Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Il Lingwi Berberi isem Berberi Tamażigħt Neo Tifinagh ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ Tifinagh Tariqija ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵗⵜ ⵝⴰⵎⴰⵣⵉⵗⵝ b ittri Latini Tamazi
Lingwa Berbera
Il-Lingwi Berberi (isem Berberi: Tamażigħt, Neo-Tifinagh: ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ, Tifinagh Tariqija: ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵗⵜ, ⵝⴰⵎⴰⵣⵉⵗⵝ, b'ittri Latini: Tamaziɣt) magħrufa wkoll bħala l-lingwa Amażighija (mill-Għarbi: أمازيغية), huma jinkludu grupp ta' lingwi relatati mill-qrib iżda l-aktar reċiprokament intelliġibbli mitkellma minn komunitajiet Berberi, li huma indiġeni fl-Afrika ta' Fuq. Il-lingwi huma primarjament mitkellma u mhux tipikament miktuba. Storikament, inkitbu bl-iskrittura antika Libiko-Berber, li issa teżisti fil-forma ta' Tifinagh. Illum, jistgħu jinkitbu wkoll fl- jew bl-, bil-Latin ikun l-aktar mifrux.
Il-lingwi, bi ftit eċċezzjonijiet, jiffurmaw continuum djalett. Hemm dibattitu dwar kif l-aħjar jiġu sottokategorizzati l-lingwi fi ħdan il-fergħa Berbera. Il-lingwi Berberi tipikament isegwu l-ordni tal-kliem verb–suġġett–oġġett. L-inventarji fonoloġiċi tagħhom huma diversi.
Miljuni ta’ nies fil-Marokk u l-Alġerija jitkellmu b’mod nattiv lingwa Berbera, kif jagħmlu popolazzjonijiet iżgħar tal-Libja, it-Tuneżija, it-Tramuntana tal-Mali, il-Punent u t-Tramuntana tan-Niġer, it-Tramuntana tal-Burkina Faso u l-Mawritanja u l- tal-Eġittu. X'aktarx hemm ukoll ftit miljuni kelliema tal-lingwi Berberi fl-Ewropa tal-Punent. Taxelħijt, Kabyle, , , u huma wħud mill-aktar lingwi Berberi mitkellma. In-numri eżatti huma impossibbli li jiġu aċċertati peress li hemm ftit ċensimenti moderni tal-Afrika ta' Fuq li jinkludu mistoqsijiet dwar l-użu tal-lingwa, u liema ċensimenti jeżistu għandhom difetti magħrufa.
Wara l-indipendenza fis-seklu 20, il-lingwi Berberi ġew mrażżna u sofrew minn prestiġju baxx fl-Afrika ta' Fuq. Ir-rikonoxximent tal-lingwi Berberi kien qed jikber fis-seklu 21, bil-Marokk u l-Alġerija żiedu t-Tamażigħt bħala lingwa uffiċjali mal-kostituzzjonijiet tagħhom fl-2011 u fl-2016 rispettivament.
Il-biċċa l-kbira tal-lingwi Berberi għandhom persentaġġ għoli ta' tidħila u influwenza mill-lingwa Għarbija, kif ukoll minn lingwi oħra. Pereżempju, il-kelmiet midħul mill-Għarbi jirrappreżentaw 35% sa 46% tal-vokabularju totali tal-lingwa Kabyle u jirrappreżentaw 51.7% tal-vokabularju totali ta' Tarifit.Haspelmath, Martin; Tadmor, Uri (2009). Loanwords in the World's Languages: A Comparative Handbook (bl-Ingliż). Walter de Gruyter. p. 56. ISBN 978-3-11-021843-5. Kważi l-lingwi Berberi kollha ħadu mill-Għarbi l-frikattivi farinġi /ʕ/ u /ħ/, il-waqfien uvulari (mhux ġeminat) /q/, u l-konsonanti farinġjali bla vuċi /ṣ/.
