Gżejjer Marshall

Il-Gżejjer Marshall magħrufa uffiċjalment bħala r-Repubblika tal-Gżejjer Marshall (bl-Ingliż, Republic of the Marshall Islands; bil-Marshallese, Aolepān Aorōkin Ṃajeḷ) huma nazzjon fl-Oċean Paċifiku, fir-reġjun tal-Mikroneżja. Il-belt kapitali hi .

Kien parti mit-Territorju Fiduċjarju tal-Gżejjer tal-Paċifiku u kien taħt l-amministrazzjoni tal-Stati Uniti. Kisbet indipendenza sħiħa skont il-liġi internazzjonali fit-22 ta' Diċembru, 1990, meta n-Nazzjonijiet Uniti temm uffiċjalment il-fiduċja tagħha fuq it-territorju, u saret waħda mill-iżgħar pajjiżi fl-Oċeanja. Huwa membru tan-NU u tal-APEC.

Il-Gżejjer Marshall huma magħmulin minn 29 Atoll u 5 Gżejjer u huwa t-tielet pajjiż bl-inqas elevazzjoni fid-dinja peress li ma jaqbiżx l-10 metri 'l fuq mil-livell tal-baħar.

Etimoloġija

L-isem attwali tal-Gżejjer Marshall jirreferi għall-kaptan Ingliż John Marshall, li flimkien ma' Thomas Gilbert esploraw il-gżejjer fl-1788. L-arċipelagu ingħata l-isem għall-esploratur Russu Adam Johann von Krusenstern u l-Franċiż Louis Isidore Duperrey, li fassal L-ewwel mapep. tar-reġjun saru fis-snin 1820. Kartografi Brittaniċi aktar tard irrepetew din id-denominazzjoni fuq il-mapep tagħhom stess. L-isem oriġinali Spanjol għall-grupp ta' gżejjer kien Los Pintados u l-ewwel gżira esplorata kienet imsejħa San Bartolomé fl-1526. Ismijiet Spanjoli oħra għall-gżejjer kienu Barbudos u Islas de los Jardines. L-isem Spanjol għal Bikini Atoll fl-1529 kien Buenos Jardines.

Storja

L-ewwel settlers

Ftit hu magħruf dwar il-preistorja tal-Gżejjer Marshall. Milli jidher, mewġ migratorju suċċessiv mix-Xlokk tal-Asja li seħħ fil-Paċifiku tal-Punent laħaq dawn il-gżejjer madwar 3000 sena ilu.

Ħakma Spanjola (1526-1885)

L-ewwel Ewropew li laħaq l-arċipelagu kien l-esploratur Spanjol Alonso de Salazar fl-1526, waqt l-ispedizzjoni García Jofre de Loaísa. Kmandant il-bastiment Santa María de la Victoria, l-uniku vapur li baqa' ħaj ta' dan il-vjaġġ, fil-21 ta' Awwissu, lemaħ gżira (probabbilment illum Taongi) f’14°N, li sejjaħlu “San Bartolomé”.

Esploratur Spanjol ieħor, Álvaro de Saavedra Cerón, li kien kmandant il-vapur Florida, talabhom f'isem ir-re ta' Spanja fl-1528. Huwa sejjaħ lil dan il-grupp ta' gżejjer "Los Pintados." Segwew bosta spedizzjonijiet Spanjoli. Bastimenti bħas-San Jerónimo, Los Reyes, Todos los Santos żaru l-gżejjer fi snin differenti.

Wara dan, seħħew ħafna aktar żjarat sabiex jinnegozjaw u jerġgħu jimlew il-provvisti. Billi n-nies tal-gżejjer ma kinux immuni għall-mard Ewropew, ħafna mietu minn kuntatt mal-Ewropej.​

L-Ingliżi semmewhom “Marshall” fuq il-mapep tagħhom, wara l-esploratur John Marshall li żarhom fl-1799, iżda ġew mitluba minn Spanja fl-1875 u s-sovranità tagħhom kienet rikonoxxuta mid-diplomazija internazzjonali, ħlief għall-Ġermanja u r-Renju Unit, bħala parti minn Mikronesja Spanjola.

Il-Gżejjer Marshall ġew mitluba formalment minn Spanja fl-1874 permezz tal-kapital tagħha tal-Indji tal-Lvant, Manila. Dan immarka l-bidu ta' diversi mossi strateġiċi mill-Imperu Ġermaniż matul is-snin sebgħin u tmenin biex jiġu annessi (bl-istqarrija li kienu “b'kumbinazzjoni mhux okkupati”).Din il-politika laħqet il-qofol tagħha f’episodju navali ta' tensjoni fl-1885, li ma ddeġenerax f'kunflitt. minħabba t-tħejjija fqira tal-forzi navali Spanjoli u n-nuqqas ta' rieda għal azzjoni militari miftuħa fuq in-naħa Ġermaniża.

Wara l-medjazzjoni tal-Papa u kumpens Ġermaniż ta' 4.5 miljun dollaru, Spanja laħqet ftehim mal-Ġermanja fl-1885: il-Protokoll Spanjol-Ġermaniż ta' Ruma tal-1885 li temm l-hekk imsejħa Kriżi Carolina. Dan il-ftehim stabbilixxa protettorat u stabbilixxa stazzjonijiet tal-kummerċ fuq il-gżejjer ta 'Jaluit (Joló) u Ebon biex iwettqu l-kummerċ li jiffjorixxi copra (laħam imnixxef tal-ġewż tal-Indi). L-iroij Marshalljani (kapijiet għoljin) komplew jiggvernaw taħt amministrazzjoni kolonjali indiretta Ġermaniża, li saret effettiva taċitament bl-abbozzar tal-Protokoll tal-1885, li ddelimita żona soġġetta għas-sovranità Spanjola (0º-11ºN, 133º-164ºE) billi tħalli barra l- Carolinas tal-Lvant, jiġifieri, l-arċipelagi Marshall u Gilbert, fejn kienu jinsabu ħafna mill-postijiet tal-kummerċ Ġermaniżi. It-tilwim twaqqaf wara l-bejgħ tal-arċipelagu kollu ta' Carolina lill-Ġermanja 13-il sena wara.

Kuntatti Ewropej oħra

Il-Kaptan John Charles Marshall u Thomas Gilbert żaru l-gżejjer fl-1788. Il-gżejjer kienu jisimhom Marshall fuq xi mapep tal-Punent, għalkemm in-nies indiġeni kienu storikament sejħu d-dar tagħhom "jolet jen Anij" (Rigali ta' Alla). Sal-1820, l-esploratur Russu Adam Johann von Krusenstern u l-esploratur Franċiż Louis Isidore Duperrey semmew il-gżejjer wara John Marshall u ġibdu mapep minnhom.Mapep Brittaniċi aktar tard irrepetew id-denominazzjoni. Fl-1824, l-ekwipaġġ tal-bastiment Amerikan għall-kaċċa għall-balieni Globe ammutina u parti mill-ekwipaġġ niżlet fuq il-Gżira Mulgrave. Sena wara, waslet l-iskuna Amerikana Dolphin u qabad żewġt itfal, l-aħħar superstiti ta' massakru li sar mill-indiġeni minħabba t-trattament brutali tagħhom lejn in-nisa.

Diversi vapuri li kienu qed iżuru l-gżejjer ġew attakkati u l-ekwipaġġi tagħhom inqatlu. Fl-1834 il-Kaptan DonSette u l-ekwipaġġ tiegħu ġew maqtula. Bl-istess mod, fl-1845 l-iskuna Naiad kkastigat indiġenu talli seraq bi vjolenza tant li l-indiġeni attakkaw il-vapur. F'dik l-istess sena nqatel l-ekwipaġġ ta' bastiment għall-balieni. Fl-1852, il-vapuri Glencoe u Sea Nymph ibbażati f'San Francisco ġew attakkati, u qatlu lil kulħadd abbord ħlief membru wieħed tal-ekwipaġġ. Il-vjolenza hija normalment attribwita bħala tweġiba għat-trattament ħażin li l-indiġeni rċevew bi tweġiba għal serqiet żgħar, li kienu prattika komuni. Fl-1857 żewġ missjunarji Kristjani stabbilixxew b'suċċess f'Ebon, u għexu fost l-indiġeni sal-inqas fl-1870. Huma bnew l-ewwel skejjel.

Ħakma Ġermaniża (1885-1914)

Fl-1859 saret l-ewwel żjara Ġermaniża dokumentata fil-Gżejjer Marshall; Adolph Capelle wasal mis-Samoa.​

Fl-1864, il-balieniera Portugiż José deBrum wasal fil-Gżejjer Marshall u stabbilixxa post ta' kummerċ ma' Capelle; it-tnejn iżżewġu nisa lokali.

Aktar tard, diversi negozjanti Ġermaniżi waslu fil-Gżejjer Marshall. Huwa prinċipalment dwar Joh. Ces. Godeffroy & Sohn (Hamburg) mill-1873, li diġà kienu attivi f'ħafna reġjuni tal-Paċifiku u li issa stabbilixxew pjantaġġuni tal-ġewż tal-Indi f'Ebano għall-estrazzjoni tal-kopra. Joh. Ces. Godeffroy & Sohn aktar tard espandew b'postijiet tal-kummerċ f'Jaluit, Maloelap, Mili u Namorik. Il-kumpanija Ġermaniża Hernsheim & Co. nnegozjat ukoll fil-jaluta.25 Aktar tard, il-kumpanija Capelle-deBrum, f'Likiep, bdiet tipproduċi wkoll il-kopra, li kienet profittabbli ħafna.

Wara li tella' l-bandiera Ġermaniża fil-gżira ta' Jaluit fil-15 ta' Ottubru 1885 bħala sinjal ta' inawgurazzjoni, l-ewwel kummissarju imperjali Wilhelm Knappe assuma d-drittijiet sovrani tal-Imperu Ġermaniż fl-1886. Mill-1893 sal-1898, Georg Irmer kien l-ewwel Gvernatur ta' il-Gżejjer Marshall (Landeshauptmann der Marshallinseln). Fl-1906, il-gżejjer saru uffiċjalment parti mill-kolonja tal-Ginea Ġdida Ġermaniża (Deutsch-Neuguinea).

Il-Ġermanja stabbilixxiet protettorat fl-1885 u stazzjonijiet tal-kummerċ fuq il-gżejjer ta 'Jaluit u Ebon biex iwettqu l-kummerċ li jiffjorixxi copra (laħam imnixxef tal-ġewż tal-Indi). L-iroij Marshallese (kapijiet għolja) komplew jaħkmu taħt amministrazzjoni indiretta Ġermaniża.

