Azərbaycan
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Dan l artiklu għandu bżonn jiġi mtejjeb f xi wħud minn dawn il l istil u jew it ton Jista jkun li dan l artiklu jew part
New Aquitaine
| Dan l-artiklu għandu bżonn jiġi mtejjeb f'xi wħud minn dawn: il-, l-istil u/jew it-ton. Jista' jkun li dan l-artiklu, jew parti/jiet minnu, kienu tradotti b'mod awtomatiku jew b'għodda ta' traduzzjoni mekkanika. Inti tista' tagħti daqqa t'id billi timmodifikah kif meħtieġ. |
Nouvelle-Aquitaine Nouvelle Aquitaine.ogg (għajnuna·info) huwa reġjun amministrattiv Franċiż, maħluq mir- riforma territorjali tal-2015 u effettiv fi11 ta' Jannar 2016, wara l- elezzjonijiet reġjonali ta' Diċembru 2015 .
| Nouvelle-Aquitaine | |||
|---|---|---|---|
| Franza | |||
| | |||
| Amministrazzjoni | |||
| Stat sovran | Franza | ||
| Administrative territorial entity of France | Franza Metropolitana | ||
| Kap tal-Gvern | (mul) | ||
| Isem uffiċjali | région Aquitaine-Limousin-Poitou-Charentes région Nouvelle-Aquitaine Nouvelle-Aquitaine Aquitaine-Limousin-Poitou-Charentes Aquitània Lemosin Peitau Charantas Nòva Aquitània region de Nòva Aquitània | ||
| Ismijiet oriġinali | Nouvelle-Aquitaine Nòva Aquitània | ||
| Ġeografija | |||
| Koordinati | 44°50′N 0°35′W / 44.83°N 0.58°WKoordinati: 44°50′N 0°35′W / 44.83°N 0.58°W | ||
| Nouvelle-Aquitaine Nouvelle-Aquitaine (France) | |||
| Superfiċjenti | 84,061 kilometru kwadru | ||
| Fruntieri ma' | (en) , (en) , Auvergne-Rhône-Alpes, Occitanie, Pajjiż Bask (komunità awtonoma), (en) u (en) | ||
| Demografija | |||
| Popolazzjoni | 6,113,384 abitanti (1 Jannar 2022) | ||
| nouvelle-aquitaine.fr | |||
Riżultat mill-għaqda ta' l-ex reġjuni Aquitaine, Limousin u Poitou-Charentes, inizjalment kienet imsejħa Aquitaine-Limousin-Poitou-Charentes . Jiġbor flimkien tnax-il dipartiment, jestendi fuq 84 036 (jiġifieri wieħed minn tmienja tat -territorju nazzjonali ) u għandu 6 033 952 habitants ( popolazzjoni muniċipali f'11 ta ’ Jannar 2020) [1] .
Huwa l-akbar reġjun Franċiż ( il-kontinent u l-barranin flimkien) b'żona akbar minn dik tal- Awstrija .
Toponomija
Ir-reġjun kien jissejjaħ " Aquitaine-Limousin-Poitou-Charentes » sa Settembru 2016. Billi tpoġġi flimkien l-ismijiet tar-reġjuni l-qodma f’ordni alfabetiku, kienet dik miżmuma bil-liġi waqt li tistenna li isem ġdid jintgħażel b’digriet fil-Kunsill tal-Istat fuq proposta mill- kunsill reġjonali tar-reġjun magħqud, deċiżjoni li għandha tiġi meħuda qabel il1 juillet 2016.
Fl-4 ta’ Diċembru 2014, konsultazzjoni bl-internet organizzata mill-kuljum reġjonali Sud Ouest indikat li maġġoranza tal-votanti riedu li l-isem “Aquitaine” jinżamm biex jinnomina r-reġjun il-ġdid. Fil-fatt, ir-reġjun tal-qedem Aquitaine, li jirriżulta mir-riorganizzazzjoni amministrattiva tar-reġjuni fit-tieni nofs tas-seklu 20, kopra biss parti żgħira tal-provinċja Rumana antika ta 'Aquitaine, li kienet estiża mill-Loire sal-wied ta' Garonne. Ir-renju ta’ Aquitaine, mis-sena 781 ‘il quddiem, kien ferm aktar estensiv, peress li kien jinkludi bejn wieħed u ieħor it-territorji li kienu jiġġeddu mill-Loire sal-Pyrenees u mill-oċean lejn il-lvant sa Auvergne, għalkemm il-partijiet tan-nofsinhar kienu bla dubju anqas ikkontrollati mill-qawwa Franki. Iżda mill-aħħar tas-seklu 11, id-Dukat ta 'Aquitaine effettivament inkluda Poitou, Angoumois, Saintonge, Limousin, Périgord, Bordeaux u Gascony. Dan id-dukat il-qadim għalhekk jikkorrispondi bejn wieħed u ieħor mar-reġjun il-ġdid. Nistgħu ninnutaw ukoll li l-entitajiet li dejjem kienu parti mill-Aquitaine sa mill-aħħar tal-Antikità u matul il-Medju Evu huma: Poitou, Angoumois/Saintonge, Limousin u Périgord; Bordeaux u r-reġjuni aktar fin-nofsinhar ma rritornawx lejn id-Dukat tal-Aquitaine qabel nofs jew it-tieni nofs tas-seklu 11. L-isem “Aquitaine” għalhekk kien ikun kompletament rilevanti mil-lat storiku u identitari biex jinnomina dan ir-reġjun il-ġdid.
