Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Fasil Ghebbi bl Amharic ፋሲል ግቢ hija fortizza li tinsab f Gondar ir Reġjun ta Amhara l Etjopja Ġiet stabbilita fis seklu
Fasil Ghebbi
Fasil Ghebbi (bl-Amharic: ፋሲል ግቢ) hija fortizza li tinsab f'Gondar, ir-Reġjun ta' Amhara, l-Etjopja. Ġiet stabbilita fis-seklu 17 mill-Imperatur u kienet tintuża bħala r-residenza tal-imperaturi Etjopjani. L-arkitettura unika tagħha turi diversità ta' influwenzi, inkluż karatteristiċi Ħindu, Għarab u Barokki. Minħabba l-importanza storika u l-arkitettura tagħha, il-fortizza tniżżlet fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1979. Ghebbi hija kelma bl-Amharic li tfisser "struttura magħluqa".
Il-kumpless ta' binjiet tal-fortizza jinkludi l-kastell ta' Fasilides, il-palazz ta' Iyasu I, is-Sala ta' Dawit III, il-kastell tal-Imperatriċi Mentewab, sede tal-kanċillier u librerija ta' Yohannes I, sala tal-banketti tal-Imperatriċi Bakaffa, stalel, u tliet knejjes: Asasame Qeddus Mikael, Elfign Giyorgis u Gemjabet Mariyam.
Storja
L-oriġini ta' Fasil Ghebbi jmorru lura għat-tradizzjoni antika tal-imperaturi Etjopjani li kienu jivvjaġġaw madwar it-territorji tagħhom, u li kienu jgħixu abbażi tal-għelejjel prodotti mir-raħħala u li kienu jirresjedu fit-tined. Abbażi ta' din ir-rabta, dawn l-inħawi spiss kienet issir referenza għalihom bħala katama ("kamp" jew "insedjament iffortifikat") jew makkababya, l-isem mogħti lill-kamp imperjali fil-Kronaka Rjali ta' . L-Imperatur Fasilides ma baqax isegwi din it-tradizzjoni ta' vvjaġġar qalb it-territorji, u stabbilixxa l-belt ta' bħala l-belt kapitali tiegħu; il-permanenza relattiva tagħha twassal biex il-belt titqies bħala importanti storikament.
Fi ħdan il-belt kapitali, Fasilides ordna l-kostruzzjoni ta' binja imponenti, il-Fasil Gemb jew il-Kastell ta' Fasilides. Skont vjaġġatur mill-Jemen, li żar il-palazz fl-1648 meta kienu ilu ftit snin biss li nbena, l-arkitett tal-palazz kien l-Indjan li qabel kien ħadem fuq il-palazz tal-Imperatur f'Danqaz. Skont il-Kronaka Rjali, il-binjiet ta' u ta' ġew irrapportati li kienu nbnew minn raġel jismu , li ġie deskritt bħala raġel tassew "intelliġenti". L-użu ta' arkitett Etjopjan minflok wieħed barrani f'dan il-każ jissuġġerixxi li sa dak iż-żmien il-komunità ta' barranin f'Gondar fil-biċċa l-kbira tagħha kienet tkeċċiet.
Al-Haymi, li baqa' impressjonat bil-palazz, jiddeskrivih bħala dar kbira tal-ġebel u tal-ġebla tal-ġir u "waħda mill-binjiet, li jistħoqqilha l-ammirazzjoni, kif ukoll l-isbaħ fost l-għeġubijiet straordinarji". Il-palazz kien jintuża bħala r-residenza tal-familja rjali. Merkant Armen jismu żar il-palazz imperjali fl-1696 u sostna li kien hemm mill-inqas 80 tifel u tifla rjali "jiġru 'l hemm u 'l hawn". Minbarra l-palazz prinċipali, imperaturi sussegwenti bħal , Iyasu I u bnew l-istrutturi tagħhom stess madwar il-kumpless imperjali u kabbruh b'mod konsiderevoli. Fl-aħħar tas-snin 50 tas-seklu 20, żar Fasil Ghebbi u osserva li "qalb il-palazzi kien hemm il-fdalijiet ta' paviljuni u strutturi tal-belt imperjali".
