Korea t'Isfel

Il-Korea t'Isfel, uffiċjalment magħrufha bħala r-Repubblika tal-Korea, huwa stat sovran fl- li jokkupa n-naħa tan-Nofsinhar tal-. Tikkonfina fit-Tramuntana mal-Korea ta' Fuq, fil-Punent mal- (imbagħad iċ-Ċina), fin-Nofinshar mal- u fil-Lvant mal-. Il-belt kapitali hi Seoul, fejn b'iktar minn 20 miljun ruħ hi fost l-iktar bliet popolati fid-dinja. Il-pajsaġġ huwa wieħed muntanjuż; madanakollu, il-Korea t'Isfel bil-popolazzjoni ta' 50 miljun ruħ hija l-għoxrin pajjiż bl-iktar b'densità għolja (it-tielet, wara l-Bangladexx u t-Tajwan jekk ma jiġu kkunsidrati l-mikrostati).

Repubblika tal-Korea (ko) 대한민국
Mottu: (ko) 흥익인간 (" Jibbenefikaw ħafna lill-umanità "), mhux uffiċjali
Innu nazzjonali: (ko) 애국가 (" Kanzunetta ta' mħabba għall-pajjiż ")
Belt kapitali		Seoul
Lingwi uffiċjali
Gvern
-
-		(Interim)
Erja
-	Total	100,363 km^2 (107) 38,750 mil kwadru
-	Ilma ()	0.3
Popolazzjoni
-	stima tal-2024	52,081,799 (28)
-	Densità	507/km^2 (15) 1,313.1/mili kwadri
()		stima tal-2025
-	Total	$3.365 triljun ()
-		$65,112 ()
(nominali)		stima tal-2025
-	Total	$1.790 triljun ()
-		$34,642 ()
(2021)		33.3 (inugwaljanza medja)
		()
Kodiċi telefoniku		+82
		KR
Sit uffiċjali https://www.korea.net/

It-territorju tiegħu jinkludi n-nofs tan-nofsinhar tal-peniżola Koreana, li jinkludi madwar tlett elef gżira li jdawruha, fosthom Jeju, Ulleungdo u Dokdo. Huwa meqjus bħala wieħed mill-aktar pajjiżi teknoloġikament avvanzati fid-dinja, b'ħafna mill-ekonomija tagħha ffukata fuq l-aktar avvanzata tal-iżvilupp teknoloġiku.

Madwar nofs il-popolazzjoni tal-pajjiż tgħix fil-kapitali, Seoul, jew fiż-żona metropolitana tagħha, li hija waħda miż-żoni metropolitani l-aktar popolati fid-dinja (xi sorsi jikklassifikawha bħala t-tieni l-aktar popolata, wara Tokyo biss, fil-Ġappun).). Il-Korea hija waħda mill-eqdem ċiviltajiet fid-dinja.

Investigazzjonijiet arkeoloġiċi wrew li l-peniżola kienet popolata mill-Paleolitiku t'isfel. Maż-żmien, l-istorja tal-Korea kienet taqlib bi gwerer numerużi, inklużi invażjonijiet kemm miċ-Ċina kif ukoll mill-Ġappun. Sa mit-twaqqif tar-repubblika moderna fl-1948, il-Korea t'Isfel tħabtu mal-konsegwenzi ta' gwerer preċedenti bħall-okkupazzjoni Ġappuniża (1910-1945), kif ukoll il-Gwerra Koreana (1950-1953) bl-intervent tal-Istati Uniti u l-għexieren ta' snin ta' ħakma awtoritarja. Minkejja l-fatt li l-Gvern adotta uffiċjalment demokrazija ta' stil tal-Punent sa mit-twaqqif tar-Repubblika, il-proċessi tal-elezzjoni presidenzjali sofrew minn irregolaritajiet kbar. Kien biss fl-1987 li saru l-ewwel elezzjonijiet ġusti u diretti. Minn dakinhar, il-pajjiż huwa meqjus bħala demokrazija multipartitika.

L-ekonomija tal-Korea t'Isfel kibret malajr mis-snin 50. Illum, hija l-14-il l-akbar ekonomija (mill-PGD PPP) fid-dinja u hija kklassifikata bħala pajjiż żviluppat min-NU, il-Bank Dinji, u l-Bank Dinji. Fond Monetarju Internazzjonali (FMI). Huwa wkoll fost il-pajjiżi l-aktar avvanzati teknoloġikament u l-aħjar ikkomunikati; huwa l-pajjiż terz bl-ogħla numru ta’ utenti tal-internet broadband fost il-pajjiżi tal-OECD, u huwa wkoll wieħed mill-mexxejja globali fil-produzzjoni ta' apparat elettroniku, apparat semikondutturi u mowbajls (Samsung jew LG). Għandha wkoll uħud mill-aktar infrastruttura avvanzata fid-dinja u hija mexxejja dinjija fl-industrija tal-bini tal-vapuri, immexxija minn kumpaniji prominenti bħal Hyundai Heavy Industries.

il-parti tan-Nofsinhar tal-Peniżola Koreana u tmiss mal-Korea ta' Fuq tul iż-Żona Demilitarizzata Koreana; għalkemm titlob ukoll il-fruntiera tal-art maċ-Ċina u r-Russja. Il-fruntiera tal-punent tal-pajjiż hija ffurmata mill-Baħar l-Isfar, filwaqt li l-fruntiera tal-Lvant tagħha hija definita mill-Baħar tal-Ġappun. Il-Korea t'Isfel tiddikjara li hija l-uniku gvern leġittimu tal-peniżola kollha u l-gżejjer li jmissu magħhom. Għandha popolazzjoni ta' 51.96 miljun, li nofshom jgħixu fiż-Żona Kapitali ta' Seoul, id-disa' żona metropolitana l-aktar popolata fid-dinja. Bliet ewlenin oħra huma Busan, Daegu u Incheon.

Il-Peniżola Koreana ilha abitata mill-Paleolitiku t'isfel. L-ewwel saltna tiegħu hija rreġistrata fir-rekords Ċiniżi fil-bidu tas-7 seklu QK Wara l-unifikazzjoni tat-Tliet Renji tal-Korea f'Silla u Balhae fl-aħħar tas-seklu 7, il-Korea kienet immexxija mid-dinastija Goryeo (918-1392) u d-dinastija Joseon (1392-1897). L-Imperu Korean (1897-1910) li rnexxielu kien anness fl-1910 mal-Imperu tal-Ġappun. Il-ħakma Ġappuniża spiċċat wara l-konsenja tal-Ġappun fit-Tieni Gwerra Dinjija, u wara l-Korea kienet maqsuma f'żewġ żoni: żona tat-Tramuntana, li kienet okkupata mill-Unjoni Sovjetika, u żona tan-Nofsinhar, li kienet okkupata mill-Istati Uniti. Wara li n-negozjati dwar ir-riunifikazzjoni fallew, iż-żona tan-Nofsinhar saret ir-Repubblika tal-Korea f'Awwissu 1948, filwaqt li ż-żona tat-tramuntana saret ir-Repubblika Demokratika tal-Poplu komunista tal-Korea fix-xahar ta' wara.

Fl-1950, invażjoni tal-Korea ta’ Fuq bdiet il-Gwerra Koreana, li ntemmet fl-1953 wara ġlied estensiv li kien jinvolvi l-Kmand tan-Nazzjonijiet Uniti mmexxi mill-Istati Uniti u l-Armata Voluntiera tal-Poplu Ċiniż assistita mis-Sovjetika. Il-gwerra ħalliet 3 miljun Korean mejta u l-ekonomija f'rovina. L-Ewwel Repubblika awtoritarja tal-Korea mmexxija minn Syngman Rhee twaqqfet fir-Rivoluzzjoni ta' April tal-1960. Madankollu, it-Tieni Repubblika naqset milli tikkontrolla l-fervur rivoluzzjonarju. Il-kolp ta' stat tas-16 ta' Mejju, 1961 immexxi minn Park Chung Hee temm it-Tieni Repubblika, li sinjalat il-bidu tat-Tielet Repubblika fl-1963. L-ekonomija meqruda tal-Korea t'Isfel bdiet telaq taħt it-tmexxija ta' Park, u rreġistra mill-aktar żidiet mgħaġġla fil-PGD medju. per capita. Minkejja nuqqas ta'r iżorsi naturali, in-nazzjon żviluppa malajr biex isir wieħed mill-Erba' Tigri Asjatiċi bbażati fuq il-kummerċ internazzjonali u l-globalizzazzjoni ekonomika, li jintegra fi ħdan l-ekonomija dinjija b'industrijalizzazzjoni orjentata lejn l-esportazzjoni. Ir-Raba’ Repubblika ġiet stabbilita wara r-Restawrazzjoni ta' Ottubru tal-1972, li fiha Park eżerċita poter assolut. Il-Kostituzzjoni Yushin iddikjarat li l-president jista 'jissospendi d-drittijiet bażiċi tal-bniedem u jaħtar terz tal-parlament. Ir-repressjoni tal-gvern tal-oppożizzjoni u l-abbuż tad-drittijiet tal-bniedem saru aktar gravi f'dan il-perjodu. Anke wara l-qtil ta' Park fl-1979, il-ħakma awtoritarja kompliet fil-Ħames Repubblika mmexxija minn Chun Doo-hwan, li ħataf il-poter b'mod vjolenti permezz ta' żewġ kolpi ta' stat u soppressa b’mod brutali r-Rewwixta ta' Gwangju. Il-Ġlieda Demokratika ta' Ġunju 1987 temmet il-gvern awtoritarju, u ffurmat is-Sitt Repubblika attwali. Il-pajjiż issa huwa meqjus bħala wieħed mill-aktar demokraziji avvanzati fl-Asja kontinentali u tal-Lvant.

Il-Korea t'Isfel iżżomm repubblika presidenzjali unitarja taħt il-kostituzzjoni tal-1987 b'leġiżlatura unikamerali, l-Assemblea Nazzjonali. Huwa meqjus bħala qawwa reġjonali u pajjiż żviluppat, bl-ekonomija tagħha kklassifikata fl-14-il l-akbar fid-dinja bil-PGD nominali u fl-14-il l-akbar skont il-PGD (PPP). Iċ-ċittadini tagħha jgawdu waħda mill-iktar veloċitajiet ta' konnessjoni tal-Internet fid-dinja u l-aktar netwerks ferrovjarji ta' veloċità għolja densi. Il-pajjiż huwa d-disa’ l-akbar esportatur fid-dinja u d-disa' l-akbar importatur. Il-forzi armati tagħha huma kklassifikati bħala wieħed mill-aktar militari b'saħħithom fid-dinja, bit-tieni l-akbar armata permanenti fid-dinja minn persunal militari u paramilitari. Fis-seklu 21, il-Korea t'Isfel ġiet rikonoxxuta għall-kultura pop influwenti globalment tagħha, partikolarment fil-mużika, drammi televiżivi, u films, fenomenu magħruf bħala l-Mewġa Koreana. Huwa membru tal-Kumitat tal-Għajnuna għall-Iżvilupp tal-OECD, il-G20, l-IPEF u l-Klabb ta' Pariġi.

Etimoloġija

L-isem Korea huwa ezonimu, għalkemm huwa derivat minn isem storiku ta’ renju, Goryeo (rumanizzazzjoni riveduta) jew Koryŏ (McCune–Reischauer). Goryeo kien l-isem imqassar adottat uffiċjalment minn Goguryeo fis-seklu 5 u l-isem tal-istat suċċessur tiegħu tas-seklu 10, Goryeo. Negozjanti Għarab u Persjan li żaru l-post ippronunzjaw ismu bħala "Korea." L-isem modern Korea jidher fuq il-mapep bikrija tal-Portugall tal-1568 minn João vaz Dourado bħala Conrai u aktar tard, fl-aħħar tas-seklu 16 u l-bidu tas-seklu 17, bħala Corea (il-Korea) fuq il-mapep ta' Teixeira Albernaz tal-1630.

Ir-Renju ta' Goryeo sar magħruf għall-ewwel darba mal-Punent meta Afonso de Albuquerque rebaħ Malacca fl-1511 u ddeskriva l-popli li nnegozjaw ma' din il-parti tad-dinja magħrufa mill-Portugiżi bħala l-Gores. Minkejja l-koeżistenza tal-ortografiji Corea u Korea f'pubblikazzjonijiet tas-seklu 19, xi Koreani jemmnu li l-Ġappun Imperjali, fiż-żmien tal-okkupazzjoni Ġappuniża, standardizzat intenzjonalment l-ortografija tal-Korea, u b'hekk il-Ġappun jidher l-ewwel alfabetikament.

Wara li Goryeo ġie sostitwit minn Joseon fl-1392, Joseon sar l-isem uffiċjali għat-territorju kollu, għalkemm ma kienx aċċettat universalment. L-isem uffiċjali l-ġdid għandu l-oriġini tiegħu fir-renju tal-qedem ta' Gojoseon (2333 QK). Fl-1897, id-dinastija Joseon bidlet l-isem uffiċjali tal-pajjiż minn Joseon għal Daehan Jeguk (Imperu Korean). L-isem Daehan (Han il-Kbir) ġej minn Samhan (Tliet Han), li jirreferi għat-Tliet Renji tal-Korea, mhux il-konfederazzjonijiet preċedenti fin-nofsinhar tal-Peniżola Koreana. Madankollu, l-isem Joseon kien għadu użat ħafna mill-Koreani biex jirreferi għal pajjiżhom, għalkemm ma kienx għadu l-isem uffiċjali. Taħt il-ħakma Ġappuniża, iż-żewġ ismijiet Han u Joseon kienu jeżistu flimkien.

Wara l-konsenja tal-Ġappun fl-1945, ir-"Repubblika tal-Korea" (대한민국/大韓民國, IPA: /ˈtɛ̝ːɦa̠n.min.ɡuk̚/) ġiet adottata bħala l-isem legali bl-Ingliż għall-pajjiż il-ġdid. Madankollu, mhijiex traduzzjoni diretta tal-isem Korean. Bħala riżultat, l-isem Korean "Daehan Minguk" kultant jintuża mill-Korea t'Isfel bħala metonimu biex jirreferi għall-etniċità Koreana (jew "razza") kollha kemm hi, aktar milli sempliċement l-istat tal-Korea t'Isfel.

Storja

Korea tal-qedem

Il-Peniżola Koreana ilha abitata mill-Paleolitiku t'isfel.

Skont il-mitoloġija fundatriċi Koreana, l-istorja Koreana tibda bit-twaqqif ta' Joseon (magħruf ukoll bħala "Gojoseon" jew "Joseon il-Qadim", biex tiddistingwiha mid-dinastija tas-seklu 14) fl-2333 QK mid-Dangun leġġendarju. Gojoseon kien imsemmi fir-rekords Ċiniżi fil-bidu tas-seklu 7. Gojoseon kiber biex jikkontrolla l-Peniżola tal-Korea ta' Fuq u partijiet tal-Manċurja. Gija Joseon suppost twaqqfet fis-seklu 12 QK, iżda l-eżistenza u r-rwol tiegħu kienu kontroversjali fl-era moderna. Fl-108 QK C., id-dinastija Han għelbet lil Wiman Joseon u installat erba' commanderies fil-peniżola tal-Korea ta' Fuq. Tlieta mill-commanderies waqgħu jew irtiraw lejn il-punent fi żmien ftit deċennji. Hekk kif Lelang Commandery ġiet meqruda u mibnija mill-ġdid f'dan iż-żmien, il-post gradwalment imxiet lejn Liaodong. Għalhekk, is-saħħa tagħha naqset u serviet biss bħala ċentru kummerċjali sakemm ġiet maħkuma minn Goguryeo fl-313.

Jibda madwar 300 QK, in-nies Yayoi tal-Peniżola Koreana li jitkellmu bil-Ġappuniż daħlu fil-Gżejjer Ġappuniżi u spostaw jew ħalltu ma 'l-abitanti oriġinali ta' Jōmon. Il-patrija lingwistika tal-Proto-Korean tinsab x'imkien fin-Nofsinhar tas-Siberja/Manchuria, bħaż-żona tax-Xmara Liao jew iż-żona tax-Xmara Amur. Il-Proto-Koreani waslu fin-naħa t'isfel tal-Peniżola Koreana madwar is-sena 300 QK, jissostitwixxi u jassimila kelliema Ġappuniżi u probabbilment jikkawża l-migrazzjoni yayoi.

