Sważiland, Eswatini jew Eswatini, li l-isem uffiċjali tiegħu huwa r-Renju tal-Eswatini (fis-, Umbuso weSwatini; bl-Ingliż mill-2018, ir-Renju tal-Eswatini; qabel imsejjaħ uffiċjalment ir-Renju tas-Sważiland bl-Ingliż), huwa stat sovran żgħir mingħajr baħar. stat li jinsab fin-Nofsinhar jew fin-Nofsinhar tal-Afrika, fl-għoljiet tal-Lvant tal-Muntanji Drakensberg, bejn l-Afrika t'Isfel u l-Możambik. It-territorju tiegħu huwa organizzat f'erba' distretti. Il-kapitali tagħha hija magħmula minn żewġt ibliet: , il-kwartieri ġenerali amministrattivi, u Lobamba, is-sede tas-setgħa rjali u leġiżlattiva. L-aktar belt popolata hija Manzini. Għandu erja ta' 17,364 km².

Il-bandiera tal-Eswatini
Il-tarka tal-Eswatini
Mappa tal-Eswatini
Organizzazzjoni territorjali tal-Eswatini
Mbabane
Mbabane
Piggs Peak

Il-popolazzjoni hija magħmula prinċipalment mill-grupp etniku Swazi, u l-lingwa predominanti hija s-Swati jew is-Swazi. Is-Swazi stabbilixxew is-saltna tagħhom f'nofs is-seklu 18 taħt it-tmexxija ta' Ngwane III. Il-pajjiż u l-grupp etniku jieħdu isimhom minn Mswati II, re tas-seklu 19 li l-ħakma tiegħu espandiet u unifikat it-territorju tas-Swazi; il-konfini attwali tfasslu fl-1881 waqt il-Għaqda għall-Afrika.Wara t-Tieni Gwerra Boer, ir-renju sar protettorat Brittaniku mill-1903 sal-indipendenza tiegħu fis-6 ta' Settembru 1968. F’April 2018, l-isem uffiċjali tiegħu nbidel minn Renju tas-Sważiland għal Renju tal-Eswatini, li jirrifletti l-isem użat komunement fis-Siswati.

Il-gvern huwa monarkija assoluta, l-aħħar tax-xorta tiegħu fil-kontinent, immexxija mir-Re Mswati III mill-1986. L-elezzjonijiet isiru kull ħames snin biex jiddeterminaw il-maġġoranza tal-Kamra tal-Assemblea u s-Senat. Il-kostituzzjoni attwali ġiet adottata fl-2005. Huwa pajjiż li qed jiżviluppa u huwa kklassifikat bħala ekonomija bi dħul medju baxx. Bħala membru tal-Unjoni Doganali tal-Afrika t'Isfel (SACU) u s-Suq Komuni għall-Afrika tal-Lvant u tan-Nofsinhar (COMESA), is-sieħeb kummerċjali lokali ewlieni tagħha huwa l-Afrika t'Isfel; il-munita nazzjonali, il-lilangeni, hija marbuta mar-rand tal-Afrika t'Isfel. Il-pajjiż huwa membru tal-Commonwealth tan-Nazzjonijiet, in-Nazzjonijiet Uniti u l-Unjoni Afrikana.

Punti estremi tal-Eswatini. Għoli: Emlembe 1,862 m (6,109 pied); Baxx: Xmara Maputo 21 m (69 pied). Konfini tal-art: 535 km. Afrika t'Isfel 430 km. Możambik 105 km.

Storja

Fit-territorju tas-Swazi nstabu siti arkeoloġiċi li jmorru lura għal aktar minn 100,000 sena. L-evidenza tal-agrikoltura u l-użu tal-ħadid tmur lura mis-seklu 4. Il-popli Nguni bdew jikkolonizzaw din l-art minn nofs is-seklu 15, li fil-proċess migratorju li wettqu mill-Afrika Ċentrali lejn in-nofsinhar, qasmu fi tribujiet, stabbilixxew fi territorji differenti u evolvu f'direzzjonijiet differenti, u taw lok għall-kulturi differenti tagħhom. : Żulu, Xhosa, Swazi u Ndebele.

Is-Swazi qasmu min-Nguni fin-Nofsinhar ta' dik li llum hija l-provinċja ta' KwaZulu-Natal tal-Afrika t’Isfel, fejn issetiljaw sakemm il-ġlied maż-Zulu (immexxi mir-Re Shaka) ġiegħluhom jaħarbu lejn il-Grigal. Sobhuza I, il-kap tal-klann Dlamini, ġabar il-fdalijiet tat-tribujiet li Shaka kienet kissru, inklużi ż-żululi u l-fdalijiet reġjonali tal-Bushmen, u stabbilixxa ruħu fiż-żona ċentrali tas-Sważiland tal-lum. Hawnhekk is-Swazi komplew il-proċess ta' espansjoni billi rebħu tribujiet żgħar li jitkellmu Sesoto u Nguni biex jikbru fl-istat li llum jissejjaħ Sważiland, li jinsab fil-grigal ta' KwaZulu-Natal. Sobhuza I, li miet ftit wara t-telfa taż-Żulu mill-Boers (1839), ħalla lil ibnu Mswati II il-kompitu li jżomm lill-poplu tiegħu flimkien quddiem it-theddida Afrikaner.