Terminoloġija
Tamażigħt u lingwi Berber spiss jintużaw flimkien. Madankollu, Tamażigħt kultant tintuża biex tirreferi għal sottosett speċifiku ta' lingwi Berberi, bħal Taxelħijt Nofsani. Tamażigħt tista' tintuża wkoll biex tirreferi għal jew , bħal fil-kostituzzjonijiet Marokkini u Alġerini rispettivament. Fil-Marokk, minbarra b'referenza għall-lingwi Berberi kollha jew għat-Tamażigħt Standard Marokkin, Tamażigħt ħafna drabi tintuża b'kuntrast ma' u biex tirreferi għal .
Referenzi
- ^ Baldauf, Richard B.; Kaplan, Robert B. (2007-01-01). Language Planning and Policy in Africa (bl-Ingliż). Multilingual Matters. p. 49. ISBN 978-1-84769-011-1.
Most languages of the Berber branch are mutually unintelligible.
- ^ Hayward, Richard J., chapter Afroasiatic in Heine, Bernd & Nurse, Derek, editors, African Languages: An Introduction Cambridge 2000. ISBN 0-521-66629-5.
- ^ Campbell, George L. (2012). The Routledge handbook of scripts and alphabets (2nd ed.). Milton Park, Abingdon, Oxon: Routledge. pp. 58–59. ISBN 978-0-203-86548-4. 810078009.
- ^ : 20–23. Ċitazzjoni journal għandha bżonn
|journal=(għajnuna);|title=nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ : 2–5. Ċitazzjoni journal għandha bżonn
|journal=(għajnuna);|title=nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ : 46. Ċitazzjoni journal għandha bżonn
|journal=(għajnuna);|title=nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ a b Kossmann, Maarten (2020). "Berber". The Oxford handbook of African languages (First ed.). Oxford. pp. 281–282. ISBN 978-0-19-960989-5. 1164662912.
- ^ a b Kossmann, Maarten (2012). "Berber". F' Frajzyngier, Zygmunt; Shay, Erin (ed.). The Afroasiatic languages. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 22–23. ISBN 978-1-139-42364-9. 795895594.
- ^ Kossmann, Maarten (2007). "Berber". Morphologies of Asia and Africa. Winona Lake, Ind.: Eisenbrauns. pp. 83–86. ISBN 978-1-57506-566-3. 646569109.
- ^ Mettouchi, Amina; Fleisch, Axel (2010). "Topic-focus articulation in Taqbaylit and Tashelhit Berber". The expression of information structure : a documentation of its diversity across Africa. Amsterdam: J. Benjamins Pub. Co. pp. 194–199. ISBN 978-90-272-8842-4. 642205456.
- ^ a b Maddy-Weitzman, Bruce (2011). The Berber identity movement and the challenge to North African states (1st ed.). Austin: University of Texas Press. pp. 2–3. ISBN 978-0-292-72587-4. 679936739.
- ^ Kossmann, Maarten G. (2013). The Arabic influence on Northern Berber. Leiden. p. 24. ISBN 978-90-04-25309-4. 858861608.
- ^ a b ċ Kossmann, Maarten G. (2013). The Arabic influence on Northern Berber. Leiden. pp. 30–31. ISBN 978-90-04-25309-4. 858861608.
- ^ The 2011 Moroccan constitution : a critical analysis (PDF). Stockholm, Sweden. 2012. p. 16. ISBN 978-91-86565-66-4. 858866180. Parametru mhux magħruf
|aktar=injorat (għajnuna) - ^ "Algeria reinstates term limit and recognises Berber language". BBC News. 7 February 2016.
- ^ Mattar, Philip (2004). Encyclopedia of the Modern Middle East & North Africa: Aaronsohn-Cyril VI (bl-Ingliż). Macmillan Reference USA. p. 463. ISBN 978-0-02-865769-1.