Tliet renji tal-Korea

Matul il-perjodu Proto-Tliet Renji, l-istati ta' Buyeo, Okjeo, Dongye u Samhan okkupaw il-Peniżola Koreana kollha u n-Nofsinhar tal-Manċurja. Minnhom ħarġu t-Tliet Renji tal-Korea: Goguryeo, Baekje u Silla.

Goguryeo, l-akbar u l-aktar qawwi minnhom, kien stat militaristiku ħafna u kkompetiet ma' diversi dinastiċi Ċiniżi matul is-700 sena ta' storja tiegħu. Goguryeo esperjenza età tad-deheb taħt Gwanggaeto l-Kbir u ibnu Jangsu, li ssottomettu lil Baekje u Silla matul ir-renji rispettivi tagħhom, u kisbu unifikazzjoni qasira tat-Tliet Renji u saru l-aktar qawwa dominanti fil-Peniżola Koreana. Minbarra li kkontesta l-kontroll tal-Peniżola Koreana, Goguryeo kellu ħafna kunflitti militari ma' diversi dinastiċi Ċiniżi, l-aktar il-Gwerra Goguryeo-Sui, li fiha Goguryeo għeleb forza enormi li jingħad li tgħodd aktar minn miljun raġel.

Baekje kienet qawwa marittima, kultant imsejħa l-"Feniċi tal-Lvant tal-Asja". Il-kapaċitajiet marittimi tiegħu kienu strumentali fit-tixrid tal-Buddiżmu madwar l-Asja tal-Lvant u l-espansjoni tal-kultura kontinentali lejn il-Ġappun. Baekje darba kien qawwa militari ewlenija fil-Peniżola Koreana, speċjalment matul l-era Geunchogo, iżda ġie megħlub b'mod kritiku minn Gwanggaeto l-Kbir u naqas. Silla kienet l-iżgħar u l-iktar dgħajfa mit-tlieta, iżda użat patti opportunistiċi u alleanzi mal-aktar renji Koreani b'saħħithom, u eventwalment Tang China, għall-vantaġġ tagħha.

Fis-sena 676, l-unifikazzjoni tat-Tliet Renji minn Silla wasslet għall-perjodu tal-Istati tat-Tramuntana u tan-Nofsinhar, li fih Balhae kkontrolla l-partijiet tat-Tramuntana ta' Goguryeo, u ħafna mill-Peniżola Koreana kienet taħt il-kontroll ta' Later Silla. Ir-relazzjonijiet bejn il-Korea u ċ-Ċina baqgħu relattivament paċifiċi matul dan iż-żmien. Balhae twaqqfet minn ġenerali ta' Goguryeo u ġie ffurmat bħala stat suċċessur ta' Goguryeo. Matul l-aqwa żmien tiegħu, Balhae ikkontrolla l-biċċa l-kbira tal-Manċurja u partijiet tal-Lvant Imbiegħed Russu u kien jissejjaħ il-"Pajjiż Prosper tal-Lvant."

Silla fil-perjodu ta' wara tagħha kien pajjiż sinjur, u l-kapital metropolitana tagħha, Gyeongju, kibret biex saret ir-raba' l-akbar belt fid-dinja. Hija esperjenzat żmien tad-deheb ta 'arti u kultura, eżemplati minn monumenti bħal Hwangnyongsa, Seokguram, u l-Qanpiena Emille. Kompliet ukoll il-wirt u l-ħila marittima ta’ Baekje, u matul is-sekli 8 u 9 iddominat l-ibħra tal-Asja tal-Lvant u l-kummerċ bejn iċ-Ċina, il-Korea u l-Ġappun, speċjalment fi żmien Jang Bogo. Barra minn hekk, il-poplu Silla ħoloq komunitajiet barranin fiċ-Ċina, fuq il-Peniżola ta 'Shandong u l-bokka tax-Xmara Yangtze Madankollu, Silla ddgħajjef aktar tard minħabba kunflitti interni u l-qawmien mill-ġdid tal-istati suċċessuri Baekje u Goguryeo, li laħqu l-qofol tagħhom fit-Tliet Aktar tard. Perjodu tar-renji fl-aħħar tas-seklu 9.

Buddhism iffjorixxiet matul dan iż-żmien. Ħafna Buddisti Koreani kisbu fama kbira fost iċ-ċrieki Buddisti Ċiniżi u kkontribwew ħafna għall-Buddiżmu Ċiniż. Eżempji ta' Buddisti Koreani importanti minn dan il-perjodu jinkludu Woncheuk, Wonhyo, Uisang, Musang, u Kim Gyo-gak. Kim kien prinċep ta' Silla li l-influwenza tiegħu għamlet il-Muntanja Jiuhua waħda mill-Erba' Muntanji Mqaddsa tal-Buddiżmu Ċiniż.

Dinastiċi unifikati

Fl-936, it-Tliet Renji Aktar tard ġew unifikati minn Wang Geon, dixxendent tan-nobbli Goguryeo, li stabbilixxa lil Goryeo bħala l-istat suċċessur ta' Goguryeo. Balhae kien waqa f'idejn l-Imperu Khitan fl-926, u għaxar snin wara l-aħħar prinċep tal-kuruna ta' Balhae ħarab lejn in-Nofsinhar lejn Goryeo, fejn ġie milqugħ bil-qalb u inkluż fil-familja ħakkiema minn Wang Geon, u b’hekk għaqqad iż-żewġ nazzjonijiet suċċessuri ta' Goguryeo. Bħal Silla, Goryeo kien stat kulturali ħafna u vvinta l-istampa tal-istampar tat-tip mobbli tal-metall. Wara li għeleb lill-Imperu Khitan, li kien l-aktar imperu qawwi ta' żmienu, fil-Gwerra Goryeo-Khitan, Goryeo esperjenza età tad-deheb li damet seklu, li matulha tlestiet it-Tripitaka Koreana u seħħew avvanzi sinifikanti fl-istampar u l-pubblikazzjoni. Dan ippromwova l-edukazzjoni u t-tixrid tal-għarfien dwar il-filosofija, il-letteratura, ir-reliġjon u x-xjenza. Fl-1100, kien hemm 12-il università li pproduċew studjużi notevoli.

Madankollu, l-invażjonijiet Mongoli fis-seklu 13 dgħajfu ħafna s-saltna. Goryeo qatt ma kien maħkum mill-Mongols, iżda eżawrit wara tliet deċennji ta 'ġlied, il-qorti Koreana bagħtet lill-prinċep tal-kuruna tagħha fil-kapitali Yuan biex taħlef lealtà lil Kublai Khan, li aċċetta u żżewweġ lil waħda mill-bniet tiegħu lill-prinċep tal-kuruna Korean. Minn dakinhar 'l quddiem, Goryeo kompla jaħkem il-Korea, għalkemm bħala alleat tributarju tal-Mongols għas-86 sena ta' wara. Matul dan il-perjodu, iż-żewġ nazzjonijiet saru magħqudin ma' xulxin peress li s-rejiet Koreani sussegwenti kollha żżewġu prinċessijiet Mongoljani, u l-aħħar imperatriċi tad-dinastija Yuan kienet prinċipessa Koreana. F'nofs is-seklu 14, Goryeo keċċa lill-Mongols biex jerġgħu jiksbu t-territorji tat-Tramuntana tagħhom, rebħu għal qosor Liaoyang, u jegħleb l-invażjonijiet mit-Turbani l-Aħmar. Madankollu, fl-1392, il-Ġeneral Yi Seong-gye, li kien ġie ordnat jattakka ċ-Ċina, idawwar l-armata tiegħu u għamel kolp ta' stat.

Yi Seong-gye iddikjara l-isem il-ġdid tal-Korea bħala "Joseon" b'referenza għal Gojoseon, u mċaqlaq il-kapital għal Hanseong (wieħed mill-ismijiet qodma ta 'Seoul). L-ewwel 200 sena tad-Dinastija Joseon kienu kkaratterizzati mill-paċi u raw avvanzi kbar fix-xjenza u l-edukazzjoni, kif ukoll il-ħolqien ta 'Hangul minn Sejong il-Kbir biex jippromwovi l-litteriżmu fost in-nies komuni. L-ideoloġija predominanti ta' dak iż-żmien kienet in-Neo-Konfuċjaniżmu, li kien ippersonifikat mill-klassi seonbi: nobbli li għaddew pożizzjonijiet ta' ġid u setgħa biex jgħixu ħajja ta' studju u integrità. Bejn l-1592 u l-1598, il-Ġappun taħt Toyotomi Hideyoshi nieda invażjonijiet tal-Korea, iżda l-avvanz twaqqaf mill-forzi Koreani (l-aktar il-Navy Joseon immexxija mill-Ammirall Yi Sun-sin u l-famuż "vapur tal-fekruna tiegħu") bl-għajnuna minn milizzji tal-armata twajbin. magħmul minn ċivili Koreani u truppi Ċiniżi mid-dinastija Ming. Permezz ta 'serje ta' battalji ta 'attrizzjoni ta' suċċess, il-forzi Ġappuniżi kienu eventwalment sfurzati jirtiraw u r-relazzjonijiet bejn il-partijiet kollha ġew normalizzati. Madankollu, il-Manchus ħadu vantaġġ mill-istat imdgħajjef bil-gwerra ta' Joseon u invadew fl-1627 u l-1637 u mbagħad komplew jirbħu d-dinastija Ming destabbilizzata. Wara li nnormalizza r-relazzjonijiet mad-dinastija Qing il-ġdida, Joseon esperjenza perjodu ta 'paċi ta' kważi 200 sena. Kings Yeongjo u Jeongjo b'mod partikolari wasslu għal qawmien ġdid tad-dinastija Joseon matul is-seklu 18.

Fis-seklu 19, Joseon beda jesperjenza tbatija ekonomika u rewwixti mifruxa, inkluża r-Rivoluzzjoni tal-Peasant Donghak. Familji politiċi rjali kienu kisbu l-kontroll tal-gvern, li wassal għal korruzzjoni massiva u d-dgħjufija tal-istat. Barra minn hekk, l-iżolazzjoniżmu strett tal-gvern ta 'Joseon li qalgħu t-titlu ta' "renju eremita" sar dejjem aktar ineffettiv minħabba l-invażjoni dejjem akbar ta' poteri bħall-Ġappun, ir-Russja, u l-Istati Uniti. Dan huwa eżempju mit-Trattat Joseon-Istati Uniti tal-1882, li fih dan tal-aħħar kien imġiegħel jiftaħ il-fruntieri tiegħu.

L-okkupazzjoni Ġappuniża u t-Tieni Gwerra Dinjija

Fl-aħħar tas-seklu 19, il-Ġappun sar qawwa reġjonali ewlenija wara li rebaħ l-Ewwel Gwerra Sino-Ġappuniża kontra Qing China u l-Gwerra Russo-Ġappuniża kontra l-Imperu Russu. Fl-1897, ir-Re Gojong, l-aħħar sultan tal-Korea, ipproklama lil Joseon l-Imperu Korean. Madankollu, il-Ġappun ġiegħel lill-Korea ssir il-protettorat tagħha fl-1905 u annessha formalment fl-1910. Dak li segwa kien perjodu ta 'assimilazzjoni sfurzata, li fih il-lingwa Koreana, il-kultura, u l-istorja kienu mrażżna. [92] Dan wassal għall-protesti tal-Moviment tal-1 ta' Marzu fl-1919 u t-twaqqif sussegwenti ta' gruppi ta' reżistenza fl-eżilju, l-aktar fiċ-Ċina. Fost il-gruppi ta' reżistenza kien hemm il-Gvern Proviżorju tar-Repubblika tal-Korea.

Lejn l-aħħar tat-Tieni Gwerra Dinjija, l-Istati Uniti pproponiet li taqsam il-Peniżola Koreana f'żewġ żoni ta 'okkupazzjoni: żona Amerikana u żona Sovjetika. Dean Rusk u Charles H. Bonesteel III ssuġġerew it-38 parallel bħala linja diviżorja, peress li poġġa lil Seoul taħt il-kontroll Amerikan. B'sorpriża għal Rusk u Bonesteel, is-Sovjetiċi aċċettaw il-proposta tagħhom u qablu li jaqsmu l-Korea.

Minkejja l-intenzjonijiet li tinħeles peniżola unifikata fid-Dikjarazzjoni tal-Kajr tal-1943, it-tensjonijiet li qed jiżdiedu bejn l-Unjoni Sovjetika u l-Istati Uniti wasslu għall-qsim tal-Korea f'żewġ entitajiet politiċi fl-1948: il-Korea ta' Fuq u l-Korea t'Isfel.

Fin-Nofsinhar, l-Istati Uniti ħatret u appoġġaw lill-eks kap tal-Gvern Proviżorju tal-Korea, Syngman Rhee, bħala mexxej. Rhee rebaħ l-ewwel elezzjoni presidenzjali tar-Repubblika tal-Korea li għadha kif ġiet iddikjarata f'Mejju 1948. Fit-Tramuntana, is-Sovjetiċi appoġġjaw lil eks gwerilliera kontra l-Ġappun u attivist komunista, Kim Il-sung, li nħatar Prim Ministru tar-Repubblika Demokratika Popolari tal-Korea. Korea f'Settembru.

F'Ottubru, l-Unjoni Sovjetika ddikjarat lill-gvern ta' Kim Il-sung sovran kemm tat-tramuntana kif ukoll tan-nofsinhar. In-NU ddikjarat lill-gvern ta' Rhee bħala "gvern leġittimu li għandu kontroll u ġurisdizzjoni effettivi fuq dik il-parti tal-Korea fejn il-Kummissjoni Temporanja tan-NU dwar il-Korea kienet kapaċi tosserva u tikkonsulta" u l-gvern "ibbażat fuq elezzjonijiet li ġew osservati mill-Kummissjoni Temporanju," flimkien ma 'dikjarazzjoni li "dan huwa l-uniku tali gvern fil-Korea." Iż-żewġ mexxejja pparteċipaw f'repressjoni awtoritarja tal-avversarji politiċi. Il-Korea t'Isfel talbet appoġġ militari mill-Istati Uniti, iżda ġiet miċħuda, u l-militar tal-Korea ta' Fuq ġie msaħħaħ ħafna mill-Unjoni Sovjetika.

Gwerra Koreana

Fil-25 ta' Ġunju, 1950, il-Korea ta' Fuq invadiet il-Korea t’Isfel, u wassal għall-Gwerra Koreana, l-ewwel kunflitt kbir tal-Gwerra Bierda, li kompliet sal-1953. Sa dak iż-żmien, l-Unjoni Sovjetika kienet ibojkottjat lin-NU, u b'hekk tilfet id-dritt tal-veto. Dan ippermetta lin-NU tintervjeni fi gwerra ċivili meta deher ċar li l-forzi superjuri tal-Korea ta' Fuq se jgħaqqdu l-pajjiż kollu. L-Unjoni Sovjetika u ċ-Ċina appoġġjaw lill-Korea ta' Fuq, bil-parteċipazzjoni sussegwenti ta' miljuni ta' truppi Ċiniżi. Wara fluss u rifluss li rat liż-żewġ naħat jiffaċċjaw telfa b'telf kbir fost iċ-ċivili Koreani kemm fit-Tramuntana kif ukoll fin-Nofsinhar, il-gwerra eventwalment waslet fi staġnar. Matul il-gwerra, il-partit ta' Rhee ippromwova l-Prinċipju One People, sforz biex tinbena ċittadinanza ubbidjenti permezz ta' omoġeneità etnika u appelli awtoritarji għan-nazzjonaliżmu.

L-armistizju tal-1953, li qatt ma kien iffirmat mill-Korea t'Isfel, qasam il-peniżola tul iż-żona demilitarizzata qrib il-linja ta 'demarkazzjoni oriġinali. L-ebda trattat ta' paċi qatt ma ġie ffirmat, u dan irriżulta fiż-żewġ pajjiżi li baqgħu teknikament fi gwerra. Madwar 3 miljun ruħ mietu fil-Gwerra Koreana, b'numru ta' mwiet ċivili proporzjonali akbar mit-Tieni Gwerra Dinjija jew mill-Gwerra tal-Vjetnam, li jagħmilha waħda mill-aktar kunflitti fatali tal-era tal-Gwerra Bierda. Barra minn hekk, prattikament l-ibliet ewlenin kollha tal-Korea ġew meqruda mill-gwerra.