Meta faqqgħet l-Ewwel Gwerra Dinjija fl-1914, il-binjiet Ġermaniżi kollha fil-Gżejjer Marshall ġew meqruda. L-uniku bini minn dak il-perjodu li għadu wieqfa huwa d-Dar deBrum (Haus deBrum) f'Likiep, mibnija minn Joachim deBrum fl-1904-1905.

Ħakma Ġappuniża 1914-1944

Fil-bidu tal-Ewwel Gwerra Dinjija, il-Ġappun ħataf il-Gżejjer Marshall.Il-kwartieri ġenerali tiegħu kienu jinsabu fiċ-ċentru tal-amministrazzjoni Ġermaniża, Jaluit.

Il-Navy Imperjali Ġappuniża (大日本帝國海軍) okkupat l-arċipelagu bla difiża f'Settembru/Ottubru 1914 matul l-Ewwel Gwerra Dinjija, wara d-dikjarazzjoni ta' gwerra tal-Ġappun fuq l-Imperu Ġermaniż fit-23 ta' Awwissu, 1914, u immedjatament bdiet tistabbilixxi bażijiet militari. ġestjoni tal-gżejjer. Wara l-gwerra, il-Lega tan-Nazzjonijiet fdat uffiċjalment lill-Ġappun bl-amministrazzjoni tal-gżejjer bħala parti mill-Mandat Ġappuniż tal-Baħar tan-Nofsinhar. Il-Ġappun ħa l-opportunità biex jissiġilla kważi kompletament il-Gżejjer Marshall - bħall-gżejjer kollha tal-mandat tiegħu fl-Ibħra tan-Nofsinhar - mid-dinja biex iwaqqaf l-immigranti Ġappuniżi bla tfixkil, ineħħi u jisfrutta l-popolazzjoni indiġena, u jespandi l-preżenza militari. Fis-snin tletin inbnew ukoll l-ewwel airfields għall-forza tal-ajru l-ġdida tal-Imperial Navy.

Fil-bidu tat-Tieni Gwerra Dinjija, il-Gżejjer Marshall kienu bażijiet importanti għall-Ġappun, speċjalment bħala l-possedimenti l-aktar tal-Lvant fil-Paċifiku. Minn hemm, sottomarini u wkoll dgħajjes li jtajru ġew skjerati lejn il-bażi ewlenija tal-Istati Uniti fil-Gżira Hawaii, ukoll fil-battalja navali tal-ajru tal-Gżejjer Midway. Wara t-telfa Ġappuniża hemmhekk, in-Navy Imperjali Ġappuniża ripetutament ċaqlaq unitajiet ta' bastimenti tal-gwerra akbar lejn il-laguni tal-Gżejjer Marshall fl-1942 u l-1943 u saħħet id-difiżi tagħha b'bosta suldati, ħaddiema tal-kostruzzjoni, u wkoll il-forza navali tal-ajru. l-arċipelagu issa kien mistenni. L-atolli ta' Mili, Jaluit, Arno, Wotje u Kwajalein kienu difiżi b'mod speċjali. Oħrajn, bħal Majuro, Eniwetok u Bikini, kienu ftit jew xejn okkupati.

Wara l-ewwel air raids mill-aircraft carriers diġà f'Marzu tal-1942 – għadu bi ftit effett – l-offensiva Amerikana bdiet fil-31 ta' Jannar 1944 bl-inżul ta' truppi navali b’saħħithom taħt il-protezzjoni ta' flotta kbira ta' aircraft carriers fuq l-atoll ta’ Kwajalein. , magħżula għall-pożizzjoni strateġika tajba tagħha fl-arċipelagu u li ġiet maħkuma fi ftit jiem bil-qerda tal-forzi kollha tal-okkupazzjoni Ġappuniżi.

Il-flotta Ġappuniża ma intervjenietx, u lanqas il-forza tal-ajru reġjonali msaħħa, għalhekk malajr waqgħet f'idejn il-forza tal-ġarr Amerikana ferm superjuri. Il-forzi Amerikani sussegwentement okkupaw bosta gżejjer oħra, bl-Atoll Majuro b'mod partikolari jsir bażi navali ewlenija. Gżejjer oħra fortifikati ħafna, bħal Mili u Jaluit, kienu miżmuma biss bil-bumbardament tal-ajru u navali, u għalhekk it-truppi Ġappuniżi baqgħu hemm sa tmiem il-gwerra.

Ħakma Amerikana 1944-1979

Fil-31 ta' Jannar, 1944, matul it-Tieni Gwerra Dinjija, it-truppi Amerikani niżlu fuq l-Atoll ta' Kwajalein u qabdu l-gżejjer mingħand il-Ġappuniżi fit-3 ta' Frar, segwiti minn ġlied intens fuq l-Atolli ta' Kwajalein u Enewetak.

Fl-1947, l-Istati Uniti, bħala l-qawwa okkupanti, laħqu ftehim mal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU biex jamministraw il-Mikronesja, inklużi l-Gżejjer Marshall, bħala Territorju Fiduċjarju tal-Gżejjer tal-Paċifiku. Inbena radar ewlieni fuq l-Atoll ta’ Kwajalein.

Wara t-Tieni Gwerra Dinjija, l-Istati Uniti sabet ruħha f'tellieqa għall-armi nukleari tal-Gwerra Bierda mal-Unjoni Sovjetika biex tibni bombi akbar u aktar distruttivi.

Bikini fil-Gżejjer Marshall kien 'il bogħod mit-traffiku regolari tal-baħar u l-ajru, li jagħmilha post ideali għal dawn it-testijiet mill-perspettiva tal-gvern Amerikan. Fi Frar tal-1946, il-Commodore tan-Navy Ben H. Wyatt, gvernatur militari tal-Gżejjer Marshall, talab lill-167 abitant Mikroneżjan tal-atoll biex jirrilokaw b'mod volontarju u temporanju sabiex il-gvern tal-Istati Uniti jkun jista' jibda jittestja bombi atomiċi għall-"ġid tal-umanità u biex itemmu l-gwerer dinjija kollha”. Wara "deliberazzjoni konfuża u bl-uġigħ" fost il-Bikinians, il-mexxej tagħhom, ir-Re Judah, aċċetta t-talba tal-Istati Uniti għar-rilokazzjoni, u ħabbar Men Otemjeej Rej Ilo Bein Anij, li jissarraf bħala "Kollox huwa f'idejn Alla." Disgħa mill-ħdax-il kap tal-familja, jew alaps, għażlu lil Rongerik bħala d-dar il-ġdida tagħhom.

Fi Frar, il-baħrin tan-Navy għenuhom iżarmaw il-knisja u d-dar tal-komunità u jħejju għaċ-ċaqliq tagħhom lejn id-dar il-ġdida tagħhom. Fis-7 ta' Marzu, 1946, ir-residenti ġabru l-affarijiet personali tagħhom u ffrankaw il-provvisti tal-kostruzzjoni. Ġew ittrasportati 125 mil (201 km) lejn il-Lvant fuq il-bastiment tal-inżul 1108 tal-US Navy lejn l-Atoll Rongerik diżabitat, li kien wieħed minn sitta tad-daqs tal-Atoll Bikini.Ħadd ma kien jgħix fuq Rongerik minħabba li kellu provvista inadegwata ta’ ilma u ikel u minħabba twemmin tradizzjonali li ilu miżmum li l-gżira kienet haunted mid-Demon Girls ta 'Ujae. In-Navy ħalliethom ftit ġimgħat ikel u ilma li ma damux ma rriżultaw insuffiċjenti.

Mill-1946 sal-1958, l-ewwel snin tal-Gwerra Bierda, l-Istati Uniti ttestjaw 67 arma nukleari fil-Paċifiku Test Range tagħha, li tinsab fil-Gżejjer Marshall, inkluż l-akbar test nukleari atmosferiku li qatt sar mill-Istati Uniti.Il-bombi kellhom total totali rendiment ta '108,496 kiloton, aktar minn 7,200 darba aktar qawwija mill-armi atomiċi użati matul it-Tieni Gwerra Dinjija." Bit-test tal-1952 tal-ewwel bomba tal-idroġenu Amerikana, imsejħa "Ivy Mike", il-gżira ta' Elugelab ġiet meqruda fuq l-Atoll ta' Enewetak. Fl- 1956, il-Kummissjoni tal-Enerġija Atomika tal-Istati Uniti qieset lill-Gżejjer Marshall "l-aktar post imniġġes fid-dinja, bil-bosta."

Pretensjonijiet nukleari bejn l-Istati Uniti u l-Gżejjer Marshall ikomplu, u l-effetti fuq is-saħħa ta 'dawn it-testijiet nukleari jippersistu.Proġett 4.1 kien studju mediku mwettaq mill-Istati Uniti fuq residenti Bikini Atoll esposti għal xita radjuattiva. Mill-1956 sa Awwissu 1998, tħallsu mill-inqas $759 miljun lil Marshall Islanders bħala kumpens għall-espożizzjoni tagħhom għall-ittestjar nukleari tal-Istati Uniti.

Indipendenza

Fl-1 ta' Mejju, 1979, bħala rikonoxximent tal-istatus politiku li qed jevolvi tal-Gżejjer Marshall, l-Istati Uniti ammettiet il-kostituzzjoni tal-gżejjer u t-twaqqif tal-Gvern tar-Repubblika tal-Gżejjer Marshall. Il-kostituzzjoni tinkorpora kunċetti Amerikani u Brittaniċi. L-indipendenza sħiħa skond il-legalità internazzjonali seħħet fit-22 ta' Diċembru, 1990, meta n-Nazzjonijiet Uniti uffiċjalment itterminaw il-fiduċja fuq it-territorju.

Kien hemm bosta elezzjonijiet lokali u nazzjonali minn meta twaqqfet ir-Repubblika tal-Gżejjer Marshall u d-demokrazija ġeneralment ħadmet tajjeb. Il-Partit Demokratiku Magħqud, wara pjattaforma ta' riformi, rebaħ l-elezzjonijiet parlamentari tal-1999, u ħa l-kontroll tal-presidenza u l-kabinett.

Il-gżejjer iffirmaw ftehim mal-Istati Uniti fl-1986, u sal-1999 il-gżejjer irċevew $180 miljun għall-użu tal-Atoll Kwajalein, $250 miljun f'kumpens għall-ittestjar nukleari, u $600 miljun f'oġġetti oħra.