Fil-kors ta 'kważi tletin sena ta' reżistenza, il-belt ħadet bħala tagħha l-isem tar-re tagħha, li waqqaf armata permanenti u stabbilixxa relazzjonijiet tajba mal-settlers bojod, u tahom konċessjonijiet.

Fil-bidu, il-pajjiż kien taħt il-protettorat ta’ Transvaal u, wara l-Gwerra Boer fl-1906, kien taħt il-protettorat tal-Gran Brittanja, taħt il-Kummissjoni Għolja għall-Afrika t’Isfel. Mill-1961, il-kariga ta' Kummissarju Għoli għall-Afrika t'Isfel kienet miżmuma mill-Ambaxxatur tar-Renju Unit għar-Repubblika tal-Afrika t'Isfel.

Kien hemm żewġ kunsilli: wieħed li jirrappreżenta l-interessi tal-Ewropej miġbuda lejn il-minjieri tad-deheb, tal-landa u tad-djamanti tal-pajjiż; u l-Kunsill Nazzjonali tas-Swazi, li ddefenda dawk tal-popolazzjoni indiġena. Fl-1963 ġie stabbilit kunsill leġiżlattiv elettiv, li kiseb awtonomija interna fl-1967. Il-partit monarkiku, Moviment Nazzjonali Imbokodvo, rebaħ is-siġġijiet kollha u l-mexxej tiegħu, Makhosini, inħatar bħala Prim Ministru.

Fis-6 ta' Settembru, 1968, Sobhuza II iddikjara l-indipendenza tas-Sważiland. Fl-elezzjonijiet tal-1972, il-Moviment Nazzjonali Imbokodvo rebaħ maġġoranza tilef biss tliet siġġijiet għall-oppożizzjoni ewlenija Ngwane National Liberation Congress.

F'April 1973, Sobhuza II abolixxa l-Kostituzzjoni, ipprojbixxa l-partiti politiċi, u xolt il-Parlament, u ssostitwieh, fl-1978, b'serje ta' assemblej tribali (Tinkhundla), Parlament ġdid (il-Libandla), u Liqoqo, jew Kunsill Suprem. .

Huwa ffirma trattat ta' non-aggressjoni mal-Afrika t’Isfel fi Frar tal-1982, li wassal biex is-Sważiland jiddefendi pubblikament lil dan il-pajjiż u jqabbad lill-membri tal-Kungress Nazzjonali Afrikan.

Sobhuza II miet f'Awwissu ta’ dik l-istess sena, u ħalliet lill-Prinċep Makhosetive u lill-omm tiegħu, ir-Reġina Regent Dzeliwe, responsabbli mill-pajjiż. Bhekimpi Dlamini, rappreżentant tat-tradizzjonalisti, inħatar Prim Ministru u kellu r-regent mibdul minn Ntombi, armla ta' Sobhuza u omm il-prinċep tal-kuruna.

Makhosetive ġie inkurunat fis-26 ta' April, 1986 bħala Mswati III. Elimina lil Liqoqo, keċċa lil Bhekimpi Dlamini, u xolta l-Parlament li sejjaħ għal elezzjonijiet ġodda, bil-Moviment Nazzjonali Imbokodvo biss legalizzat. Huwa ħatar Prim Ministru ġdid (Sotsha Dlamini) fl-1987, u ieħor (Obed Dlamini) fl-1989.

Wara l-bidliet politiċi fl-Afrika t'Isfel, it-talbiet għal-libertajiet demokratiċi lejn ir-reġim kisbu saħħa ġdida, sakemm fl-1992, ġie legalizzat il-Moviment Demokratiku Popolari Magħqud, u aktar tard fl-1993 saru elezzjonijiet nazzjonali.

Madankollu, fl-aħħar elezzjonijiet leġiżlattivi fis-Sważiland fil-21 ta' Ottubru, 2003, il-partiti politiċi kienu reġgħu ġew illegali, u ċittadini biss li ma kellhomx x'jaqsmu ma' xi partit politiku setgħu jiġu eletti.