Wara l-Gwerra Koreana (1960-1990)

Fl-1960, rewwixta studenteska (ir-"Rivoluzzjoni ta' April") wasslet għar-riżenja tal-president awtokratiku Syngman Rhee. Dan kien segwit minn 13-il xahar ta' instabbiltà politika, hekk kif il-Korea t'Isfel kienet immexxija minn gvern dgħajjef u ineffettiv. Din l-instabbiltà tkisser bil-kolp ta' stat tas-16 ta' Mejju, 1961, immexxi mill-Ġeneral Park Chung Hee. Bħala president, Park issorvelja perijodu ta' tkabbir ekonomiku rapidu mmexxi mill-esportazzjoni, imsaħħaħ minn repressjoni politika. Taħt Park, il-Korea t'Isfel kellha rwol attiv fil-Gwerra tal-Vjetnam.

Park kien ikkritikat bl-aħrax bħala dittatur militari bla ħniena, li fl-1972 estenda l-ħakma tiegħu billi ħoloq kostituzzjoni ġdida, li tat lill-president poteri wesgħin (kważi dittatorjali) u ppermettielu jikkontesta għal numru illimitat ta' mandati ta' sitt snin. L-ekonomija Koreana żviluppat b'mod sinifikanti matul il-mandat ta' Park. Il-gvern żviluppa s-sistema nazzjonali ta' l-awtostradi, is-sistema tas-subway ta' Seoul, u stabbilixxa l-pedament għall-iżvilupp ekonomiku matul il-ħakma tiegħu ta' 17-il sena, li ntemmet bil-qtil tiegħu fl-1979.

Is-snin ta' wara l-qtil ta' Park reġgħu kienu kkaratterizzati minn taqlib politiku, hekk kif mexxejja tal-oppożizzjoni ripressi qabel għamlu kampanja biex jikkontestaw għall-president fil-vojt politiku f'daqqa. Fl-1979, il-Ġeneral Chun Doo-hwan mexxa l-kolp ta' stat tat-12 ta' Diċembru. Wara l-kolp ta' stat, Chun ippjana li jasal għall-poter permezz ta' diversi miżuri. Fis-17 ta' Mejju, Chun ġiegħel lill-Kabinett jespandi l-liġi marzjali għan-nazzjon kollu, li qabel ma kinitx applikata għall-Gżira ta' Jejudo. Il-liġi marzjali estiża għalqet l-universitajiet, ipprojbixxa attivitajiet politiċi, u rrestrinġiet aktar l-istampa. L-assunzjoni ta’ Chun tal-presidenza permezz tal-avvenimenti tas-17 ta' Mejju qanqlet protesti mal-pajjiż kollu li jitolbu d-demokrazija; Dawn il-protesti kienu ffukati b'mod partikolari fuq il-belt ta' Gwangju, fejn Chun bagħat forzi speċjali biex irażżnu b’mod vjolenti lill-Moviment ta' Demokratizzazzjoni ta' Gwangju.

Chun sussegwentement ħoloq il-Kumitat għall-Politika ta' Emerġenza tad-Difiża Nazzjonali u assuma l-presidenza skont il-pjan politiku tiegħu. Chun u l-gvern tiegħu żammew lill-Korea t'Isfel taħt ħakma despotika sal-1987, meta student tal-Università Nazzjonali ta' Seoul, Park Jong-chul, ġie ttorturat sal-mewt. Fl-10 ta' Ġunju, l-Assoċjazzjoni tas-Saċerdoti Kattoliċi għall-Ġustizzja żvelat l-inċident, li qabdet il-Ġlieda Demokratika ta' Ġunju madwar il-pajjiż. Fl-aħħarnett, il-partit ta’ Chun, il-Partit tal-Ġustizzja Demokratika, u l-mexxej tiegħu, Roh Tae-woo, ħabbru d-Dikjarazzjoni tad-29 ta’ Ġunju, li kienet tinkludi l-elezzjoni diretta tal-president. Roh rebaħ l-elezzjoni għal ftit kontra ż-żewġ mexxejja ewlenin tal-oppożizzjoni, Kim Dae-jung u Kim Young-sam. Seoul ospitat il-Logħob Olimpiku fl-1988, meqjusa bħala suċċess u spinta sinifikanti għall-immaġni u l-ekonomija globali tal-Korea t'Isfel.

Il-Korea t'Isfel ġiet mistiedna formalment biex issir membru tan-Nazzjonijiet Uniti fl-1991. It-tranżizzjoni tal-Korea mill-awtokrazija għad-demokrazija moderna kienet immarkata fl-1997 bl-elezzjoni ta' Kim Dae-jung, li ħa l-ġurament bħala t-tmien president tal-Korea t'Isfel fil-25 ta' Frar. 1998. L-elezzjoni tiegħu kienet sinifikanti meta wieħed iqis li fis-snin ta’ qabel kien priġunier politiku kkundannat għall-mewt (aktar tard ikkonmutat għall-eżilju). Huwa rebaħ fil-kuntest tal-kriżi finanzjarja Ażjatika tal-1997, fejn

F'Ġunju 2000, bħala parti mill-impenn tal-President Kim Dae-jung "il-Politika tax-Xemx", sar summit Tramuntana-Nofsinhar fi Pyongyang, il-kapitali tal-Korea ta' Fuq. Aktar tard dik is-sena, Kim irċieva l-Premju Nobel għall-Paċi "għall-ħidma tiegħu għad-demokrazija u d-drittijiet tal-bniedem fil-Korea t'Isfel u l-Asja tal-Lvant b'mod ġenerali, u għall-paċi u r-rikonċiljazzjoni mal-Korea ta' Fuq b'mod partikolari." Madankollu, minħabba skuntentizza fost il-popolazzjoni dwar approċċi bla suċċess lejn it-Tramuntana taħt amministrazzjonijiet preċedenti u, fost provokazzjonijiet tal-Korea ta’ Fuq, gvern konservattiv immexxi mill-President Lee Myung-bak, eks Sindku ta' Seoul, ġie elett fl-2007. Sadanittant, il-Korea t'Isfel u l-Ġappun flimkien ospitaw it-Tazza tad-Dinja tal-FIFA tal-2002 Madankollu, ir-relazzjonijiet bejn il-Korea t'Isfel u l-Ġappun aktar tard iddeterjoraw minħabba talbiet ta' sovranità konfliġġenti fuq il-Liancourt Rocks.

Fl-2010, kien hemm eskalazzjoni ta' attakki mill-Korea ta' Fuq. F'Marzu 2010, il-bastiment tal-gwerra tal-Korea t'Isfel ROKS Cheonan kien għereq, u qatel 46 baħri tal-Korea t'Isfel, allegatament minn sottomarin tal-Korea ta' Fuq. F'Novembru 2010, il-Gżira Yeonpyeong ġiet attakkata minn barrage maġġuri tal-artillerija tal-Korea ta' Fuq, fejn qatlu 4 persuni. In-nuqqas ta’ rispons qawwi għal dawn l-attakki kemm mill-Korea t’Isfel kif ukoll mill-komunità internazzjonali (ir-rapport uffiċjali tan-NU rrifjuta li jsemmi espliċitament lill-Korea ta' Fuq bħala l-awtur tal-għarqa ta' Cheonan) ikkawża rabja konsiderevoli fil-pubbliku tal-Korea t'Isfel.

Il-Korea t'Isfel esperjenzat pass ieħor importanti fl-2012 bl-elezzjoni u l-assunzjoni tal-kariga tal-ewwel president mara fl-istorja, Park Geun-hye. Bint l-eks President Park Chung Hee, ipprattikat il-politika konservattiva. L-amministrazzjoni tal-President Park Geun-hye ġiet akkużata formalment b’korruzzjoni, tixħim u bejgħ ta' influwenza fuq l-involviment tal-ħabib qrib tagħha Choi Soon-sil fl-affarijiet tal-istat. Dan kien segwit minn sensiela ta' protesti pubbliċi kbar li bdew f'Novembru 2016, u tneħħiet mill-kariga. Wara l-impeachment u t-tneħħija ta' Park, saru l-elezzjonijiet u Moon Jae-in tal-Partit Demokratiku rebaħ il-presidenza, u ħa l-kariga fl-10 ta' Mejju 2017. It-terminu tiegħu ra titjib fir-relazzjoni politika mal-Korea t'Isfel, li qed tikber diverġenza fl-alleanza militari mal-Istati Uniti u ż-żamma b'suċċess tal-Olimpjadi tax-Xitwa f'Pyeongchang. F'April 2018, Park Geun-hye ġiet ikkundannata 24 sena ħabs għal abbuż ta' poter u korruzzjoni. Il-pandemija tal-COVID-19 affettwat in-nazzjon mill-2020. F'dik l-istess sena, il-Korea t'Isfel irreġistrat aktar imwiet milli twelid, li rriżulta fi tnaqqis fil-popolazzjoni għall-ewwel darba fl-istorja.

F'Marzu 2022, Yoon Suk Yeol, kandidat tal-Partit tal-Power tal-Poplu tal-oppożizzjoni konservattiva, rebaħ elezzjoni mill-qrib kontra l-kandidat tal-Partit Demokratiku bl-iktar marġni dejjaq fl-istorja. Yoon ħa l-ġurament fl-10 ta’ Mejju, 2022.

Ġeografija

Il-Korea t'Isfel tokkupa l-parti tan-nofsinhar tal-Peniżola Koreana, li testendi madwar 1,100 km (680 mi) mill-kontinent u l-Lvant tal-Asja. Din il-peniżola muntanjuża hija akkumpanjata mill-Baħar l-Isfar fil-punent u l-Baħar tal-Ġappun fil-lvant. Il-ponta tan-nofsinhar tagħha tinsab fl-Istrett tal-Korea u l-Baħar taċ-Ċina tal-Lvant. Il-pajjiż, inklużi l-gżejjer kollha tiegħu, jinsab bejn latitudnijiet 33° u 39° N, u lonġitudnijiet 124° u 130° E. L-erja totali tiegħu hija 100,410 kilometru kwadru (38,768.52 sq mi).

Il-Korea t'Isfel tista 'tinqasam f'erba' reġjuni ġenerali: reġjun tal-Lvant ta' meded ta' muntanji għoljin u pjanuri kostali dojoq; reġjun tal-punent ta' pjanuri kostali wesgħin, baċiri tax-xmajjar u għoljiet irrumblati; reġjun tal-Lbiċ ta' muntanji u widien; u reġjun tax-Xlokk iddominat mill-baċin wiesa' tax-Xmara Nakdong. Il-Korea t'Isfel hija dar għal tliet ekoreġjuni terrestri: il-foresti jwaqqgħu l-weraq tal-Korea Ċentrali, il-foresti mħallta Manċurjan, u l-foresti Evergreen tal-Korea t'Isfel. It-terren tal-Korea t'Isfel huwa l-aktar muntanjuż, li l-biċċa l-kbira tiegħu mhux jinħarat. L-artijiet baxxi, li jinsabu prinċipalment fil-punent u x-Xlokk, jammontaw għal 30% biss tal-erja totali tal-art. Il-Korea t'Isfel għandha 20 park nazzjonali u siti naturali popolari bħal Boseong Tea Fields, Suncheon Bay Ecological Park, u Jirisan.

Madwar 3,000 gżira, l-aktar żgħar u diżabitati, jinsabu 'l barra mill-kosti tal-Punent u tan-Nofsinhar tal-Korea t'Isfel. Il-Provinċja ta' Jeju tinsab madwar 100 kilometru (62 mil) ‘il barra mill-kosta tan-nofsinhar tal-Korea t’Isfel. Hija l-akbar gżira fil-pajjiż, b'erja ta '1,845 kilometru kwadru (712 sq mi). Jeju huwa wkoll is-sit tal-ogħla punt tal-Korea t'Isfel: Hallasan, vulkan estint, jilħaq 1,950 metru (6,400 pied) 'l fuq mil-livell tal-baħar. Il-gżejjer l-aktar fil-Lvant tal-Korea t'Isfel jinkludu Ulleungdo u Liancourt Rocks (Dokdo/Takeshima), filwaqt li Marado u Socotra Rock huma l-gżejjer l-aktar fin-nofsinhar tal-Korea t'Isfel.

Il-Korea t'Isfel taqsam 237 km mal-Korea ta' Fuq

Klima

Il-Korea t'Isfel għandha tendenza li jkollha klima kontinentali umda u klima subtropikali umda, u hija affettwata mill-monsoon tal-Asja tal-Lvant, b'xita akbar fis-sajf matul staġun qasir tax-xita msejjaħ jangma (장마), li jibda fl-aħħar ta' Ġunju u jdum sa l-aħħar. ta' Lulju. F'Seoul, il-firxa tat-temperatura medja ta 'Jannar hija minn -7 sa 1 °C (19 sa 34 °F), u l-firxa tat-temperatura medja ta' Awwissu hija minn 22 sa 30 °C (72 sa 86 °F). It-temperaturi tax-xitwa huma l-ogħla tul il-kosta tan-Nofsinhar u konsiderevolment aktar baxxi fl-intern muntanjuż. Is-sajf jista’ jkun sħun u umdu skomdu, b'temperaturi li jaqbżu t-30°C (86°F) f’ħafna partijiet tal-pajjiż. Il-Korea t'Isfel għandha erba' staġuni distinti: ir-rebbiegħa, is-sajf, il-ħarifa u x-xitwa. Ir-rebbiegħa ġeneralment iddum mill-aħħar ta’ Marzu sal-bidu ta’ Mejju, is-sajf minn nofs Mejju sal-bidu ta' Settembru, il-ħarifa minn nofs Settembru sal-bidu ta’ Novembru, u x-xitwa minn nofs Novembru sa nofs Marzu.

Il-preċipitazzjoni hija kkonċentrata fix-xhur tas-sajf, minn Ġunju sa Settembru. Il-kosta tan-Nofsinhar hija soġġetta għal tifuni fl-aħħar tas-sajf li jġibu riħ qawwi, xita torrenzjali u xi kultant għargħar. Preċipitazzjoni annwali medja tvarja minn 1,370 millimetru (54 in) f'Seoul għal 1,470 millimetru (58 in) f'Busan.

Atmosfera

Matul l-ewwel 20 sena tal-boom tat-tkabbir tal-Korea t'Isfel, ftit li xejn sar sforz biex jiġi ppreservat l-ambjent. L-industrijalizzazzjoni mhux ikkontrollata u l-iżvilupp urban wasslu għal deforestazzjoni u l-qerda kontinwa ta 'artijiet mistagħdra bħall-flat tal-marea ta' Songdo. Madankollu, kien hemm sforzi riċenti biex jibbilanċjaw dawn il-kwistjonijiet, inkluż proġett ta 'tkabbir ekoloġiku ta' ħames snin u $84 biljun immexxi mill-gvern li għandu l-għan li jsaħħaħ l-effiċjenza tal-enerġija u t-teknoloġija ekoloġika.

L-istrateġija ekonomika bbażata fuq l-ambjent hija riforma komprensiva tal-ekonomija tal-Korea t'Isfel, li tuża kważi tnejn fil-mija tal-PGD nazzjonali. L-inizjattiva ta 'ekoloġizzazzjoni tinkludi sforzi bħal netwerk nazzjonali tar-roti, enerġija solari u mir-riħ, tnaqqis tad-dipendenza fuq vetturi taż-żejt, appoġġ għall-ħin tas-sajf, u użu estensiv ta' teknoloġiji li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent bħal LEDs fl-elettronika u d-dawl. Il-pajjiż, wieħed mill-aktar konnessi fid-dinja, qed jippjana li jibni netwerk nazzjonali tal-ġenerazzjoni li jmiss li se jkun għaxar darbiet aktar veloċi mill-installazzjonijiet tal-broadband, sabiex jitnaqqas il-konsum tal-enerġija.

Il-programm standard tal-portafoll tal-enerġija rinnovabbli b'ċertifikati tal-enerġija rinnovabbli jibda mill-2012 sal-2022. Is-sistemi tal-kwoti jiffavorixxu ġeneraturi kbar integrati vertikalment u kumpaniji tal-enerġija multinazzjonali, anki jekk biss minħabba li ċ-ċertifikati huma ġeneralment denominati f'unitajiet ta' megawatt. Huma wkoll aktar diffiċli biex jiġu ddisinjati u implimentati minn tariffa feed-in. Fl-2012, ġew installati madwar 350 unità mikro residenzjali tas-sħana u l-enerġija kkombinati. Fl-2017, il-Korea t'Isfel kienet is-seba' l-akbar emittenti ta' emissjonijiet tal-karbonju fid-dinja u l-ħames l-akbar emittenti per capita. Il-President Moon Jae-in wiegħed li jnaqqas l-emissjonijiet tal-gassijiet serra għal żero sal-2050.