Minkejja l-Kostituzzjoni, il-gvern kien fil-biċċa l-kbira kkontrollat ​​minn kapijiet tradizzjonali. Kien biss fl-1999, taħt akkużi ta' korruzzjoni, li l-gvern aristokratiku ġie mwaqqa', b'Imata Kabua mibdula bin-Nota Kessai “commoner”.

seklu XXI

Fl-2008, mewġ estrem u marea għolja kkawżaw għargħar mifrux fil-kapitali, Majuro, u ċentri urbani oħra, f'0.91 m 'il fuq mil-livell tal-baħar. Filgħodu tal-Milied 2008, il-gvern iddikjara stat ta' emerġenza.Fl-2013, mewġ qawwi reġa’ kiser il-ħitan tal-belt ta' Majuro.

Fl-2013, l-atolli tat-Tramuntana tal-Gżejjer Marshall sofrew minn nixfa. In-nixfa ħalliet 6,000 persuna li baqgħu ħajjin b'inqas minn litru ilma kuljum. Dan wassal għall-falliment tal-uċuħ tar-raba’ u t-tixrid ta' mard bħal dijarea, konġuntivite u influwenza. Dawn l-emerġenzi wasslu biex il-President tal-Istati Uniti ta' dak iż-żmien iddikjara emerġenza fuq il-gżejjer. Din id-dikjarazzjoni attivat appoġġ mill-aġenziji tal-gvern Amerikan taħt l-status tar-Repubblika ta' “assoċjazzjoni ħielsa” mal-Stati Uniti, li tipprovdi għajnuna umanitarja u għajnuna vitali oħra bi skambju għall-użu ta' faċilitajiet militari fil-gżejjer.

Wara l-emerġenzi tal-2013, il-Ministru tal-Affarijiet Barranin Tony deBrum ġie mħeġġeġ mill-amministrazzjoni Obama fl-Istati Uniti biex jibdel il-kriżijiet f’opportunità biex jippromwovi azzjoni kontra t-tibdil fil-klima. DeBrum talab impenn internazzjonali ġdid u tmexxija biex jipprevjenu katastrofi klimatika ġodda milli jolqtu lil pajjiżu u pajjiżi oħra ugwalment vulnerabbli. F'Settembru 2013, il-Gżejjer Marshall ospitaw l-44 summit tal-Forum tal-Gżejjer tal-Paċifiku. DeBrum ippropona Dikjarazzjoni Majuro għat-Tmexxija fil-Klima biex tmexxi azzjoni konkreta dwar it-tibdil fil-klima.

Il-livell tal-baħar li qed jogħlew jhedded il-gżejjer. Irrispettivament mill-kawża, ħafna mill-wiċċ tal-gżejjer jista 'jsir inabitabbli jekk il-livelli jkunu eċċessivi. Għargħar kbir seħħ fl-2014, li wassal għal darb'oħra stat ta' emerġenza għal Majuro.Eluf ta' nies tal-gżejjer diġà marru lejn l-Istati Uniti fl-aħħar deċennji biex jirċievu trattament mediku u jtejbu l-edukazzjoni jew l-impjieg tagħhom, li ħafna minnhom stabbilixxew fl-Istati Uniti.L-Istat tal-Arkansas ; L-emigrazzjoni x’aktarx li tiżdied hekk kif il-livell tal-baħar jogħlew.Dritt tar-residenti li jagħmlu dan jintemm fl-2023, sakemm il-patt mal-Istati Uniti ma jiġġeddedx. L-Istħarriġ Ġeoloġiku tal-Istati Uniti wissa fl-2014 li ż-żieda fil-livell tal-baħar se jsalin l-ilma ħelu tal-gżejjer, "probabbilment iġġiegħel lin-nies jabbandunaw il-gżejjer tagħhom fi żmien għexieren ta' snin, mhux sekli kif kien maħsub qabel."

Rapport li sar f'nofs l-2017 mill-Università ta' Stanford, xi 70 sena wara d-detonazzjoni ta' 23 bomba atomika fuq l-Atoll Bikini, jindika l-eżistenza ta’ ħut u pjanti abbundanti fis-sikek tal-qroll. Madankollu, dik iż-żona tal-gżejjer kienet għadha ma kinitx abitabbli għall-bnedmin, minħabba l-kontaminazzjoni tar-radjuattività. Rapport tan-Nazzjonijiet Uniti tal-2012 kien indika li l-kontaminazzjoni kienet "kważi irriversibbli".

F'Jannar 2020, David Kabua, iben il-President fundatur Amata Kabua, ġie elett il-President il-ġdid tal-Gżejjer Marshall. Il-predeċessur tiegħu, Hilda Heine, tilfet il-kariga wara votazzjoni.

Gvern u politika

Il-gvern tal-Gżejjer Marshall jopera taħt sistema mħallta parlamentari-presidenzjali kif iddikjarat fl-Artikolu IV tal-Kostituzzjoni tiegħu.L-elezzjonijiet jissejħu kull erba' snin b'vot universali (għaċ-ċittadini kollha ta' aktar minn 18-il sena), bl-elezzjoni mill-24 membru tiegħu. minn fost senatur wieħed jew aktar għall-kamra t'isfel (leġiżlatura bikamerali). Dalap-Uliga-Darrit, il-kapitali tal-atoll, jeleġġi ħames senaturi. Il-president, kap tal-Istat u tal-Gvern, jiġi elett mit-33 senatur tan-Nitijela, li min-naħa tagħhom iridu jeleġġu kabinett presidenzjali magħmul minn għaxar ministri li jridu jiġu approvati mill-kamra t'isfel.

Bħalissa hemm erba' partiti politiċi fil-Gżejjer Marshall: Aelon̄ Kein Ad (AKA), United People's Party (UPP), Kien Eo Am (KEA) u United Democratic Party (UDP).

Ġudikatura u sistema legali

Is-sistema ġudizzjarja tal-Gżejjer Marshall għandha l-livelli li ġejjin:

Il-Qorti Suprema hija l-ogħla qorti tal-appell u tieħu deċiżjonijiet finali dwar il-kwistjonijiet kollha mressqa quddiemha. Huwa magħmul minn imħallef li jippresiedi u żewġ imħallfin assoċjati.

Il-High Court għandha l-ġurisdizzjoni tagħha stess u hija l-qorti tal-appell għall-qrati inferjuri kollha. Huwa magħmul minn president u imħallef assoċjat.

Il-Qorti tad-Drittijiet Tradizzjonali hija qorti speċjali bi tliet imħallfin jew aktar biex tiżgura rappreżentanza ġusta tal-klassijiet kollha (liġi tal-art) tas-soċjetà: Iroijlaplap (kap għoli/kap superjuri); meta possibbli, Iroijedrik (kap ta' isfel/kap ta' isfel); Alap (superviżur tal-klann tal-komun/ħaddiem; kap tal-klann tal-komun/ħaddiem) u Dri Jerbal (komunier/ħaddiem). Jeżamina kawżi tal-qorti għall-kompatibbiltà mal-liġi konswetudinarja tradizzjonali u jagħmel rakkomandazzjonijiet lill-High Court.

Il-Qorti Distrettwali hija kompetenti għal litigazzjoni aktar sempliċi (każijiet privati ​​sa $10,000, każijiet kriminali b'pieni mistennija sa $5,000) u hija l-qorti tal-appell għall-qrati lokali. Huwa magħmul minn imħallef li jippresiedi u żewġ imħallfin assoċjati; Dawn huma mħallfin lajċi li rċevew taħriġ addizzjonali.

Il-qrati tal-komunità huma responsabbli għall-kwistjonijiet sempliċi tal-muniċipalitajiet tagħhom, li minnhom hemm 24. Huma magħmulin minn imħallef li jippresiedi u numru varjabbli ta' mħallfin assoċjati.

Is-sistema legali hija bbażata fuq taħlita ta' liġi tal-mandat tal-Istati Uniti, liġijiet mgħoddija mill-Parlament, liġi muniċipali, liġi komuni u liġi konswetudinarja. Id-dritt tal-vot jingħata liċ-ċittadini kollha li għandhom aktar minn 18-il sena.

Politika barranija

Il-Patt ta' Assoċjazzjoni Ħielsa mal-Istati Uniti jagħti lill-gżejjer (Marshallians) id-dritt li jemigraw lejn l-Istati Uniti mingħajr il-ħtieġa ta' viża, iżda bħala barranin jistgħu jkunu soġġetti għal proċeduri ta' tkeċċija jekk jinstabu ħatja ta' ċerti reati.63​

Il-Gżejjer Marshall ġew ammessi fin-Nazzjonijiet Uniti b'rakkomandazzjoni tal-Kunsill tas-Sigurtà fid-9 ta' Awwissu 1991, fir-Riżoluzzjoni 704, u bl-approvazzjoni tal-Assemblea Ġenerali fis-17 ta' Settembru 1991, fir-Riżoluzzjoni 46/3.64.Fil-politika internazzjonali fi ħdan il-Magħquda. Nazzjonijiet, il-Gżejjer Marshall spiss ivvutaw flimkien mal-Istati Uniti dwar riżoluzzjonijiet tal-Assemblea Ġenerali minħabba l-għajnuna ekonomika tal-pajjiż.

F'Ottubru 2011, il-gvern iddikjara l-ilmijiet territorjali tiegħu bħala santwarju tal-klieb il-baħar. Huwa l-akbar santwarju tal-klieb il-baħar fid-dinja, u jespandi s-santwarji preċedenti minn madwar 2,700,000 għal 4,600,000 kampjun. F'dawn is-santwarji, is-sajd għall-klieb il-baħar huwa pprojbit u l-qabdiet inċidentali għandhom jinħelsu. Madankollu, xi osservaturi esprimew dubju li l-Gżejjer Marshall ikunu jistgħu jinfurzaw din il-projbizzjoni.

Fl-2012, bdiet nixfa fit-tul u mhux staġjonali, li kkawżat nuqqas ta' ilma u mard infettiv. Minn Jannar 2013, l-ilma tax-xorb irid jiġi importat, iżda dan jaqbeż ir-riżorsi finanzjarji fit-tul. Iż-żieda fil-livell tal-baħar kellha effetti notevoli fuq il-gżejjer. Għalhekk, il-Gżejjer Marshall bdew jaċċelleraw it-tranżizzjoni tagħhom għall-enerġija rinnovabbli, bħal solari, kif ukoll jittestjaw tekniki promettenti għall-ġenerazzjoni tal-enerġija tal-oċeani. Madankollu, peress li l-biċċa l-kbira tal-emissjonijiet globali tas-CO2 ġejjin minn pajjiżi oħra, appella lil nazzjonijiet oħra biex jikkontribwixxu aktar għall-protezzjoni tal-klima milli għamlu s'issa.

