Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Mohandas Karamchand Gandhi 2 ta Ottubru 1869 30 ta Jannar 1948 kien l akbar mexxej tal Indja fil ġlieda tagħha għall ind
Mahatma Gandhi
Mohandas Karamchand Gandhi (2 ta' Ottubru 1869 – 30 ta' Jannar 1948) kien l-akbar mexxej tal-Indja fil-ġlieda tagħha għall-indipendenza. Pijunier tas-satyagraha, jew reżistenza għat-tirannija permezz ta' diżubbidjenza ċivili tal-massa — filosofija mibnija fuq l-ahimsa, non-vjolenza totali — Gandhi wassal lill-Indja għall-indipendenza u ispira movimenti għad-drittijiet ċivili għal-libertà madwar id-dinja. Gandhi jissejjaħ ħafna drabi bħala Mahatma, li bis-Sanskrit tfisser "Ruħ Kbira". Fl-Indja jsejħulu Bapu, li bil-Gujarati tfisser "missier", u jqimuh uffiċjalment bħala Missier in-Nazzjon. Jum twelidu, it-2 ta' huwa Jum Nazzjonali fl-Indja, u l-Jum Internazzjonali tan-Non-Vjolenza fid-dinja kollha.
| Mahatma Gandhi | |
|---|---|
| Vuċi | |
| Ħajja | |
| Isem propju | મોહનદાસ ગાંધી |
| Twelid | (en) , 2 Ottubru 1869 |
| Nazzjonalità | Indja (en) Indja |
| Residenza | Londra Indja Afrika t'Isfel |
| Grupp etniku | (en) |
| L-ewwel lingwa | |
| Mewt | (en) , 30 Jannar 1948 |
| Post tad-dfin | (en) |
| Kawża tal-mewt | () |
| (en) | |
| Familja | |
| Missier | |
| Omm | |
| Konjuga/i | (en) (Mejju 1883 - 22 Frar 1944) |
| Ulied | uri
|
| Aħwa | uri
|
| Edukazzjoni | |
| Alma mater | Mahatma Gandhi Museum (en) 1877) Inner Temple (en) Samaldas Arts College (en) University College London (mul) (1888 - : liġi |
| Lingwi | Ingliż (en) |
| Għalliema | (en) |
| Studenti | uri
|
| Okkupazzjoni | |
| Okkupazzjoni | politiku avukat ġurnalist kittieb (en) |
| Tul | 164 cm |
| Xogħlijiet importanti | (en) |
| Premjijiet | List
|
| Nominat għal | uri
|
| Influwenzat minn | (mul) (en) Gautama Buddha (en) (mul) (en) (en) (en) (mul) (en) |
| Sħubija | (en) (en) |
| Moviment | |
| Servizz militari | |
| Iġġieldu | |
Gandhi l-ewwel ma ħaddem id-diżubbidjenza ċivili non-vjolenti kien bħala avukat fl-Afrika t'Isfel, fil-ġlieda li kellha l-komunità Indjana t'hemmhekk għad-drittijiet ċivili. Meta mar lura l-Indja fl-1915, beda jorganizza lill-bdiewa, raħħala u ħaddiem a biex jipprotestaw kontra t-taxxi esaġerati fuq l-art u d-diskriminazzjoni. Minn meta beda jmexxi l-Kungress Nazzjonali Indjan fl-1921, Gandhi beda jmexxi kampanji nazzjonali kontra l-faqar, biex jagħti iktar drittijiet lin-nisa, jgħaqqad nies ta' reliġjonijiet u etniji differenti, itemm id-diskriminazzjoni tal-intokkabbli, ikabbar l-awtonomija ekonomika personali, u jġib l-indipendenza tal-Indja mill-okkupazzjoni Brittanika. Gandhi mexxa lill-Indjani kontra t-taxxa fuq il-melħ li mponew l-Ingliżi, fil-famuż Marċ tal-Melħ twil 400 kilometru (250 mil) fl-1930, u iktar tard sejjaħ lill-Ingliżi biex jitilqu fl-1942. Intefa' l-ħabs bosta drabi, kemm fl-Afrika t'Isfel kif ukoll fl-Indja.
