Il Paragwaj uffiċjalment ir Repubblika tal Paragwaj Gwarani Tetã Paraguái Spanjol República del Paraguay hi pajjiż inter
Paragwaj

Il-Paragwaj, uffiċjalment ir-Repubblika tal-Paragwaj (Gwarani: Tetã Paraguái, Spanjol: República del Paraguay), hi pajjiż interkjuż fl-Amerika t'Isfel, imdawwra mill-Arġentina minn nofsinhar u l-lbiċ, il-Brażil lejn il-lvant u l-grigal, u l-Bolivja għall-majjistral. Il-Paragwaj tinsab fuq iż-żewġ banek tax-, li tgħaddi miċ-ċentru tal-pajjiż mit-tramuntana san-nofsinhar. Minħabba l-post ċentrali tagħha fl-Amerika t'Isfel, hija ħafna drabi tiġi riferuta bħala Corazón de América ("Qalb tal-Amerika").
Repubblika tal-Paragwaj República del Paraguay | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Mottu: "Paz y justicia" (ES) Paċi u ġustizzja | ||||||
Innu nazzjonali: Paragwajani, Repubblika jew Mewt | ||||||
Belt kapitali | 25°16′S 57°40′W / 25.267°S 57.667°W
| |||||
Lingwi uffiċjali | Spanjol | |||||
Gvern | ||||||
- | ||||||
- | ||||||
minn Spanja | ||||||
- | Iddikjarata | 14 ta' Mejju, 1811 | ||||
- | Rikonoxxuta | 15 ta' Mejju, 1811 | ||||
Erja | ||||||
- | Total | 406,752 km2 (60) 157,048 mil kwadru | ||||
- | Ilma () | 2.3 | ||||
- | Densità | 14.2/km2 (204) 39/mili kwadri | ||||
() | stima tal-2012 | |||||
- | Total | $48.643 biljun | ||||
- | $5,827 | |||||
(nominali) | stima tal-2012 | |||||
- | Total | $38.584 biljun | ||||
- | $5,358 | |||||
(2012) | 0.669 (medju) () | |||||
( ) | ||||||
Żona tal-ħin | (-4) | |||||
Kodiċi telefoniku | +595 | |||||
Il-Paragwaj għandu popolazzjoni ta' madwar 6.1 miljun, li minnhom kważi 2.3 miljun jgħixu fil-kapitali u l-akbar belt ta' Asunción, u ż-żona metropolitana tal-madwar.
Il-konkwistaturi Spanjoli waslu fl-1524 u fl-1537 stabbilixxew il-belt ta 'Asunción, l-ewwel kapitali tal-Governarat ta' Río de la Plata. Matul is-seklu 17, il-Paragwaj kien iċ-ċentru tal-missjonijiet tal-Ġiżwiti, fejn in-nies indiġeni Guaraní ġew konvertiti għall-Kristjaneżmu u introdotti fil-kultura Ewropea. Wara t-tkeċċija tal-Ġiżwiti mit-territorji Spanjoli fl-1767, il-Paragwaj sar dejjem aktar kolonja periferali. Wara l-indipendenza minn Spanja fil-bidu tas-seklu 19, il-Paragwaj kien immexxi minn sensiela ta' gvernijiet awtoritarji. Dan il-perjodu spiċċa bil-Gwerra Paragwajana diżastruża (1864-1870), li matulha l-pajjiż tilef nofs il-popolazzjoni tiegħu ta' qabel il-gwerra u madwar 25-33% tat-territorju tiegħu. Fis-seklu 20, il-Paragwaj ffaċċja kunflitt internazzjonali kbir ieħor, il-Gwerra Chaco (1932-1935) kontra l-Bolivja, li fiha l-Paragwaj rebaħ. Il-pajjiż kien taħt suċċessjoni ta' dittatorjati militari, li laħqu l-qofol tagħhom fir-reġim ta' 35 sena ta' Alfredo Stroessner, li dam sat-twaqqigħ tiegħu fl-1989 minn kolp ta' stat militari intern. Dan immarka l-bidu tal-era demokratika attwali tal-Paragwaj.
Il-Paragwaj huwa pajjiż li qed jiżviluppa, li jikklassifika fil-105 post fl-Indiċi tal-Iżvilupp tal-Bniedem. Huwa membru fundatur tal-Mercosur, in-Nazzjonijiet Uniti, l-Organizzazzjoni tal-Istati Amerikani, il-Moviment Mhux Allinjat u l-Grupp ta’ Lima. Barra minn hekk, il-belt ta' Luque, fiż-żona metropolitana ta' Asunción, hija l-kwartieri ġenerali tal-Konfederazzjoni tal-Futbol tal-Amerika t'Isfel.
Għalkemm huwa wieħed mill-uniċi żewġ pajjiżi mingħajr baħar fl-Amerika t'Isfel (il-Bolivja hija l-oħra), il-Paragwaj għandu portijiet fuq ix-xmajjar Paragwaj u Paraná li jwasslu għall-Oċean Atlantiku, permezz tal-passaġġ tal-ilma Paraná-Paragwaj. Il-maġġoranza tas-6 miljun abitant tal-Paragwaj huma mestizos, u l-kultura Guaraní għadha influwenti ħafna; Aktar minn 90% tal-popolazzjoni titkellem diversi djaletti tal-lingwa Guaraní flimkien mal-Ispanjol. Il-PGD PPP per capita tal-Paragwaj huwa s-seba' l-ogħla fl-Amerika t'Isfel. F'Indiċi ta' Esperjenza Pożittiva tal-2017 ibbażat fuq dejta ta' stħarriġ globali, il-Paragwaj ġie kklassifikat bħala l-"iktar post ferħan fid-dinja."
Etimoloġija
L-oriġini tal-isem Paragwaj hija inċerta. Verżjoni waħda tippostula li l-isem ġej minn Guaraní paraguá "kuruna tar-rix" u y "ilma", għalhekk paraguaí "kuruna tar-rix tal-ilmijiet". Verżjonijiet oħra jsostnu li l-isem ġej min-nies Payaguá, peress li x-Xmara Paragwaj kienet tissejjaħ Payaguá-y, jew "xmara tal-Payaguás" mill-Guraníes u minn hemm kien ikun ġej l-isem tal-pajjiż; jew li, ukoll minn Guaraní, para ikun ifisser baħar, gua, oriġini, u y, xmara, għalhekk il-Paragwaj ikun ifisser "xmara li twelled il-baħar."
Storja
Era prekolombjana
L-indiġeni Guaraní kienu ilhom jgħixu fil-Lvant tal-Paragwaj għal mill-inqas millennju qabel il-wasla tal-Ispanjoli. Il-Punent tal-Paragwaj, il-Gran Chaco, kien abitat minn nomadi, li minnhom il-popli Guaycurú kienu l-aktar prominenti. Ix-Xmara Paragwaj kienet bejn wieħed u ieħor il-linja ta' diviżjoni bejn in-nies agrikoli Guaraní fil-lvant u n-nies nomadiċi u semi-nomadiċi fil-punent fil-Gran Chaco. In-nomadi Guarcurú kienu magħrufa għat-tradizzjonijiet tal-gwerriera tagħhom u ma ġewx kompletament paċifikati qabel l-aħħar tas-seklu 19. Dawn it-tribujiet indiġeni kienu jappartjenu għal ħames familji lingwistiċi differenti, li kienu l-bażijiet tad-diviżjonijiet ewlenin tagħhom. Gruppi ta' kelliema ta' lingwi differenti ġeneralment ikkompetew għar-riżorsi u t-territorji. Huma qasmu aktar fi tribujiet billi jitkellmu lingwi fil-fergħat ta' dawn il-familji. Illum fadal 17-il grupp etnolingwistiku separat.
Kolonizzazzjoni
L-ewwel Ewropej li waslu fiż-żona kienu esploraturi Spanjoli fl-1516. L-esploratur Spanjol Juan de Salazar de Espinosa waqqaf l-insedjament ta’ Asunción fil-15 ta' Awwissu, 1537. Il-belt eventwalment saret iċ-ċentru ta' provinċja kolonjali Spanjola tal-Paragwaj.
Fis-seklu 18, il-missjonijiet u l-insedjamenti tal-Ġiżwiti f’din il-parti tal-Amerika t'Isfel ippruvaw joħolqu nazzjon indiġenu Kristjan awtonomu. Huma żviluppaw tnaqqis tal-Ġiżwiti biex jiġbru popolazzjonijiet Guaraní f'missjonijiet Spanjoli u jipproteġuhom mill-iskjavitù virtwali minn kolonisti Spanjoli u skjavi Portugiżi, il-bandirantes, kif ukoll ifittxu l-konverżjoni tagħhom għall-Kristjaneżmu. Il-Kattoliċiżmu fil-Paragwaj kien influwenzat minn popli indiġeni: ir-reliġjon sinkretika assorbiet elementi indiġeni. It-tnaqqis iffjorixxiet fil-Lvant tal-Paragwaj għal madwar 150 sena, sat-tkeċċija tal-Ġiżwiti mill-Kuruna Spanjola fl-1767. Il-fdalijiet ta’ żewġ missjonijiet Ġiżwiti tas-seklu 18 ta' La Santísima Trinidad de Paraná u Jesús de Tavarangue ġew innominati bħala Sit ta’ Wirt Dinji mill-UNESCO.
Fil-punent tal-Paragwaj, il-kolonizzazzjoni Spanjola u l-Kristjaneżmu ffaċċjaw reżistenza qawwija min-nomadi Guaycurú u popli nomadi oħra mis-seklu 16 'il quddiem. Ħafna minn dawn il-bliet ġew assorbiti mill-popolazzjoni mestizo fis-sekli 18 u 19.
Indipendenza u gvern
Il-Paragwaj waqqa 'l-amministrazzjoni Spanjola lokali fl-14 ta' Mejju, 1811. L-ewwel dittatur tal-Paragwaj kien José Gaspar Rodríguez ta' Francia, li ħakem lill-Paragwaj mill-1814 sal-mewt tiegħu fl-1840, bi ftit li xejn kuntatt jew influwenza minn barra. Huwa kellu l-intenzjoni li joħloq soċjetà utopika bbażata fuq il-Kuntratt Soċjali tat-teorist ta’ Ġinevra Jean-Jacques Rousseau. Rodríguez de Francia kien imlaqqam El Supremo.
Rodríguez de Francia stabbilixxa liġijiet ġodda li naqqsu bil-kbir is-setgħat tal-Knisja Kattolika (il-Kattoliċiżmu dak iż-żmien kien reliġjon statali stabbilita) u l-kabinett, ipprojbixxa liċ-ċittadini kolonjali milli jiżżewġu lil xulxin, u ħallahom jiżżewġu biss suwed, mulati, jew nies indiġeni. , sabiex tkisser il-poter tal-elites tal-era kolonjali u toħloq soċjetà mestizo. Qatt ir-relazzjonijiet bejn il-Paragwaj u l-bqija tal-Amerika t'Isfel. Minħabba restrizzjonijiet fuq il-libertà ta' Franza, Fulgencio Yegros u diversi mexxejja oħra tal-era tal-Indipendenza fl-1820 ippjanaw kolp ta' stat kontra Franza, li skoprew il-plott u kellhom lill-mexxejja tagħhom eżegwiti jew ħabs għal għomru.lia López
Gvern tal-familja López
Wara l-mewt ta' Francia fl-1840, il-Paragwaj kien iggvernat minn diversi uffiċjali militari taħt ġunta ġdida, sakemm Carlos Antonio López (allegatament neputi ta' Rodríguez de Francia) ħa l-poter fl-1841. López immodernizza l-Paragwaj u fetaħ għall-kummerċ barrani. Huwa ffirma patt ta' non-aggressjoni mal-Arġentina u ddikjara uffiċjalment l-indipendenza tal-Paragwaj fl-1842. Wara l-mewt ta' López fl-1862, il-poter ġie trasferit lil ibnu l-kbir, Francisco Solano López.
Ir-reġim tal-familja López kien ikkaratterizzat minn ċentraliżmu riġidu u mifrux fil-produzzjoni u d-distribuzzjoni. Ma kien hemm l-ebda distinzjoni bejn l-isferi pubbliċi u privati, u l-familja López kienet tirregola l-pajjiż bħallikieku kien proprjetà kbira.
Il-gvern eżerċita kontroll fuq l-esportazzjonijiet kollha. L-esportazzjoni ta' yerba mate u prodotti ta' valur tal-injam żammet il-bilanċ tal-kummerċ bejn il-Paragwaj u d-dinja ta' barra. Il-gvern Paragwajan kien estremament protezzjonist, qatt ma aċċetta self minn barra u impona tariffi għoljin fuq prodotti barranin importati. Dan il-protezzjoniżmu għamel is-soċjetà awtosuffiċjenti u evita wkoll id-dejn li jbatu l-Arġentina u l-Brażil. L-iskjavitù kienet teżisti fil-Paragwaj, għalkemm mhux fi kwantitajiet kbar, sal-1844, meta ġiet abolita legalment fil-kostituzzjoni l-ġdida.
Francisco Solano López, iben Carlos Antonio López, ħa post missieru bħala president-dittatur fl-1862 u ġeneralment kompla l-linja politika ta 'missieru. It-tnejn riedu jagħtu dehra internazzjonali tal-Paragwaj bħala “demokratiku u repubblikan”, iżda fil-fatt il-familja li tmexxi kellha kontroll kważi totali tal-ħajja pubblika kollha tal-pajjiż, inklużi l-knisja u l-universitajiet.
Militarment, Carlos Antonio López immodernizza u espandiet l-industrija u l-Armata tal-Paragwaj u saħħaħ ħafna d-difiżi strateġiċi tal-Paragwaj billi żviluppa l-Fortizza ta' Humaitá. Il-gvern impjega aktar minn 200 tekniku barrani, li installaw linji telegrafiċi u ferroviji biex jassistu l-industriji li qed jespandu tal-azzar, tessuti, karta u linka, bini tal-vapuri, armi, u porvli. Il-funderija Ybycuí, li tlestiet fl-1850, manifattura kanuni, mortars u balal ta 'kull kalibru. Il-bastimenti tal-gwerra tax-xmara nbnew fit-tarzni ta' Asunción. Inbnew fortifikazzjonijiet, speċjalment tul ix-Xmara Apa u fil-Gran Chaco. 22 Wara l-mewt ta' Carlos Antonio López, dawn il-proġetti komplew taħt ibnu Francisco Solano.
F'termini ta' żvilupp soċjoekonomiku, il-pajjiż ġie deskritt bħala “l-iktar Repubblika avvanzata fl-Amerika t’Isfel”, notevolment mill-imħallef u politiku Brittaniku Sir Robert Phillimore.
Skont George Thompson, logutenent kurunell tal-inġiniera fl-armata tal-Paragwaj qabel u matul il-gwerra, il-gvern ta’ López kien komparattivament tajjeb għall-Paragwaj:
Probabbilment fl-ebda pajjiż ieħor fid-dinja l-ħajja u l-proprjetà ma kienu sikuri daqs il-Paragwaj kollu matul ir-renju tiegħu ( Ata'ntonio López). Il-kriminalità kienet kważi mhux magħrufa u, meta twettqet, kienet immedjatament skoperta u kkastigata. Il-mases tan-nies kienu, forsi, l-aktar ferħanin fid-dinja. Bilkemm kellhom jaħdmu biex jaqilgħu l-għajxien. Kull familja kellha d-dar jew l-għarix tagħha fuq l-art tagħha. Fi ftit jiem ħawlu biżżejjed tabakk, qamħirrum u kassava għall-konsum tagħhom stess [...]. Li kellhom ġnien tal-larinġ f’kull għarix [...] u wkoll ftit baqar, kważi s-sena kollha ma kellhomx bżonn [...]. Il-klassijiet għolja, ovvjament, għexu aktar stil Ewropew...
Gwerra tal-Paragwaj (1864-1870)
Fit-12 ta' Ottubru, 1864, minkejja l-ultimatums tal-Paragwaj, il-Brażil (alleat mal-gvern Arġentin tal-Ġeneral Bartolomé Mitre u r-ribelli Urugwajani Colorados immexxija mill-Ġeneral Venancio Flores) invadew ir-Repubblika tal-Urugwaj sabiex iwaqqa’ l-gvern ta' dak iż-żmien (li kien taħt il-kmand tal-Partit Blanco, alleat ta’ López), u b’hekk bdiet il-Gwerra tal-Paragwaj.
Il-Paragwajani, immexxija mill-Marixxall tar-Repubblika Francisco Solano López, irritaljaw billi attakkaw lil Mato Grosso fil-15 ta' Diċembru 1864 u mbagħad iddikjaraw gwerra lill-Arġentina fit-23 ta' Marzu, 1865. Il-Gvern ta' Blanco twaqqa’ u ġie sostitwit minn gvern ta' Colorado taħt il-Ġeneral Venancio Flores. fit-22 ta' Frar, 1865. Sussegwentement, ir-Repubblika Arġentina, l-Imperu tal-Brażil u r-Repubblika tal-Urugwaj iffirmaw it-Trattat Sigriet tal-Alleanza Tripla kontra l-Gvern tal-Paragwaj fl-1 ta' Mejju 1865.
Fl-24 ta' Mejju, 1866, seħħet il-Battalja ta' Tuyutí, li fiha 6,000 raġel tilfu ħajjithom meta l-alleati rripeltaw attakk Paragwajan. Kienet meqjusa bħala l-aktar battalja mdemmija fl-Amerika t'Isfel matul il-gwerra.
Il-Paragwajani għamlu reżistenza ħarxa iżda fl-aħħar tilfu fl-1870 fil-Battalja ta' Cerro Corá, fejn il-Marixxall Solano López irrifjuta li jċedi u nqatel fl-azzjoni. Il-kawżi veri ta' din il-gwerra, li tibqa' l-iktar kunflitt internazzjonali imdemmi fl-istorja tal-Amerika, għadhom dibattibbli ħafna.
Il-Paragwaj tilef bejn 25% u 33% tat-territorju tiegħu lill-Arġentina u l-Brażil, ħallas dejn enormi tal-gwerra, u biegħ ammonti kbar ta' proprjetà nazzjonali biex jistabbilizza l-baġit intern tiegħu. L-agħar konsegwenza tal-gwerra kienet it-telf katastrofiku tal-popolazzjoni. Mill-inqas 50% tal-Paragwajani mietu waqt il-kunflitt, ċifri li l-pajjiż ħa bosta deċennji biex jirritorna għalihom. Dwar id-diżastru li sofrew il-Paragwajani fi tmiem il-gwerra, William D. Rubinstein kiteb:
"L-istima normali hija dik ta' popolazzjoni Paragwajana ta' bejn 450,000 u 900,000 abitant, 220,000 biss baqgħu ħajjin mill-gwerra, li minnhom 28,000 biss kienu irġiel adulti."