Il-pajjiż huwa membru tal-Forum tal-Vulnerabilità fil-Klima.Kmieni fl-2013, il-Gżejjer Marshall talbu lill-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti biex jirrikonoxxi t-tibdil fil-klima bħala theddida għas-sigurtà internazzjonali.F'Mejju 2013, il-Ministru għall-Affarijiet Barranin tal-Gżejjer Marshall Phillip Muller ippubblika appell f' il-Washington Post li jiddeskrivi s-sitwazzjoni bħala emerġenza.

Fil-bidu tas-Summit tan-NU dwar il-Klima, COP26, fi Glasgow, l-ambaxxatur tal-Gżejjer Marshall dwar il-klima, Tina Stege, wissiet dwar l-għajbien imminenti tal-gżejjer fi żmien 50 sena minħabba ż-żieda fil-livell tal-baħar u appellat għal appoġġ internazzjonali.

Fl-2014, il-Gżejjer Marshall fetħu kawża kontra l-hekk imsejħa potenzi nukleari l-Istati Uniti, ir-Russja, ir-Renju Unit, Franza, iċ-Ċina, l-Indja, il-Pakistan, l-Iżrael u l-Korea ta' Fuq quddiem il-Qorti Internazzjonali tal-Ġustizzja. Ir-Renju, l-Indja u l-Pakistan aċċettaw il-ġurisdizzjoni tal-Qorti Internazzjonali tal-Ġustizzja.Fl-2015, in-nies tan-nazzjon tal-gżira ngħataw il-Premju onorarju Right Livelihood għall-parteċipazzjoni tagħhom fil-moviment anti-nukleari. Il-Gżejjer Marshall kienu mexxej f'dak organizzazzjoni.

Il-ġurnalist Giff Johnson indirizza l-konsegwenzi tat-testijiet fil-kotba tiegħu. F'Don't Ever Whisper: Darlene Keju, Pijunier tas-Saħħa tal-Paċifiku, Avukat għal Superstiti Nukleari (2013), toħloq monument letterarju lil martu, l-attivista tas-saħħa Darlene Keju. Huwa ppubbliċizza l-konsegwenzi fuq is-saħħa tal-esperimenti madwar id-dinja u indika b'mod speċjali l-bosta twelid mejta u deformitajiet tat-trabi tat-twelid.

F'Marzu 2017, fl-34 sessjoni ordinarja tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, Vanuatu għamel dikjarazzjoni konġunta f'isem il-Gżejjer Marshall u xi nazzjonijiet oħra tal-Paċifiku li jqajmu ksur tad-drittijiet tal-bniedem fil-Ginea Ġdida, okkupat mill-Indoneżja mill-1963, u talab li l-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem jipprepara rapport.L-Indoneżja ċaħdet l-akkużi.

Fl-2021, il-gvernijiet tal-Awstralja u l-Ġappun iddeċidew li jiffinanzjaw żewġ żviluppi importanti fl-infurzar tal-liġi fil-Gżejjer Marshall.

Fi Frar 2021, il-Gżejjer Marshall ħabbru li se tirtira formalment mill-Forum tal-Gżejjer tal-Paċifiku fi stqarrija konġunta ma' Kiribati, Nauru u l-Istati Federati tal-Mikronesja wara tilwima dwar l-elezzjoni ta' Henry Puna bħala Segretarju Ġenerali tal-Forum.

Jiddefendu

Il-Patt ta' Assoċjazzjoni Ħielsa mal-Istati Uniti jagħti lil dan il-pajjiż responsabbiltà esklussiva għad-difiża internazzjonali tal-Gżejjer Marshall.

Mill-1991, ir-Repubblika tal-Għassa Marittima tal-Gżejjer Marshall, diviżjoni tal-Pulizija tal-Gżejjer Marshall, ħadmet il-bastiment tal-għassa ta' 160 tunnellata RMIS Lomor. Il-Lomor huwa wieħed mit-22 bastiment tal-għassa tal-Forum tal-Paċifiku li l-Awstralja pprovdiet lil nazzjonijiet iżgħar tal-Forum tal-Paċifiku. Filwaqt li l-missjonijiet ta' nazzjonijiet oħra għall-bastimenti tagħhom jinkludu s-sovranità, il-protezzjoni, it-termini tal-Patt ta' Assoċjazzjoni Ħielsa jirrestrinġu l-Lomor għal missjonijiet ċivili, bħall-protezzjoni tas-sajd u t-tfittxija u s-salvataġġ.

Fit-28 ta' April, 2015, il-flotta Iranjana qabdet l-MV Maersk Tigris li jtajru l-bandiera tal-Gżejjer Marshall qrib l-Istrett ta' Hormuz. Il-vapur kien ġie mikri mill-kumpanija Ġermaniża Rickmers Ship Management, li qalet li l-vapur ma kien fih l-ebda merkanzija speċjali jew armi militari. Skont il-Pentagon, il-vapur waqa' taħt il-kontroll tal-Gwardja Rivoluzzjonarja Iranjana. It-tensjoni żdiedet fir-reġjun hekk kif il-koalizzjoni mmexxija mill-Arabja Sawdija tintensifika l-attakki fil-Jemen. Il-Pentagon irrapporta li d-destroyer USS Farragut u ajruplan ta' tkixxif marittimu ntbagħtu malli rċevew sejħa ta' periklu mill-vapur Tigris u ġie rrappurtat ukoll li l-34 membru tal-ekwipaġġ kienu miżmuma. L-uffiċjali tad-difiża tal-Istati Uniti qalu mbagħad li se jirrevedu l-obbligi tad-difiża tal-Stati Uniti lejn il-gvern tal-Gżejjer Marshall wara dawk l-avvenimenti filwaqt li kkundannaw it-tiri sparati fuq il-pont bħala "mhux xierqa." F'Mejju 2015 kien irrappurtat li Tehran kien se jeħles il-vapur wara li ħallas multa.

Organizzazzjoni territorjali

Il-pajjiż huwa magħmul minn disgħa u għoxrin atoll u ħames gżejjer. L-aktar importanti min-naħa tagħhom jiffurmaw żewġ gruppi: il-Katina Ratak u l-Katina Ralik (bil-Marshalliż "tlugħ ix-xemx" u "inżul ix-xemx" rispettivament). Il-gvern tal-pajjiż għamel talbiet territorjali għas-sovranità ta' Wake Island, fit-Tramuntana tal-arċipelagu, amministrata mill-Istati Uniti, taħt l-isem ta' Enen-kio. L-24 distrett li fih il-pajjiż huwa maqsum jikkorrispondu mal-gżejjer u l-atolli differenti:

• 1. /
• 2. /
• 3.
• 4.
• 5.
• 6.
• 7.
• 8.
• 9.
• 10.
• 11.
• 12.
• 13.
• 14.
• 15.
• 16.
• 17.
• 18.
• 19.
• 20.
• 21.
• 22.
• 23.
• 24.

Ġeografija

Ir-Repubblika tal-Gżejjer Marshall tinsab fil-grigal tal-Awstralja, speċifikament fit-tramuntana ta' Nauru u fil-Lvant tal-Mikronesja. Għandha 370.4 km ta' kosta1 u għandha wkoll Majuro, il-kapitali, bħala l-uniku port importanti tagħha. Għandu għoli massimu ta' 10 metri, u għalhekk huwa pajjiż fil-periklu li jisparixxi minħabba ż-żieda fil-livell tal-baħar.

Huwa magħmul minn żewġ arċipelagi msejħa Ralik u Ratak; xi sikek tal-qroll li bilkemm joħorġu fuq żewġ firxiet ta' muntanji vulkaniċi taħt l-ilma li huma parti miċ-Ċirku tan-Nar tal-Paċifiku, li b'kollox jiffurmaw xi 1,152 gżira tal-Paċifiku miġbura f'34 atoll u 870 sikka. Din it-tixrid tal-gżira tkopri żona marittima ta' madwar miljun km², madankollu ż-żona li ħarġet ma taqbiżx il-176 km². Iż-Żona Ekonomika Esklussiva tal-Gżejjer Marshall tokkupa żona fl-Oċean Paċifiku ta 'madwar 2,131,000 kilometru kwadru. Dawn il-gżejjer, fil-biċċa l-kbira, bilkemm jogħlew 'l fuq mil-livell tal-baħar.Dan ifisser li ż-żieda ta' 0.59 m fil-livell tal-Oċean Paċifiku għas-sena 2011 se tgħarraq parti kbira mit-territorju waqt il-marea għolja, u huwa jibża' li kważi t-territorju kollu (b'mod simili għal dak li jiġri f’pajjiżi gżejjer żgħar oħra ta' altitudni baxxi bħal Vanuatu, Maldives, Kiribati, Tuvalu jew ħafna mill-Carolinas) jirriskjaw li jiġu mgħaddsa biż-żieda fil-livelli tal-oċeani minħabba l-impatt globali. tisħin.

Il-grupp tal-gżejjer tal-katina Ralik jew Ralic (fil-Lbiċ) jinkludi l-atolli Ujelang, Enewetak, Bikini, Ujae, Jaluit, Kwajalein, Rongelap, Namu, Ebeye, Ailingalap, Ebon, Wotho, Rongerik, Namorik, Likiep; Il-grupp tal-katina Ratak jew Ratac (fil-Grigal) jinkludi l-gżejjer żgħar ta' Taongi, Bikar, Mejit, Likiep, Wotje, Erikub, Enetewak, Maloelap, Aur, Majuro (fejn tinsab il-kapital, iffurmat mill-agglomerazzjoni tar-raħal żgħir ta' Delap , Uliga u Djarrit.

Klima

Il-klima hija ċara tropikali b'temperaturi u varjazzjonijiet termali moderati ħafna mill-oċean, it-temperatura medja fl-2001 kienet 28 °C.

Il-klima hija sħuna u umda, bi staġun niexef minn Mejju sa Novembru. Kultant ibati minn tifuni. Minkejja l-possibbiltà ta' xita torrenzjali, iċ-ċokon, ix-xemx għolja matul is-sena, l-altitudni baxxa u l-porożità tat-terren li ħareġ ifissru li l-ilma ħelu huwa skars u jakkumula, qabel ixxotta jew jevapora, f'għadajjar taħt id-dell tas-siġar jew fis-saffa tal-pjanti.

