Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
In nannakola tas seba tikek hija bijoloġikament magħrufa bl isem Coccinella septempunctata L isem Coccinella ġej mill ke
Coccinella septempunctata
In-nannakola tas-seba tikek hija bijoloġikament magħrufa bl-isem Coccinella septempunctata. L-isem Coccinella ġej mill-kelma latina Coccineus li tfisser lewn aħmar filwaqt li l-isem septempunctata jirreferi għas-seba' tikek illi jisabu fuq id-dahar tal- . Dan l-insett hu kklasifikat taħt il-familja Coccinellidae. Din hija familja diversa li tinkludi il-fuq minn 5,000 speċi differenti ta' nannakoli. In-nannakola tas-seba' tikek hija komuni fil-Kampanja Maltija speċjalment fl-Istaġun tar-Rebbiegha li huwa l-istaġun ta' kopulazzjoni tan-nannakoli.
| Coccinella septempunctata | |
|---|---|
| Klassifikazzjoni xjentifika | |
| Renju: | Animalia |
| Phylum: | |
| Klassi: | |
| Ordni: | |
| Familja: | Coccinellidae |
| Ġeneru: | Coccinella |
| Speċi: | C. septempunctata |
| Coccinella septempunctata (, ) | |
Dehra esterna
In-nannakola tas-seba' tikek hi kemmxejn żgħira u għandha daqs medju ta 6-8mm minn ponta sa ponta. Il-ġisem tal-insett jinqasam fi tlitt partijiet speċjaliżżati; dawn huma - ir-, is-sider u l-qadd. Ir-ras għandha żewġ flessibli li jintużaw biex l-insett iħoss l-ambjent ta' madwaru. Għandha ukoll par kumplessi li jgħinu fil-vista kif ukoll partijiet tal-ħalq li huma speċjaliżżati biex jieklu il-mell (dan huwa insett żgħir illi jagħmel ħsara lil pjanti bl'Ingliż jissejjaħ aphid) u insetti oħra . Il-kulur tar-ras huwa differenti minn dak tal-kumplament tal-ġisem. Fil-fatt ir-ras hija ta' lewn iswed bit-tikek bojod fuqha. Il-protezzjoni tar-ras hija essenzjali għas-sopravivenza. Din tiġi mwettqa minn iebes magħmul minn . Iżda dan mhux kollox! Ir-ras tan-nannakola hija wkoll parzjalment moħbija taħt struttura li tissejjaħ pronotum. It- magħmul minn partijiet ta' esoskeletru li huma flessibbli. Dawn huma mqabbdin mas-saqajn tan-nannakola u jgħinu ukoll fil-movimenti tal-insett. L- mbagħad huwa maqsum f'ħames segmenti. F'kl waħda minnhom insibu l-aperturi tal-arja (stigmi) mentri fuq l-aħħar segment hemm ukoll l-anus u l-organi ġenitali tal-insett. It-toraċi, l-addomi u l-par ġwienaħ ta' wara huma protetti wholl minn struttura ta' lewn aħmar vivaċi. Din l-istruttura għandha forma ovali u tissejjaħ elittra. L-elittra hija maqsuma f'żewg partijiet u tifetaħ eżatt qabel ma ttir in-nannakola. Fil-fatt, l-elittra hija l-ġwienaħ ta' quddiem li ġew modifikati biex iservu ta' protezzjoni. Fuqhom hemm is-seba' tikek suwed li jagħtu l-isem lil din l-ispeċi u jiddistingwuha minn nannakoli oħra.
Fiżjoloġija u strutturi interni
Il-fiżjoloġija tan-nannakola tixbaħ ħafna lil dik ta' insetti oħra.
Is- tan-nannakola hija ferm żviluppata. Fil-fatt fir-ras hemm numru kbir ta' illi huma miġbura flimkien biex jiffurmaw strutturi kumplessi. Ġabra ta' nervituri tissejjaħ ganliju. Din hija struttura avvanzata li minnha joħorgu nervituri oħra li jinfirxu mal-ġisem kollu. Il-ganliju jikkontrolla l-impulsi għaċ-ċaqliq tal-, kif ukoll jintuża biex jirċievi messaġġi minn strutturi li għandhom x'jaqsmu mas-sensi tal-insett (eż. l-antenni).