L-ilma tal-vit ta' Seoul dan l-aħħar sar tajjeb għax-xorb, bl-uffiċjali tal-belt jgħammruh “Arisu” f'tentattiv biex jikkonvinċu lill-pubbliku. Saru wkoll sforzi bi proġetti ta' forestazzjoni. Proġett ieħor ta' bosta miljuni ta' dollari kien ir-restawr ta' Cheonggyecheon, nixxiegħa li tgħaddi minn ġo Seoul ċentrali li qabel kienet asfaltata minn awtostrada. Sfida ewlenija hija l-kwalità tal-arja, bix-xita aċiduża, l-ossidi tal-kubrit u l-maltempati annwali tat-trab isfar huma problemi partikolari. Ħafna minn dawn id-diffikultajiet huma rikonoxxuti bħala riżultat tal-prossimità tal-Korea t'Isfel lejn iċ-Ċina, li hija produttur ewlieni li jniġġes l-arja. Il-Korea t'Isfel kellha punteġġ medju tal-Indiċi tal-Integrità tal-Pajsaġġ tal-Foresti tal-2019 ta' 6.02/10, u kklassifikaha fis-87 post globalment minn 172 pajjiż.

Il-Korea t'Isfel hija membru tal-Protokoll Ambjentali tal-Antartiku, Trattat tal-Antartiku, Trattat tal-Bijodiversità, Protokoll ta' Kjoto (li jiffurmaw il-Grupp tal-Integrità Ambjentali (EIG), b'rabta mal-UNFCCC, mal-Messiku u l-Isvizzera), Deżertifikazzjoni, Speċi fil-Periklu , Modifika Ambjentali , Perikolużi Skart , Liġi tal-Baħar , Miżbliet tal-Baħar , Trattat ta' Projbizzjoni Komprensiva tat-Test Nukleari (mhux fis-seħħ), Protezzjoni tas-Saff tal-Ożonu , Tniġġis minn Vapuri , Injam Tropikali 83 , Injam Tropikali 94 , Artijiet mistagħdra u Kaċċa tal-Baleni.

Gvern u politika

L-istruttura tal-gvern tal-Korea t'Isfel hija determinata mill-Kostituzzjoni tar-Repubblika tal-Korea. Bħal ħafna stati demokratiċi, il-Korea t'Isfel għandha gvern maqsum fi tliet fergħat: eżekuttiv, ġudizzjarju u leġiżlattiv. Il-fergħat eżekuttivi u leġiżlattivi joperaw primarjament fil-livell nazzjonali, għalkemm diversi ministeri tal-fergħat eżekuttivi jwettqu wkoll funzjonijiet lokali. Il-ġudikatura topera kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll f'dak lokali. Il-gvernijiet lokali huma semi-awtonomi u fihom il-korpi eżekuttivi u leġiżlattivi tagħhom stess. Il-Korea t'Isfel hija demokrazija kostituzzjonali.

Il-kostituzzjoni ġiet riveduta diversi drabi mill-ewwel promulgazzjoni tagħha fl-1948, fi żmien l-indipendenza. Madankollu, żamm ħafna karatteristiċi ġenerali u, bl-eċċezzjoni tat-Tieni Repubblika tal-Korea ta' ħajja qasira, il-pajjiż dejjem kellu sistema presidenzjali b'kap eżekuttiv indipendenti. Taħt il-kostituzzjoni attwali tiegħu, l-istat ġieli jissejjaħ is-Sitt Repubblika tal-Korea. L-ewwel elezzjoni diretta saret ukoll fl-1948.

Għalkemm il-Korea t'Isfel esperjenzat serje ta' dittatorjati militari mis-sittinijiet sat-tmeninijiet, minn dakinhar saret demokrazija liberali ta' suċċess. Illum, is-CIA World Factbook jiddeskrivi d-demokrazija tal-Korea t'Isfel bħala "demokrazija moderna li tiffunzjona bis-sħiħ", filwaqt li The Economist's Democracy Index jikklassifikaha bħala demokrazija sħiħa, li jikklassifika fl-24 post minn 167 pajjiż fl-2022. Skont l-indiċi tad-demokrazija V-Dem, il-Korea t'Isfel huwa fl-2023 it-tielet l-aktar pajjiż demokratiku elettorali fl-Asja. Il-Korea t’Isfel tikklassifika fit-33 post fl-Indiċi tal-Perċezzjonijiet tal-Korruzzjoni (is-sitt post fir-reġjun tal-Ażja-Paċifiku), b'punteġġ ta' 63 minn 100.

Presidenti

Presidenti tar-Repubblika tal-Korea: Yoon Suk-yeol (2022-preżent), Moon Jae-in (2017-2022), Hwang Kyo-ahn (2017), Park Geun Hye (2013-2017), Lee Myungbak (2008-2013), Roh Moo Hyun (2003-2008), Kim Dae Jung (1998-2003), Kim Young Sam (1993-1998), Roh Tae Woo (1988-1993), Chun Doo-hwan (1980-1988), Choi Kyu-hah (1979-1980), Park Chung Hee (1962-1979), Yun Posun (1962-1960), Baek Nak-jun (1960), Kwak Sang Hoon (1960), Ho Chong (1960), Syngman Rhee (1948-1960).

Relazzjonijiet barranin

Il-Korea t'Isfel ilha membru tan-Nazzjonijiet Uniti sa mill-1991, meta saret stat membru fl-istess żmien tal-Korea ta' Fuq. Fl-1 ta' Jannar, 2007, l-ex Ministru tal-Affarijiet Barranin tal-Korea t'Isfel Ban Ki-moon serva bħala Segretarju Ġenerali tan-NU mill-2007 sal-2016. Il-Korea t'Isfel żviluppat rabtiet mal-Assoċjazzjoni tan-Nazzjonijiet tax-Xlokk tal-Asja bħala membru tal-ASEAN Plus Three, korp osservatur, u s-Summit tal-Asja tal-Lvant (EAS). F'Novembru 2009, il-Korea t'Isfel ingħaqdet mal-Kumitat ta' Assistenza għall-Iżvilupp tal-OECD, li kienet l-ewwel darba li pajjiż li qabel kien riċevitur tal-għajnuna ingħaqad mal-grupp bħala membru donatur. Il-Korea t'Isfel ospitat is-Summit tal-G-20 f'Seoul f'Novembru 2010, sena li fiha l-Korea t'Isfel u l-Unjoni Ewropea kkonkludew ftehim ta' kummerċ ħieles (FTA) biex inaqqsu l-ostakoli għall-kummerċ. Il-Korea t'Isfel iffirmat ftehim ta 'kummerċ ħieles mal-Kanada u l-Awstralja fl-2014, u ieħor ma' New Zealand fl-2015. Il-Korea t'Isfel u l-Gran Brittanja qablu li jestendu perjodu ta 'tariffi baxxi jew xejn fuq il-kummerċ bilaterali f'oġġetti ma' partijiet tal-Unjoni Ewropea f'Ottubru 2023.

Stati Uniti

Relazzjoni mill-qrib mal-Istati Uniti bdiet direttament wara t-Tieni Gwerra Dinjija, meta l-Istati Uniti amministraw il-Korea temporanjament għal tliet snin (l-aktar fin-Nofsinhar, filwaqt li l-Unjoni Sovjetika kienet involuta fil-Korea ta’ Fuq). Meta faqqgħet il-Gwerra Koreana fl-1950, il-forzi Amerikani ntbagħtu jiddefendu kontra invażjoni tan-Nofsinhar mill-Korea ta’ Fuq u sussegwentement iġġieldu bħala l-akbar kontributur tat-truppi għan-NU. L-involviment tal-Istati Uniti kien strumentali fil-prevenzjoni tal-kważi telfa tar-Repubblika tal-Korea f’idejn il-forzi tat-Tramuntana, kif ukoll fil-ġlieda għall-kisbiet territorjali li jiddefinixxu n-nazzjon tal-Korea t’Isfel illum.

Wara l-armistizju, il-Korea t’Isfel u l-Istati Uniti qablu ma' “Trattat ta' Difiża Reċiproka,” li taħtu attakk fuq kull naħa fiż-żona tal-Paċifiku jwassal għal rispons mit-tnejn. Fl-1967, il-Korea t'Isfel ikkonformat mat-trattat ta' difiża reċiproka billi bagħtet kontinġent kbir ta' truppi tal-ġlied biex jappoġġjaw lill-Istati Uniti fil-Gwerra tal-Vjetnam. Iż-żewġ nazzjonijiet għandhom rabtiet ekonomiċi, diplomatiċi u militari b’saħħithom, għalkemm xi drabi ma qablux dwar politiki lejn il-Korea ta' Fuq u dwar xi attivitajiet industrijali tal-Korea t’Isfel li jinvolvu l-użu ta' teknoloġija nukleari jew rokit. Kien hemm ukoll sentiment qawwi anti-Amerikan matul ċerti perjodi, li fil-biċċa l-kbira llum immodera.

Iż-żewġ nazzjonijiet jaqsmu wkoll relazzjoni ekonomika mill-qrib, bl-Istati Uniti tkun it-tieni l-akbar sieħeb kummerċjali tal-Korea t'Isfel, li rċeviet $66 biljun f'esportazzjonijiet fl-2016. Fl-2007, ftehim ta’ kummerċ ħieles magħruf bħala l-Ftehim ta' Kummerċ Ħieles bejn ir-ROK u l-Istati Uniti Korea t'Isfel u l-Istati Uniti, iżda l-implimentazzjoni formali tagħha kienet ripetutament ittardjata sakemm tiġi approvata mill-korpi leġiżlattivi taż-żewġ pajjiżi. Fit-12 ta 'Ottubru 2011, il-Kungress ta' l-Istati Uniti approva l-ftehim kummerċjali li ilu waqaf mal-Korea t'Isfel. Daħlet fis-seħħ fil-15 ta’ Marzu, 2012.

Unjoni Ewropea

L-Unjoni Ewropea (UE) u l-Korea t'Isfel huma sħab kummerċjali importanti, wara li nnegozjaw ftehim ta' kummerċ ħieles għal ħafna snin minn meta l-Korea t'Isfel ġiet innominata bħala sieħba ta' FTA prijoritarja fl-2006. Il-ftehim ta' kummerċ ħieles ġie approvat f'Settembru 2010 u daħal fis-seħħ fl-2006. 1 ta' Lulju, 2011. Il-Korea t'Isfel hija l-għaxar l-akbar sieħeb kummerċjali tal-UE, u l-UE saret ir-raba' l-akbar destinazzjoni tal-esportazzjoni tal-Korea t'Isfel. Il-kummerċ tal-UE mal-Korea t'Isfel qabeż EUR 90 biljun fl-2015 u gawda minn rata medja ta' tkabbir annwali ta' 9.8% bejn l-2003 u l-2013.

L-UE ilha l-akbar investitur barrani fil-Korea t'Isfel mill-1962, li tammonta għal kważi 45% tal-influssi kollha tal-FDI lejn il-Korea fl-2006. Madankollu, il-kumpaniji tal-UE jiffaċċjaw problemi sinifikanti biex jaċċessaw u joperaw fis-suq tal-Korea t'Isfel minħabba regolamenti u ttestjar stretti rekwiżiti għal prodotti u servizzi li ħafna drabi joħolqu ostakoli għall-kummerċ. Kemm fil-kuntatti bilaterali regolari tagħha mal-Korea t'Isfel kif ukoll permezz tal-FTA tagħha mal-Korea, l-UE qed tipprova ttejjeb is-sitwazzjoni ġeopolitika attwali.

Ġappun

Il-Korea u l-Ġappun kellhom relazzjonijiet blat sa minn żminijiet antiki, iżda wkoll skambju kulturali sinifikanti, bil-Korea taġixxi bħala portal bejn l-Asja tal-Lvant u l-Ġappun. Il-perċezzjonijiet kontemporanji tal-Ġappun għadhom fil-biċċa l-kbira definiti mill-kolonizzazzjoni tal-Korea ta' 35 sena tal-Ġappun fis-seklu 20, li ġeneralment titqies fil-Korea t'Isfel bħala negattiva ħafna. Ma kien hemm l-ebda rabtiet diplomatiċi formali bejn il-Korea t'Isfel u l-Ġappun direttament wara l-indipendenza fi tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija fl-1945. Il-Korea t'Isfel u l-Ġappun eventwalment iffirmaw it-Trattat tar-Relazzjonijiet Bażiċi bejn il-Ġappun u r-Repubblika tal-Korea fl-1965 biex jistabbilixxu rabtiet diplomatiċi. Il-Ġappun illum huwa t-tielet l-akbar sieħeb kummerċjali tal-Korea t'Isfel, li jammonta għal 12% ($46 biljun) tal-esportazzjonijiet fl-2016.

Kwistjonijiet li ilhom jeżistu bħal delitti tal-gwerra Ġappuniżi kontra ċivili Koreani, kitba mill-ġdid ta' ċaħda ta' kotba Ġappuniżi li jirrakkontaw atroċitajiet Ġappuniżi matul it-Tieni Gwerra Dinjija, tilwim territorjali dwar il-Blat ta' Liancourt, magħrufa fil-Korea t'Isfel bħala "Dokdo" u fil-Ġappun bħala "Takeshima", u żjarat minn politiċi Ġappuniżi fis-Santwarju ta' Yasukuni, f'ġieħ il-Ġappuniżi (ċivili u militari) maqtula matul il-gwerra, ikomplu jfixklu r-relazzjonijiet bejn il-Korea u l-Ġappun. Il-Liancourt Rocks kienu l-ewwel territorji Koreani li ġew kolonizzati bil-forza mill-Ġappun fl-1905. Għalkemm ġew ritornati lejn il-Korea flimkien mal-bqija tat-territorju tagħha fl-1951 bl-iffirmar tat-Trattat ta’ San Francisco, il-Ġappun ma jirtirax it-talbiet tiegħu li l- Liancourt Rocks huma territorju Ġappuniż. Fl-2009, bi tweġiba għaż-żjarat tal-Prim Ministru Junichiro Koizumi f'Yasukuni Shrine, il-President Roh Moo-hyun issospenda t-taħditiet kollha tas-summit bejn il-Korea t'Isfel u l-Ġappun fl-2009. Fl-aħħar sar summit bejn il-mexxejja tan-nazzjonijiet fid-9 ta 'Frar 2018, matul il-Logħob Olimpiku tax-Xitwa li sar fil-Korea. Il-Korea t'Isfel talbet lill-Kumitat Olimpiku Internazzjonali (IOC) biex jipprojbixxi l-bandiera Ġappuniża ta' Rising Sun fil-Logħob Olimpiku tas-Sajf tal-2020 f'Tokjo, bil-KOI jgħid fi stqarrija "l-istadiums sportivi għandhom ikunu ħielsa minn kull dimostrazzjoni politika. Meta jinqala' t-tħassib fil-ħin tal-logħba , inħarsu lejhom fuq bażi ta' każ b’każ.”

Militari

Tensjoni mhux solvuta mal-Korea ta' Fuq wasslet lill-Korea t'Isfel biex talloka 2.6% tal-PGD tagħha u 13.2% tal-infiq kollu tal-gvern għall-militar tagħha (sehem tal-gvern tal-PGD: 14.967%), filwaqt li żammet il-konskrizzjoni obbligatorja għall-irġiel. Konsegwentement, il-Forzi Armati ROK huma waħda mill-akbar u l-aktar forzi armati b'saħħithom fid-dinja, b'saħħa tal-persunal irrappurtata ta' 3,600,000 fl-2022 (500,000 attiv u 3,100,000 riżerva).