Wara pressjoni internazzjonali, inħolqot kummissjoni fl-2001 biex tipprovdi lill-pajjiż b'kostituzzjoni wara l-kostituzzjoni tal-1968, li ġiet abolita fl-1973. F'Mejju 2003 u Novembru 2004, l-abbozzi ġew ippubblikati għal diskussjoni pubblika. Madankollu, ġew ikkritikati serjament minn organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fis-Sważiland, u organizzazzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem barra minn Malta. F'Lulju tal-2005 ġiet approvata l-kostituzzjoni l-ġdida u fi Frar tal-2006 daħlet fis-seħħ, minkejja li fil-pajjiż għad hemm dibattitu qawwi dwar is-suġġett.

Fid-19 ta' April, 2018, ir-Re Mswati III ħabbar li l-pajjiż ma jibqax magħruf bl-isem kolonjali tiegħu, u jsir uffiċjalment imsejjaħ Eswatini, li l-gvern Spanjol u l-Unjoni Ewropea adattaw, għall-lingwa Spanjola, bħala Eswatini. raġunijiet huwa li jiġi mfakkar il-50 anniversarju mill-indipendenza tal-pajjiż; għalkemm ukoll, parzjalment, biex jiġi evitat li l-isem tal-pajjiż kien konfuż ma 'dak tal-Isvizzera (bl-Ingliż, l-Isvizzera).

Is-Sważiland għadu jkollu tilwim territorjali dwar il-provinċja ta' KwaZulu-Natal fl-Afrika t’Isfel.

Gvern u politika

Is-sistema ta' gvern tas-Sważiland tikkonsisti f'monarkija assoluta. Ir-re (Mswati III mill-1986) huwa l-kap tal-istat u li jaħtar il-ministri (inkluż il-prim ministru kap tal-gvern). Fl-istess ħin jeżerċita kemm is-setgħa eżekuttiva kif ukoll dik leġiżlattiva. Tradizzjonalment ir-re jirregola flimkien mar-Reġina Omm jew Indovuzaki (lit. Iljunfant il-Kbir), li titqies bħala mexxej spiritwali.

Il-Parlament (Libandla) jillimita ruħu biex jiddibatti l-proposti tal-Gvern u jagħti pariri lir-re. Tikkonsisti f'Kamra ta' Fuq jew Senat (magħmula minn għoxrin membru maħtura mir-re u għaxra oħra eletti mill-Assemblea) u Kamra t'Isfel jew Assemblea (magħmula minn għaxar membri maħtura mir-re u ħamsa u ħamsin oħra eletti). Hemm ħamsa u ħamsin tinkhundla li huma sett ta' kostitwenzi li kull wieħed jaħtar membru tal-Assemblea. L-elezzjonijiet isiru kull ħames snin f’Novembru.

L-imħallfin tal-Qorti Suprema u l-Qorti tal-Appell huma wkoll maħtura mir-re.

Minħabba r-reġim assolutista, l-attività tal-partiti politiċi hija limitata ħafna. Bħalissa, il-biċċa l-kbira tal-partiti politiċi tas-Sważiland huma legalizzati, wara projbizzjoni assoluta fuq l-attività politika mill-1973 sal-1992. Madankollu, l-elezzjonijiet tal-2003 saru mingħajr il-preżenza tal-ebda partit, minħabba digriet irjali. Minkejja l-ftuħ politiku apparenti promoss mir-re, l-aktar minħabba pressjoni internazzjonali, diversi partiti politiċi għadhom illegali, u anke hemm persekuzzjonijiet politiċi ta' dawk il-membri ta' partiti anti-monarkija. Riċentement, Amnesty International iddenunzjat tortura severa mill-pulizija, li saħansitra wasslet għall-mewt ta’ wieħed mid-detenuti.

Uħud mill-partiti politiċi ewlenin huma:

Kungress għall-Liberazzjoni Nazzjonali ta' Ngwane (NNLC),
Moviment Demokratiku Popolari Magħqud (PUDEMO),
Partit Soċjalista Rivoluzzjonarju Ngwane (NGWASOREP),
Partit Komunista tas-Sważiland (SWACOPA),
Moviment Nazzjonali Sive Siyinqaba,
Partit Demokratiku Afrikan Magħqud (AUDP),
Parti Inhlava,
Front Nazzjonali tas-Sważiland (SWANAFRO),
Partit Progressiv Nazzjonali tas-Sważiland (SNPP).

Il-kostituzzjoni tal-1968 kienet ġiet abolita mill-1973. Madankollu, f'Lulju 2005 ġiet approvata kostituzzjoni ġdida, għalkemm it-test tagħha ġġenera protesti kbar minn gruppi tad-drittijiet tal-bniedem.

Ir-Re Mswati III spiss jiġi kkritikat talli jgħix daqshekk luxuriously f'nazzjon milqut mill-ogħla rata ta' infezzjoni tal-HIV fid-dinja.Il-kotra ta' karozzi lussużi tiegħu u l-miljuni li nefaq biex jirrestawra l-mansions ostentati tal-ħafna nisa tiegħu mhumiex konsistenti mar-realtà ta' pajjiż li fih madwar 34% tal-popolazzjoni attiva hija qiegħda, li minnhom kważi 70% jgħixu b'inqas minn dollaru kuljum, u madwar 39% tal-adulti huma infettati bl-HIV.

