Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Wales bil Welsh Cymru ˈkəm rɨ huwa pajjiż li jagħmel parti mir Renju Unit Bħala fruntieri jmiss mal Ingilterra fil Lvant
Wales
Wales (bil-Welsh: Cymru [ˈkəm.rɨ]) huwa pajjiż li jagħmel parti mir-Renju Unit. Bħala fruntieri jmiss mal-Ingilterra fil-Lvant, mal-Baħar Irlandiż fit-Tramuntana u fil-Punent, mal-Baħar Ċeltiku fil-Lbiċ u mal-Fliegu ta' Bristol fin-Nofsinhar. Bħala parti miċ-ċensiment tal-2021, il-pajjiż kellu popolazzjoni ta' 3,107,494 ruħ. Għandu erja totali ta' 21,218 km2 (8,192 mil kwadru) u iżjed minn 1,680 mil (2,700 kilometru) ta' kosti. Fil-biċċa l-kbira huwa muntanjuż, bl-ogħla qċaċet tiegħu fit-Tramuntana u fiż-żoni ċentrali, inkluż (Yr Wyddfa), l-ogħla quċċata. Il-pajjiż jinsab fi ħdan iż-żona miti tat-Tramuntana u għandu klima marittima varjabbli. Il-belt kapitali u l-ikbar belt hija .
L-identità nazzjonali ta' Wales feġġet fost il-Brittaniċi Ċeltiċi wara li r-Rumani rtiraw mir-Brittanja fis-seklu 5 W.K., u Wales ifforma bħala renju taħt fl-1055. Wales jitqies bħala wieħed min-nazzjonijiet Ċeltiċi. Wara iktar minn 200 sena ta' gwerra, il-ħakma ta' Wales mir-Re tlestiet sal-1283, għalkemm mexxa r-Rewwixta ta' Wales kontra t-tmexxija Ingliża fil-bidu tas-seklu 15, u għal żmien qasir reġa' stabbilixxa stat indipendenti ta' Wales bil-parlament nazzjonali tiegħu stess (bil-Welsh: senedd). Fis-seklu 16, Wales kollu ġie anness mal-Ingilterra u ġie inkorporat fi ħdan is-sistema legali Ingliża skont l-Atti tal-1535 u tal-1542 dwar il-Liġijiet f'Wales. F'Wales żviluppat politika distintiva fis-seklu 19. Il-Liberaliżmu ta' Wales, li ħareġ fid-dieher fil-bidu tas-seklu 20 permezz ta' , ġie sostitwit bit-tkabbir tas-soċjaliżmu u l-Partit Laburista. Is-sentiment nazzjonali ta' Wales kiber matul is-seklu: partit nazzjonalista, Plaid Cymru, ġie ffurmat fl-1925, u s-Soċjetà tal-Lingwa ta' Wales ġiet stabbilita fl-1962. F'Wales tintuża sistema ta' governanza permezz tad-devoluzzjoni, u l-iżjed pass ewlieni tagħha kien il-formazzjoni tas-Senedd (il-Parlament ta' Wales, li qabel kien l-Assemblea Nazzjonali għal Wales) fl-1998, li huwa responsabbli għal firxa ta' kwistjonijiet ta' politika devoluta.
Fl-aħħar tar-Rivoluzzjoni Industrijali, l-iżvilupp tal-industriji tal-estrazzjoni u tal-metallurġija ttrasformaw il-pajjiż minn soċjetà agrikola f'waħda industrijali; l-isfruttament tal-Medda tal-Faħam tan-Nofsinhar ta' Wales ikkawża żieda rapida fil-popolazzjoni ta' Wales. Żewġ terzi tal-popolazzjoni jgħixu fin-Nofsinhar ta' Wales, inkluż Cardiff, , u l-widien fil-qrib. Ir-reġjun tal-Lvant tat-Tramuntana ta' Wales fih madwar 16.67 % tal-popolazzjoni kumplessiva, u hija l-ikbar belt fit-Tramuntana. Il-partijiet l-oħra ta' Wales għandhom popolazzjoni sparpaljata. Issa li l-industriji tqal u tal-estrazzjoni tradizzjonali tal-pajjiż għebu jew qed imajnaw, l-ekonomija hija bbażata fuq is-settur pubbliku, l-industriji ħfief u tas-servizzi, u t-turiżmu. L-agrikoltura f'Wales hija bbażata l-iktar fuq it-trobbija tal-bhejjem, u fil-fatt Wales huwa esportatur nett ta' prodotti tal-annimali, għaldaqstant dan jikkontribwixxi biex il-pajjiż ikun awtosuffiċjenti fl-agrikoltura fuq livell nazzjonali.
