Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Il Park tal Art Mistagħdra ta iSimangaliso li qabel kien magħruf bħala l Park il Kbir tal Art Mistagħdra ta Santa Luċija
Park tal Art Mistagħdra ta' iSimangaliso
Il-Park tal-Art Mistagħdra ta' iSimangaliso (li qabel kien magħruf bħala l-Park il-Kbir tal-Art Mistagħdra ta' Santa Luċija) jinsab mal-kosta tal-Lvant ta' KwaZulu-Natal, l-Afrika t'Isfel, madwar 235 kilometru (146 mil) fit-Tramuntana ta' bit-triq. Il-park huwa t-tielet l-ikbar żona protetta fl-Afrika t'Isfel, b'280 kilometru (170 mil) ta' kosta, mill-fruntiera mal-Mozambique fit-Tramuntana sa Mapelane fin-Nofsinhar tal-estwarju tal-Lag ta' Santa Luċija, u huwa magħmul minn madwar 3,280 km2 (810,000 akru) ta' ekosistemi naturali, ġestiti mill-Awtorità ta' iSimangaliso.
Sit ta' Wirt Dinji
Il-Park tal-Art Mistagħdra ta' iSimangaliso ġie ddeżinjat bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1999.
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' tliet kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (vii) "Post fejn iseħħu fenomeni naturali tal-għaġeb jew fejn hemm żoni ta' ġmiel naturali u ta' importanza estetika eċċezzjonali"; il-kriterju (ix) "Eżempju straordinarju li jirrappreżenta proċessi ekoloġiċi u bijoloġiċi kontinwi sinifikanti fl-evoluzzjoni u fl-iżvilupp ta' ekosistemi u ta' komunitajiet ta' pjanti u ta' annimali terrestri, tal-ilma ħelu, kostali u tal-baħar"; u l-kriterju (x) "Post fejn hemm l-iktar ħabitats naturali importanti u sinifikanti għall-konservazzjoni fil-post tad-diversità bijoloġika, inkluż fejn hemm speċijiet mhedda ta' valur universali straordinarju mill-perspettiva tax-xjenza jew tal-konservazzjoni".
Komponenti
Dan il-park jinkludi:
- il-Lag ta' Santa Luċija;
- ir-Riżerva Naturali ta' Santa Luċija;
- il-Park tal-Bajja Falza (False Bay);
- il-Bajja ta' Kosi;
- ir-Riżerva Naturali tal-Lag ta' Eteza;
- il-Lag ta' Sibhayi;
- ir-Riżerva tal-Baħar ta' Santa Luċija;
- is-Santwarju tal-Baħar ta' Santa Luċija;
- il-Park Nazzjonali tal-Bajja ta' Sodwana;
- ir-Riżerva Naturali ta' Mapelane;
- iż-Żona Protetta tal-Baħar ta' Maputaland;
- il-Kap ta' Vidal;
- Ozabeni;
- Mfabeni;
- iż-Żona tan-Natura Selvaġġa ta' Tewate;
- ir-Riżerva Naturali ta' Mkuze.
Il-park fl-imgħoddi kien magħruf bħala l-Park il-Kbir tal-Art Mistagħdra ta' Santa Luċija, iżda fl-1 ta' Novembru 2007 inbidillu ismu. Il-kelma isimangaliso tfisser "miraklu" jew "xi ħaġa tal-għaġeb" biż-Żulu. L-isem ingħata bħala riżultat tas-sudditu ta' Shaka li jingħad li ntbagħat lejn l-art tat-Tsonga. Meta ġie lura huwa ddeskriva l-ġmiel li ra bħala miraklu.
Parks transfruntiera
Il-park huwa park tal-baħar transfruntier, peress li ż-Żona ta' Konservazzjoni Transfruntiera tal-Bajja ta' Ponta do Ouro-Kosi tagħmel mal-Afrika t'Isfel, mal-Mozambique, u mal-Eswatini. Iż-żona tal-konservazzjoni tal-baħar hija inkluża fiż-Żona ta' Konservazzjoni Transfruntiera taż-Żona l-Kbira ta' Lubombo.
