Michael Jackson

Michael Joe Jackson (twieled fl-29 ta' Awissu 1958 - miet fil-25 ta' Ġunju 2009), magħruf aħjar bħala Michael Jackson, kien mużiċista u kantant mill-Istati Uniti.

Michael Jackson
Ħajja
Isem propju	Michael Joseph Jackson
Twelid	^(en) , 29 Awwissu 1958
Nazzjonalità	Stati Uniti tal-Amerka
Residenza	^(en)
Grupp etniku
L-ewwel lingwa	Ingliż
Mewt	Los Angeles, 25 Ġunju 2009
Post tad-dfin	^(en)
Kawża tal-mewt	()
Familja
Missier
Omm
Konjuga/i	^(mul)  (26 Mejju 1994 -  20 Awwissu 1996) ^(en)  (15 Novembru 1996 -  April 2000)
Ulied	uri ^(en) ^(en) ^(en) ^(en)
Aħwa	uri ^(en) ^(mul) ^(mul) ^(mul) ^(mul) ^(en) ^(en) ^(mul) ^(en)
Tribù	^(en)
Edukazzjoni
Alma mater	Montclair College Preparatory School ^(en)
Lingwi	Ingliż
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	poeta kompożitur kantant
Tul	175 cm
Xogħlijiet importanti	^(en) ^(mul) ^(mul) ^(mul) ^(en)
Premjijiet	List  (2010)  (1993)  (1980) : Don't Stop 'Til You Get Enough ^(en)  (1984) : Thriller ^(mul)  (1984) : Thriller ^(mul)  (28 Frar 1984) : Beat It ^(mul)  (28 Frar 1984) : Beat It ^(mul)  (1984) : E.T. the Extra-Terrestrial ^(en)  (1984) : Thriller ^(mul)  (1985) : Michael Jackson's Thriller ^(en)  (1986) : We Are the World ^(en)  (1990) : Leave Me Alone ^(en)  (1996) : Scream / Childhood ^(en)  (2002)  (28 Frar 1984) : Billie Jean ^(en)  (28 Frar 1984) : Billie Jean ^(mul)  (Frar 1992)  : ^(mul)  (Ġunju 1988)  (2001)
Nominat għal	uri [[Grammy Award for Song of the Year ^(en) ]] (1984) : [[Beat It ^(en) ]] [[Grammy Award for Song of the Year ^(en) ]] (1984) : [[Billie Jean ^(en) ]] [[Grammy Award for Best R&B Performance by a Duo or Group with Vocals ^(en) ]] (1985) : [[Tell Me I'm Not Dreamin' (Too Good to Be True) ^(en) ]]
Influwenzat minn	^(mul) ^(mul) ^(mul) ^(mul) ^(mul) ^(mul) ^(mul) ^(mul) The Beatles
Sħubija	^(mul)
Moviment artistiku
Tip ta' leħen
Strument/i tal-mużika
Tikketta tar-reġistrazzjoni	^(mul) ^(mul) ^(en) ^(mul) ^(mul) ^(en) ^(en)

Tfulija

Michael Joe Jackson twieled f’Gary, Indiana, li jagħmel parti minn Chicago fl-Istati Uniti tal-Amerika, f’familja ta’ ħaddiema. Il-ġenituri tiegħu, Joe u Katherine, it-tnejn Afro-Amerikani, iżżewġu fl-1949. Kellhom familja kbira ta’ disa’ ulied – tlett ibniet u sitt subien: Rebbie, Jackie, Tito, Jermaine, La Toya, Marlon, Michael, Randy u Janet. L-ewwel tmienja twieldu bejn l-1950 u l-1961. Janet ġiet ħames snin wara. Michael trabba bħala Xhud ta’ Ġehovah, setta Kristjana, minn ommu Katherine, mara devota ħafna.

Il-kantant kien jibża’ ħafna minn missieru li kien strett wisq u juża ċ-ċinturin fuq uliedu meta jagħmlu xi ħaġa ħażina, xi ħaġa li kienet meqjusa normali f’dawk iż-żminijiet. “Missieri kien jaqbad miegħi, xi ħaġa li kont nobgħod u li minħabba fiha kont nibki kuljum. Kien hemm żminijiet li meta kien jiġi jarani kont inħossni ma niflaħx u nibda nirremetti,” kien stqarr lil fl-1993.