Matul l-ixkora ta' Asunción fl-1869, l-Armata Imperjali Brażiljana ppakkjat u ttrasportat l-Arkivju Nazzjonali tal-Paragwaj lejn Rio de Janeiro. Ir-rekords tal-Brażil mill-gwerra baqgħu klassifikati. Dan għamel l-istorja tal-Paragwaj fil-perjodi kolonjali u nazzjonali bikrija diffiċli biex tirriċerka u tistudja.
seklu 20
Fl-1904 faqqgħet ir-rivoluzzjoni liberali kontra l-gvern ta' Colorado. Il-gvern Liberali beda perijodu ta' instabbiltà politika kbira. Bejn l-1904 u l-1954 il-Paragwaj kellu wieħed u tletin president, li ħafna minnhom tneħħew mill-kariga bil-forza. Il-kunflitti bejn il-fazzjonijiet tal-partit liberali fil-gvern wasslu għall-Gwerra Ċivili tal-Paragwaj tal-1922.
Il-kunflitt tal-fruntiera mhux solvut mal-Bolivja dwar ir-reġjun ta' Chaco fl-aħħar faqqa' fil-bidu tas-snin tletin fil-Gwerra ta' Chaco. Wara telfiet kbar, il-Paragwaj għeleb lill-Bolivja u stabbilixxa s-sovranità fuq il-biċċa l-kbira tar-reġjun ikkontestat ta' Chaco. Wara l-gwerra, uffiċjali militari użaw skuntentizza popolari mal-politiċi liberali biex jaħtfu l-poter għalihom infushom. Fis-17 ta' Frar, 1936, ir-Rivoluzzjoni ta’ Frar ġabet fil-poter lill-Kurunell Rafael Franco. Bejn l-1940 u l-1948, il-pajjiż kien immexxi mill-Ġeneral Higinio Morínigo. Skuntentizza mal-gvern tiegħu rriżulta fil-gwerra ċivili tal-Paragwaj tal-1947. Wara dan, Alfredo Stroessner, beda jinvolvi ruħu f'serje ta 'plotti, li rriżultaw fil-kolp ta' stat militari tiegħu tal-4 ta' Mejju, 1954. Wara t-Tieni Gwerra Dinjija.
Segwa serje ta' gvernijiet instabbli sat-twaqqif fl-1954 tar-reġim tad-dittatur Alfredo Stroessner, li baqa’ fil-poter għal aktar minn tliet deċennji sal-1989. Il-Paragwaj mmodernizza sa ċertu punt taħt ir-reġim ta’ Stroessner, għalkemm il-ħakma tiegħu kienet ikkaratterizzata minn drittijiet umani estensivi. abbużi.
Stroessner u l-Partit Colorado ddeċidew il-pajjiż mill-1954 sal-1989. Id-dittatur issorvelja era ta 'espansjoni ekonomika.
Id-diviżjonijiet fil-Partit Colorado fis-snin tmenin u l-kundizzjonijiet prevalenti – l-età avvanzata ta’ Stroessner, il-karattru tar-reġim, il-kriżi ekonomika u l-iżolament internazzjonali – kienu katalisti għal dimostrazzjonijiet u dikjarazzjonijiet kontra r-reġim mill-oppożizzjoni qabel l-elezzjonijiet ġenerali tal-1988.
Fit-3 ta' Frar, 1989, Stroessner twaqqa' f'kolp ta' stat militari mmexxi mill-Ġeneral Andrés Rodríguez. Bħala president, Rodríguez waqqaf riformi politiċi, legali u ekonomiċi u beda tqarrib mal-komunità internazzjonali. Li jirrifletti l-għatx profond tal-foqra rurali għall-art, mijiet ta' nies immedjatament okkupaw eluf ta' acres ta' territorju mhux użat li jappartjenu lil Stroessner u l-assoċjati tiegħu; Sa nofs is-snin 90, 19,000 familja okkupaw 340,000 acres (138,000 ettaru). F'dak iż-żmien, 2.06 miljun ruħ għexu f'żoni rurali, aktar minn nofs il-popolazzjoni totali ta '4.1 miljun, u l-biċċa l-kbira kienu mingħajr art.
Preżenti
Minn Awwissu 2013 sal-15 ta' Awwissu, 2018, il-president tal-Paragwaj kien Horacio Cartes. Mill-15 ta' Awwissu, 2018, il-President tal-Paragwaj huwa Mario Abdo Benítez. It-tnejn huma mill-Partit konservattiv ta' Colorado. Fl-2021, il-Paragwaj sar l-ewwel pajjiż fl-Amerika t'Isfel li jipproduċi enerġija elettrika fuq il-provvista ta' enerġija rinnovabbli 100%. F'Mejju 2023, Santiago Peña tal-Partit Colorado fil-gvern rebaħ l-elezzjoni presidenzjali biex jieħu post Mario Abdo bħala l-president li jmiss tal-Paragwaj. Fil-15 ta' Awwissu, 2023, Santiago Peña ħa l-ġurament bħala l-president il-ġdid tal-Paragwaj.
Ġeografija
Il-Paragwaj huwa maqsum mix-Xmara Paragwaj f'żewġ reġjuni ġeografiċi distinti. Ir-reġjun tal-Lvant (Región Oriental); u r-reġjun tal-punent, imsejjaħ uffiċjalment Paragwaj tal-Punent (Reġjun tal-Punent) u magħruf ukoll bħala Chaco, li huwa parti mill-Gran Chaco. Il-pajjiż jinsab bejn latitudnijiet 19° u 28°S, u lonġitudnijiet 54° u 63°W.
It-terren jikkonsisti prinċipalment minn pjanuri bil-ħaxix u għoljiet imsaġar fir-reġjun tal-Lvant. Lejn il-punent hemm prinċipalment pjanuri baxxi u marshy. Il-Paragwaj fih sitt ekoreġjuni terrestri: Foresti Atlantiku ta' Fuq tal-Paraná, Chaco, Cerrado, Chaco Umidu, Pantanal, u Savanna mgħarrqa tal-Paraná. Kellha punteġġ medju tal-Indiċi tal-Integrità tal-Pajsaġġ tal-Foresti tal-2019 ta' 6.39/10, u kklassifikaha fl-74 post globalment minn 172 pajjiż. L-Akwifer Guaraní huwa baċin eżorreiku importanti għar-reġjun.
Għalkemm il-Paragwaj m'għandux l-art, għandu diversi bajjiet tal-lagi ta' min isemmi.
Ix-Xmara Paragwaj taqsam il-Paragwaj f'żewġ reġjuni: lejn il-punent ir-reġjun tal-Punent jew Chaco u lejn il-lvant ir-reġjun tal-Lvant (Paragwajan Paraneña). It-terren jikkonsisti minn pjanuri tal-ħaxix, għoljiet imsaġar fil-lvant tax-Xmara Paragwaj; ir-reġjun Gran Chaco fil-punent tax-Xmara Paragwaj l-aktar baxx, swampy ħdejn ix-xmara, u foresti niexfa u arbuxxelli tax-xewk. Żona: 406,752 km²: 396,176 km² (art), 10,576 km² (ilma); L-aktar punt baxx: Konfluwenza tax-xmajjar Paragwaj u Paraná f'46 m 'il fuq. n. m.; L-ogħla punt: Cerro Tres Kandú f'842 m 'il fuq mil-livell tal-baħar. n. m.; Fruntieri territorjali: Internazzjonali 3797 km: Arġentina: 1689 km, Bolivja: 742 km, Brażil: 1367 km.
Il-Paragwaj huwa maqsum fi 17-il dipartiment (Alto Paraguay, Alto Paraná, Amambay, Boquerón, Caaguazú, Caazapá, Canindeyú, Central, Concepción, Guairá, Itapúa, Cordillera, Misiones, Ñeembucú, Paraguarí, Presidente Hayes u San Pedro) u distrett kapitali ( Assunzjoni). It-territorju jikkonfina mal-Arġentina, il-Brażil u l-Bolivja. It-Tropiku ta 'Kaprikornu jgħaddi mill-belt ta' Belén, li tinsab fid-dipartiment ta 'Concepción, u tiddetermina żona torrid fit-tramuntana u żona moderata fin-nofsinhar. Il-pajjiż jestendi fuq erja totali ta' 406,752 km2, maqsuma f'żewġ reġjuni naturali differenzjati sew: ir-Reġjun tal-Lvant u r-Reġjun tal-Punent, kull wieħed bil-partikolaritajiet tiegħu. Għalkemm huwa nieqes minn kosta marittima, it-territorju huwa mqassam fl-intier tiegħu minn bosta kanali tal-ilma li jikkostitwixxu n-netwerk idrografiku importanti tal-Baċir tal-Plata, minbarra li huwa s-sede tal-Akwifer Guaraní, meqjus bħala wieħed mir-riżervi kbar tal-ilma ħelu fil-Baċir tal-Plata. reġjun.pjaneta. Il-Paragwaj u l-Paraná huma x-xmajjar ewlenin. Asunción, il-kapitali, toffri l-profil ta’ belt kożmopolitana fuq skala umana. Bi toroq wiesgħa u miksija bis-siġar, b'kampjuni tal-fjuri fl-istaġuni kollha tas-sena, għandha infrastruttura effiċjenti ta 'lukandi, ċentri tax-xiri, ċinema u teatri. Bliet importanti oħra huma l-ibliet tal-fruntiera: Encarnación, Ciudad del Este u Pedro Juan Caballero.
Klima
Il-klima b'mod ġenerali hija tropikali għal subtropikali. Bħal ħafna mill-artijiet fir-reġjun, il-Paragwaj għandu biss perjodi mxarrba u niexfa. Ir-riħ għandhom rwol importanti biex jinfluwenzaw il-klima tal-Paragwaj: bejn Ottubru u Marzu, jonfoħ ir-riħ sħun mill-baċin tal-Amażonja fit-tramuntana, filwaqt li l-perjodu bejn Mejju u Awwissu jġib irjieħ kesħin mill-Andes.
In-nuqqas ta' firxiet ta' muntanji biex jiffurmaw barriera naturali jippermetti li r-riħ jilħqu veloċitajiet sa 161 km/h (100 mph). Dan jikkawża wkoll bidliet sinifikanti fit-temperatura f'perjodu qasir ta' żmien; Bejn April u Settembru, it-temperaturi kultant jinżlu taħt l-iffriżar. Jannar huwa l-aktar xahar sħun tas-sajf, b’temperatura medja ta’ kuljum ta' 28.9 grad Celsius (84 grad F).
Ix-xita tvarja konsiderevolment madwar il-pajjiż, b'xita sinifikanti fil-partijiet tal-Lvant u kundizzjonijiet semi-aridi fil-punent imbiegħed. Iċ-ċinturin tal-foresti tal-Lvant Imbiegħed jirċievi medja ta '170 ċentimetru (67 in) ta' xita fis-sena, filwaqt li r-reġjun tal-Punent Chaco tipikament jirċievi mhux aktar minn 50 ċentimetru (20 in) bħala medja fis-sena. Ix-xita fil-punent għandha tendenza li tkun irregolari u tevapora malajr, u tikkontribwixxi għan-aridità taż-żona.
Fawna
Il-fawna selvaġġa fil-Paragwaj tinkludi ċriev tas-swamp, xadini, armadillos, anteaters, lontra, ħanżir selvaġġ, tapirs, ġagwar, ocelots, friefet il-lejl u nutria.
Fost l-annimali indiġeni nistgħu nsibu:
- Għasafar: Benteveos, magpies Creole, għasafar tal-qanpiena, għasafar fantażma, woodpeckers bil-crested aħmar, Kokki barra, saw ducks, pappagalli tal-vinużi, Egrets blu u Chickadees,
- Mammiferi: Anteaters, volpijiet li jieklu l-granċi u armadilli ġganti.
- Rettili: ñacaninás, anacondas isfar u gremxul alligatur.
L-aktar speċi ta' annimali vulnerabbli huma l-lontra ġgant u l-falkun abjad. Kemm f'Villarrica kif ukoll f'ħafna minn Guairá, speċi bħall-tapir u l-ġaguar huma prattikament estinti. L-ewwel minħabba l-kaċċa għall-konsum u t-tkabbir taż-żona urbana. It-tieni minħabba d-deforestazzjoni tal-ħabitat tagħha u l-kaċċa. Speċi oħra mhedda hija l-oncilla (Leopardus guttulus), li tbati mill-kummerċ illegali fil-ġilda tagħha, tikkonflitti mal-klieb domestiċi u inċidenti tat-triq.
Waħda mill-attrazzjonijiet tal-Park Manuel Ortiz Guerrero huma l-capybaras li diġà huma mdorrijin jinteraġixxu mal-viżitaturi. Speċi oħra li tgħix hemm u li tinsab fil-periklu ta' estinzjoni iżda li ma tistax tidher hija l-hekk imsejħa Azara agouti. Fl-istess park tista' ssib annimali oħra indiġeni u introdotti bħal biguas, ħamiem, marokks u wiżż.
Fir-rigward tal-pjanti indiġeni, huma osservati lapachos, jacarandás, ibirapytás, yvyrarós, araucarias, timbós, bambus u peteribies. Fost il-flora mhedda hemm l-yvyra ysy (Protium heptaphyllum) u ċ-ċedru.30
Fit-toroq tal-viċinat urbani hemm siġar tal-frott indiġeni u eżotiċi bħal lumi, gwava, oranġjo, grejpfrut, tut, pacurí, aċerola, banana, avokado u mango.
Gvern u politika
Il-Paragwaj huwa repubblika demokratika rappreżentattiva, b'sistema b'ħafna partiti u separazzjoni tal-poteri fi tliet fergħat. Is-setgħa eżekuttiva hija eżerċitata biss mill-President, li huwa kap tal-Istat u kap tal-Gvern. Is-setgħa leġiżlattiva hija mogħtija fiż-żewġ kmamar tal-Kungress Nazzjonali. Is-setgħa ġudizzjarja hija mogħtija lill-qrati u t-tribunali tal-liġi ċivili u Qorti Suprema tal-Ġustizzja ta' disa' membri, kollha kemm huma indipendenti mill-eżekuttiv u l-leġiżlattiv.
Militari
Il-militar tal-Paragwaj jikkonsisti minn armata, navy (inklużi l-avjazzjoni navali u l-korp tal-baħar), u forza tal-ajru. Il-kostituzzjoni tal-Paragwaj tistabbilixxi lill-president tal-pajjiż bħala kmandant in-kap tal-forzi armati.
Il-Paragwaj għandu servizz militari obbligatorju; L-irġiel kollha ta’ 18-il sena, kif ukoll l-irġiel ta’ 17-il sena fis-sena li jagħlqu 18-il sena, huma suġġetti għal sena ta’ servizz attiv. Għalkemm il-Kostituzzjoni tippermetti l-oġġezzjoni tal-kuxjenza, għadha ma għaddiet l-ebda liġi abilitanti.
Il-Paragwaj ssieħeb mal-Istati Uniti fi sforzi reġjonali kontra t-terroriżmu u t-traffikar tad-droga. F'Lulju 2005, il-forzi speċjali tal-Istati Uniti bdew jaslu fil-bażi tal-ajru Mariscal Estigarribia tal-Paragwaj biex jappoġġjaw taħriġ konġunt u operazzjonijiet umanitarji Fl-2019, Asunción ospitat l-ewwel laqgħa tal-Mekkaniżmu tas-Sigurtà Reġjonali (MSR), li jippromwovi l-kooperazzjoni bejn il-Paragwaj, l-Arġentina, il-Brażil u. l-Istati Uniti biex jindirizzaw il-kriminalità transnazzjonali u t-terroriżmu fir-reġjun tat-“triple border”.
Il-Paragwaj huwa t-73 l-iktar pajjiż paċifiku fid-dinja, skont l-Indiċi tal-Paċi Globali tal-2024.
Organizzazzjoni Territorjalii
Il-Paragwaj huwa Stat unitarju li għandu tendenza lejn id-deċentralizzazzjoni amministrattiva tal-stat, bil-mod stabbilit mill-kostituzzjoni u l-liġijiet. Għall-finijiet tal-istrutturar politiku u amministrattiv tal-Istat, it-territorju nazzjonali huwa maqsum, minn grad akbar għal inqas, f'dipartimenti, distretti jew muniċipalitajiet li, fil-limiti tal-kostituzzjoni u l-liġijiet, igawdu minn awtonomija politika, amministrattiva u regolatorja. għall-ġestjoni tal-interessi tagħha, u awtarkija fil-ġbir u l-investiment tar-riżorsi tagħha.
Reġjuni
Mil-lat ġeografiku, il-pajjiż huwa maqsum f'żewġ reġjuni separati mix-Xmara Paragwaj:
Reġjun tal-Punent
Ir-Reġjun tal-Punent jew Chaco, li jkopri 3 mis-17-il dipartiment tal-pajjiż (Boquerón, Alto Paragwaj, Presidente Hayes), li huma l-akbar fiż-żona. Dan ir-reġjun għandu 61% tat-territorju nazzjonali u huwa dar għal ftit aktar minn 2% tal-popolazzjoni. It-territorju tiegħu huwa magħmul minn qiegħ il-baħar li ħareġ fl-era tal-Kwaternarju ta’ artijiet niexfa u tafal, popolati minn arbuxxelli estensivi u msaġar tal-palm, estwarji, laguni u nixxigħat. Il-produzzjoni ekonomika tagħha, magħmula minn xi għelejjel u speċjalment bhejjem, hija kkonċentrata fid-Dipartiment tal-President Hayes u Boquerón. Il-klima tar-reġjun hija prinċipalment sħuna u niexfa. Kienet ix-xena tal-Gwerra Chaco, waħda mill-aktar fatali fl-Amerika Latina matul is-seklu 20.
Reġjun tal-Lvant
Ir-Reġjun tal-Lvant jew Paraneña, li jkopri 14 mis-17-il dipartiment tal-pajjiż, minbarra d-distrett kapitali (Asunción), kwartieri ġenerali tat-tliet fergħat tal-gvern. Dan ir-reġjun ikopri 39% tat-territorju nazzjonali u huwa dar għal ftit aktar minn 97% tal-popolazzjoni. Għandha aktar minn 800 xmara u nixxiegħa u 95% tal-artijiet tagħha huma kultivati. F'dan ir-reġjun hemm l-istituzzjonijiet ewlenin tar-Repubblika u l-wirt storiku u kulturali l-aktar importanti. Fiha l-akbar struttura tas-servizzi tas-saħħa, tat-toroq, edukattivi, tal-komunikazzjoni u bażiċi. Il-klima hija predominantement moderata (sħun) u b'xita.