Storja
Sal-1895, il-bajja kienet tospita l-poplu Tsonga u l-ħuta tagħhom, il-kraal. Din hija d-dar oriġinali u naturali tal-poplu Tsonga u ilhom jgħixu hemmhekk għal iktar minn 1,000 sena. Rekords minn baħrin Portugiżi bikrin isemmu li l-inħawi kienu okkupati mill-poplu Tsonga sa iktar 'l isfel lejn in-Nofsinhar. Iż-żona kienet magħrufa bħala Tembeland jew Thongaland, iżda l-isem ma baqax jintuża għall-ħabta tal-bidu tas-seklu 20. Iż-żona kienet immexxija minn fergħa tal-poplu Tsonga magħrufa bħala l-Vahlanganu (Tembe). Il-missjunarju Żvizzeru, ir-Reverendu (magħruf ukoll bħala HA Junod), wettaq studju xjentifiku u etnografiku tal-poplu Tsonga matul il-bidu tas-snin 90 tas-seklu 19 u pproduċa mappa dettaljata, li turi l-okkupazzjoni tal-bajja mill-poplu Tembe. Junod wera fil-mappa tiegħu li l-inħawi kienu magħrufa bħala Tembeland u li l-belt kapitali tal-poplu Tembe kienet tinsab fil-bajja ta' Santa Luċija, u li sal-1906, il-poplu Tsonga kien okkupa l-art minn Santa Luċija sa Valdezia fid-distrett ta' Spelenkon tal-provinċja ta' Transvaal, magħrufa llum il-ġurnata bħala l-Provinċja ta' Limpopo. Il-bajja ta' Santa Luċija u l-Bajja ta' Maputo jinsabu fuq art waħda u huma proprjetà tal-poplu Tsonga. Mill-bajja ta' Santa Luċija sa Maputo nbnew villaġġi tal-poplu Tsonga u dawn ma kinux isseparati minn xi diviżjoni naturali. Madwar Santa Luċija, il-mexxejja kienu l-familja rjali tal-poplu Tembe, filwaqt li madwar Maputo, il-mexxejja kienu l-familja rjali ta' Maputo, li kollha tnisslu mill-fergħa tal-Vahlanganu tal-poplu Tsonga. Madwar Maputo u l-bajja ta' Santa Luċija (Tembeland), il-lingwa mitkellma hi r-Ronga, li skont il-missjunarju Żvizzeru, ir-Reverendu HA Junod, mhix lingwa indipendenti iżda djalett tax-Xitsonga. Skont ir-Reverendu Junod, il-lingwa Ronga tixbaħ ħafna lix-Xitsonga, tant li ma tistax titqies bħala lingwa indipendenti iżda djalett ta' lingwa ikbar li llum hija magħrufa bħala x-Xitsonga.
Santa Luċija fl-1554 kienet tissejjaħ Rio dos Medos do Ouro (jew Rio dos Médãos do Ouro — Xmara tal-Għaram tad-Deheb) minn dawk li baqgħu ħajjin wara l-għarqa tal-vapur Portugiż San Benedittu. F'dak l-istadju, il-ħalq tax-xmara Tugela biss kien magħruf bħala Santa Luċija. Iktar 'il quddiem, fl-1575, ix-xmara ngħata l-isem ta' Tugela. Fit-13 ta' Diċembru 1575, f'jum il-festa ta' Santa Luċija, ta l-isem tal-qaddisa lill-inħawi tal-ħalq tax-xmara.
Fl-1822, Santa Luċija ġiet ipproklamata raħal mill-Brittaniċi. Fl-1895 ġiet ipproklamata r-Riżerva Naturali ta' Santa Luċija, 30 kilometru (19-il mil) fit-Tramuntana tar-raħal. Fl-1971, il-Lag ta' Santa Luċija u l-bajjiet tal-fkieren tal-baħar u tal-qroll ta' Maputaland tniżżlu fil-Konvenzjoni dwar l-Artijiet Mistagħdra ta' Importanza Internazzjonali (il-Konvenzjoni ). F'Diċembru 1999, il-park ġie ddikjarat Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO f'ċerimonja apposta, fejn Nelson Mandela ġie mistieden bħala mistieden speċjali.
Bijodiversità
Il-park ġie pproklamat bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO minħabba l-bijodiversità rikka, l-ekosistemi uniċi u l-ġmiel naturali tiegħu f'żona relattivament żgħira. Ir-raġuni wara d-diversità kbira tal-fawna u tal-flora hi l-varjetà kbira ta' ekosistemi differenti fil-park, li jvarjaw minn skolli tal-qroll u bajjiet tar-ramel għal foresti subtropikali bl-għaram, savanni u artijiet mistagħdra. L-annimali li jgħixu fil-park jinkludu: l-iljunfant, il-leopard, ir-rinoċeront iswed u abjad tan-Nofsinhar, il-buflu tal-Kap, u fl-oċean, balieni, dniefel u fkieren tal-baħar. Il-park jospita wkoll 1,200 kukkudrill u 800 ippopotamu. F'Diċembru 2013, wara 44 sena ta' assenza, l-iljuni Afrikani ġew introdotti mill-ġdid fil-park ta' iSimangaliso.