Gandhi issielet biex jipprattika n-non-vjolenza u l-verità dejjem u f'kull sitwazzjoni, u ħeġġeġ lil ħaddieħor jagħmel l-istess. Għex fil-faqar f'komunità residenzjali awto-suffiċjenti u kien jilbes ilbies fqir tradizzjonali Indjan, li kien nisġu hu nnifsu. Kien jiekol ikel veġitarjan sempliċi, u kien jagħmel diversi sawmiet fit-tul kemm biex jissaffa spiritwalment kif ukoll bħala protesta soċjali.
Tfulija u Żgħożija
Gandhi twieled f'Porbandar, belt max-xatt li kienet tagħmel parti minn Bombay. Missieru, Karamchand Gandhi (1822–1885), li kien jagħmel parti minn komunità Hindu imsejħa Modh, kien diwan (uffiċjal għoli) ta' Porbander. Ommu, kienet ir-raba' mara ta' missieru, l-ewwel tlieta mietu waqt li kienu qegħdin iwelldu. Imrobbi minn omm devota u influwenzat mit-tradizzjonijiet tar-reġjun, Mohandas żviluppa fih qima kbira lejn l-annimali, il-veġitarjaniżmu, is-sawm għat-tisfija personali, u tolleranza lejn persuni ta' twemmin differenti.
Il-Klassiċi Indjani, l-iktar l-istejjer ta' Shravana and Maharaja Harishchandra, ħallew impatt kbir fuq it-tfajjel Gandhi. Dawn il-karattri epiċi wassluh jidentifika ruħu mal-valuri supremi tiegħu, il-Verità u l-Imħabba.
Ta' 13-il sena Mohandas iżżewweġ lil Kasturbai Makhanji ta' 14-il sena fi żwieġ irranġat mill-familji skont it-tradizzjoni ta' dak iż-żmien. Sentejn wara kellhom tifel li iżda miet wara ftit ġranet. Missieru miet fl-istess sena. Iktar tard kellhom erbat itfal, kollha subien: Harilal, imwieled fl-1888; Manilal, fl-1892; Ramdas, fl-1897; u Devdas, fl-1900. Bħala student kellu livell medju. Għadda b'diffikultà mill-matrikola għall-Kulleġġ Samaldas f'Gujarat. Hemm ma tantx kien kuntent għax familtu riditu jsir avukat filwaqt li hu ried isir tabib.
Fl-1888, mar l-Ingilterra jistudja l-liġi fil-University College London u beda jitħarreġ ta' avukat fl-Inner Temple. F'Londra żamm il-ġurament li kien għamel quddiem ommu li jastjeni mil-laħam, l-alkoħol, u n-nisa. Hemm daħal fil-Vegetarian Society, u kien elett fl-eżekuttiv. Uħud mill-veġitarjani kienu membri tas-Soċjetà Teosofika, li kienet taħdem għall-fraternità umana, u kienet tistudja l-letteratura Induwista u Buddista. Dawn ħeġġew lil Gandhi jaqra l-Bhagavad Gita. Gandhi, li qabel ma kellux interess fir-reliġjon, beda jaqra l-kitbiet sagri Induwisti, Misilmin u Insara.
Gandhi sar avukat fl-1891 u mar l-Indja fejn skopra li ommu kienet mietet meta hu kien għadu Londra. Ipprova jipprattika l-liġi f'Bombay imma bla suċċess. Ipprova jidħol għalliem imma għalxejn. Sentejn wara, aċċetta kuntratt ta' sena minn studju legali Indjan, Dada Abdulla & Co., fil-kolonja ta' Natal, fl-Afrika t'Isfel, li dak iż-żmien kienet ukoll parti mill-Imperu Brittaniku.