It-tibdil fil-klima huwa theddida serja għall-Gżejjer Marshall, hekk kif it-tifuni jsiru aktar b'saħħithom u l-livell tal-baħar jogħlew. Il-baħar madwar il-gżejjer tal-Paċifiku żdied b'7 mm fis-sena mill-1993, li huwa aktar mid-doppju tal-medja dinjija. F'Kwajalein, hemm riskju għoli ta' għargħar permanenti; Meta l-livell tal-baħar jogħla metru, 37% tal-binjiet se jkunu mgħarrqa b'mod permanenti f'dak ix-xenarju. F'Ebeye, ir-riskju ta' żieda fil-livell tal-baħar huwa saħansitra akbar, b'50% tal-bini mgħarrqa b'mod permanenti fl-istess xenarju. B'żieda fil-livell tal-baħar ta' metru, xi partijiet tal-Atoll Majuro se jkunu mgħarrqa b'mod permanenti u oħrajn jinsabu f'riskju għoli ta' għargħar, speċjalment il-parti tal-Lvant tal-Atoll. B'żieda fil-livell tal-baħar ta' 2 metri, il-binjiet kollha f'Majuro se jkunu mgħarrqa b'mod permanenti jew f'riskju għoli ta' għargħar.

L-emissjonijiet tas-CO2 per capita kienu 2.56 t fl-2020. Il-gvern tal-Gżejjer Marshall impenja ruħu li jkun nett żero sal-2050, bi tnaqqis ta' 32% GHG fl-2025, 45% fl-2030 u 58% fl-2035, kollha mqabbla mal-livelli tal-2010.

Ġeoloġija u ġeomorfoloġija

Il-formazzjoni tal-Gżejjer Marshall segwiet il-mudell tas-soltu ta' gżejjer żgħar fil-Paċifiku tal-Punent: L-eruzzjoni ta' vulkani taħt l-ilma (hawn 70-80 miljun sena ilu fil-Mesozoic), it-tkabbir ta' muntanji taħt l-ilma, l-għarqa ta' attività formazzjoni vulkanika u l- tkabbir tal-qroll fl-ilmijiet kostali baxxi ta vulkani inattivi, filwaqt li dawn il-qlub vulkani tnaqqru, il-livell tal-baar għola u hekk g adu l-qroll, li ftit ftit iffurmaw sikek.Il-formazzjoni tal-atolli Huwa proċess fit-tul.

Minħabba l-evoluzzjoni fit-tul tal-qroll, il-wiċċ tal-atolli huwa essenzjalment magħmul minn ramel jew ċagħaq kalkarju derivat mill-qroll, ħafna drabi kkonsolidati f'ġebla tal-franka fil-livelli aktar profondi, b'blat tal-franka okkażjonali li joħroġ barra.

Id-29 atoll jikkonsistu f’ċrieki tal-gżejjer maħluqa mill-qroll jew ċinturini kontinwi tal-art madwar laguna (maħluqa fejn il-quċċata vulkanika tnaqqar), xi drabi miksura minn lakuni akbar li jgħaqqdu l-atolli mal-oċean. Hemm 5 gżejjer (mingħajr ma ngħoddu l-laguna ta' ġewwa).

Il-wiċċ ta' l-art jogħla medja ta' 2.1 mu rarament aktar minn 3 m 'il fuq mil-livell tal-baħar. L-ogħla elevazzjonijiet huma 10 m 'il fuq mil-livell tal-baħar fuq Likiep Atoll u 14 m 'il fuq mil-livell tal-baħar fuq il-gżira Airik minn Maloelap Atoll.​

Il-ħamrija tal-Gżejjer Marshall hija fost l-aktar foqra nutrijenti fid-dinja. Dawn jinkludu ramel, żrar, ramel ħama, ħamrija aċiduża tal-pit, ħamrija mdaqqsa jew idromorfika organika, mucks taro, u ħamrija artifiċjali.

Analiżi idroġeorafika turi li l-Gżejjer Marshall m'għandhomx sorsi sinifikanti ta' ilma tal-wiċċ, peress li l-ħamrija kalkarja permeabbli tippermetti li l-preċipitazzjoni tgħaddi malajr. F'xi gżejjer, hemm depożiti lentikulari żgħar ta' ilma ta’ taħt l-art li jiddependu għal kollox fuq il-preċipitazzjoni, li jinsabu ‘l fuq mis-saffi aktar densi ta' ilma mielaħ u li jiskulaw taħt l-art lejn il-baħar. Jistgħu jittaqqbu għall-użu mill-bniedem.

Flora

Aktar minn 700 speċi ta' pjanti ġew deskritti fil-Gżejjer Marshall, li madwar nofshom huma indiġeni. Minn dawn il-pjanti indiġeni, madwar 80 jikbru fuq l-art, il-bqija huma alka u ħaxix tal-baħar. Ħafna mill-pjanti indiġeni jinstabu fir-reġjun tropikali tal-Paċifiku. Aktar minn nofs il-pjanti indiġeni għandhom ismijiet lokali, u persentaġġ żgħir biss għandhom ismijiet bl-Ingliż

Fil-Gżejjer Marshall iż-żoni tal-veġetazzjoni li ġejjin (komunitajiet tal-pjanti) huma distinti:

• Wūjooj-in-lojet: veġetazzjoni akkwatika tal-ilma mielaħ, komunitajiet tal-ħaxix tal-baħar.
• Mar-in-ioon-cap: veġetazzjoni kostali fuq kosti ramlija u blat.
• Pat: veġetazzjoni tal-mangrovja jew art mistagħdra tul il-kosti jew f’artijiet baxxi interni b'ilma mielaħ jew salmastru
• Buļōn-mar: foresta fuq l-atoll jew fl-intern tal-gżira, gruppi ta 'siġar indiġeni, arbuxelli u ħaxix f'żoni selvaġġi jew abbandunati.
• Kein-ikkan: Veġetazzjoni kkultivata, inkluża l-agroforestrija b'siġar ikkultivati ​​u pjanti kkultivati ​​assoċjati oħra; u artijiet baxxi naturali jew skavati li fuqhom jikbru ċerti tuberi u ħxejjex aromatiċi assoċjati.

Fawna

Aktar minn 5,000 speċi ta' annimal minn 19-il grupp differenti ġew deskritti fil-Gżejjer Marshall:

Phylum importanti huwa dak tal-artropodi, b'600 speċi, li ħafna minnhom huma terrestri. Fl-ekosistemi terrestri, l-insetti, il-granċijiet tal-art, il-brimb, il-millipedi u l-iskorpjuni għandhom rwol importanti. Fil-baħar, l-unika familja ta 'insetti esklussivament marittimi fid-dinja tinsab fil-forma ta' striders tal-baħar.

Id-19-il speċi ta' gremxul huma kważi kollha indiġeni, bl-eċċezzjoni tal-gremxula tal-Paċifiku li issa hija komuni (“tokake”, Varanus indicus), li ġiet osservata wkoll fil-baħar.

Id-9 speċi kollha ta' mammiferi tal-art ġew importati. Il-far tal-Paċifiku (Rattus exulans) huwa mifrux.

L-għasafar huma t-tieni l-akbar grupp ta’ annimali tal-art, b’106 speċi, li minnhom 19 huma indiġeni, 6 importati u 78 migratorji li jistrieħu hawn biss fil-qosor.

Il-ħajja tal-baħar turi diversità kbira.

Ħdejn il-kosta hemm aktar minn 800 speċi ta 'ħut. Fiż-żoni aktar profondi, probabbilment hemm mill-inqas 120 speċi ta 'ħut, iżda din iż-żona hija diffiċli biex tiġi esplorata. Fl-oċean miftuħ, s'issa ġew deskritti 67 speċi ta' ħut.

Is-sikek tal-qroll huma dar għal aktar minn 250 speċi ta' qroll u madwar 100 speċi tal-phylum cnidarian.

L-akbar phylum fil-Gżejjer Marshall huwa l-molluski, b'aktar minn 1,650 speċi tal-ħames klassijiet ewlenin.

Membri oħra tal-phylum huma l-ekwiwrojdi u t-tardigradi. Is-subphylum tal-garġi għandu biss 85 speċi madwar id-dinja, mill-inqas tnejn minnhom jgħixu fil-Gżejjer Marshall, u waħda minnhom, il-granċ (dudu tal-vleġġa), huwa ikel popolari f'ħafna atolli.

Mammiferi tal-baħar deskritti jinkludu l-balieni humpback, il-balieni bil-munqar Ġappuniżi, il-balieni bil-munqar ta' Blainville, il-balieni blu, il-balieni tal-pinen, il-balieni tal-isperma, id-delfini tal-Paċifiku tal-Lvant, id-delfini ta' Bornean, delfini komuni b'munqar twil u baleni pilota.

Ekonomija

Bħala riżorsi naturali fuq l-art, jispikkaw id-depożiti tal-fosfat, kif ukoll il-ġbir tal-kopra. Il-produzzjoni agrikola hija kkonċentrata fuq rziezet żgħar u l-uċuħ tar-raba’ li jkabbru l-flus l-aktar importanti huma l-ġewż tal-Indi, it-tadam, il-bettieħ u l-frott tal-ħobż. Hemm agrikoltura żgħira iżda intensiva ta' kopra, coconut, patata ħelwa u banana.

It-trobbija tal-bhejjem hija ristretta (minħabba l-erja żgħira) għat-trobbija tal-ħnieżer, tat-tjur, pereżempju tat-tiġieġ, u sa ċertu punt l-ifrat u l-mogħoż. Is-sajd huwa ovvjament importanti ħafna, għalkemm l-ibħra li jdawru dawn il-gżejjer, peress li huma ibħra sħan, ma tantx huma prolifiki fil-ħut, u għalhekk kumpaniji tas-sajd li għandhom kwartieri ġenerali nominali f'dan il-pajjiż jistgħu jagħżlu li jistadu l-aktar f’ibħra kesħin.

L-industrija hija prinċipalment copra, żejt tal-ġewż, ħut iffriżat għall-esportazzjoni, u artiġjanat. L-għajnuna mill-gvern tal-Istati Uniti hija l-pilastru ewlieni tal-ekonomija. L-industrija fuq skala żgħira hija limitata għall-artiġjanat, l-ipproċessar tal-ħut, u l-kopra.