Ġeografija
Qafas territorjali
Ir-reġjun ta' Nouvelle-Aquitaine jirriżulta mill-għaqda ta' tliet awtoritajiet lokali ( Aquitaine, Limousin u Poitou-Charentes ) deċiża bħala parti mir-riforma territorjali tal-2014 . Jestendi fuq 84 036 (komparabbli maż-żona tal -Awstrija ), akbar mill -Gujana, huwa l-akbar reġjun fi Franza ( il-kontinent u l-barranin flimkien). Huwa wieħed mill-erba' reġjuni kostitwenti tan- Nofsinhar ta' Franza .
Ikopri parti mil-Lbiċ il-Kbir, jiġifieri tnax-il dipartiment li huma kif ġej f'ordni alfabetiku : Charente, Charente-Maritime, Corrèze, Creuse, Deux-Sèvres, Dordogne, Gironde, Haute-Vienne, Landes, Lot-et-Garonne, Pyrénées-Atlantiques u Vienne .
Tinkludi l-akbar tliet dipartimenti ta’ Franza metropolitana (Gironde, Landes u Dordogne) li, rispettivament 9 976 , 9 243 u 9 060 , jokkupaw terz tal-erja tas-superfiċje totali tar-reġjun.
Qafas ġeografiku
Ir-reġjun ta' Nouvelle-Aquitaine huwa mdawwar ma ' Pays de la Loire fil-majjistral, Centre-Val de Loire fit-tramuntana, Auvergne-Rhône-Alpes fil-lvant, Occitanie fix-Xlokk u Spanja fin-nofsinhar.
Ir-reġjun ikopri parti kbira mill- Baċir tal-Aquitaine u porzjon żgħir tal- Baċir ta’ Pariġi (il-limitu bejn it-tnejn jinsab fil-livell tal -limitu ta’ Poitou ), kif ukoll il- plateau ta’ Limousin (li jappartjenu għall-Massif Ċentrali) u l- parti tal-punent tal-katina tal-Pirinej .
L -estwarju ta' Gironde, li jservi ta' rabta bejn Saintonge, Blayais, Médoc u l-Punent ta ' Guyenne, huwa fih innifsu dinja apparti. L-akbar estwarju selvaġġ fl-Ewropa , ikklassifikat bħala park naturali tal-baħar mal-Pertuis Charentais , huwa mdawwar b’bassasijiet kbar (“ iċ-ċkejken Camargue ") u għoljiet fejn jiġu prodotti l-biċċa l-kbira ta' l-inbejjed kbar ta' Bordeaux, mill- vinji kbar Médoc tax-xatt tax-xellug tal-Garonne ( Pauillac, Margaux, Saint-Estèphe, Saint-Julien ) sa Blaye-Côtes-de-Bordeaux u Côtes. -de-bourg mill-vinji Blayais u Bourgeais fuq ix-xatt tal-lemin tad-Dordogne.
Ankrat fil-qalba tal-Pirinej, Béarn jikkuntrasta t-tradizzjonijiet Gaskuni tiegħu mal-Pajjiż Bask. Ffurmata minn suċċessjoni ta’ għoljiet u widien b’mod ġentili (dik tal-Gave de Pau, li tikkonċentra l-kapitali, Pau, u diversi bliet bħal Orthez u Navarrenx, li huma l-aktar popolati), tinkludi l-widien ta ’ Aspe, Barétous, u Ossau (bil- Kol d'Aubisque ). L-agrikoltura għadha tokkupa post importanti, bħalma tagħmel il-vitikultura ( Jurançon, Madiran ) anke jekk is-setturi tal-aeronawtika u l-petrokimiċi huma rappreżentati wkoll. Huwa f'Bearn li r-resorts ewlenin tal-isports tax-xitwa tar-reġjun huma kkonċentrati, bħal Artouste, Gourette, Issarbe, La Pierre Saint-Martin u Le Somport .
- Duni fuq il-gżira ta' Oléron(Charente Marittima).
- Il- wied Barétous jidher mill-quċċata Issarbe ( Pyrénées-Atlantiques )
- Ir-raħal ta ' Castelnaud-la-Chapelle ( Dordogne ).
- Bajja fuq ix-xatt tal-Lag Biscarrosse ( Landes ).
- Il-belt il-qadima ta' Aubusson ( Creuse ).
Trasport
New Aquitaine hija reġjun ta' tranżitu bejn il- baċin ta' Pariġi (u b'mod partikolari Île-de-France ) u l- Peniżola Iberika, iżda wkoll bejn il -wied tar-Rhone u r-reġjuni tal-Atlantiku u tal-Mediterran (in-Nofsinhar ta' Toulouse). Din is-sitwazzjoni timplika għal diversi snin l-iżvilupp ta' assi ewlenin tat-toroq u tal-awtostradi, notevolment fil-qafas tar-rotta Estuaires, iżda wkoll tal-linja ta' veloċità għolja Pariġi-Bordeaux-Toulouse-Spanja, li għandha tagħmilha possibbli li titqassar b'mod sinifikanti vjaġġi bil-ferrovija.
Toroq
Bosta toroq u awtostradi fir-reġjun joħorġu minn Bordeaux u jgħaqqdu maċ-ċinturin periferali tiegħu (ring road Bordeaux jew awtostrada A630 ). Minbarra l-assi ewlenin li jservu bħala s-sinsla tan-netwerk tat-toroq u tal-awtostradi, hemm ftit links terminali mfassla biex jiffaċilitaw l-aċċess għal żewġ resorts importanti mal-baħar fir-reġjun, Arcachon (permezz tal- awtostrada A660 ) u Royan (permezz tal-intermedjarju ta' l- N150, parzjalment imtejba għal 2×2 voies ).
