Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Il Premju Nobel bl Nobelpriset huwa unur internazzjonali li jingħata kull sena mill gvern Żvediż Il premju jingħata lil
Premju Nobel
Il-Premju Nobel (bl-: Nobelpriset) huwa unur internazzjonali li jingħata kull sena mill-gvern Żvediż. Il-premju jingħata lil persuni li jkunu ddistingwew ruħhom fid-diversi oqsma ta' għarfien, "li ġabu benefiċċji sostanzjali lill-umanità" bir-riċerki, bl-iskoperti u bl-invenzjonijiet, bix-xogħol letterarju tagħhom, jew bl-impenn li urew lejn il-paċi fid-dinja.
Dan il-premju ġie stabbilit fl-1901 skont l-aħħar xewqat ta' Alfred Nobel (1833-1896), inventur tad-. Iċ-ċerimonja ssir fl-10 ta' Diċembru, fil-ġurnata tal-mewt tal-fundatur Żvediż.
Testment ta' Alfred Nobel
Mal-mewt tiegħu, Alfred Nobel ħalla wirt ta' 31 miljun , 94 % tal-assi kollha tiegħu. It-testment tiegħu, miktub fl-1895, ma jipprovdi l-ebda eredi dirett għall-wirt tiegħu, imma Alfred Nobel sejjaħ għal istituzzjoni li tippremja kull sena nies li taw l-impenn kbir tagħhom lejn l-umanità, li tejbu jew għamlu progress konsiderevoli fil-qasam tal-għarfien u l-kultura f'ħames dixxiplini differenti: il-paċi jew id-, il-, il-kimika, il- jew il-mediċina, u l-fiżika. Barra minn hekk, it-testment jgħid li n-nazzjonalità tal-persuna li jieħu l-premju m'għandha tilgħab l-ebda parti fl-għoti ta' dan l-istess premju.
Il-Fondazzjoni Nobel twieldet fid-29 ta' Ġunju 1900. Din tara li timxi mal-aħħar xewqat tat-testatur, u tara li kollox jimxi skont ir-regoli fid-deżinjazzjoni tar-rebbieħa u tivverifika l-progress tan-nomina tagħhom. Il-Fondazzjoni nnifisha mhijiex involuta fl-għażla tan-nominati għall-premju. Din l-istituzzjoni privata hi eżenti minn kull taxxa fl-Iżvezja (mill-1946) u mit-taxxi tal-investiment fl-Istati Uniti (mill-1956). Mis-snin tmenin tas-seklu 20, l-investimenti tal-Fondazzjoni ġabu aktar profitt fejn sa Diċembru tal-2007, l-assi kkontrollati mill-Fondazzjoni Nobel kienu jammontaw għal 3.628 biljun krona (madwar 560 miljun ).
L-ewwel ċerimonja saret fl-1901 qrib l-akkademja rjali qadima tal-mużika ta' Stokkolma (iċ-ċerimonja tal-għoti tal-Premju Nobel għall-Paċi sar ġewwa Oslo). Mill-1902, il-premjijiet bdew jiġu mogħtija b'mod formali mir-. Dawn il-premjijiet jingħataw waqt ċerimonja li ssir kull sena fl-10 ta' Diċembru. Madanakollu, l-ismijiet tar-rebbieħa jkunu diġà ġew imħabbra f'Ottubru mill-kumitati u mill-istituzzjonijiet li jagħmluha ta' ġurija. L-għotja tal-Premju Nobel twassal ukoll għar-rebħ ta' somma flus, li attwalment hija madwar 10 miljun krona Żvediża (ftit iktar minn miljun ewro). Il-premju ta' flus kien intiż fil-bidu sabiex jistimola lir-rebbieħa biex ikomplu javvanzaw fil-qasam tagħhom u jibqgħu jaħdmu jew jagħmlu r-riċerki mingħajr il-pressjoni tal-ġbir tal-fondi.