Il-pajjiż għandu identità nazzjonali u kulturali distinta u mill-aħħar tas-seklu 19 'il quddiem, Wales kiseb ir-reputazzjoni popolari tiegħu bħala l-"art tal-kant", parzjalment minħabba t-tradizzjoni tal-eisteddfod u t-trawwim tal-kant f'kor. Kemm il-lingwa ta' Wales kif ukoll l-Ingliż huma lingwi uffiċjali. Il-maġġoranza tal-popolazzjoni fil-biċċa l-kbira tal-inħawi jitkellmu bl-Ingliż, filwaqt li maġġoranza tal-popolazzjoni f'partijiet fit-Tramuntana u l-Punent jitkellmu bil-Welsh, b'total ta' 538,300 kelliem tal-Welsh fil-pajjiż kollu.
Etimoloġija
It-termini Ingliżi "Wales" u "Welsh" oriġinaw mill-istess għerq tal-Ingliż Antik (is-singular Wealh, il-plural Wēalas), jiġifieri dixxendent tal-Proto-Ġermaniku *Walhaz, li min-naħa tiegħu kien oriġina mill-isem tal- magħrufa fost ir-Rumani bħala Volcae. Dan it-terminu iktar 'il quddiem intuża b'referenza indiskriminata għall-abitanti tal-Imperu Ruman tal-Punent. L- bdew jużaw it-terminu biex jirreferu b'mod partikolari għall-Brittaniċi; il-form bil-plural Wēalas evolviet fl-isem tat-territorju, Wales. Storikament fil-Brittanja, il-kelmiet ma kinux ristretti għal Wales modern jew għall-Welsh iżda kienu jintużaw b'referenza għal kwalunkwe ħaġa li l-Anglo-Sassoni kienu jassoċjaw mal-Brittaniċi, inkluż territorji mhux Ġermaniċi oħra fil-Brittanja (eż. ) u postijiet fit-territorju tal-Anglo-Sassoni assoċjati mal-Brittaniċi (eż. fil-Kontea ta' Durham u fil-Punent ta' Yorkshire).
L-isem modern bil-Welsh għalihom infushom huwa Cymry, u Cymru huwa l-isem bil-Welsh għal Wales. Dawn il-kelmiet (it-tnejn li huma ppronunzjati [ˈkəm.rɨ]) oriġinaw mill-kelma Brittanika combrogi, li tfisser "ċittadini sħabna", u x'aktarx li bdiet tintuża qabel is-seklu 7. Fil-letteratura, setgħu jiġu spelluti Kymry jew Cymry, kemm jekk b'referenza għan-nies kif ukoll għall-pajjiż. Il-forom Latinizzati ta' dawn l-ismijiet, Cambrian, Cambric u Cambria, għadhom jeżistu fl-ismijiet ta' muntanji (eż. il-Muntanji "Kambrjani") u fl-isem il-perjodu ġeoloġiku "Kambrijan".
Sorsi
- Census 2001, 200 Years of the Census in ... Wales (2001).
- Davies, John (1994). A History of Wales. Londra: Penguin. ISBN 978-0-14-014581-6.
- Davies, John; Jenkins, Nigel; Baines, Menna; Lynch, Peredur I., eds. (2008). The Welsh Academy Encyclopaedia of Wales. Cardiff: University of Wales Press. ISBN 978-0-7083-1953-6.
Referenzi
- ^ "Custom report - Nomis - Official Census and Labour Market Statistics". www.nomisweb.co.uk. Miġbur 2023-08-16.
- ^ "Standard Area Measurements (2021) for Administrative Areas in the United Kingdom (V2)". geoportal.statistics.gov.uk (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-16.
- ^ "UK Government Web Archive". webarchive.nationalarchives.gov.uk. Miġbur 2023-08-16.
- ^ "Miller, Katherine L. (2014). "The Semantic Field of Slavery in Old English: Wealh, Esne, Þræl" (PDF) (teżi ta' dottorat). L-Università ta' Leeds" (PDF).
- ^ Davies (1994) p. 71.
- ^ Tolkien, J. R. R. (1963). Angles and Britons: O'Donnell Lectures. Cardiff: University of Wales Press.
- ^ Rollason, David (2003). "Origins of a People". Northumbria, 500–1100. Cambridge: Cambridge University Press. p. 60. ISBN 978-0-521-04102-7.
- ^ Davies (1994) p. 69.