Għadd kbir ta' binjiet f'Fasil Ghebbi ma ġewx ippreservati sa żminijietna, iżda xorta waħda hemm bosta binjiet li ġew rinnovati kemm waqt l-okkupazzjoni Taljana fl-aħħar tas-snin 30 tas-seklu 20 kif ukoll wara li l-Etjopja reġgħet kisbet l-indipendenza tagħha. Is-sit tniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1979. Fid-deċiżjoni tagħha, l-UNESCO ddikjarat li Fasil Ghebbi jirrappreżenta b'mod leali ċ-ċivilizzazzjoni Etjopjana moderna fit-Tramuntana tal-Lag ta' Tana li feġġet fil-bidu tas-seklu 17 u li influwenzat l-arkitettura Etjopjana għal bosta snin. Fasil Ghebbi tinkludi wkoll il-Banjijiet ta' Fasilides, kostruzzjoni attribwita lill-Imperatur Fasilides, u l-Kumpless Imperjali tal-Imperatriċi Mentewab f'Kuskam, li jitqies bħala waħda mill-iżjed destinazzjonijiet turistiċi importanti fil-pajjiż.
Deskrizzjoni
Fasil Ghebbi tkopri erja ta' madwar 70,000 metru kwadru (750,000 pied kwadru). Lejn in-Nofsinhar tagħha hemm Adababay, is-suq ta' Gondar, fejn kienu jsiru l-proklamazzjonijiet imperjali, kienu jiġu ppreżentati t-truppi, u kienu jiġu ġġustizzjati l-kriminali; attwalment sar park tal-belt.
Is-Sala ta' Dawit tinsab fil-parti tat-Tramuntana tal-istruttura magħluqa, biswit il-binja attribwita lil Bakaffa u l-Knisja ta' Asasame Qeddus Mikael. Spiss magħrufa bħala d-"Dar tal-Kant", jinnota li din jaf kienet interpretazzjoni żbaljata tal-Amharic zofan bet ("Dar id-Divan" jew "Dar it-Tron") bħala zafan bet ("Dar il-Kant"). Munro-Hay jiddeskriviha bħala "binja sostanzjali fuq sular wieħed b'torri tond fir-rokna tax-Xlokk tagħha", bi traċċi ta' torri tond iżgħar fir-rokna tal-Grigal u traċċi ta' torri kwadru fir-rokna tal-Majjistral "li l-biċċa l-kbira tiegħu ċediet". Fuq ġewwa tal-binja hemm sala twila waħda, li "kienet imdawla bit-twieqi u bid-daħliet bil-ħnejjiet tas-soltu li kienu jipprovdu l-aċċess għall-binja". Mill-2002, is-Sala ta' Dawit ma għandhiex saqaf iktar.
Fasil Ghebbi hija mdawra bi swar b'tul ta' 900 metru (3,000 pied) bi tnax-il daħla. Skont l-ordni kontra l-arloġġ, dawn huma: Fit Ber (imsejħa wkoll Jan Tekle Ber) li tagħti għal Adababay; Wember Ber (id-Daħla tal-Imħallfin); Tazkaro Ber (id-Daħla tal-Kommemorazzjoni Funebri), li kellha pont li nqered waqt il-ġlied matul ir-renju ta' Iyasu II; Azaj Tequre Ber (id-Daħla ta' Azaj Tequre), li darba kienet ikkollegata b'pont mal-Knisja ta' Adababay Tekle Haymanot; Adenager Ber (id-Daħla tal-Ħajjata tal-Għażil), li kienet ikkollegata b'pont mal-Knisja ta' Qeddus Rafael fis-sezzjoni tan-nissieġa ta' Gondar; id-Daħla ta' Qwali Ber (id-Daħla tal-Qaddejja tar-Reġina), qrib id-daħla moderna tal-Knisja ta' Elfin Giyorgis fi ħdan is-swar; Imbilta Ber (id-Daħla tal-Mużiċisti); Elfign Ber (id-Daħla tal-Appartamenti Privati), li kienet tagħti aċċess għall-appartamenti privati ta' Fasil Ghebbi; Balderas Ber (id-Daħla tal-Kmandant tal-Kavallerija); Ras Ber (id-Daħla tar-Ras), magħrufa wkoll bħala Qwarenyoch Ber (id-Daħla tal-Poplu Qwara); Ergeb Ber (id-Daħla tal-Ħamiem), magħrufa wkoll bħala Kechin Ashawa Ber (id-Daħla tar-Rigali); Inqoye Ber (id-Daħla tal-Prinċipessa Inqoye, omm l-Imperatriċi Mentewab; u Gimjabet Mariyam Ber (id-Daħla tat-Teżor ta' Santa Marija), li tagħti għaz-zuntier tal-Knisja ta' Gimjabet Mariyam.