Hemm irqajja' kbar ta' skolli tal-qroll taħt il-baħar li jospitaw għadd ta' ħut u qroll b'kuluri jgħajtu. Uħud mill-iżjed diversità spettakolari ta' qroll fid-dinja jinsabu fil-Bajja ta' Sodwana. L-iskolli tal-qroll huma miżgħuda bil-qarnit u bil-kalamari li jibdlu l-kulur u li dejjem lesti biex iqarrqu bil-priża. Okkażjonalment jiġu osservati wkoll klieb il-baħar balieni ġganteski fl-ilmijiet, b'ħalqhom miftuħ beraħ biex jieklu kemm jifilħu plankton.
Ġew irreġistrati 24 speċi ta' molluski bivalvi fil-Lag ta' Santa Luċija, li jikkostitwixxi parti konsiderevoli mill-park.
Referenzi
- ^ a b ċ Centre, UNESCO World Heritage. "iSimangaliso Wetland Park". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2024-01-23.
- ^ "Lubombo - Peace Parks Foundation" (bl-Ingliż). 2018-07-18. Miġbur 2024-01-23.
- ^ "Transfrontier Conservation Areas - Swaziland National Trust Commission". web.archive.org. 2020-08-11. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2020-08-11. Miġbur 2024-01-23.
- ^ Mathebula, Mandla (2002), 800 Years of Tsonga History: 1200-2000, Burgersfort: Sasavona Publishers u Booksellers Pty Ltd.
- ^ Junod, H.A. (1927). The Life of a South African Tribe, vol. I: Social Life. Londra: Macmillan.
- ^ Xavier Botelho, Sebastião (1835). Memoria estatistica sobre os dominios portuguezes na Africa Oriental, Volume 1 (bil-Portugiż). Liżbona: Typ. de José Baptista Morando. p. 77.
- ^ Contributor, Guest (2013-12-24). "Lions return to iSimangaliso in memory of Mandela" (bl-Ingliż). Miġbur 2024-01-23.
- ^ Nel, H. A., Perissinotto, R. & Taylor, R. H. 2012. Diversity of bivalve molluscs in the St. Lucia Estuary, with an annotated and illustrated checklist. African Invertebrates 53 (2): 503-525.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Park tal Art Mistagħdra ta' iSimangaliso, X'inhi Park tal Art Mistagħdra ta' iSimangaliso? Xi tfisser Park tal Art Mistagħdra ta' iSimangaliso?
Il Park tal Art Mistagħdra ta iSimangaliso li qabel kien magħruf bħala l Park il Kbir tal Art Mistagħdra ta Santa Luċija jinsab mal kosta tal Lvant ta KwaZulu Natal l Afrika t Isfel madwar 235 kilometru 146 mil fit Tramuntana ta bit triq Il park huwa t tielet l ikbar zona protetta fl Afrika t Isfel b 280 kilometru 170 mil ta kosta mill fruntiera mal Mozambique fit Tramuntana sa Mapelane fin Nofsinhar tal estwarju tal Lag ta Santa Luċija u huwa magħmul minn madwar 3 280 km2 810 000 akru ta ekosistemi naturali ġestiti mill Awtorita ta iSimangaliso Il Park tal Art Mistagħdra ta iSimangaliso Sit ta Wirt DinjiIl Park tal Art Mistagħdra ta iSimangaliso ġie ddezinjat bħala Sit ta Wirt Dinji tal UNESCO fl 1999 Il valur universali straordinarju tas sit ġie rrikonoxxut abbazi ta tliet kriterji tal għazla tal UNESCO il kriterju vii Post fejn iseħħu fenomeni naturali tal għaġeb jew fejn hemm zoni ta ġmiel naturali u ta importanza estetika eċċezzjonali il kriterju ix Ezempju straordinarju li jirrapprezenta proċessi ekoloġiċi u bijoloġiċi kontinwi sinifikanti fl evoluzzjoni u fl izvilupp ta ekosistemi u ta komunitajiet ta pjanti u ta annimali terrestri tal ilma ħelu kostali u tal baħar u l kriterju x Post fejn hemm l iktar ħabitats naturali importanti u sinifikanti għall konservazzjoni fil post tad diversita bijoloġika inkluz fejn hemm speċijiet mhedda ta valur