Organizzazzjoni territorjali

Is-Sważiland huwa maqsum f'erba' distretti; dawn imbagħad huma maqsuma f'55 tinkhundla, u dawn f'Imiphakatsi:

1-hhohho
2-lubombo
3-Manzini
4-shishelweni

Ġeografija

Is-Sważiland huwa maqsum f'erba' reġjuni ġeografiċi distinti, mill-punent għal-lvant:

Il-Highveld jew High Veld (High Veld), b'altitudni medja ta' 1300 metru, jikkorrispondi għall-għoljiet tal-Muntanji Drakensberg tal-Afrika t'Isfel.
Il-Middleveld jew Middle Veld (Middle Veld), b'għoli medju ta' 700 metru, jokkupa 26% tat-territorju. Huwa reġjun ta' għoljiet u widien fertili.
Il-Lowveld jew Lowveld (Low Veld), 200 metru bħala medja, hija żona ħżiena għas-saħħa u niexfa.
Il-Kordillera Lebombo, b'għoli medju ta' 600 metru, hija żona relattivament iżolata fil-Lvant tal-pajjiż.
L-aktar xmajjar importanti li jsaqqu l-pajjiż huma: l-Usutu, l-Ingwavuma u l-Komati. L-ogħla punt huwa l-Muntanja Emlembe, b'1862 metru, u l-aktar baxx huwa fix-Xmara Usutu, 21 metru 'l fuq mil-livell tal-baħar.

B'70,000 abitant, il-kapitali Mbabane hija t-tieni l-aktar belt popolata. Bliet importanti oħra huma: Manzini, Lobamba (kapital amministrattiv), Siteki, Nhlangano u Piggs Peak.

Minkejja li hu pajjiż żgħir ħafna, għandu varjetà wiesgħa ta' klimi. Lejn il-punent, l-Highveld għandha klima subtropikali b'xita li taqbeż l-1,000 mm (1 kl/m²) fis-sena. Lejn il-lvant għandha klima tropikali semi-arida. Ir-reġjun ċentrali-lvant (il-Lowveld) huwa l-aktar żona niexfa, b'madwar 600 mm ta' xita fis-sena.

Ekoloġija

Il-WWF taqsam is-Sważiland bejn tliet ekoreġjuni, mill-punent għal-lvant:

Mergħat montani ta' Drakensberg
Zambezi mopane bushveld
Foresti tropikali tal-Mużajk Kostali ta' Maputaland

Ekonomija

Il-bilanċ kummerċjali tas-Sważiland huwa f'defiċit; Prinċipalment tesporta prodotti agrikoli (85% tal-bejgħ totali), bħal zokkor, injam u prodotti derivati, frott taċ-ċitru, qoton, u laħam.

Wara l-indipendenza tal-pajjiż, it-tiġdid agrarju sar fi ħdan il-qafas tradizzjonali, mingħajr ma jintensifika l-isfruttament tal-ħamrija jew daħħal uċuħ tar-raba’ ġodda, peress li l-pressjoni demografika ma ġġiegħluhx jagħmel dan, u wkoll minħabba l-kontribuzzjoni għad-dħul nazzjonali tal-pajjiż. emigrazzjonijiet Staġjonali lejn l-Afrika t'Isfel.

Fi ħdan is-settur industrijali jispikkaw il-pjantaġġuni taz-zokkor u l-fabbriki tal-injam. Riżervi ta '250 miljun tunnellata ta' faħam huma stmati. Hemm depożiti tad-djamanti fil-grigal tal-pajjiż, li ilhom esportati mill-1984.

Ekonomikament, ta' min jinnota dipendenza fuq l-Afrika t'Isfel, li hija d-destinazzjoni ta' 85% tal-esportazzjonijiet, u l-oriġini ta '35% tal-importazzjonijiet. Jipprovdi 66% tal-enerġija elettrika u flussi qawwija ta' munita barranija, grazzi għat-turiżmu u ftehim doganali.

Is-Sważiland huwa prinċipalment rurali bi 63% tal-popolazzjoni tiegħu taħt il-linja tal-faqar Ċirku ekonomiku ta' 15,000 intraprenditur jieħu l-biċċa l-kbira tal-ġid tal-pajjiż. Dan iċ-ċirku jinkludi investituri tal-Afrika t'Isfel li ġew is-Sważiland biex isibu xogħol tliet darbiet orħos, u grupp ta' negozjanti bojod li wirtu mingħand kolonisti Brittaniċi. Kumpaniji barranin stabbiliti fil-pajjiż, bħal Coca-Cola, jibbenefikaw minn rata ta' taxxa baxxa ħafna. Is-servizzi pubbliċi huma sottożviluppati ħafna.