Sit ta' Wirt Dinji
Fasil Ghebbi fir-Reġjun ta' Gondar ġiet iddeżinjata bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1979.
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (ii) "Wirja ta' skambju importanti ta' valuri umani, tul perjodu ta' żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ"; il-kriterju (iii) "Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta' tradizzjoni kulturali jew ta' ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet".
Gallerija
Iktar qari
- Solomon Woredekal, "Restoration of historical monuments of Gondar", Annales d'Ethiopie, 13 (1985), pp. 119-133.
Referenzi
- ^ a b ċ Centre, UNESCO World Heritage. "Fasil Ghebbi, Gondar Region". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2024-01-11.
- ^ Appleyard, David (2013). Colloquial Amharic (2nd ed.). Routledge. ISBN 9781136303036.
- ^ Munro-Hay, Ethiopia, the unknown land: a cultural and historical guide (Londra: I.B. Tauris, 2002), p. 118.
- ^ Pankhurst, Richard (1982). History Of Ethiopian Towns. p. 109. ISBN 9783515032049.
- ^ Pankhurst, Richard (1982). History Of Ethiopian Towns. p. 126. ISBN 9783515032049.
- ^ Pankhurst, Richard (1982). History Of Ethiopian Towns. p. 124. ISBN 9783515032049.
- ^ Richard Pankhurst, The Ethiopians: A History (Oxford: Blackwell, 2001), pp. 109f.
- ^ Pakenham, The Mountains of Rasselas (New York: Reynal & Co., 1959), p. 42.
- ^ Munro-Hay, Ethiopia, pp. 114f.
- ^ Munro-Hay, Ethiopia, pp. 126-128.
- ^ Munro-Hay, Ethiopia, pp. 118-120.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Fasil Ghebbi, X'inhi Fasil Ghebbi? Xi tfisser Fasil Ghebbi?
Fasil Ghebbi bl Amharic ፋሲል ግቢ hija fortizza li tinsab f Gondar ir Reġjun ta Amhara l Etjopja Ġiet stabbilita fis seklu 17 mill Imperatur u kienet tintuza bħala r residenza tal imperaturi Etjopjani L arkitettura unika tagħha turi diversita ta influwenzi inkluz karatteristiċi Ħindu Għarab u Barokki Minħabba l importanza storika u l arkitettura tagħha il fortizza tnizzlet fil lista tas Siti ta Wirt Dinji tal UNESCO fl 1979 Ghebbi hija kelma bl Amharic li tfisser struttura magħluqa Il Kastell tal Imperatur Fasilides li ġie stabbilit minnu fis seklu 17 Il kumpless ta binjiet tal fortizza jinkludi l kastell ta Fasilides il palazz ta Iyasu I is Sala ta Dawit III il kastell tal Imperatriċi Mentewab sede tal kanċillier u librerija ta Yohannes I sala tal banketti tal Imperatriċi Bakaffa stalel u tliet knejjes Asasame Qeddus Mikael Elfign Giyorgis u Gemjabet Mariyam StorjaL oriġini ta Fasil Ghebbi jmorru lura għat tradizzjoni antika tal imperaturi Etjopjani li kienu jivvjaġġaw madwar it territorji tagħhom u li kienu jgħixu abbazi tal għelejjel prodotti mir raħħala u li kienu jirresjedu fit tined Abbazi ta din ir rabta dawn l inħawi spiss kienet issir referenza għalihom bħala katama kamp jew insedjament iffortifikat jew makkababya l isem mogħti lill kamp imperjali fil Kronaka Rjali ta L Imperatur Fasilides ma baqax isegwi din it tradizzjoni ta vvjaġġar qalb it territorji u stabbilixxa l