It-turiżmu issa huwa sors żgħir ta' dħul li jimpjega inqas minn 10% tal-forza tax-xogħol, jibqa’ l-aqwa tama għal dħul miżjud fil-futur. Il-gżejjer għandhom ftit riżorsi naturali u l-importazzjonijiet jaqbżu bil-bosta l-esportazzjonijiet. Minkejja l-iskarsezza relattiva tar-riżorsi naturali fl-artijiet li ħarġu tagħha, il-Gżejjer Marshall għandhom fl-ibħra ġurisdizzjonali tagħhom ġid importanti li ftit huwa sfruttat minħabba l-iskarsezza tal-kapital, fost dawn il-ġid taħt l-ilma hemm noduli tal-manganiż. Il-ħruġ ta' bolol, prinċipalment maħsuba għall-ġbir filateliku, huwa wkoll sors importanti ta' dħul għall-ekonomija tagħha.

Żewġ terzi tal-popolazzjoni nazzjonali jgħixu fil-kapitali Majuro u l-belt ta' Ebeye. Il-gżejjer ta' barra huma b'popolazzjoni baxxa minħabba nuqqas ta' impjiegi u opportunitajiet ta' żvilupp ekonomiku. Il-ħajja fuq l-atolli ta' barra ġeneralment għadha pjuttost tradizzjonali u n-nutrizzjoni tal-popolazzjoni rurali li taħsad u tikkaċċa hija superjuri għal dik tar-residenti urbani li jieklu r-ross.

Fl-2005 Aloha Airlines ikkanċellat is-servizzi tat-titjiriet tagħha lejn il-Gżejjer Marshall bħala parti mill-irtirar tagħha minn diversi swieq fir-reġjun. Għalkemm linji tal-ajru internazzjonali oħra jkomplu jinżlu f’Majuro, dan huwa daqqa ta' ħarta għax-xewqa tal-pajjiż li jżid id-dħul mit-turiżmu.

Skont it-termini tal-Patt tal-Assoċjazzjoni Ħielsa emendata, l-Istati Uniti se tipprovdi miljuni ta' dollari kull sena lill-Gżejjer Marshall sal-2023, meta fond fiduċjarju maħluq minn kontribuzzjonijiet mill-Istati Uniti u r-Repubblika tal-Gżejjer Marshall se jibda jieħu. effett kull sena.

Sajd

Is-sajd kien sors essenzjali ta' ikel għan-nies għal eluf ta' snin. Fl-2016, qabdet 64,795 tunnellata ħut, skont ċifri uffiċjali, flimkien ma '5 tunnellati minn akkwakultura sottożviluppata, li tirrappreżenta total ta' 64,800 tunnellata; Din iċ-ċifra tpoġġi lill-Gżejjer Marshall fil-95 post fid-dinja. Fl-1998, is-sajd ikkontribwixxa 7.40% tal-PGD.​

Madankollu, din id-dejta uffiċjali hija kkontestata minn esperti. Minbarra s-sajd industrijali orjentat lejn l-esportazzjoni, hemm sajd fuq skala żgħira, għalkemm it-tnejn mhumiex irreġistrati biżżejjed statistikament għal diversi raġunijiet, speċjalment sajd fuq skala żgħira, li għalhekk jista' jiġi attribwit parzjalment lis-settur informali. Fl-isfond tat-tibdil fil-klima, is-sigurtà tal-ikel irċeviet aktar attenzjoni f'dawn l-aħħar snin. Studju ppubblikat fl-2020 eżamina ċ-ċifri mill-1950 sal-2017 u pproduċa ċ-ċifri li ġejjin:

• Iċ-ċifri tal-qbid totali: realistikament stmati li huma 27% ogħla miċ-ċifri rrappurtati mill-Gżejjer Marshall lill-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura tan-Nazzjonijiet Uniti.
• Sajd industrijali: bejn wieħed u ieħor 84% tal-qabdiet totali, prinċipalment immirati għal speċijiet varji ta' tonn, iżda inklużi wkoll il-klieb il-baħar u l-pixxispad bħala qabda inċidentali.
• Sajd artiġjanali: madwar 26 % tal-qabdiet totali; madwar 1950 1,100 tunnellata/sena, li żdied minn dakinhar u mill-1990 relattivament stabbli għal 4,500 tunnellata/sena

Ċifri tas-sajd industrijali:

• Sajd bil-purse seines: 75% tal-qabdiet, għall-korrezzjoni statistika huwa meħtieġ li tiżdied il-figura assoluta b'5%.
• Sajd bil-konz: 25% tal-qabdiet, għal korrezzjoni statistika huwa meħtieġ li jiżdied in-numru assolut bi 30%.

Ċifri tas-sajd artiġjanali:

• Sajd artiġjanali: 26% (li minnhom 45% għadhom ma ġewx irreġistrati statistikament); żieda żgħira ta' +3%/sena mill-2009.
• Sajd awtosuffiċjenti: 74% tas-sajd artiġjanali (li minnu 92% għadu ma ġiex irreġistrat statistikament); mill-2009 'l hawn naqas ftit bi -2%/sena
• Sajd rikreattiv: kwota dejjem iżgħar; fl-1988 għal 4.9 tunnellati, fl-1998 għal 6 tunnellati.

Eżempju ta' sajd awtosuffiċjenti: Is-sajd mhuwiex biss għall-ħut. Pereżempju, il-metodu tradizzjonali "kajiabo" jintuża biex jinqabad "jaibo" (dud tal-vleġġa), hemikordati li f'ċerti modi għandhom aktar komuni mal-ħut milli mad-dud. Jgħixu fit-tajn u r-ramel ta' ħafna laguni. Jinqabdu b'"nok" (werqa tal-ġewż tal-Indi), li tiddaħħal b'sengħa fit-toqba biex harpoon l-annimal. Tiekol "jaibo" nej huwa meqjus bħala Ħelwa.

Turiżmu

It-turiżmu, wieħed mill-ftit sorsi ta' munita barranija, impjega ftit aktar minn 600 ruħ fl-2015, madwar 5.5% tal-forza tax-xogħol tal-pajjiż. F'Majuro hemm żewġ lukandi (150 u 40 kamra), kif ukoll appartamenti għall-vaganzi u żewġ ħostels ta' backpacker. L-akbar lukanda hija ġestita mill-istat, għandha rata ta' okkupazzjoni ta' 50% biss u ilha defiċit mill-2006. Fuq l-atolli l-oħra, total ta' madwar 100 kamra huma disponibbli, l-aktar f'lukandi u stabbilimenti tal-vaganzi; Ir-rata ta' okkupazzjoni ġenerali tal-pajjiż kienet baxxa ta' 23% fl-2006/2007. Barra minn hekk, hemm diversi fornituri ta' attivitajiet turistiċi bħas-sajd, għadis, surfing u żjarat storiċi gwidati. Skont ċifri uffiċjali, in-numri tal-viżitaturi telgħu madwar 4,000-6,000 minn quċċata ta' madwar 7,500 mistieden fl-2005, iżda fl-2019 kien hemm żieda għal 10,771 mistieden (imkejla f'wasliet bl-ajru), attribwiti għal xi konferenzi internazzjonali. Ħafna mill-mistednin ġew mill-Istati Uniti u l-Kanada, kif ukoll mill-Paċifiku. Il-gvern jappoġġja t-turiżmu, fost affarijiet oħra, bl-offerti tiegħu stess, kif ukoll programmi ta' taħriġ u studju f'istituzzjonijiet edukattivi. Il-problemi tat-turiżmu jinkludu konnessjonijiet mhux affidabbli tat-trasport bl-ajru, nuqqas ta' ilma u pajpijiet tad-drenaġġ li jinfaqgħu jew nuqqas ta' trattament tad-drenaġġ.

Skont sors ieħor, 6,100 turist biss kienu rreġistrati fl-2019. F'numri assoluti, dan ipoġġi lill-Gżejjer Marshall fil-200 post fid-dinja. F'termini relattivi, hemm 0.10 turisti għal kull abitant, hemm il-Gżejjer Marshall rank 121 fid-dinja (għal tqabbil, jikklassifika fil-5 fil-Mikronesja). Dan jammonta għal $20.10 miljun għall-Gżejjer Marshall u 8.2% tal-PGD tagħha.​

Demografija

Skont statistika tal-2011, il-popolazzjoni tal-arċipelagu tammonta għal 53,128 ruħ, li l-maġġoranza tagħhom jipprattikaw il-Mormoniżmu u 93.7% kienu jafu jaqraw u jiktbu. Madankollu, l-istennija tal-ħajja medja hija baxxa ħafna meta mqabbla mal-bqija tal-pajjiżi, peress li ma taqbiżx is-67 sena u nofs għall-irġiel jew il-71 sena u nofs għan-nisa, minbarra li għandha rata ta' fertilità pjuttost għolja.(4.12) tfal għal kull mara). Ir-rata tat-twelid ma kellhiex impatt sinifikanti fuq il-popolazzjoni (li t-tkabbir annwali tagħha huwa ta' madwar 2.1%) minħabba l-persentaġġ għoli ta' migrazzjoni lejn il-gżira ta' Guam jew l-istat tal-Hawaii, li huma parti mill-Istati Uniti. Għandha rata ta' tkabbir tal-popolazzjoni ta' 2.2%.

Ir-rata tal-qgħad hija 31%, jiġifieri aktar minn kwart tal-popolazzjoni. Hemm għaxar atolli kompletament diżabitati. Skont stimi tal-2013, l-erba' atolli l-aktar popolati kellhom aktar minn 2,000 resident. Dawn kienu: il-kapitali, Majuro (27,139 abitant), Kwajalein (11,964), Arno (2,668) u Ailinglaplap (2,088).

Reliġjon

Skont dejta mill-2011, il-Kristjaneżmu huwa r-reliġjon dominanti fil-gżejjer. L-akbar knejjes huma: il-Knisja Magħquda ta' Kristu (47% tal-popolazzjoni), l-Assembleji ta’ Alla (16.2%), il-Kattoliċi (8.5%), il-Mormoni (7%), bukot nan Ġesù (5.4%), Sħiħ Evanġelju (3.3%), Knisja Riformata tal-Kungress (3%). Hemm ukoll denominazzjonijiet Kristjani oħra. L-1.2% li jifdal, u nies mingħajr ebda affiljazzjoni reliġjuża jirrappreżentaw persentaġġ żgħir tal-popolazzjoni (1.1%).104 Hemm inqas minn 20 persuna li jipprattikaw il-fidi Lhudija u inqas minn 20 membru tal-Komunità Musulmana Ahmadiyya (est. 2009) .