Premjijiet
Il-premjijiet bdew jingħataw mill-1901 għall-kategoriji segwenti:
- Fiżika (mogħti mill-)
- (mogħti mill-Akkademja Rjali Żvediża tax-Xjenzi)
- (mogħti mill-)
- (mogħti mill-)
- Paċi (mogħti minn kumitat nominat mill-)
Mill-1968, bi qbil mal-Fondazzjoni Nobel, il- (bl-Iżvediż: Sveriges Riksbank) beda jagħti wkoll il-. Minħabba li dan il-premju m'għandu l-ebda għeruq mix-xewqat ta' Nobel u ma jiġix iffinanzjat mill-fondi tal-familja Nobel, teknikament ma jistax jiġi kkunsidrat bħala Premju Nobel (il-membri attwali tal-familja ma jaċċettawx bħala wieħed mill-premjijiet Nobel). Mill-1968 ġie deċiż li ma jiġux miżjuda iktar kategoriji ma' dawk preżenti.
Kritika
Il-Premju Nobel matul l-istorja ma kienx nieqes mill-kritika, partikolarment fl-istorja riċenti tiegħu. L-iktar kritika li tingħata hi fuq kif xi kultant il-premju ma jingħatax għall-merti tar-rebbieħ imma għall-"kumdità" politika, u b'hekk il-Premju Nobel jispiċċa jsir premju politiku.
Wieħed mill-aktar premjijiet kontroversjali kien dak tal-Premju Nobel għall-Paċi tal-2009 li ngħata lil Barack Obama. In-nominazzjonijiet kienu għalqu ħdax-il ġurnata wara li Obama kien beda uffiċjalment il-kariga ġdida tiegħu ta' President tal-Amerika. Obama stess stqarr li hu ma ħassx li kien jixraqlu dan l-unur. Dan il-premju lil Obama, flimkien ma' dawk li ngħataw preċedentament lil u , wasslu għal akkużi ta' preferenzi xellugin.
Fost l-aktar Premju Nobel għall-Paċi kkritikat kien dak ta' u , li aktar tard irrifjutaw dan il-premju. Dan wassal sabiex il-membri tal-Kumitat Nobel Norveġiż irriżenjaw. Ir-raġuni wara l-għotja tal-premju lil Kissinger u lil Thọ kien li kienu qabblu li jwaqqfu l-ġlied bejn il- u l-Istati Uniti f'Jannar 1973. Madanakollu, meta dan il-premju ġie mħabbar, l-ostilità bejn dawn iż-żewġ naħat kienet għadha preżenti. Ħafna kritiċi kienu tal-opinjoni li Kissinger saħansitra kien aktar responsabbli li jqanqal il-gwerra milli jipprova jikseb il-paċi.
, , u irċevew il-Premju Nobel għall-Paċi fl-1994 għall-isforzi tagħhom sabiex tinkiseb il-paċi bejn Iżrael u l-Palestina. Skont il-ġurnalista numru ta' kwistjonijiet, fosthom il-kundizzjoni gravi tar-refuġjati Palestinjani, ma ġewx indirizzati u ma ġiet stabbilita l-ebda paċi permanenti bejn Iżrael u l-Palestina. Immedjatament wara li l-unur ġie mħabbar ħames membri tal-Kumitat Nobel Norveġiż ikkundannaw lil Arafat bħala terrorista u rriżenjaw.
L-unur tal-2004 tal-Premju Nobel għal-Letteratura lil wassal għal protesta minn , membru tal-Akkademja Żvediża. Dan tal-aħħar irriżenja u stqarr li l-għażla ta' Jelinek ikkawżat "ħsara irreparabbli għall-forzi progressivi kollha" u "kkonfondiet il-ħarsa ġenerali tal-letteratura bħala arti". Il-Premju Nobel għal-Letteratura tal-2009 lil ġab miegħu wkoll kritika, u skont il- ħafna kritiċi u professuri letterarji Amerikani qatt ma kienu semgħu biha qabel. Din ħassbet lil ħafna li l-premjijiet huma influwenzati mill-perspettiva Ewropea.