Dipartimenti
Il-Paragwaj huwa stat unitarju li għandu tendenza lejn id-deċentralizzazzjoni, bil-mod stabbilit mill-kostituzzjoni u l-liġijiet. Għall-finijiet tal-istrutturar politiku u amministrattiv tal-Istat, it-territorju nazzjonali huwa maqsum, minn grad akbar għal inqas, f’dipartimenti, distretti jew muniċipalitajiet li, fil-limiti tal-kostituzzjoni u l-liġijiet, igawdu minn awtonomija politika, amministrattiva u regolatorja. għall-ġestjoni tal-interessi tagħha, u awtarkija fil-ġbir u l-investiment tar-riżorsi tagħha. Bil-Liġi Nru 71/92 tas-6 ta’ Novembru 1992, il-Paragwaj huwa kkostitwit fi 17-il dipartiment u Distrett Kapitali, Asunción - li hija s-sede tas-setgħat tal-Istat -, dan tal-aħħar jikkostitwixxi muniċipalità indipendenti mid-dipartimenti kollha mis-sena. 1993. Kull dipartiment huwa magħmul minn distretti muniċipali u kull dipartiment għandu kapital (sede tal-gvern), dawn tal-aħħar min-naħa tagħhom huma s-sede tal-gvernijiet dipartimentali tad-dipartimenti rispettivi tagħhom. Il-gvern ta' kull dipartiment huwa eżerċitat minn gvernatur (ekwivalenti għall-Fergħa Eżekuttiva dipartimentali); u minn Bord Dipartimentali (ekwivalenti għas-Setgħa Leġiżlattiva dipartimentali), elett b’vot dirett taċ-ċittadini li jgħixu fid-dipartimenti rispettivi, f’elezzjonijiet li jikkoinċidu mal-elezzjonijiet ġenerali, u jservu għal ħames snin. Il-kwartieri ġenerali ta 'dawn il-governorati jinsabu fil-kapitali dipartimentali rispettivi. Bl-istess mod, kull dipartiment għandu d-Distrett Ġudizzjarju tiegħu (ekwivalenti għall-Fergħa Ġudizzjarja dipartimentali), min-naħa tiegħu dipendenti fuq il-Qorti Suprema tal-Ġustizzja tal-Paragwaj, ibbażata f'Asunción. Min-naħa l-oħra, kull dipartiment għandu l-kwota tiegħu għall-Kamra tad-Deputati tal-Paragwaj, li tirrappreżenta l-Fergħa Leġiżlattiva Nazzjonali.
Muniċipalitajiet
Fis-sistema legali tal-Paragwaj, il-muniċipalitajiet (imsejħa wkoll distretti jew bliet; fil-Guraní, tavare) huma suddiviżjonijiet tad-dipartimenti u wkoll l-iżgħar kostitwenzi politiċi-amministrattivi tal-pajjiż. Hemm distrett li ma jappartjeni lill-ebda dipartiment: id-“Distrett Kapitali” li huwa Asunción, kapitali tal-pajjiż u għalhekk, sede tas-setgħat tal-Istat. Fil-pajjiż hemm total ta’ 263 muniċipalità (262 muniċipalità – mis-17-il dipartiment – flimkien mad-Distrett Kapitali).[2]Min-naħa l-oħra, kull muniċipalità hija maqsuma f'żoni urbani u rurali. Iż-żona urbana terġa' tinqasam f'distretti (jew distretti, fil-każ ta' Asunción). Filwaqt li ż-żona rurali hija maqsuma f'postijiet jew insedjamenti żgħar imsejħa kolonji jew kumpaniji. Xi muniċipalitajiet, bħal Asunción, Fernando de la Mora, Ciudad del Este, San Lorenzo, Ñemby, fost oħrajn, m'għandhomx żona rurali, peress li huma muniċipalitajiet kompletament urbanizzati. Iżda ħafna mill-muniċipalitajiet tal-pajjiż għandhom kemm żoni urbani kif ukoll rurali, f'perċentwali differenti. Il-gvern ta 'kull muniċipalità huwa eżerċitat mill-Amministrazzjoni Muniċipali, u l-Bord Muniċipali, skont id-dispożizzjonijiet tal-artikolu 20 tal-Liġi Organika Muniċipali (LOM). Dawk li jiffurmaw l-uffiċċju tas-Sindku huma s-Sindku u d-dipartimenti amministrattivi tal-muniċipalità. Is-Sindku huwa l-amministratur ġenerali tad-distrett, li jiġi elett direttament miċ-ċittadini biex jopera għal perjodu ta’ 5 snin, filwaqt li l-kunsilliera integrati fil-Bord Muniċipali jdumu 5 snin fil-kariga, bil-possibbiltà li jerġgħu jiġu eletti, u li l-funzjoni tiegħu hija limitata għal dik ta' korp deliberattiv u leġiżlattiv tal-gvern muniċipali.
Storja ta' l-organizzazzjoni territorjali tal-Paragwaj
Matul l-istorja tal-organizzazzjoni territorjali tal-Paragwaj, kien hemm diversi modifiki fi snin differenti fir-rigward tad-delimitazzjoni tad-dipartimenti, jew l-elezzjoni tal-kapitali dipartimentali rispettivi tagħhom, kif ukoll il-ħolqien ta 'muniċipalitajiet ġodda u d-delimitazzjonijiet rispettivi tagħhom. . Sa qabel ma għaddew liġijiet fir-rigward tad-diviżjoni politika tal-pajjiż fl-1906, matul is-seklu 19 il-popolazzjonijiet kienu jissejħu partiti, iżda ma kellhom l-ebda delimitazzjoni preċiża jew konfigurazzjoni ġeografika speċifika. Sal-bidu tas-seklu 20, il-pajjiż baqa' jbati l-konsegwenzi negattivi tal-gwerra kontra l-Alleanza Tripla, li kienet ipproduċiet bħala effett territorjali tixrid kbir ta' popolazzjoni u netwerk ta' bliet bi ftit abitanti, mingħajr rabtiet kbar bejniethom, kif ukoll konċentrazzjoni demografika dejjem tikber fir-reġjun ta' Asunción (magħrufa llum bħala Gran Asunción). Nistgħu ngħidu li l-organizzazzjoni territorjali tal-pajjiż lejn l-aħħar tas-seklu 19 u l-bidu tas-seklu 20 bażikament kienet hekk: Il-kapitali tar-Repubblika: Asunción Is-86 partit (distretti attwali) tar-reġjun tal-Lvant - aktar tard maqsuma fi 8 'dipartimenti' Parti miċ-Chaco, taħt amministrazzjoni militari.
Ekonomija
Fl-2005, il-Fond Monetarju Internazzjonali ddikjara li inqas minn 10% tal-ħaddiema tal-Paragwaj jipparteċipaw fis-sistema tal-pensjoni, li 95% minnha hija amministrata minn żewġ istituzzjonijiet. It-tnejn huma ffinanzjati permezz ta' sistema ta' pay-as-you-go mill-kontribuzzjonijiet tal-ħaddiema; L-ewwel, l-Istitut tas-Sigurtà Soċjali, huwa maħsub għall-impjegati tas-settur privat, u l-fond fiskali, għall-impjegati pubbliċi (inklużi professuri universitarji, għalliema, impjegati ġudizzjarji, uffiċjali tal-armata u uffiċjali tal-pulizija) u veterani tal-Gwerra Chaco (jew id-dixxendenti tagħha).
L-ekonomija tas-suq hija kkaratterizzata minn settur informali kbir, ikkaratterizzat mir-riesportazzjoni ta' oġġetti tal-konsumatur importati lejn pajjiżi ġirien, kif ukoll l-attivitajiet ta' eluf ta' mikrointrapriżi u bejjiegħa urbani fit-toroq. Madankollu, fl-aħħar għaxar snin l-ekonomija tal-Paragwaj diversifikat b'mod spettakolari, bl-industriji tal-enerġija, il-partijiet tal-karozzi u l-ħwejjeġ imexxu t-triq.
L-aktar żoni urbani importanti tal-Paragwaj jinsabu tul il-fruntiera bejn l-Arġentina u l-Paragwaj: Asunción, Alberdi, Encarnación, Pilar u Ciudad del Este, din tal-aħħar hija t-tielet l-iktar żona ħielsa importanti fid-dinja, biss wara Miami u Hong Kong Persentaġġ kbir tal-popolazzjoni, speċjalment fiż-żoni rurali, tieħu l-għajxien tagħhom minn attività agrikola, ħafna drabi fuq bażi ta' sussistenza. Minħabba l-importanza tas-settur informali, huwa diffiċli li jinkisbu miżuri ekonomiċi preċiżi. L-ekonomija kibret malajr bejn l-2003 u l-2013 hekk kif id-domanda globali dejjem tikber għall-komoditajiet flimkien ma' prezzijiet għoljin u klima favorevoli biex tappoġġja l-espansjoni tal-esportazzjonijiet tal-Paragwaj bbażati fuq il-komoditajiet.
Il-Bank Ċentrali tal-Paragwaj huwa l-ogħla awtorità monetarja tal-pajjiż u l-korp li jirregola l-finanzi u l-ekonomija tiegħu. Il-kwartieri ġenerali tagħha jinsabu fil-lokal Carmelitas ta' Asunción.
Agrikoltura
Il-Paragwaj huwa s-sitt l-akbar produttur tad-dinja tas-sojja, it-tieni l-akbar produttur ta' stevia u d-disa' l-akbar esportatur taċ-ċanga.
Fl-2018, minbarra l-fażola tas-sojja, il-pajjiż kellu produzzjoni kbira ta' qamħirrum u kannamieli taz-zokkor, fejn kien pożizzjonat bħala l-21 produttur dinji; Uċuħ tar-raba' importanti oħra fil-pajjiż huma kassava, ross, qamħ, larinġ, yerba mate u sorgu. Fil-bhejjem, il-Paragwaj ipproduċa, fl-2020, 481 elf tunnellata ta' ċanga, li kien is-26 l-akbar produttur fid-dinja.
Il-kultivazzjoni tas-sojja ġiet introdotta fil-biċċa l-kbira mill-Brażiljani: fl-2019, kważi 70% tal-produtturi tas-sojja u tar-ross fil-Paragwaj kienu nies mill-Brażil jew dixxendenti tal-Brażiljani (l-hekk imsejħa brasiguaios). L-ewwel produtturi Brażiljani bdew jaslu fil-pajjiż fis-snin 80 Qabel il-wasla tal-Brażiljani, ħafna mill-art fil-Paragwaj kienet mhux ikkultivata.
Aktar minn 80% tal-art li tinħarat hija f'idejn 2.6% tas-sidien tal-art. Kważi 8 miljun ettaru ngħataw illegalment, bi ksur tal-liġi agrarja, lill-partitarji tar-reġim matul id-dittatorjat ta’ Alfredo Stroessner (1954-1989), u l-Istat ma għamel xejn minn dakinhar biex jidentifika l-benefiċjarji ta’ dan l-arrikkiment illeċitu. Fost dawn is-sidien hemm ġenerali, negozjanti u politiċi, eks-presidenti tar-Repubblika, id-dittatur tan-Nikaragwa Anastasio Somoza Debayle u anke l-Partit Colorado fil-gvern. Aktar minn 130 mexxej tal-bdiewa nqatlu mill-waqgħa ta’ Stroessner fl-1989.
Il-metodi tal-approprjazzjoni tal-art fil-Paragwaj huma numerużi. L-ekonomista Luis Rojas jafferma li l-aktar metodu komuni huwa x-xiri ta' art mingħand produtturi żgħar: "Il-bidwi jiġi offrut somma flus li qatt ma ra f'ħajtu. Jimmaġina li hija fortuna, imur il-belt , "Jqatta' kollox fi tliet jew erba' xhur u jkabbar iċ-ċinturini tal-faqar, għax m'hemmx xogħol." Oxfam tistma li 900,000 persuna tkeċċew mill-kampanja fl-aħħar għaxar snin, li jirrappreżentaw kważi seba’ tal-popolazzjoni. Din il-kotra ta’ bdiewa bla art tkabbar iċ-ċinturini tal-faqar madwar Asunción, il-kapitali.
Industrija u manifattura
Il-Bank Dinji jiġbor lista tal-pajjiżi produtturi ewlenin kull sena, ibbażata fuq il-valur totali tal-produzzjoni. Fil-lista tal-2019, il-Paragwaj kklassifikat fid-79 fost l-aktar industriji siewja fid-dinja (US $ 6.9 biljun). Il-pajjiż kien is-seba’ l-akbar produttur taż-żejt tas-sojja fid-dinja fl-2018.
L-industrija tal-minjieri tal-Paragwaj tipproduċi madwar 25% tal-prodott gross domestiku (PGD) tal-pajjiż u timpjega madwar 31% tal-forza tax-xogħol. Il-produzzjoni tas-siment, il-mineral tal-ħadid u l-azzar isseħħ b'mod komuni fis-settur industrijali tal-Paragwaj kollu. It-tkabbir tal-industrija kien immexxi aktar mill-industrija tal-maquila, b’kumplessi industrijali kbar li jinsabu fin-naħa tal-Lvant tal-pajjiż. Il-Paragwaj nieda ħafna inċentivi mmirati biex jattiraw industriji lejn il-pajjiż. Waħda minnhom hija l-hekk imsejħa “liġi tal-maquila”, li biha l-kumpaniji jistgħu jiċċaqilqu lejn il-Paragwaj, li jgawdu minn rati ta’ taxxa minimi.
Fl-industrija farmaċewtika, il-kumpaniji Paragwajani bħalissa jkopru 70% tal-konsum domestiku u bdew jesportaw il-mediċini. Il-Paragwaj qed jissostitwixxi malajr lill-fornituri barranin biex jissodisfa l-ħtiġijiet tal-medikazzjoni tal-pajjiż. Tkabbir qawwi jidher ukoll fil-produzzjoni ta' żjut li jittieklu, ħwejjeġ, zokkor organiku, ipproċessar tal-laħam u azzar.
Fl-2003, l-industrija tal-manifattura kienet tirrappreżenta 13.6% tal-PGD u impjegat madwar 11% tal-popolazzjoni attiva fl-2000. L-attività ewlenija tal-manifattura tal-Paragwaj tiffoka fuq l-ikel u x-xorb. Prodotti tal-injam, prodotti tal-karta, ġlud, u prodotti minerali mhux metalliċi jikkontribwixxu wkoll għat-totali tal-industrija tal-manifattura. It-tkabbir kostanti tal-PGD tal-manifattura matul id-disgħinijiet (1.2% fis-sena) stabbilixxa l-istadju għall-2002 u l-2003, meta r-rata tat-tkabbir annwali żdiedet għal 2.5%. Il-Paragwaj kklassifikat fit-98 post fl-Indiċi tal-Innovazzjoni Globali fl-2023.
Infrastruttura
Trasport
Skont dejta uffiċjali mill-MOPC (Ministeru tax-Xogħlijiet Pubbliċi u l-Komunikazzjoni tal-Paragwaj), fl-2019, kien hemm total ta' 78,850 km (48,995 mi) ta' toroq, li minnhom 10,372 km (6,445 mi) kienu asfaltati. Wieħed mill-investimenti riċenti l-aktar importanti fl-istorja tal-pajjiż huwa l-kostruzzjoni tal-Kuritur Bijoċeaniku, li se jaqsam it-tramuntana tal-Paragwaj f'linja orizzontali, li jgħaqqad il-Brażil mal-Arġentina, u jilħaq kemm il-portijiet tat-Tramuntana taċ-Ċili kif ukoll il-portijiet Brażiljani. Ix-xogħol se jiftaħ rotta ġdida għall-esportazzjoni tal-prodotti lejn l-Asja, u se jippermetti l-iżvilupp ta' reġjun iżolat tal-Paragwaj, il-Chaco. Fi Frar 2022, il-Paragwaj inawgura 275 km tal-awtostrada (madwar nofs ir-rotta), li tgħaqqad lil Carmelo Peralta (Alto Paragwaj), fuq il-fruntiera mal-Brażil, ma 'Loma Plata (Boquerón), fiċ-ċentru tal-pajjiż. Il-Paragwaj ilu jimplimenta wkoll l-ewwel awtostrada doppja tal-pajjiż: 149 km tar-Rotta 2, li tgħaqqad il-kapitali Asunción ma' Ciudad del Este, fuq il-fruntiera mal-Brażil (l-awtostrada li tgħaqqad ukoll mal-port ta' Paranaguá). F'Jannar 2022, kien kważi 100 km irduppjat.
s-sistema Paraná-Paragwaj hija passaġġ naturali navigabbli twil 1,600 km mit-tramuntana sa nofsinhar, li jagħti lir-reġjun aċċess dirett għall-oċean, għalhekk it-trasport tax-xmajjar huwa importanti u estensiv, bil-biċċa l-kbira tat-traffiku marittimu kummerċjali kkonċentrat fil-port ta' Buenos Aires. Asunción hija waħda mill-portijiet ewlenin fil-Paragwaj.
L-ajruport ta' Asunción huwa waqfa importanti għal-linji tal-ajru internazzjonali u l-ajruport ta' Ciudad del Este huwa ċentru internazzjonali importanti tal-merkanzija bl-ajru.
Enerġija
L-elettriku kollu tal-Paragwaj huwa ġġenerat mill-enerġija idroelettrika, li jagħmilha waħda mill-aktar nodfa fid-dinja.
l-Paragwaj għandu kapaċità installata ta 'produzzjoni tal-elettriku ta' 8,110 MW, li tipproduċi 63 biljun kWh/sena fl-2016; B'konsum domestiku ta '15-il biljun kWh biss, il-produzzjoni żejda tinbiegħ lill-Brażil, l-Arġentina u l-Urugwaj, u b'hekk il-Paragwaj isir l-akbar esportatur fid-dinja ta' enerġija elettrika. Din il-produzzjoni ġejja minn żewġ proġetti idroelettriċi kbar tul il-fruntieri tagħha, inkluża l-Itaipú Dam, it-tieni l-akbar stazzjon tal-ġenerazzjoni fid-dinja.
Demografija
Il-popolazzjoni tal-Paragwaj hija mqassma b'mod irregolari madwar il-pajjiż, bil-maġġoranza l-kbira tan-nies jgħixu fir-reġjun tal-Lvant qrib il-kapitali u l-akbar belt, Asunción, li tirrappreżenta 10% tal-popolazzjoni tal-pajjiż. Ir-reġjun Gran Chaco, li jinkludi d-Dipartiment tal-Alto Paragwaj, Boquerón u Presidente Hayes, u jirrappreżenta madwar 60% tat-territorju, huwa dar għal inqas minn 4% tal-popolazzjoni. Madwar 63% tal-Paragwajani jgħixu f'żoni urbani, u jagħmlu lill-Paragwaj wieħed mill-inqas nazzjonijiet urbanizzati fl-Amerika t'Isfel.
