Lenin

Vladimir Ilyich Ulyanov magħruf bħala Lenin (Simbirsk, Russja, 10 ta' April 1870 – Gorki Leninskie, Russja, 21 ta' Jannar 1924) kien rivoluzzjonarju u politiku Russu. Kien Prim Ministru tar-Repubblica Russa bejn l-1917 u l-1918, u tar-Repubblica Soċjalista Federativa Sovjetika Russa sal-1922 u tal-Unjoni Sovjetika sal-1924. Taħtu r-Russja saret Stat Soċjalista b'partit wieħed dak Komunista Sovjetiku.

Lenin
Vuċi
president of the Council of Labour and Defence of the USSR ^(en) 17 Lulju 1923 - 21 Jannar 1924 ← no value - Lev Kamenev ^(en) → Chairman of the Council of People's Commissars ^(en) 6 Lulju 1923 - 21 Jannar 1924 ← no value - Alexei Rykov ^(en) → Member of the Politburo of the CPSU Central Committee ^(en) 25 Marzu 1919 - 21 Jannar 1924 Member of the Politburo of the CPSU Central Committee ^(en) 29 Novembru 1917 ^(Julian) - 25 Marzu 1919 Chairman of the Council of People's Commissars of the Russian SFSR ^(en) 27 Ottubru 1917 ^(Julian) - 21 Jannar 1924 ← no value - Alexei Rykov ^(en) → Member of the Politburo of the CPSU Central Committee ^(en) 10 Ottubru 1917 ^(Julian) - 23 Ottubru 1917 ^(Julian)
Ħajja
Isem propju	Владимир Ильич Ульянов
Twelid	, 22 April 1870
Nazzjonalità	Unjoni Sovjetika Russja
Residenza	^(en) San Pietruburgu Moska ^(en) ^(en) Londra
L-ewwel lingwa	Russu
Mewt	^(en) , 21 Jannar 1924
Post tad-dfin	^(en)
Kawża tal-mewt	kawżi naturali ()
Familja
Missier
Omm
Konjuga/i	^(en)  (1898 -  21 Jannar 1924)
Aħwa	uri ^(en) ^(en) ^(en) ^(en) ^(en)
Tribù	^(en)
Edukazzjoni
Alma mater	Simbirsk Classical Gymnasium ^(en) Kazan Imperial University ^(en) 1888) : ġurisprudenza Faculty of Law, Saint Petersburg State University ^(en) (1890 - law degree ^(en) : ġurisprudenza
Lingwi	Russu Franċiż Ingliż Ġermaniż
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	politiku kittieb ekonomista avukat ġurnalist ^(en)
Parteċipant Rivoluzzjoni Russa 2nd Congress of the Russian Social Democratic Labor Party ^(en) 3rd Congress of the Russian Social Democratic Labor Party ^(en) 4th Congress of the Russian Social Democratic Labor Party ^(en) 5th Congress of the Russian Social Democratic Labor Party ^(en) 7th Congress of the Russian Communist Party ^(en) 8th Congress of the Russian Communist Party ^(en) 9th Congress of the Russian Communist Party ^(en) 10th Congress of the Russian Communist Party ^(en) 11th Congress of the Russian Communist Party ^(en)
Tul	165 cm
Post tax-xogħol	San Pietruburgu Moska
Impjegaturi	Università Statali ta' San Pietruburgu
Xogħlijiet importanti	^(en)
Premjijiet	List  (1922)
Influwenzat minn	Karl Marx ^(mul) ^(en) ^(en) ^(mul) ^(mul) ^(en)
Sħubija	^(en)
Moviment	^(en) ^(en) ^(en) ^(en)
Psewdonomu	Ленин, Ильин, Н. Ленин, Старик, К. Тулинu Lenin
Servizz militari
Iġġieldu	Rivoluzzjoni Russa ^(en) ^(en)

Żgħożija

Fedor Kerenski, missier Aleksandr Kerenski, li iktar tard sar rival politiku tiegħu, kien l-għalliem ta’ Lenin u fih mill-ewwel lemaħ student ta’ intelliġenza straordinarja.

Sfortunatament iż-żgħożija ta’ Lenin ma kenitx ward u żahar. Għadda minn kriżi u tilef il-fidi meta missieru miet ħesrem. Il-karattru ribell issawwar fih meta fl-1887 ħuh il-kbir Aleksandr kien arrestat, akkużat u ġġustizzjat għax allegatament kien parti minn grupp li ppjanaw biex jassassinaw lill-Kżar Alessandru III; il-mewt ta’ ħuh kienet daqqa ta’ ħarta kbira għall-familja Ulyanov.

Fl-istess sena ż-żagħżugħ Lenin daħal l-Università ta’ Kazan fil-Fakultà tal-Liġi imma ma damx ma tkeċċa wara li ġie arrestat għax ħa sehem f’dimostrazzjoni kontra restrizzjonijiet tal-gvern fil-konfront ta’ għaqdiet studenteski. Lenin intbagħat eżiljat fil-villaġġ Tartaru ta’ Kokushkino ma’ membri oħra ta’ familtu.

