Kerkuane jew Kerkouane bl Għarbi كركوان Karkwān huwa s sit ta belt Punika tal qedem fil Grigal tat Tuneżija qrib il Kap
Kerkuane

Kerkuane jew Kerkouane (bl-Għarbi: كركوان, Karkwān) huwa s-sit ta' belt Punika tal-qedem fil-Grigal tat-Tuneżija, qrib il-Kap Bon. Kerkuane kienet waħda mill-iżjed bliet Puniċi importanti, flimkien ma' Kartaġni, Hadrumetum ( moderna), u Utica. Din il-Belt Feniċja x'aktarx li ġiet abbandunata matul l-Ewwel Gwerra Punika (għall-ħabta tal-250 Q.K.) u ma reġgħetx inbniet mir-Rumani. Kienet ilha teżisti għal kważi 400 sena.
L-UNESCO niżżlet ir-raħal Puniku ta' Kerkuane u n-nekropoli tiegħu fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji fl-1985, bis-saħħa fost affarijiet oħra li l-fdalijiet jikkostitwixxu l-uniku eżempju eżistenti ta' belt Punika-Feniċja.
L-isem Kerkuane ngħata lir-raħal mill-arkeologi. L-isem oriġinali tal-qedem ma ġiex ippreservat f'xi dokument storiku magħruf.
L-isem "Kerkuane" huwa toponimu Libjan-Berberu li oriġina mit-terminu Berberu kkerker li jfisser "tagħlaq bil-ħitan", u jinsab ukoll fl-Alġerija u fir-reġjun tas-.
Skavi
Kerkuane huwa raħal żgħir u x'aktarx qatt ma kellu popolazzjoni ikbar minn 1,200 ruħ, l-iktar sajjieda u artiġjani. Abbażi tal-preżenza ta' bosta qxur tal-baħar tal-ġeneru Murex, milli jidher r-raħal kien jipproduċi żebgħa vjola, flimkien mal-melħ u mal-garum (prodott tal-ikel).
L-iskavi tar-raħal ħarġu fid-dieher il-fdalijiet u l-muniti mis-sekli 4 u 3 Q.K. Madwar is-sit fejn il-konfigurazzjoni hija tassew viżibbli, il-ħitan ta' bosta djar għadhom viżibbli, u t-tafal ikkulurit tal-faċċati spiss baqa' viżibbli wkoll. Ir-raħal inbena f'għamla ta' grilja b'toroq wesgħin u bi pjazez pubbliċi. Id-djar inbnew skont pjanta standard, f'konformità ta' nozzjoni sofistikata ta' ppjanar tal-irħula.
It-traċċi tal-okra ħamra li nstabu fl-oqbra skavati huma simili wkoll għad-drawwiet funebri Libjani nattivi, iżda t-tradizzjonijiet reliġjużi u arkitettoniċi tar-raħal huma predominantement ta' stil Kartaġiniż. Kalċi tal-inbid imżejjen b'figura sewda b'xena mill-Odissea li nstab flimkien ma' tazza , u elementi arkitettoniċi Griegi bħal tiżjin tal-ġibs bl-istukko u btieħi bil-peristil qalb il-fdalijiet ta' djar privati lussużi, juru li r-raħal ġie influwenzat mill-kultura tad-dinja Mediterranja usa'.
Hemm santwarju b'xi kolonni ppreservati, u f'atriju żgħir instabu partijiet minn mużajk. Qalb il-fdalijiet instabu, għetiebi, bankini, pavimentar u artijiet b'saffi ta' mużajk sempliċi.
Hemm żona li kienet iddedikata għall-banketti ritwali u artal tas-sagrifiċċji. Filwaqt li l-arkeologi mhumiex ċerti bl-eżatt lil liema divinitajiet ġie ddedikat it-tempju, jispekulaw abbażi tal-artefatti li nstabu fis-sit li x'aktarx kienu Melqart, Sid u Tanit. L-irjus tat-terrakotta ta' żewġ irġiel lebsin kpiepel koniċi jixbhu l-ikonografija ta' Sid u ta' Melqart magħrufa mit-Tempju ta' Antas f'.