Għal ħafna mill-istorja tiegħu, il-Paragwaj kien riċevitur tal-immigranti, minħabba d-densità baxxa tal-popolazzjoni tiegħu, speċjalment wara l-kollass demografiku kkawżat mill-Gwerra tal-Paragwaj. L-immigranti jinkludu Taljani, Ġermaniżi, Spanjoli, Ingliżi, Russi, Koreani, Ċiniżi, Għarab, Ġappuniżi, Ukraini, Pollakki, Lhud, Brażiljani, Arġentini, Amerikani, Bolivjani, Venezwelani, Messikani, Ċileni, Tajwaniżi, Asjatiċi u Urugwajani. Flimkien mal-Arġentini Ġermaniżi, il-Paragwajani Ġermaniżi huma waħda mill-komunitajiet Ġermaniżi l-aktar prominenti u li qed jikbru fl-Amerika t'Isfel, b'madwar 25,000 Mennonite li jitkellmu bil-Ġermaniż jgħixu fil-Paragwajan Chaco. Is-settlers Ġermaniżi waqqfu diversi bliet, bħal Hohenau, Philadelphia, Neuland, Obligado, u Nueva Germania. Diversi websajts li jippromwovu l-immigrazzjoni Ġermaniża lejn il-Paragwaj jsostnu li bejn 5 u 7% tal-popolazzjoni hija ta' antenati Ġermaniżi,] inklużi 150,000 persuna ta' dixxendenza Ġermaniża-Brażiljana. Bl-istess mod, mis-snin għoxrin sas-snin tletin, il-Paragwaj rċieva mewġiet ta' immigranti Slavi li stabbilixxew f’Asunción u fin-Nofsinhar tal-Paragwaj (Itapúa, Misiones u Ñeembucú), speċjalment fil-bliet ta' Fram, Coronel Bogado, Encarnación, San Juan of Paraná, San Ignacio u Pilar. . Il-Paragwaj kien ukoll kenn għall-komunitajiet ippersegwitati minħabba fidi reliġjuża, bħall-Bruderhof, li kienu sfurzati jitilqu mill-Ingilterra fl-1941 minħabba t-twemmin paċifist tagħhom. Ħafna minn dawn il-komunitajiet żammew il-lingwi u l-kultura tagħhom, partikolarment il-Brażiljani, li jirrappreżentaw l-akbar u l-aktar grupp ta' immigranti prominenti, li jammontaw għal madwar 400,000. Ħafna Paragwajani Brażiljani huma ta' nisel Ġermaniż, Taljan u Pollakk. Huwa stmat li hemm 63,000 Afro-Paragwajan, li jinkludu 1% tal-popolazzjoni.
M'hemm l-ebda dejta uffiċjali dwar il-kompożizzjoni etnika tal-popolazzjoni tal-Paragwaj, peress li d-Dipartiment tal-Istatistika, Stħarriġ u Ċensimenti tal-Paragwaj ma jistaqsix dwar ir-razza u l-etniċità fl-istħarriġ taċ-ċensiment, għalkemm jistaqsi dwar il-popolazzjoni indiġena. Skont iċ-ċensiment tal-2022, in-nies indiġeni kienu jiffurmaw 2.3% tal-popolazzjoni totali tal-Paragwaj.
Tradizzjonalment, il-maġġoranza tal-popolazzjoni tal-Paragwaj hija meqjusa bħala mestizo. Skont iċ-ċensiment tal-2022, il-Paragwaj għandu popolazzjoni ta' 6,109,944, li minnhom 95% huma mestizo/abjad u 5% huma mmarkati "oħrajn", li jinkludi membri ta' 17-il grupp indiġenu etnolingwistiku differenti.
Reliġjon
Il-Kristjaneżmu, partikolarment il-Kattoliċiżmu, huwa r-reliġjon dominanti fil-Paragwaj. Skont iċ-ċensiment tal-2002, 89.9% tal-popolazzjoni kienet Kattolika, 6.2% kienu Protestanti evanġeliċi, 1.1% identifikati ma' setet Kristjani oħra, u 0.6% kienu jipprattikaw reliġjonijiet indiġeni. Rapport tad-Dipartiment tal-Istat tal-Istati Uniti dwar il-Libertà Reliġjuża jsemmi l-Kattoliċiżmu, il-Protestantiżmu evanġeliku, il-Protestantiżmu prinċipali, il-Ġudaiżmu (Ortodoss, Konservattiv u Riformat), Il-Knisja ta' Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Jiem u l-Fidi Baháʼí bħala gruppi reliġjużi prominenti. Isemmi wkoll komunità Musulmana kbira fl-Alto Paraná (bħala riżultat tal-immigrazzjoni mill-Lvant Nofsani, speċjalment il-Libanu) u komunità Mennonita prominenti f'Boquerón.
Kull 18 ta' Diċembru jsir pellegrinaġġ fil-belt ta' Itape f'ġieħ id-devozzjoni Marjana lokali li hija l-istess ikona tal-belt ta' Caacupe. Aktar minn 50,000 viżitatur minn madwar il-pajjiż jattendu għal dan l-avveniment reliġjuż.
F'Caupé l-attrazzjoni ewlenija hija l-bażilika li fiha tiġi meqjuma l-Verġni tal-Immakulata Kunċizzjoni tal-Mirakli, jew Verġni ta' Caacupé, li għall-qima tagħha jiġu pellegrini devoti kull sena, fid-data tat-8 ta' Diċembru. Dawn jaslu f'karavans twal ta' walkers sabiex iwettqu l-wegħdiet tagħhom li saru lill-Verġni. Ħdejn il-bażilika minuri hemm il-kappella l-antika u l-Bir tal-Verġni, li skont it-tradizzjoni popolari għandu proprjetajiet ta' fejqan.
Lingwi
Il-Paragwaj huwa nazzjon bilingwi. Kemm l-Ispanjol kif ukoll il-Gurani huma lingwi uffiċjali. Guaraní huwa vestiġju notevoli tal-kultura indiġena Guaraní li ġarrbet fil-Paragwaj. Il-guarani jippretendi postha bħala waħda mill-aħħar lingwi nazzjonali indiġeni li baqgħu ħajjin u li qed jirnexxu tal-Amerika t'Isfel. Fl-2015, l-Ispanjol kien mitkellem minn madwar 87% tal-popolazzjoni, filwaqt li l-Guraní huwa mitkellem minn aktar minn 90%, jew ftit aktar minn 5.8 miljun kelliema. 52% tal-Paragwajani rurali huma bilingwi bil-Guraní. Filwaqt li l-Guraní għadu mitkellem ħafna, l-Ispanjol ġeneralment jirċievi trattament preferenzjali fil-gvern, in-negozju, il-midja, u l-edukazzjoni bħala waħda mill-lingua francas tal-Amerika t'Isfel.
Madwar 19-il lingwa indiġena oħra huma mitkellma fil-Paragwaj, li ħafna minnhom jinsabu fil-periklu tal-estinzjoni. Lingwi bħall-Guana, l-Ayoreo u l-Ishir (Chamacoco) huma meqjusa bħala fil-periklu tal-estinzjoni.
Edukazzjoni
Il-litteriżmu kien madwar 93.6% u 87.7% tal-Paragwajani jispiċċaw il-ħames grad skont l-aħħar Indiċi tal-Iżvilupp Edukattiv tal-UNESCO 2008. Il-litteriżmu ma tantx ivarja skont is-sess. Studju aktar riċenti juri li l-attendenza fl-iskola primarja minn tfal bejn 6 u 12-il sena hija ta' madwar 98%. L-edukazzjoni primarja hija b'xejn u obbligatorja u ddum disa' snin. L-edukazzjoni sekondarja ddum tliet snin.
Edukazzjoni
Fil-Paragwaj hemm 54 università, li minnhom 8 huma pubbliċi u 46 privati. Ħafna mill-universitajiet jinsabu f'Asunción u fiż-żoni tad-dipartiment Ċentrali, filwaqt li 15 biss jinsabu fl-intern tal-pajjiż.
Fost l-universitajiet pubbliċi tal-Paragwaj hemm: Università Nazzjonali ta' Pilar, Università Nazzjonali tal-Lvant, Università Nazzjonali ta' Itapúa, Università Nazzjonali ta' Caaguazú.
Uħud mill-universitajiet privati fil-Paragwaj huma: Universidad del Sol, Universidad Española, Universidad Evangélica del Paraguay, Universidad Gran Asunción, Universidad Hispano Guaraní.
L-universitajiet ewlenin tal-Paragwaj jinkludu:
- Università Nazzjonali ta' Asunción (pubblika u mwaqqfa fl-1889)
- Università Awtonoma ta' Asunción (privata u mwaqqfa fl-1979)
- Università Kattolika Madonna tal-Assunta (privata u mmexxija mill-knisja).
Università Amerikana (privata).
- Universidad del Pacífico (privata u mwaqqfa fl-1991).
Ir-rata netta ta' reġistrazzjoni primarja kienet ta' 88% fl-2005. L-infiq pubbliku fuq l-edukazzjoni kien ta' madwar 4.3% tal-PGD fil-bidu tas-snin 2000.
Saħħa
L-istennija tal-ħajja medja fil-Paragwaj hija pjuttost għolja meta wieħed iqis il-faqar tiegħu: fl-2006 kienet ta' 75 sena, ekwivalenti għall-Arġentina ħafna aktar sinjura, u t-tmien l-ogħla fl-Ameriki skont l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa. L-infiq fuq is-saħħa pubblika huwa 2.6% tal-PDG, filwaqt li l-infiq fuq is-saħħa privata huwa 5.1%. Il-mortalità tat-trabi kienet 20 għal kull 1,000 twelid ħaj fl-2005. Il-mortalità materna kienet 150 għal kull 100,000 twelid ħaj fl-2000.
Il-Bank Dinji għen lill-gvern tal-Paragwaj inaqqas il-mortalità materna u tat-trabi fil-pajjiż. Il-Proġett tal-Assigurazzjoni tas-Saħħa Bażika għall-Omm u t-Tfal kellu l-għan li jikkontribwixxi għat-tnaqqis tal-mortalità billi jżid l-użu ta’ servizzi magħżula li jsalvaw il-ħajja inklużi fil-Programm tal-Assigurazzjoni tas-Saħħa Bażika għall-Omm u t-Tfal (MCBI) tal-pajjiż minn nisa f’età li jista’ jkollhom it-tfal u tfal taħt is-sitt snin f’dawk magħżula. żoni. Għal dan il-għan, il-proġett kellu wkoll l-għan li jtejjeb il-kwalità u l-effiċjenza tan-netwerk tas-servizzi tas-saħħa f’ċerti oqsma, minbarra li jżid it-tmexxija tal-Ministeru tas-Saħħa Pubblika u l-Ħarsien Soċjali (MSPandBS).
Kultura
Il-wirt kulturali tal-Paragwaj jmur lura għal tlaqqigħ estensiv bejn il-kolonanti Spanjoli oriġinali u n-nisa indiġeni Guaraní. Il-kultura tagħha hija influwenzata ħafna minn diversi pajjiżi Ewropej, inkluż Spanja. Għalhekk, il-kultura Paragwajana hija fużjoni ta' żewġ kulturi u tradizzjonijiet; wieħed Ewropew, l-ieħor, Guarani min-Nofsinhar. Għalkemm dan huwa komuni madwar il-pajjiż kollu, huwa l-aktar viżibbli madwar l-ibliet ta' Atyrá, Tobatí u Altos. Aktar minn 93% tal-Paragwajani huma mestizos, u b'hekk il-Paragwaj huwa wieħed mill-aktar pajjiżi omoġenji fl-Amerika Latina. Karatteristika ta' din il-fużjoni kulturali hija l-bilingwiżmu estensiv preżenti sal-lum: aktar minn 80% tal-Paragwajani jitkellmu kemm l-Ispanjol kif ukoll il-lingwa indiġena, il-Guaraní. Jopara, taħlita ta' Guaraní u Spanjol, hija mitkellma ħafna wkoll.
Din il-fużjoni kulturali hija espressa f'arti bħar-rakkmu (ao po'í) u l-produzzjoni tal-bizzilla (ñandutí). Il-mużika tal-Paragwaj, li tikkonsisti f'polkas liting, galopp li jmur, u guaranías languid, tindaqq fuq l-arpa indiġena. Il-wirt kulinarju tal-Paragwaj huwa wkoll influwenzat ħafna minn din il-fużjoni kulturali. Diversi platti popolari fihom kassava, uċuħ tar-raba lokali simili għall-kassava, magħrufa wkoll bħala għerq tal-kassava li tinsab fil-Lbiċ tal-Istati Uniti u l-Messiku, kif ukoll ingredjenti indiġeni oħra. Dixx popolari hija soppa tal-Paragwaj, simili għall-ħobż tal-qamħirrum oħxon. Ikel notevoli ieħor huwa chipa, ħobż bħal bagel magħmul bid-dqiq tal-qamħirrum, kassava, u ġobon. Ħafna platti oħra jikkonsistu minn tipi differenti ta' ġobon, basal, bżar qampiena, ġobon cottage, dqiq tal-qamħirrum, ħalib, ħwawar, butir, bajd u qlub tal-qamħirrum frisk.
Is-snin 50 u 60 kienu ż-żmien tat-twelid ta' ġenerazzjoni ġdida ta' rumanziera u poeti Paragwajani bħal José Ricardo Mazó, Roque Vallejos u n-nominat għall-Premju Nobel Augusto Roa Bastos. Saru diversi films Paragwajani.
Il-valuri konservattivi jippredominaw fi ħdan il-familja. Fil-klassijiet inferjuri, il-parrini għandhom relazzjoni speċjali mal-familja, peress li ġeneralment jintgħażlu għall-pożizzjoni soċjali favorevoli tagħhom, sabiex jagħtu sigurtà żejda lit-tfal. Huma dovuti rispett speċjali, li bih il-familja tista' tistenna protezzjoni u patroċinju.
L-aktar strumenti popolari fil-mużika tal-Paragwaj huma l-arpa u l-kitarra. Il-ġeneri indiġeni huma l-polka Paragwajana u l-guaranía, ikkaratterizzati minn kanzunetta bil-mod li ġiet żviluppata minn José Asunción Flores madwar l-1920s.
Fi bliet bħal Caupé għandhom il-festival tradizzjonali tal-Karnival, li jilqa’ delegazzjonijiet u artisti minn madwar il-pajjiż. Dan il-karnival jinsab fit-tieni post fl-importanza fil-pajjiż, qabeż bħalissa mill-Karnival Encarnaceno.
Barra minn hekk, Caacupé hija wkoll belt ta' snajja', fejn jispikkaw il-workshops tas-snajja' tipiċi tar-reġjun, bħal dawk magħmula mill-ġilda tal-baqra, kemm intaljati kif ukoll bil-pirografija. Għandha tradizzjoni kbira ta' arġentiera, partikolarment fil-produzzjoni ta' guampas u tumbas għall-mate u tereré. Fil-viċinat ta 'Loma, diversi artiġjani ġew iddedikati għall-ħolqien ta' pitturi tal-injam tal-pirografija għal diversi ġenerazzjonijiet. Għandu wkoll orkestra tal-kamra u ballet li jxerrdu l-mużika Paragwajana u universali.
Sport
L-isport fil-Paragwaj huwa parti importanti mill-kultura nazzjonali tal-pajjiż. Il-futbol huwa l-aktar sport popolari u t-tim nazzjonali ewlieni huwa t-tim nazzjonali tal-futbol tal-Paragwaj.
Il-basketball huwa wkoll popolari ħafna. Sportivi oħra bħal volleyball, handball, indoor soccer, għawm u tennis huma wkoll popolari. Sports u passatempi oħra tal-Paragwaj jinkludu r-rugby, iċ-ċess, it-tlielaq tal-muturi, il-golf u l-qdif.
B'mod partikolari, il-belt ta' Villa Hayes hija kkaratterizzata wkoll li hija belt bi tradizzjoni sportiva. Fil-field soccer jispikkaw żewġ timijiet mill-belt, Club 12 de Junio, li jilgħab fit-tieni diviżjoni, u Club Dr Benjamín Aceval, li jilgħab fit-tielet diviżjoni.
Sport popolari ieħor huwa l-futbol indoor, li huwa prattikat ħafna, mill-oqsma tal-viċinat sal-klabbs ewlenin fil-belt. Din id-dixxiplina kisbet Tliet Kampjonati Nazzjonali u Super Champions Cup fil-livell tal-kbar u diversi kampjonati nazzjonali fil-kategoriji inferjuri. Xi klabbs li jiffurmaw il-Federazzjoni tal-Futbol Indoor Villa Hayense huma: Club Jóvenes Unidos, Club 1 de Julio, Club FD Sport, Club Deportivo el Mangal, Club Nueva Golondrina, Club Deportivo Juventud Hayense, Club Sport Ricardo, Club Atlético San Juan Bautista ( Monarca attwali), San Martin FC, Club Deportivo Futbolacho=Amistad, Club Arcoíris u Santa Lucia FC. Il-Federazzjoni tal-Futbol Indoor Villa Hayense twaqqfet fl-1978.
Fl-2013, twaqqaf l-ewwel klabb taċ-ċikliżmu fil-belt ta' Villa Hayez imsejjaħ "Club de Ciclismo de Villa Hayes" bl-akronimu CCVH, li huwa pijunier f'Chaco f'dan l-isport. Il-klabb għandu aktar minn 30 ċiklist li jitħarrġu b'mod permanenti madwar il-belt jew fuq ċirkwiti fil-periferija. Sa mill-ħolqien tagħha, ħeġġet lir-residenti biex jużaw ir-roti bħala mezz ta' trasport minħabba l-użu faċli u n-natura li ma jniġġsux. Hemm żieda fl-utenti ta' dan il-mezz ta' trasport biex jaslu fil-postijiet tax-xogħol u l-istudju tagħhom.
Fl-2016, twaqqfet il-“Villahayense Handball Federation”, bil-La Victoria Club ikun l-aktar rappreżentattiv, u l-uniku tim li jirrappreżenta ż-żona fil-Metropolitan Handball Tournament, organizzat mill-Konfederazzjoni Paragwajana ta' dan l-isport. F'Awwissu 2019, il-Menonita Sport Club rebaħ it-titlu ta' Apertura Tournament Champion fil-Metropolitan Handball Tournament fil-Kategorija tan-Nisa taħt is-16-il sena, din kienet l-ewwel parteċipazzjoni tiegħu. Dan il-kampjonat huwa organizzat mill-Paragwajan Handball Confederation (CPH). B’dan il-mod, Menonita Sport Club huwa l-uniku tim tal-handball ta' Villa Hayes li rebaħ titlu.
F'Pilar jintlagħbu diversi sports, l-aktar popolari huma l-basketball u l-futbol. F’kull istituzzjoni edukattiva hemm mill-inqas qorti waħda tal-basketball, li huwa l-aktar sport ta' suċċess fil-Pilar, kemm għall-irġiel kif ukoll għan-nisa. Fuq livell nazzjonali, it-Tim Nazzjonali tal-Pilar huwa wieħed mill-aqwa timijiet fil-pajjiż, l-aktar rivali sod tiegħu huwa t-Team Nazzjonali ta' Encarnación, u dan l-aħħar dak ta' San Lorenzo. Hemm żewġ postijiet ewlenin għat-tilwim ta' dan l-isport, dak tal-1º de Mayo Club, u dak taċ-Ċentru Sportiv Muniċipali. Għandu l-Lega tiegħu stess (Pilarense Basketball Association). Il-futbol huwa wkoll ipprattikat ħafna fil-belt ta' El Pilar, li għandu l-kampjonat tiegħu u tliet postijiet xierqa għat-tilwima tal-logħbiet imsemmija, dak tal-Club Cap. Bado, l-Amerika, u Díaz. Fil-livell tan-nisa, dan l-isport kellu l-akbar lavur tiegħu, li kien champion nazzjonali. It-tim tan-nisa tal-Kul. Téc Juan XXIII FROSEP kien champion nazzjonali u internazzjonali tal-Coca-Cola Cup. Fil-belt jiġu pprattikati wkoll futbol fuq ġewwa, paddle tennis, tennis, għawm, volleyball, eċċ.
