Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Ir Riżerva tal Bijosfera Transkonfinali Ohrid Prespa bil Maċedonjan Прекуграничен биосферен резерват Охрид Преспа b ittr
Riżerva tal Bijosfera Transkonfinali Ohrid Prespa
Ir-Riżerva tal-Bijosfera Transkonfinali Ohrid-Prespa (bil-Maċedonjan: Прекуграничен биосферен резерват „Охрид-Преспа“, b’ittri Rumani: Prekugraničen biosferen rezervat „Ohrid-Prespa“; bl-Albaniż: Oher – Prespe, Rezerve Ndërkufitare Biosfere) hija riżerva ta’ bijosfera li tinkludi ż-żoni tal- u tal- fil-Maċedonja ta’ Fuq u fl-Albanija.
Ir-riżerva ġiet iddikjarata f’Ġunju 2014 u tinkludi għadd ta’ korpi tal-ilma u żoni muntanjużi tal-madwar, li jkopru erja ta’ covering an area of 446,244.52 ettaru. In-naħa taż-żona tal-Lag ta’ Ohrid li tagħmel mal-Maċedonja ta’ Fuq ilha Sit ta’ Wirt Dinji tal-UNESCO mill-1979, filwaqt li n-naħa taż-żona tal-Lag ta’ Ohrid li tagħmel mal-Albanija ġiet estiża fl-2019 bħala parti mill-istess sit.
Dikjarazzjoni
Iż-żona tar-Riżerva tal-Bijosfera Transkonfinali Ohrid-Prespa ġiet iddikjarata bħala riżerva ta’ bijosfera fil-11 ta’ Ġunju 2014 fis-sessjoni tal-kummissjoni internazzjonali tal-UNESCO li seħħet f’, l-Iżvezja. Il-proposta kienet tressqet mis-Segretarjat Bilaterali tal-Lag ta’ Ohrid, flimkien mal-kummissjonijiet nazzjonali tal-UNESCO tal-Maċedonja ta’ Fuq u tal-Albanija u l-Ministeri għall-Ambjent rispettivi tagħhom.
Ekoloġija
Ir-Riżerva tal-Bijosfera Transkonfinali Ohrid-Prespa tinkludi diversi ekosistemi, li jvarjaw miż-żoni muntanjużi madwar il-lagi, għall-foresti subtropikali miti f’altitudnijiet iktar baxxi madwar il-baċiri tal-ilma. Is-sistema tal-lagi Ohrid-Prespa hija waħda mill-ikbar fl-Ewropa. Iż-żewġ lagi jingħad li għandhom valur eċċezzjonali fil-livell nazzjonali u fil-livell internazzjonali minħabba li huma uniċi ġeoloġikament u bijoloġikament. Il-Lag ta’ Ohrid huwa rinomat għall-ispeċijiet endemiċi tiegħu (iktar minn 200), fosthom ħamsa li huma limitati għall-mikrosistemi fi ħdan il-lag innifsu. Għaxra mis-sbatax-il speċi ta’ ħut huma endemiċi, inkluż it-trota ta’ Ohrid (Salmo letnica).
Hemm ukoll żoni forestali endemiċi u uniċi bħal dawk mimlijin bis-siġar taż-żnuber tal-Maċedonja ta’ Fuq (Pinus peuce).
Il-mammiferi jirrappreżentaw it-tieni l-iktar grupp importanti ta’ speċijiet fir-Riżerva tal-Bijosfera Transkonfinali Ohrid-Prespa, u l-protezzjoni tagħhom hija kruċjali għar-riżerva. Fost il-mammiferi hemm it- tal-Balkani (Talpa stankovici), il-linċi tal-Balkani (Lynx lynx martinoi), il-lupu griż (Canis lupus), l-ors kannella (Ursus arctos) u oħrajn. Il-linċi tal-Balkani hija speċi partikolarment rari, u għaldaqstant għandha valur simboliku għoli. Speċi ta’ għasfur partikolari fiż-żona li ta’ min jissemma huwa l-pellikan tad-Dalmazji (Pelecanus crispus). Ir-reġjun ta’ Prespa fih madwar 260 speċi ta’ għasfur, u jirrappreżenta iktar minn nofs l-ispeċijiet ta’ għasafar fl-Ewropa. Xi 140 speċi jbejtu f’din iż-żona.
Sit ta’ Wirt Dinji
Parti ewlenija tar-Riżerva tal-Bijosfera Transkonfinali Ohrid-Prespa, preċiżament in-naħa taż-żona tal-Lag ta’ Ohrid li tagħmel mal-Maċedonja ta’ Fuq, ilha Sit ta’ Wirt Dinji tal-UNESCO mill-1979, filwaqt li n-naħa taż-żona tal-Lag ta’ Ohrid li tagħmel mal-Albanija ġiet estiża fl-2019 bħala parti mill-istess Sit ta’ Wirt Dinji mħallat (kulturali u naturali) imsejjaħ il-Wirt Naturali u Kulturali tar-Reġjun ta’ Ohrid.