Is- tan-nannakola hija ferm differenti minn dik li nafu aħna. Sistema bħal din tissejjaħ Sistema ta' ċirkolazzjoni miftuħa. Id-demm tan-nannakola jiġi ippumpjat fil-ġisem minn qalb tawwalija. Iżda id-demm tan-nannakola ma jgħaddix minn u kif nafu aħna. Id-demm jgħaddi b'mod ħieles bejn iċ- tal-ġisem u jwassal is-sustanzi neċessarji b'mod ferm tajjeb. Din is-sistema però hija effiċjenti biss fi ħlejjaq żgħar.
Il-ġwienah tan-nannakola huma ferm partikolari. Dan għaliex huma konessi ma' muskoli speċjaliżżati. Dawn il-muskoli huma kapaċi jaħdmu għal ħinijiet twal mingħajr għajja u b'hekk jgħamluha possibli biex in-nannakola tas-seba' tikek ittir għal-ħinijiet kemmxejn twal. Dawn it-tip ta' muskoli jissejjħu muskoli mijoġeniċi.
Is- hija magħmula minn ħafna kanali. Din is-sistema hija speċjaliżżata għax tħalli l-ossiġnu jinfirex direttament fil-muskoli mingħajr ma jgħaddi fid-demm. B'hekk in-nannakola tkun tista' tilħaq rata ta' għolja, li hija idejali.
Iċ-ċiklu tal-ħajja
Iċ-ċiklu tan-nannakola tas-seba' tikek jieħu bejn 3 - 5 ġimgħat iżda dan jista' jvarja skond l-ambjent tal-madwar. In-nuqqas ta' riżorsi, l- u it- kollha jistgħu jaffetwaw dan iċ-ċiklu. Fir- in-nannakoli adulti (li jkun irnexxilhom jirreżistu ix-xitwa) jiġbru l-ikel u jbidu minn 50 sa 200 ġo kolonji tal- (aphids). Il-bajd ikun żgħir, kemmxejn isfar u jiġi ddepożitat fi gruppi. Wara erbat ijiem, il-bajd ifaqqas f' żgħir li għandu sitt saqajn . Dan ix xagħat ikun iswed bit-tikek fuqu u jiekol il-mell kif ukoll insetti żgħar oħra. Wara perjodu ta' tlitt ġimgħat, ix xagħat ikun għadda minn erba' fażijiet ta' żvilupp. Dawn il-fazijiet jinvolvu it-telf tal-eksoskeletru u l-iżvilupp ta' ieħor akbar. X'ħin ix- xagħat jikber biżżejjed, ikun lest għall-aħħar fażi ta' żvilupp. Din hija il-. Il-metamorfosi tikkonsisti fil-bini ta' madwar ix- xagħat. Ix- xagħat stess jibni din il-fosdqa madwaru bi proteini speċjali. Din il- fosdqa imbaghad tiġi mwaħħla man-naħa ta' isfel tal- u fiha jsir żvilupp kbir. Il-forma tal-ġisem tax- xagħat tinbidel kompletament u ssir tixbaħ lil dik ta' nannakola adulta. Wara għaxart ijiem, l-iżvilupp ikun komplut. Il-fosdqa tiftaħ u in-nannakola adulta toħroġ minnha. Fir-rebbiegħa li jmiss, l-adulti jergħu jitgħammru u ċ-ċiklu jerġa' jibda.
Imġiba naturali
Matul l-istaġuni kesħin (Il- u x-), ħafna nannakoli jinġabru flimkien u jfittxu kenn taħt qxur tas- kif ukoll fi xquq żgħar fil-ġebel. Huwa maħsub illi in-nannakoli stess jitilqu apposta illi jħeġġu iktar nannakoli biex jiġu għal-kenn fl-istess post. Il-vantaġġ ta' din l-imġiba hu illi inqas sħana tiġi mitlufa mill-insett u b'hekk iċ-ċans ta' sopravivenza tul ix-xitwa jiżdied.