Il-militar tal-Korea t'Isfel jikkonsisti mill-Armata (ROKA), Navy (ROKN), Air Force (ROKAF) u Marine Corps (ROKMC), kif ukoll forzi ta' riżerva. Ħafna minn dawn il-forzi huma kkonċentrati ħdejn iż-Żona Demilitarizzata Koreana. L-irġiel kollha tal-Korea t'Isfel huma kostituzzjonalment meħtieġa li jservu fil-militar, ġeneralment għal 18-il xahar. Barra minn hekk, l-Awmentazzjoni Koreana tal-Armata tal-Istati Uniti hija fergħa tal-Armata tar-Repubblika tal-Korea li tikkonsisti minn persunal ingaġġat Korean li jingħaqad mat-Tmien Armata tal-Istati Uniti. Fl-2010, il-Korea t'Isfel nefqet ₩1.68 triljun fuq ftehim ta' qsim tal-ispejjeż mal-Istati Uniti biex tipprovdi appoġġ baġitarju lill-forzi tal-Istati Uniti fil-Korea, flimkien mal-baġit ta' ₩29.6 triljun għall-armata tagħha stess.

Minn żmien għal żmien, il-Korea t’Isfel bagħtet it-truppi tagħha barra mill-pajjiż biex tassisti lill-forzi Amerikani. Ipparteċipa fil-biċċa l-kbira tal-kunflitti ewlenin li l-Istati Uniti kienet involuta fihom fl-aħħar 50 sena. Il-Korea t'Isfel bagħtet 325,517-il suldat biex jiġġieldu fil-Gwerra tal-Vjetnam, b'forza massima ta' 50,000. Fl-2004, il-Korea t'Isfel bagħtet 3,300 suldat tad-Diviżjoni Zaytun biex jassistu r-rikostruzzjoni fit-Tramuntana tal-Iraq, u kienet it-tielet l-akbar kontributur għall-forzi tal-koalizzjoni wara l-Istati Uniti u l-Gran Brittanja. Mill-2001, il-Korea t'Isfel kienet skjerat 24,000 suldat fir-reġjun tal-Lvant Nofsani biex tappoġġja l-gwerra kontra t-terroriżmu.

Sa ftit ilu, id-dritt għall-oġġezzjoni tal-kuxjenza ma kienx rikonoxxut fil-Korea t'Isfel. Fis-​snin ta' qabel ma' nħoloq id-​dritt għall-​oġġezzjoni tal-​kuxjenza, aktar minn 400 raġel ġew ħabs fi kwalunkwe ħin talli rrifjutaw is-​servizz militari għal raġunijiet politiċi jew reliġjużi. Fit-28 ta' Ġunju, 2018, il-Qorti Kostituzzjonali tal-Korea t'Isfel iddikjarat il-Liġi dwar is-Servizz Militari mhux kostituzzjonali u ordnat lill-gvern biex jippermetti lill-oġġezzjonaturi tal-kuxjenza jwettqu forom ċivili ta' servizz militari. Fl-1 ta' Novembru, 2018, il-Qorti Suprema tal-Korea t’Isfel legalizzat l-oġġezzjoni tal-kuxjenza bħala bażi għar-rifjut tas-servizz militari obbligatorju.

Kontinġent tal-Istati Uniti

L-Istati Uniti stazzjonat kontinġent sostanzjali ta' truppi biex jiddefendu l-Korea t’Isfel. Hemm madwar 28,500 persunal militari tal-Istati Uniti stazzjonati fil-Korea t'Isfel, il-biċċa l-kbira minnhom jaqdu missjonijiet mhux akkumpanjati għal sena. Truppi Amerikani, li huma primarjament unitajiet tal-art u tal-ajru, huma assenjati lill-Forzi tal-Istati Uniti tal-Korea u primarjament assenjati lit-Tmien Armata, is-Seba 'Forzi tal-Ajru, u l-Forzi Navali Koreani. Huma stazzjonati f'faċilitajiet f'Osan, Kunsan, Yongsan, Dongducheon, Sungbuk, Camp Humphreys u Daegu, kif ukoll Camp Bonifas fiż-Żona tas-Sigurtà Konġunta tad-DMZ.

Fil-quċċata tal-katina ta 'kmand għall-forzi kollha tal-Korea t'Isfel, inklużi l-forzi tal-Istati Uniti u l-militar kollu tal-Korea t'Isfel, hemm kmand tan-Nazzjonijiet Uniti li jaħdem bis-sħiħ: jekk ikun hemm eskalazzjoni f'daqqa tal-gwerra bejn il-Korea ta' Fuq u l-Korea t'Isfel, il- L-Istati Uniti se tassumi l-kontroll tal-forzi armati tal-Korea t'Isfel fil-movimenti militari u paramilitari kollha. Hemm ftehim fit-tul bejn l-Istati Uniti u l-Korea t'Isfel li l-Korea t'Isfel għandha eventwalment tassumi t-tmexxija tad-difiża tagħha stess. Din it-tranżizzjoni għal kmand tal-Korea t'Isfel kienet bil-mod u ħafna drabi posposta, għalkemm bħalissa hija skedata li sseħħ fis-snin 2020.

Organizzazzjoni territorjali

L-organizzazzjoni territorjali tal-Korea t'Isfel hija uffiċjalment magħmula minn disa' provinċji (do), provinċja waħda awtonoma speċjali (teukbyeoljachido), sitt bliet metropolitani (gwang-yeoksi) u belt speċjali waħda (teukbyeolsi).

Ekonomija

L-ekonomija mħallta tal-Korea t'Isfel hija t-13-il l-akbar ekonomija fid-dinja f'termini ta 'PGD nominali u l-14 l-akbar f'termini ta' PGD mill-parità tal-poter tax-xiri, u tidentifikaha bħala ekonomija ewlenija tal-G20. Huwa pajjiż żviluppat b'ekonomija bi dħul għoli u huwa l-aktar pajjiż industrijalizzat membru tal-OECD. Marki tal-Korea t'Isfel bħal LG Electronics u Samsung huma famużi internazzjonalment u kisbu lill-Korea t'Isfel reputazzjoni għal elettronika ta' kwalità u prodotti manifatturati oħra. Il-Korea t'Isfel saret membru tal-OECD fl-1996.

L-investiment kbir tiegħu fl-edukazzjoni ħa lill-pajjiż mill-illitteriżmu tal-massa għal qawwa teknoloġika internazzjonali ewlenija. L-ekonomija nazzjonali tal-pajjiż tibbenefika minn forza tax-xogħol b'ħiliet għolja u hija fost l-aktar pajjiżi edukati fid-dinja b'wieħed mill-ogħla perċentwali taċ-ċittadini tagħha li għandhom lawrja ta' edukazzjoni terzjarja. L-ekonomija tal-Korea t'Isfel kienet waħda mill-aktar tkabbir mgħaġġel fid-dinja mill-bidu tas-sittinijiet sa l-aħħar tad-disgħinijiet, u kienet għadha waħda mill-pajjiżi żviluppati li qed jikbru b'rata mgħaġġla fis-snin 2000, flimkien ma' Ħong Kong, Singapor u t-Tajwan, it-tliet tigri Asjatiċi l-oħra. Irreġistra l-aktar żieda mgħaġġla fil-PDG medju per capita fid-dinja bejn l-1980 u l-1990. Il-Korea t'Isfel jirreferu għal dan it-tkabbir bħala l-Miraklu tax-Xmara Han. L-ekonomija tal-Korea t'Isfel tiddependi ħafna fuq il-kummerċ internazzjonali, u fl-2014, il-Korea t'Isfel kienet il-ħames l-akbar esportatur fid-dinja u s-seba 'l-akbar importatur. Barra minn hekk, il-pajjiż għandu waħda mill-akbar riżervi tal-kambju barrani fid-dinja.

Minkejja l-potenzjal ta' tkabbir għoli tal-ekonomija u l-istabbiltà strutturali apparenti, il-pajjiż isofri ħsara lill-klassifikazzjoni tal-kreditu tiegħu fl-istokk tas-suq minħabba l-belliġeranza tal-Korea ta' Fuq fi żminijiet ta' kriżijiet militari profondi, li għandha effett ħażin fis-swieq finanzjarji tagħhom. Il-Fond Monetarju Internazzjonali jfaħħar ir-reżiljenza tal-ekonomija quddiem bosta kriżijiet ekonomiċi, u jsemmi dejn baxx tal-istat u riżervi fiskali għoljin li jistgħu jiġu mobilizzati malajr biex jindirizzaw emerġenzi finanzjarji. Għalkemm ġarrbet ħsara kbira mill-kriżi finanzjarja Ażjatika tal-1997, il-pajjiż kiseb irkupru rapidu u sussegwentement ittriplika l-PGD tiegħu.

Barra minn hekk, il-Korea t'Isfel kienet waħda mill-ftit pajjiżi żviluppati li rnexxielhom jevitaw riċessjoni matul il-kriżi finanzjarja globali tal-2007-2008. Ir-rata ta' tkabbir ekonomiku tagħha laħqet 6.2% fl-2010 (l-aktar tkabbir mgħaġġel fi tmien snin wara tkabbir sinifikanti ta' 7.2% fl-2002), irkupru notevoli mir-rati ta' tkabbir ekonomiku ta' 2.3% fl-2008. u 0.2% fl-2009 matul ir-Riċessjoni l-Kbira. Ir-rata tal-qgħad baqgħet baxxa wkoll fl-2009, ta' 3.6%.

Trasport

Il-Korea t'Isfel għandha netwerk tat-trasport teknoloġikament avvanzat li jikkonsisti f'ferroviji ta' veloċità għolja, awtostradi, rotot tal-karozzi tal-linja, servizzi tal-laneċ, u rotot tal-ajru li jaqsmu l-pajjiż. Korea Expressway Corporation topera awtostradi bi ħlas u servizzi ta' trasport fuq ir-rotta. Korail jipprovdi servizzi ferrovjarji lejn bliet ewlenin fil-Korea t'Isfel. Żewġ linji tal-ferrovija, Gyeongui u Donghae Bukbu Line, qed jerġgħu jiġu konnessi mal-Korea ta' Fuq. Is-sistema ferrovjarja Koreana ta' veloċità għolja, KTX, tipprovdi servizz ta' veloċità għolja tul il-Linja Gyeongbu u Honam. Il-bliet il-kbar għandhom sistemi ta' transitu rapidu urban. Terminals tal-karozzi tal-linja express huma disponibbli f'ħafna bliet.

L-akbar u l-akbar ajruport huwa l-Ajruport Internazzjonali ta 'Incheon, li serva 58 miljun passiġġier fl-2016. Ajruporti internazzjonali oħra huma Gimpo, Busan u Jeju. Hemm ukoll ħafna ajruporti li nbnew bħala parti mill-isplużjoni tal-infrastruttura iżda bilkemm jintużaw. Hemm ukoll ħafna ħeliports. Il-linja tal-ajru nazzjonali Korean Air serviet aktar minn 26 miljun passiġġier, inklużi kważi 19-il miljun passiġġier internazzjonali fl-2016. It-tieni linja tal-ajru, Asiana Airlines, isservi wkoll traffiku domestiku u internazzjonali. Flimkien, il-linji tal-ajru tal-Korea t'Isfel iservu 297 rotta internazzjonali. Linji tal-ajru iżgħar, bħal Jeju Air, joffru servizz domestiku bi tariffi aktar baxxi.

Enerġija

Il-Korea t'Isfel hija l-ħames l-akbar produttur ta 'enerġija nukleari fid-dinja u t-tielet l-akbar fl-Asja mill-2010. Hija tforni 45% tal-produzzjoni tal-elettriku tagħha u r-riċerka nukleari hija attiva ħafna, b'riċerka fuq varjetà ta' reatturi avvanzati, inkluż żgħir reattur modulari, reattur ta' transmutazzjoni veloċi tal-metall likwidu u disinn ta' ġenerazzjoni ta 'idroġenu b'temperatura għolja. Il-produzzjoni tal-fjuwil u t-teknoloġiji tal-ġestjoni tal-iskart ġew żviluppati wkoll lokalment. Huwa wkoll membru tal-proġett ITER.

Il-Korea t'Isfel hija esportatur emerġenti ta 'reatturi nukleari, wara li kkonkludiet ftehimiet mal-Emirati Għarab Magħquda biex jibnu u jżommu erba' reatturi nukleari avvanzati, mal-Ġordan għal reatturi nukleari ta 'riċerka, u mal-Arġentina għall-kostruzzjoni u t-tiswija ta' reatturi nukleari tal-ilma. Mill-2010, il-Korea t'Isfel u t-Türkiye jinsabu f'negozjati dwar il-kostruzzjoni ta' żewġ reatturi nukleari. Il-Korea t'Isfel qed tipprepara wkoll biex tissottometti offerta biex tibni reattur nukleari tal-ilma ħafif għall-Arġentina.

Il-Korea t'Isfel ma tistax tarrikkixxi l-uranju jew tiżviluppa teknoloġija tradizzjonali ta' arrikkiment ta' l-uranju waħedha minħabba pressjoni politika mill-Istati Uniti, b'differenza mill-biċċa l-kbira tal-potenzi nukleari ewlenin bħall-kompetituri tal-Ġappun, il-Ġermanja u Franza fis-suq nukleari internazzjonali. Dan l-impediment għall-impriża industrijali nukleari indiġena tal-Korea t'Isfel ikkawża tilwim diplomatiku okkażjonali bejn iż-żewġ alleati. Filwaqt li rnexxielha tesporta t-teknoloġija nukleari li tiġġenera l-elettriku u r-reatturi nukleari tagħha, hija ma tistax tikkapitalizza fis-suq għall-faċilitajiet u r-raffineriji ta' arrikkiment nukleari, u ma' tħallihiex tespandi aktar in-niċċa ta' esportazzjoni tagħha. Il-Korea t'Isfel fittxet teknoloġiji uniċi, bħall-piroproċessar, biex tegħleb dawn l-ostakli u tfittex kompetizzjoni aktar vantaġġuża. L-Istati Uniti reċentement kienet attenta mill-programm nukleari li qed jiżdied, li l-Korea t'Isfel tinsisti li se jkun għall-użu ċivili biss.

Il-Korea t'Isfel hija t-tieni l-ogħla pajjiż fil-kontinent Asjatiku fl-Indiċi ta' Readiness għan-Netwerking tal-Forum Ekonomiku Dinji, wara Singapor, indikatur biex jiddetermina l-livell ta 'żvilupp tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni ta' pajjiż. Il-Korea t'Isfel tinsab fid-disa' fid-dinja.

Turiżmu

Fl-2019, aktar minn 17-il miljun turist barrani żaru l-Korea t'Isfel. It-turiżmu tal-Korea t'Isfel huwa mmexxi minn ħafna fatturi, inkluża l-prominenza tal-kultura pop Koreana, bħall-mużika pop tal-Korea t'Isfel u drammi televiżivi, magħrufa bħala l-Mewġa Koreana jew Hallyu, li kisbu popolarità madwar l-Asja tal-Lvant. L-Istitut tar-Riċerka Hyundai irrapporta li l-Mewġa Koreana għandha influwenza diretta fuq l-inkoraġġiment ta 'investiment dirett barrani lura fil-pajjiż permezz tad-domanda tal-prodott u l-industrija tat-turiżmu.

Skont analiżi mill-ekonomista Han Sang-Wan, żieda ta '1% fl-esportazzjonijiet tal-kontenut kulturali Korean isaħħaħ l-esportazzjonijiet ta' oġġetti tal-konsumatur b'0.083%, filwaqt li żieda ta' 1% fl-esportazzjonijiet tal-kontenut pop Korean lejn pajjiż tipproduċi żieda ta' 0.019% fit-turiżmu.

Sistema nazzjonali tal-pensjoni

Is-sistema tal-pensjoni tal-Korea t'Isfel inħolqot biex tipprovdi benefiċċji lil nies li jilħqu x-xjuħija, familji u nies milquta mill-mewt tal-breadwiner ewlieni tagħhom, u bil-għan li jistabbilizza l-istat soċjali tan-nazzjon. L-istruttura hija primarjament ibbażata fuq it-taxxa u relatata mad-dħul. Is-sistema hija maqsuma f'erba' kategoriji li jqassmu l-benefiċċji lill-parteċipanti permezz ta' pjanijiet ta' pensjoni nazzjonali, militari, tal-gvern u tal-għalliema tal-iskejjel privati. L-iskema nazzjonali tal-pensjoni hija s-sistema ewlenija tal-benesseri li tipprovdi sussidji lill-biċċa l-kbira tan-nies. L-eliġibilità għall-iskema nazzjonali tal-pensjoni ma tiddependix fuq id-dħul iżda fuq l-età u r-residenza, fejn dawk bejn it-18 u d-59 sena huma koperti. Kull min taħt it-18-il sena huwa dipendenti ta' xi ħadd li huwa kopert jew taħt esklużjoni speċjali fejn arranġamenti alternattivi huma permessi. Is-sistema nazzjonali tal-pensjonijiet hija maqsuma f'erba' kategoriji ta' persuni assigurati: dawk assigurati fuq il-post tax-xogħol, l-assigurat individwali, l-assigurat volontarjament u l-assigurat volontarju u kontinwu. Skema ta' pensjoni tax-xjuħija tkopri persuni ta' 60 sena jew aktar għall-bqija ta' ħajjithom, sakemm qabel ikunu laħqu l-minimu ta' 20 sena ta' kopertura tal-pensjoni nazzjonali.