Binarji tal-ferrovija
In-netwerk ferrovjarju f'New Aquitaine huwa organizzat madwar l-ibliet ewlenin : Bordeaux, Limoges, Poitiers, La Rochelle u Bayonne . Il-linja ewlenija hija l-linja Pariġi-Bordeaux permezz ta' Poitiers u Angoulême, li testendi għal Hendaye . Din il-linja ilha LGV għal Bordeaux mill-2016. Imbagħad jiġu l-linja Pariġi-Toulouse li tgħaddi minn Limoges u Brive-la-Gaillarde u l-linja Pariġi-La Rochelle li tgħaddi minn Niort . It-territorju huwa wkoll imxerred minn toroq sekondarji, fejn il-ferroviji TER Nouvelle-Aquitaine jimxu prinċipalment.
Passaġġi tal-arja
Ir-reġjun jibbenefika mill-preżenza ta’ diversi infrastrutturi tal-ajruporti. L -ajruport ewlieni huwa Bordeaux-Mérignac, ta’ livell internazzjonali, li jilqa’ aktar minn sitt miljun passiġġier (2017) fis-sena u joffri titjiriet lejn bosta destinazzjonijiet ; huwa s-seba’ ajruport fi Franza metropolitana (il-ħames jekk aħna ħlief l-ajruporti ta’ Pariġi).
It-tieni ajruport huwa l-Ajruport ta’ Biarritz-Bayonne-Anglet, li joffri titjiriet lejn diversi pajjiżi Ewropej u jieħu ħsieb ftit aktar minn miljun passiġġier. ; hu jikklassifika fis 17 pożizzjoni fil-livell ta’ Franza kontinentali. It-tielet ajruport fir-reġjun, l-ajruport ta’ Pau-Pyrénées jilqa’ madwar 650 000 passagers fis-sena. Wara jiġi l- ajruport Bergerac-Dordogne-Périgord, maħluq fl-1990 u li l-attendenza tiegħu żdiedet minn 16 000 passagers fl-2002 għal 305 000 fl-2016, imbagħad l- ajruport ta 'Limoges-Bellegarde, li jilqa' kważi 300 000 passagers fis-sena.
Rotot tal-baħar u tax-xmajjar
Il-vapuri tal-kruċieri jittrakkaw prinċipalment fil-portijiet ta' La Rochelle (terminal ta' La Pallice), Verdon-sur-Mer (shuttles għal Royan ), Pauillac, Bordeaux u Bayonne .
Ir-reġjun għandu wkoll bosta xogħlijiet idroelettriċi, li dawk ewlenin huma :
Ekonomija
L-ekonomija tar-reġjun hija bbażata fuq diversi pilastri : agrikoltura diversifikata, sett ta 'vinji rinomati ( inbejjed Bordeaux, Cognac u Armagnac eaux-de-vie ), iżda wkoll rwol determinanti fl- industrija aeronawtika u spazjali u s-setturi tad-difiża ( Arquus, ), il-bijoteknoloġiji, il-kimika u b'mod aktar ġenerali xjentifiku riċerka, isserraħ fuq netwerk ta 'universitajiet, grandes écoles jew technopoles kbar ( Ester technopole f'Limoges ).
L-Aquitaine l-Ġdida tista’ wkoll tiddependi fuq settur ta’ l-immaġni u diġitali importanti (kampus ta’ l-immaġni ta’ Angoulême, belt diġitali futura ta’ Bègles), fuq netwerk dens ta’ negozji żgħar u ta’ daqs medju, fuq il-preżenza fit-territorju tagħha ta’ gruppi kbar ta’ industriji agroalimentari bħala kif ukoll netwerk portwali li jinkludi tliet portijiet kummerċjali kbar li jibbilanċjaw lil xulxin minħabba l-pożizzjoni ġeografika tagħhom (Port tal-baħar kbir ta’ La Rochelle fit-tramuntana, Port tal-baħar kbir ta’ Bordeaux fiċ-ċentru u port ta’ Bayonne fin-nofsinhar). Fl-2013, stħarriġ li sar minn L'Express ta' kull ġimgħa kklassifika lil Bordeaux fit-tieni post fil-klassifika tal-ibliet Franċiżi l-aktar "favur għan-negozju" fil-kategorija ta' bliet b'aktar minn 500,000 abitant (u l-ewwel f'termini tal-ambjent ekonomiku tiegħu). ), Poitiers, La Rochelle u Bayonne jaslu rispettivament fit-tieni, it-tielet u r-raba’ pożizzjoni fost agglomerazzjonijiet ta’ 100,000 sa 200,000 abitant.
Edukazzjoni Għolja
Ir-reġjun stabbilixxa lilu nnifsu bħala ċentru ta 'studenti importanti, immaterjalizza mill-preżenza ta' diversi universitajiet u skejjel ewlenin. Huma jappartjenu jew għall - Komunità ta ' Universitajiet u Stabbilimenti ta ' Aquitaine, jew għall - Università Konfederali Leonardo da Vinci .
Politika u amministrazzjoni
Kap tal-belt
Bordeaux ġiet innominata bħala l-kapitali ta 'dan ir-reġjun kbir. Jospita l-prefettura reġjonali, kif ukoll is-servizzi ċentrali tal-kunsill reġjonali. L-eks-kapitali tar-reġjuni Poitou-Charentes u Limousin, Poitiers u Limoges, jospitaw ċerti servizzi anċillari.