Mekkaniżmi ta' difiża
Coccinella septempuntata għandha bosta mekkaniżmi ta' difiża illi jgerrxu il-predaturi u b'hekk jgħinnu fis-soppravivenza tal-ispeċi.
F'wieħed minn dawn il-mekkaniżmi in-Nannakola tas-seba' tikek tilgħabha ta' mejta . Fil-fatt, meta xi għasfur jew ieħor jersaq lejha, in-nannakola tibqa' wieqfa u ma tiċċaqlaqx. Il-predaturi normalment jħobbu jaqbdu organiżmi ħajjin u friski u malli jaħsbu illi huwa mejjet, malajr jaqtgħu qalbhom u jfittxu ikel ieħor.
Mekkaniżmu ieħor huwa dak ta' l-uzu tal-kulur aħmar. Dan il-kulur huwa riżultat ta' sustanzi bl'isem ta' li jiġu prodotti fl-elitra (il-ġwienaħ protettivi) tan-nannakola. Bijoloġikament, il-kulur aħmar huwa assocjat ma' affarijiet tossiċi, velenużi jew perikolużi. B'hekk il-kulur aħmar iservi bħala twissija lill-predaturi li n-nannakola hija ħażina għall-ikel u m' hijiex ta' min imissha. Dan il-kulur iħajjar lill-predaturi jduru fuq ikel ieħor u mhux fuq in-nannakola.
It-tielet mekkaniżmu effiċċjenti ta' difiza jintuża f'każijiet fejn il-predatur iwebbes rasu u jibqa' jipprova jattakka lin-nannakola. F'dan il-każ, in-nannakola terħi d-demm mill-ġogi. Dan jista' jidher bħala mekkaniżmu stramb, iżda huwa mod mill-aktar effettiv biex ibiegħed lill-predaturi. Dan għaliex id-demm jkun fih sustanzi ta' lewn isfar li jissejjħu . Dawn għandhom riħa tinten kif ukoll togħoma ħazina. Malli l-predaturi jtiegħmu jew ixommu r-riħa ta' dawn is-, huma jitbiegħdu minnufih. Il-predaturi imbagħad jibqgħu jiftakru u jassoċjaw it-togħma ħazina man- nannakola u b'hekk dan il-mekkaniżmu jiżgura ukoll illi fil-futur, il-predaturi ma jerġgħux jersqu biex jattakkaw lin-nannakola. Ix-xagħat tan-nannakoli ukoll jista' jerħi dawn is-sustanzi, pero' dan ikollu apposta li tagħmel dan.
Użu ekonomiku tan-nannakola
Coccinella septempunctata hija u d-dieta tagħha tikkonsisti l-iktar f'insetti żgħar. Fil-fatt, in-nannakola u x- xagħat tagħha għandhom bżonn jieklu ħafna insetti kuljum biex jibqgħu f'saħħithom. Il-maġġoranza tal-insetti li tiekol in-nannakola huma parassiti tal- u jagħmlu ħsara lill-prodotti tal-. Għalhekk, il-bdiewa jużaw dan il-fatt għall-vantaġġ tagħhom u jużaw lin-nannakola bħala ta' dawn l-insetti. Ħafna rziezet organiċi jitilqu lin-nannakoli fl-għelieqi tagħhom biex b'hekk inaqqsu l-popolazzjoni tal-insetti . Dan huwa mhux biss mod faċli biex jitnaqqas l-użu tal-, iżda huwa wkoll mod li jiswa inqas flus u għalhekk huwa preferut minn ċerti bdiewa.
Referenzi
- ^ Marshall, S.A. (2008-08-29). "Lady Beetles of Ontario" (bl-Ingliż). L-Università ta' Guelph.
- ^ Poorani, Dr. J. (2008-08-29). "Adult Morphology of a Ladybird" (bl-Ingliż).