Xjenza u teknoloġija

L-iżvilupp xjentifiku u teknoloġiku fil-Korea t'Isfel ma seħħx għall-ewwel l-aktar minħabba kwistjonijiet aktar urġenti, bħad-diviżjoni tal-Korea u l-Gwerra Koreana li seħħet eżatt wara l-indipendenza tagħha. Kien biss fis-sittinijiet, taħt id-dittatorjat ta 'Park Chung Hee, li l-ekonomija tal-Korea t'Isfel kibret malajr mill-industrijalizzazzjoni u korporazzjonijiet chaebol bħal Samsung, LG, u SK. Mill-industrijalizzazzjoni tal-ekonomija tal-Korea t'Isfel, il-pajjiż iffoka l-attenzjoni tiegħu fuq korporazzjonijiet ibbażati fuq it-teknoloġija, li ġew appoġġjati mill-iżvilupp tal-infrastruttura tal-gvern.

Il-Korea t'Isfel tmexxi l-OECD fil-gradwati fix-xjenza u l-inġinerija. Mill-2014 sal-2019, il-pajjiż ikklassifika l-ewwel fost l-aktar pajjiżi innovattivi fl-Indiċi tal-Innovazzjoni Bloomberg. Ikklassifikat fl-għaxar fl-Indiċi tal-Innovazzjoni Globali fl-2023, u niżel mill-ħames post fl-2022. Il-Korea t'Isfel illum hija magħrufa bħala launch pad għal suq mobbli matur, fejn l-iżviluppaturi jistgħu jaħsdu l-benefiċċji ta 'suq fejn hemm ftit li xejn restrizzjonijiet teknoloġiċi. Hemm tendenza dejjem tikber lejn l-invenzjoni ta' tipi ġodda ta' midja jew applikazzjonijiet, li jużaw l-infrastruttura tal-Internet 4G u 5G fil-Korea t'Isfel. Il-Korea t'Isfel għandha l-infrastruttura biex tilħaq densità ta' popolazzjoni u kultura li għandha l-kapaċità li toħloq distintività lokali qawwija.

L-infiq totali fuq ir-riċerka u l-iżvilupp żdied minn madwar 3.9% tal-prodott gross domestiku (PGD) fl-2013 għal aktar minn 4.9% fl-2022 u għalhekk kien it-tieni l-ogħla fid-dinja, wara l-Iżrael biss, li nefaq 5.9%. Fl-2023, il-gvern ħabbar tnaqqis fl-infiq ta 'madwar 11% sal-2024 u l-intenzjoni li jċaqlaq ir-riżorsi għal inizjattivi ġodda, bħal sforzi biex jinbnew rokits, iwettqu riċerka bijomedika, u jiżviluppaw innovazzjonijiet bijoteknoloġiċi ta' stil Amerikan.

Ċibersigurtà

Wara attakki ċibernetiċi fl-ewwel nofs tal-2013, li kkompromettew il-websajts tal-gvern, tal-midja, tal-istazzjon televiżiv u tal-banek, il-gvern nazzjonali impenja ruħu li jħarreġ 5,000 espert ġdid taċ-ċibersigurtà sal-2017. fl-2009, 2011 u 2012, iżda Pyongyang jiċħad l-akkużi. Il-gvern tal-Korea t'Isfel iżomm approċċ wiesa' lejn ir-regolamentazzjoni ta' kontenut speċifiku onlajn u jimponi livell sostanzjali ta' ċensura fuq diskors relatat mal-elezzjoni u ħafna websajts li l-gvern iqis bħala sovversivi jew ta' ħsara soċjali.

Robotika

Ir-robotika ilha elenkata bħala l-aqwa proġett nazzjonali ta' riċerka u żvilupp mill-2003. Fl-2009, il-gvern ħabbar pjanijiet biex jibni parks b'tema tar-robot f'Incheon u Masan b'taħlita ta' finanzjament pubbliku u privat. Fl-2005, l-Istitut Avvanzat Korean tax-Xjenza u t-Teknoloġija (KAIST) żviluppa t-tieni robot umanojdi tal-mixi tad-dinja, HUBO. Tim mill-Istitut tal-Korea tat-Teknoloġija Industrijali żviluppa l-ewwel android Korean, EveR-1 f'Mejju 2006. EveR-1 ġie segwit minn mudelli aktar kumplessi b'moviment u viżjoni mtejba.

Fi Frar 2010 tħabbru pjanijiet biex jinħolqu robots assistenti li jgħallmu l-Ingliż biex jikkumpensaw għan-nuqqas ta' għalliema, u fl-2013 se jiġu installati robots fil-biċċa l-kbira tal-preschools u kindergartens. Ir-robotika hija inkorporata wkoll fis-settur tad-divertiment; Il-Festival tal-Logħob tar-Robot tal-Korea ilu jsir kull sena mill-2004 biex jippromwovi x-xjenza u t-teknoloġija robotika.

Bijoteknoloġija

Sa mis-snin tmenin, il-gvern investa fl-iżvilupp ta' industrija domestika tal-bijoteknoloġija. Is-settur mediku jammonta għal porzjon kbir tal-produzzjoni, inkluża l-produzzjoni ta' vaċċini tal-epatite u antibijotiċi. Ir-riċerka u l-iżvilupp fil-ġenetika u l-klonazzjoni rċevew attenzjoni dejjem akbar, bl-ewwel klonazzjoni ta 'suċċess ta' kelb, Snuppy fl-2005, u l-klonazzjoni ta' żewġ nisa ta' speċi fil-periklu ta 'lupu griż mill-Università Nazzjonali ta' Seoul fl-2007. It-tkabbir mgħaġġel tal-industrija wassal għal lakuni sinifikanti fir-regolamentazzjoni tal-etika, kif enfasizzat mill-każ ta' kondotta ħażina xjentifika li jinvolvi Hwang Woo-Suk.

Mill-aħħar tal-2020, SK Bioscience Inc. (diviżjoni ta 'SK Group) ilha tipproduċi porzjon kbir tal-vaċċin Vaxzevria (magħruf ukoll bħala vaċċin COVID-19 ta' AstraZeneca), taħt liċenzja mill-Università ta 'Oxford u AstraZeneca, għal distribuzzjoni globali. permezz tal-mekkaniżmu COVAX, dipendenti fuq l-ospizju tad-WHO. Ftehim riċenti ma’ Novavax jespandi l-produzzjoni tiegħu tat-tieni vaċċin għal 40 miljun doża fl-2022, b’investiment ta’ $450 miljun f’faċilitajiet domestiċi u barranin.

Demografija

Il-Korea t'Isfel kellha popolazzjoni stmata ta' madwar 51.7 miljun fl-2022. Għalkemm il-popolazzjoni tagħha aktar milli rduppjat mill-1960, ir-rata tat-twelid tal-Korea t'Isfel saret l-aktar baxxa fid-dinja fl-2009, b'rata annwali ta' madwar 9 twelid għal kull 1000 ruħ. Il-fertilità rat żieda modesta wara, iżda waqgħet għal livell baxx globali ġdid fl-2017, b'inqas minn 30,000 twelid fix-xahar għall-ewwel darba minn mindu bdew ir-rekords, u inqas minn tarbija waħda għal kull mara fl-2018. Konsegwentement, fl-2020, Il-pajjiż irreġistra aktar imwiet milli twelid, li rriżulta fl-ewwel tnaqqis fil-popolazzjoni minn meta bdew ir-rekords moderni. Fl-2021, ir-rata tal-fertilità kienet biss ta’ 0.81 tifel/tifla għal kull mara, ferm inqas mir-rata ta' sostituzzjoni ta' 2.1, u niżlet aktar għal 0.78 fl-2022 u 0.72 fl-2023, l-aktar baxx fid-dinja. Konsegwentement, il-Korea t'Isfel għandha l-aktar tnaqqis qawwi fil-popolazzjoni fl-età tax-xogħol fost in-nazzjonijiet tal-OECD, bis-sehem ta' nies ta' 65 sena 'l fuq proġettat li jilħaq aktar minn 20% fl-2025 u qrib il-45%.

Il-Korea t'Isfel hija magħrufa għad-densità tal-popolazzjoni tagħha, li kienet stmata għal 514.6 għal kull kilometru kwadru (1,333/mi²) fl-2022, aktar minn 10 darbiet il-medja globali.

Il-biċċa l-kbira tal-Korea t'Isfel jgħixu f'żoni urbani wara l-migrazzjoni mgħaġġla mill-kampanja matul l-espansjoni ekonomika mgħaġġla tal-pajjiż fis-snin 1970 sa 1990 Madwar nofs il-popolazzjoni (24.5 miljun) hija kkonċentrata fiż-Żona Nazzjonali tal-Korea t'Isfel ta 'Seoul, li tagħmilha t-tieni l-akbar żona metropolitana fid-dinja; Bliet ewlenin oħra jinkludu Busan (3.5 miljun), Incheon (3.0 miljun), Daegu (2.5 miljun), Daejeon (1.4 miljun), Gwangju (1.4 miljun), u Ulsan (1.4 miljun).

Il-popolazzjoni tal-Korea t'Isfel ġiet iffurmata mill-migrazzjoni internazzjonali. Wara t-Tieni Gwerra Dinjija u d-diviżjoni tal-Peniżola Koreana, madwar erba’ miljun ruħ mill-Korea ta' Fuq qasmu l-fruntiera lejn il-Korea t'Isfel. Din it-tendenza tal-influss nett inqalbet matul l-40 sena li ġejjin minħabba l-emigrazzjoni, speċjalment lejn l-Amerika ta' Fuq permezz tal-Istati Uniti u l-Kanada. Il-popolazzjoni totali tal-Korea t'Isfel fl-1955 kienet ta' 21.5 miljun, li kienet aktar mid-doppju biex tilħaq il-50 miljun fl-2010.

Il-Korea t'Isfel hija meqjusa bħala waħda mill-aktar soċjetajiet etnikament omoġenji fid-dinja, b'Koreani etniċi jagħmlu madwar 96% tal-popolazzjoni totali. Huwa diffiċli li jiġu stmati numri preċiżi peress li l-istatistika ma tirreġistrax l-etniċità, peress li ħafna immigranti huma etnikament Koreani u xi ċittadini tal-Korea t'Isfel mhumiex etnikament Koreani.

Il-perċentwal ta 'barranin ilu jikber b'mod mgħaġġel mill-aħħar tad-disgħinijiet Mill-2016, il-Korea t'Isfel kellha 1,413,758 residenti barranin, 2.75% tal-popolazzjoni; madankollu, ħafna minnhom huma Koreani etniċi b'ċittadinanza barranija. Pereżempju, l-immigranti miċ-Ċina jammontaw għal 56.5% tal-barranin, iżda madwar 70% taċ-ċittadini Ċiniżi fil-Korea huma Joseonjok (조선족), ċittadini tal-Korean etniku Ċiniż. Barra minn hekk, madwar 43,000 għalliem tal-Ingliż minn pajjiżi li jitkellmu bl-Ingliż jirrisjedu temporanjament fil-Korea. Il-Korea t'Isfel għandha waħda mill-ogħla rati ta' tkabbir tal-popolazzjoni imwielda barranija, b'madwar 30,000 resident imwielda barranija li jiksbu ċittadinanza tal-Korea t'Isfel kull sena mill-2010.

Għadd kbir ta' Koreani etniċi jgħixu barra minn pajjiżhom, xi drabi f’distretti Koreani etniċi magħrufa wkoll bħala Koreatowns. L-akbar erba' popolazzjonijiet dijasporiċi jinsabu fiċ-Ċina (2.3 miljun), l-Istati Uniti (1.8 miljun), il-Ġappun (0.85 miljun) u l-Kanada (0.25 miljun).

Li jikkorrispondu għall-iżvilupp soċjoekonomiku tagħha, il-Korea t'Isfel rat żieda drammatika fl-istennija tal-ħajja, minn 79.10 snin fl-2008 (ikklassifikat fl-34 post fid-dinja), għal 83.53 snin fl-2024, il-ħames l-ogħla ta 'kwalunkwe pajjiż jew territorju.

Lingwa

Il-Korean hija l-lingwa uffiċjali tal-Korea t'Isfel u hija kklassifikata bħala lingwa iżolata mill-biċċa l-kbira tal-lingwisti. Jinkorpora numru sinifikanti ta' kliem misluf miċ-Ċiniż. Il-Korean juża sistema ta' kitba indiġena msejħa Hangul, maħluqa fl-1446 mir-Re Sejong, biex tipprovdi alternattiva konvenjenti għall-karattri klassiċi Ċiniżi Hanja li kienu diffiċli biex jitgħallmu u ma kinux jaqblu sew mal-lingwa Koreana. Il-Korea t'Isfel għadha tuża xi karattri Ċiniżi Hanja f'oqsma limitati, bħal midja stampata u dokumentazzjoni legali.

Il-lingwa Koreana fil-Korea t'Isfel għandha djalett standard magħruf bħala d-djalett ta' Seoul, b'erba' djaletti oħra (Chungcheong, Gangwon, Gyeongsang u Jeolla) u lingwa waħda (Jeju) użati fil-pajjiż kollu. Kważi l-istudenti kollha tal-Korea t'Isfel illum jitgħallmu l-Ingliż matul l-edukazzjoni tagħhom.

Reliġjon

Skont ir-riżultati taċ-ċensiment tal-2015, aktar minn nofs il-popolazzjoni tal-Korea t'Isfel (56.1%) iddikjaraw lilhom infushom mhux affiljati ma' xi organizzazzjoni reliġjuża. Fi stħarriġ tal-2012, 52% iddikjaraw lilhom infushom bħala "reliġjużi," 31% qalu li "mhux reliġjużi," u 15% identifikaw lilhom infushom bħala "atei konvinti." Min-nies li huma affiljati ma 'organizzazzjoni reliġjuża, il-maġġoranza huma Insara u Buddisti. Skont iċ-ċensiment tal-2015, 27.6% tal-popolazzjoni kienu Insara (19.7% identifikati bħala Protestanti, 7.9% bħala Kattoliċi Rumani) u 15.5% kienu Buddisti. Reliġjonijiet oħra jinkludu l-Iżlam (130,000 Musulmani, l-aktar ħaddiema migranti mill-Pakistan u l-Bangladexx, iżda inklużi madwar 35,000 Musulmani Koreani), is-setta lokali tal-Won Buddhism, u varjetà ta' reliġjonijiet indiġeni, inkluż Cheondoism (reliġjon Konfuċjanizzanti), il-Jeungsanism, Daejogism , Daesun Jinrihoe u oħrajn. Il-libertà tar-reliġjon hija garantita mill-kostituzzjoni u m'hemm l-ebda reliġjon tal-istat. B'mod ġenerali, bejn iċ-ċensimenti tal-2005 u l-2015, kien hemm tnaqqis żgħir fil-Kristjaneżmu (minn 29% għal 27.6%), tnaqqis notevoli fil-Buddiżmu (minn 22.8% għal 15.5%), u żieda fil-popolazzjoni mhux affiljata (minn 47.2%). % għal 56.9%).