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta’ erba’ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (i) “Rappreżentazzjoni ta’ kapulavur frott il-kreattività tal-bniedem”, ladarba l-belt ta’ Ohrid hija waħda mill-eqdem insedjamenti umani fl-Ewropa bi fdalijiet kompluti minn Żmien il-Bronż sal-Medju Evu; il-kriterju (iii) “Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta’ tradizzjoni kulturali jew ta’ ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet”, ladarba s-sit huwa xhieda eċċezzjonali ta’ opri tal-arti ta’ żmien il-Biżantini, b’iktar minn 2,500 metru kwadru ta’ affreski u iktar minn 800 ikona ta’ fama dinjija, l-iktar fil-knejjes ta’ Santa Sofija, ta’ Marija Omm Alla ta’ Perivleptos u ta’ San Ġwann Kaneo; il-kriterju (iv) “Eżempju straordinarju ta’ tip ta’ bini, ta’ grupp ta’ siti jew ta’ pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-istorja tal-bniedem”, ladarba fir-reġjun tal-Lag ta’ Ohrid hemm l-iktar monasteru Slavoniku antik u l-ewwel università Slavonika fil-Balkani – l-iskola letterarja ta’ Ohrid li firxet il-kitba, l-edukazzjoni u l-kultura fid-dinja Slavonika antika kollha; u l-kriterju (vii) “Post fejn iseħħu fenomeni naturali tal-għaġeb jew fejn hemm żoni ta’ ġmiel naturali u ta’ importanza estetika eċċezzjonali”, ladarba l-valuri distintivi tal-konservazzjoni tan-natura tal-Lag ta’ Ohrid, bi storja li tmur lura għaż-żminijiet preglaċjali, jirrappreżentaw fenomenu naturali superlattiv li għadu pjuttost intatt bis-saħħa tal-iżolament ġeografiku u l-attività bijoloġika bla interruzzjoni, u jagħti kenn lil diversi speċijiet endemiċi ta’ flora u ta’ fawna.
Karatteristiċi soċjoekonomiċi
Huwa stmat li r-Riżerva tal-Bijosfera Transkonfinali Ohrid-Prespa għandha popolazzjoni ta’ 455,000 ruħ, li tirrappreżenta żona ta’ diversità kulturali, etnika u reliġjuża. L-insedjamenti jinsabu biss fiż-żoni tranżizzjonali u jinkludu insedjamenti relattivament stabbli demografikament, filwaqt li żoni popolati oħra (speċjalment il-bliet ta’ Ohrid u fix-xatt tal-Lag ta’ Ohrid tal-Maċedonja ta’ Fuq u Pogradec fl-Albanija), jilqgħu diversi eluf ta’ viżitaturi matul l-istaġun turistiku.
Fl-Albanija, l-attività ekonomika prinċipali tal-popolazzjonijiet lokali hija l-biedja, li għadha preżenti fiż-żona tranżizzjonali u f’xi partijiet taż-żona ta’ lqugħ. Dan l-aħħar, l-industrija tal-ipproċessar tal-ikel esperjenzat żvilupp sinifikanti (speċjalment f’Korçë), b’mod parallel mal-agrikoltura tradizzjonali, u dan wassal biex jiġu stabbiliti insedjamenti ġodda.
L-iktar settur importanti ta’ żvilupp fiż-żona tar-riżerva huwa s-settur primarju. F’bosta żoni, azjendi agrikoli żgħar ta’ unitajiet domestiċi individwali qed jiġu sostitwiti b’tip ta’ produzzjoni iktar intensiva (bħall-għelieqi bis-siġar tal-frott fiż-żona ta’ ). F’xi partijiet muntanjużi, il-forestrija hija wkoll attività ekonomika sinifikanti. It-tgħammir tal-bhejjem huwa importanti wkoll fir-reġjun transkonfinali kollu.
It-turiżmu huwa l-qasam ewlieni ta’ żvilupp tar-riżerva tal-bijosfera transkonfinali kollha. Il-belt ta’ Ohrid waħedha tilqa’ għadd kbir ta’ viżitaturi fl-istaġun turistiku, li huwa sitt darbiet iktar mill-popolazzjoni nattiva (42,000 ruħ).
Is-sajd huwa attività ewlenija oħra b’impatti ekoloġiċi u ekonomiċi fuq iż-żewġ lagi.
Insedjamenti ewlenin
Maċedonja ta’ Fuq
- Bliet: Ohrid, Struga, Resen,
- Muniċipalitajiet: ,
Albanija
- Korçë, Pogradec, ,
Referenzi
- ^ a b ċ d e "Ohrid-Prespa | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization". www.unesco.org. Miġbur 2021-03-30.