Madankollu, il-kultivazzjoni tal-kannamieli, ir-riżors ewlieni tal-pajjiż, skjavi parti mill-popolazzjoni: żgumbramenti sfurzati ta 'komunitajiet rurali biex jiżviluppaw pjantaġġuni, xogħol tat-tfal, ġimgħat ta' xogħol sa 60 siegħa, eċċ. Il-Konfederazzjoni Internazzjonali tat-Trejdjunjins tiddenunzja “kundizzjonijiet tax-xogħol iebsa u ħżiena għas-saħħa, pagi miżerabbli u repressjoni vjolenti ta' kull tentattiv ta' unjoni”.

Demografija

84.3% tal-popolazzjoni hija Swazi, u 10% oħra hija Zulu, fiż-żewġ każijiet huma Bantu, li jimplika pajjiż etnikament omoġenju ħafna. Il-popolazzjoni ta' Eswatini hija 1,113,276 skont l-istima ta' Lulju 2021 mis-CIA World Factbook. Iċ-ċensiment tal-2007 poġġa l-popolazzjoni tal-pajjiż għal 912,229. Dan in-numru huwa inqas miċ-Ċensiment tal-1997, li ta' 929,718 abitant. Id-differenza hija maħsuba li hija r-riżultat tal-migrazzjoni tal-massa ta 'Swazis lejn l-Afrika t'Isfel fit-tfittxija ta' sussistenza u xogħol. Il-minoranza Ewropea hija bażikament ikkonċentrata fl-ibliet, hemm ukoll numru ta' refuġjati tal-Możambik.

Tradizzjonalment il-Bantu kellhom ekonomija ta' sussistenza, ikkultivaw u jrabbu l-annimali tagħhom stess għall-ikel. Xi wħud jaħdmu fil-minjieri fl-Afrika t'Isfel.

Il-lingwi uffiċjali huma Swati jew Swazi (lingwa Bantu) u l-Ingliż. L-affarijiet tal-gvern u l-kummerċ huma mmexxija bl-Ingliż fil-biċċa l-kbira. Hemm ukoll numru żgħir ta' kelliema bl-Afrikaans, kollha kemm huma jappartjenu għall-minoranza bajda.

Il-popolazzjoni stmata tas-Sważiland skont il-Bank Dinji fl-2019 kienet 1,148,130 abitant. Il-kapitali amministrattiva u l-akbar belt hija Mbabane (li għandha popolazzjoni ta’ 73,000). Lobamba hija l-kapitali rjali u leġiżlattiva tas-Sważiland. Manzini hija l-aktar belt popolata fil-pajjiż: iż-żona metropolitana tagħha taqbeż il-100,000 abitant. Siteki hija oħra mill-ibliet il-kbar, u hija l-kapitali ta' wieħed mill-erba' distretti li fihom huwa organizzat il-pajjiż.

Parti tajba mill-art hija fil-pussess ta 'Ewropej jew kumpaniji barranin, iżda madwar 55% hija miżmuma f'fiduċja mir-re għall-użu esklussiv mis-Swazi.

Fl-2000, 216,977 tifel u tifla attendew l-iskejjel primarji u 60,830 kienu rreġistrati fl-iskejjel sekondarji. L-Università ta' Eswatini (1964) tinsab fi Kwaluseni.

Il-popolazzjoni rurali tas-Sważiland hija 73% (2002), u l-pajjiż għandu rata ta' tkabbir tal-popolazzjoni ta' 0.55%, ċifra varjabbli ħafna minħabba l-HIV/AIDS. Il-pressjonijiet iġġenerati mill-popolazzjoni rurali jinħassu fir-riżorsi tal-ħamrija. Id-domanda dejjem tikber għal art li tinħarat u r-ragħa żejda fuq artijiet komunali jwasslu għall-erożjoni tal-ħamrija. L-erożjoni u l-prattiki ħżiena tar-rimi tad-drenaġġ jikkontribwixxu għal rati diġà għoljin ta’ mard li jinġarr mill-ilma. 59% biss (1990-1998) tal-popolazzjoni għandha aċċess għal faċilitajiet sanitarji adegwati, u 50% għal ilma tajjeb għax-xorb.

30% tal-popolazzjoni tagħha tbati mill-HIV/AIDS u dan, flimkien mar-rata għolja ta’ infezzjoni tal-virus f'dan il-pajjiż, ifisser li l-istennija tal-ħajja fis-Sważiland hija baxxa ħafna, ħamsin sena biss.