F'Villarrica, simili għall-bqija tal-Paragwaj u l-Amerika t'Isfel, l-aktar sport u infrastruttura popolari huwa l-futbol. L-uniku klabb tal-futbol lokali li lagħab fl-Ewwel Diviżjoni tal-Paragwajan Soccer Association u anke pparteċipa fil-Copa Sudamericana, kien Guaireña FC. L-istadium uffiċjali tiegħu huwa l-Parque del Guairá u għandu kapaċità ta’ 11,000 spettatur. It-tieni post jista' jkun il-volleyball.
Il-basketball huwa dejjem aktar popolari u r-rugby u l-motocross huma wkoll ipprattikati. Hemm tliet ċirkwiti motocross fil-belt, tnejn fil-kumpanija Rincón u wieħed f'Carovení. Il-boxing infirex fil-belt mill-1927 filwaqt li t-tennis ilu preżenti mill-inqas mill-1930 meta twaqqaf l-hekk imsejjaħ Lawn Tennis Club. Bħalissa, qed tkompli tiġi pprattikata fuq qrati tat-tip tafal fiż-żona urbana u fil-kwartieri ġenerali tal-pajjiż tal-Porvenir Guaireño Club li jinsab f'Mbocayaty. Sport ieħor li ħa l-għeruq mill-1925 kien iċ-ċikliżmu, li fforma fl-1928 l-ewwel klabb ta' din id-dixxiplina bl-isem ta' El Pedal Guaireño.
Il-Lega Itapeña ta' Itape inħolqot fl-2003, u minn dakinhar, saret champion tal-Interleague tar-Raba' Federazzjoni U-19 fl-edizzjonijiet tal-2004 u l-2016, u wkoll champion fl-U-17 fl-2015. Għandu 2 klabbs li jinsabu fiż-żona urbana: Club 15 de Mayo (Barrio San Isculaida) u Teniente San Isculaida (Barrio San Isculaida). Ukoll 12-il klabb fiż-żona rurali: Atlético Guaraní, Cerro Porteño, Nacional, Olimpia, Rubio Ñu, Guaraní, San Ignacio, Sport Unión, General Caballero, Sagrada Familia, Libertad u 3 de Mayo.
En Mbocayaty se fundó la Federación Deportiva del Ybytyruzú, donde militan varios clubes de las compañías del distrito y de distritos vecinos como Natalicio, Yataity, Troche y Bottrell. Entre los principales clubes están Sol de América y 15 de Mayo (ambos de la compañía Costa Mbocayaty), Cerro Porteño, 8 de diciembre y 1.º de Marzo. En los últimos años, se incorporaron también otros equipos, tales como Dr. Botrell, Juventud, General Roa, 15 de Mayo, entre otros.
En Mbocayaty se practica tenis ya que la sede campestre del Club Porvenir Guaireño de Villarrica se encuentra en esta localidad y posee tres canchas de tenis de tierra batida y una cancha de pádel.
Referenzi
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Paragwaj, X'inhi Paragwaj? Xi tfisser Paragwaj?
Il Paragwaj uffiċjalment ir Repubblika tal Paragwaj Gwarani Teta Paraguai Spanjol Republica del Paraguay hi pajjiz interkjuz fl Amerika t Isfel imdawwra mill Arġentina minn nofsinhar u l lbiċ il Brazil lejn il lvant u l grigal u l Bolivja għall majjistral Il Paragwaj tinsab fuq iz zewġ banek tax li tgħaddi miċ ċentru tal pajjiz mit tramuntana san nofsinhar Minħabba l post ċentrali tagħha fl Amerika t Isfel hija ħafna drabi tiġi riferuta bħala Corazon de America Qalb tal Amerika Repubblika tal ParagwajRepublica del ParaguayMottu Paz y justicia ES Paċi u ġustizzjaInnu nazzjonali Paragwajani Repubblika jew MewtBelt kapitali25 16 S 57 40 W 25 267 S 57 667 W 25 267 57 667Lingwi uffiċjali SpanjolGvern minn Spanja Iddikjarata 14 ta Mejju 1811 Rikonoxxuta 15 ta Mejju 1811 Erja Total 406 752 km2 60 157 048 mil kwadru Ilma 2 3 Densita 14 2 km2 204 39 mili kwadri stima tal 2012 Total 48 643 biljun 5 827 nominali stima tal 2012 Total 38 584 biljun 5 358 2012 0 669 medju Zona tal ħin 4 Kodiċi telefoniku 595 Il Paragwaj għandu popolazzjoni ta madwar 6 1 miljun li minnhom kwazi 2 3 miljun jgħixu fil kapitali u l akbar belt ta Asuncion u z zona metropolitana tal madwar Il konkwistaturi Spanjoli waslu fl 1524 u fl 1537 stabbilixxew il belt ta Asuncion l ewwel kapitali tal Governarat ta Rio de la Plata Matul is seklu 17 il Paragwaj kien iċ ċentru tal missjonijiet tal Ġizwiti fejn in nies indiġeni Guarani ġew konvertiti għall Kristjanezmu u introdotti fil kultura Ewropea Wara t tkeċċija tal Ġizwiti mit territorji Spanjoli fl 1767 il Paragwaj sar dejjem aktar kolonja periferali Wara l indipendenza minn Spanja fil bidu tas seklu 19 il Paragwaj kien immexxi minn sensiela ta gvernijiet awtoritarji Dan il perjodu spiċċa bil Gwerra Paragwajana dizastruza 1864 1870 li matulha l pajjiz tilef nofs il popolazzjoni tiegħu ta qabel il gwerra u madwar 25 33 tat territorju tiegħu Fis seklu 20 il Paragwaj ffaċċja kunflitt internazzjonali kbir ieħor il Gwerra Chaco 1932 1935 kontra l Bolivja li fiha l Paragwaj rebaħ Il pajjiz kien taħt suċċessjoni ta dittatorjati militari li laħqu l qofol tagħhom fir reġim ta 35 sena ta Alfredo Stroessner li dam sat twaqqigħ tiegħu fl 1989 minn kolp ta stat militari intern Dan immarka l bidu tal era demokratika attwali tal Paragwaj Il Paragwaj huwa pajjiz li qed jizviluppa li jikklassifika fil 105 post fl Indiċi tal Izvilupp tal Bniedem Huwa membru fundatur tal Mercosur in Nazzjonijiet Uniti l Organizzazzjoni tal Istati Amerikani il Moviment Mhux Allinjat u l Grupp ta Lima Barra minn hekk il belt ta Luque fiz zona metropolitana ta Asuncion hija l kwartieri ġenerali tal Konfederazzjoni tal Futbol tal Amerika t Isfel Għalkemm huwa wieħed mill uniċi zewġ pajjizi mingħajr baħar fl Amerika t Isfel il Bolivja hija l oħra il Paragwaj għandu portijiet fuq ix xmajjar Paragwaj u Parana li jwasslu għall Oċean Atlantiku permezz tal passaġġ tal ilma Parana Paragwaj Il maġġoranza tas 6 miljun abitant tal Paragwaj huma mestizos u l kultura Guarani għadha influwenti ħafna Aktar minn 90 tal popolazzjoni titkellem diversi djaletti tal lingwa Guarani flimkien mal Ispanjol Il PGD PPP per capita tal Paragwaj huwa s seba l ogħla fl Amerika t Isfel F Indiċi ta Esperjenza Pozittiva tal 2017 ibbazat fuq dejta ta stħarriġ globali il Paragwaj ġie kklassifikat bħala l iktar post ferħan fid dinja EtimoloġijaL oriġini tal isem Paragwaj hija inċerta Verzjoni waħda tippostula li l isem ġej minn Guarani paragua kuruna tar rix u y ilma għalhekk paraguai kuruna tar rix tal ilmijiet Verzjonijiet oħra jsostnu li l isem ġej min nies Payagua peress li x Xmara Paragwaj kienet tissejjaħ Payagua y jew xmara tal Payaguas mill Guranies u minn hemm kien ikun ġej l isem tal pajjiz jew li ukoll minn Guarani para ikun ifisser baħar gua oriġini u y xmara għalhekk il Paragwaj ikun ifisser xmara li twelled il baħar StorjaEra prekolombjana L indiġeni Guarani kienu ilhom jgħixu fil Lvant tal Paragwaj għal mill inqas millennju qabel il wasla tal Ispanjoli Il Punent tal Paragwaj il Gran Chaco kien abitat minn nomadi li minnhom il popli Guaycuru kienu l aktar prominenti Ix Xmara Paragwaj kienet bejn wieħed u ieħor il linja ta divizjoni bejn in nies agrikoli Guarani fil lvant u n nies nomadiċi u semi nomadiċi fil punent fil Gran Chaco In nomadi Guarcuru kienu magħrufa għat tradizzjonijiet tal gwerriera tagħhom u ma ġewx kompletament paċifikati qabel l aħħar tas seklu 19 Dawn it tribujiet indiġeni kienu jappartjenu għal ħames familji lingwistiċi differenti li kienu l bazijiet tad divizjonijiet ewlenin tagħhom Gruppi ta kelliema ta lingwi differenti ġeneralment ikkompetew għar rizorsi u t territorji Huma qasmu aktar fi tribujiet billi jitkellmu lingwi fil fergħat ta dawn il familji Illum fadal 17 il grupp etnolingwistiku separat Kolonizzazzjoni L ewwel Ewropej li waslu fiz zona kienu esploraturi Spanjoli fl 1516 L esploratur Spanjol Juan de Salazar de Espinosa waqqaf l insedjament ta Asuncion fil 15 ta Awwissu 1537 Il belt eventwalment saret iċ ċentru ta provinċja kolonjali Spanjola tal Paragwaj Fis seklu 18 il missjonijiet u l insedjamenti tal Ġizwiti f din il parti tal Amerika t Isfel ippruvaw joħolqu nazzjon indiġenu Kristjan awtonomu Huma zviluppaw tnaqqis tal Ġizwiti biex jiġbru popolazzjonijiet Guarani f missjonijiet Spanjoli u jipproteġuhom mill iskjavitu virtwali minn kolonisti Spanjoli u skjavi Portugizi il bandirantes kif ukoll ifittxu l konverzjoni tagħhom għall Kristjanezmu Il Kattoliċizmu fil Paragwaj kien influwenzat minn popli indiġeni ir reliġjon sinkretika assorbiet elementi indiġeni It tnaqqis iffjorixxiet fil Lvant tal Paragwaj għal madwar 150 sena sat tkeċċija tal Ġizwiti mill Kuruna Spanjola fl 1767 Il fdalijiet ta zewġ missjonijiet Ġizwiti tas seklu 18 ta La Santisima Trinidad de Parana u Jesus de Tavarangue ġew innominati bħala Sit ta Wirt Dinji mill UNESCO Fil punent tal Paragwaj il kolonizzazzjoni Spanjola u l Kristjanezmu ffaċċjaw rezistenza qawwija min nomadi Guaycuru u popli nomadi oħra mis seklu 16 il quddiem Ħafna minn dawn il bliet ġew assorbiti mill popolazzjoni mestizo fis sekli 18 u 19 Indipendenza u gvern Il Paragwaj waqqa l amministrazzjoni Spanjola lokali fl 14 ta Mejju 1811 L ewwel dittatur tal Paragwaj kien Jose Gaspar Rodriguez ta Francia li ħakem lill Paragwaj mill 1814 sal mewt tiegħu fl 1840 bi ftit li xejn kuntatt jew influwenza minn barra Huwa kellu l intenzjoni li joħloq soċjeta utopika bbazata fuq il Kuntratt Soċjali tat teorist ta Ġinevra Jean Jacques Rousseau Rodriguez de Francia kien imlaqqam El Supremo Rodriguez de Francia stabbilixxa liġijiet ġodda li naqqsu bil kbir is setgħat tal Knisja Kattolika il Kattoliċizmu dak iz zmien kien reliġjon statali stabbilita u l kabinett ipprojbixxa liċ ċittadini kolonjali milli jizzewġu lil xulxin u ħallahom jizzewġu biss suwed mulati jew nies indiġeni sabiex tkisser il poter tal elites tal era kolonjali u toħloq soċjeta mestizo Qatt ir relazzjonijiet bejn il Paragwaj u l bqija tal Amerika t Isfel Minħabba restrizzjonijiet fuq il liberta ta Franza Fulgencio Yegros u diversi mexxejja oħra tal era tal Indipendenza fl 1820 ippjanaw kolp ta stat kontra Franza li skoprew il plott u kellhom lill mexxejja tagħhom ezegwiti jew ħabs għal għomru lia Lopez Gvern tal familja Lopez Mappa politika tar reġjun 1864 Wara l mewt ta Francia fl 1840 il Paragwaj kien iggvernat minn diversi uffiċjali militari taħt ġunta ġdida sakemm Carlos Antonio Lopez allegatament neputi ta Rodriguez de Francia ħa l poter fl 1841 Lopez immodernizza l Paragwaj u fetaħ għall kummerċ barrani Huwa ffirma patt ta non aggressjoni mal Arġentina u ddikjara uffiċjalment l indipendenza tal Paragwaj fl 1842 Wara l mewt ta Lopez fl 1862 il poter ġie trasferit lil ibnu l kbir Francisco Solano Lopez Ir reġim tal familja Lopez kien ikkaratterizzat minn ċentralizmu riġidu u mifrux fil produzzjoni u d distribuzzjoni Ma kien hemm l ebda distinzjoni bejn l isferi pubbliċi u privati u l familja Lopez kienet tirregola l pajjiz bħallikieku kien proprjeta kbira Il gvern ezerċita kontroll fuq l esportazzjonijiet kollha L esportazzjoni ta yerba mate u prodotti ta valur tal injam zammet il bilanċ tal kummerċ bejn il Paragwaj u d dinja ta barra Il gvern Paragwajan kien estremament protezzjonist qatt ma aċċetta self minn barra u impona tariffi għoljin fuq prodotti barranin importati Dan il protezzjonizmu għamel is soċjeta awtosuffiċjenti u evita wkoll id dejn li jbatu l Arġentina u l Brazil L iskjavitu kienet tezisti fil Paragwaj għalkemm mhux fi kwantitajiet kbar sal 1844 meta ġiet abolita legalment fil kostituzzjoni l ġdida Francisco Solano Lopez iben Carlos Antonio Lopez ħa post missieru bħala president dittatur fl 1862 u ġeneralment kompla l linja politika ta missieru It tnejn riedu jagħtu dehra internazzjonali tal Paragwaj bħala demokratiku u repubblikan izda fil fatt il familja li tmexxi kellha kontroll kwazi totali tal ħajja pubblika kollha tal pajjiz inkluzi l knisja u l universitajiet Militarment Carlos Antonio Lopez immodernizza u espandiet l industrija u l Armata tal Paragwaj u saħħaħ ħafna d difizi strateġiċi tal Paragwaj billi zviluppa l Fortizza ta Humaita Il gvern impjega aktar minn 200 tekniku barrani li installaw linji telegrafiċi u ferroviji biex jassistu l industriji li qed jespandu tal azzar tessuti karta u linka bini tal vapuri armi u porvli Il funderija Ybycui li tlestiet fl 1850 manifattura kanuni mortars u balal ta kull kalibru Il bastimenti tal gwerra tax xmara nbnew fit tarzni ta Asuncion Inbnew fortifikazzjonijiet speċjalment tul ix Xmara Apa u fil Gran Chaco 22 Wara l mewt ta Carlos Antonio Lopez dawn il proġetti komplew taħt ibnu Francisco Solano F termini ta zvilupp soċjoekonomiku il pajjiz ġie deskritt bħala l iktar Repubblika avvanzata fl Amerika t Isfel notevolment mill imħallef u politiku Brittaniku Sir Robert Phillimore Skont George Thompson logutenent kurunell tal inġiniera fl armata tal Paragwaj qabel u matul il gwerra il gvern ta Lopez kien komparattivament tajjeb għall Paragwaj Probabbilment fl ebda pajjiz ieħor fid dinja l ħajja u l proprjeta ma kienu sikuri daqs il Paragwaj kollu matul ir renju tiegħu Ata ntonio Lopez Il kriminalita kienet kwazi mhux magħrufa u meta twettqet kienet immedjatament skoperta u kkastigata Il mases tan nies kienu forsi l aktar ferħanin fid dinja Bilkemm kellhom jaħdmu biex jaqilgħu l għajxien Kull familja kellha d dar jew l għarix tagħha fuq l art tagħha Fi ftit jiem ħawlu bizzejjed tabakk qamħirrum u kassava għall konsum tagħhom stess Li kellhom ġnien tal larinġ f kull għarix u wkoll ftit baqar kwazi s sena kollha ma kellhomx bzonn Il klassijiet għolja ovvjament għexu aktar stil Ewropew Gwerra tal Paragwaj 1864 1870 Fit 12 ta Ottubru 1864 minkejja l ultimatums tal Paragwaj il Brazil alleat mal gvern Arġentin tal Ġeneral Bartolome Mitre u r ribelli Urugwajani Colorados immexxija mill Ġeneral Venancio Flores invadew ir Repubblika tal Urugwaj sabiex iwaqqa l gvern ta dak iz zmien li kien taħt il kmand tal Partit Blanco alleat ta Lopez u b hekk bdiet il Gwerra tal Paragwaj Il Paragwajani immexxija mill Marixxall tar Repubblika Francisco Solano Lopez irritaljaw billi attakkaw lil Mato Grosso fil 15 ta Diċembru 1864 u mbagħad iddikjaraw gwerra lill Arġentina fit 23 ta Marzu 1865 Il Gvern ta Blanco twaqqa u ġie sostitwit minn gvern ta Colorado taħt il Ġeneral Venancio Flores fit 22 ta Frar 1865 Sussegwentement ir Repubblika Arġentina l Imperu tal Brazil u r Repubblika tal Urugwaj iffirmaw it Trattat Sigriet tal Alleanza Tripla kontra l Gvern tal Paragwaj fl 1 ta Mejju 1865 Fl 24 ta Mejju 1866 seħħet il Battalja ta Tuyuti li fiha 6 000 raġel tilfu ħajjithom meta l alleati rripeltaw attakk Paragwajan Kienet meqjusa bħala l aktar battalja mdemmija fl Amerika t Isfel matul il gwerra Il Paragwajani għamlu rezistenza ħarxa izda fl aħħar tilfu fl 1870 fil Battalja ta Cerro Cora fejn il Marixxall Solano Lopez irrifjuta li jċedi u nqatel fl azzjoni Il kawzi veri ta din il gwerra li tibqa l iktar kunflitt internazzjonali imdemmi fl istorja tal Amerika għadhom dibattibbli ħafna Il Battalja ta Tuyuti Mejju 1866 Il Paragwaj tilef bejn 25 u 33 tat territorju tiegħu lill Arġentina u l Brazil ħallas dejn enormi tal gwerra u biegħ ammonti kbar ta proprjeta nazzjonali biex jistabbilizza l baġit intern tiegħu L agħar konsegwenza tal gwerra kienet it telf katastrofiku tal popolazzjoni Mill inqas 50 tal Paragwajani mietu waqt il kunflitt ċifri li l pajjiz ħa bosta deċennji biex jirritorna għalihom Dwar id dizastru li sofrew il Paragwajani fi tmiem il gwerra William D Rubinstein kiteb L istima normali hija dik ta popolazzjoni Paragwajana ta bejn 450 000 u 900 000 abitant 220 000 biss baqgħu ħajjin mill gwerra li minnhom 28 000 biss