- ^ Lyon, William F. (2008-08-29). "Lady Beetle Fact Sheet" (bl-Ingliż). L-Università tal-Istat ta' Ohio.
- ^ The Center For Insect Science, Education Outreach (2008-08-29). "Ladybird Beetle Information" (bl-Ingliż). L-Università ta' Arizona. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2009-09-26. Miġbur 2008-08-31.
- ^ Frank, J. Howard; Mizell, III, Russell F. (2008-08-29). "The Seven spotted ladybird" (bl-Ingliż). L-Università ta' Florida.
Ħoloq esterni
| Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Nannakola tas-seba' tikek (Coccinella septempunctata) |
- Ladybug Links
- Coccinella septempunctata fuq is-sit Maltawildplants.com
- The London Essex Ladybird Survey
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Coccinella septempunctata, X'inhi Coccinella septempunctata? Xi tfisser Coccinella septempunctata?
In nannakola tas seba tikek hija bijoloġikament magħrufa bl isem Coccinella septempunctata L isem Coccinella ġej mill kelma latina Coccineus li tfisser lewn aħmar filwaqt li l isem septempunctata jirreferi għas seba tikek illi jisabu fuq id dahar tal Dan l insett hu kklasifikat taħt il familja Coccinellidae Din hija familja diversa li tinkludi il fuq minn 5 000 speċi differenti ta nannakoli In nannakola tas seba tikek hija komuni fil Kampanja Maltija speċjalment fl Istaġun tar Rebbiegha li huwa l istaġun ta kopulazzjoni tan nannakoli Coccinella septempunctata Klassifikazzjoni xjentifika Renju Animalia Phylum Klassi Ordni Familja Coccinellidae Ġeneru Coccinella Speċi C septempunctata Coccinella septempunctata Dehra esternaIn nannakola tas seba tikek hi kemmxejn zgħira u għandha daqs medju ta 6 8mm minn ponta sa ponta Il ġisem tal insett jinqasam fi tlitt partijiet speċjalizzati dawn huma ir is sider u l qadd Ir ras għandha zewġ flessibli li jintuzaw biex l insett iħoss l ambjent ta madwaru Għandha ukoll par kumplessi li jgħinu fil vista kif ukoll partijiet tal ħalq li huma speċjalizzati biex jieklu il mell dan huwa insett zgħir illi jagħmel ħsara lil pjanti bl Ingliz jissejjaħ aphid u insetti oħra Il kulur tar ras huwa differenti minn dak tal kumplament tal ġisem Fil fatt ir ras hija ta lewn iswed bit tikek bojod fuqha Il protezzjoni tar ras hija essenzjali għas sopravivenza Din tiġi mwettqa minn iebes magħmul minn Izda dan mhux kollox Ir ras tan nannakola hija wkoll parzjalment moħbija taħt struttura li tissejjaħ pronotum It magħmul minn partijiet ta esoskeletru li huma flessibbli Dawn huma mqabbdin mas saqajn tan nannakola u jgħinu ukoll fil movimenti tal insett L mbagħad huwa maqsum f ħames segmenti F kl waħda minnhom insibu l aperturi tal arja stigmi mentri fuq l aħħar segment hemm ukoll l anus u l organi ġenitali tal insett It toraċi l addomi u l par ġwienaħ ta wara huma protetti wholl minn struttura ta lewn aħmar vivaċi Din l istruttura għandha forma ovali u tissejjaħ elittra L elittra hija maqsuma f zewg partijiet u tifetaħ ezatt qabel ma ttir in nannakola Fil fatt l elittra hija l ġwienaħ ta quddiem li ġew modifikati biex iservu ta protezzjoni Fuqhom hemm is seba tikek suwed li jagħtu l isem lil din l ispeċi u jiddistingwuha minn nannakoli oħra