Reliġjon

Ir-reliġjon tas-Sważiland hija kif ġej:

Kristjaneżmu Protestanti: 35% (knejjes membri tal-Kunsill Dinji tal-Knejjes preżenti fis-Sważiland)
Knisja Afrikana ta' Sijon: 30%
Kristjaneżmu Kattoliku: 25%
Iżlam: 1%
Induiżmu: 0.15%
Id-9% li jifdal tal-popolazzjoni hija maqsuma bejn il-fidi Bahá'í, il-Mormoniżmu, il-Ġudaiżmu u gruppi reliġjużi oħra.

Ir-reliġjon ewlenija hija l-Kristjaneżmu, kultant imħallat ma’ twemmin indiġenu ieħor. Parti kbira mill-abitanti jattribwixxu rwol spiritwali speċjali lill-monarka. 79% tal-abitanti jidentifikaw lilhom infushom bħala nsara. Fl-ewwel post jispikkaw knejjes Protestanti, evanġeliċi u indipendenti, li jammontaw għal 73%, segwiti mill-Kattoliċiżmu b’6%. In-numru ta 'mhux reliġjużi u mhux affiljati li jilħaq 10% tal-popolazzjoni. 10% oħra jidentifikaw ma' forom reliġjużi tradizzjonali u etniċi. L-għażliet reliġjużi l-oħra huma aktar minoritarji, qatt ma laħqu l-1%, u jenfasizzaw 0.9% Musulmani u 0.4% Bahais.

Ir-Reliġjon fis-Eswatini (2018)

Protestanti, Evanġeliċi u Indipendenti-56.3%

Mhux reliġjużi u atei-18.7%

Reliġjonijiet b'komponenti etniċi-14.4%

Kattoliċi-7.7%

Oħrajn-2.5%

ma nafx-0.4 %

Lingwi

Uffiċjali

Ingliż (fl-użu uffiċjali fi ħdan il-gvern)
Siswati jew lingwa Sważi

Mhux uffiċjali

Lingwa Zulu
Lingwa Xhosa
Lingwa Ndebele
Portugiż (użat minn minoranza ta' oriġini mill-Możambik)
Afrikans (mitkellem minn minoranza tal-popolazzjoni bajda li tirrisjedi fil-pajjiż).

Midja

Agħfas

The Nation: Imwaqqfa fl-1997, hija rivista tal-aħbarijiet ta' kull xahar u indipendenti.
The Swazi News: Kull ġimgħa bil-lingwa Ingliża mwaqqfa fl-1983. Għandu ċirkolazzjoni ta’ 18,000 kopja.
Eswatini Observer: proprjetà tal-Istat.
Swaziview: rivista ta' kull xahar ta' suġġetti ta' interess ġenerali. Ċirkolazzjoni ta' 3500 kopja.
The Times of Swaziland: Imwaqqfa fl-1897, huwa ppubblikat bl-Ingliż mit-Tnejn sal-Ġimgħa. Għandu wkoll edizzjoni ta' kull xahar u ċirkolazzjoni ta' 18,000 kopja.
Il-gazzetti u r-rivisti kollha taċ-ċirkolazzjoni nazzjonali fl-Afrika t'Isfel u l-Możambik.

Televiżjoni

Awtorità tat-Televiżjoni tas-Sważiland 1: Ġeneralista bl-Ingliż. Katina mwaqqfa fl-1978 u proprjetà tal-Stat. Ixxandar biss 7 sigħat kuljum bl-Ingliż tal-produzzjoni tiegħu stess, il-bqija hija produzzjoni esterna (Stati Uniti, Afrika t'Isfel, Renju Unit, Awstralja...).
L-Awtorità tat-Televiżjoni tas-Sważiland 2: Ġeneralista fil-lingwa Sważi. Katina reċentement imwaqqfa u proprjetà tal-istat. Ixxandar biss 7 sigħat kuljum fis-Swazi tal-produzzjoni tiegħu stess, il-bqija hija produzzjoni esterna fis-Swazi (Afrika t'Isfel, il- u l-Możambik).
L-istazzjonijiet tat-televiżjoni nazzjonali kollha mill-Afrika t'Isfel u l-Możambik.

Radju

Swaziland Broadcasting of Information Service 1: Ġeneralista bl-Ingliż. Katina mwaqqfa fl-1966 u proprjetà tal-Istat. Ixxandar l-ipprogrammar tal-produzzjoni tiegħu stess, il-bqija hija produzzjoni esterna (Stati Uniti, Afrika t'Isfel, Renju Unit, Awstralja...). Għall-ewwel kien bl-Ingliż u s-Swazi, bħalissa xxandar biss bl-Ingliż.
Swaziland Broadcasting of Information Service 2: Ġeneralist fil-lingwa Sważi. Katina reċentement imwaqqfa u proprjetà tal-Stat. Ixxandar l-ipprogrammar tal-produzzjoni tiegħu stess, il-bqija hija produzzjoni esterna fis-Swazi (Afrika t'Isfel, il- u l-Możambik).
Swaziland Commercial Radio (Pty) Ltd: Xandar kummerċjali ta' proprjetà privata. Ixxandar fl-Afrika t'Isfel bl-Ingliż u bil-Portugiż, programmi mużikali u reliġjużi.
Trans World Radio: Għandu ħames stazzjonijiet li minnhom ixandar fi 30 lingwa lejn l-Afrika t'Isfel, Ċentrali, tal-Lvant u tal-Punent.
L-istazzjonijiet tar-radju nazzjonali kollha mill-Afrika t'Isfel u l-Możambik.