kienu irġiel adulti Matul l ixkora ta Asuncion fl 1869 l Armata Imperjali Braziljana ppakkjat u ttrasportat l Arkivju Nazzjonali tal Paragwaj lejn Rio de Janeiro Ir rekords tal Brazil mill gwerra baqgħu klassifikati Dan għamel l istorja tal Paragwaj fil perjodi kolonjali u nazzjonali bikrija diffiċli biex tirriċerka u tistudja seklu 20 Il Gran Chaco kien ix xena tal Gwerra Chaco 1932 1935 li fiha l Bolivja tilfet il biċċa l kbira tat territorju kkontestat lill Paragwaj Fl 1904 faqqgħet ir rivoluzzjoni liberali kontra l gvern ta Colorado Il gvern Liberali beda perijodu ta instabbilta politika kbira Bejn l 1904 u l 1954 il Paragwaj kellu wieħed u tletin president li ħafna minnhom tneħħew mill kariga bil forza Il kunflitti bejn il fazzjonijiet tal partit liberali fil gvern wasslu għall Gwerra Ċivili tal Paragwaj tal 1922 Il kunflitt tal fruntiera mhux solvut mal Bolivja dwar ir reġjun ta Chaco fl aħħar faqqa fil bidu tas snin tletin fil Gwerra ta Chaco Wara telfiet kbar il Paragwaj għeleb lill Bolivja u stabbilixxa s sovranita fuq il biċċa l kbira tar reġjun ikkontestat ta Chaco Wara l gwerra uffiċjali militari uzaw skuntentizza popolari mal politiċi liberali biex jaħtfu l poter għalihom infushom Fis 17 ta Frar 1936 ir Rivoluzzjoni ta Frar ġabet fil poter lill Kurunell Rafael Franco Bejn l 1940 u l 1948 il pajjiz kien immexxi mill Ġeneral Higinio Morinigo Skuntentizza mal gvern tiegħu rrizulta fil gwerra ċivili tal Paragwaj tal 1947 Wara dan Alfredo Stroessner beda jinvolvi ruħu f serje ta plotti li rrizultaw fil kolp ta stat militari tiegħu tal 4 ta Mejju 1954 Wara t Tieni Gwerra Dinjija Segwa serje ta gvernijiet instabbli sat twaqqif fl 1954 tar reġim tad dittatur Alfredo Stroessner li baqa fil poter għal aktar minn tliet deċennji sal 1989 Il Paragwaj mmodernizza sa ċertu punt taħt ir reġim ta Stroessner għalkemm il ħakma tiegħu kienet ikkaratterizzata minn drittijiet umani estensivi abbuzi Stroessner u l Partit Colorado ddeċidew il pajjiz mill 1954 sal 1989 Id dittatur issorvelja era ta espansjoni ekonomika Id divizjonijiet fil Partit Colorado fis snin tmenin u l kundizzjonijiet prevalenti l eta avvanzata ta Stroessner il karattru tar reġim il krizi ekonomika u l izolament internazzjonali kienu katalisti għal dimostrazzjonijiet u dikjarazzjonijiet kontra r reġim mill oppozizzjoni qabel l elezzjonijiet ġenerali tal 1988 Fit 3 ta Frar 1989 Stroessner twaqqa f kolp ta stat militari mmexxi mill Ġeneral Andres Rodriguez Bħala president Rodriguez waqqaf riformi politiċi legali u ekonomiċi u beda tqarrib mal komunita internazzjonali Li jirrifletti l għatx profond tal foqra rurali għall art mijiet ta nies immedjatament okkupaw eluf ta acres ta territorju mhux uzat li jappartjenu lil Stroessner u l assoċjati tiegħu Sa nofs is snin 90 19 000 familja okkupaw 340 000 acres 138 000 ettaru F dak iz zmien 2 06 miljun ruħ għexu f zoni rurali aktar minn nofs il popolazzjoni totali ta 4 1 miljun u l biċċa l kbira kienu mingħajr art Prezenti Minn Awwissu 2013 sal 15 ta Awwissu 2018 il president tal Paragwaj kien Horacio Cartes Mill 15 ta Awwissu 2018 il President tal Paragwaj huwa Mario Abdo Benitez It tnejn huma mill Partit konservattiv ta Colorado Fl 2021 il Paragwaj sar l ewwel pajjiz fl Amerika t Isfel li jipproduċi enerġija elettrika fuq il provvista ta enerġija rinnovabbli 100 F Mejju 2023 Santiago Pena tal Partit Colorado fil gvern rebaħ l elezzjoni presidenzjali biex jieħu post Mario Abdo bħala l president li jmiss tal Paragwaj Fil 15 ta Awwissu 2023 Santiago Pena ħa l ġurament bħala l president il ġdid tal Paragwaj ĠeografijaOrganizzazzjoni territorjali Mappa ta Paragwaj Nazzjonalita tal fundaturi tad distretti tal Paragwaj The Paraguari mountain ranges are part of the green landscape of Ybytymi Mapa ta Paragwaj Immaġini satellitari L għoljiet Ybytyruzu skoperti mill esploraturi Guaireno wara li qasmu x Xmara Tebicuary Triq fil Cordillera de los Altos ħdejn Caacupe Il Paragwaj huwa maqsum mix Xmara Paragwaj f zewġ reġjuni ġeografiċi distinti Ir reġjun tal Lvant Region Oriental u r reġjun tal punent imsejjaħ uffiċjalment Paragwaj tal Punent Reġjun tal Punent u magħruf ukoll bħala Chaco li huwa parti mill Gran Chaco Il pajjiz jinsab bejn latitudnijiet 19 u 28 S u lonġitudnijiet 54 u 63 W It terren jikkonsisti prinċipalment minn pjanuri bil ħaxix u għoljiet imsaġar fir reġjun tal Lvant Lejn il punent hemm prinċipalment pjanuri baxxi u marshy Il Paragwaj fih sitt ekoreġjuni terrestri Foresti Atlantiku ta Fuq tal Parana Chaco Cerrado Chaco Umidu Pantanal u Savanna mgħarrqa tal Parana Kellha punteġġ medju tal Indiċi tal Integrita tal Pajsaġġ tal Foresti tal 2019 ta 6 39 10 u kklassifikaha fl 74 post globalment minn 172 pajjiz L Akwifer Guarani huwa baċin ezorreiku importanti għar reġjun Għalkemm il Paragwaj m għandux l art għandu diversi bajjiet tal lagi ta min isemmi Ix Xmara Paragwaj taqsam il Paragwaj f zewġ reġjuni lejn il punent ir reġjun tal Punent jew Chaco u lejn il lvant ir reġjun tal Lvant Paragwajan Paranena It terren jikkonsisti minn pjanuri tal ħaxix għoljiet imsaġar fil lvant tax Xmara Paragwaj ir reġjun Gran Chaco fil punent tax Xmara Paragwaj l aktar baxx swampy ħdejn ix xmara u foresti niexfa u arbuxxelli tax xewk Zona 406 752 km 396 176 km art 10 576 km ilma L aktar punt baxx Konfluwenza tax xmajjar Paragwaj u Parana f 46 m il fuq n m L ogħla punt Cerro Tres Kandu f 842 m il fuq mil livell tal baħar n m Fruntieri territorjali Internazzjonali 3797 km Arġentina 1689 km Bolivja 742 km Brazil 1367 km Il Paragwaj huwa maqsum fi 17 il dipartiment Alto Paraguay Alto Parana Amambay Boqueron Caaguazu Caazapa Canindeyu Central Concepcion Guaira Itapua Cordillera Misiones Neembucu Paraguari Presidente Hayes u San Pedro u distrett kapitali Assunzjoni It territorju jikkonfina mal Arġentina il Brazil u l Bolivja It Tropiku ta Kaprikornu jgħaddi mill belt ta Belen li tinsab fid dipartiment ta Concepcion u tiddetermina zona torrid fit tramuntana u zona moderata fin nofsinhar Il pajjiz jestendi fuq erja totali ta 406 752 km2 maqsuma f zewġ reġjuni naturali differenzjati sew ir Reġjun tal Lvant u r Reġjun tal Punent kull wieħed bil partikolaritajiet tiegħu Għalkemm huwa nieqes minn kosta marittima it territorju huwa mqassam fl intier tiegħu minn bosta kanali tal ilma li jikkostitwixxu n netwerk idrografiku importanti tal Baċir tal Plata minbarra li huwa s sede tal Akwifer Guarani meqjus bħala wieħed mir rizervi kbar tal ilma ħelu fil Baċir tal Plata reġjun pjaneta Il Paragwaj u l Parana huma x xmajjar ewlenin Asuncion il kapitali toffri l profil ta belt kozmopolitana fuq skala umana Bi toroq wiesgħa u miksija bis siġar b kampjuni tal fjuri fl istaġuni kollha tas sena għandha infrastruttura effiċjenti ta lukandi ċentri tax xiri ċinema u teatri Bliet importanti oħra huma l ibliet tal fruntiera Encarnacion Ciudad del Este u Pedro Juan Caballero Klima Klassifikazzjoni tal klima Koppen Il klima b mod ġenerali hija tropikali għal subtropikali Bħal ħafna mill artijiet fir reġjun il Paragwaj għandu biss perjodi mxarrba u niexfa Ir riħ għandhom rwol importanti biex jinfluwenzaw il klima tal Paragwaj bejn Ottubru u Marzu jonfoħ ir riħ sħun mill baċin tal Amazonja fit tramuntana filwaqt li l perjodu bejn Mejju u Awwissu jġib irjieħ kesħin mill Andes In nuqqas ta firxiet ta muntanji biex jiffurmaw barriera naturali jippermetti li r riħ jilħqu veloċitajiet sa 161 km h 100 mph Dan jikkawza wkoll bidliet sinifikanti fit temperatura f perjodu qasir ta zmien Bejn April u Settembru it temperaturi kultant jinzlu taħt l iffrizar Jannar huwa l aktar xahar sħun tas sajf b temperatura medja ta kuljum ta 28 9 grad Celsius 84 grad F Ix xita tvarja konsiderevolment madwar il pajjiz b xita sinifikanti fil partijiet tal Lvant u kundizzjonijiet semi aridi fil punent imbiegħed Iċ ċinturin tal foresti tal Lvant Imbiegħed jirċievi medja ta 170 ċentimetru 67 in ta xita fis sena filwaqt li r reġjun tal Punent Chaco tipikament jirċievi mhux aktar minn 50 ċentimetru 20 in bħala medja fis sena Ix xita fil punent għandha tendenza li tkun irregolari u tevapora malajr u tikkontribwixxi għan aridita taz zona Fawna Magħruf lokalment bl isem Guarani tiegħu Pitogue il Pitangus sulphuratus huwa wieħed mill aktar għasafar faċli biex jiġi osservat fiz zona urbana ta Villarrica Il volpi li jiekol il granċi jista jidher fil kumpaniji rurali tal muniċipalita Magħruf min nies tal lokal bħala aguara i Il fawna selvaġġa fil Paragwaj tinkludi ċriev tas swamp xadini armadillos anteaters lontra ħanzir selvaġġ tapirs ġagwar ocelots friefet il lejl u nutria Fost l annimali indiġeni nistgħu nsibu Għasafar Benteveos magpies Creole għasafar tal qanpiena għasafar fantazma woodpeckers bil crested aħmar Kokki barra saw ducks pappagalli tal vinuzi Egrets blu u Chickadees Mammiferi Anteaters volpijiet li jieklu l granċi u armadilli ġganti Rettili nacaninas anacondas isfar u gremxul alligatur L aktar speċi ta annimali vulnerabbli huma l lontra ġgant u l falkun abjad Kemm f Villarrica kif ukoll f ħafna minn Guaira speċi bħall tapir u l ġaguar huma prattikament estinti L ewwel minħabba l kaċċa għall konsum u t tkabbir taz zona urbana It tieni minħabba d deforestazzjoni tal ħabitat tagħha u l kaċċa Speċi oħra mhedda hija l oncilla Leopardus guttulus li tbati mill kummerċ illegali fil ġilda tagħha tikkonflitti mal klieb domestiċi u inċidenti tat triq Waħda mill attrazzjonijiet tal Park Manuel Ortiz Guerrero huma l capybaras li diġa huma mdorrijin jinteraġixxu mal vizitaturi Speċi oħra li tgħix hemm u li tinsab fil periklu ta estinzjoni izda li ma tistax tidher hija l hekk imsejħa Azara agouti Fl istess park tista ssib annimali oħra indiġeni u introdotti bħal biguas ħamiem marokks u wizz Fir rigward tal pjanti indiġeni huma osservati lapachos jacarandas ibirapytas yvyraros araucarias timbos bambus u peteribies Fost il flora mhedda hemm l yvyra ysy Protium heptaphyllum u ċ ċedru 30 Fit toroq tal viċinat urbani hemm siġar tal frott indiġeni u ezotiċi bħal lumi gwava oranġjo grejpfrut tut pacuri aċerola banana avokado u mango Gvern u politikaIl Paragwaj huwa repubblika demokratika rapprezentattiva b sistema b ħafna partiti u separazzjoni tal poteri fi tliet fergħat Is setgħa ezekuttiva hija ezerċitata biss mill President li huwa kap tal Istat u kap tal Gvern Is setgħa leġizlattiva hija mogħtija fiz zewġ kmamar tal Kungress Nazzjonali Is setgħa ġudizzjarja hija mogħtija lill qrati u t tribunali tal liġi ċivili u Qorti Suprema tal Ġustizzja ta disa membri kollha kemm huma indipendenti mill ezekuttiv u l leġizlattiv Militari Marines Paragwajani fil Bazi Navali ta Ancon Il militar tal Paragwaj jikkonsisti minn armata navy inkluzi l avjazzjoni navali u l korp tal baħar u forza tal ajru Il kostituzzjoni tal Paragwaj tistabbilixxi lill president tal pajjiz bħala kmandant in kap tal forzi armati Il Paragwaj għandu servizz militari obbligatorju L irġiel kollha ta 18 il sena kif ukoll l irġiel ta 17 il sena fis sena li jagħlqu 18 il sena huma suġġetti għal sena ta servizz attiv Għalkemm il Kostituzzjoni tippermetti l oġġezzjoni tal kuxjenza għadha ma għaddiet l ebda liġi abilitanti Il Paragwaj ssieħeb mal Istati Uniti fi sforzi reġjonali kontra t terrorizmu u t traffikar tad droga F Lulju 2005 il forzi speċjali tal Istati Uniti bdew jaslu fil bazi tal ajru Mariscal Estigarribia tal Paragwaj biex jappoġġjaw taħriġ konġunt u operazzjonijiet umanitarji Fl 2019 Asuncion ospitat l ewwel laqgħa tal Mekkanizmu tas Sigurta Reġjonali MSR li jippromwovi l kooperazzjoni bejn il Paragwaj l Arġentina il Brazil u l Istati Uniti biex jindirizzaw il kriminalita transnazzjonali u t terrorizmu fir reġjun tat triple border Il Paragwaj huwa t 73 l iktar pajjiz paċifiku fid dinja skont l Indiċi tal Paċi Globali tal 2024 Organizzazzjoni TerritorjaliiIl Paragwaj huwa Stat unitarju li għandu tendenza lejn id deċentralizzazzjoni amministrattiva tal stat bil mod stabbilit mill kostituzzjoni u l liġijiet Għall finijiet tal istrutturar politiku u amministrattiv tal Istat it territorju nazzjonali huwa maqsum minn grad akbar għal inqas f dipartimenti distretti jew muniċipalitajiet li fil limiti tal kostituzzjoni u l liġijiet igawdu minn awtonomija politika amministrattiva u regolatorja għall ġestjoni tal interessi tagħha u awtarkija fil ġbir u l investiment tar rizorsi tagħha Reġjuni Mil lat ġeografiku il pajjiz huwa maqsum f zewġ reġjuni separati mix Xmara Paragwaj Reġjun tal Punent Ir Reġjun tal Punent jew Chaco li jkopri 3 mis 17 il dipartiment tal pajjiz Boqueron Alto Paragwaj Presidente Hayes li huma l akbar fiz zona Dan ir reġjun għandu 61 tat territorju nazzjonali u huwa dar għal ftit aktar minn 2 tal popolazzjoni It territorju tiegħu huwa magħmul minn qiegħ il baħar li ħareġ fl era tal Kwaternarju ta artijiet niexfa u tafal popolati minn arbuxxelli estensivi u msaġar tal palm estwarji laguni u nixxigħat Il produzzjoni ekonomika tagħha magħmula minn xi għelejjel u speċjalment bhejjem hija kkonċentrata fid Dipartiment tal President Hayes u Boqueron Il klima tar reġjun hija prinċipalment sħuna u niexfa Kienet ix xena tal Gwerra Chaco waħda mill aktar fatali fl Amerika Latina matul is seklu 20 Reġjun tal Lvant Ir Reġjun tal Lvant jew Paranena li jkopri 14 mis 17 il dipartiment tal pajjiz minbarra d distrett kapitali Asuncion kwartieri ġenerali tat tliet fergħat tal gvern Dan ir reġjun ikopri 39 tat territorju nazzjonali u huwa dar għal ftit aktar minn 97 tal popolazzjoni Għandha aktar minn 800 xmara u nixxiegħa u 95 tal artijiet tagħha huma kultivati F dan ir reġjun hemm l istituzzjonijiet ewlenin tar Repubblika u l wirt storiku u kulturali l aktar importanti Fiha l akbar struttura tas servizzi tas saħħa tat toroq edukattivi tal komunikazzjoni u baziċi Il klima hija predominantement moderata sħun u b xita Dipartimenti Il Paragwaj huwa stat unitarju li għandu tendenza lejn id deċentralizzazzjoni bil mod stabbilit mill kostituzzjoni u l liġijiet Għall finijiet tal istrutturar politiku u amministrattiv tal Istat it territorju nazzjonali huwa maqsum minn grad akbar għal inqas f dipartimenti distretti jew muniċipalitajiet li fil limiti tal kostituzzjoni u l liġijiet igawdu minn awtonomija politika amministrattiva u regolatorja għall ġestjoni tal interessi tagħha u awtarkija fil ġbir u l investiment tar rizorsi tagħha Bil Liġi Nru 71 92 tas 6 ta Novembru 1992 il Paragwaj huwa kkostitwit fi 17 il dipartiment u Distrett Kapitali Asuncion li hija s sede tas setgħat tal Istat dan tal aħħar jikkostitwixxi muniċipalita indipendenti mid dipartimenti kollha mis sena 1993 Kull dipartiment huwa magħmul minn distretti muniċipali u kull dipartiment għandu kapital sede tal gvern dawn tal aħħar min naħa tagħhom huma s sede tal gvernijiet dipartimentali tad dipartimenti rispettivi tagħhom Il gvern ta kull dipartiment huwa ezerċitat minn gvernatur ekwivalenti għall Fergħa Ezekuttiva dipartimentali u minn Bord Dipartimentali ekwivalenti għas Setgħa Leġizlattiva dipartimentali elett b vot dirett taċ ċittadini li jgħixu fid dipartimenti rispettivi f