belt ta bħala l belt kapitali tiegħu il permanenza relattiva tagħha twassal biex il belt titqies bħala importanti storikament Fi ħdan il belt kapitali Fasilides ordna l kostruzzjoni ta binja imponenti il Fasil Gemb jew il Kastell ta Fasilides Skont vjaġġatur mill Jemen li zar il palazz fl 1648 meta kienu ilu ftit snin biss li nbena l arkitett tal palazz kien l Indjan li qabel kien ħadem fuq il palazz tal Imperatur f Danqaz Skont il Kronaka Rjali il binjiet ta u ta ġew irrapportati li kienu nbnew minn raġel jismu li ġie deskritt bħala raġel tassew intelliġenti L uzu ta arkitett Etjopjan minflok wieħed barrani f dan il kaz jissuġġerixxi li sa dak iz zmien il komunita ta barranin f Gondar fil biċċa l kbira tagħha kienet tkeċċiet Al Haymi li baqa impressjonat bil palazz jiddeskrivih bħala dar kbira tal ġebel u tal ġebla tal ġir u waħda mill binjiet li jistħoqqilha l ammirazzjoni kif ukoll l isbaħ fost l għeġubijiet straordinarji Il palazz kien jintuza bħala r residenza tal familja rjali Merkant Armen jismu zar il palazz imperjali fl 1696 u sostna li kien hemm mill inqas 80 tifel u tifla rjali jiġru l hemm u l hawn Minbarra l palazz prinċipali imperaturi sussegwenti bħal Iyasu I u bnew l istrutturi tagħhom stess madwar il kumpless imperjali u kabbruh b mod konsiderevoli Fl aħħar tas snin 50 tas seklu 20 zar Fasil Ghebbi u osserva li qalb il palazzi kien hemm il fdalijiet ta paviljuni u strutturi tal belt imperjali Għadd kbir ta binjiet f Fasil Ghebbi ma ġewx ippreservati sa zminijietna izda xorta waħda hemm bosta binjiet li ġew rinnovati kemm waqt l okkupazzjoni Taljana fl aħħar tas snin 30 tas seklu 20 kif ukoll wara li l Etjopja reġgħet kisbet l indipendenza tagħha Is sit tnizzel fil lista tas Siti ta Wirt Dinji tal UNESCO fl 1979 Fid deċizjoni tagħha l UNESCO ddikjarat li Fasil Ghebbi jirrapprezenta b mod leali ċ ċivilizzazzjoni Etjopjana moderna fit Tramuntana tal Lag ta Tana li feġġet fil bidu tas seklu 17 u li influwenzat l arkitettura Etjopjana għal bosta snin Fasil Ghebbi tinkludi wkoll il Banjijiet ta Fasilides kostruzzjoni attribwita lill Imperatur Fasilides u l Kumpless Imperjali tal Imperatriċi Mentewab f Kuskam li jitqies bħala waħda mill izjed destinazzjonijiet turistiċi importanti fil pajjiz DeskrizzjoniFasil Ghebbi tkopri erja ta madwar 70 000 metru kwadru 750 000 pied kwadru Lejn in Nofsinhar tagħha hemm Adababay is suq ta Gondar fejn kienu jsiru l proklamazzjonijiet imperjali kienu jiġu pprezentati t truppi u kienu jiġu ġġustizzjati l kriminali attwalment sar park tal belt Is Sala ta Dawit tinsab fil parti tat Tramuntana tal istruttura magħluqa biswit il binja attribwita lil Bakaffa u l Knisja ta Asasame Qeddus Mikael Spiss magħrufa bħala d Dar tal Kant jinnota li din jaf kienet interpretazzjoni zbaljata tal Amharic zofan bet Dar id Divan jew Dar it Tron bħala zafan bet Dar il Kant Munro Hay jiddeskriviha bħala binja sostanzjali fuq sular wieħed b torri tond fir rokna tax Xlokk tagħha bi traċċi ta torri tond izgħar fir rokna tal Grigal u traċċi