Sport

It-Tim Nazzjonali tal-Futbol tas-Sważiland huwa kkontrollat mill-Assoċjazzjoni Nazzjonali tal-Futbol tas-Sważiland u marbut mal-CAF u l-FIFA. Huma qatt ma kkwalifikaw għat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol jew għat-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani. Fi ħdan il-pajjiż, hemm is-Swaziland Premier League, li twaqqfet fl-1976 u l-aktar tim rebbieħ huwa l-Mbabane Highlanders bi 13-il titlu.

Bliet ewlenin

Mbabane

Mbabane hija l-kapitali amministrattiva tas-Eswatini u tad-distrett ta' Hhohho. Hija tinsab fit-tramuntana tal-pajjiż u hija t-tieni l-akbar belt fis-Sważiland b'popolazzjoni ta '61,794 (stima tal-2010).

Hija tinsab 23 km fin-nofsinhar tal-fruntiera ta' Oshoek mal-Afrika t'Isfel, fil-majjistral tal-pajjiż. Hija tinsab fil-Muntanji Mdimba fuq il-banek tax-Xmara Mbabane f'madwar 1,200 metru ta 'altitudni.

Data

Koordinati: 26°19′15″S 31°09′42″E; Entità: Kapitali tas-Sważiland; Distrett: Hhohho; Sindku: Z. Nkambule; Żona: 150 km²; Altitudni medja: 1243 m a.s. le. m., Popolazzjoni (2010): 94,874 abitant, Densità 600 abitant/km²; Żona tal-Ħin: UTC +2; Zip Code: H100; Prefiss tat-Telefon: +268 (2).

Storja

Kiber fis-seklu 19 madwar ir-residenza tar-Re Mbandzeni (bużnannu tar-re attwali). Mbabane kienet sal-mument tal-indipendenza tas-Sważiland mir-Renju Unit fl-1968 il-kapitali tad-distrett il-qadim tal-istess isem.

Mbabane twaqqfet fl-1887 minn Mickey Wells, fuq il-post fejn ir-rotta mit-Transvaal għall-Możambik qasmet ix-Xmara Mbabane. Ġiet iddikjarata l-kapitali tal-Protettorat il-ġdid tas-Sważiland fl-1902. Żviluppat bħala l-kapitali amministrattiva matul id-dipendenza Brittanika bejn l-1903 u l-1968 wara li l-kapitali amministrattiva ġiet imċaqalqa minn Manzini. Matul dan iż-żmien, Mbabane kien jikkonsisti fi ftit ħwienet, knejjes, u skejjel imwaqqfa minn settlers bojod. Afrikani suwed ma tħallewx jgħixu fil-belt u kellhom joqogħdu f'distretti rurali fil-qrib.3 Sas-snin tletin, Mbabane kellu elettriku, ilma ġieri, konnessjoni tat-telefon, u sptar.

Qabel it-Tieni Gwerra Dinjija, il-biċċa l-kbira tas-Sważi kienu jgħixu f'distretti rurali u ħadmu barra mill-Eswatini, u b'hekk il-belt ma tħalliex tikber.

Wara l-gwerra, il-ħolqien ta' skejjel tan-negozju fil-belt, il-wasla tal-ferrovija Goba li tgħaqqad Maputo mal-minjieri tal-Afrika t'Isfel, u riżorsi ta' investiment barrani fi ħdan Eswatini (speċjalment zokkor) kollha kkontribwew għat-tkabbir tal-belt. Mbabane sar il-punt ewlieni għall-iżvilupp tad-distrett ta' Hhohho.

Fis-snin ta' wara l-indipendenza, f’Mbabane inbena bini tal-gvern bħall-Konsulat Brittaniku. It-tkabbir tal-industrija tat-turiżmu fl-Eswatini, li tagħha Mbabane sar iċ-ċentru, intensifikat. Illum, Mbabane hija dar għal bosta lukandi u postijiet ta 'divertiment bħal klabbs u korsijiet tal-golf li jaħsbu għat-turisti.

Ekonomija

Huwa ċ-ċentru amministrattiv u kummerċjali tar-reġjun kollu. Hemm minjieri tal-ħadid u tal-landa fiż-żona. Fl-1964 ġiet inawgurata linja tal-ferrovija mal-Możambik bil-għan li tkun tista’ tesporta l-mineral tal-ħadid li jiġi prodott. Din il-produzzjoni prattikament waqfet mill-aħħar tas-snin sebgħin.