elezzjonijiet li jikkoinċidu mal elezzjonijiet ġenerali u jservu għal ħames snin Il kwartieri ġenerali ta dawn il governorati jinsabu fil kapitali dipartimentali rispettivi Bl istess mod kull dipartiment għandu d Distrett Ġudizzjarju tiegħu ekwivalenti għall Fergħa Ġudizzjarja dipartimentali min naħa tiegħu dipendenti fuq il Qorti Suprema tal Ġustizzja tal Paragwaj ibbazata f Asuncion Min naħa l oħra kull dipartiment għandu l kwota tiegħu għall Kamra tad Deputati tal Paragwaj li tirrapprezenta l Fergħa Leġizlattiva Nazzjonali Muniċipalitajiet Fis sistema legali tal Paragwaj il muniċipalitajiet imsejħa wkoll distretti jew bliet fil Gurani tavare huma suddivizjonijiet tad dipartimenti u wkoll l izgħar kostitwenzi politiċi amministrattivi tal pajjiz Hemm distrett li ma jappartjeni lill ebda dipartiment id Distrett Kapitali li huwa Asuncion kapitali tal pajjiz u għalhekk sede tas setgħat tal Istat Fil pajjiz hemm total ta 263 muniċipalita 262 muniċipalita mis 17 il dipartiment flimkien mad Distrett Kapitali 2 Min naħa l oħra kull muniċipalita hija maqsuma f zoni urbani u rurali Iz zona urbana terġa tinqasam f distretti jew distretti fil kaz ta Asuncion Filwaqt li z zona rurali hija maqsuma f postijiet jew insedjamenti zgħar imsejħa kolonji jew kumpaniji Xi muniċipalitajiet bħal Asuncion Fernando de la Mora Ciudad del Este San Lorenzo Nemby fost oħrajn m għandhomx zona rurali peress li huma muniċipalitajiet kompletament urbanizzati Izda ħafna mill muniċipalitajiet tal pajjiz għandhom kemm zoni urbani kif ukoll rurali f perċentwali differenti Il gvern ta kull muniċipalita huwa ezerċitat mill Amministrazzjoni Muniċipali u l Bord Muniċipali skont id dispozizzjonijiet tal artikolu 20 tal Liġi Organika Muniċipali LOM Dawk li jiffurmaw l uffiċċju tas Sindku huma s Sindku u d dipartimenti amministrattivi tal muniċipalita Is Sindku huwa l amministratur ġenerali tad distrett li jiġi elett direttament miċ ċittadini biex jopera għal perjodu ta 5 snin filwaqt li l kunsilliera integrati fil Bord Muniċipali jdumu 5 snin fil kariga bil possibbilta li jerġgħu jiġu eletti u li l funzjoni tiegħu hija limitata għal dik ta korp deliberattiv u leġizlattiv tal gvern muniċipali Storja ta l organizzazzjoni territorjali tal Paragwaj Matul l istorja tal organizzazzjoni territorjali tal Paragwaj kien hemm diversi modifiki fi snin differenti fir rigward tad delimitazzjoni tad dipartimenti jew l elezzjoni tal kapitali dipartimentali rispettivi tagħhom kif ukoll il ħolqien ta muniċipalitajiet ġodda u d delimitazzjonijiet rispettivi tagħhom Sa qabel ma għaddew liġijiet fir rigward tad divizjoni politika tal pajjiz fl 1906 matul is seklu 19 il popolazzjonijiet kienu jissejħu partiti izda ma kellhom l ebda delimitazzjoni preċiza jew konfigurazzjoni ġeografika speċifika Sal bidu tas seklu 20 il pajjiz baqa jbati l konsegwenzi negattivi tal gwerra kontra l Alleanza Tripla li kienet ipproduċiet bħala effett territorjali tixrid kbir ta popolazzjoni u netwerk ta bliet bi ftit abitanti mingħajr rabtiet kbar bejniethom kif ukoll konċentrazzjoni demografika dejjem tikber fir reġjun ta Asuncion magħrufa llum bħala Gran Asuncion Nistgħu ngħidu li l organizzazzjoni territorjali tal pajjiz lejn l aħħar tas seklu 19 u l bidu tas seklu 20 bazikament kienet hekk Il kapitali tar Repubblika Asuncion Is 86 partit distretti attwali tar reġjun tal Lvant aktar tard maqsuma fi 8 dipartimenti Parti miċ Chaco taħt amministrazzjoni militari EkonomijaBini tal Bank Nazzjonali tal Izvilupp tal Paragwaj BNF f Villarrica Fl 2005 il Fond Monetarju Internazzjonali ddikjara li inqas minn 10 tal ħaddiema tal Paragwaj jipparteċipaw fis sistema tal pensjoni li 95 minnha hija amministrata minn zewġ istituzzjonijiet It tnejn huma ffinanzjati permezz ta sistema ta pay as you go mill kontribuzzjonijiet tal ħaddiema L ewwel l Istitut tas Sigurta Soċjali huwa maħsub għall impjegati tas settur privat u l fond fiskali għall impjegati pubbliċi inkluzi professuri universitarji għalliema impjegati ġudizzjarji uffiċjali tal armata u uffiċjali tal pulizija u veterani tal Gwerra Chaco jew id dixxendenti tagħha Bħala waħda mill ibliet turistiċi l aktar importanti tal Paragwaj San Bernardino li twaqqfet minn settlers Ġermanizi fis seklu 19 għandha waħda mill ogħla paritajiet tal qawwa tal akkwist fil pajjiz Hotel Guaira f Villarrica it turizmu huwa parti importanti mill ekonomija tal pajjiz L ekonomija tas suq hija kkaratterizzata minn settur informali kbir ikkaratterizzat mir riesportazzjoni ta oġġetti tal konsumatur importati lejn pajjizi ġirien kif ukoll l attivitajiet ta eluf ta mikrointraprizi u bejjiegħa urbani fit toroq Madankollu fl aħħar għaxar snin l ekonomija tal Paragwaj diversifikat b mod spettakolari bl industriji tal enerġija il partijiet tal karozzi u l ħwejjeġ imexxu t triq L aktar zoni urbani importanti tal Paragwaj jinsabu tul il fruntiera bejn l Arġentina u l Paragwaj Asuncion Alberdi Encarnacion Pilar u Ciudad del Este din tal aħħar hija t tielet l iktar zona ħielsa importanti fid dinja biss wara Miami u Hong Kong Persentaġġ kbir tal popolazzjoni speċjalment fiz zoni rurali tieħu l għajxien tagħhom minn attivita agrikola ħafna drabi fuq bazi ta sussistenza Minħabba l importanza tas settur informali huwa diffiċli li jinkisbu mizuri ekonomiċi preċizi L ekonomija kibret malajr bejn l 2003 u l 2013 hekk kif id domanda globali dejjem tikber għall komoditajiet flimkien ma prezzijiet għoljin u klima favorevoli biex tappoġġja l espansjoni tal esportazzjonijiet tal Paragwaj bbazati fuq il komoditajiet Il Bank Ċentrali tal Paragwaj huwa l ogħla awtorita monetarja tal pajjiz u l korp li jirregola l finanzi u l ekonomija tiegħu Il kwartieri ġenerali tagħha jinsabu fil lokal Carmelitas ta Asuncion Agrikoltura Il Paragwaj huwa s sitt l akbar produttur tad dinja tas sojja it tieni l akbar produttur ta stevia u d disa l akbar esportatur taċ ċanga Fl 2018 minbarra l fazola tas sojja il pajjiz kellu produzzjoni kbira ta qamħirrum u kannamieli taz zokkor fejn kien pozizzjonat bħala l 21 produttur dinji Uċuħ tar raba importanti oħra fil pajjiz huma kassava ross qamħ larinġ yerba mate u sorgu Fil bhejjem il Paragwaj ipproduċa fl 2020 481 elf tunnellata ta ċanga li kien is 26 l akbar produttur fid dinja Il kultivazzjoni tas sojja ġiet introdotta fil biċċa l kbira mill Braziljani fl 2019 kwazi 70 tal produtturi tas sojja u tar ross fil Paragwaj kienu nies mill Brazil jew dixxendenti tal Braziljani l hekk imsejħa brasiguaios L ewwel produtturi Braziljani bdew jaslu fil pajjiz fis snin 80 Qabel il wasla tal Braziljani ħafna mill art fil Paragwaj kienet mhux ikkultivata Aktar minn 80 tal art li tinħarat hija f idejn 2 6 tas sidien tal art Kwazi 8 miljun ettaru ngħataw illegalment bi ksur tal liġi agrarja lill partitarji tar reġim matul id dittatorjat ta Alfredo Stroessner 1954 1989 u l Istat ma għamel xejn minn dakinhar biex jidentifika l benefiċjarji ta dan l arrikkiment illeċitu Fost dawn is sidien hemm ġenerali negozjanti u politiċi eks presidenti tar Repubblika id dittatur tan Nikaragwa Anastasio Somoza Debayle u anke l Partit Colorado fil gvern Aktar minn 130 mexxej tal bdiewa nqatlu mill waqgħa ta Stroessner fl 1989 Il metodi tal approprjazzjoni tal art fil Paragwaj huma numeruzi L ekonomista Luis Rojas jafferma li l aktar metodu komuni huwa x xiri ta art mingħand produtturi zgħar Il bidwi jiġi offrut somma flus li qatt ma ra f ħajtu Jimmaġina li hija fortuna imur il belt Jqatta kollox fi tliet jew erba xhur u jkabbar iċ ċinturini tal faqar għax m hemmx xogħol Oxfam tistma li 900 000 persuna tkeċċew mill kampanja fl aħħar għaxar snin li jirrapprezentaw kwazi seba tal popolazzjoni Din il kotra ta bdiewa bla art tkabbar iċ ċinturini tal faqar madwar Asuncion il kapitali Industrija u manifattura Il Bank Dinji jiġbor lista tal pajjizi produtturi ewlenin kull sena ibbazata fuq il valur totali tal produzzjoni Fil lista tal 2019 il Paragwaj kklassifikat fid 79 fost l aktar industriji siewja fid dinja US 6 9 biljun Il pajjiz kien is seba l akbar produttur taz zejt tas sojja fid dinja fl 2018 L industrija tal minjieri tal Paragwaj tipproduċi madwar 25 tal prodott gross domestiku PGD tal pajjiz u timpjega madwar 31 tal forza tax xogħol Il produzzjoni tas siment il mineral tal ħadid u l azzar isseħħ b mod komuni fis settur industrijali tal Paragwaj kollu It tkabbir tal industrija kien immexxi aktar mill industrija tal maquila b kumplessi industrijali kbar li jinsabu fin naħa tal Lvant tal pajjiz Il Paragwaj nieda ħafna inċentivi mmirati biex jattiraw industriji lejn il pajjiz Waħda minnhom hija l hekk imsejħa liġi tal maquila li biha l kumpaniji jistgħu jiċċaqilqu lejn il Paragwaj li jgawdu minn rati ta taxxa minimi Fl industrija farmaċewtika il kumpaniji Paragwajani bħalissa jkopru 70 tal konsum domestiku u bdew jesportaw il mediċini Il Paragwaj qed jissostitwixxi malajr lill fornituri barranin biex jissodisfa l ħtiġijiet tal medikazzjoni tal pajjiz Tkabbir qawwi jidher ukoll fil produzzjoni ta zjut li jittieklu ħwejjeġ zokkor organiku ipproċessar tal laħam u azzar Fl 2003 l industrija tal manifattura kienet tirrapprezenta 13 6 tal PGD u impjegat madwar 11 tal popolazzjoni attiva fl 2000 L attivita ewlenija tal manifattura tal Paragwaj tiffoka fuq l ikel u x xorb Prodotti tal injam prodotti tal karta ġlud u prodotti minerali mhux metalliċi jikkontribwixxu wkoll għat totali tal industrija tal manifattura It tkabbir kostanti tal PGD tal manifattura matul id disgħinijiet 1 2 fis sena stabbilixxa l istadju għall 2002 u l 2003 meta r rata tat tkabbir annwali zdiedet għal 2 5 Il Paragwaj kklassifikat fit 98 post fl Indiċi tal Innovazzjoni Globali fl 2023 InfrastrutturaTrasport Toroq nazzjonali tal Paragwaj Skont dejta uffiċjali mill MOPC Ministeru tax Xogħlijiet Pubbliċi u l Komunikazzjoni tal Paragwaj fl 2019 kien hemm total ta 78 850 km 48 995 mi ta toroq li minnhom 10 372 km 6 445 mi kienu asfaltati Wieħed mill investimenti riċenti l aktar importanti fl istorja tal pajjiz huwa l kostruzzjoni tal Kuritur Bijoċeaniku li se jaqsam it tramuntana tal Paragwaj f linja orizzontali li jgħaqqad il Brazil mal Arġentina u jilħaq kemm il portijiet tat Tramuntana taċ Ċili kif ukoll il portijiet Braziljani Ix xogħol se jiftaħ rotta ġdida għall esportazzjoni tal prodotti lejn l Asja u se jippermetti l izvilupp ta reġjun izolat tal Paragwaj il Chaco Fi Frar 2022 il Paragwaj inawgura 275 km tal awtostrada madwar nofs ir rotta li tgħaqqad lil Carmelo Peralta Alto Paragwaj fuq il fruntiera mal Brazil ma Loma Plata Boqueron fiċ ċentru tal pajjiz Il Paragwaj ilu jimplimenta wkoll l ewwel awtostrada doppja tal pajjiz 149 km tar Rotta 2 li tgħaqqad il kapitali Asuncion ma Ciudad del Este fuq il fruntiera mal Brazil l awtostrada li tgħaqqad ukoll mal port ta Paranagua F Jannar 2022 kien kwazi 100 km irduppjat s sistema Parana Paragwaj hija passaġġ naturali navigabbli twil 1 600 km mit tramuntana sa nofsinhar li jagħti lir reġjun aċċess dirett għall oċean għalhekk it trasport tax xmajjar huwa importanti u estensiv bil biċċa l kbira tat traffiku marittimu kummerċjali kkonċentrat fil port ta Buenos Aires Asuncion hija waħda mill portijiet ewlenin fil Paragwaj L ajruport ta Asuncion huwa waqfa importanti għal linji tal ajru internazzjonali u l ajruport ta Ciudad del Este huwa ċentru internazzjonali importanti tal merkanzija bl ajru Enerġija L elettriku kollu tal Paragwaj huwa ġġenerat mill enerġija idroelettrika li jagħmilha waħda mill aktar nodfa fid dinja Itapu l Paragwaj għandu kapaċita installata ta produzzjoni tal elettriku ta 8 110 MW li tipproduċi 63 biljun kWh sena fl 2016 B konsum domestiku ta 15 il biljun kWh biss il produzzjoni zejda tinbiegħ lill Brazil l Arġentina u l Urugwaj u b hekk il Paragwaj isir l akbar esportatur fid dinja ta enerġija elettrika Din il produzzjoni ġejja minn zewġ proġetti idroelettriċi kbar tul il fruntieri tagħha inkluza l Itaipu Dam it tieni l akbar stazzjon tal ġenerazzjoni fid dinja DemografijaId densita tal popolazzjoni tal Paragwaj abitanti għal kull km2 Asuncion Ciudad del Este belt tal Lvant Villarica 62 565 ab 2022 Filadelfia 19 071 ab 2019 Il popolazzjoni tal Paragwaj hija mqassma b mod irregolari madwar il pajjiz bil maġġoranza l kbira tan nies jgħixu fir reġjun tal Lvant qrib il kapitali u l akbar belt Asuncion li tirrapprezenta 10 tal popolazzjoni tal pajjiz Ir reġjun Gran Chaco li jinkludi d Dipartiment tal Alto Paragwaj Boqueron u Presidente Hayes u jirrapprezenta madwar 60 tat territorju huwa dar għal inqas minn 4 tal popolazzjoni Madwar 63 tal Paragwajani jgħixu f zoni urbani u jagħmlu lill Paragwaj wieħed mill inqas nazzjonijiet urbanizzati fl Amerika t Isfel Għal ħafna mill istorja tiegħu il Paragwaj kien riċevitur tal immigranti minħabba d densita baxxa tal popolazzjoni tiegħu speċjalment wara l kollass demografiku kkawzat mill Gwerra tal Paragwaj L immigranti jinkludu Taljani Ġermanizi Spanjoli Inglizi Russi Koreani Ċinizi Għarab Ġappunizi Ukraini Pollakki Lhud Braziljani Arġentini Amerikani Bolivjani Venezwelani Messikani Ċileni Tajwanizi Asjatiċi u Urugwajani Flimkien mal Arġentini Ġermanizi il Paragwajani Ġermanizi huma waħda mill komunitajiet Ġermanizi l aktar prominenti u li qed jikbru fl Amerika t Isfel b madwar 25 000 Mennonite li jitkellmu bil Ġermaniz jgħixu fil Paragwajan Chaco Is settlers Ġermanizi waqqfu diversi bliet bħal Hohenau Philadelphia Neuland Obligado u Nueva Germania Diversi websajts li jippromwovu l immigrazzjoni Ġermaniza lejn il Paragwaj jsostnu li bejn 5 u 7 tal popolazzjoni hija ta antenati Ġermanizi inkluzi 150 000 persuna ta dixxendenza Ġermaniza Braziljana Bl istess mod mis snin għoxrin sas snin tletin il Paragwaj rċieva mewġiet ta immigranti Slavi li stabbilixxew f Asuncion u fin Nofsinhar tal Paragwaj Itapua Misiones u Neembucu speċjalment fil bliet ta Fram Coronel Bogado Encarnacion San Juan of Parana San Ignacio u Pilar Il Paragwaj kien ukoll kenn għall komunitajiet ippersegwitati minħabba fidi reliġjuza bħall Bruderhof li kienu sfurzati jitilqu mill Ingilterra fl 1941 minħabba t twemmin paċifist tagħhom Ħafna minn dawn il komunitajiet zammew il lingwi u l kultura tagħhom partikolarment il Braziljani li jirrapprezentaw l akbar u l aktar grupp ta immigranti prominenti li jammontaw għal madwar 400 000 Ħafna Paragwajani Braziljani huma ta nisel Ġermaniz Taljan u Pollakk Huwa stmat li hemm 63 000 Afro Paragwajan li jinkludu 1 tal popolazzjoni Laqgħa f Caacupe M hemm l ebda dejta uffiċjali dwar il kompozizzjoni etnika tal popolazzjoni tal Paragwaj peress li d Dipartiment tal Istatistika Stħarriġ u Ċensimenti tal Paragwaj ma jistaqsix dwar ir razza u l etniċita fl istħarriġ taċ ċensiment għalkemm jistaqsi dwar il popolazzjoni indiġena Skont iċ ċensiment tal 2022 in nies indiġeni kienu jiffurmaw 2 3 tal popolazzjoni totali tal Paragwaj Tradizzjonalment il maġġoranza tal popolazzjoni tal Paragwaj hija meqjusa bħala mestizo Skont iċ ċensiment tal 2022 il Paragwaj għandu popolazzjoni ta 6 109 944 li minnhom 95 huma mestizo abjad u 5 huma mmarkati oħrajn li