Kunsill reġjonali
Il-kunsill reġjonali elett fl- elezzjoni tal-2015, li jieħu l-kariga f'Jannar 2016, jinkludi 183 conseillers u huwa ddominat minn maġġoranza tax-xellug.
Popolazzjoni
Demografija
| 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2008 | 2013 | 2014 | 2015 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 4 676 995 | 4 817 190 | 4 961 927 | 5 113 789 | 5 259 366 | 5 671 076 | 5 844 177 | 5 879 144 | 5 911 482 | ||
| Sorsi : ċensimenti 1968-2013 , 2014 , 2015 . | ||||||||||
L-aktar muniċipalitajiet popolati
Liste des communes les plus peuplées de la région Nouvelle-Aquitaine
Sports
L-isport jippreżenta uċuħ varjati f'New Aquitaine, u huwa disponibbli f'bosta speċjalitajiet. Ir-rugby jibqa’ dixxiplina prattikata b’mod wiesa’, rappreżentata minn klabbs bħal Union Bordeaux Bègles, Stade Rochelais, Brive Corrèze Limousin Athletic Club, Stade Montois Rugby, Aviron Bayonnais Rugby Pro, Soyaux Angoulême XV Charente, Section Pau, Olympic Biarritz, Sporting Union Agen., l- Unjoni Sportiva Dacquoise, l- Unjoni Cognac Saint-Jean-d'Angély, il- Périgueux Dordogne Athletic Club, l- Stade Poitevin Rugby, l- Sporting Club Tulliste Corrèze, jew l- USA Limoges .
Dixxiplina popolari oħra, il-futbol mhuwiex limitat għal FC Girondins de Bordeaux, u kważi kull belt għandha l-klabb tagħha : Chamois Niortais klabb tal-futbol (it-tieni klabb professjonali fir-reġjun mill-2012), Pau FC, Angoulême Charente FC, Trélissac FC qrib Périgueux, SO Châtellerault, Stade montois, Bergerac Périgord FC, Stade poitevin FC ...
Dixxiplina popolari ħafna, il-basketball huwa rappreżentat minn Limoges Cercle Saint-Pierre (ċampjin Ewropew fl-1993), Élan Béarnais Pau-Lacq-Orthez, Poitiers Basket 86, Basket Landes u Boulazac Basket Dordogne .
Dixxiplina tradizzjonali b'madwar għaxar speċjalitajiet, il-pelota Baska hija pprattikata prinċipalment fin-naħa t'isfel tar-reġjun. Il-biċċa l-kbira tal-bliet u l-irħula fil-Pajjiż Bask għandhom il-pediment (jew trinquet) tagħhom, iżda bliet oħra fir-reġjun għandhom ukoll tagħmir bħal dan : Bordeaux, Dax, Agen, Périgueux, Brive, Royan ...
Kultura tal-ġlied tal-barrin
Il-parti tan-Nofsinhar tar-reġjun (prinċipalment in-Nofsinhar ta ' Gironde, Landes u parti mill- Pyrénées-Atlantiques ) hija parzjalment immarkata mill-kultura tal-ġlied tal-barrin, kemm jekk fil-forma ta' novilladas, ġlied tal-barrin (Spanjol jew Portugiż ) jew tiġrijiet Landes .
L-areni ta’ Bayonne, Mont-de-Marsan, Orthez, Mimizan, Morlanne jew Dax jikkostitwixxu l-istrutturi ewlenin fuq skala kbira, iżda ħafna komuni rurali ta’ Chalosse, Tursan jew Béarn jospitaw ukoll areni: fl-2004, in-numru tagħhom kien bejn 160 u 180. Ċerti muniċipalitajiet fit-tramuntana ta 'Gironde (Arcachon), inkluża l-agglomerazzjoni ta' Bordeaux (Floirac) jew saħansitra fin-nofsinhar ta 'Charente-Maritime (Royan) għandhom arena taż-żmien posseduti, iżda dawn minn dak iż-żmien ġew meqruda.
Wirt
Wirt preistoriku
- Nekropoli u strutturi megalitċi min-Neolitiku
- Nekropoli ta' Bougon, Tumulus A.
- Taizé nekropoli dolmen 1,Monpalais.
- Nekropoli ta'Prissé-la-Charrière.
- Porte de la Motte de la Jacquille, Fontenille(Mużew tal-Belle Arti ta’ Angoulême).
- Boxe Necropolis,Vervant,Maine-de-BoixeuĊellutti.
Wirt antik
Ir-reġjun kien okkupat minn diversi tribujiet ta’ popli Ċeltiċi ( Pictons, Santons, Lémovices, Pétrocores, Nitiobroges u Bituriges Vivisques ) u popli proto-Bask ( Vasates, Boïates, Tarusates, Tarbelles, Cocosates, Sotiates, Suburates, Ossanicidates).
- Le casque d'Agris (musée d'Angoulême).
- Sanglier-enseigne de Soulac-sur-Mer (musée d'art et d'archéologie de Soulac-sur-Mer).
- Carnyx de Tintignac en Corrèze.
- Carnyx de Tintignac en Corrèze.
- Casque en forme de tête d’oiseau (cygne) trouvé à Tintignac.
Referenzi
- ^ "Insee - Population - Aquitaine, Limousin et Poitou-Charentes : 5,8 millions d'habitants en 2012". www.insee.fr. Miġbur 2015-12-23..