Il-Moviment tad-Drittijiet Ċivili fl-Afrika t'Isfel (1893–1914)
Gandhi qatta' 21 sena fl-Afrika t'Isfel, fejn żviluppa l-ideat politiċi u l-etika tiegħu, u l-ħiliet ta' tmexxija. L-Indjani tal-Afrika t'Isfel kienu mmexxija minn Musulmani għonja, li impjegaw lil Gandhi bħala avukat, u minn ħaddiema Indù, u dawn kellhom drittijiet limitati. Fl-Afrika t'Isfel, Gandhi esperjenza d-diskriminazzjoni li kien hemm lejn il-persuni kollha li ma kinux bojod. F'Pietermaritzburg tefgħuh barra mill-ferrovija għax ma riedx jiċċaqlaq mill-vagun tal-ewwel klassi. Ipprotesta u l-għada ħallewh. Xufier ta' kowċ sawtu għax ma riedx iċedi postu lil wieħed Ewropew. Ħafna lukandi ma aċċettawhx. Maġistrat fil-qorti ta' Durban ordnalu jneħħi t-turbant u hu ma aċċettax.
Dawn il-ġrajjiet kienu punt ta' żvolta f'ħajjet Gandhi u ġagħluh jirrealizza l-inġustizzji soċjali. Huwa dam iktar milli kien pjanat fl-Afrika t'Isfel biex jgħinu lill-Indjani jiġġieldu liġi li ma tħallihomx jivvutaw. Għalkemm m'għaddietx tiegħu iżda rnexxielu jiġbed l-attenzjoni fuq is-sitwazzjoni tal-Indjani fl-Afrika t'Isfel. Huwa għaqqad il-komunità Indjana flimkien meta waqqaf in-Natal Indian Congress fl-1894. Fl-1897, meta Gandhi wasal Durban, folla settlers bojod attakkatu u ħelisha biss għax daħlet għalih mart is-supretendent tal-pulizija. Iżda per prinċipju ma ħarrek lil ħadd minn dawk li assaltawh.
Fl-1906, il-gvern ta' Transvaal għadda liġi li biha l-Indjani kienu obbligati jirreġistraw ruħhom. Gandhi beda jħaddem l-idea tiegħu ta' protesta non-vjolenti billi ħeġġeġ lill-Indjani jisfidaw dik il-liġi u jkunu lesti jsofru biex jagħmlu dan. L-Indjani aċċettaw u damu seba' snin isofru ħabs, swat u anke qtil għax ma ridux jirreġistraw jew għax ħarqu r-registration cards. Minkejja li l-Gvern irripressahom, tant qala' kritika li l-mexxej tal-Afrika t'Isfel Jan Christiaan Smuts, kien imġiegħel jinnegozja kompromess ma' Gandhi.
Fl-1913, dawk il-ħaddiema Indjani li qabel kienu skjavi b'kuntratt kellhom jibdew iħallsu taxxa ġdida wara li għadda l-Indian Relief Bill. Gandhi beda kampanja ta' reżistenza passiva li sabet l-appoġġ ta' eluf ta' ħaddiema tal-minjieri. Meta fis-6 Novembru 1913 kien qed imexxi marċ, li fih kien hemm 127 mara, 57 tifel u 2037 raġel, Gandhi kien arrestat. Inħeles fuq kawzjoni, reġa' ingħaqad mal-marċ u reġa' kien arrestat. Iżda l-Indian Relief Bill tneħħa.