Most Berber languages have a high percentage of borrowing from Arabic, as well as from other languages.
- ^ Baldauf, Richard B.; Kaplan, Robert B. (2007-01-01). Language Planning and Policy in Africa (bl-Ingliż). Multilingual Matters. ISBN 978-1-84769-011-1.
- ^ Kossmann, Maarten (2013-07-18). The Arabic Influence on Northern Berber (bl-Ingliż). BRILL. p. 98. ISBN 978-90-04-25309-4.
- ^ Ridouane, Rachid (25 Lulju 2014). "Tashlhiyt Berber". Ġurnal tal-Assoċjazzjoni Fonetika Internazzjonali (bl-Ingliż). 44 (2): 207–221. :10.1017/S0025100313000388. 0025-1003.
- ^ H. Ekkehard Wolff (2013-08-26). "Berber languages". Encyclopedia Britannica. Miġbur 2015-07-14.
- ^ The encyclopaedia of Islam. H. A. R. Gibb, P. J. Bearman (New ed.). Leiden: Brill. 1960–2009. ISBN 90-04-16121-X. 399624.Manutenzjoni CS1: oħrajn ()
- ^ Dalby, Andrew (1998). Dictionary of languages : the definitive reference to more than 400 languages (bl-Ingliż). New York: Columbia University Press. ISBN 1-4081-0214-5. 320322204.
- ^ "REVISION DE LA CONSTITUTION 28 DECEMBRE 2015" (PDF). Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-2016-05-22. Miġbur 2016-01-06.
- ^ "Tamazight, Standard Marokkin". Ethnologue (bl-Ingliż). Miġbur 2022-12-15.
- ^ "Tamazight, Central Atlas". Ethnologue (bl-Ingliż). Miġbur 2022-12-15.
- ^ Sanga, Oumar; Mackie, Chris (31 Ottubru 2022). "Education in Morocco". World Education News & Reviews (bl-Ingliż).
- ^ Gross, Joan E. (1993). "The Politics of Unofficial Language Use: Walloon in Belgium, Tamazight in Morocco". Critique of Anthropology (bl-Ingliż). 13 (2): 181. :10.1177/0308275X9301300204. 0308-275X. 145058398.
Tamazight in Morocco is divided by linguists into three major dialect areas usually referred to as: Taselhit in the south, Tamazight in the Middle Atlas mountains, and Tarifit in the north.
- ^ Alalou, Ali (2018-04-03). "The question of languages and the medium of instruction in Morocco". Current Issues in Language Planning (bl-Ingliż). 19 (2): 136–160. :10.1080/14664208.2017.1353329. 1466-4208. 149159548.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Lingwa Berbera, X'inhi Lingwa Berbera? Xi tfisser Lingwa Berbera?
Il Lingwi Berberi isem Berberi Tamazigħt Neo Tifinagh ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ Tifinagh Tariqija ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵗⵜ ⵝⴰⵎⴰⵣⵉⵗⵝ b ittri Latini Tamaziɣt magħrufa wkoll bħala l lingwa Amazighija mill Għarbi أمازيغية huma jinkludu grupp ta lingwi relatati mill qrib izda l aktar reċiprokament intelliġibbli mitkellma minn komunitajiet Berberi li huma indiġeni fl Afrika ta Fuq Il lingwi huma primarjament mitkellma u mhux tipikament miktuba Storikament inkitbu bl iskrittura antika Libiko Berber li issa tezisti fil forma ta Tifinagh Illum jistgħu jinkitbu wkoll fl jew bl bil Latin ikun l aktar mifrux Mappa tal Lingwi Berberi fl 2010 Il lingwi bi ftit eċċezzjonijiet jiffurmaw continuum djalett Hemm dibattitu dwar kif l aħjar jiġu sottokategorizzati l lingwi fi ħdan il fergħa Berbera Il lingwi Berberi tipikament isegwu l ordni tal kliem