Repubblika Dominikana

Ir-Repubblika Dominicana (kultant magħrufa bħala Repubblika Dominikana; bl-Ispanjol: República Dominicana), hi nazzjon fuq il-gżira ta' , parti mill-arċipelagu tal- fir-reġjun tal-. Il-punent tal-gżira hija okkupata mill-nazzjon tal-Ħaiti, li jiffurmaw il-Ħispanjola waħda miż-żewġ gżejjer tal-Karibew, flimkien ma' , li hija maqsuma bejn żewġ pajjiżi. Kemm mill-erja u minn popolazzjoni, ir-Repubblika Dominicana hija t-tieni l-akbar nazzjon fil-Karibew (wara Kuba), b'48,442 kilometru kwadru u madwar 10 miljun ruħ.

Repubblika Dominicana República Dominicana
Mottu: "Dios, Patria, Libertad" "Alla, Patrija, Libertà"
Innu nazzjonali:  "Innu Nazzjonali
Belt kapitali		19°00′N 70°40′W / 19°N 70.667°W / 19; -70.667
Lingwi uffiċjali		Spanjol
Gvern		, u
-
-
-	minn Franza	7 ta' Novembru, 1808
-	minn Spanja	1 ta' Diċembru, 1821
-	mill-Ħaiti	27 ta' Frar, 1844
-	minn Spanja	16 ta' Awwissu, 1865
Erja
-	Total	48,442 km^2 (130) 18,704 mil kwadru
-	Ilma ()	0.7
Popolazzjoni
-	ċensiment tal-2010	9,445,281
-	Densità	193.6/km^2 (60) 501.5/mili kwadri
()		stima tal-2012
-	Total	$98.747 biljun
-		$9,646
(nominali)		stima tal-2012
-	Total	$58.996 biljun
-		$5,762
(2013)		▲ 0.702 (medju) ()
		()
Żona tal-ħin		Atlantiku (-4)
Kodiċi telefoniku		+1-809, +1-829, +1-849

La Hispaniola hija waħda miż-żewġ gżejjer tal-Karibew biss, flimkien ma 'Saint Martin, li hija kondiviża minn żewġ stati sovrani. Huwa t-tieni l-akbar nazzjon fl-Antilles skont l-erja (wara Kuba) b’48,671 kilometru kwadru (18,792 sq mi), u t-tieni l-akbar skont il-popolazzjoni, b'madwar 11.4 miljun ruħ fl-2024, li minnhom madwar 3.6 miljun jgħixu fl- żona metropolitana ta’ Santo Domingo, il-belt kapitali

In-nies indiġeni Taíno kienu abitaw Hispaniola qabel il-wasla tal-Ewropej, u qasmuha f'ħames kapijiet. Christopher Columbus talab il-gżira għal Kastilja, inżul hemmhekk fl-ewwel vjaġġ tiegħu fl-1492. Il-kolonja ta' Santo Domingo saret is-sit ta' l-ewwel insedjament Ewropew permanenti fl-Ameriki. Fl-1697, Spanja rrikonoxxiet il-ħakma Franċiża fuq it-terz tal-punent tal-gżira, li saret l-istat indipendenti tal-Ħaiti fl-1804. Grupp ta' Dumnikani keċċew lill-gvernatur Spanjol u ddikjaraw l-indipendenza minn Spanja f'Novembru 1821, iżda ġew annessi minn Ħaiti fi Frar 1822. L-Indipendenza waslet 22 sena wara fl-1844, wara r-rebħa fil-Gwerra tal-Indipendenza tad-Dumnikani. Matul it-72 sena li ġejjin, ir-Repubblika Dominicana esperjenzat diversi gwerer ċivili, invażjonijiet falluti tal-Ħaiti, u ritorn qasir għall-istatus kolonjali Spanjol, qabel ma tkeċċiet b'mod permanenti lill-Ispanjoli matul il-Gwerra tar-Restawr Dominicana tal-1863-1865. Mill-1930, iddeċidiet id-dittatorjat ta' Rafael Leónidas Trujillo sal-qtil tiegħu fl-1961. Juan Bosch ġie elett president fl-1962, iżda ġie depożitat f'kolp ta' stat militari fl-1963. Gwerra ċivili fl-1965 kienet segwita mill-gvern ta' Joaquín Balaguer (1966-). 1978 u 1986-1996). Mill-1978, ir-Repubblika Dominicana mxiet lejn demokrazija rappreżentattiva.

