Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Dan l artiklu għandu bżonn jiġi wikifikat biex jaqbel mal istandard tal Wikipedija B mod partikolari dan l artiklu huwa
Enrico Dandria
| Dan l-artiklu għandu bżonn jiġi wikifikat biex jaqbel mal-istandard tal-Wikipedija. B'mod partikolari, dan l-artiklu huwa nieqes minn referenzi għal sorsi esterni li jivverifikaw il-fatti u perspettivi dwar is-suġġett. Jekk jogħġbok għin biex ittejjeb dan l-artiklu skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |
Mons. Enrico Dandria (Valletta, 14 ta' Ġunju, 1892 - 3 ta' Lulju 1932) kien qassis, politiku, u patrijott Malti.
Studju
Bin Alfredo Dandria u Raphaela, Enrico kien it-tielet iben minn familja ta’ tlettax. Fi ċkunitu attenda l-iskola St. Mary filwaqt li aktar tard attenda fl-Istituto San Paolo li kien twaqqaf u mmexxi minn nannuh Sigismondo Savona. Dandria issokta l-istudji tiegħu fis-seminarju veskovili u fl-Università ta’ Malta minn fejn iggradwa fid-dritt kanoniku u fit-teoloġija.
Aktar tard issokta l-istudji tiegħu f’Ruma, fl-Università Gregorjana, minn fejn kiseb id-dottorat fil-filosofija. Minkejja li saret pressjoni fuqu sabiex jibqa’ Ruma u jingħaqad fil-korp diplomatiku tal-Vatikan, Dandria ħass li postu kien f’Malta. Għalhekk, u kif kien wiegħed lill-Isqof Mawru Caruana, intefa’ b’ruħu u b’ġismu jaħdem fost iż-żgħażagħ.
Saċerdot
Kien ordnat saċerdot nhar it-18 ta’ Settembru 1915 u qaddes l-ewwel quddiesa tiegħu fil-Knisja ta’ San Ġakbu, fil-Belt Valletta.
Xahrejn wara li qaddes waqqaf ic-Circolo Foedus. Għal xi żmien kien ukoll il-President pro-tempore tiegħu. Aktar 'il quddiem, Dandria kien id-direttur tar-Rivista tal-istess Circolo.
F’Novembru 1920, flimkien ma’ saċerdoti oħra, waqqaf il-Gioventù Cattolica. Uħud mill-membri tiegħu spikkaw fil-politika, fl-arti, fl-iskultura, fl-isport, fil-kitba u f’għadd ta’ professjonijiet oħra.
L-Isqof Caruana ħatru l-mandatarju tiegħu bil-għan li tiġi mwaqqfa Federazzjoni tal-Għaqdiet tal-Ġuvintur Kattoliċi. Dan it-tentattiv kien iż-żerriegħa biex titwaqqaf l-Azzjoni Kattolika Maltija.
Edukatur u Ministru tal-Edukazzjoni
Bħala edukatur, Dun Nerik ħadem ħafna mat-tfal u ż-żgħażagħ tal-Belt Valletta. Kien ukoll għalliem brillanti tal-Ilsien Ingliż fl-Istituto San Paolo u fis-seminarju veskovili.
Kien konsulent fil-kumitat tal-edukazzjoni tal-Gvern Kolonjali u tal-ewwel Gvern Malti. Baqa’ jservi f’dan il-kumitat sakemm kien maħtur Ministru tal-Edukazzjoni fl-1923.
Kemm dam ministru, inbnew 10 skejjel ġodda mferrxa mad-distretti elettorali ta’ Malta. Skejjel li ma kinux aktar adattati nbidlu jew ġew rinnovati. Filwaqt li skejjel magħluqa taħt Gvern Kolonjali, bħal dawk ta’ Marsaxlokk u l-Birgu, ġew miftuħa mill-ġdid. B’hekk l-iffullar fl-iskejjel spiċċa.
