Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Il Mali ˈmɑːli uffiċjalment ir Repubblika tal Mali bil Franċiż République du Mali Bambara Mali ka Fasojamana kitba N Ko
Mali
Il-Mali (/ ˈmɑːli /), uffiċjalment ir-Repubblika tal-Mali (bil-Franċiż: République du Mali; Bambara: Mali ka Fasojamana; kitba N'Ko: ߡߊߟߌ ߞߊ ߝߊߛߏߖߊߡߊߣߊ) hu pajjiż fil-Punent tal-Afrika. Il-Mali huwa t-tmien l-akbar pajjiż fl-Afrika, b'żona ta' ftit iktar minn 1,240,000 kilometru kwadru (480,000 sq mi). Il-popolazzjoni tal-Mali hija ta’ 19.1-il miljun. Fl-2017 kien stmat li 67 % tal-popolazzjoni tagħha kienu taħt l-età ta' 25 sena. Il-belt kapitali tagħha hija . L-istat sovran tal-Mali jikkonsisti minn tmien reġjuni u l-fruntieri tagħha fit-Tramuntana jilħqu l-fond fin-nofs tad-Deżert tas-Saħara, filwaqt li l-parti tan-Nofsinhar tal-pajjiż, fejn jgħixu l-maġġoranza tal-abitanti, għandha x-xmajjar tan-Niġer u tas-Senegal. L-ekonomija tal-pajjiż tikkonċentra fuq l-agrikoltura u l-minjieri. Uħud mir-riżorsi naturali prominenti tal-Mali jinkludu d-deheb u l-. Il-Mali huwa t-tielet l-akbar produttur tad-deheb fil-kontinent Afrikan.
Il-Mali kien jagħmel parti minn tliet imperi tal-Punent tal-Afrika li kkontrollaw il-kummerċ trans-Saħarjan: l-Imperu tal-Ghana (li għalih huwa msemmi l-Ghana), l-Imperu tal-Mali (li għalih huwa msemmi l-Mali), u l-Imperu . Matul l-età tad-deheb tagħha, kien hemm fjoritura tal-matematika, tal-astronomija, tal-letteratura, u tal-arti. Fil-quċċata tiegħu fl-1300, l-Imperu Mali kien ikopri żona ta' madwar id-doppju tad-daqs ta' Franza ta' żminijietna u jasal sal-kosta tal-Punent tal-Afrika. Fl-aħħar tas-seklu 19, waqt il-ġirja għall-Afrika, Franza ħatfet il-kontroll tal-Mali u għamlitha parti mis-Sudan Franċiż. Is-Sudan Franċiż (dak iż-żmien magħruf bħala r-Repubblika tas-Sudan) ingħaqad mas-Senegal fl-1959, u kiseb l-indipendenza fl-1960 bħala l-Federazzjoni tal-Mali. Ftit wara, wara l-irtirar tas-Senegal mill-Federazzjoni, ir-Repubblika tas-Sudan iddikjarat lilha nnifisha r-Repubblika Indipendenti tal-Mali. Wara perjodu twil ta' tmexxija minn partit wieħed, kolp ta' stat fl-1991 wassal biex tinkiteb kostituzzjoni ġdida u għall-istabbiliment tal-Mali bħala stat demokratiku u b'ħafna partiti.
F'Jannar 2012, fit-Tramuntana tal-Mali faqqa' kunflitt armat, li fih ribelli ħadu l-kontroll ta' territorju fit-Tramuntana, u f'April iddikjaraw is-seċessjoni ta' stat ġdid, . Il-kunflitt sar iktar ikkumplikat minħabba kolp ta' stat militari li seħħ f’Marzu 2012 u aktar tard ġlied bejn it-Tuareg u fazzjonijiet ribelli oħra. Bi tweġiba għall-kisbiet territorjali, il-militar Franċiż nieda l-Opération Serval f'Jannar 2013. Xahar wara, il-forzi Maljani u Franċiżi reġgħu qabdu l-parti l-kbira tat-Tramuntana. L-elezzjonijiet Presidenzjali saru fit-28 ta' Lulju 2013, b'taħdita tat-tieni rawnd saret fil-11 ta' Awwissu 2013, u l-elezzjonijiet leġiżlattivi saru fl-24 ta' Novembru u fil-15 ta' Diċembru 2013.
Total tal-fruntieri tal-Mali: 7,908 km, pajjiżi tal-fruntiera (6): l-Alġerija 1,359 km; Burkina Faso 1,325 km; Il-Kosta tal-Avorju 599 km; Ginea 1,062 km; il-Mawritanja 2,236 km; Niġer 838 km, Senegal 489 km.
Referenzi
- ^ Index Mundi using CIA World Factbook statistics, January 20, 2018, retrieved April 13, 2019
- ^ Mali gold reserves rise in 2011 alongside price. Retrieved 17 January 2013
- ^ Human Development Indices, Table 3: Human and income poverty, p. 6. Retrieved 1 June 2009
- ^ Topics. MuslimHeritage.com (5 June 2003). Retrieved 8 October 2012.
- ^ Sankore University. Muslimmuseum.org. Retrieved 8 October 2012.
- ^ Mali Empire (ca. 1200- ) The Black Past: Remembered and Reclaimed. The Black Past. Retrieved 8 October 2012.