- ^ Lloyd, John Edward (1911). A History of Wales from the Earliest Times to the Edwardian Conquest (Note to Chapter VI, the Name "Cymry"). Vol. I (2nd ed.). Londra: Longmans, Green, and Co. (published 1912). pp. 191–192.
- ^ Phillimore, Egerton (1891). "Note (a) to The Settlement of Brittany". In Phillimore, Egerton (ed.). Y Cymmrodor. Vol. XI. Londra: Honourable Society of Cymmrodorion (ippubblikat 1892). pp. 97–101.
- ^ Davies (1994), p. 71.
- ^ Cambria. Volume 5. Miġbur 2023-08-16.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Wales, X'inhi Wales? Xi tfisser Wales?
Wales bil Welsh Cymru ˈkem rɨ huwa pajjiz li jagħmel parti mir Renju Unit Bħala fruntieri jmiss mal Ingilterra fil Lvant mal Baħar Irlandiz fit Tramuntana u fil Punent mal Baħar Ċeltiku fil Lbiċ u mal Fliegu ta Bristol fin Nofsinhar Bħala parti miċ ċensiment tal 2021 il pajjiz kellu popolazzjoni ta 3 107 494 ruħ Għandu erja totali ta 21 218 km2 8 192 mil kwadru u izjed minn 1 680 mil 2 700 kilometru ta kosti Fil biċċa l kbira huwa muntanjuz bl ogħla qċaċet tiegħu fit Tramuntana u fiz zoni ċentrali inkluz Yr Wyddfa l ogħla quċċata Il pajjiz jinsab fi ħdan iz zona miti tat Tramuntana u għandu klima marittima varjabbli Il belt kapitali u l ikbar belt hija Il bandiera ta Wales L identita nazzjonali ta Wales feġġet fost il Brittaniċi Ċeltiċi wara li r Rumani rtiraw mir Brittanja fis seklu 5 W K u Wales ifforma bħala renju taħt fl 1055 Wales jitqies bħala wieħed min nazzjonijiet Ċeltiċi Wara iktar minn 200 sena ta gwerra il ħakma ta Wales mir Re tlestiet sal 1283 għalkemm mexxa r Rewwixta ta Wales kontra t tmexxija Ingliza fil bidu tas seklu 15 u għal zmien qasir reġa stabbilixxa stat indipendenti ta Wales bil parlament nazzjonali tiegħu stess bil Welsh senedd Fis seklu 16 Wales kollu ġie anness mal Ingilterra u ġie inkorporat fi ħdan is sistema legali Ingliza skont l Atti tal 1535 u tal 1542 dwar il Liġijiet f Wales F Wales zviluppat politika distintiva fis seklu 19 Il Liberalizmu ta Wales li ħareġ fid dieher fil bidu tas seklu 20 permezz ta ġie sostitwit bit tkabbir tas soċjalizmu u l Partit Laburista Is sentiment nazzjonali ta Wales kiber matul is seklu partit nazzjonalista Plaid Cymru ġie ffurmat fl 1925 u s Soċjeta tal Lingwa ta Wales ġiet stabbilita fl 1962 F Wales tintuza sistema ta governanza permezz tad devoluzzjoni u l izjed pass ewlieni tagħha kien il formazzjoni tas Senedd il Parlament ta Wales li qabel kien l Assemblea Nazzjonali għal Wales fl 1998 li huwa responsabbli għal firxa ta kwistjonijiet ta politika devoluta Mappa tal invazjoni ta Wales min naħa tar Rumani Fl aħħar tar Rivoluzzjoni Industrijali l izvilupp tal industriji tal estrazzjoni u tal metallurġija ttrasformaw il pajjiz minn soċjeta agrikola f waħda industrijali l isfruttament tal Medda tal Faħam tan Nofsinhar ta Wales ikkawza zieda rapida fil popolazzjoni ta Wales Zewġ terzi tal popolazzjoni jgħixu fin Nofsinhar ta Wales inkluz Cardiff u l widien fil qrib Ir reġjun tal Lvant tat Tramuntana ta Wales fih madwar 16 67 tal popolazzjoni kumplessiva u hija l ikbar belt fit Tramuntana Il partijiet l oħra ta Wales għandhom popolazzjoni sparpaljata Issa li l industriji tqal u tal estrazzjoni tradizzjonali tal pajjiz għebu jew qed imajnaw l ekonomija hija bbazata fuq is settur pubbliku l industriji ħfief u tas servizzi u t turizmu L agrikoltura f Wales hija bbazata l iktar fuq it trobbija tal bhejjem u fil fatt Wales huwa esportatur nett ta prodotti tal annimali għaldaqstant