Ir-Repubblika Dominicana għandha l-akbar ekonomija fir-reġjun tal-Karibew u s-seba' l-akbar fl-Amerika Latina. Matul l-aħħar 25 sena, ir-Repubblika Dominicana kellha l-ekonomija li qed tikber b'rata mgħaġġla fl-Emisfera tal-Punent, b'rata medja ta' tkabbir tal-PGD reali ta' 5.3% bejn l-1992 u l-2018. It-tkabbir tal-PGD fl-2014 u l-2015 laħaq 7.3 u 7.0%, rispettivament, il- l-ogħla fl-Emisferu tal-Punent. It-tkabbir reċenti kien immexxi mill-kostruzzjoni, il-manifattura, it-turiżmu u l-minjieri. Il-pajjiż huwa s-sit tat-tielet l-akbar minjiera tad-deheb (f'termini ta' produzzjoni) fid-dinja, il-minjiera Pueblo Viejo.

Ir-Repubblika Dominicana hija l-aktar destinazzjoni li jżuruha nies fil-Karibew. Il-korsijiet tal-golf u r-resorts matul is-sena kollha huma attrazzjonijiet ewlenin. Nazzjon ġeografikament divers, ir-Repubblika Dominicana hija dar kemm għall-ogħla quċċata tal-muntanji fil-Karibew, Pico Duarte, kif ukoll l-akbar lag u l-iktar punt baxx fil-Karibew, Lago Enriquillo. Il-gżira għandha temperatura medja ta' 26 °C (78.8 °F) u diversità klimatika u bijoloġika kbira. Il-pajjiż huwa wkoll is-sit tal-ewwel katidral, kastell, monasteru u fortizza mibnija fl-Ameriki, li jinsabu fiż-Żona Kolonjali ta' Santo Domingo, Sit ta' Wirt Dinji.

Popolazzjoni ta' Santo Domingo fl-2023: 965,040 abitant, Densità 866.75 abitant/km². Santo Domingo għandu Klima Tropikali Am monsoon.

Oriġinarjament il-Gżira ta' Hispaniola kienet imsejħa mit-Taínos (abitanti Aboriġinali) bħala Quisqueya u l-Kontinent tal-Amerika kien jissejjaħ Abya Yala.

Kważi żewġ terzi tal-erja tal-wiċċ tal-Gżira Hispaniola tappartjeni lir-Repubblika Dominicana b'64%.

Ir-Repubblika Dominicana Fronetars: total: 376 km, pajjiżi tal-fruntiera (1): Ħaiti 376 km.

Etimoloġija

L-isem Dumnikan ġej minn San Duminku, il-qaddis patrun tal-astronomi u fundatur tal-Ordni Dumnikan. L-Ordni Dumnikan stabbilixxa dik li llum hi magħrufa bħala l-Università Awtonoma ta' Santo Domingo, l-ewwel università fid-Dinja l-Ġdida.

Għal ħafna mill-istorja tagħha, sal-indipendenza, il-kolonja kienet magħrufa sempliċement bħala Santo Domingo u baqgħet tkun magħrufa bħala tali bl-Ingliż u bil-Malti sal-bidu tas-seklu 20. Ir-residenti kienu jissejħu "Dominikani" (Dominikani), il-forma aġġettiva ta' "Domingo", u bħala tali, ir-rivoluzzjonarji sejħu lill-pajjiż indipendenti ġdid tagħhom ir-"Repubblika Dominicana" (ir-Repubblika Dominicana).

Fl-innu nazzjonali tar-Repubblika Dominicana, jintuża t-terminu poetiku "Quisqueyans" (Quisqueyanos) minflok "Dominikani". Il-kelma "Quisqueya" ġejja mil-lingwa Taino u tfisser "omm l-artijiet." Huwa spiss użat fil-kanzunetti bħala isem ieħor għall-pajjiż. L-isem tal-pajjiż bl-Ingliż huwa spiss imqassar għal "id-DR" (la RD), iżda dan mhux komuni bl-Ispanjol.

Storja

Era prekolombjana

Il-gżejjer tal-Karibew ġew stabbiliti għall-ewwel darba madwar 6,000 sena ilu minn popli kaċċaturi u jiġbru li joriġinaw mill-Amerika Ċentrali jew it-Tramuntana tal-Amerika t'Isfel. L-antenati tat-Tainos li jitkellmu bl-Arawak marru lejn il-Karibew mill-Amerika t'Isfel matul l-ewwel millennju QK, li wasal f’Hispaniola madwar is-sena 600 AD Dawn in-nies Arawak kienu ddedikati għall-agrikoltura, is-sajd, il-kaċċa u l-ġbir, u l-produzzjoni mifruxa ta' prodotti taċ-ċeramika. L-istimi tal-popolazzjoni ta 'Hispaniola fl-1492 ivarjaw ħafna, minn għexieren ta' eluf għal 2,000,000. Fl-1492, il-gżira kienet maqsuma f'ħames kapijiet Taíno. L-isem Taíno għall-gżira kollha kien Ayiti jew Quisqueya.