Patri A. Erdland, saċerdot Kattoliku tal-Missjunarji tal-Qalb ta' Hiltrup (Imperu Ġermaniż, imsejjaħ bil-Ġermaniż Herz-Jesu-Missionare u bil-Latin Missionarii Sacratissimi Cordis), għex f’Jaluit bejn l-1904 u l-1914. Wara li għamel riċerka konsiderevoli fuq Marshallese kultura u lingwa, ippubblikat monografija ta' 376 paġna dwar il-gżejjer fl-1914. Patri H. Linckens, missjunarju ieħor tal-Qalb ta' Ġesu, żar il-Gżejjer Marshall fl-1904 u fl-1911 għal diversi ġimgħat. Fl-1912 ippubblika xogħol żgħir dwar l-attivitajiet missjunarji Kattoliċi u l-poplu tal-Gżejjer Marshall.Il-Kattoliċi huma taħt ir-responsabbiltà tal-Prefettura Appostolika tal-Gżejjer Marshall (Praefectura Apostolica Insularum Marshallensium) bil-kwartieri ġenerali fil-Katidral tal-Assunta (Katidral tal-Gżejjer Marshall). Assunta), f’Majuro li nħoloq mill-Papa Ġwanni Pawlu II fl-1993 permezz tal-bulla Quo expeditius.

Il-kostituzzjoni tal-Gżejjer Marshall tipprovdi għal-libertà tar-reliġjon, għalkemm tipprovdi li din il-libertà tista' tkun limitata b'“restrizzjonijiet raġonevoli”. Il-kostituzzjoni tkompli tgħid li l-ebda liġi ma tista' tiddiskrimina kontra xi persuna fuq il-bażi tar-reliġjon.

Missjunarji barranin huma preżenti u joperaw liberament. L-iskejjel reliġjużi huma mħaddma mill-Knisja Kattolika, il-Knisja Magħquda ta' Kristu, l-Assemblej ta' Alla, il-Knisja Avventista tas-Seba' Jum, Bukot Non Jesus, u Knejjes Battista. M'hemm l-ebda rekwiżiti għal gruppi reliġjużi biex jirreġistraw mal-gvern. , iżda jistgħu jirċievu benefiċċji tat-taxxa jekk jirreġistraw bħala organizzazzjonijiet li ma jagħmlux qligħ.​

M'hemm l-ebda edukazzjoni reliġjuża fl-iskejjel pubbliċi, iżda l-avvenimenti tal-iskola u l-funzjonijiet tal-gvern spiss jibdew u jispiċċaw b'talb Kristjan. Skont il-gvern, din hija prattika antika ħafna u aċċettata ħafna fil-pajjiż. Il-gvern jiffinanzja skejjel reliġjużi privati.

Il-komunità Musulmana Ahmadiyya fil-Gżejjer Marshall irrapportat diffikultà biex timpenja ruħha mal-gvern, kif ukoll fastidju f'soċjetà usa'. Ir-rappreżentanti jattribwixxu dawn l-attitudnijiet għal preġudizzju kontra l-Musulmani minħabba l-perċezzjoni li l-Islam huwa marbut mat-terroriżmu.

Lingwi

Il-lingwi uffiċjali huma Marshallese u Ingliż. Għalkemm l-Ingliż huwa rikonoxxut bħala lingwa uffiċjali u mitkellma b'mod wiesa', għalkemm mhux daqshekk fluwenti, il-Marshalliż jintuża mill-gvern.

Saħħa

L-istennija tal-ħajja tal-abitanti tal-Gżejjer Marshall fl-2017 kienet ta' 67 sena għall-irġiel u 71 sena għan-nisa.108 Il-mortalità tat-trabi tnaqqset minn 40 għal 22 għal kull 1,000 twelid ħaj bejn l-1990 u l-2010.

Studju li sar bejn l-2007 u l-2008 wera li r-rata tad-dijabete tat-tip 2 hija waħda mill-ogħla fid-dinja; 28% ta’ dawk li għandhom aktar minn 15-il sena u 50% ta’ dawk li għandhom aktar minn 35 sena. Madwar 75% tan-nisa u 50% tal-irġiel għandhom piż żejjed jew obeżi. Dan huwa prinċipalment minħabba l-adozzjoni ta' dieta ħżiena għas-saħħa u nuqqas ta' eżerċizzju. Madwar 50% tal-operazzjonijiet li jsiru fil-gżira huma amputazzjonijiet minħabba kumplikazzjonijiet tad-dijabete. M'hemm l-ebda faċilitajiet għad-dijalisi tal-kliewi.

Il-Bord tas-Servizzi tas-Saħħa huwa responsabbli għas-servizzi tas-saħħa pubblika. Hemm żewġ sptarijiet pubbliċi, iċ-Ċentru Mediku Leroj Atama f'Majuro, li għandu 101 sodda, u ċ-Ċentru tas-Saħħa Leroj Kitlang f'Ebeye, li għandu 45. Hemm 58 ċentru tas-saħħa fuq l-atolli u l-gżejjer ta 'barra. Hemm ukoll sptar fuq l-Atoll Kwajalein, fuq il-ba]i militari tal-Istati Uniti, li jservi biss lill-forzi tal-Istati Uniti.Fl-2008 kien hemm 2 spi]jara, 7 dentisti, 38 tabib u 172 infermier jadmu fil-pajji. Ftit li xejn hemm kura tas-saħħa kummerċjali.

It-trasfużjonijiet tad-demm huma organizzati b'mod informali, peress li m'hemm l-ebda bank tad-demm.

Edukazzjoni

Is-sistema edukattiva hija mmudellata wara s-sistema Amerikana. Huwa ffinanzjat fil-biċċa l-kbira mid-Dipartiment tal-Intern tal-Istati Uniti u mid-Dipartiment tal-Edukazzjoni tal-Istati Uniti.

L-edukazzjoni hija r-responsabbiltà tal-Ministeru tal-Edukazzjoni tal-Gżejjer Marshall:

Fl-edukazzjoni pubblika, hemm 75 skola primarja, "skola tan-nofs" waħda u żewġ skejjel sekondarji b'aktar minn 10,000 student.

Fis-settur privat, immexxi l-aktar minn knejjes Insara, hemm 26 skola primarja u 10 skola sekondarja b’madwar 5,000 student.

L-edukazzjoni hija obbligatorja minn 6 sa 14-il sena, jiġifieri sat-tmien grad. L-edukazzjoni hija pprovduta bil-Marshall u bl-Ingliż. Uħud mill-iskejjel pubbliċi jeħtieġu tiswijiet u m'għandhomx elettriku.

Il-Kulleġġ tal-Gżejjer Marshall, li joffri sentejn addizzjonali ta' skola, jinsab f’Majuro u jgħallem 431 student.

Ir-Repubblika tal-Gżejjer Marshall, flimkien ma 'ħdax-il stat gżira oħra, topera l-Università tan-Nofsinhar tal-Paċifiku. Majuro hija d-dar tal-Alele Museum & Public Library, fejn topera l-unika librerija pubblika fil-pajjiż kollu.

Universitajiet

Is-sistema ta' edukazzjoni ogħla tal-Gżejjer Marshall hija rappreżentata minn università 1 (Università tan-Nofsinhar tal-Paċifiku) b'19-il programm ta' studju. Barra minn hekk, università 1 fi 12-il programm ta' Baċellerat u università 1 fi 7 programmi ta' Master.

Trasport

It-trasport fil-Gżejjer Marshall huwa bit-triq, bl-ajru u bil-baħar. M'hemm l-ebda trasport pubbliku tal-passiġġieri f'żoni popolati. Il-wiċċ tal-pajjiż huwa 181 km² (217 fid-dinja) Il-forma tat-territorju hija arċipelaġika u testendi mix-Xlokk għall-majjistral għal 2,000 km. Il-pożizzjoni ġeografika tal-Gżejjer Marshall tippermetti lill-pajjiż jikkontrolla r-rotot tat-tbaħħir fil-Lvant tal-Oċean Paċifiku bejn ix-Xlokk tal-Asja u l-Amerika ta 'Fuq.

It-tul totali tat-toroq fil-Gżejjer Marshall, mill-2007, huwa 2,028 km, li minnhom 75 biss huma asfaltati (176 fid-dinja).

Il-pajjiż, fl-2013, għandu 15-il ajruport (146 fid-dinja), li minnhom 4 b'runways pavimentati u 11 b'runways mhux pavimentati.

Mill-2015, il-Gżejjer Marshall għandha linja tal-ajru waħda rreġistrata li għandha ajruplan wieħed. Fl-2015, it-traffiku totali tal-passiġġieri fuq titjiriet domestiċi u internazzjonali kien 86 87 000. Matul l-2015, ma kien hemm l-ebda ġarr ta' merkanzija bl-ajru minbarra bagalji tal-passiġġieri.

Il-Gżejjer Marshall huma membri tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Avjazzjoni Ċivili (ICAO). Skont l-Artikolu 20 tal-Konvenzjoni ta' Chicago tal-1944 dwar l-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali, l-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Avjazzjoni Ċivili assenjat prefiss ta' reġistrazzjoni, V7, ibbażat fuq sinjali tas-sejħiet tar-radju assenjati mill-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni (ITU). , għall-inġenji tal-ajru tal-pajjiż sa minn 2016. L-ajruporti fil-Gżejjer Marshall għandhom kodiċi tal-ittra tal-ICAO li jibda b' - PK.

Il-flotta tal-baħar merkantili tal-pajjiż, fl-2018, kienet tikkonsisti minn 3,419 bastiment tal-baħar b'tunnellaġġ li jaqbeż l-1,000 tunnellata reġistrata (is-seba 'fid-dinja), li minnhom: ġarriera bl-ingrossa niexfa - 1,437, vapuri tal-kontejners - 256, merkanzija ġenerali - 68 , tankers - 837, oħrajn - 821.​

Fl-2010, in-numru ta' vapuri merkantili li jtajru l-bandiera tal-pajjiż iżda li kienu proprjetà ta' pajjiżi oħra kien ta' 1,465.

L-stat jamministra l-infrastruttura tat-trasport tal-pajjiż permezz tal-Ministeru tat-Trasport u l-Komunikazzjoni. Mill-20 ta' Lulju 2016, il-ministeru huwa mmexxi minn Mike Galferti.

Kultura

Għalkemm hija attività li bħalissa qed tonqos, il-Marshallese darba kienu navigaturi tas-sengħa, li użaw l-istilel u l-mapep tal-qoxra biex isibu triqthom. Huma kellhom ukoll esperjenza estensiva fil-bini tal-kenura, u sal-lum hemm kompetizzjoni annwali li tinkludi tip uniku ta' kenura tal-oċean imsejħa prao.