Il-Ġlieda għall-Independenza tal-Indja (1915–47)
Fl-1915, Gandhi mar lura l-Indja għal kollox. Ingħaqad mal-Indian National Congress li beda jmexxih ħames snin wara u fis-26 ta' Jannar 1930 iddikjara l-independenza tal-Indja li iżda l-Ingilterra ma għarfitx. Fl-1939, Gandhi u l-Kungress ma baqgħux jagħtu appoġġ lir-Raj wara li l-Viceroy iddikjara gwerra fuq il-Ġermanja bla ma kkonsulta lil ħadd. Gandhi talab independenza immedjata fl-1942 u l-Ingliżi tefgħu l-ħabs lilu u għexieren ta' eluf ta' partitarji tal-Kungress. Sadattant il-Lega Musulmana ikkoperat mal-Ingliżi, minkejja li Gandhi oppona bil-qawwa, biex ikollha l-istat separat tal-Pakistan. F'Awwissu 1947 l-Ingliżi qasmu l-art biex hekk l-Indja u l-Pakistan saru żewġ stati Indipendenti.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Mahatma Gandhi, X'inhi Mahatma Gandhi? Xi tfisser Mahatma Gandhi?
Mohandas Karamchand Gandhi 2 ta Ottubru 1869 30 ta Jannar 1948 kien l akbar mexxej tal Indja fil ġlieda tagħha għall indipendenza Pijunier tas satyagraha jew rezistenza għat tirannija permezz ta dizubbidjenza ċivili tal massa filosofija mibnija fuq l ahimsa non vjolenza totali Gandhi wassal lill Indja għall indipendenza u ispira movimenti għad drittijiet ċivili għal liberta madwar id dinja Gandhi jissejjaħ ħafna drabi bħala Mahatma li bis Sanskrit tfisser Ruħ Kbira Fl Indja jsejħulu Bapu li bil Gujarati tfisser missier u jqimuh uffiċjalment bħala Missier in Nazzjon Jum twelidu it 2 ta huwa Jum Nazzjonali fl Indja u l Jum Internazzjonali tan Non Vjolenza fid dinja kollha Mahatma Gandhi source source track track track VuċiĦajjaIsem propju મ હનદ સ ગ ધ Twelid en 2 Ottubru 1869Nazzjonalita Indja en IndjaResidenza Londra Indja Afrika t IsfelGrupp etniku en L ewwel lingwaMewt en 30 Jannar 1948Post tad dfin en Kawza tal mewt en FamiljaMissierOmmKonjuga i en Mejju 1883 22 Frar 1944 Ulied uri en en en en Aħwa uri en en en en en EdukazzjoniAlma mater Mahatma Gandhi Museum en 1877 Inner Temple en Samaldas Arts College en University College London mul 1888 liġiLingwi Ingliz en Għalliema en Studenti uri mul OkkupazzjoniOkkupazzjoni politiku avukat ġurnalist kittieb en Tul 164 cmXogħlijiet importanti en Premjijiet List Diċembru 1930 Nominat għal uri 1937 1938 1939 1947 1948 Influwenzat minn mul en Gautama Buddha en mul en en en mul en Sħubija en en MovimentServizz militariIġġieldu Gandhi l ewwel ma ħaddem id dizubbidjenza ċivili non vjolenti kien bħala avukat fl Afrika t Isfel fil ġlieda li kellha l komunita Indjana t hemmhekk għad drittijiet ċivili Meta mar lura l Indja fl 1915 beda jorganizza lill bdiewa raħħala u ħaddiem a biex jipprotestaw kontra t taxxi esaġerati fuq l art u d diskriminazzjoni Minn meta beda jmexxi l Kungress Nazzjonali Indjan fl 1921 Gandhi beda jmexxi kampanji nazzjonali kontra l faqar biex jagħti iktar drittijiet lin nisa jgħaqqad nies ta reliġjonijiet u etniji differenti itemm id diskriminazzjoni tal intokkabbli ikabbar l awtonomija ekonomika personali u jġib l indipendenza tal Indja mill