Ħoloq esterni
- Sit uffiċjali
Referenzi
- ^ "Alfred Nobel's will". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-10.
- ^ "All Nobel Prizes". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-10.
- ^ "Nomination and selection of Laureates in Economic Sciences". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-10.
- ^ "Press". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-10.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Premju Nobel, X'inhi Premju Nobel? Xi tfisser Premju Nobel?
Il Premju Nobel bl Nobelpriset huwa unur internazzjonali li jingħata kull sena mill gvern Zvediz Il premju jingħata lil persuni li jkunu ddistingwew ruħhom fid diversi oqsma ta għarfien li ġabu benefiċċji sostanzjali lill umanita bir riċerki bl iskoperti u bl invenzjonijiet bix xogħol letterarju tagħhom jew bl impenn li urew lejn il paċi fid dinja Monument tar rebbieħa tal Premju Nobel fiċ ċimiterju tal belt ta Gottingen Dan il premju ġie stabbilit fl 1901 skont l aħħar xewqat ta Alfred Nobel 1833 1896 inventur tad Iċ ċerimonja ssir fl 10 ta Diċembru fil ġurnata tal mewt tal fundatur Zvediz Testment ta Alfred NobelIt testment ta Alfred Nobel Mal mewt tiegħu Alfred Nobel ħalla wirt ta 31 miljun 94 tal assi kollha tiegħu It testment tiegħu miktub fl 1895 ma jipprovdi l ebda eredi dirett għall wirt tiegħu imma Alfred Nobel sejjaħ għal istituzzjoni li tippremja kull sena nies li taw l impenn kbir tagħhom lejn l umanita li tejbu jew għamlu progress konsiderevoli fil qasam tal għarfien u l kultura f ħames dixxiplini differenti il paċi jew id il il kimika il jew il mediċina u l fizika Barra minn hekk it testment jgħid li n nazzjonalita tal persuna li jieħu l premju m għandha tilgħab l ebda parti fl għoti ta dan l istess premju Il Fondazzjoni Nobel twieldet fid 29 ta Ġunju 1900 Din tara li timxi mal aħħar xewqat tat testatur u tara li kollox jimxi skont ir regoli fid dezinjazzjoni tar rebbieħa u tivverifika l progress tan nomina tagħhom Il Fondazzjoni nnifisha mhijiex involuta fl għazla tan nominati għall premju Din l istituzzjoni privata hi ezenti minn kull taxxa fl Izvezja mill 1946 u mit taxxi tal investiment fl Istati Uniti mill 1956 Mis snin tmenin tas seklu 20 l investimenti tal Fondazzjoni ġabu aktar profitt fejn sa Diċembru tal 2007 l assi kkontrollati mill Fondazzjoni Nobel kienu jammontaw għal 3 628 biljun krona madwar 560 miljun L ewwel ċerimonja saret fl 1901 qrib l akkademja rjali qadima tal muzika ta Stokkolma iċ ċerimonja tal għoti tal Premju Nobel għall Paċi sar ġewwa Oslo Mill 1902 il premjijiet bdew jiġu mogħtija b mod formali mir Dawn il premjijiet jingħataw waqt ċerimonja li ssir kull sena fl 10 ta Diċembru Madanakollu l ismijiet tar rebbieħa jkunu diġa ġew imħabbra f Ottubru mill kumitati u mill istituzzjonijiet li jagħmluha ta ġurija L għotja tal Premju Nobel twassal ukoll għar rebħ ta somma flus li attwalment hija madwar 10 miljun krona Zvediza ftit iktar minn miljun ewro Il premju ta flus kien intiz fil bidu sabiex jistimola lir rebbieħa biex ikomplu javvanzaw fil qasam tagħhom u jibqgħu jaħdmu jew jagħmlu r riċerki mingħajr il pressjoni tal ġbir tal fondi PremjijietIl premjijiet bdew jingħataw mill 1901 għall kategoriji segwenti