Fizjoloġija u strutturi interniIl fizjoloġija tan nannakola tixbaħ ħafna lil dik ta insetti oħra Is tan nannakola hija ferm zviluppata Fil fatt fir ras hemm numru kbir ta illi huma miġbura flimkien biex jiffurmaw strutturi kumplessi Ġabra ta nervituri tissejjaħ ganliju Din hija struttura avvanzata li minnha joħorgu nervituri oħra li jinfirxu mal ġisem kollu Il ganliju jikkontrolla l impulsi għaċ ċaqliq tal kif ukoll jintuza biex jirċievi messaġġi minn strutturi li għandhom x jaqsmu mas sensi tal insett ez l antenni Is tan nannakola hija ferm differenti minn dik li nafu aħna Sistema bħal din tissejjaħ Sistema ta ċirkolazzjoni miftuħa Id demm tan nannakola jiġi ippumpjat fil ġisem minn qalb tawwalija Izda id demm tan nannakola ma jgħaddix minn u kif nafu aħna Id demm jgħaddi b mod ħieles bejn iċ tal ġisem u jwassal is sustanzi neċessarji b mod ferm tajjeb Din is sistema pero hija effiċjenti biss fi ħlejjaq zgħar Il ġwienah tan nannakola huma ferm partikolari Dan għaliex huma konessi ma muskoli speċjalizzati Dawn il muskoli huma kapaċi jaħdmu għal ħinijiet twal mingħajr għajja u b hekk jgħamluha possibli biex in nannakola tas seba tikek ittir għal ħinijiet kemmxejn twal Dawn it tip ta muskoli jissejjħu muskoli mijoġeniċi Is hija magħmula minn ħafna kanali Din is sistema hija speċjalizzata għax tħalli l ossiġnu jinfirex direttament fil muskoli mingħajr ma jgħaddi fid demm B hekk in nannakola tkun tista tilħaq rata ta għolja li hija idejali Iċ ċiklu tal ħajjaKopulazzjoni Iċ ċiklu tan nannakola tas seba tikek jieħu bejn 3 5 ġimgħat izda dan jista jvarja skond l ambjent tal madwar In nuqqas ta rizorsi l u it kollha jistgħu jaffetwaw dan iċ ċiklu Fir in nannakoli adulti li jkun irnexxilhom jirrezistu ix xitwa jiġbru l ikel u jbidu minn 50 sa 200 ġo kolonji tal aphids Il bajd ikun zgħir kemmxejn isfar u jiġi ddepozitat fi gruppi Wara erbat ijiem il bajd ifaqqas f zgħir li għandu sitt saqajn Dan ix xagħat ikun iswed bit tikek fuqu u jiekol il mell kif ukoll insetti zgħar oħra Wara perjodu ta tlitt ġimgħat ix xagħat ikun għadda minn erba fazijiet ta zvilupp Dawn il fazijiet jinvolvu it telf tal eksoskeletru u l izvilupp ta ieħor akbar X ħin ix xagħat jikber bizzejjed ikun lest għall aħħar fazi ta zvilupp Din hija il Il metamorfosi tikkonsisti fil bini ta madwar ix xagħat Ix xagħat stess jibni din il fosdqa madwaru bi proteini speċjali Din il fosdqa imbaghad tiġi mwaħħla man naħa ta isfel tal u fiha jsir zvilupp kbir Il forma tal ġisem tax xagħat tinbidel kompletament u ssir tixbaħ lil dik ta nannakola adulta Wara għaxart ijiem l izvilupp ikun komplut Il fosdqa tiftaħ u in nannakola adulta toħroġ minnha Fir rebbiegħa li jmiss l adulti jergħu jitgħammru u ċ ċiklu jerġa jibda Imġiba naturaliMatul l istaġuni kesħin Il u x ħafna nannakoli jinġabru flimkien u jfittxu kenn taħt qxur tas kif ukoll fi xquq zgħar fil ġebel Huwa maħsub illi in nannakoli stess jitilqu apposta illi jħeġġu iktar nannakoli biex jiġu għal kenn fl istess post Il vantaġġ ta din l imġiba hu illi inqas sħana tiġi mitlufa mill insett u b hekk iċ ċans ta sopravivenza tul ix xitwa jizdied Mekkanizmi ta difizaIl larva jiekol