okkupazzjoni Brittanika Gandhi mexxa lill Indjani kontra t taxxa fuq il melħ li mponew l Inglizi fil famuz Marċ tal Melħ twil 400 kilometru 250 mil fl 1930 u iktar tard sejjaħ lill Inglizi biex jitilqu fl 1942 Intefa l ħabs bosta drabi kemm fl Afrika t Isfel kif ukoll fl Indja Gandhi issielet biex jipprattika n non vjolenza u l verita dejjem u f kull sitwazzjoni u ħeġġeġ lil ħaddieħor jagħmel l istess Għex fil faqar f komunita residenzjali awto suffiċjenti u kien jilbes ilbies fqir tradizzjonali Indjan li kien nisġu hu nnifsu Kien jiekol ikel veġitarjan sempliċi u kien jagħmel diversi sawmiet fit tul kemm biex jissaffa spiritwalment kif ukoll bħala protesta soċjali Tfulija u ZgħozijaMohandas Karamchand Gandhi ta 7 snin madar l 1876 Gandhi twieled f Porbandar belt max xatt li kienet tagħmel parti minn Bombay Missieru Karamchand Gandhi 1822 1885 li kien jagħmel parti minn komunita Hindu imsejħa Modh kien diwan uffiċjal għoli ta Porbander Ommu kienet ir raba mara ta missieru l ewwel tlieta mietu waqt li kienu qegħdin iwelldu Imrobbi minn omm devota u influwenzat mit tradizzjonijiet tar reġjun Mohandas zviluppa fih qima kbira lejn l annimali il veġitarjanizmu is sawm għat tisfija personali u tolleranza lejn persuni ta twemmin differenti Il Klassiċi Indjani l iktar l istejjer ta Shravana and Maharaja Harishchandra ħallew impatt kbir fuq it tfajjel Gandhi Dawn il karattri epiċi wassluh jidentifika ruħu mal valuri supremi tiegħu il Verita u l Imħabba Ta 13 il sena Mohandas izzewweġ lil Kasturbai Makhanji ta 14 il sena fi zwieġ irranġat mill familji skont it tradizzjoni ta dak iz zmien Sentejn wara kellhom tifel li izda miet wara ftit ġranet Missieru miet fl istess sena Iktar tard kellhom erbat itfal kollha subien Harilal imwieled fl 1888 Manilal fl 1892 Ramdas fl 1897 u Devdas fl 1900 Bħala student kellu livell medju Għadda b diffikulta mill matrikola għall Kulleġġ Samaldas f Gujarat Hemm ma tantx kien kuntent għax familtu riditu jsir avukat filwaqt li hu ried isir tabib Fl 1888 mar l Ingilterra jistudja l liġi fil University College London u beda jitħarreġ ta avukat fl Inner Temple F Londra zamm il ġurament li kien għamel quddiem ommu li jastjeni mil laħam l alkoħol u n nisa Hemm daħal fil Vegetarian Society u kien elett fl ezekuttiv Uħud mill veġitarjani kienu membri tas Soċjeta Teosofika li kienet taħdem għall fraternita umana u kienet tistudja l letteratura Induwista u Buddista Dawn ħeġġew lil Gandhi jaqra l Bhagavad Gita Gandhi li qabel ma kellux interess fir reliġjon beda jaqra l kitbiet sagri Induwisti Misilmin u Insara Gandhi sar avukat fl 1891 u mar l Indja fejn skopra li ommu kienet mietet meta hu kien għadu Londra Ipprova jipprattika l liġi f Bombay imma bla suċċess Ipprova jidħol għalliem imma għalxejn Sentejn wara aċċetta kuntratt ta sena minn studju legali Indjan Dada Abdulla amp Co fil kolonja ta Natal fl Afrika t Isfel li dak iz zmien kienet ukoll parti mill Imperu Brittaniku Il Moviment tad Drittijiet Ċivili fl Afrika t Isfel 1893 1914 