Sit ta' Wirt Dinji
Ir-Raħal Puniku ta' Kerkuane u n-Nekropoli Tiegħu ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1985.
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' kriterju wieħed tal-għażla tal-UNESCO: "Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta' tradizzjoni kulturali jew ta' ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet".
Tibdil fil-klima
Minħabba l-pożizzjoni kostali tiegħu, Kerkuane huwa vulnerabbli għaż-żieda fil-livell tal-baħar. Fl-2022, is-Sitt Rapport ta' Valutazzjoni tal- inkludih fil-lista tas-siti kulturali Afrikani li se jkunu mhedda mill-għargħar u mill-erożjoni kostali sa tmiem is-seklu, iżda biss jekk it-tibdil fil-klima jibqa' fil-livell ta' RCP 8.5, li huwa x-xenarju ta' livell għoli u dejjem jiżdied ta' emissjonijiet tal-gassijiet b'effett ta' serra assoċjati mat- ta' iktar minn 4 °C, u dan ix-xenarju ma għadux jitqies bħala probabbli ħafna. Ix-xenarji l-oħra, iktar plawżibbli jirriżultaw f'livelli iktar baxxi ta' tisħin u konsegwentement livell iktar baxx tal-livell tal-baħar: minkejja dan, il-livell tal-baħar mistennijin jgħolew għal madwar 10,000 sena skonthom. Anke jekk it-tisħin jiġi limitat għal 1.5 °C, iż-żieda fil-livell globali tal-baħar xorta waħda mistenni li jaqbeż 2-3 metri (7-10 piedi) wara 2,000 sena (u mbagħad il-livelli ogħla ta' tisħin iwasslu għal żidiet ikbar), li konsegwentement taqbeż il-livell taż-żieda fil-livell tal-baħar tal-2100 b'RCP 8.5 (~0.75 metru (2 piedi) b'medda ta' 0.5-1 metru (2-3 piedi)) ferm qabel is-sena 4000. Għalhekk, hija kwistjoni ta' żmien qabel ma Kerkuane jiġi mhedded miż-żieda fil-livell tal-baħar, sakemm ma jiġix protett minn sforzi ta' adattament bħal ħitan fil-baħar.
Gallerija
Referenzi
- ^ a b ċ Centre, UNESCO World Heritage. "Punic Town of Kerkuane and its Necropolis". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-12-03.
- ^ Miles, Richard (2011). Carthage Must Be Destroyed. Ir-Renju Unit. ISBN 9781101517031.
- ^ Lipiński, Edward (2004). Itineraria Phoenicia. Peeters Publishers. p. 454. ISBN 978-90-429-1344-8.
- ^ Trisos, C.H., I.O. Adelekan, E. Totin, A. Ayanlade, J. Efitre, A. Gemeda, K. Kalaba, C. Lennard, C. Masao, Y. Mgaya, G. Ngaruiya, D. Olago, N.P. Simpson, and S. Zakieldeen 2022: Chapter 9: Africa. In Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability [H.-O. Pörtner, D.C. Roberts, M. Tignor, E.S. Poloczanska, K. Mintenbeck, A. Alegría, M. Craig, S. Langsdorf, S. Löschke,V. Möller, A. Okem, B. Rama (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, ir-Renju Unit u New York, l-Istati Uniti, pp. 2043-2121.
- ^ Hausfather, Zeke; Peters, Glen (2020). "Emissions – the 'business as usual' story is misleading". Nature. 577 (7792): 618–20.
- ^ Hausfather, Zeke; Peters, Glen (2020). "RCP8.5 is a problematic scenario for near-term emissions". PNAS. 117 (45): 27791–27792.
- ^ Technical Summary. In: Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (PDF). IPCC. Awwissu 2021. p. TS14.