il mell Coccinella septempuntata għandha bosta mekkanizmi ta difiza illi jgerrxu il predaturi u b hekk jgħinnu fis soppravivenza tal ispeċi F wieħed minn dawn il mekkanizmi in Nannakola tas seba tikek tilgħabha ta mejta Fil fatt meta xi għasfur jew ieħor jersaq lejha in nannakola tibqa wieqfa u ma tiċċaqlaqx Il predaturi normalment jħobbu jaqbdu organizmi ħajjin u friski u malli jaħsbu illi huwa mejjet malajr jaqtgħu qalbhom u jfittxu ikel ieħor Mekkanizmu ieħor huwa dak ta l uzu tal kulur aħmar Dan il kulur huwa rizultat ta sustanzi bl isem ta li jiġu prodotti fl elitra il ġwienaħ protettivi tan nannakola Bijoloġikament il kulur aħmar huwa assocjat ma affarijiet tossiċi velenuzi jew perikoluzi B hekk il kulur aħmar iservi bħala twissija lill predaturi li n nannakola hija ħazina għall ikel u m hijiex ta min imissha Dan il kulur iħajjar lill predaturi jduru fuq ikel ieħor u mhux fuq in nannakola It tielet mekkanizmu effiċċjenti ta difiza jintuza f kazijiet fejn il predatur iwebbes rasu u jibqa jipprova jattakka lin nannakola F dan il kaz in nannakola terħi d demm mill ġogi Dan jista jidher bħala mekkanizmu stramb izda huwa mod mill aktar effettiv biex ibiegħed lill predaturi Dan għaliex id demm jkun fih sustanzi ta lewn isfar li jissejjħu Dawn għandhom riħa tinten kif ukoll togħoma ħazina Malli l predaturi jtiegħmu jew ixommu r riħa ta dawn is huma jitbiegħdu minnufih Il predaturi imbagħad jibqgħu jiftakru u jassoċjaw it togħma ħazina man nannakola u b hekk dan il mekkanizmu jizgura ukoll illi fil futur il predaturi ma jerġgħux jersqu biex jattakkaw lin nannakola Ix xagħat tan nannakoli ukoll jista jerħi dawn is sustanzi pero dan ikollu apposta li tagħmel dan Uzu ekonomiku tan nannakolaCoccinella septempunctata hija u d dieta tagħha tikkonsisti l iktar f insetti zgħar Fil fatt in nannakola u x xagħat tagħha għandhom bzonn jieklu ħafna insetti kuljum biex jibqgħu f saħħithom Il maġġoranza tal insetti li tiekol in nannakola huma parassiti tal u jagħmlu ħsara lill prodotti tal Għalhekk il bdiewa juzaw dan il fatt għall vantaġġ tagħhom u juzaw lin nannakola bħala ta dawn l insetti Ħafna rziezet organiċi jitilqu lin nannakoli fl għelieqi tagħhom biex b hekk inaqqsu l popolazzjoni tal insetti Dan huwa mhux biss mod faċli biex jitnaqqas l uzu tal izda huwa wkoll mod li jiswa inqas flus u għalhekk huwa preferut minn ċerti bdiewa Referenzi Marshall S A 2008 08 29 Lady Beetles of Ontario bl Ingliz L Universita ta Guelph Poorani Dr J 2008 08 29 Adult Morphology of a Ladybird bl Ingliz Lyon William F 2008 08 29 Lady Beetle Fact Sheet bl Ingliz L Universita tal Istat ta Ohio The Center For Insect Science Education Outreach 2008 08 29 Ladybird Beetle Information bl Ingliz L Universita ta Arizona Arkivjat minn l oriġinal fl 2009 09 26 Miġbur 2008 08 31 Frank J Howard Mizell III Russell F 2008 08 29 The Seven spotted ladybird bl Ingliz L Universita ta Florida Ħoloq esterniWikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x jaqsmu ma Nannakola tas seba tikek Coccinella septempunctata Ladybug Links Coccinella septempunctata fuq is sit Maltawildplants com The London Essex Ladybird Survey