Kif issolviet din il-problema, Dandria ressaq quddiem il-Parlament liġi, bl-isem tal-Compulsory Attendance Act, li kienet tobbliga lil dawk it-tfal li, ġaladarba jibdew jattendu l-iskola, iridu ikomplu l-kors kollu. Meta xi tfal kienu jfallu bl-addoċċ, il-ġenituri tagħhom kienu jitressqu l-qorti u kien hemm pieni ħorox lesti għalihom.
Fejn jidħlu l-għalliema, Monsinjur Dandria żied il-pagi u tejbilhom it-taħriġ tagħhom. Twaqqfu mill-ġdid il-korisijiet għall-għalliema kollha li xtaqu jiżvillupaw it-talenti edukattivi tagħhom. Dawn il-korisjiet inkoraġġew studenti li jidħlu f’din il-professjoni hekk kif itemmu l-istudji tagħhom. Kull sena, numru ta’ għalliema kienu jintbagħtu f'kulleġġi Kattolici fl-Ingilterra biex jitħarrġu fil-qasam edukattiv.
Dun Nerik introduċa d-dixxiplina fost l-għalliema u l-istudenti.
Fil-qasam tal-patrimonju u l-kultura, li kien jaqa’ taħt il-ministeru tiegħu, issuktaw jiġu skavati għadd ta’ postijiet storiċi. Wara każ li tressaq il-qorti dwar sfreġju fuq knisja fil-Belt tal-Patrijiet Frangiskani, il-liġi li tħares il-kultura, l-arti u l-patrimonju mhux biss ġiet emendata iżda wkoll saret waħda ġdida.
Mat-twaqqif tal-Assembleja Nazzjonali kienet saret sejħa għall-Għaqdiet kollha f’Malta sabiex jieħdu sehem fiha. Dandria weġibha din is-sejħa billi ppreżenta l-Għaqda Foedus fuq l-Assemblea. Aktar 'il quddiem ipparteċipa għan-nom tal-Gioventù Cattolica.
Politiku
Insibuh preżenti fil-magħrufa laqgħa mqanqla fil-Belt Valletta tas-7 ta’ Ġunju 1919 fejn, fost l-irvellijiet kontra l-ħakma Ingliża f’Malta, inqatlu erba’ Maltin. Dun Nerik wera kuraġġ ta’ patrijott billi tħaddet ma’ uffiċjali Ingliżi u kkalma lill-folla rrabjata.
Wara l-għoti tas-Self Goverment fl-1921, Dandria ngħaqad mal-Unione Politica Maltese (UPM) taħt it-tmexxija ta’ Monsinjur Panzavecchia u anki ta' diversi qassisin. Meta fl-1926 żewġ partiti ngħaqdu taħt l-isem Partito Nazionale, Moninsjur Dandria kien kandidat għal dan il-partit.
Fl-erba’ elezzjonijiet li kkontesta, naraw li bejn l-1921 u l-1927 kien membru u Ministru tal-Gvern.
Mill-1927 sal-1932 kien fl-oppożizzjoni filwaqt li kien elett fl-1932.
Fl-1931, Monsinjur Dandria mar l-Ingilterra biex ifisser lill-Gvern Ingliż u lill-ġurnalisti s-sitwazzjoni ta’ Malta. Tul it-tliet xhur li dam hemm kiteb ktieb bit-titlu "The Malta Crisis". B’riżultat ta’ dan kollu, il-Gvern Ingliż kien bagħat kummissjoni rjali biex tinvestiga x’kien qed jiġri. Minkejja l-marda tiegħu, Dun Nerik iltaqa’ magħhom.
Mard u Mewt
Fil-kampanja elettorali, Monsinjur Dandria baqa’ jitkellem fil-manifestazzjoni tal-massa sakemm saħħtu ħallietu. F’Mejju tal-1932 intbagħat għall-kura fl-Italja. Għalhekk baqa’ għand il-Patrijiet Ġiżwiti f’Bagheria, viċin Palermo.
F’dik l-elezzjoni, Dandria ġie elett għall-Assemblea Leġislattiva u anki għas-Senat. Ingħata l-ġurament ta’ Ministru tal-Edukazzjoni imma qatt ma serva l-għaliex nhar it-3 ta’ Lulju 1932 miet.