universali straordinarju mill perspettiva tax xjenza jew tal konservazzjoni KomponentiImmaġni satellitari tal park bil konfini ta diversi zoni ta konservazzjoni mmarkati bl isfar Dan il park jinkludi il Lag ta Santa Luċija ir Rizerva Naturali ta Santa Luċija il Park tal Bajja Falza False Bay il Bajja ta Kosi ir Rizerva Naturali tal Lag ta Eteza il Lag ta Sibhayi ir Rizerva tal Baħar ta Santa Luċija is Santwarju tal Baħar ta Santa Luċija il Park Nazzjonali tal Bajja ta Sodwana ir Rizerva Naturali ta Mapelane iz Zona Protetta tal Baħar ta Maputaland il Kap ta Vidal Ozabeni Mfabeni iz Zona tan Natura Selvaġġa ta Tewate ir Rizerva Naturali ta Mkuze Il park fl imgħoddi kien magħruf bħala l Park il Kbir tal Art Mistagħdra ta Santa Luċija izda fl 1 ta Novembru 2007 inbidillu ismu Il kelma isimangaliso tfisser miraklu jew xi ħaġa tal għaġeb biz Zulu L isem ingħata bħala rizultat tas sudditu ta Shaka li jingħad li ntbagħat lejn l art tat Tsonga Meta ġie lura huwa ddeskriva l ġmiel li ra bħala miraklu Parks transfruntieraIl park huwa park tal baħar transfruntier peress li z Zona ta Konservazzjoni Transfruntiera tal Bajja ta Ponta do Ouro Kosi tagħmel mal Afrika t Isfel mal Mozambique u mal Eswatini Iz zona tal konservazzjoni tal baħar hija inkluza fiz Zona ta Konservazzjoni Transfruntiera taz Zona l Kbira ta Lubombo StorjaVeduta tal bajja lejn in Nofsinhar qrib is sit tal kampeġġ fil Kap ta Vidal Sal 1895 il bajja kienet tospita l poplu Tsonga u l ħuta tagħhom il kraal Din hija d dar oriġinali u naturali tal poplu Tsonga u ilhom jgħixu hemmhekk għal iktar minn 1 000 sena Rekords minn baħrin Portugizi bikrin isemmu li l inħawi kienu okkupati mill poplu Tsonga sa iktar l isfel lejn in Nofsinhar Iz zona kienet magħrufa bħala Tembeland jew Thongaland izda l isem ma baqax jintuza għall ħabta tal bidu tas seklu 20 Iz zona kienet immexxija minn fergħa tal poplu Tsonga magħrufa bħala l Vahlanganu Tembe Il missjunarju Zvizzeru ir Reverendu magħruf ukoll bħala HA Junod wettaq studju xjentifiku u etnografiku tal poplu Tsonga matul il bidu tas snin 90 tas seklu 19 u pproduċa mappa dettaljata li turi l okkupazzjoni tal bajja mill poplu Tembe Junod wera fil mappa tiegħu li l inħawi kienu magħrufa bħala Tembeland u li l belt kapitali tal poplu Tembe kienet tinsab fil bajja ta Santa Luċija u li sal 1906 il poplu Tsonga kien okkupa l art minn Santa Luċija sa Valdezia fid distrett ta Spelenkon tal provinċja ta Transvaal magħrufa llum il ġurnata bħala l Provinċja ta Limpopo Il bajja ta Santa Luċija u l Bajja ta Maputo jinsabu fuq art waħda u huma proprjeta tal poplu Tsonga Mill bajja ta Santa Luċija sa Maputo nbnew villaġġi tal poplu Tsonga u dawn ma kinux isseparati minn xi divizjoni naturali Madwar Santa Luċija il mexxejja kienu l familja rjali tal poplu Tembe filwaqt li madwar Maputo il mexxejja kienu l familja rjali ta Maputo li kollha tnisslu mill fergħa tal Vahlanganu tal poplu Tsonga Madwar Maputo u l bajja ta Santa Luċija Tembeland il lingwa mitkellma hi r Ronga li skont il missjunarju Zvizzeru ir Reverendu HA Junod mhix lingwa indipendenti izda djalett tax Xitsonga Skont ir Reverendu Junod il lingwa Ronga tixbaħ ħafna lix Xitsonga tant li ma tistax titqies bħala lingwa indipendenti izda djalett ta lingwa ikbar li llum hija magħrufa bħala x Xitsonga