verb suġġett oġġett L inventarji fonoloġiċi tagħhom huma diversi Miljuni ta nies fil Marokk u l Alġerija jitkellmu b mod nattiv lingwa Berbera kif jagħmlu popolazzjonijiet izgħar tal Libja it Tunezija it Tramuntana tal Mali il Punent u t Tramuntana tan Niġer it Tramuntana tal Burkina Faso u l Mawritanja u l tal Eġittu X aktarx hemm ukoll ftit miljuni kelliema tal lingwi Berberi fl Ewropa tal Punent Taxelħijt Kabyle u huma wħud mill aktar lingwi Berberi mitkellma In numri ezatti huma impossibbli li jiġu aċċertati peress li hemm ftit ċensimenti moderni tal Afrika ta Fuq li jinkludu mistoqsijiet dwar l uzu tal lingwa u liema ċensimenti jezistu għandhom difetti magħrufa Wara l indipendenza fis seklu 20 il lingwi Berberi ġew mrazzna u sofrew minn prestiġju baxx fl Afrika ta Fuq Ir rikonoxximent tal lingwi Berberi kien qed jikber fis seklu 21 bil Marokk u l Alġerija ziedu t Tamazigħt bħala lingwa uffiċjali mal kostituzzjonijiet tagħhom fl 2011 u fl 2016 rispettivament Il biċċa l kbira tal lingwi Berberi għandhom persentaġġ għoli ta tidħila u influwenza mill lingwa Għarbija kif ukoll minn lingwi oħra Perezempju il kelmiet midħul mill Għarbi jirrapprezentaw 35 sa 46 tal vokabularju totali tal lingwa Kabyle u jirrapprezentaw 51 7 tal vokabularju totali ta Tarifit Haspelmath Martin Tadmor Uri 2009 Loanwords in the World s Languages A Comparative Handbook bl Ingliz Walter de Gruyter p 56 ISBN 978 3 11 021843 5 Kwazi l lingwi Berberi kollha ħadu mill Għarbi l frikattivi farinġi ʕ u ħ il waqfien uvulari mhux ġeminat q u l konsonanti farinġjali bla vuċi ṣ TerminoloġijaTamazigħt u lingwi Berber spiss jintuzaw flimkien Madankollu Tamazigħt kultant tintuza biex tirreferi għal sottosett speċifiku ta lingwi Berberi bħal Taxelħijt Nofsani Tamazigħt tista tintuza wkoll biex tirreferi għal jew bħal fil kostituzzjonijiet Marokkini u Alġerini rispettivament Fil Marokk minbarra b referenza għall lingwi Berberi kollha jew għat Tamazigħt Standard Marokkin Tamazigħt ħafna drabi tintuza b kuntrast ma u biex tirreferi għal Referenzi Baldauf Richard B Kaplan Robert B 2007 01 01 Language Planning and Policy in Africa bl Ingliz Multilingual Matters p 49 ISBN 978 1 84769 011 1 Most languages of the Berber branch are mutually unintelligible Hayward Richard J chapter Afroasiatic in Heine Bernd amp Nurse Derek editors African Languages An Introduction Cambridge 2000 ISBN 0 521 66629 5 Campbell George L 2012 The Routledge handbook of scripts and alphabets 2nd ed Milton Park Abingdon Oxon Routledge pp 58 59 ISBN 978 0 203 86548 4 810078009 20 23 Ċitazzjoni journal għandha bzonn journal għajnuna title nieqes jew vojt għajnuna 2 5 Ċitazzjoni journal għandha bzonn journal għajnuna title nieqes jew vojt għajnuna 46 Ċitazzjoni journal għandha bzonn journal għajnuna title nieqes jew vojt għajnuna a b Kossmann Maarten 2020 Berber The Oxford handbook of African languages First ed Oxford pp 281 282 ISBN 978 0 19 960989 5 1164662912 a b Kossmann Maarten 2012 Berber F Frajzyngier Zygmunt Shay Erin ed The Afroasiatic languages Cambridge Cambridge University