Il-Kristjaneżmu huwa l-akbar reliġjon organizzata fil-Korea t'Isfel, u jammonta għal aktar minn nofs is-segwaċi kollha tal-organizzazzjonijiet reliġjużi tal-Korea t'Isfel. Bħalissa hemm madwar 13.5 miljun Nisrani fil-Korea t'Isfel; Madwar żewġ terzi minnhom jappartjenu għall-knejjes Protestanti u l-bqija għall-Knisja Kattolika. In-numru ta 'Protestanti kien staġna matul is-snin 90 u l-2000, iżda żdied għal quċċata matul is-snin 2010, il-Kattoliċi Rumani żdied b'mod sinifikanti bejn it-tmeninijiet u l-2000, iżda naqas matul is-snin 2010, għall-kuntrarju ta' pajjiżi oħra tal-Asja tal-Lvant, sabu art fertili fis-seklu 18 u, sal-aħħar tas-seklu 18, ikkonvinċiet parti kbira tal-popolazzjoni, peress li l-monarkija li qed tonqos appoġġat u fetħet lill-pajjiż għall-proselitiżmu mifrux bħala parti minn proġett ta' Punent. Id-dgħjufija tax-Xinto Korean, li, b’differenza mill-Ġappuniż Shinto u s-sistema reliġjuża taċ-Ċina, qatt ma' żviluppa f'reliġjon nazzjonali ta' status għoli, flimkien mal-istatus fqir tal-Buddiżmu Korean (wara 500 sena ta' soppressjoni minn idejn l-istat ta' Joseon, f'is-seklu 20 kien prattikament estint) ċeda għall-knejjes Insara. Ix-xebh tal-Kristjaneżmu man-narrattivi reliġjużi indiġeni ġie studjat bħala fattur ieħor li kkontribwixxa għas-suċċess tiegħu fil-peniżola. Il-kolonizzazzjoni Ġappuniża tal-ewwel nofs tas-seklu 20 kompliet saħħet l-identifikazzjoni tal-Kristjaneżmu man-nazzjonaliżmu Korean, peress li l-Ġappuniżi kkooptaw ix-Xinto Korean nattiv fix-Xinto Ġappuniż imperjali li ppruvaw jistabbilixxu fil-peniżola. Kristjanizzazzjoni mifruxa tal-Koreani seħħet matul ix-Xinto tal-Istat, wara l-abolizzjoni tiegħu, u mbagħad fil-Korea t'Isfel indipendenti meta l-gvern militari li għadu kif ġie stabbilit appoġġa l-Kristjaneżmu u pprova jkeċċi għal kollox ix-Xinto indiġenu.

Fost id-denominazzjonijiet Kristjani, il-Presbiterjaniżmu huwa l-akbar. Madwar disa’ miljun ruħ jappartjenu għal waħda minn mitt knisja Presbiterjana differenti; l-akbar huma HapDong Presbyterian Church, TongHap Presbyterian Church, u Koshin Presbyterian Church. Il-Korea t’Isfel hija wkoll it-tieni nazzjon li jibgħat l-aktar missjunarji, wara l-Istati Uniti.

Il-Buddiżmu ġie introdott fil-Korea fir-4 seklu. Malajr saret reliġjon dominanti fis- renju tax- Xlokk taʼ Silla, ir- reġjun li sa dak iż- żmien kien dar għall- akbar konċentrazzjoni ta' Buddisti fil- Korea t’Isfel. Fl-istati l-oħra tal-Perjodu tat-Tliet Renji, Goguryeo u Baekje, saret ir-reliġjon tal-istat rispettivament fis-sena 372 u 528. Baqgħet ir-reliġjon tal-istat f'Later Silla u Goryeo. Aktar tard ġie mrażżan għal ħafna mill-istorja ta' wara taħt ir-renju unifikat ta' Joseon, li adotta uffiċjalment Konfuċjaniżmu Korean strett. Illum, il-Korea t'Isfel għandha madwar 7 miljun Buddist, ħafna minnhom affiljati mal-Ordni Jogye. Ħafna mit-Teżori Nazzjonali tal-Korea t'Isfel huma artifatti Buddisti.

Ir-reliġjon fil-Korea t'Isfel (ċensiment tal-2015)

• Irreliġjużi (56.1%)
• Protestantiżmu (19.7%)
• Buddiżmu Korean (15.5%)
• Kattoliċiżmu (7.9%)
• Oħrajn (0.8%)

Edukazzjoni

Fil-Korea t'Isfel, amministrazzjoni ċentralizzata tissorvelja l-proċess tal-edukazzjoni tat-tfal mill-kindergarten sat-tielet u l-aħħar sena tas-sekondarja. Is-sena skolastika hija maqsuma f’żewġ semestri, l-ewwel wieħed minnhom jibda kmieni f’Marzu u jispiċċa f'nofs Lulju, u t-tieni lejn l-aħħar ta' Awwissu u jintemm f’nofs Frar. Il-pajjiż adotta programm edukattiv ġdid biex iżid in-numru tal-istudenti barranin tiegħu sal-2010. Skont il-Ministeru tal-Edukazzjoni, ix-Xjenza u t-Teknoloġija, in-numru ta' boroż ta' studju għal studenti barranin fil-Korea t’Isfel ikun irdoppja (taħt il-programm) sa dak iż-żmien , u n-numru ta' studenti barranin kien laħaq il-100,000.

Il-Korea t'Isfel hija waħda mill-pajjiżi tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD) bl-aħjar prestazzjoni fil-qari, il-matematika u l-litteriżmu fix-xjenza, b'punteġġ medju ta' 519 għall-istudenti, meta mqabbel mal-medja tal-OECD ta' 492, li tpoġġiha fid-disa' post. post fid-dinja. Il-pajjiż għandu wieħed mill-aktar forzi tax-xogħol edukati fid-dinja fost il-pajjiżi tal-OECD. Il-pajjiż huwa magħruf sew għall-ħarsa tad-deni ħafna tiegħu dwar l-edukazzjoni, fejn l-ossessjoni nazzjonali tiegħu għall-edukazzjoni ġiet imsejħa "deni tal-edukazzjoni". Din l-ossessjoni bl-edukazzjoni katapultat in-nazzjon fqir fir-riżorsi b'mod konsistenti fil-quċċata tal-klassifiki globali tal-edukazzjoni. Fl-2014, il-Korea t'Isfel ikklassifikat fit-tieni post globalment (wara Singapor) fil-klassifiki nazzjonali tal-OECD tal-punteġġi tal-matematika u x-xjenza tal-istudenti. L-edukazzjoni ogħla hija kwistjoni serja fis-soċjetà tal-Korea t'Isfel, fejn hija meqjusa bħala waħda mill-pedamenti fundamentali tal-ħajja tal-Korea t'Isfel. L-edukazzjoni hija meqjusa bħala prijorità għolja għall-familji tal-Korea t'Isfel, peress li s-suċċess fl-edukazzjoni huwa spiss sors ta' unur u kburija għall-familji u fis-soċjetà tal-Korea t'Isfel inġenerali, u hija meqjusa bħala ħtieġa fundamentali biex wieħed imexxi l-istatus soċjali tiegħu u fl-aħħar mill-aħħar jittejjeb pożizzjoni soċjoekonomika fis-soċjetà tal-Korea t'Isfel.

Fl-2015, il-pajjiż nefaq 5.1% tal-PGD tiegħu fuq il-livelli kollha tal-edukazzjoni, madwar 0.8 punti perċentwali 'l fuq mill-medja tal-OECD ta' 4.3%. Investiment qawwi fl-edukazzjoni, ħeġġa militanti biex jinkiseb suċċess akkademiku, kif ukoll passjoni għall-eċċellenza akkademika għenu lil dan il-pajjiż fqir fir-riżorsi jikber malajr l-ekonomija tiegħu matul l-aħħar 60 sena minn art meqruda mill-gwerra għal pajjiż prosperu u żviluppat.

Saħħa

Il-Korea t'Isfel għandha sistema tal-kura tas-saħħa universali. Skont il-klassifikazzjoni tal-Indiċi tal-Kura tas-Saħħa, għandha l-aqwa sistema tal-kura tas-saħħa fid-dinja mill-2021. L-isptarijiet tal-Korea t'Isfel għandhom tagħmir u faċilitajiet mediċi avvanzati disponibbli, li jikklassifikaw ir-raba 'fl-unitajiet MRI per capita u s-sitt post fl-iskaners CT per capita fl-OECD. Kellu wkoll it-tieni l-ogħla numru ta' sodod fl-isptar għal kull 1,000 ruħ fl-OECD b’9.56 sodda. L-istennija tal-għomor żdiedet b'mod mgħaġġel u l-Korea t'Isfel kklassifikat fis-sitt post fid-dinja għall-istennija tal-ħajja ta' 83.5 snin fl-2023. Għandha wkoll it-tielet l-ogħla stennija tal-ħajja aġġustata għas-saħħa fid-dinja. Is-suwiċidju fil-Korea t'Isfel huwa t-12-il l-ogħla fid-dinja skont l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa, kif ukoll l-ogħla rata ta' suwiċidju fl-OECD.

Kultura

Il-Korea t'Isfel taqsam il-kultura tradizzjonali tagħha mal-Korea ta' Fuq, iżda ż-żewġ Koreji żviluppaw forom ta' kultura kontemporanji distinti minn meta l-peniżola kienet maqsuma fl-1945. Storikament, filwaqt li l-kultura ġiet influwenzata ħafna minn dik taċ-Ċina ġirien, Madankollu, irnexxielha tiżviluppa b'mod indipendenti identità kulturali unika fiha nnifisha li hija distinta minn dik tal-ġar akbar tagħha fil-kontinent tal-Asja tal-Lvant. Il-kultura rikka u vibranti tagħha ħalliet 21 Wirt Kulturali Intanġibbli tal-Umanità tal-UNESCO, ir-raba’ l-akbar fid-dinja, flimkien ma’ 15-il Sit ta’ Wirt Dinji. Il-Ministeru tal-Kultura, Sport u Turiżmu jippromwovi b’mod attiv l-arti tradizzjonali, kif ukoll forom moderni, permezz ta’ programmi ta’ finanzjament u edukazzjoni. Skont l-edizzjoni tal-2023 tal-Indiċi tal-Libertà tal-Istampa, il-Korea t'Isfel għandha t-tieni l-ogħla livell ta' libertà tal-istampa fil-kontinent u l-Asja tal-Lvant, wara t-Tajwan.

L-industrijalizzazzjoni u l-urbanizzazzjoni ġabu ħafna bidliet fl-istil tal-ħajja tal-Koreani moderni. Ċirkostanzi ekonomiċi u stili ta’ ħajja li jinbidlu wasslu għal konċentrazzjoni ta’ popolazzjoni fi bliet kbar, speċjalment il-kapitali Seoul, b’familji b’ħafna ġenerazzjonijiet li jisseparaw f’familji nukleari. Studju tal-Euromonitor tal-2014 sab li l-Korea t’Isfel jixorbu l-aktar alkoħol fil-ġimgħa meta mqabbla mal-bqija tad-dinja. Il-Korea t'Isfel jixorbu medja ta' 13.7 xarbiet likur fil-ġimgħa, u mill-44 pajjiż l-ieħor analizzati, ir-Russja, il-Filippini u t-Tajlandja jsegwuhom.

Arti

L-arti Koreana ġiet influwenzata ħafna mill-Buddiżmu u l-Konfuċjaniżmu, li jistgħu jidhru fil-bosta pitturi, skulturi, ċeramika, u arti tal-ispettaklu tradizzjonali. Il-fuħħar u l-porċellana Koreani, bħal baekja u buncheong minn Joseon, u celadon minn Goryeo huma magħrufa sew madwar id-dinja. Iċ-ċerimonja tat-te Koreana, pansori, talchum, u buchaechum huma wkoll arti tal-ispettaklu Koreana notevoli.

L-arti moderna Koreana ta' wara l-gwerra bdiet tiffjorixxi fis-sittinijiet u s-sebgħinijiet, meta l-artisti tal-Korea t’Isfel saru interessati f'forom ġeometriċi u temi intanġibbli. It-twaqqif ta' armonija bejn il-bniedem u n-natura kienet ukoll waħda mill-prijoritajiet ta' dan iż-żmien. Minħabba l-instabilità soċjali, kwistjonijiet soċjali ħarġu bħala temi ewlenin fis-snin 80 L-arti kienet influwenzata minn diversi avvenimenti u wirjiet internazzjonali fil-Korea, li ġabu aktar diversità. Il-Ġnien tal-Iskultura Olimpika fl-1988, it-traspożizzjoni tal-edizzjoni tal-1993 tal-Biennale Whitney għal Seoul, il-ħolqien tal-Biennale ta' Gwangju, u l-Padiljun Korean fil-Biennale ta' Venezja fl-1995 kienu avvenimenti notevoli.

Arkitettura

Minħabba l-istorja tumultuous tal-Korea t'Isfel, il-kostruzzjoni u l-qerda ġew ripetuti bla tarf, u rriżultaw f'taħlita interessanti ta' stili u disinji arkitettoniċi.

L-arkitettura tradizzjonali Koreana hija kkaratterizzata mill-armonija tagħha man-natura. Periti antiki adottaw is-sistema ta 'appoġġ ikkaratterizzata minn soqfa thatched u art imsaħħna imsejħa ondol. Nies tal-klassijiet superjuri bnew djar akbar b'soqfa tal-madum mgħawġa b'mod eleganti u eaves għolja. L-arkitettura tradizzjonali tista' tidher f'palazzi u tempji, djar antiki ppreservati msejħa hanok, u siti speċjali bħal Hahoe Folk Village, Yangdong Folk Village, u Korean Folk Village. L-arkitettura tradizzjonali tista' tidher ukoll f'diversi siti tal-Wirt Dinji tal-UNESCO.

L-arkitettura tal-Punent ġiet introdotta għall-ewwel darba fl-aħħar tas-seklu 19. Knejjes, uffiċċji tal-liġi barranin, skejjel u bini tal-universitajiet inbnew fi stili ġodda. Bl-annessjoni mill-Ġappun fl-1910, ir-reġim kolonjali intervjena fil-wirt arkitettoniku tal-Korea u ġiet imposta arkitettura moderna ta 'stil Ġappuniż. Is-sentiment anti-Ġappuniż u l-Gwerra Koreana wasslu għall-qerda tal-biċċa l-kbira tal-bini mibni matul dik l-era.

L-arkitettura moderna Koreana daħlet f'fażi ġdida ta 'żvilupp matul ir-rikostruzzjoni ta' wara l-Gwerra Koreana, li tinkorpora tendenzi u stili arkitettoniċi moderni. Imħeġġeġ mit-tkabbir ekonomiku tas-snin sebgħin u tmenin, l-iżvilupp attiv mill-ġdid ra orizzonti ġodda fid-disinn arkitettoniku. Wara l-Olimpjadi ta' Seoul tal-1988, il-Korea t'Isfel rat varjetà wiesgħa ta' stili fil-pajsaġġ arkitettoniku tagħha bis-suq li jinfetaħ għal periti barranin. Sforzi arkitettoniċi kontemporanji ppruvaw jibbilanċjaw il-filosofija tradizzjonali ta' "armonija man-natura" u l-urbanizzazzjoni mgħaġġla li l-pajjiż ilu jgħaddi f'dawn l-aħħar snin.

Divertiment

Minbarra l-konsum domestiku, il-Korea t'Isfel għandha industrija tad-divertiment b'saħħitha, li fiha diversi aspetti tad-divertiment tal-Korea t'Isfel, inklużi drammi televiżivi, films u mużika popolari, kisbu popolarità internazzjonali u ġġeneraw dħul sinifikanti mill-esportazzjoni għall-ekonomija tal-pajjiż. Il-fenomenu kulturali magħruf bħala Hallyu jew "mewġa Koreana" invada ħafna pajjiżi fl-Asja kontinentali u tal-Lvant, u biddel lill-Korea t'Isfel f'qawwa artab maġġuri bħala esportatur ta' kultura u divertiment popolari, li rivalita ma' nazzjonijiet tal-Punent bħall-Istati Uniti u r-Renju Unit. .

Sas-snin disgħin, it-trott u ballads tradizzjonali bbażati fuq il-folk iddominaw ix-xena tal-mużika popolari tal-Korea t'Isfel. It-tfaċċar tal-grupp pop Seo Taiji and Boys fl-1992 immarka svolta għall-mużika popolari tal-Korea t'Isfel, magħrufa wkoll bħala K-pop. Sa mis-snin disgħin, il-ġeneru K-pop kien kontinwament involut fi proċess ta’ reinvenzjoni u modernizzazzjoni kostanti billi assimila diversi elementi ta’ ġeneri u xejriet tal-mużika popolari minn madwar id-dinja, bħall-mużika popolari tal-Punent, sperimentali, jazz, gospel, latin, hip. hop, rhythm and blues, dance elettroniku, reggae, country, folk u rock dwar l-għeruq mużikali tradizzjonali Koreani uniċi tagħhom. Għalkemm pop stil tal-Punent, hip hop, rhythm and blues, rock, folk, u atti orjentati lejn iż-żfin elettroniċi saru dominanti fix-xena tal-mużika popolari kontemporanja tal-Korea t'Isfel, it-trot għadu qed jiġi apprezzat u gawdut mill-Korea t'Isfel anzjani. Idols K-pop huma magħrufa sew madwar l-Asja kontinentali, kisbu fama fid-dinja tal-Punent, u ġġeneraw miljuni ta' dollari fi dħul mill-esportazzjoni lil hinn mill-konfini tas-suq tradizzjonali tal-mużika tal-Asja tal-Lvant. Ħafna artisti tal-K-pop stabbilixxew lilhom infushom ukoll billi bnew segwitu globali b'saħħtu permezz ta' pjattaformi tal-midja soċjali onlajn bħal YouTube. Il-K-pop beda jagħmel il-marka tiegħu barra mill-kontinent u l-Asja tal-Lvant wara s-suċċess mhux mistenni tas-sensazzjoni mużikali internazzjonali tal-kantanta Psy, "Gangnam Style", li laqtet iċ-charts tal-mużika globali fl-2012.