Monsinjur Dandria kellu funeral kbir. Jibqa’ jissemma’ mhux biss bħala politiku imma wkoll għall-imħabba kbira li kellu lejn il-fqar. Dandria kien predikatur prim bl-Ilsien Malti, Ingliż u Taljan fil-Kon-Katidral ta’ San Ġwann. Ġie midfun fil-Kattidral tal-Imdina, li tiegħu kien Monsinjur.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Enrico Dandria, X'inhi Enrico Dandria? Xi tfisser Enrico Dandria?
Dan l artiklu għandu bzonn jiġi wikifikat biex jaqbel mal istandard tal Wikipedija B mod partikolari dan l artiklu huwa nieqes minn referenzi għal sorsi esterni li jivverifikaw il fatti u perspettivi dwar is suġġett Jekk jogħġbok għin biex ittejjeb dan l artiklu skont il konvenzjonijiet tal Wikipedija Mons Enrico Dandria Valletta 14 ta Ġunju 1892 3 ta Lulju 1932 kien qassis politiku u patrijott Malti StudjuBin Alfredo Dandria u Raphaela Enrico kien it tielet iben minn familja ta tlettax Fi ċkunitu attenda l iskola St Mary filwaqt li aktar tard attenda fl Istituto San Paolo li kien twaqqaf u mmexxi minn nannuh Sigismondo Savona Dandria issokta l istudji tiegħu fis seminarju veskovili u fl Universita ta Malta minn fejn iggradwa fid dritt kanoniku u fit teoloġija Aktar tard issokta l istudji tiegħu f Ruma fl Universita Gregorjana minn fejn kiseb id dottorat fil filosofija Minkejja li saret pressjoni fuqu sabiex jibqa Ruma u jingħaqad fil korp diplomatiku tal Vatikan Dandria ħass li postu kien f Malta Għalhekk u kif kien wiegħed lill Isqof Mawru Caruana intefa b ruħu u b ġismu jaħdem fost iz zgħazagħ SaċerdotKien ordnat saċerdot nhar it 18 ta Settembru 1915 u qaddes l ewwel quddiesa tiegħu fil Knisja ta San Ġakbu fil Belt Valletta Xahrejn wara li qaddes waqqaf ic Circolo Foedus Għal xi zmien kien ukoll il President pro tempore tiegħu Aktar il quddiem Dandria kien id direttur tar Rivista tal istess Circolo F Novembru 1920 flimkien ma saċerdoti oħra waqqaf il Gioventu Cattolica Uħud mill membri tiegħu spikkaw fil politika fl arti fl iskultura fl isport fil kitba u f għadd ta professjonijiet oħra L Isqof Caruana ħatru l mandatarju tiegħu bil għan li tiġi mwaqqfa Federazzjoni tal Għaqdiet tal Ġuvintur Kattoliċi Dan it tentattiv kien iz zerriegħa biex titwaqqaf l Azzjoni Kattolika Maltija Edukatur u Ministru tal EdukazzjoniBħala edukatur Dun Nerik ħadem ħafna mat tfal u z zgħazagħ tal Belt Valletta Kien ukoll għalliem brillanti tal Ilsien Ingliz fl Istituto San Paolo u fis seminarju veskovili Kien konsulent fil kumitat tal edukazzjoni tal Gvern Kolonjali u tal ewwel Gvern Malti Baqa jservi f dan il kumitat sakemm kien maħtur Ministru tal Edukazzjoni fl 1923 Kemm dam ministru inbnew 10 skejjel ġodda mferrxa mad distretti elettorali ta Malta Skejjel li ma kinux aktar adattati nbidlu jew ġew rinnovati Filwaqt li skejjel magħluqa taħt Gvern Kolonjali bħal dawk ta Marsaxlokk u l Birgu ġew miftuħa mill ġdid B hekk l iffullar fl iskejjel spiċċa Kif issolviet din il problema Dandria ressaq quddiem il Parlament liġi bl isem tal Compulsory Attendance Act li kienet