ta torri kwadru fir rokna tal Majjistral li l biċċa l kbira tiegħu ċediet Fuq ġewwa tal binja hemm sala twila waħda li kienet imdawla bit twieqi u bid daħliet bil ħnejjiet tas soltu li kienu jipprovdu l aċċess għall binja Mill 2002 is Sala ta Dawit ma għandhiex saqaf iktar Fasil Ghebbi hija mdawra bi swar b tul ta 900 metru 3 000 pied bi tnax il daħla Skont l ordni kontra l arloġġ dawn huma Fit Ber imsejħa wkoll Jan Tekle Ber li tagħti għal Adababay Wember Ber id Daħla tal Imħallfin Tazkaro Ber id Daħla tal Kommemorazzjoni Funebri li kellha pont li nqered waqt il ġlied matul ir renju ta Iyasu II Azaj Tequre Ber id Daħla ta Azaj Tequre li darba kienet ikkollegata b pont mal Knisja ta Adababay Tekle Haymanot Adenager Ber id Daħla tal Ħajjata tal Għazil li kienet ikkollegata b pont mal Knisja ta Qeddus Rafael fis sezzjoni tan nissieġa ta Gondar id Daħla ta Qwali Ber id Daħla tal Qaddejja tar Reġina qrib id daħla moderna tal Knisja ta Elfin Giyorgis fi ħdan is swar Imbilta Ber id Daħla tal Muziċisti Elfign Ber id Daħla tal Appartamenti Privati li kienet tagħti aċċess għall appartamenti privati ta Fasil Ghebbi Balderas Ber id Daħla tal Kmandant tal Kavallerija Ras Ber id Daħla tar Ras magħrufa wkoll bħala Qwarenyoch Ber id Daħla tal Poplu Qwara Ergeb Ber id Daħla tal Ħamiem magħrufa wkoll bħala Kechin Ashawa Ber id Daħla tar Rigali Inqoye Ber id Daħla tal Prinċipessa Inqoye omm l Imperatriċi Mentewab u Gimjabet Mariyam Ber id Daħla tat Tezor ta Santa Marija li tagħti għaz zuntier tal Knisja ta Gimjabet Mariyam Sit ta Wirt DinjiFasil Ghebbi fir Reġjun ta Gondar ġiet iddezinjata bħala Sit ta Wirt Dinji tal UNESCO fl 1979 Il valur universali straordinarju tas sit ġie rrikonoxxut abbazi ta zewġ kriterji tal għazla tal UNESCO il kriterju ii Wirja ta skambju importanti ta valuri umani tul perjodu ta zmien jew fi ħdan zona kulturali fid dinja dwar l izviluppi fl arkitettura jew it teknoloġija l arti monumentali l ippjanar tal bliet jew id disinn tal pajsaġġ il kriterju iii Xhieda unika jew minn tal inqas eċċezzjonali ta tradizzjoni kulturali jew ta ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet GallerijaIktar qariSolomon Woredekal Restoration of historical monuments of Gondar Annales d Ethiopie 13 1985 pp 119 133 Referenzi a b ċ Centre UNESCO World Heritage Fasil Ghebbi Gondar Region UNESCO World Heritage Centre bl Ingliz Miġbur 2024 01 11 Appleyard David 2013 Colloquial Amharic 2nd ed Routledge ISBN 9781136303036 Munro Hay Ethiopia the unknown land a cultural and historical guide Londra I B Tauris 2002 p 118 Pankhurst Richard 1982 History Of Ethiopian Towns p 109 ISBN 9783515032049 Pankhurst Richard 1982 History Of Ethiopian Towns p 126 ISBN 9783515032049 Pankhurst Richard 1982 History Of Ethiopian Towns p 124 ISBN 9783515032049 Richard Pankhurst The Ethiopians A History Oxford Blackwell 2001 pp 109f Pakenham The Mountains of Rasselas New York Reynal amp Co 1959 p 42 Munro Hay Ethiopia pp 114f Munro Hay Ethiopia pp 126 128 Munro Hay Ethiopia pp 118 120