organizzata taħt id direzzjoni tal arċidjoċesi ta Malabo l oriġini tagħha tmur lura għal Ottubru 1855 meta l Papa Piju IX ħoloq il Vikariat Appostoliku ta Annobon Corisco u Fernando Poo Island Bioko jaqsam it territorju li kien preċedentement amministrat mill Vikariat Appostoliku taz zewġ Guineas u Senegambia F Mejju 1902 il Papa Ljun XIII iddeċieda li jsemmiha l Vikariat Appostoliku ta Fernando Poo Fl 1966 Pawlu VI ikkonvertiha fil Vikariat tad djoċesi ta Santa Isabel Fl 1982 il Papa Ġwanni Pawlu II taha l istatus attwali u għamel l ewwel zjara f dak in nazzjon Afrikan KulturaMuzika Workshop tal perkussjoni tradizzjonali mill Ginea Ekwatorjali fid Dar tal Kelma Abaha taċ Ċentru Kulturali Il muzika f dan il pajjiz hija kkaratterizzata mit taħlita ta influwenzi Afrikani indiġeni u kultura Spanjola Kull grupp jikkontribwixxi stili muzikali differenti L akbar grupp etniku huwa l Fang għalkemm hemm ukoll bosta Bubi u popolazzjonijiet izgħar ta Bisio Bujeba Ndowe Combe Annobonese u Spanjoli L eks kolonja Spanjola u l provinċja tal Ginea Ekwatorjali għandha ġid enormi fil manifestazzjonijiet muzikali tal gruppi etniċi u l gruppi soċjali tagħha Fir rigward tar ritmi moderni il ġeneri ta dan il pajjiz huma reggaeton hip hop u t taħlita ta muzika indiġena Afrikana mal pop afropop Gastronomija Pepesup Id dieta Ekwatoguinean hija bbazata fuq tuberi bħal kassava taro jew yam li huma ppreparati f ħafna modi Mgħollija jew moqlija jakkumpanjaw kwazi l ikliet kollha Il pjantaġġini huwa msajjar hekk ukoll Ħafna mill platti f dan il pajjiz huma sopop qalbhom li jinkludu ħaxix laħam jew ħut u zalza pikkanti chili u kondimenti oħra Xi wħud minn dawn is sopop huma zalza tal karawett zalza tat tadam jew zalza taċ ċikkulata L isem joħloq konfuzjoni peress li ma jirreferix għaċ ċikkulata tal kawkaw izda pjuttost il modika siġra li l fazola tagħha hija inkaljata u trab Soppa oħra famuza hija pepesup li tradizzjonalment tiġi kkunsmata wara lejl ta festa Id dati tal palm jew il qalba tal palm huma mgħaffġa biex jinkiseb zejt li fih il laħam jew il ħut huma stewed Abala hija għaġina tal yucca li hija mgezwra f weraq tal banana simili għat tamale Amerikan Fil Ginea Ekwatorjali hemm ħafna tradizzjoni tas sajd snapper snapper u ħafna tipi ta frott tal baħar bħal granċijiet jew bebbux bilola jinqabdu wkoll laħam tat tiġieġ u tal mogħoz għalkemm laħam selvaġġ b riħa aktar qawwija huma wkoll notevoli bħal antilope porcupine xadina pangolin jew serp Jispikkaw il platti tal laħam u tal ħut abbundanti fil ħwawar u l frott bħall banana jew ħaxix bħall kassava u l jam Minħabba l kolonizzazzjoni il kċina Spanjola influwenzat il kċina Ekwatoguinean billi pprovdiet platti bħal paella inbid jew omelette tal patata Xarba popolari hija l inbid tal palm tope ieħor huwa l malamba tal kannamieli Ċinema Ċinema Malabo Rial Il pajjiz m għandux swali taċ ċinema biex jara l films u jbati wieħed mill ogħla livelli ta ċensura fid dinja anke fuq it televizjoni tal gvern tiegħu L aktar film ta suċċess dwar il Ginea Ekwatorjali huwa Palm Trees in the Snow ibbazat fuq ir rumanz tal kittieba Spanjola Luz Gabas li qatt ma marret fil pajjiz Il film inġibed fi Spanja u jevoka nostalġija kolonjali Spanjola Id dokumentarju One day I saw 10 000 elephant 2015 jivvindika l ħidma tal filmmaker Manuel Hernandez Sanjuan li ħadem għas servizz tad dittatorjat ta Franco Il filmmaker Ekwatoguinean Ruben Monsuy idderieġa Feguibox 2015 249 u fetaħ skola biex iħarreġ liz zgħazagħ fil pajjiz 250 Fl 2019 ġie ffilmjat għall ewwel darba film dokumentarju li jikkritika d dittatorjat tiegħu