Kolonizzazzjoni Ewropea

Kristofru Kolombu wasal il-gżira fil-5 ta' Diċembru, 1492, waqt l-ewwel mill-erba' vjaġġi tiegħu lejn l-Amerika. Huwa talab l-art għal Spanja u sejħilha Hispaniola, minħabba l-klima u l-art differenti tagħha, li fakkruh fil-pajsaġġ Spanjol. Inizjalment, wara relazzjonijiet ta' ħbiberija, it-Taíno rreżistiet il-konkwista, immexxija mill-kap Anacaona ta' Xaragua u l-eks żewġha, il-kap Caonabo ta' Maguana, kif ukoll il-kapijiet Guacanagaríx, Guamá, Hatuey u Enriquillo. Is-suċċessi ta' dan tal-aħħar qalgħu lin-nies tiegħu enklavi awtonoma fil-gżira. Ftit snin wara l-1492, il-popolazzjoni Taíno kienet naqset drastikament, minħabba l-ġidri, il-ħosba u mard ieħor li wasal mal-Ewropej. Fl-1493, faqqa’ ġlied bejn l-Ispanjol u t-Taínos, li rriżulta fil-mewt ta' 39 Spanjol u l-qerda tal-forti tagħhom, La Navidad. Fl-1496, Bartholomew Columbus, ħu Christopher, bena l-belt ta' Santo Domingo, l-ewwel insedjament permanenti tal-Ewropa tal-Punent fid-"Dinja l-Ġdida." L-Ispanjol ħolqu ekonomija tal-pjantaġġuni.

L-aħħar rekord ta' Taínos pur fil-pajjiż kien mill-1864. Anke hekk, il-wirt bijoloġiku Taíno baqa' ħaj, minħabba t-taħlit. Reġistri taċ-ċensiment mill-1514 juru li 40% tal-irġiel Spanjoli f’Santo Domingo kienu miżżewġin ma' nisa Taíno, u xi Dumnikani tal-lum għandhom antenati Taíno. Wara l-qerda kważi totali tal-popolazzjoni Taíno, seħħet reżistenza b'suċċess bejn l-1519 u l-1534. Fittex kenn fil-muntanji Bahoruco, it-Taínos għamlu rejd fil-pjantaġġuni Spanjoli u nnegozjaw l-ewwel tregwa bejn kap Amerindju u monarka Ewropew. It-Tainos ġew maħfura u ngħataw il-belt u l-karta tagħhom stess. L-iskjavi Afrikani ġew importati biex jieħdu post it-Taínos li qed jonqsu.

Fiż-żmien tat-Trattat ta' Ryswick fl-1697, li ċediet it-terz tal-punent tal-gżira lil Franza, il-popolazzjoni ta' Santo Domingo kienet tikkonsisti fi ftit eluf ta' abjad, madwar 30,000 skjav iswed, u ftit Tainos. Sal-1789, il-popolazzjoni kienet kibret għal 125,000, iżda Santo Domingo baqgħet waħda mill-inqas kolonji Spanjoli għonja u strateġikament importanti fid-Dinja l-Ġdida. Il-kompożizzjoni tal-popolazzjoni ta' Saint-Domingue kienet tikkuntrasta bil-kbir ma' dik tal-kolonja ġirien Franċiża ta' Saint-Domingue, l-aktar kolonja sinjura fil-Karibew u li l-popolazzjoni tagħha ta' nofs miljun kienet 90% skjavi u erba' darbiet aktar numeruża minn Saint-Domingue.

Fl-1795, Spanja ċediet Santo Domingo lil Franza bit-Trattat ta' Basel bħala riżultat tat-telfa tagħha fil-Gwerra tal-Pirenej. Saint-Domingue kiseb l-indipendenza bħala Ħaiti minn Franza fl-1 ta' Jannar 1804. Fl-1809, il-Franċiżi tkeċċew mill-gżira u Saint-Domingue reġa' lura għall-ħakma Spanjola.

Indipendenza effimera

Wara tużżana snin ta' skuntentizza u plottijiet ta' indipendenza falluti minn diversi gruppi tal-oppożizzjoni, inkluż rewwixta falluta tal-1812 immexxija minn konspiraturi Dumnikani José Leocadio, Pedro de Seda u Pedro Henríquez, l-eks logutenent gvernatur (amministratur anzjan) ta' Santo Domingo, José Núñez de Cáceres. , iddikjarat l-indipendenza tal-kolonja mill-kuruna Spanjola bħala l-Ħaiti Spanjol fit-30 ta' Novembru, 1821. Dan il-perjodu huwa magħruf ukoll bħala l-Indipendenza ta' ħajja qasira.