tobbliga lil dawk it tfal li ġaladarba jibdew jattendu l iskola iridu ikomplu l kors kollu Meta xi tfal kienu jfallu bl addoċċ il ġenituri tagħhom kienu jitressqu l qorti u kien hemm pieni ħorox lesti għalihom Fejn jidħlu l għalliema Monsinjur Dandria zied il pagi u tejbilhom it taħriġ tagħhom Twaqqfu mill ġdid il korisijiet għall għalliema kollha li xtaqu jizvillupaw it talenti edukattivi tagħhom Dawn il korisjiet inkoraġġew studenti li jidħlu f din il professjoni hekk kif itemmu l istudji tagħhom Kull sena numru ta għalliema kienu jintbagħtu f kulleġġi Kattolici fl Ingilterra biex jitħarrġu fil qasam edukattiv Dun Nerik introduċa d dixxiplina fost l għalliema u l istudenti Fil qasam tal patrimonju u l kultura li kien jaqa taħt il ministeru tiegħu issuktaw jiġu skavati għadd ta postijiet storiċi Wara kaz li tressaq il qorti dwar sfreġju fuq knisja fil Belt tal Patrijiet Frangiskani il liġi li tħares il kultura l arti u l patrimonju mhux biss ġiet emendata izda wkoll saret waħda ġdida Mat twaqqif tal Assembleja Nazzjonali kienet saret sejħa għall Għaqdiet kollha f Malta sabiex jieħdu sehem fiha Dandria weġibha din is sejħa billi pprezenta l Għaqda Foedus fuq l Assemblea Aktar il quddiem ipparteċipa għan nom tal Gioventu Cattolica PolitikuInsibuh prezenti fil magħrufa laqgħa mqanqla fil Belt Valletta tas 7 ta Ġunju 1919 fejn fost l irvellijiet kontra l ħakma Ingliza f Malta inqatlu erba Maltin Dun Nerik wera kuraġġ ta patrijott billi tħaddet ma uffiċjali Inglizi u kkalma lill folla rrabjata Wara l għoti tas Self Goverment fl 1921 Dandria ngħaqad mal Unione Politica Maltese UPM taħt it tmexxija ta Monsinjur Panzavecchia u anki ta diversi qassisin Meta fl 1926 zewġ partiti ngħaqdu taħt l isem Partito Nazionale Moninsjur Dandria kien kandidat għal dan il partit Fl erba elezzjonijiet li kkontesta naraw li bejn l 1921 u l 1927 kien membru u Ministru tal Gvern Mill 1927 sal 1932 kien fl oppozizzjoni filwaqt li kien elett fl 1932 Fl 1931 Monsinjur Dandria mar l Ingilterra biex ifisser lill Gvern Ingliz u lill ġurnalisti s sitwazzjoni ta Malta Tul it tliet xhur li dam hemm kiteb ktieb bit titlu The Malta Crisis B rizultat ta dan kollu il Gvern Ingliz kien bagħat kummissjoni rjali biex tinvestiga x kien qed jiġri Minkejja l marda tiegħu Dun Nerik iltaqa magħhom Mard u MewtFil kampanja elettorali Monsinjur Dandria baqa jitkellem fil manifestazzjoni tal massa sakemm saħħtu ħallietu F Mejju tal 1932 intbagħat għall kura fl Italja Għalhekk baqa għand il Patrijiet Ġizwiti f Bagheria viċin Palermo F dik l elezzjoni Dandria ġie elett għall Assemblea Leġislattiva u anki għas Senat Ingħata l ġurament ta Ministru tal Edukazzjoni imma qatt ma serva l għaliex nhar it 3 ta Lulju 1932 miet Monsinjur Dandria kellu funeral kbir Jibqa jissemma mhux biss bħala politiku imma wkoll għall imħabba kbira li kellu lejn il fqar Dandria kien predikatur prim bl Ilsien Malti Ingliz u Taljan fil Kon Katidral ta San Ġwann Ġie midfun fil Kattidral tal Imdina li tiegħu kien Monsinjur