Fizika mogħti mill mogħti mill Akkademja Rjali Zvediza tax Xjenzi mogħti mill mogħti mill Paċi mogħti minn kumitat nominat mill Mill 1968 bi qbil mal Fondazzjoni Nobel il bl Izvediz Sveriges Riksbank beda jagħti wkoll il Minħabba li dan il premju m għandu l ebda għeruq mix xewqat ta Nobel u ma jiġix iffinanzjat mill fondi tal familja Nobel teknikament ma jistax jiġi kkunsidrat bħala Premju Nobel il membri attwali tal familja ma jaċċettawx bħala wieħed mill premjijiet Nobel Mill 1968 ġie deċiz li ma jiġux mizjuda iktar kategoriji ma dawk prezenti KritikaMeta Kissinger ġie ppremjat il Premju Nobel għall Paċi zewġ membri tal Kumitat Nobel Norveġiz irrizenjaw bi protesta Il Premju Nobel matul l istorja ma kienx nieqes mill kritika partikolarment fl istorja riċenti tiegħu L iktar kritika li tingħata hi fuq kif xi kultant il premju ma jingħatax għall merti tar rebbieħ imma għall kumdita politika u b hekk il Premju Nobel jispiċċa jsir premju politiku Wieħed mill aktar premjijiet kontroversjali kien dak tal Premju Nobel għall Paċi tal 2009 li ngħata lil Barack Obama In nominazzjonijiet kienu għalqu ħdax il ġurnata wara li Obama kien beda uffiċjalment il kariga ġdida tiegħu ta President tal Amerika Obama stess stqarr li hu ma ħassx li kien jixraqlu dan l unur Dan il premju lil Obama flimkien ma dawk li ngħataw preċedentament lil u wasslu għal akkuzi ta preferenzi xellugin Fost l aktar Premju Nobel għall Paċi kkritikat kien dak ta u li aktar tard irrifjutaw dan il premju Dan wassal sabiex il membri tal Kumitat Nobel Norveġiz irrizenjaw Ir raġuni wara l għotja tal premju lil Kissinger u lil Thọ kien li kienu qabblu li jwaqqfu l ġlied bejn il u l Istati Uniti f Jannar 1973 Madanakollu meta dan il premju ġie mħabbar l ostilita bejn dawn iz zewġ naħat kienet għadha prezenti Ħafna kritiċi kienu tal opinjoni li Kissinger saħansitra kien aktar responsabbli li jqanqal il gwerra milli jipprova jikseb il paċi u irċevew il Premju Nobel għall Paċi fl 1994 għall isforzi tagħhom sabiex tinkiseb il paċi bejn Izrael u l Palestina Skont il ġurnalista numru ta kwistjonijiet fosthom il kundizzjoni gravi tar refuġjati Palestinjani ma ġewx indirizzati u ma ġiet stabbilita l ebda paċi permanenti bejn Izrael u l Palestina Immedjatament wara li l unur ġie mħabbar ħames membri tal Kumitat Nobel Norveġiz ikkundannaw lil Arafat bħala terrorista u rrizenjaw L unur tal 2004 tal Premju Nobel għal Letteratura lil wassal għal protesta minn membru tal Akkademja Zvediza Dan tal aħħar irrizenja u stqarr li l għazla ta Jelinek ikkawzat ħsara irreparabbli għall forzi progressivi kollha u kkonfondiet il ħarsa ġenerali tal letteratura bħala arti Il Premju Nobel għal Letteratura tal 2009 lil ġab miegħu wkoll kritika u skont il ħafna kritiċi u professuri letterarji Amerikani qatt ma kienu semgħu biha qabel Din ħassbet lil ħafna li l premjijiet huma influwenzati mill perspettiva Ewropea Ħoloq esterniSit uffiċjaliReferenzi Alfred Nobel s will NobelPrize org bl Ingliz Miġbur 2021 08 10 All Nobel Prizes NobelPrize org bl Ingliz Miġbur 2021 08 10 Nomination and selection of Laureates in Economic Sciences NobelPrize org bl Ingliz Miġbur 2021 08 10 Press NobelPrize org bl Ingliz Miġbur 2021 08 10