jinkludi membri ta 17 il grupp indiġenu etnolingwistiku differenti Reliġjon Purċissjoni tal Verġni f Villa Hayez Catedral Santa Clara 1883 f Villarica il Paragwaj Bazilika tal Madonna tal Pilar Dipartiment ta Neembucu il Paragwaj Knisja Madonna tal Assunta Iglesia de Nuestra senora de la Auncion Ybaroty Villarica Knisja Madonna tal Assunta Iglesia de Nuestra senora de la Auncion Ybaroty Villarica Xbieha tal Virgen del Paso li tinġarr bil kenura fuq ix Xmara Tebicuarymi Il Kristjanezmu partikolarment il Kattoliċizmu huwa r reliġjon dominanti fil Paragwaj Skont iċ ċensiment tal 2002 89 9 tal popolazzjoni kienet Kattolika 6 2 kienu Protestanti evanġeliċi 1 1 identifikati ma setet Kristjani oħra u 0 6 kienu jipprattikaw reliġjonijiet indiġeni Rapport tad Dipartiment tal Istat tal Istati Uniti dwar il Liberta Reliġjuza jsemmi l Kattoliċizmu il Protestantizmu evanġeliku il Protestantizmu prinċipali il Ġudaizmu Ortodoss Konservattiv u Riformat Il Knisja ta Ġesu Kristu tal Qaddisin tal Aħħar Jiem u l Fidi Bahaʼi bħala gruppi reliġjuzi prominenti Isemmi wkoll komunita Musulmana kbira fl Alto Parana bħala rizultat tal immigrazzjoni mill Lvant Nofsani speċjalment il Libanu u komunita Mennonita prominenti f Boqueron Kull 18 ta Diċembru jsir pellegrinaġġ fil belt ta Itape f ġieħ id devozzjoni Marjana lokali li hija l istess ikona tal belt ta Caacupe Aktar minn 50 000 vizitatur minn madwar il pajjiz jattendu għal dan l avveniment reliġjuz F Caupe l attrazzjoni ewlenija hija l bazilika li fiha tiġi meqjuma l Verġni tal Immakulata Kunċizzjoni tal Mirakli jew Verġni ta Caacupe li għall qima tagħha jiġu pellegrini devoti kull sena fid data tat 8 ta Diċembru Dawn jaslu f karavans twal ta walkers sabiex iwettqu l wegħdiet tagħhom li saru lill Verġni Ħdejn il bazilika minuri hemm il kappella l antika u l Bir tal Verġni li skont it tradizzjoni popolari għandu proprjetajiet ta fejqan Lingwi Il Paragwaj huwa nazzjon bilingwi Kemm l Ispanjol kif ukoll il Gurani huma lingwi uffiċjali Guarani huwa vestiġju notevoli tal kultura indiġena Guarani li ġarrbet fil Paragwaj Il guarani jippretendi postha bħala waħda mill aħħar lingwi nazzjonali indiġeni li baqgħu ħajjin u li qed jirnexxu tal Amerika t Isfel Fl 2015 l Ispanjol kien mitkellem minn madwar 87 tal popolazzjoni filwaqt li l Gurani huwa mitkellem minn aktar minn 90 jew ftit aktar minn 5 8 miljun kelliema 52 tal Paragwajani rurali huma bilingwi bil Gurani Filwaqt li l Gurani għadu mitkellem ħafna l Ispanjol ġeneralment jirċievi trattament preferenzjali fil gvern in negozju il midja u l edukazzjoni bħala waħda mill lingua francas tal Amerika t Isfel Madwar 19 il lingwa indiġena oħra huma mitkellma fil Paragwaj li ħafna minnhom jinsabu fil periklu tal estinzjoni Lingwi bħall Guana l Ayoreo u l Ishir Chamacoco huma meqjusa bħala fil periklu tal estinzjoni Edukazzjoni Il litterizmu kien madwar 93 6 u 87 7 tal Paragwajani jispiċċaw il ħames grad skont l aħħar Indiċi tal Izvilupp Edukattiv tal UNESCO 2008 Il litterizmu ma tantx ivarja skont is sess Studju aktar riċenti juri li l attendenza fl iskola primarja minn tfal bejn 6 u 12 il sena hija ta madwar 98 L edukazzjoni primarja hija b xejn u obbligatorja u ddum disa snin L edukazzjoni sekondarja ddum tliet snin Edukazzjoni Fil Paragwaj hemm 54 universita li minnhom 8 huma pubbliċi u 46 privati Ħafna mill universitajiet jinsabu f Asuncion u fiz zoni tad dipartiment Ċentrali filwaqt li 15 biss jinsabu fl intern tal pajjiz Fost l universitajiet pubbliċi tal Paragwaj hemm Universita Nazzjonali ta Pilar Universita Nazzjonali tal Lvant Universita Nazzjonali ta Itapua Universita Nazzjonali ta Caaguazu Uħud mill universitajiet privati fil Paragwaj huma Universidad del Sol Universidad Espanola Universidad Evangelica del Paraguay Universidad Gran Asuncion Universidad Hispano Guarani L universitajiet ewlenin tal Paragwaj jinkludu Universita Nazzjonali ta Asuncion pubblika u mwaqqfa fl 1889 Universita Awtonoma ta Asuncion privata u mwaqqfa fl 1979 Universita Kattolika Madonna tal Assunta privata u mmexxija mill knisja Universita Amerikana privata Universidad del Pacifico privata u mwaqqfa fl 1991 Ir rata netta ta reġistrazzjoni primarja kienet ta 88 fl 2005 L infiq pubbliku fuq l edukazzjoni kien ta madwar 4 3 tal PGD fil bidu tas snin 2000 Saħħa Evoluzzjoni tal għomor tal ħajja L istennija tal ħajja medja fil Paragwaj hija pjuttost għolja meta wieħed iqis il faqar tiegħu fl 2006 kienet ta 75 sena ekwivalenti għall Arġentina ħafna aktar sinjura u t tmien l ogħla fl Ameriki skont l Organizzazzjoni Dinjija tas Saħħa L infiq fuq is saħħa pubblika huwa 2 6 tal PDG filwaqt li l infiq fuq is saħħa privata huwa 5 1 Il mortalita tat trabi kienet 20 għal kull 1 000 twelid ħaj fl 2005 Il mortalita materna kienet 150 għal kull 100 000 twelid ħaj fl 2000 Il Bank Dinji għen lill gvern tal Paragwaj inaqqas il mortalita materna u tat trabi fil pajjiz Il Proġett tal Assigurazzjoni tas Saħħa Bazika għall Omm u t Tfal kellu l għan li jikkontribwixxi għat tnaqqis tal mortalita billi jzid l uzu ta servizzi magħzula li jsalvaw il ħajja inkluzi fil Programm tal Assigurazzjoni tas Saħħa Bazika għall Omm u t Tfal MCBI tal pajjiz minn nisa f eta li jista jkollhom it tfal u tfal taħt is sitt snin f dawk magħzula zoni Għal dan il għan il proġett kellu wkoll l għan li jtejjeb il kwalita u l effiċjenza tan netwerk tas servizzi tas saħħa f ċerti oqsma minbarra li jzid it tmexxija tal Ministeru tas Saħħa Pubblika u l Ħarsien Soċjali MSPandBS KulturaIl Karnival Encarnaceno huwa meqjus bħala l akbar karnival fil Paragwaj Il wirt kulturali tal Paragwaj jmur lura għal tlaqqigħ estensiv bejn il kolonanti Spanjoli oriġinali u n nisa indiġeni Guarani Il kultura tagħha hija influwenzata ħafna minn diversi pajjizi Ewropej inkluz Spanja Għalhekk il kultura Paragwajana hija fuzjoni ta zewġ kulturi u tradizzjonijiet wieħed Ewropew l ieħor Guarani min Nofsinhar Għalkemm dan huwa komuni madwar il pajjiz kollu huwa l aktar vizibbli madwar l ibliet ta Atyra Tobati u Altos Aktar minn 93 tal Paragwajani huma mestizos u b hekk il Paragwaj huwa wieħed mill aktar pajjizi omoġenji fl Amerika Latina Karatteristika ta din il fuzjoni kulturali hija l bilingwizmu estensiv prezenti sal lum aktar minn 80 tal Paragwajani jitkellmu kemm l Ispanjol kif ukoll il lingwa indiġena il Guarani Jopara taħlita ta Guarani u Spanjol hija mitkellma ħafna wkoll Festival Ovecha Rague Din il fuzjoni kulturali hija espressa f arti bħar rakkmu ao po i u l produzzjoni tal bizzilla nanduti Il muzika tal Paragwaj li tikkonsisti f polkas liting galopp li jmur u guaranias languid tindaqq fuq l arpa indiġena Il wirt kulinarju tal Paragwaj huwa wkoll influwenzat ħafna minn din il fuzjoni kulturali Diversi platti popolari fihom kassava uċuħ tar raba lokali simili għall kassava magħrufa wkoll bħala għerq tal kassava li tinsab fil Lbiċ tal Istati Uniti u l Messiku kif ukoll ingredjenti indiġeni oħra Dixx popolari hija soppa tal Paragwaj simili għall ħobz tal qamħirrum oħxon Ikel notevoli ieħor huwa chipa ħobz bħal bagel magħmul bid dqiq tal qamħirrum kassava u ġobon Ħafna platti oħra jikkonsistu minn tipi differenti ta ġobon basal bzar qampiena ġobon cottage dqiq tal qamħirrum ħalib ħwawar butir bajd u qlub tal qamħirrum frisk Is snin 50 u 60 kienu z zmien tat twelid ta ġenerazzjoni ġdida ta rumanziera u poeti Paragwajani bħal Jose Ricardo Mazo Roque Vallejos u n nominat għall Premju Nobel Augusto Roa Bastos Saru diversi films Paragwajani Il valuri konservattivi jippredominaw fi ħdan il familja Fil klassijiet inferjuri il parrini għandhom relazzjoni speċjali mal familja peress li ġeneralment jintgħazlu għall pozizzjoni soċjali favorevoli tagħhom sabiex jagħtu sigurta zejda lit tfal Huma dovuti rispett speċjali li bih il familja tista tistenna protezzjoni u patroċinju L aktar strumenti popolari fil muzika tal Paragwaj huma l arpa u l kitarra Il ġeneri indiġeni huma l polka Paragwajana u l guarania ikkaratterizzati minn kanzunetta bil mod li ġiet zviluppata minn Jose Asuncion Flores madwar l 1920s Fi bliet bħal Caupe għandhom il festival tradizzjonali tal Karnival li jilqa delegazzjonijiet u artisti minn madwar il pajjiz Dan il karnival jinsab fit tieni post fl importanza fil pajjiz qabez bħalissa mill Karnival Encarnaceno Il pirografija tal injam hija tipika ta Caacupe Paragwaj Barra minn hekk Caacupe hija wkoll belt ta snajja fejn jispikkaw il workshops tas snajja tipiċi tar reġjun bħal dawk magħmula mill ġilda tal baqra kemm intaljati kif ukoll bil pirografija Għandha tradizzjoni kbira ta arġentiera partikolarment fil produzzjoni ta guampas u tumbas għall mate u terere Fil viċinat ta Loma diversi artiġjani ġew iddedikati għall ħolqien ta pitturi tal injam tal pirografija għal diversi ġenerazzjonijiet Għandu wkoll orkestra tal kamra u ballet li jxerrdu l muzika Paragwajana u universali Sport Membri tal Villa Hayes Cycling Club mas Sur Lorenzo Prieto pijunier taċ ċiklizmu fil Paragwaj Stadium Difensuri tal Chaco Estadio Defensores del Chaco L isport fil Paragwaj huwa parti importanti mill kultura nazzjonali tal pajjiz Il futbol huwa l aktar sport popolari u t tim nazzjonali ewlieni huwa t tim nazzjonali tal futbol tal Paragwaj Il basketball huwa wkoll popolari ħafna Sportivi oħra bħal volleyball handball indoor soccer għawm u tennis huma wkoll popolari Sports u passatempi oħra tal Paragwaj jinkludu r rugby iċ ċess it tlielaq tal muturi il golf u l qdif B mod partikolari il belt ta Villa Hayes hija kkaratterizzata wkoll li hija belt bi tradizzjoni sportiva Fil field soccer jispikkaw zewġ timijiet mill belt Club 12 de Junio li jilgħab fit tieni divizjoni u Club Dr Benjamin Aceval li jilgħab fit tielet divizjoni Sport popolari ieħor huwa l futbol indoor li huwa prattikat ħafna mill oqsma tal viċinat sal klabbs ewlenin fil belt Din id dixxiplina kisbet Tliet Kampjonati Nazzjonali u Super Champions Cup fil livell tal kbar u diversi kampjonati nazzjonali fil kategoriji inferjuri Xi klabbs li jiffurmaw il Federazzjoni tal Futbol Indoor Villa Hayense huma Club Jovenes Unidos Club 1 de Julio Club FD Sport Club Deportivo el Mangal Club Nueva Golondrina Club Deportivo Juventud Hayense Club Sport Ricardo Club Atletico San Juan Bautista Monarca attwali San Martin FC Club Deportivo Futbolacho Amistad Club Arcoiris u Santa Lucia FC Il Federazzjoni tal Futbol Indoor Villa Hayense twaqqfet fl 1978 Fl 2013 twaqqaf l ewwel klabb taċ ċiklizmu fil belt ta Villa Hayez imsejjaħ Club de Ciclismo de Villa Hayes bl akronimu CCVH li huwa pijunier f Chaco f dan l isport Il klabb għandu aktar minn 30 ċiklist li jitħarrġu b mod permanenti madwar il belt jew fuq ċirkwiti fil periferija Sa mill ħolqien tagħha ħeġġet lir residenti biex juzaw ir roti bħala mezz ta trasport minħabba l uzu faċli u n natura li ma jniġġsux Hemm zieda fl utenti ta dan il mezz ta trasport biex jaslu fil postijiet tax xogħol u l istudju tagħhom Fl 2016 twaqqfet il Villahayense Handball Federation bil La Victoria Club ikun l aktar rapprezentattiv u l uniku tim li jirrapprezenta z zona fil Metropolitan Handball Tournament organizzat mill Konfederazzjoni Paragwajana ta dan l isport F Awwissu 2019 il Menonita Sport Club rebaħ it titlu ta Apertura Tournament Champion fil Metropolitan Handball Tournament fil Kategorija tan Nisa taħt is 16 il sena din kienet l ewwel parteċipazzjoni tiegħu Dan il kampjonat huwa organizzat mill Paragwajan Handball Confederation CPH B dan il mod Menonita Sport Club huwa l uniku tim tal handball ta Villa Hayes li rebaħ titlu F Pilar jintlagħbu diversi sports l aktar popolari huma l basketball u l futbol F kull istituzzjoni edukattiva hemm mill inqas qorti waħda tal basketball li huwa l aktar sport ta suċċess fil Pilar kemm għall irġiel kif ukoll għan nisa Fuq livell nazzjonali it Tim Nazzjonali tal Pilar huwa wieħed mill aqwa timijiet fil pajjiz l aktar rivali sod tiegħu huwa t Team Nazzjonali ta Encarnacion u dan l aħħar dak ta San Lorenzo Hemm zewġ postijiet ewlenin għat tilwim ta dan l isport dak tal 1º de Mayo Club u dak taċ Ċentru Sportiv Muniċipali Għandu l Lega tiegħu stess Pilarense Basketball Association Il futbol huwa wkoll ipprattikat ħafna fil belt ta El Pilar li għandu l kampjonat tiegħu u tliet postijiet xierqa għat tilwima tal logħbiet imsemmija dak tal Club Cap Bado l Amerika u Diaz Fil livell tan nisa dan l isport kellu l akbar lavur tiegħu li kien champion nazzjonali It tim tan nisa tal Kul Tec Juan XXIII FROSEP kien champion nazzjonali u internazzjonali tal Coca Cola Cup Fil belt jiġu pprattikati wkoll futbol fuq ġewwa paddle tennis tennis għawm volleyball eċċ F Villarrica simili għall bqija tal Paragwaj u l Amerika t Isfel l aktar sport u infrastruttura popolari huwa l futbol L uniku klabb tal futbol lokali li lagħab fl Ewwel Divizjoni tal Paragwajan Soccer Association u anke pparteċipa fil Copa Sudamericana kien Guairena FC L istadium uffiċjali tiegħu huwa l Parque del Guaira u għandu kapaċita ta 11 000 spettatur It tieni post jista jkun il volleyball Il basketball huwa dejjem aktar popolari u r rugby u l motocross huma wkoll ipprattikati Hemm tliet ċirkwiti motocross fil belt tnejn fil kumpanija Rincon u wieħed f Caroveni Il boxing infirex fil belt mill 1927 filwaqt li t tennis ilu prezenti mill inqas mill 1930 meta twaqqaf l hekk imsejjaħ Lawn Tennis Club Bħalissa qed tkompli tiġi pprattikata fuq qrati tat tip tafal fiz zona urbana u fil kwartieri ġenerali tal pajjiz tal Porvenir Guaireno Club li jinsab f Mbocayaty Sport ieħor li ħa l għeruq mill 1925 kien iċ ċiklizmu li fforma fl 1928 l ewwel klabb ta din id dixxiplina bl isem ta El Pedal Guaireno Il Lega Itapena ta Itape inħolqot fl 2003 u minn dakinhar saret champion tal Interleague tar Raba Federazzjoni U 19 fl edizzjonijiet tal 2004 u l 2016 u wkoll champion fl U 17 fl 2015 Għandu 2 klabbs li jinsabu fiz zona urbana Club 15 de Mayo Barrio San Isculaida u Teniente San Isculaida Barrio San Isculaida Ukoll 12 il klabb fiz zona rurali Atletico Guarani Cerro Porteno Nacional Olimpia Rubio Nu Guarani San Ignacio Sport Union General Caballero Sagrada Familia Libertad u 3 de Mayo Canchas de Tenis en la sede del Club Porvenir en Mbocayaty En Mbocayaty se fundo la Federacion Deportiva del Ybytyruzu donde militan varios clubes de las companias del distrito y de distritos vecinos como Natalicio Yataity Troche y Bottrell Entre los principales clubes estan Sol de America y 15 de Mayo ambos de la compania Costa Mbocayaty Cerro Porteno 8 de diciembre y 1 º de Marzo En los ultimos anos se incorporaron tambien otros equipos tales como Dr Botrell Juventud General Roa 15 de Mayo entre otros En Mbocayaty se practica tenis ya que la sede campestre del Club Porvenir Guaireno de Villarrica se encuentra en esta localidad y posee tres canchas de tenis de tierra batida y una cancha de padel Referenzi a b ċ d Paraguay bl Ingliz Fond Monetarju Internazzjonali Miġbur 2012 04 20 Rapport tal Izvilupp Uman 2012 PDF bl Ingliz Nazzjonijiet Uniti 2012 Miġbur 2012 11 09 Paraguay corazon de America 1961 bl Ingliz IMDb Miġbur 2012 10 05