Mis-suċċess tal-film Shiri fl-1999, l-industrija tal-films Koreana kibret sostanzjalment, u kisbet rikonoxximent kemm domestikament kif ukoll globalment. Il-films domestiċi għandhom sehem dominanti tas-suq tal-films tal-Korea t'Isfel, parzjalment minħabba l-eżistenza ta' kwoti tal-iskrin tal-gvern li jeħtieġu li ċ-ċinema juru films Koreani għal mill-inqas 73 jum fis-sena. Parasites tal-2019, immexxi minn Bong Joon-ho, sar l-aktar film tal-Korea t’Isfel, kif ukoll l-ewwel film b’lingwa oħra għajr l-Ingliż li rebaħ l-Aqwa Film fl-Akkademja tal-Films ibbażata fl-Istati Uniti dik is-sena, fost bosta akkomoditajiet oħra.

L-ispettakli televiżivi tal-Korea t'Isfel saru popolari barra l-Korea. Id-drammi televiżivi, magħrufa bħala K-dramas, bdew isibu fama internazzjonalment. Ħafna drammi għandhom tendenza li jkollhom fokus romantic. Drammi storiċi huma wkoll famużi. Id-drama tas-sopravivenza tal-2021, Squid Game, maħluqa minn Hwang Dong-hyuk, irċieva akklamazzjoni tal-kritika u attenzjoni internazzjonali mifruxa mal-ħruġ tagħha, u saret l-aktar serje segwita ta' Netflix mat-tnedija u ġabet udjenza ta’ aktar minn 142 miljun familja matul l-ewwel erba’ ġimgħat tnedija.

Vaganza

Is-Sena l-Ġdida Koreana, jew "Seollal", hija ċċelebrata fl-ewwel jum tal-kalendarju Korean. Il-Jum tal-Indipendenza tal-Korea jiġi ċċelebrat fl-1 ta' Marzu u jfakkar il-Moviment tal-1 ta' Marzu tal-1919. Jum it-Tifkira jiġi ċċelebrat fis-6 ta' Ġunju u l-għan tiegħu huwa li jonora l-irġiel u n-nisa li mietu fil-moviment tal-indipendenza tal-Korea t’Isfel. Jum il-Kostituzzjoni huwa s-17 ta' Lulju u jiċċelebra l-promulgazzjoni tal-Kostituzzjoni tar-Repubblika tal-Korea. Jum il-Ħelsien, il-15 ta' Awwissu, jiċċelebra l-ħelsien tal-Korea mill-Imperu tal-Ġappun fl-1945.

Kull 15-il jum tat-tmien xahar Lunar, il-Koreani jiċċelebraw il-Festival ta' Nofs il-Ħarifa, li fih il-Koreani jżuru l-irħula antenati tagħhom u jieklu varjetà ta' ikel tradizzjonali Korean. Il-Jum tal-Forzi Armati jiġi ċċelebrat fl-1 ta' Ottubru, li jonora l-forzi militari tal-Korea t’Isfel. It-3 ta' Ottubru huwa Jum il-Fondazzjoni Nazzjonali. Jum il-Hangul, id-9 ta' Ottubru, ifakkar l-invenzjoni tal-Hangul, l-alfabett nattiv tal-lingwa Koreana.

Kċina

Il-kċina Koreana, hanguk yori (한국요리; 韓國料理), jew hansik (한식; 韓食), evolviet matul sekli ta' bidla soċjali u politika. L-ingredjenti u l-platti jvarjaw skont il-provinċja. Hemm ħafna platti reġjonali importanti li proliferaw f'varjazzjonijiet differenti madwar il-pajjiż illum. Il-kċina tal-qorti rjali Koreana darba ġabret flimkien l-ispeċjalitajiet reġjonali kollha uniċi għall-familja rjali. Ikliet ikkunsmati kemm mill-familja rjali kif ukoll minn ċittadini ordinarji ġew irregolati minn kultura unika ta' etikett.

Il-kċina Koreana hija bbażata prinċipalment fuq ross, taljarini, tofu, ħxejjex, ħut u laħmijiet. Ikliet tradizzjonali huma notevoli għan-numru ta 'platti sekondarji, banchan (반찬), li jakkumpanjaw ir-ross bil-fwar tal-qamħ qasir. Kull ikla hija akkumpanjata minn banchan numerużi. Kimchi (김치), dixx tal-ħaxix iffermentat, normalment pikkanti, huwa komunement servut f'kull ikla u huwa wieħed mill-aktar platti magħrufa. Il-kċina Koreana ġeneralment tinvolvi tħawwir qawwi biż-żejt tal-ġulġlien, doenjang (된장, tip ta 'pejst tas-sojja iffermentat), zalza tas-sojja, melħ, tewm, ġinġer, u gochujang (고추장, pejst tal-bżar jaħraq). Dixxijiet oħra magħrufa huma bulgogi (불고기), ċanga immarinata grilled; gimbap (김밥); u tteokbokki (떡볶이), snack pikkanti li jikkonsisti f'kejk tar-ross imħawwar bil-gochujang jew pejst taċ-chili jaħraq.

Is-sopop huma wkoll parti komuni mill-ikliet u huma servuti bħala parti mill-korsa prinċipali aktar milli fil-bidu jew fit-tmiem tal-ikla. Is-sopop magħrufa bħala guk (국) huma ġeneralment ippreparati bil-laħam, frott tal-baħar, u ħxejjex. Bħal guk, tang (탕; 湯) għandu inqas ilma u jiġi moqdi aktar spiss fir-ristoranti. Tip ieħor huwa jjigae (찌개), stew li ġeneralment ikun imħawwar ħafna biċ-chili u serva jagħli.

Ix-xarbiet alkoħoliċi Koreani popolari jinkludu soju, makgeolli, u bokbunja ju. Il-Korea hija unika fost il-pajjiżi tal-Asja tal-Lvant fl-użu tagħha ta 'chopsticks tal-metall. Chopsticks tal-metall ġew skoperti fis-siti arkeoloġiċi ta' Goguryeo.

Sports

It-Taekwondo hija arti marzjali li toriġina mill-Korea. Fis-snin 50 u 60, ir-regoli moderni ġew standardizzati u t-taekwondo sar sport Olimpiku uffiċjali fl-2000. Arti marzjali Koreani oħra jinkludu taekkyon, hapkido, tang soo do, kuk sool won, kumdo u subak.

Il-futbol tradizzjonalment kien meqjus bħala l-aktar sport popolari fil-Korea, segwit mill-baseball. Stħarriġ reċenti jindika li maġġoranza, 41%, tal-partitarji tal-isports tal-Korea t'Isfel għadhom jidentifikaw bħala dilettanti tal-futbol, ​​bil-baseball jiġi fit-tieni post b'25% ta' dawk li wieġbu. Madankollu, l-istħarriġ ma indikax sa liema punt dawk li wieġbu jsegwu ż-żewġ sports.

It-tim nazzjonali tal-futbol sar l-ewwel tim tal-Konfederazzjoni tal-Futbol Asjatiku li laħaq is-semifinali tat-Tazza tad-Dinja tal-FIFA fit-Tazza tad-Dinja tal-FIFA tal-2002, organizzata mill-Korea t'Isfel u l-Ġappun. It-tim nazzjonali tar-Repubblika tal-Korea (kif inhu magħruf) ikkwalifika għal kull Tazza tad-Dinja mill-Messiku 1986, u għadda mill-fażi tal-gruppi fl-2002, fl-2010, meta ġie megħlub mis-semi-finalisti eventwali Urugwaj fir-round tas-16. , u fl-2022. Fl-Olimpjadi tas-Sajf tal-2012, il-Korea t'Isfel rebħet il-midalja tal-bronż fil-futbol.

Il-baseball ġie introdott għall-ewwel darba fil-Korea fl-1905. Is-snin reċenti kienu kkaratterizzati minn żieda fl-attendenza u l-prezzijiet tal-biljetti għal-logħob professjonali tal-baseball. Il-Korean Professional Baseball League, ċirkwit ta' 10 timijiet, ġie stabbilit fl-1982. It-tim nazzjonali tal-Korea t'Isfel spiċċa t-tielet fil-World Baseball Classic tal-2006 u t-tieni fit-tournament tal-2009 L-aħħar logħba tal-2009 tat-tim kontra l-Ġappun ġiet segwita ħafna fil-Korea, bi skrin kbir f’Gwanghwamun Interchange f’Seoul li jxandar il-logħba live. Fl-Olimpjadi tas-Sajf tal-2008, il-Korea t'Isfel rebħet il-midalja tad-deheb fil-baseball. Fl-1982 ukoll, fit-Tazza tad-Dinja tal-Baseball, il-Korea rebħet il-midalja tad-deheb. Fil-Logħob Asjatiku tal-2010, it-tim nazzjonali Korean tal-baseball rebaħ il-midalja tad-deheb. Diversi plejers Koreani komplew jilagħbu fil-Major League Baseball.

Il-basketball huwa wkoll sport popolari fil-pajjiż. Il-Korea t'Isfel tradizzjonalment kellha wieħed mill-aqwa timijiet tal-basketball fl-Asja u waħda mill-aktar diviżjonijiet b'saħħithom tal-basketball fil-kontinent. Seoul ospitat il-Kampjonati tal-Baskitbol tal-Asja tal-1967 u tal-1995 It-tim nazzjonali tal-basketball tal-Korea rebaħ numru rekord ta' 23 midalja fl-avveniment.

Il-Korea t'Isfel ospitat il-Logħob Asjatiku fl-1986 (Seoul), fl-2002 (Busan) u fl-2014 (Incheon). Laqgħet ukoll l-Universiade tax-Xitwa fl-1997, il-Logħob Ażjatiku tax-Xitwa fl-1999, u l-Universjade tas-Sajf fl-2003 u l-2015. Fl-1988, il-Korea t'Isfel ospitat l-Olimpjadi tas-Sajf f'Seoul, u poġġiet ir-raba' post bi 12-il midalja tad-deheb, 10 midalja tal-fidda u 11 tal-bronż. midalji. Il-Korea t'Isfel regolarment twettaq tajjeb fil-qaws, sparar, tennis tal-mejda, badminton, short track speed skating, handball, field hockey, lotta, lotta Greko-Rumana, baseball, judo, taekwondo, speed skating, figure skating u weightlifting. Il-Mużew Olimpiku ta' Seoul huwa ddedikat għall-Olimpjadi tas-Sajf tal-1988.

Pyeongchang ospitat l-Olimpjadi tax-Xitwa tal-2018 Il-Korea t'Isfel rebħet aktar midalji fl-Olimpjadi tax-Xitwa minn kwalunkwe pajjiż ieħor Asjatiku, b'total ta' 45 (23 deheb, 14 fidda u 8 bronż). Fl-Olimpjadi tax-Xitwa tal-2010, il-Korea t'Isfel poġġiet fil-ħames post fil-klassifika ġenerali tal-midalji. Il-Korea t'Isfel hija speċjalment b'saħħitha fl-iskejzjar tal-veloċità fuq binarji qosra. L-iskejzjar tal-veloċità u l-iskejzjar tal-figura huma popolari wkoll, u l-hockey fuq is-silġ huwa sport emerġenti, b'Anyang Halla jirbaħ l-ewwel titlu tiegħu tal-hockey fuq is-silġ tal-Lega Asjatika f'Marzu 2010.

Seoul ospitat tellieqa professjonali tat-triathlon, parti mis-Serje tal-Kampjonati tad-Dinja tal-Unjoni Internazzjonali tat-Triathlon (ITU) fl-2010. Fl-2011, il-belt ta' Daegu tal-Korea t'Isfel ospitat il-Kampjonati tad-Dinja tal-IAAF fl-Atletika 2011. Fl-2010, il-Korea t’Isfel ospitat l-ewwel Formula Waħda tagħha tellieqa fiċ-Ċirkwit Internazzjonali tal-Korea f'Yeongam. Il-Grand Prix tal-Korea sar bejn l-2010 u l-2013.

L-avvenimenti domestiċi tat-tiġrijiet taż-żwiemel huma segwiti mill-Korea t'Isfel u Seoul Race Park f'Gwacheon, Provinċja ta' Gyeonggi, huwa l-eqreb ta' Seoul mit-tliet binarji tal-pajjiż.

Video gaming kompetittiv, imsejjaħ ukoll e-sports, sar aktar popolari fil-Korea t'Isfel f'dawn l-aħħar snin, partikolarment fost iż-żgħażagħ. Iż-żewġ logħob l-aktar popolari huma League of Legends u StarCraft. Ix-xena tal-logħob tal-vidjo hija mmexxija mill-Assoċjazzjoni Koreana tal-Isport Elettroniku.

Data

Motto: 홍익인간 / 弘益人間 Hong-ik-in-gan (Korejan: "Broadly benefit humanity" jew "Devozzjoni għall-benesseri tal-bniedem"); Innu: 애국가 / 愛國歌 Aegukga (Korejan: "Il-Kanzunetta Patrijottika"); Kapitali: Seoul1 (de jure), Sejong (de facto) 37°34′N 126°59′E; L-aktar belt popolata: Seoul; Lingwa Uffiċjali: Korean; Ġentili: Korea t'Isfel, -na, Korean, -na Korean, South -na; Forma ta' Gvern: Repubblika Presidenzjali; President: Yoon Suk-yeol; Prim Ministru: Han Duck Soo; Korp Leġiżlattiv: Assemblea Nazzjonali; Formazzjoni: Gojoseon (2333 QK - 108 QK), Silla (57 QK - 935 AD), Goguryo (37 QK - 668 AD), Baekje (18 QK - 660 AD), Koryo Dynasty (918 - 1392), Joseon Dynasty (1392). - 1897), Imperu Korean (1897 - 1910), Korea Ġappuniża (1910 - 1945), Ċessjoni Ġappuniża (15 ta' Awwissu 1945), Kostituzzjoni (17 ta' Lulju 1948), Demokratizzazzjoni (16 ta' Diċembru 1987); Żona (108 pożizzjoni): 100 3391 km²; Ilma (%): 0.3%; Fruntieri: 237 km; Kosta: 2413 km; L-Ogħla Punt: Hallasan; Popolazzjoni Stima (2023): 51,966,948 abitant, Densità (stmata): 515 abitant/km²; PGD ​​(PPP) (14-il post) (2022, stmat): US$ 2,657,046 miljun, Per capita: US$ 51,2443​ (26); PGD ​​(nominali) (10 post) (2022, est.): US$ 1,907,661 miljun, Per capita: US$ 36,7,923 (27); HDI (2021): Tkabbir 0.9254​ (19) – Għoli ħafna; Munita: won tal-Korea t'Isfel (₩ / 원, KRW); Żona tal-Ħin: UTC+9; Kodiċi ISO: 410 / KOR / KR; Dominju tal-Internet: .kr; Kodiċi tat-telefon: +82; Prefiss tar-radju: D7A-D9Z, HLA-HLZ, DSA-DTZ, 6KA-6NZ; Abbrevjazzjonijiet tal-pajjiż għall-Ajruplani: HL; Abbrevjazzjonijiet tal-pajjiż għall-Karozzi; ROK; Kodiċi IOC: KOR; Sħubija: NU, APEC, OECD, G-20; 1↑ Fl-2012, il-belt ta' Sejong ġiet inawgurata uffiċjalment bħala l-kapitali amministrattiva tal-pajjiż.

Ħoloq esterni

• Sit uffiċjali