dan jikkontribwixxi biex il pajjiz ikun awtosuffiċjenti fl agrikoltura fuq livell nazzjonali Il pajjiz għandu identita nazzjonali u kulturali distinta u mill aħħar tas seklu 19 il quddiem Wales kiseb ir reputazzjoni popolari tiegħu bħala l art tal kant parzjalment minħabba t tradizzjoni tal eisteddfod u t trawwim tal kant f kor Kemm il lingwa ta Wales kif ukoll l Ingliz huma lingwi uffiċjali Il maġġoranza tal popolazzjoni fil biċċa l kbira tal inħawi jitkellmu bl Ingliz filwaqt li maġġoranza tal popolazzjoni f partijiet fit Tramuntana u l Punent jitkellmu bil Welsh b total ta 538 300 kelliem tal Welsh fil pajjiz kollu EtimoloġijaIt termini Inglizi Wales u Welsh oriġinaw mill istess għerq tal Ingliz Antik is singular Wealh il plural Wealas jiġifieri dixxendent tal Proto Ġermaniku Walhaz li min naħa tiegħu kien oriġina mill isem tal magħrufa fost ir Rumani bħala Volcae Dan it terminu iktar il quddiem intuza b referenza indiskriminata għall abitanti tal Imperu Ruman tal Punent L bdew juzaw it terminu biex jirreferu b mod partikolari għall Brittaniċi il form bil plural Wealas evolviet fl isem tat territorju Wales Storikament fil Brittanja il kelmiet ma kinux ristretti għal Wales modern jew għall Welsh izda kienu jintuzaw b referenza għal kwalunkwe ħaġa li l Anglo Sassoni kienu jassoċjaw mal Brittaniċi inkluz territorji mhux Ġermaniċi oħra fil Brittanja ez u postijiet fit territorju tal Anglo Sassoni assoċjati mal Brittaniċi ez fil Kontea ta Durham u fil Punent ta Yorkshire L isem modern bil Welsh għalihom infushom huwa Cymry u Cymru huwa l isem bil Welsh għal Wales Dawn il kelmiet it tnejn li huma ppronunzjati ˈkem rɨ oriġinaw mill kelma Brittanika combrogi li tfisser ċittadini sħabna u x aktarx li bdiet tintuza qabel is seklu 7 Fil letteratura setgħu jiġu spelluti Kymry jew Cymry kemm jekk b referenza għan nies kif ukoll għall pajjiz Il forom Latinizzati ta dawn l ismijiet Cambrian Cambric u Cambria għadhom jezistu fl ismijiet ta muntanji ez il Muntanji Kambrjani u fl isem il perjodu ġeoloġiku Kambrijan SorsiCensus 2001 200 Years of the Census in Wales 2001 Davies John 1994 A History of Wales Londra Penguin ISBN 978 0 14 014581 6 Davies John Jenkins Nigel Baines Menna Lynch Peredur I eds 2008 The Welsh Academy Encyclopaedia of Wales Cardiff University of Wales Press ISBN 978 0 7083 1953 6 Referenzi Custom report Nomis Official Census and Labour Market Statistics www nomisweb co uk Miġbur 2023 08 16 Standard Area Measurements 2021 for Administrative Areas in the United Kingdom V2 geoportal statistics gov uk bl Ingliz Miġbur 2023 08 16 UK Government Web Archive webarchive nationalarchives gov uk Miġbur 2023 08 16 Miller Katherine L 2014 The Semantic Field of Slavery in Old English Wealh Esne THrael PDF tezi ta dottorat L Universita ta Leeds PDF Davies 1994 p 71 Tolkien J R R 1963 Angles and Britons O Donnell Lectures Cardiff University of Wales Press Rollason David 2003 Origins of a People Northumbria 500 1100 Cambridge Cambridge University Press p 60 ISBN 978 0 521 04102 7 Davies 1994 p 69 Lloyd John Edward 1911 A History of Wales from the Earliest Times to the Edwardian Conquest Note to Chapter VI the Name Cymry Vol I 2nd ed Londra Longmans Green and Co published 1912 pp 191 192 Phillimore Egerton 1891 Note a to The Settlement of Brittany In Phillimore Egerton ed Y Cymmrodor Vol XI Londra Honourable Society of Cymmrodorion ippubblikat 1892 pp 97 101 Davies 1994 p 71 Cambria Volume 5 Miġbur 2023 08 16