Iżda kien ukoll grazzi għal missieru li Michael u ħutu kisbu l-fama. Fil-ħamsinijiet hu kien idoqq l-R&B ma’ ħuh f’band, The Falcons, li ma damitx wisq. Sakemm twieldet oħthom iż-żgħira, it-tliet subien il-kbar – Jackie, Tito u Jermaine – kienu diġà bdew il-grupp tagħhom. Michael u Marlon daħlu fih iktar tard. Missierhom ra opportunità ta’ karriera mużikali fihom li f’tiegħu ma rnexxietx, u ma’ uliedu kien għalliem aħrax u kien iġegħilhom jippruvaw il-kanzunetta b’intensità kbira.

Jackson 5

Meta Jackson kellu għaxar snin il- diġà kienu jdoqqu fuq livell professjonali u jduru l-klabbs. Hu beda jkanta magħhom minn mindu kellu sitt snin. Ta’ tmien snin sar il-kantant ewlieni flimkien ma’ ħuh Jermaine. F’wieħed minnhom rahom il-produttur Bobby Taylor li ħeġġeġ lil Motown biex jagħmel kuntratt magħhom. Berry Gordy, il-fundatur ta’ Motown, kien qal li huma kienu l-aħħar stilel li ħadem magħhom. Gordy iktar tard sar il-kunjatu ta’ Jermaine ukoll.

Il-grupp għamel suċċess minnufih b’erba’ kanzunetti li telgħu fl-ewwel post. Permezz tagħhom kisbu ħafna ammiraturi kif ukoll programm fuq it-televixin. Iżda kellhom prezz xi jħallsu għaliex is-suċċess wara sar piż.

F’nofs is-sebgħinijiet il-grupp, minbarra Jermaine, imxew għal mal-Epic Records li rrekordjaw magħhom żewġ albums u d-diska ‘Enjoy Yourself’.

F’dawk iż-żminijiet Michael diġà kien beda jispikka. Il-produtturi tal-Epic Records, Gamble u Huff, jiftakruh jieħu interess fl-irrekordjar tat-teknoloġija u kif jinstema’. Għalihom li fl-1979 ħareġ għal rasu Off the Wall ma’ Quincy Jones bħala produttur, kienet mossa tajba.

Lejn il-quċċata tal-karriera mużikali

B’‘Off the Wall’ ma’ biegħ 20 miljun kopja madwar id-dinja, u permezz tiegħu Jackson rebaħ tliet premji importanti. Minkejja s-suċċess il-kantant ħass li xorta seta’ jagħmel ħoss akbar.

Fl-1982 wara li ħareġ id-diska ‘Someone in the Dark’ għall-film E.T the Extra-Terrestrial li biha kiseb Grammy għall-Aħjar Album għat-Tfal. Fl-istess sena ħareġ ‘Thriller’ u kiseb suċċess ta’ barra minn hawn. Il-kanzunetta damet fl-ewwel post għal 37 ġimgħa u fil-quċċata tas-suċċess, biegħ miljun kopja fil-ġimgħa. Sal-lum id-diska biegħet mal-mitt miljun kopja madwar id-dinja u hija l-aktar waħda li nbiegħet fl-istorja tal-mużika pop. Il-vidjow tagħha, twil erbatax-il minuta, witta t-triq għal vidjows mużikali li ġew warajh inkluż ‘Scream’, li kien ħadem ma’ oħtu Janet fl-1995 li sewa $7 miljun u probabbli hu l-aktar vidjow li sewa flus. Is-suċċess tiegħu tista’ tgħid wassal għall-falliment tiegħu għax l-album ‘History’, li biegħ seba’ miljun kopja, tqies li kien falla.

Fl-1983 iddebutta ż-żifna magħrufa tiegħu ‘Moon Walk’ fil-programm televiżiv ‘Motown 25: Yesterday, Today, Forever’. Sena wara rebaħ tmien Grammy’s u beda l-Victory Tour ma’ ħutu. F’dan iż-żmien għamel ħbieb ma’ Paul McCartney. Fl-1987 ħareġ l-ewwel album ‘Bad’ li għamel suċċess kbir iżda b’inqas bejgħ minn ‘Thriller’. Fl-2008 l-album laħaq biegħ it-30 miljun kopja madwar id-dinja. It-tour tal-album dam sentejn u ta 123 kunċert quddiem 4.4 miljun ruħ. It-tfal żvantaġġjati kienu jitħallew jidħlu b’xejn u mill-qligħ kien jagħti ħafna donazzjonijiet lill-isptarijiet u orfanatrofji.

Fl-1988 ħareġ l-ewwel awtobijografija tiegħu: ‘Moon Walk’ li ħadet erba’ snin biex titlesta. Il-laqam King of Pop ingħatalu fl-1989 minn ħabibtu l-attriċi Liz Taylor meta kien qed jagħmel ħafna flus mill-bejgħ tal-albums biss.