Gandhi fl Afrika t Isfel 1895 Gandhi qatta 21 sena fl Afrika t Isfel fejn zviluppa l ideat politiċi u l etika tiegħu u l ħiliet ta tmexxija L Indjani tal Afrika t Isfel kienu mmexxija minn Musulmani għonja li impjegaw lil Gandhi bħala avukat u minn ħaddiema Indu u dawn kellhom drittijiet limitati Fl Afrika t Isfel Gandhi esperjenza d diskriminazzjoni li kien hemm lejn il persuni kollha li ma kinux bojod F Pietermaritzburg tefgħuh barra mill ferrovija għax ma riedx jiċċaqlaq mill vagun tal ewwel klassi Ipprotesta u l għada ħallewh Xufier ta kowċ sawtu għax ma riedx iċedi postu lil wieħed Ewropew Ħafna lukandi ma aċċettawhx Maġistrat fil qorti ta Durban ordnalu jneħħi t turbant u hu ma aċċettax Dawn il ġrajjiet kienu punt ta zvolta f ħajjet Gandhi u ġagħluh jirrealizza l inġustizzji soċjali Huwa dam iktar milli kien pjanat fl Afrika t Isfel biex jgħinu lill Indjani jiġġieldu liġi li ma tħallihomx jivvutaw Għalkemm m għaddietx tiegħu izda rnexxielu jiġbed l attenzjoni fuq is sitwazzjoni tal Indjani fl Afrika t Isfel Huwa għaqqad il komunita Indjana flimkien meta waqqaf in Natal Indian Congress fl 1894 Fl 1897 meta Gandhi wasal Durban folla settlers bojod attakkatu u ħelisha biss għax daħlet għalih mart is supretendent tal pulizija Izda per prinċipju ma ħarrek lil ħadd minn dawk li assaltawh Fl 1906 il gvern ta Transvaal għadda liġi li biha l Indjani kienu obbligati jirreġistraw ruħhom Gandhi beda jħaddem l idea tiegħu ta protesta non vjolenti billi ħeġġeġ lill Indjani jisfidaw dik il liġi u jkunu lesti jsofru biex jagħmlu dan L Indjani aċċettaw u damu seba snin isofru ħabs swat u anke qtil għax ma ridux jirreġistraw jew għax ħarqu r registration cards Minkejja li l Gvern irripressahom tant qala kritika li l mexxej tal Afrika t Isfel Jan Christiaan Smuts kien imġiegħel jinnegozja kompromess ma Gandhi Fl 1913 dawk il ħaddiema Indjani li qabel kienu skjavi b kuntratt kellhom jibdew iħallsu taxxa ġdida wara li għadda l Indian Relief Bill Gandhi beda kampanja ta rezistenza passiva li sabet l appoġġ ta eluf ta ħaddiema tal minjieri Meta fis 6 Novembru 1913 kien qed imexxi marċ li fih kien hemm 127 mara 57 tifel u 2037 raġel Gandhi kien arrestat Inħeles fuq kawzjoni reġa ingħaqad mal marċ u reġa kien arrestat Izda l Indian Relief Bill tneħħa Il Ġlieda għall Independenza tal Indja 1915 47 Fl 1915 Gandhi mar lura l Indja għal kollox Ingħaqad mal Indian National Congress li beda jmexxih ħames snin wara u fis 26 ta Jannar 1930 iddikjara l independenza tal Indja li izda l Ingilterra ma għarfitx Fl 1939 Gandhi u l Kungress ma baqgħux jagħtu appoġġ lir Raj wara li l Viceroy iddikjara gwerra fuq il Ġermanja bla ma kkonsulta lil ħadd Gandhi talab independenza immedjata fl 1942 u l Inglizi tefgħu l ħabs lilu u għexieren ta eluf ta partitarji tal Kungress Sadattant il Lega Musulmana ikkoperat mal Inglizi minkejja li Gandhi oppona bil qawwa biex ikollha l istat separat tal Pakistan F Awwissu 1947 l Inglizi qasmu l art biex hekk l Indja u l Pakistan saru zewġ stati Indipendenti