- ^ Polgreen, Lydia and Cowell, Alan (6 April 2012) "Mali Rebels Proclaim Independent State in North", The New York Times
- ^ UN Security Council condemns Mali coup. Telegraph (23 March 2012). Retrieved 24 March 2013.
- ^ Mali – la France a mené une série de raids contre les islamistes, Le Monde
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Mali, X'inhi Mali? Xi tfisser Mali?
Il Mali ˈmɑːli uffiċjalment ir Repubblika tal Mali bil Franċiz Republique du Mali Bambara Mali ka Fasojamana kitba N Ko ߡߊߟߌ ߞߊ ߝߊߛߏߖߊߡߊߣߊ hu pajjiz fil Punent tal Afrika Il Mali huwa t tmien l akbar pajjiz fl Afrika b zona ta ftit iktar minn 1 240 000 kilometru kwadru 480 000 sq mi Il popolazzjoni tal Mali hija ta 19 1 il miljun Fl 2017 kien stmat li 67 tal popolazzjoni tagħha kienu taħt l eta ta 25 sena Il belt kapitali tagħha hija L istat sovran tal Mali jikkonsisti minn tmien reġjuni u l fruntieri tagħha fit Tramuntana jilħqu l fond fin nofs tad Dezert tas Saħara filwaqt li l parti tan Nofsinhar tal pajjiz fejn jgħixu l maġġoranza tal abitanti għandha x xmajjar tan Niġer u tas Senegal L ekonomija tal pajjiz tikkonċentra fuq l agrikoltura u l minjieri Uħud mir rizorsi naturali prominenti tal Mali jinkludu d deheb u l Il Mali huwa t tielet l akbar produttur tad deheb fil kontinent Afrikan Il bandiera tal MaliIl tarka tal MaliIr Repubblika tal Mali Mappa bil bliet ewlenin tal Mali Organizzazzjoni territorjali Mappa Il Mali kien jagħmel parti minn tliet imperi tal Punent tal Afrika li kkontrollaw il kummerċ trans Saħarjan l Imperu tal Ghana li għalih huwa msemmi l Ghana l Imperu tal Mali li għalih huwa msemmi l Mali u l Imperu Matul l eta tad deheb tagħha kien hemm fjoritura tal matematika tal astronomija tal letteratura u tal arti Fil quċċata tiegħu fl 1300 l Imperu Mali kien ikopri zona ta madwar id doppju tad daqs ta Franza ta zminijietna u jasal sal kosta tal Punent tal Afrika Fl aħħar tas seklu 19 waqt il ġirja għall Afrika Franza ħatfet il kontroll tal Mali u għamlitha parti mis Sudan Franċiz Is Sudan Franċiz dak iz zmien magħruf bħala r Repubblika tas Sudan ingħaqad mas Senegal fl 1959 u kiseb l indipendenza fl 1960 bħala l Federazzjoni tal Mali Ftit wara wara l irtirar tas Senegal mill Federazzjoni ir Repubblika tas Sudan iddikjarat lilha nnifisha r Repubblika Indipendenti tal Mali Wara perjodu twil ta tmexxija minn partit wieħed kolp ta stat fl 1991 wassal biex tinkiteb kostituzzjoni ġdida u għall istabbiliment tal Mali bħala stat demokratiku u b ħafna partiti F Jannar 2012 fit Tramuntana tal Mali faqqa kunflitt armat li fih ribelli ħadu l kontroll ta territorju fit Tramuntana u f April iddikjaraw is seċessjoni ta stat ġdid Il kunflitt sar iktar ikkumplikat minħabba kolp ta stat militari li seħħ f Marzu 2012 u aktar tard ġlied bejn it Tuareg u fazzjonijiet ribelli oħra Bi tweġiba għall kisbiet territorjali il militar Franċiz nieda l Operation Serval f Jannar 2013 Xahar wara il forzi Maljani u Franċizi reġgħu qabdu l parti l kbira tat Tramuntana L elezzjonijiet Presidenzjali saru fit 28 ta Lulju 2013 b taħdita tat tieni rawnd saret fil 11 ta Awwissu 2013 u l elezzjonijiet leġizlattivi saru fl 24 ta Novembru u fil 15 ta Diċembru 2013 Total tal fruntieri tal Mali 7 908 km pajjizi tal fruntiera 6 l Alġerija 1 359 km Burkina Faso 1 325 km Il Kosta tal Avorju 599 km Ginea 1 062 km il Mawritanja 2 236 km Niġer 838 km Senegal 489 km Referenzi Index Mundi using CIA World Factbook statistics January 20 2018 retrieved April 13 2019 Mali gold reserves rise in 2011 alongside price Retrieved 17 January 2013 Human Development Indices Table 3 Human and income poverty p 6 Retrieved 1 June 2009 Topics MuslimHeritage com 5 June 2003 Retrieved 8 October 2012 Sankore University Muslimmuseum org Retrieved 8 October 2012 Mali Empire ca 1200 The Black Past Remembered and Reclaimed The Black Past Retrieved 8 October 2012 Polgreen Lydia and Cowell Alan 6 April 2012 Mali Rebels Proclaim Independent State in North The New York Times UN Security Council condemns Mali coup Telegraph 23 March 2012 Retrieved 24 March 2013 Mali la France a mene une serie de raids contre les islamistes Le Monde