- ^ IPCC, 2021: Summary for Policymakers. In: Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Masson-Delmotte, V., P. Zhai, A. Pirani, S.L. Connors, C. Péan, S. Berger, N. Caud, Y. Chen, L. Goldfarb, M.I. Gomis, M. Huang, K. Leitzell, E. Lonnoy, J.B.R. Matthews, T.K. Maycock, T. Waterfield, O. Yelekçi, R. Yu, and B. Zhou (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, ir-Renju Unit u New York, l-Istati Uniti, pp. 3-32.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Kerkuane, X'inhi Kerkuane? Xi tfisser Kerkuane?
Kerkuane jew Kerkouane bl Għarbi كركوان Karkwan huwa s sit ta belt Punika tal qedem fil Grigal tat Tunezija qrib il Kap Bon Kerkuane kienet waħda mill izjed bliet Puniċi importanti flimkien ma Kartaġni Hadrumetum moderna u Utica Din il Belt Feniċja x aktarx li ġiet abbandunata matul l Ewwel Gwerra Punika għall ħabta tal 250 Q K u ma reġgħetx inbniet mir Rumani Kienet ilha tezisti għal kwazi 400 sena Kerkuane L UNESCO nizzlet ir raħal Puniku ta Kerkuane u n nekropoli tiegħu fil lista tas Siti ta Wirt Dinji fl 1985 bis saħħa fost affarijiet oħra li l fdalijiet jikkostitwixxu l uniku ezempju ezistenti ta belt Punika Feniċja L isem Kerkuane ngħata lir raħal mill arkeologi L isem oriġinali tal qedem ma ġiex ippreservat f xi dokument storiku magħruf EtimoloġijaL isem Kerkuane huwa toponimu Libjan Berberu li oriġina mit terminu Berberu kkerker li jfisser tagħlaq bil ħitan u jinsab ukoll fl Alġerija u fir reġjun tas SkaviKerkuane huwa raħal zgħir u x aktarx qatt ma kellu popolazzjoni ikbar minn 1 200 ruħ l iktar sajjieda u artiġjani Abbazi tal prezenza ta bosta qxur tal baħar tal ġeneru Murex milli jidher r raħal kien jipproduċi zebgħa vjola flimkien mal melħ u mal garum prodott tal ikel L iskavi tar raħal ħarġu fid dieher il fdalijiet u l muniti mis sekli 4 u 3 Q K Madwar is sit fejn il konfigurazzjoni hija tassew vizibbli il ħitan ta bosta djar għadhom vizibbli u t tafal ikkulurit tal faċċati spiss baqa vizibbli wkoll Ir raħal inbena f għamla ta grilja b toroq wesgħin u bi pjazez pubbliċi Id djar inbnew skont pjanta standard f konformita ta nozzjoni sofistikata ta ppjanar tal irħula It traċċi tal okra ħamra li nstabu fl oqbra skavati huma simili wkoll għad drawwiet funebri Libjani nattivi izda t tradizzjonijiet reliġjuzi u arkitettoniċi tar raħal huma predominantement ta stil Kartaġiniz Kalċi tal inbid imzejjen b figura sewda b xena mill Odissea li nstab flimkien ma tazza u elementi arkitettoniċi Griegi bħal tizjin tal ġibs bl istukko u btieħi bil peristil qalb il fdalijiet ta djar privati lussuzi juru li r raħal ġie influwenzat mill kultura tad dinja Mediterranja usa Hemm santwarju b xi kolonni ppreservati u f atriju zgħir instabu partijiet minn muzajk Qalb il fdalijiet instabu għetiebi bankini pavimentar u artijiet b saffi ta muzajk sempliċi Hemm zona li kienet iddedikata għall banketti ritwali u artal tas sagrifiċċji Filwaqt li l arkeologi mhumiex ċerti bl ezatt lil liema divinitajiet ġie ddedikat it tempju jispekulaw abbazi tal artefatti li nstabu fis sit li x aktarx kienu Melqart Sid u Tanit L irjus tat terrakotta ta zewġ irġiel lebsin kpiepel koniċi jixbhu l ikonografija ta Sid u ta Melqart magħrufa mit