Edukazzjoni

Mbabane hija d-dar tal-Università Waterford-KaMhlaba li hija parti min-netwerk tal-Kulleġġ Dinji Uniti tal-Afrika t'Isfel.

Linmgwi

Għalkemm il-lingwa ewlenija hija s-Sważi, l-użu tal-Ingliż huwa komuni għall-proċeduri tan-negozju u amministrattivi. Il-belt u l-pajjiż jirnexxu grazzi għat-turiżmu u l-esportazzjoni taz-zokkor.

Diviżjonijiet amministrattivi

Mbabane huwa organizzat f'żewġ tinkhundlas:

Tinkhundla ta' Mbabane East: Fonteyn, Sidwashini, Maqobolwane, Mntulwini, Mcozini, Mncitsini, Corporation u Gobholo.
Tinkhundla ta' Mbabane West: Maqsuma f'Bahai, Mangwaneni u sitt żoni numerati minn I sa VI.

Trasport

L-eqreb ajruport huwa l-Ajruport Internazzjonali ta’ Manzini. South African Airways għandha titjiriet lejn Johannesburg u s-Sważiland huwa faċilment aċċessibbli mill-Afrika t'Isfel u l-Możambik.

Ħafna minibuses jgħaqqdu Maputo u Manzini ma' Mbabane u hemm ukoll servizzi regolari tal-karozzi tal-linja bejn Johannesburg u Durban.

Huwa wkoll possibbli li tasal bil-karozza minn toroq tal-ħmieġ u diversi pompi tal-petrol u ħwienet fit-toroq prinċipali.

Klima

Minħabba l-altitudni tiegħu, Mbabane għandu klima montana subtropikali moderata (Köppen: Cwb). Il-belt għandha klima moderata, u l-borra hija avveniment rari, wara li seħħet tliet darbiet biss mill-1900. Il-belt għandha medja ta 'erba' ijiem ta' ġlata biss fis-sena. It-temperatura medja hija 52 °F (11 °C) f'Lulju u 72 °F (22 °C) f'Jannar. L-amplitudni termali hija baxxa, iżda l-lejl tax-xitwa huwa kiesaħ għal klima subtropikali b'mod ġenerali. Il-biċċa l-kbira tal-preċipitazzjoni hija kkonċentrata fis-sajf. Id-differenza bejn l-aktar xahar niexef (Ġunju) u l-aktar xita (Jannar) hija ta’ 210 mm.

Bliet aħwa

Mbabane huwa ġemellat ma':

Fort Worth, l-Stati Uniti
Tajpej, ir-Repubblika taċ-Ċina (Tajwan)
Mersing, Malasja
Melilla, Spanja
Maputo, Możambik

Data

Motto: Siyinqaba (Swazi: "Aħna l-fortizza"); Innu: Nkulunkulu Mnikati wetibusiso temaSwati (Swazi: "Mulej Alla tagħna, bierek tas-Swazi"); Kapitali1: Mbabane1 26°26′47″S 31°12′23″E; L-aktar Belt Popolata: Manzini 26°29′00″S 31°22′00″E, Sede tal-Gvern: Lobamba 20°26′47″S 31°22′00″E; Lingwi Uffiċjali: Sważi u Ingliż; Lingwi Mitkellma: Żulu, Afrikans; Ġentili: Swazi; Forma ta' Gvern: Monarkija assoluta; Re: Indovuzaki; Prim Ministru: Mswati III, Queen Ntombi, Cleopas Dlamini; Korp Leġiżlattiv: Parlament tas-Sważiland; Indipendenza mir-Renju Unit: 6 ta' Settembru, 1968; Żona (153 pożizzjoni): 17,3641 km²; Ilma (%): 0.9; Fruntieri: 546 km; L-Ogħla Punt: Mount Emlembe; Popolazzjoni (160 pożizzjoni) Ċensiment (2019): 1,148,1302 abitant, Densità 66.12 abitant/km²; PGD (PPP) (152 post) (2018): US$ 11,352 miljun, Per capita: US$ 10,010, HDI (2021): Tnaqqis 0.597 3 (144th) – Medju; Koeffiċjent Gini: 54.6 - għoli (2016); Munita: Lilangeni (L, E, SZL); Żona tal-Ħin: UTC+2; Kodiċi ISO: 748 / SWZ / SZ; Dominju tal-Internet: .sz; Kodiċi tat-telefon: +268; Prefiss tar-radju: 3DA-3DM; Kodiċi IOC: -SWZ; Sħubija: Commonwealth tan-Nazzjonijiet, NU, UA, COMESA; 1↑ Mbabane hija l-kapitali amministrattiva, u Lobamba hija l-kapitali rjali u leġiżlattiva.