- ^ Delsol, Bruno (mai 2016). Les collectivités locales en chiffres - 2016 (PDF) (bil-Franċiż) (Direction générale des collectivités locales ed.). Paris. p. 90. ISBN 978-2-11-138893-2. Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-2017-12-08. Parametru mhux magħruf
|access-date=injorat (għajnuna); Iċċekkja l-valuri tad-data f':|data=(għajnuna) - ^ Estuaire de la Gironde - Site Objectifs Biodiversités.
- ^ Source : Insee.
- ^ Populations légales 2020 des régions 2016 sur le site de l' (consulté le 31 janvier 2023).
- ^ "Populations légales 2015 − Populations légales 2015 | Insee". insee.fr (bil-Franċiż). Miġbur 2018-01-04.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar New Aquitaine, X'inhi New Aquitaine? Xi tfisser New Aquitaine?
Dan l artiklu għandu bzonn jiġi mtejjeb f xi wħud minn dawn il l istil u jew it ton Jista jkun li dan l artiklu jew parti jiet minnu kienu tradotti b mod awtomatiku jew b għodda ta traduzzjoni mekkanika Inti tista tagħti daqqa t id billi timmodifikah kif meħtieġ Nouvelle AquitaineNouvelle Aquitaine ogg għajnuna info huwa reġjun amministrattiv Franċiz maħluq mir riforma territorjali tal 2015 u effettiv fi11 ta Jannar 2016 wara l elezzjonijiet reġjonali ta Diċembru 2015 Nouvelle Aquitaine FranzaAmministrazzjoniStat sovranFranzaAdministrative territorial entity of FranceFranza MetropolitanaKap tal Gvern mul Isem uffiċjali region Aquitaine Limousin Poitou Charentes region Nouvelle Aquitaine Nouvelle Aquitaine Aquitaine Limousin Poitou Charentes Aquitania Lemosin Peitau Charantas Nova Aquitania region de Nova AquitaniaIsmijiet oriġinali Nouvelle Aquitaine Nova AquitaniaĠeografijaKoordinati 44 50 N 0 35 W 44 83 N 0 58 W 44 83 0 58 Koordinati 44 50 N 0 35 W 44 83 N 0 58 W 44 83 0 58Nouvelle AquitaineNouvelle Aquitaine France Superfiċjenti 84 061 kilometru kwadruFruntieri ma en en Auvergne Rhone Alpes Occitanie Pajjiz Bask komunita awtonoma en u en DemografijaPopolazzjoni 6 113 384 abitanti 1 Jannar 2022 nouvelle aquitaine fr Rizultat mill għaqda ta l ex reġjuni Aquitaine Limousin u Poitou Charentes inizjalment kienet imsejħa Aquitaine Limousin Poitou Charentes Jiġbor flimkien tnax il dipartiment jestendi fuq 84 036 jiġifieri wieħed minn tmienja tat territorju nazzjonali u għandu 6 033 952 habitants popolazzjoni muniċipali f 11 ta Jannar 2020 1 Huwa l akbar reġjun Franċiz il kontinent u l barranin flimkien b zona akbar minn dik tal Awstrija ToponomijaMappa tar reġjun bid dipartimenti tiegħu li turi l provinċji li kienu jezistu fit territorju tiegħu fis XVIII 18 seklu lt br gt et et Autres Ir reġjun kien jissejjaħ Aquitaine Limousin Poitou Charentes sa Settembru 2016 Billi tpoġġi flimkien l ismijiet tar reġjuni l qodma f ordni alfabetiku kienet dik mizmuma bil liġi waqt li tistenna li isem ġdid jintgħazel b digriet fil Kunsill tal Istat fuq proposta mill kunsill reġjonali tar reġjun magħqud deċizjoni li għandha tiġi meħuda qabel il1 juillet 2016 Fl 4 ta Diċembru 2014 konsultazzjoni bl internet organizzata mill kuljum reġjonali Sud Ouest indikat li maġġoranza tal votanti riedu li l isem Aquitaine jinzamm biex jinnomina r reġjun il ġdid Fil fatt ir reġjun tal qedem Aquitaine li jirrizulta mir riorganizzazzjoni amministrattiva tar reġjuni fit tieni nofs tas seklu 20 kopra biss parti zgħira tal provinċja Rumana antika ta Aquitaine li kienet estiza mill Loire sal wied ta Garonne Ir renju ta Aquitaine mis sena 781 il quddiem kien ferm aktar estensiv peress li kien jinkludi bejn wieħed u ieħor it territorji li kienu jiġġeddu mill Loire sal Pyrenees u mill oċean lejn il lvant sa Auvergne għalkemm il partijiet tan nofsinhar kienu bla dubju anqas ikkontrollati mill qawwa Franki Izda mill aħħar tas seklu 11 id Dukat ta Aquitaine effettivament inkluda Poitou Angoumois Saintonge Limousin Perigord Bordeaux u Gascony Dan id dukat il qadim għalhekk jikkorrispondi bejn wieħed u ieħor mar reġjun il ġdid Nistgħu ninnutaw ukoll li l entitajiet li dejjem kienu parti mill Aquitaine sa mill aħħar tal Antikita u matul il Medju Evu huma Poitou Angoumois Saintonge Limousin u Perigord Bordeaux u r reġjuni aktar fin nofsinhar ma rritornawx lejn id Dukat tal Aquitaine qabel nofs jew it tieni nofs tas seklu 11 L isem Aquitaine għalhekk kien ikun kompletament rilevanti mil lat storiku u