Ukoll, mill-passat, l-arti tat-tatwaġġ kienet preżenti ħafna fil-Gżejjer Marshall: kienu jkopru parti kbira mill-ġisem, tant li f'Ottubru 1529 meta l-ispedizzjoni ta' Álvaro de Saavedra, mar-ritorn tiegħu mill-Filippini, niżel f’sikka fil-majjistral tal-gżejjer, tant kien impressjonat bit-tatwaġġi li sejħu lill-gżejjer “Islas de los Pintados” u ħadu magħhom xi nies indiġeni biex juru fil-qorti Spanjola.

Il-festi nazzjonali tagħha huma s-17 ta' Settembru (Jum l-Indipendenza) u l-1 ta' Mejju (Jum il-Kostituzzjoni).

Gastronomija

Il-kċina Marshallese tinkludi l-platti, l-ikel, ix-xorb u d-drawwiet tal-ikel tal-Gżejjer Marshall, inklużi t-tradizzjonijiet tal-ikel antiki tagħhom. L-aktar ikel indiġenu u tradizzjonali komuni huwa frott tal-ħobż, coconut, banana, papaya, frott tal-baħar, pandanus u bwiro. Ikel ieħor importat, bħar-ross u d-dqiq, huma wkoll parti mid-dieta tan-nies u jikkontribwixxu biex jarrikkixxu l-kċina. Il-prattika tal-preservazzjoni tal-ikel hija parti mill-storja tal-gżejjer u għadha teżisti llum.

Ikel ieħor inkluż ħut ippreparat f'diversi modi (bħal moqli), granċi tal-ġewż, tiġieġ, majjal, gandoffli, sashimi, fkieren tal-baħar, u ilma tal-ġewż. fil-Gżejjer Marshall tkun 240 lira fis-sena. Is-sajd huwa attività komuni fuq il-gżejjer, u hemm 50 frażi u kelma fil-lingwa Marshallese ddedikati biss għat-tekniki tas-sajd. Diversi ikel, bħal ross, dqiq, zokkor u tè, huma importati lejn il-gżejjer, u xi drabi jintużaw biex jissupplimentaw ikel indiġenu.

L-ikel għandu rwol importanti fiċ-ċelebrazzjonijiet u l-avvenimenti speċjali tal-gżejjer.​ Fil-kultura Marshallese, hija drawwa li jiġi offrut ikel lill-Iroij, kapijiet tal-Gżejjer Marshall, bħala forma ta 'rikonoxximent u rispett.

Xi ikel u platti tradizzjonali huma pandanus, frott tal-ħobż, inkluż bwiro, dixx tal-frott tal-ħobż li jikkonsisti f'pejst tal-frott tal-ħobż iffermentat, imgeżwer f'weraq tal-banana u msajjar f'forn taħt l-art, frott tal-ħobż. coconut, huwa prodott ewlieni għall-esportazzjoni tal-Gżejjer Marshall, u jintuża biex jagħmel iż-żejt bl-ippressar.

Fil-kultura Marshallese, kemem huwa festival li jibda bl-ewwel għeluq snin tat-tifel.Fil-kemems, huwa tradizzjonali li jiġi servut ammont kbir ta’ ikel u platti Marshallese u oħrajn, u flimkien mal-konsum tal-ikel, il-Mistednin spiss jiġu mħeġġa biex iġib xi tip ta 'oġġett tad-dar mid-dar għall-parti.

Il-preservazzjoni tal-ikel kienet parti storika mill-kultura Marshallese u s-sigurtà tal-ikel fuq il-gżejjer, u għadha pprattikata llum, għalkemm mhux daqstant fil-passat. u Mejit, ikomplu jipproduċu pejst pandanus imnixxef, li jissejjaħ mokwan, u wkoll in-nies tal-gżejjer tal-katina Ralik, Ujae, Lae u Wotho, li jirreferu għall-pejst bħala jããnkun. Meta ppreparat kif suppost, il-pejst tal-pandanus jista 'jinħażen u jibqa' jittiekel għal snin sħaħ.Bwiro, id-dixx tal-frott tal-ħobż iffermentat u msajjar, jista 'jinżamm "għal ħafna xhur mingħajr ma jitħassru."

Mużika

Il-mużika tal-Gżejjer Marshall għandha storja twila. Il-Gżejjer Marshall huma katina ta' gżejjer indipendenti, ġeografikament u kulturalment parti miż-żona tal-Mikronesja. Kien parti mit-Territorju Fiduċjarju tal-Gżejjer tal-Paċifiku, irregolat mill-Istati Uniti, sal-indipendenza tiegħu fl-1986.

Ir-roro huwa tip ta 'kanzunetta tradizzjonali, ġeneralment ibbażata fuq leġġendi antiki, li ssir biex tiggwida waqt in-navigazzjoni u tagħti s-saħħa lill-ommijiet waqt it-twelid. Baned moderni ħalltu l-kanzunetti uniċi ta' kull gżira fil-pajjiż ma' mużika moderna.

Għalkemm it-tnabar mhumiex tipikament komuni fil-mużika Mikroneżjana, it-tnabar b'forma ta' hourglass b'naħa waħda huma parti importanti mill-mużika lokali.

L-innu nazzjonali tal-Gżejjer Marshall huwa "Forever Marshall Islands", li l-lirika tiegħu nkitbet minn Amata Kabua.

Hemm żfin tradizzjonali Marshallese msejjaħ pitravi, li huwa influwenzat minn żfin folkloristiku Spanjol. Fiha, l-irġiel u n-nisa jieħdu passi laterali f'linji paralleli, u joħolqu ritmu diffiċli ħafna u kumpless. Hemm tip ta' “stick dance” li jsir mill-Jobwa, illum il-ġurnata biss f'okkażjonijiet speċjali ħafna.

Sports

L-isports ewlenin li jintlagħbu fil-Gżejjer Marshall huma volleyball, basketball (prinċipalment tal-irġiel), baseball, soccer u għadd ta' sports tal-ilma. Il-Gżejjer Marshall ġew rappreżentati fl-Olimpjadi tas-Sajf f'kull logħba mill-Logħob Olimpiku ta' Beijing 2008. Fl-Olimpjadi ta' Tokjo 2020 il-Gżejjer Marshall kienu rappreżentati minn żewġ għawwiema.​

Il-Gżejjer Marshall għandhom kampjonat żgħir ta' klabbs tal-futbol, ​​fosthom Kobeer jispikka bħala l-aktar klabb ta' suċċess. Ġie organizzat tournament minn Play Soccer Make Peace. Hemm assoċjazzjoni żgħira tal-futbol fil-gżira ta' Majuro. Il-futbol huwa sport relattivament ġdid u li qed jikber fil-Gżejjer Marshall. Bħalissa, il-Gżejjer Marshall m'għandhomx tim nazzjonali tal-futbol. Il-Gżejjer Marshall huma l-uniku pajjiż sovran fid-dinja li m'għandux rekord ta' partita nazzjonali tal-futbol.

Is-softball u l-baseball huma taħt federazzjoni sportiva waħda fil-Gżejjer Marshall. Il-president huwa Jeimata Nokko Kabua. Iż-żewġ sports qed jikbru b'pass mgħaġġel, b'mijiet ta' Marshallese wara l-Federazzjoni tal-Baseball/Softball tal-Gżejjer Marshall. Il-Gżejjer Marshall kisbu midalja tal-fidda fil-Logħob Mikroneżjan fl-2012, kif ukoll midalji fil-Logħob SPG.

Data

Motto: Jepilpilin ke ejukaan (Marshalese: "Kisba permezz ta' sforz konġunt"); Innu: Forever Marshall Islands (bl-Ingliż: "Forever Marshall Islands"); Kapitali (u l-aktar belt popolata): Majuro (7°05′30″N 171°22′49″E); Lingwi Uffiċjali: Marshallese u Ingliż; Gentilicio: Marshallese; Forma ta' Gvern: Repubblika Demokratika; President: David Kabua; Korp Leġiżlattiv: Nitijeļā; Indipendenza: Self-dikjarat ta' 1 ta' Mejju, 1979; Indipendenza mill-Istati Uniti fit-22 ta' Diċembru, 1990; Żona (Post 222): 1811 km²; Kosta 370.4 km; L-Ogħla Punt: Likiep; Popolazzjoni (203 pożizzjoni) Stima (2016): 53,066 abitant, Densità: 293 abitant/km²; PGD ​​(PPP) (216th Rank) (2013): US $ 486 miljun, Per capita: US $ 8,700; PGD ​​(nominali) (190 post) (2013): US $ 193 miljun, Per capita: US $ 2,718; HDI (2021): - L-ebda tibdil 0.6392​ (131st) – Medju; Munita: Dollaru Amerikan (USD); Żona tal-Ħin: UTC + 13, Fis-Sajf: UTC + 12; Kodiċi ISO: 584/MHL/MH; Dominju tal-Internet: .mh; Prefiss tat-telefon: +692; Prefiss tar-Radju: V7A-V7Z; Kodiċi IOC: MHL; Sħubija fin-NU u l-PIF; 1↑ F'assoċjazzjoni ħielsa mal-Istati Uniti.

Gallerija

• Mappa
• Organizzazzjoni territorjali
• Majuro/Mājro (7°05′30″N 171°22′49″E)
• Mappa
• Mappa
• Ailinginae
• Ralik Chain
• Ratak Chain
• Ailinglaplap
• Ailuk
• Arno Atoll
• Aur Atoll
• Bikar Atoll
• Bikar Atoll
• Bikini Atoll
• Bokak Atoll
• Ebon Atoll
• Enewetak Atoll/Eniwetok Atoll
• Erikub Atoll
• Jabat Atoll
• Jaluit Atoll
• Jemo Atoll
• Kili Atoll/Kõle Atoll
• Kwajalein Atoll/Kuwajleen Atoll
• Likiep Atoll
• Maloelap Atoll
• Mejit Atoll
• Mili Atoll
• Namorik Atoll/Namdrik Atoll
• Namu Atoll
• Rongelap Atoll
• Rongrik Atoll
• Rongrik Atoll
• Toke Atoll
• Ujae Atoll
• Ujelang Atoll
• Utirik Atoll
• Wotho Atoll
• Wotho Atoll
• Erikub & Wotje Atolls
• Utirik Atoll jew Utrik Atoll (Marshalliż: Utrōk)
• Utirik Atoll jew Utrik Atoll (Marshalliż: Utrōk)
• Ujae Atoll (Marshallese: Wūjae jew Ujae)
• Ujae Atoll (Marshallese: Wūjae jew Ujae)
• Kwajalein Atoll
• Kwajalein Atoll