Marxiżmu

Kemm dam eżiljat, Lenin studja b’fervur kbir il-kotba ta’ Karl Marx; l-aktar favorit tiegħu kien Das Kapital li fil-fatt kien il-ktieb li ffurmah politikament. Fl-1892 iggradwa fil-liġi u mar jgħix u jaħdem f’San Pietruburgu fejn ukoll issieħeb ma’ gruppi Marxisti u sal-1894 kien imexxi ċirku ta’ ħaddiema Marxisti li kienu jikkritikaw lin-Narodniki għall-ideoloġija dgħajfa u ineffettiva tagħhom.

L-attività politika rivoluzzjonarja reġgħet ġabet lil Lenin fl-inkwiet mas-servizzi sigrieti u din id-darba ġie eżiljat għal tliet snin fis-Siberja. Sena wara fl-1898 iżżewweġ lill-maħbuba tiegħu Nadya Krupskaya, għalliema u attivista Marxista bħalu li kienet ġiet eżiljata ftit qablu. Kif temmew l-eżilju Lenin u Nadya marru l-Ġermanja fejn ma’ oħrajn waqqfu l-gazzetta Iskra (Xrara) bil-għan li jgħaqqdu l-Marxisti Russi u Ewropej.

Fl-1903 seħħet qasma storika fi ħdan il-Partit Soċjal Demokratiku Laburista Russu wara nuqqas ta’ qbil dwar id-direzzjoni politika ta’ dal-partit li anki Lenin kien jagħmel parti minnu; it-twemmin rivoluzzjonajru ta’ Lenin kellu l-maġġoranza tal-membri warajh fl-argumenti tiegħu u minn hemm twieled il-Moviment Bolxevista.

Meta Kżar Nikolai II daħħal ir-Russja fl-Ewwel Gwerra Dinjija tal-1914, il-poplu Russu għall-ewwel wera entużjażmu patrijottiku imma ma damx ma tilef il-fiduċja fi gwerra li ttawlet. Ir-Russja bdiet titlef battalja wara l-oħra u miljuni ta’ suldati tilfu ħajjithom barra li l-iskarsezza u l-ġuħ infirxu bħal ħuġġieġa u l-poplu mġewwaħ xeba’ u beda joħodha kontra l-Kżar u t-tmexxija dgħajfa tiegħu.

Ir-Rivoluzzjoni Russa

Il-ħaddiema tal-fabbriki tal-armamenti strajkjaw u s-suldati tefgħu l-azzarin fuq spallithom u abbundaw il-front tal-ġlied; fi Frar tal-1917 faqqgħet l-ewwel rivoluzzjoni tal-poplu f’San Pietruburgu li ġabet fi tmiemhom 300 sena renju tad-dinastija Romanov.

Kżar Nikolai II abdika u twaqqaf il-Gvern Proviżorju b’Alexander Kerensky u eks membri tad-Duma imperjali fit-tmexxija; il-gvern ġdid sab oppożizzjoni immedjata u qawwija mill-kunsilli tal-ħaddiema u l-bdiewi magħrufa bħala Sovjetiċi. Fir-rebbiegħa tal-1917, Lenin irritorna lejn ir-Russja u immedjatament ħadem biex għaqqad is-Sovjetiċi Russi f’moviment rivoluzzjonarju bl-għajta ta’ “Setgħa lis-Sovjetiċi!” Dal-perjodu baqa’ magħruf bħala ż-żmien taż-żewġ gvernijiet.

Il-Gvern Proviżorju żarma s-servizzi sigrieti, neħħa ċ-ċensura minn fuq il-ġurnaliżmu u ħeles il-priġunieri politiċi fosthom iż-żgħażugħ . Il-Bolxevisti kkritikaw bl-aħrax lill-Gvern ta’ Kerensky li ma kienx qed jindirizza problemi aktar kbar bħall-gwerra u l-ġuħ. Kerensky ried ikompli l-gwerra u f’Ġunju 1917 ordna offensiva fuq l-għadu Awstrijak li rriżultat f’diżastru mdemmi għar-Russi.

Fir-rabja tiegħu l-poplu Russu dar bi ħġaru mal-Bolxevisti u segwa l-għajta ta’ Lenin ta’ “Paċi, Ħobż u Art lill-Poplu Russu”. Filwaqt li Lenin ħeġġeġ lill-bdiewa jaħtfu l-art agrikola minn idejn is-sidien aristokratiċi, il-Gvern ta’ Kerensky bagħat is-suldati li użaw il-vjolenza fuq il-bdiewa li qabdu u okkupaw biċċa art.

Fl-24 ta’ Ottubru 1917 Lenin kiteb ittra imqanqla lill-membri tal-Kumitat Ċentrali fejn tenna li s-siegħa tar-rivoluzzjoni kienet waslet u bla telf ta’ aktar żmien il-gvern jiġi arrestat. Dik il-lejla stess il-Bolxevisti ħatfu l-istazzjonijiet tal-ferrovija, l-istazzjon tat-telefon u l-bank statali.

L-għada l-folla ċċirkondat il-Palazz Imperjali f’San Pietruburgu fejn kienu moħbijin il-membri tal-Gvern Proviżorju. Il-Kosakki ddefendew il-palazz imma fid-disgħa ta’ billejl il-bastiment tal-Qawwa Navali Russa Aurora fetaħ in-nar fuq il-palazz u kull min kien ġewwa ċeda. Lenin inħatar l-ewwel mexxej tal-Unjoni Sovjetika Russa filwaqt li Alexander Kerensky ħarab mir-Russja u baqa’ jgħix fl-Ewropa u fl-Istati Uniti tal-Amerika sa mewtu fl-1970.