identitari biex jinnomina dan ir reġjun il ġdid Banner ta l Armorial u bandiera ta Nouvelle Aquitaine ĠeografijaQafas territorjali Ir reġjun ta Nouvelle Aquitaine jirrizulta mill għaqda ta tliet awtoritajiet lokali Aquitaine Limousin u Poitou Charentes deċiza bħala parti mir riforma territorjali tal 2014 Jestendi fuq 84 036 komparabbli maz zona tal Awstrija akbar mill Gujana huwa l akbar reġjun fi Franza il kontinent u l barranin flimkien Huwa wieħed mill erba reġjuni kostitwenti tan Nofsinhar ta Franza Ikopri parti mil Lbiċ il Kbir jiġifieri tnax il dipartiment li huma kif ġej f ordni alfabetiku Charente Charente Maritime Correze Creuse Deux Sevres Dordogne Gironde Haute Vienne Landes Lot et Garonne Pyrenees Atlantiques u Vienne Tinkludi l akbar tliet dipartimenti ta Franza metropolitana Gironde Landes u Dordogne li rispettivament 9 976 9 243 u 9 060 jokkupaw terz tal erja tas superfiċje totali tar reġjun Qafas ġeografiku Ir reġjun ta Nouvelle Aquitaine huwa mdawwar ma Pays de la Loire fil majjistral Centre Val de Loire fit tramuntana Auvergne Rhone Alpes fil lvant Occitanie fix Xlokk u Spanja fin nofsinhar Ir reġjun ikopri parti kbira mill Baċir tal Aquitaine u porzjon zgħir tal Baċir ta Pariġi il limitu bejn it tnejn jinsab fil livell tal limitu ta Poitou kif ukoll il plateau ta Limousin li jappartjenu għall Massif Ċentrali u l parti tal punent tal katina tal Pirinej Il qofol tiegħu huwa 102 metres id duna tal Pilat hija l ogħla duna fl Ewropa Foresta tal arznu fuq ix xatt tal punent tal Lag Hourtin u Carcans it tieni l akbar lag tal ilma ħelu fi Franza Il quċċata tal Midi d Ossau titla għal 2 884 metres Pajsaġġ ta Limousin u veduta tal Lag Vassiviere Il Gironde huwa l akbar estwarju fl Ewropa tal Punent Dwieli mill proprjeta Chateau Margaux fil vinja Medoc L estwarju ta Gironde li jservi ta rabta bejn Saintonge Blayais Medoc u l Punent ta Guyenne huwa fih innifsu dinja apparti L akbar estwarju selvaġġ fl Ewropa ikklassifikat bħala park naturali tal baħar mal Pertuis Charentais huwa mdawwar b bassasijiet kbar iċ ċkejken Camargue u għoljiet fejn jiġu prodotti l biċċa l kbira ta l inbejjed kbar ta Bordeaux mill vinji kbar Medoc tax xatt tax xellug tal Garonne Pauillac Margaux Saint Estephe Saint Julien sa Blaye Cotes de Bordeaux u Cotes de bourg mill vinji Blayais u Bourgeais fuq ix xatt tal lemin tad Dordogne Kabini Tchanque fil baċin Arcachon Ankrat fil qalba tal Pirinej Bearn jikkuntrasta t tradizzjonijiet Gaskuni tiegħu mal Pajjiz Bask Ffurmata minn suċċessjoni ta għoljiet u widien b mod ġentili dik tal Gave de Pau li tikkonċentra l kapitali Pau u diversi bliet bħal Orthez u Navarrenx li huma l aktar popolati tinkludi l widien ta Aspe Baretous u Ossau bil Kol d Aubisque L agrikoltura għadha tokkupa post importanti bħalma tagħmel il vitikultura Jurancon Madiran anke jekk is setturi tal aeronawtika u l petrokimiċi huma rapprezentati wkoll Huwa f Bearn li r resorts ewlenin tal isports tax xitwa tar reġjun huma kkonċentrati bħal Artouste Gourette Issarbe La Pierre Saint Martin u Le Somport Duni fuq il gzira ta Oleron Charente Marittima Il wied Baretous jidher mill quċċata Issarbe Pyrenees Atlantiques Ir raħal ta Castelnaud la Chapelle Dordogne Bajja fuq ix xatt tal Lag Biscarrosse Landes Il belt il qadima ta Aubusson Creuse TrasportNew Aquitaine hija reġjun ta tranzitu bejn il baċin ta Pariġi u b mod partikolari Ile de France u l Penizola Iberika izda wkoll bejn il wied tar Rhone u r reġjuni tal Atlantiku u tal Mediterran in Nofsinhar ta Toulouse Din is sitwazzjoni timplika għal diversi snin l izvilupp ta assi ewlenin tat toroq u tal awtostradi notevolment fil qafas tar rotta Estuaires izda wkoll tal linja ta veloċita għolja Pariġi Bordeaux Toulouse Spanja li għandha tagħmilha possibbli li titqassar b mod sinifikanti vjaġġi bil ferrovija Toroq Bosta toroq u awtostradi fir reġjun joħorġu minn Bordeaux u jgħaqqdu maċ ċinturin periferali tiegħu ring road Bordeaux jew awtostrada A630 Minbarra l assi ewlenin li jservu bħala s sinsla tan netwerk tat toroq u tal awtostradi hemm ftit links terminali mfassla biex jiffaċilitaw l aċċess għal zewġ resorts importanti mal baħar fir reġjun Arcachon permezz tal awtostrada A660 u Royan permezz tal intermedjarju ta l N150 parzjalment imtejba għal 2 2 voies Ir ring