- ^ a b ċ Centre, UNESCO World Heritage. "Natural and Cultural Heritage of the Ohrid region". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2021-03-30.
- ^ a b "Celebrating the extension of the Ohrid Region World Heritage site in Albania". IUCN (bl-Ingliż). 2019-07-29. Miġbur 2021-03-30.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Riżerva tal Bijosfera Transkonfinali Ohrid Prespa, X'inhi Riżerva tal Bijosfera Transkonfinali Ohrid Prespa? Xi tfisser Riżerva tal Bijosfera Transkonfinali Ohrid Prespa?
Ir Rizerva tal Bijosfera Transkonfinali Ohrid Prespa bil Maċedonjan Prekugranichen biosferen rezervat Ohrid Prespa b ittri Rumani Prekugranicen biosferen rezervat Ohrid Prespa bl Albaniz Oher Prespe Rezerve Nderkufitare Biosfere hija rizerva ta bijosfera li tinkludi z zoni tal u tal fil Maċedonja ta Fuq u fl Albanija Ritratt bis satellita tar Rizerva tal Bijosfera Transkonfinali Ohrid Prespa Ir rizerva ġiet iddikjarata f Ġunju 2014 u tinkludi għadd ta korpi tal ilma u zoni muntanjuzi tal madwar li jkopru erja ta covering an area of 446 244 52 ettaru In naħa taz zona tal Lag ta Ohrid li tagħmel mal Maċedonja ta Fuq ilha Sit ta Wirt Dinji tal UNESCO mill 1979 filwaqt li n naħa taz zona tal Lag ta Ohrid li tagħmel mal Albanija ġiet estiza fl 2019 bħala parti mill istess sit DikjarazzjoniIz zona tar Rizerva tal Bijosfera Transkonfinali Ohrid Prespa ġiet iddikjarata bħala rizerva ta bijosfera fil 11 ta Ġunju 2014 fis sessjoni tal kummissjoni internazzjonali tal UNESCO li seħħet f l Izvezja Il proposta kienet tressqet mis Segretarjat Bilaterali tal Lag ta Ohrid flimkien mal kummissjonijiet nazzjonali tal UNESCO tal Maċedonja ta Fuq u tal Albanija u l Ministeri għall Ambjent rispettivi tagħhom EkoloġijaIt trota ta Ohrid Ir Rizerva tal Bijosfera Transkonfinali Ohrid Prespa tinkludi diversi ekosistemi li jvarjaw miz zoni muntanjuzi madwar il lagi għall foresti subtropikali miti f altitudnijiet iktar baxxi madwar il baċiri tal ilma Is sistema tal lagi Ohrid Prespa hija waħda mill ikbar fl Ewropa Iz zewġ lagi jingħad li għandhom valur eċċezzjonali fil livell nazzjonali u fil livell internazzjonali minħabba li huma uniċi ġeoloġikament u bijoloġikament Il Lag ta Ohrid huwa rinomat għall ispeċijiet endemiċi tiegħu iktar minn 200 fosthom ħamsa li huma limitati għall mikrosistemi fi ħdan il lag innifsu Għaxra mis sbatax il speċi ta ħut huma endemiċi inkluz it trota ta Ohrid Salmo letnica Hemm ukoll zoni forestali endemiċi u uniċi bħal dawk mimlijin bis siġar taz znuber tal Maċedonja ta Fuq Pinus peuce Il mammiferi jirrapprezentaw it tieni l iktar grupp importanti ta speċijiet fir Rizerva tal Bijosfera Transkonfinali Ohrid Prespa u l protezzjoni tagħhom hija kruċjali għar rizerva Fost il mammiferi hemm it tal Balkani Talpa stankovici il linċi tal Balkani Lynx lynx martinoi il lupu griz Canis lupus l ors kannella Ursus arctos u oħrajn Il linċi tal Balkani hija speċi partikolarment rari u għaldaqstant għandha valur simboliku għoli Speċi ta għasfur partikolari fiz zona li ta min jissemma huwa l pellikan tad Dalmazji Pelecanus crispus Ir reġjun ta Prespa fih madwar 260 speċi ta għasfur u jirrapprezenta iktar minn nofs l ispeċijiet ta għasafar fl Ewropa Xi 140 speċi jbejtu f din iz zona Sit ta Wirt DinjiParti ewlenija tar Rizerva tal Bijosfera Transkonfinali Ohrid Prespa preċizament in naħa taz zona tal Lag ta Ohrid li tagħmel mal Maċedonja ta Fuq ilha Sit ta Wirt Dinji tal UNESCO mill 1979 filwaqt li n naħa taz zona tal Lag ta Ohrid li tagħmel mal Albanija ġiet estiza fl 2019 bħala parti mill istess Sit ta Wirt Dinji mħallat kulturali u naturali imsejjaħ il Wirt Naturali u Kulturali tar Reġjun ta Ohrid Il valur universali straordinarju tas sit ġie