Santa Luċija fl 1554 kienet tissejjaħ Rio dos Medos do Ouro jew Rio dos Medaos do Ouro Xmara tal Għaram tad Deheb minn dawk li baqgħu ħajjin wara l għarqa tal vapur Portugiz San Benedittu F dak l istadju il ħalq tax xmara Tugela biss kien magħruf bħala Santa Luċija Iktar il quddiem fl 1575 ix xmara ngħata l isem ta Tugela Fit 13 ta Diċembru 1575 f jum il festa ta Santa Luċija ta l isem tal qaddisa lill inħawi tal ħalq tax xmara Fl 1822 Santa Luċija ġiet ipproklamata raħal mill Brittaniċi Fl 1895 ġiet ipproklamata r Rizerva Naturali ta Santa Luċija 30 kilometru 19 il mil fit Tramuntana tar raħal Fl 1971 il Lag ta Santa Luċija u l bajjiet tal fkieren tal baħar u tal qroll ta Maputaland tnizzlu fil Konvenzjoni dwar l Artijiet Mistagħdra ta Importanza Internazzjonali il Konvenzjoni F Diċembru 1999 il park ġie ddikjarat Sit ta Wirt Dinji tal UNESCO f ċerimonja apposta fejn Nelson Mandela ġie mistieden bħala mistieden speċjali BijodiversitaIppopotamu fil Park tal Art Mistagħdra ta iSimangaliso Il park ġie pproklamat bħala Sit ta Wirt Dinji tal UNESCO minħabba l bijodiversita rikka l ekosistemi uniċi u l ġmiel naturali tiegħu f zona relattivament zgħira Ir raġuni wara d diversita kbira tal fawna u tal flora hi l varjeta kbira ta ekosistemi differenti fil park li jvarjaw minn skolli tal qroll u bajjiet tar ramel għal foresti subtropikali bl għaram savanni u artijiet mistagħdra L annimali li jgħixu fil park jinkludu l iljunfant il leopard ir rinoċeront iswed u abjad tan Nofsinhar il buflu tal Kap u fl oċean balieni dniefel u fkieren tal baħar Il park jospita wkoll 1 200 kukkudrill u 800 ippopotamu F Diċembru 2013 wara 44 sena ta assenza l iljuni Afrikani ġew introdotti mill ġdid fil park ta iSimangaliso Hemm irqajja kbar ta skolli tal qroll taħt il baħar li jospitaw għadd ta ħut u qroll b kuluri jgħajtu Uħud mill izjed diversita spettakolari ta qroll fid dinja jinsabu fil Bajja ta Sodwana L iskolli tal qroll huma mizgħuda bil qarnit u bil kalamari li jibdlu l kulur u li dejjem lesti biex iqarrqu bil priza Okkazjonalment jiġu osservati wkoll klieb il baħar balieni ġganteski fl ilmijiet b ħalqhom miftuħ beraħ biex jieklu kemm jifilħu plankton Ġew irreġistrati 24 speċi ta molluski bivalvi fil Lag ta Santa Luċija li jikkostitwixxi parti konsiderevoli mill park Referenzi a b ċ Centre UNESCO World Heritage iSimangaliso Wetland Park UNESCO World Heritage Centre bl Ingliz Miġbur 2024 01 23 Lubombo Peace Parks Foundation bl Ingliz 2018 07 18 Miġbur 2024 01 23 Transfrontier Conservation Areas Swaziland National Trust Commission web archive org 2020 08 11 Arkivjat minn l oriġinal fl 2020 08 11 Miġbur 2024 01 23 Mathebula Mandla 2002 800 Years of Tsonga History 1200 2000 Burgersfort Sasavona Publishers u Booksellers Pty Ltd Junod H A 1927 The Life of a South African Tribe vol I Social Life Londra Macmillan Xavier Botelho Sebastiao 1835 Memoria estatistica sobre os dominios portuguezes na Africa Oriental Volume 1 bil Portugiz Lizbona Typ de Jose Baptista Morando p 77 Contributor Guest 2013 12 24 Lions return to iSimangaliso in memory of Mandela bl Ingliz Miġbur 2024 01 23 Nel H A Perissinotto R amp Taylor R H 2012 Diversity of bivalve molluscs in the St Lucia Estuary with an annotated and illustrated checklist African Invertebrates 53 2 503 525