road ta Bordeaux l awtostrada A630 ġġorr traffiku partikolarment qawwi Binarji tal ferrovija In netwerk ferrovjarju f New Aquitaine huwa organizzat madwar l ibliet ewlenin Bordeaux Limoges Poitiers La Rochelle u Bayonne Il linja ewlenija hija l linja Pariġi Bordeaux permezz ta Poitiers u Angouleme li testendi għal Hendaye Din il linja ilha LGV għal Bordeaux mill 2016 Imbagħad jiġu l linja Pariġi Toulouse li tgħaddi minn Limoges u Brive la Gaillarde u l linja Pariġi La Rochelle li tgħaddi minn Niort It territorju huwa wkoll imxerred minn toroq sekondarji fejn il ferroviji TER Nouvelle Aquitaine jimxu prinċipalment Bis 16 millions vjaġġatur tiegħu fis sena l istazzjon ta Bordeaux Saint Jean huwa bil bosta l aktar importanti reġjonali Passaġġi tal arja Ir reġjun jibbenefika mill prezenza ta diversi infrastrutturi tal ajruporti L ajruport ewlieni huwa Bordeaux Merignac ta livell internazzjonali li jilqa aktar minn sitt miljun passiġġier 2017 fis sena u joffri titjiriet lejn bosta destinazzjonijiet huwa s seba ajruport fi Franza metropolitana il ħames jekk aħna ħlief l ajruporti ta Pariġi It tieni ajruport huwa l Ajruport ta Biarritz Bayonne Anglet li joffri titjiriet lejn diversi pajjizi Ewropej u jieħu ħsieb ftit aktar minn miljun passiġġier hu jikklassifika fis 17 pozizzjoni fil livell ta Franza kontinentali It tielet ajruport fir reġjun l ajruport ta Pau Pyrenees jilqa madwar 650 000 passagers fis sena Wara jiġi l ajruport Bergerac Dordogne Perigord maħluq fl 1990 u li l attendenza tiegħu zdiedet minn 16 000 passagers fl 2002 għal 305 000 fl 2016 imbagħad l ajruport ta Limoges Bellegarde li jilqa kwazi 300 000 passagers fis sena Rotot tal baħar u tax xmajjar Il vapuri tal kruċieri jittrakkaw prinċipalment fil portijiet ta La Rochelle terminal ta La Pallice Verdon sur Mer shuttles għal Royan Pauillac Bordeaux u Bayonne Ir reġjun għandu wkoll bosta xogħlijiet idroelettriċi li dawk ewlenin huma Id diga ta Bort les Orgues EkonomijaL ekonomija tar reġjun hija bbazata fuq diversi pilastri agrikoltura diversifikata sett ta vinji rinomati inbejjed Bordeaux Cognac u Armagnac eaux de vie izda wkoll rwol determinanti fl industrija aeronawtika u spazjali u s setturi tad difiza Arquus il bijoteknoloġiji il kimika u b mod aktar ġenerali xjentifiku riċerka isserraħ fuq netwerk ta universitajiet grandes ecoles jew technopoles kbar Ester technopole f Limoges L Aquitaine l Ġdida tista wkoll tiddependi fuq settur ta l immaġni u diġitali importanti kampus ta l immaġni ta Angouleme belt diġitali futura ta Begles fuq netwerk dens ta negozji zgħar u ta daqs medju fuq il prezenza fit territorju tagħha ta gruppi kbar ta industriji agroalimentari bħala kif ukoll netwerk portwali li jinkludi tliet portijiet kummerċjali kbar li jibbilanċjaw lil xulxin minħabba l pozizzjoni ġeografika tagħhom Port tal baħar kbir ta La Rochelle fit tramuntana Port tal baħar kbir ta Bordeaux fiċ ċentru u port ta Bayonne fin nofsinhar Fl 2013 stħarriġ li sar minn L Express ta kull ġimgħa kklassifika lil Bordeaux fit tieni post fil klassifika tal ibliet Franċizi l aktar favur għan negozju fil kategorija ta bliet b aktar minn 500 000 abitant u l ewwel f termini tal ambjent ekonomiku tiegħu Poitiers La Rochelle u Bayonne jaslu rispettivament fit tieni it tielet u r raba pozizzjoni fost agglomerazzjonijiet ta 100 000 sa 200 000 abitant Id distrett tan negozju ta Meriadeck f Bordeaux baqa fuq skala umana Edukazzjoni GħoljaIr reġjun stabbilixxa lilu nnifsu bħala ċentru ta studenti importanti immaterjalizza mill prezenza ta diversi universitajiet u skejjel ewlenin Huma jappartjenu jew għall Komunita ta Universitajiet u Stabbilimenti ta Aquitaine jew għall Universita Konfederali Leonardo da Vinci Bini tal Universita ta Bordeaux fuq il proprjeta tal universita Talence Pessac Gradignan Politika u amministrazzjoniKap tal belt Bordeaux ġiet innominata bħala l kapitali ta dan ir reġjun kbir Jospita l prefettura reġjonali kif ukoll is servizzi ċentrali tal kunsill reġjonali L eks kapitali tar reġjuni Poitou Charentes u Limousin Poitiers u Limoges jospitaw ċerti servizzi anċillari Kunsill reġjonali Alain Rousset president tal Kunsill Reġjonali ta Nouvelle Aquitaine mill 2016 Il kunsill reġjonali elett fl elezzjoni tal 2015 li jieħu l kariga f Jannar 2016 