rrikonoxxut abbazi ta erba kriterji tal għazla tal UNESCO il kriterju i Rapprezentazzjoni ta kapulavur frott il kreattivita tal bniedem ladarba l belt ta Ohrid hija waħda mill eqdem insedjamenti umani fl Ewropa bi fdalijiet kompluti minn Zmien il Bronz sal Medju Evu il kriterju iii Xhieda unika jew minn tal inqas eċċezzjonali ta tradizzjoni kulturali jew ta ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet ladarba s sit huwa xhieda eċċezzjonali ta opri tal arti ta zmien il Bizantini b iktar minn 2 500 metru kwadru ta affreski u iktar minn 800 ikona ta fama dinjija l iktar fil knejjes ta Santa Sofija ta Marija Omm Alla ta Perivleptos u ta San Ġwann Kaneo il kriterju iv Ezempju straordinarju ta tip ta bini ta grupp ta siti jew ta pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid dieher stadju i sinifikanti fl istorja tal bniedem ladarba fir reġjun tal Lag ta Ohrid hemm l iktar monasteru Slavoniku antik u l ewwel universita Slavonika fil Balkani l iskola letterarja ta Ohrid li firxet il kitba l edukazzjoni u l kultura fid dinja Slavonika antika kollha u l kriterju vii Post fejn iseħħu fenomeni naturali tal għaġeb jew fejn hemm zoni ta ġmiel naturali u ta importanza estetika eċċezzjonali ladarba l valuri distintivi tal konservazzjoni tan natura tal Lag ta Ohrid bi storja li tmur lura għaz zminijiet preglaċjali jirrapprezentaw fenomenu naturali superlattiv li għadu pjuttost intatt bis saħħa tal izolament ġeografiku u l attivita bijoloġika bla interruzzjoni u jagħti kenn lil diversi speċijiet endemiċi ta flora u ta fawna Veduta tar rizerva miz zona muntanjuza biz zewġ lagi jidhruKaratteristiċi soċjoekonomiċiHuwa stmat li r Rizerva tal Bijosfera Transkonfinali Ohrid Prespa għandha popolazzjoni ta 455 000 ruħ li tirrapprezenta zona ta diversita kulturali etnika u reliġjuza L insedjamenti jinsabu biss fiz zoni tranzizzjonali u jinkludu insedjamenti relattivament stabbli demografikament filwaqt li zoni popolati oħra speċjalment il bliet ta Ohrid u fix xatt tal Lag ta Ohrid tal Maċedonja ta Fuq u Pogradec fl Albanija jilqgħu diversi eluf ta vizitaturi matul l istaġun turistiku Fl Albanija l attivita ekonomika prinċipali tal popolazzjonijiet lokali hija l biedja li għadha prezenti fiz zona tranzizzjonali u f xi partijiet taz zona ta lqugħ Dan l aħħar l industrija tal ipproċessar tal ikel esperjenzat zvilupp sinifikanti speċjalment f Korce b mod parallel mal agrikoltura tradizzjonali u dan wassal biex jiġu stabbiliti insedjamenti ġodda L iktar settur importanti ta zvilupp fiz zona tar rizerva huwa s settur primarju F bosta zoni azjendi agrikoli zgħar ta unitajiet domestiċi individwali qed jiġu sostitwiti b tip ta produzzjoni iktar intensiva bħall għelieqi bis siġar tal frott fiz zona ta F xi partijiet muntanjuzi il forestrija hija wkoll attivita ekonomika sinifikanti It tgħammir tal bhejjem huwa importanti wkoll fir reġjun transkonfinali kollu It turizmu huwa l qasam ewlieni ta zvilupp tar rizerva tal bijosfera transkonfinali kollha Il belt ta Ohrid waħedha tilqa għadd kbir ta vizitaturi fl istaġun turistiku li huwa sitt darbiet iktar mill popolazzjoni nattiva 42 000 ruħ Is sajd huwa attivita ewlenija oħra b impatti ekoloġiċi u ekonomiċi fuq iz zewġ lagi Insedjamenti ewleninMaċedonja ta Fuq Bliet Ohrid Struga Resen Muniċipalitajiet Albanija Korce Pogradec Referenzi a b ċ d e Ohrid Prespa United Nations Educational Scientific and Cultural Organization www unesco org Miġbur 2021 03 30 a b ċ Centre UNESCO World Heritage Natural and Cultural Heritage of the Ohrid region UNESCO World Heritage Centre bl Ingliz Miġbur 2021 03 30 a b Celebrating the extension of the Ohrid Region World Heritage site in Albania IUCN bl Ingliz 2019 07 29 Miġbur 2021 03 30