Press pp 22 23 ISBN 978 1 139 42364 9 795895594 Kossmann Maarten 2007 Berber Morphologies of Asia and Africa Winona Lake Ind Eisenbrauns pp 83 86 ISBN 978 1 57506 566 3 646569109 Mettouchi Amina Fleisch Axel 2010 Topic focus articulation in Taqbaylit and Tashelhit Berber The expression of information structure a documentation of its diversity across Africa Amsterdam J Benjamins Pub Co pp 194 199 ISBN 978 90 272 8842 4 642205456 a b Maddy Weitzman Bruce 2011 The Berber identity movement and the challenge to North African states 1st ed Austin University of Texas Press pp 2 3 ISBN 978 0 292 72587 4 679936739 Kossmann Maarten G 2013 The Arabic influence on Northern Berber Leiden p 24 ISBN 978 90 04 25309 4 858861608 a b ċ Kossmann Maarten G 2013 The Arabic influence on Northern Berber Leiden pp 30 31 ISBN 978 90 04 25309 4 858861608 The 2011 Moroccan constitution a critical analysis PDF Stockholm Sweden 2012 p 16 ISBN 978 91 86565 66 4 858866180 Parametru mhux magħruf aktar injorat għajnuna Algeria reinstates term limit and recognises Berber language BBC News 7 February 2016 Mattar Philip 2004 Encyclopedia of the Modern Middle East amp North Africa Aaronsohn Cyril VI bl Ingliz Macmillan Reference USA p 463 ISBN 978 0 02 865769 1 Most Berber languages have a high percentage of borrowing from Arabic as well as from other languages Baldauf Richard B Kaplan Robert B 2007 01 01 Language Planning and Policy in Africa bl Ingliz Multilingual Matters ISBN 978 1 84769 011 1 Kossmann Maarten 2013 07 18 The Arabic Influence on Northern Berber bl Ingliz BRILL p 98 ISBN 978 90 04 25309 4 Ridouane Rachid 25 Lulju 2014 Tashlhiyt Berber Ġurnal tal Assoċjazzjoni Fonetika Internazzjonali bl Ingliz 44 2 207 221 10 1017 S0025100313000388 0025 1003 H Ekkehard Wolff 2013 08 26 Berber languages Encyclopedia Britannica Miġbur 2015 07 14 The encyclopaedia of Islam H A R Gibb P J Bearman New ed Leiden Brill 1960 2009 ISBN 90 04 16121 X 399624 Manutenzjoni CS1 oħrajn Dalby Andrew 1998 Dictionary of languages the definitive reference to more than 400 languages bl Ingliz New York Columbia University Press ISBN 1 4081 0214 5 320322204 REVISION DE LA CONSTITUTION 28 DECEMBRE 2015 PDF Arkivjat minn l oriġinal PDF fl 2016 05 22 Miġbur 2016 01 06 Tamazight Standard Marokkin Ethnologue bl Ingliz Miġbur 2022 12 15 Tamazight Central Atlas Ethnologue bl Ingliz Miġbur 2022 12 15 Sanga Oumar Mackie Chris 31 Ottubru 2022 Education in Morocco World Education News amp Reviews bl Ingliz Gross Joan E 1993 The Politics of Unofficial Language Use Walloon in Belgium Tamazight in Morocco Critique of Anthropology bl Ingliz 13 2 181 10 1177 0308275X9301300204 0308 275X 145058398 Tamazight in Morocco is divided by linguists into three major dialect areas usually referred to as Taselhit in the south Tamazight in the Middle Atlas mountains and Tarifit in the north Alalou Ali 2018 04 03 The question of languages and the medium of instruction in Morocco Current Issues in Language Planning bl Ingliz 19 2 136 160 10 1080 14664208 2017 1353329 1466 4208 149159548