jinkludi 183 conseillers u huwa ddominat minn maġġoranza tax xellug PopolazzjoniDemografija Evoluzzjoni demografika tar reġjun Nouvelle Aquitaine 1968 1975 1982 1990 1999 2008 2013 2014 2015 4 676 995 4 817 190 4 961 927 5 113 789 5 259 366 5 671 076 5 844 177 5 879 144 5 911 482 Sorsi ċensimenti 1968 2013 2014 2015 L aktar muniċipalitajiet popolati Liste des communes les plus peuplees de la region Nouvelle Aquitaine Sports L isport jipprezenta uċuħ varjati f New Aquitaine u huwa disponibbli f bosta speċjalitajiet Ir rugby jibqa dixxiplina prattikata b mod wiesa rapprezentata minn klabbs bħal Union Bordeaux Begles Stade Rochelais Brive Correze Limousin Athletic Club Stade Montois Rugby Aviron Bayonnais Rugby Pro Soyaux Angouleme XV Charente Section Pau Olympic Biarritz Sporting Union Agen l Unjoni Sportiva Dacquoise l Unjoni Cognac Saint Jean d Angely il Perigueux Dordogne Athletic Club l Stade Poitevin Rugby l Sporting Club Tulliste Correze jew l USA Limoges Logħba tal futbol fl istadium Chaban Delmas f Bordeaux Dixxiplina popolari oħra il futbol mhuwiex limitat għal FC Girondins de Bordeaux u kwazi kull belt għandha l klabb tagħha Chamois Niortais klabb tal futbol it tieni klabb professjonali fir reġjun mill 2012 Pau FC Angouleme Charente FC Trelissac FC qrib Perigueux SO Chatellerault Stade montois Bergerac Perigord FC Stade poitevin FC Fronton tal pelota Bask post liberu f Licq Atherey Dixxiplina popolari ħafna il basketball huwa rapprezentat minn Limoges Cercle Saint Pierre ċampjin Ewropew fl 1993 Elan Bearnais Pau Lacq Orthez Poitiers Basket 86 Basket Landes u Boulazac Basket Dordogne Dixxiplina tradizzjonali b madwar għaxar speċjalitajiet il pelota Baska hija pprattikata prinċipalment fin naħa t isfel tar reġjun Il biċċa l kbira tal bliet u l irħula fil Pajjiz Bask għandhom il pediment jew trinquet tagħhom izda bliet oħra fir reġjun għandhom ukoll tagħmir bħal dan Bordeaux Dax Agen Perigueux Brive Royan Kultura tal ġlied tal barrin L areni Plumacon f Mont de Marsan fil Landes Il parti tan Nofsinhar tar reġjun prinċipalment in Nofsinhar ta Gironde Landes u parti mill Pyrenees Atlantiques hija parzjalment immarkata mill kultura tal ġlied tal barrin kemm jekk fil forma ta novilladas ġlied tal barrin Spanjol jew Portugiz jew tiġrijiet Landes L areni ta Bayonne Mont de Marsan Orthez Mimizan Morlanne jew Dax jikkostitwixxu l istrutturi ewlenin fuq skala kbira izda ħafna komuni rurali ta Chalosse Tursan jew Bearn jospitaw ukoll areni fl 2004 in numru tagħhom kien bejn 160 u 180 Ċerti muniċipalitajiet fit tramuntana ta Gironde Arcachon inkluza l agglomerazzjoni ta Bordeaux Floirac jew saħansitra fin nofsinhar ta Charente Maritime Royan għandhom arena taz zmien posseduti izda dawn minn dak iz zmien ġew meqruda WirtWirt preistoriku Il grotta ta Lascaux hija waħda mis samits ta l arti tal grotta Nekropoli u strutturi megalitċi min Neolitiku Nekropoli ta Bougon Tumulus A Taize nekropoli dolmen 1 Monpalais Nekropoli ta Prisse la Charriere Porte de la Motte de la Jacquille Fontenille Muzew tal Belle Arti ta Angouleme Boxe Necropolis Vervant Maine de BoixeuĊellutti Wirt antik Ir reġjun kien okkupat minn diversi tribujiet ta popli Ċeltiċi Pictons Santons Lemovices Petrocores Nitiobroges u Bituriges Vivisques u popli proto Bask Vasates Boiates Tarusates Tarbelles Cocosates Sotiates Suburates Ossanicidates Le casque d Agris musee d Angouleme Sanglier enseigne de Soulac sur Mer musee d art et d archeologie de Soulac sur Mer Carnyx de Tintignac en Correze Carnyx de Tintignac en Correze Casque en forme de tete d oiseau cygne trouve a Tintignac Referenzi Insee Population Aquitaine Limousin et Poitou Charentes 5 8 millions d habitants en 2012 www insee fr Miġbur 2015 12 23 Delsol Bruno mai 2016 Les collectivites locales en chiffres 2016 PDF bil Franċiz Direction generale des collectivites locales ed Paris p 90 ISBN 978 2 11 138893 2 Arkivjat minn l oriġinal PDF fl 2017 12 08 Parametru mhux magħruf access date injorat għajnuna Iċċekkja l valuri tad data f data għajnuna Estuaire de la Gironde Site Objectifs Biodiversites Source Insee Populations legales 2020 des regions 2016 sur le site de l consulte le 31 janvier 2023 Populations legales 2015 Populations legales 2015 Insee insee fr bil Franċiz Miġbur 2018 01 04