Tempju ta Antas f Sit ta Wirt DinjiIr Raħal Puniku ta Kerkuane u n Nekropoli Tiegħu ġew iddezinjati bħala Sit ta Wirt Dinji tal UNESCO fl 1985 Il valur universali straordinarju tas sit ġie rrikonoxxut abbazi ta kriterju wieħed tal għazla tal UNESCO Xhieda unika jew minn tal inqas eċċezzjonali ta tradizzjoni kulturali jew ta ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet Tibdil fil klimaMinħabba l pozizzjoni kostali tiegħu Kerkuane huwa vulnerabbli għaz zieda fil livell tal baħar Fl 2022 is Sitt Rapport ta Valutazzjoni tal inkludih fil lista tas siti kulturali Afrikani li se jkunu mhedda mill għargħar u mill erozjoni kostali sa tmiem is seklu izda biss jekk it tibdil fil klima jibqa fil livell ta RCP 8 5 li huwa x xenarju ta livell għoli u dejjem jizdied ta emissjonijiet tal gassijiet b effett ta serra assoċjati mat ta iktar minn 4 C u dan ix xenarju ma għadux jitqies bħala probabbli ħafna Ix xenarji l oħra iktar plawzibbli jirrizultaw f livelli iktar baxxi ta tisħin u konsegwentement livell iktar baxx tal livell tal baħar minkejja dan il livell tal baħar mistennijin jgħolew għal madwar 10 000 sena skonthom Anke jekk it tisħin jiġi limitat għal 1 5 C iz zieda fil livell globali tal baħar xorta waħda mistenni li jaqbez 2 3 metri 7 10 piedi wara 2 000 sena u mbagħad il livelli ogħla ta tisħin iwasslu għal zidiet ikbar li konsegwentement taqbez il livell taz zieda fil livell tal baħar tal 2100 b RCP 8 5 0 75 metru 2 piedi b medda ta 0 5 1 metru 2 3 piedi ferm qabel is sena 4000 Għalhekk hija kwistjoni ta zmien qabel ma Kerkuane jiġi mhedded miz zieda fil livell tal baħar sakemm ma jiġix protett minn sforzi ta adattament bħal ħitan fil baħar GallerijaReferenzi a b ċ Centre UNESCO World Heritage Punic Town of Kerkuane and its Necropolis UNESCO World Heritage Centre bl Ingliz Miġbur 2023 12 03 Miles Richard 2011 Carthage Must Be Destroyed Ir Renju Unit ISBN 9781101517031 Lipinski Edward 2004 Itineraria Phoenicia Peeters Publishers p 454 ISBN 978 90 429 1344 8 Trisos C H I O Adelekan E Totin A Ayanlade J Efitre A Gemeda K Kalaba C Lennard C Masao Y Mgaya G Ngaruiya D Olago N P Simpson and S Zakieldeen 2022 Chapter 9 Africa In Climate Change 2022 Impacts Adaptation and Vulnerability H O Portner D C Roberts M Tignor E S Poloczanska K Mintenbeck A Alegria M Craig S Langsdorf S Loschke V Moller A Okem B Rama eds Cambridge University Press Cambridge ir Renju Unit u New York l Istati Uniti pp 2043 2121 Hausfather Zeke Peters Glen 2020 Emissions the business as usual story is misleading Nature 577 7792 618 20 Hausfather Zeke Peters Glen 2020 RCP8 5 is a problematic scenario for near term emissions PNAS 117 45 27791 27792 Technical Summary In Climate Change 2021 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change PDF IPCC Awwissu 2021 p TS14 IPCC 2021 Summary for Policymakers In Climate Change 2021 The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change Masson Delmotte V P Zhai A Pirani S L Connors C Pean S Berger N Caud Y Chen L Goldfarb M I Gomis M Huang K Leitzell E Lonnoy J B R Matthews T K Maycock T Waterfield O Yelekci R Yu and B Zhou eds Cambridge University Press Cambridge ir Renju Unit u New York l Istati Uniti pp 3 32