Kulur tal-ġilda u operazzjonijiet

Jingħad li l-ewwel operazzjoni li għamel kien f’imnieħru meta kellu xi għoxrin sena, wara li kissru waqt li kien qed jiżfen. L-operazzjoni ma kinitx ta’ suċċess, għax baqa’ jbati bi problemi tan-nifs. Għalhekk baqgħu jsirulu l-operazzjonijiet fuq imnieħru. Wara saret anki bidla f’geddumu, fil-forma tax-xagħar t’għajnejh, f’xufftejh u ħalqu u li hu jgħid li kienu riżultat tal-pubertà, telf ta’ piż, dieta stretta, bidla fl-istil tax-xagħar u dwal fuq il-palk.

Ħafna jsostnu li l-kantant għamel operazzjoni kożmetika biex jiċċara l-ġilda; għalkemm hu jsostni li l-kulur tal-ġilda nbidel minħabba l-marda vitilgo li qabditu fl-1986, li hi marda kronika li biha l-ġilda tiċċara (depigmentation) u li għamlitu sensittiv għax-xemx.

Mewtu

Lisa-Marie Presley li għamlet sentejn miżżewġa ma’ Jackson qalet li hu kien jaf li ħajtu se tintemm bħal ta’ missierha Elvis Presley, li wkoll kien miet b’attakk f’qalbu tort ta’ pilloli preskritti, iżda fl-età ta’ 42 sena.

“Ridt ‘insalvah’ minn dak li kien inevitabbli li għadu kif ġara. Anki familtu u min kien iħobbu xtaq ‘isalvah’ imma ħadd ma kien jaf kif… “Kellu forza dinamika li ma kienx ta’ min ma jagħtix kasha. Meta kien jużaha fit-tajjeb kienet toħroġ l-aħjar tagħha, iżda meta kien jużaha ħażin ir-riżultat kien ikun ħażin ħafna… “Għejjejt emozzjonalment u spiritwalment nipprova nsalvah minn imġieba distruttiva… Kont mgħaddsa f’din il-kwistjoni imma jien kelli nieħu ħsieb lil uliedi wkoll. Għalhekk kelli nieħu l-aktar deċiżjoni diffiċli: li nitilqu għal xortih anke jekk kont inħobbu u ppruvajt inwaqqfu.” “Jien fortunata li kont ersaqt daqshekk viċin tiegħu u li qattajt dawk is-snin miegħu. Nispera li issa jitneħħa mit-tbatija, pressjoni u l-inkwiet. Ħaqqu jkun ħieles minn kollox u nispera li qiegħed f’post aħjar”.

Filwaqt li kien qed iħejji għall-kunċert This Is It fl-2009, Jackson miet nhar il-25 ta’ Ġunju fl-età ta’ ħamsin sena, b’attakk f’qalbu. Jidher li kienu ġew amministrati lilu mediċini qawwija bħall-propofol u l-lorazepam, u hemm min jgħid li nqatel mit-tobba. Iċ-ċerimonja tal-funeral tiegħu ixxandret dirett fuq it-televixin mad-dinja kollha, u b’kollox rawha madwar biljun ruħ.

Diskografija

• Got to Be There (1972)
• Ben (1972)
• Music & Me (1973)
• Forever, Michael (1975)
• Off the Wall (1979)
• Thriller (1982)
• Bad (1987)
• Dangerous (1991)
• HIStory: Past, Present and Future, Book I (1995)
• Invincible (2001)

Filmografija

• The Wiz (1978)
• Captain EO (1986)
• Moonwalker (1988)
• Michael Jackson's Ghosts (1997)
• Men in Black II (2002)
• Miss Cast Away and the Island Girls (2004)
• Michael Jackson's This Is It (2009)
• Bad 25 (2012)
• Michael Jackson's Journey from Motown to Off the Wall (2016)

Tours

• Bad (1987–1989)
• Dangerous World Tour (1992–1993)
• HIStory World Tour (1996–1997)
• MJ & Friends (1999)

Referenzi

1. ^ "Michael Jackson | Biography | AllMusic". web.archive.org. 2015-05-07. Arkivjat mill-oriġinal fl-2015-05-07. Miġbur 2022-03-31.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
2. ^ Barnes, Brooks (2009-06-26). "A Star Idolized and Haunted, Michael Jackson Dies at 50" (bl-Ingliż). Miġbur 2022-03-31.
3. ^ Morris, Chris; Morris, Chris (2018-06-27). "Joe Jackson, Jackson Family Patriarch, Dies at 89" (bl-Ingliż). Miġbur 2022-03-31.