The Writer of a Country Without Bookstores bil prezenza tal aktar kittieb tradott tiegħu Juan Tomas Avila Laurel Rebbieħ ta diversi premjijiet internazzjonali finalment ġie rilaxxat fl 2021 fuq it televizjoni Portugiza u Spanjola Fl 2020 ġie rilaxxat id dokumentarju sperimentali Announced a Storm Fi ħdan il komunita Spanjola Ginea hemm diversi atturi prominenti bħal Emilio Buale u Vicenta Ndongo Teatru Waħda mill kumpaniji ewlenin fil pajjiz hija Bocamandja imwaqqfa fl 2008 Id direttur tagħha Recaredo Silebo Boturu idderieġa flimkien mal Katalan Andrea Bel id dramm Annnobon intwera fil Festival Grec ta Barċellona 2021 Filatelija Bolla ta 20 ċentezmu peseta mill 1924 Ir reġjun kien taħt il gvern Spanjol sal 1968 It timbri minn dan iz zmien jirriflettu l evoluzzjoni fin nomenklatura tal kolonja u l provinċja aktar tard Bejn l 1868 u l 1902 l isem Fernando Poo intuza fit territorju kollu Bejn l 1903 u l 1908 l ismijiet Fernando Poo intuzaw f Bioko Elobey Annobon u Corisco fil gzejjer l oħra u l Ginea Kontinentali Spanjola fis settur kontinentali Bejn l 1908 u l 1951 l isem Territorji Spanjoli tal Golf tal Ginea kien uzat fit territorju kollu Bejn l 1951 u l 1959 l isem Ginea Spanjola kien uzat fit territorju kollu Bejn l 1960 u l 1968 l ismijiet Fernando Poo intuzaw fuq il gzejjer u Rio Muni fis settur kontinentali Mill 1968 l isem kien ir Repubblika tal Ginea Ekwatorjali Sports Bata Stadium Estadio de Bata waqt it Tazza tan Nazzjonijiet Afrikani 2015 Bata Stadium Estadio de Bata Malabo Stadium Estadio de Malabo Fil futbol il Ginea Ekwatorjali ntgħazlet biex tospita t Tazza tan Nazzjonijiet Afrikani tal 2012 flimkien mal pajjiz ġar Gabon u t Tazza tan Nazzjonijiet Afrikani tal 2015 Fl ewwel waħda laħqet il kwarti tal finali u fit tieni laħqet sa ir raba post li sar is sorpri a tat tournament organizza wkoll il verzjoni tan nisa f zewġ okkazjonijiet 2008 u 2013 u kienet champion ta dawk iz zewġ tournaments minbarra li kienet runner up fl edizzjoni tal 2010 u saret it tieni l aħjar tim fil kampjonat ssuperat biss min Niġerja Apparti minn hekk il Ginea Ekwatorjali ikkwalifikat għat Tazza tad Dinja 2011 fil Ġermanja u diversi kategoriji inferjuri laħqu wkoll tournaments internazzjonali u għalhekk it tim tan Nisa tal Ginea Ekwatorjali huwa fost l aktar b saħħithom fil kontinent Afrikan għalkemm huwa wieħed mill aktar dgħajfa fil livell nazzjonali Minbarra l futbol il basketball huwa popolari wkoll fil Ginea Ekwatorjali BlietMalabo li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence Malabo li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence Malabo li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence Malabo li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence Malabo li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence Malabo li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence Malabo li qabel kienet tissejjaħ Santa Isabel u Port Clarence Sipopo Malabo Sipopo Malabo Sipopo Malabo Sipopo Malabo Sipopo Malabo Bata Bata Bata Bata Bata Bata Bata Riaba li qabel kienet tissejjaħ Concepcion u Melville Bay

L-aħħar artikli
  • Ġunju 06, 2025

    Nazzjonijiet Uniti

  • Ġunju 08, 2025

    Nazzjonaliżmu

  • Ġunju 08, 2025

    Natura mejta

  • Ġunju 08, 2025

    Nouvelle-Aquitaine

  • Ġunju 06, 2025

    Multilingwiżmu

www.NiNa.Az - Studio

    Ikkuntattjana
    Lingwi
    Ikkuntattjana
    DMCA Sitemap
    © 2019 nina.az - Id-drittijiet kollha riservati.
    Copyright: Dadash Mammadov
    Websajt b’xejn li tipprovdi informazzjoni u qsim ta’ fajls minn madwar id-dinja.
    Fuq