Okkupazzjoni Ħaiti ta' Santo Domingo (1822-1844)

Ir-repubblika l-ġdida indipendenti spiċċat xahrejn wara, meta ġiet okkupata u annessa minn Ħaiti, dak iż-żmien taħt it-tmexxija ta' Jean-Pierre Boyer. Kif Toussaint Louverture kien għamel għoxrin sena qabel, il-Ħaiti abolixxew l-iskjavitù. It-tentattivi ta' Boyer biex iqassam l-art mill-ġdid kienu f'kunflitt mas-sistema ta' pussess tal-art komunali, li kienet ħarġet bl-ekonomija tal-baqar, u xi nies kienu rrisentjati li jkunu mġiegħla jkabbru uċuħ tar-raba 'taħt il-Kodiċi Rurali ta' Boyer u Joseph Balthazar Inginac. Fiż-żoni rurali u muntanjużi imħatteb, l-amministrazzjoni ta' Ħaiti kienet ġeneralment wisq ineffiċjenti biex tinforza l-liġijiet tagħha stess. Kien fil-belt ta' Santo Domingo fejn l-effetti tal-okkupazzjoni nħassu bl-aktar mod akut, u kien hemm li oriġina l-moviment tal-indipendenza.

Il-kostituzzjoni ta' Ħaiti pprojbixxa lill-elite bojod milli jkollhom art, u l-familji ewlenin tal-proprjetarji Dumnikani ġew imċaħħda bil-forza mill-proprjetà tagħhom. Ħafna emigraw, ġeneralment bl-appoġġ ta' uffiċjali Ħaiti li akkwistaw l-artijiet tagħhom. Il-Ħaiti kkonfiskaw il-proprjetà kollha tal-knisja, iddeportaw lill-kleru barrani kollu, u qatgħu r-rabtiet tal-kleru li kien fadal mal-Vatikan. Il-livelli kollha tal-edukazzjoni waqgħu; L-università ngħalqet, peress li baqgħet mingħajr riżorsi u mingħajr studenti, u żgħażagħ Dumnikani bejn 16 u 25 sena ġew reklutati fl-armata ta' Ħaiti. It-truppi ta' okkupazzjoni ta' Boyer, li kienu fil-biċċa l-kbira tad-Dumnikani, ma tħallsux u kellhom “jfittxu u jisirqu” ċivili Dumnikani. Ħaiti imponiet taxxi kbar fuq il-poplu Dumnikan.

L-Ewwel Repubblika (1844-1861)

Fl-1838, Juan Pablo Duarte waqqaf soċjetà sigrieta msejħa La Trinitaria, li fittxet l-indipendenza sħiħa ta' Santo Domingo mingħajr ebda intervent barrani. Barra minn hekk Francisco del Rosario Sánchez u Ramón Matías Mella, minkejja li ma kinux fost il-membri fundaturi La Trinitaria, kienu deċiżivi fil-ġlieda għall-indipendenza. Duarte, Mella u Sánchez huma meqjusa bħala l-Missirijiet Fundaturi tar-Repubblika Dominicana.

Fis-27 ta' Frar, 1844, membri ta' La Trinitaria, issa mmexxija minn Tomás Bobadilla, iddikjaraw l-indipendenza ta' Ħaiti. It-Trinitarji kienu appoġġjati minn Pedro Santana, rancher għani, li sar ġenerali fl-armata tar-repubblika li bdiet. Id-deċennji ta' wara kienu mimlija tirannija, fazzjonaliżmu, tbatija ekonomika, bidliet rapidi fil-gvern, u eżilju għall-avversarji politiċi. Archrivals Santana u Buenaventura Báez kellhom il-poter il-biċċa l-kbira tal-ħin, it-tnejn ħadu deċiżjoni arbitrarja. Huma ppromwovew pjanijiet li jikkompetu biex jingħaqdu n-nazzjon il-ġdid ma' qawwa kbira. L-ewwel kostituzzjoni tar-Repubblika Dominicana ġiet adottata fis-6 ta' Novembru, 1844. Il-popolazzjoni tar-Repubblika Dominicana fl-1845 kienet madwar 230,000 ruħ (100,000 abjad; 40,000 iswed; u 90,000 mulatto).

F'Marzu 1844, Ħaiti invadiet il-pajjiż, iżda d-Dumnikani għamlu oppożizzjoni iebsa u kkaġunaw diżgrazzji kbar lill-Ħaiti. Sal-15 ta' April, il-forzi Dumnikani kienu għelbu lill-forzi Ħaiti kemm fuq l-art kif ukoll fuq il-baħar. Fil-bidu ta' Lulju, 1844, is-segwaċi ta' Duarte ħeġġew lis-segwaċi tiegħu biex jassumu t-titlu ta’ President tar-Repubblika. Duarte aċċetta, iżda biss jekk ġew organizzati elezzjonijiet ħielsa. Madankollu, il-forzi ta’ Santana ħadu Santo Domingo fit-12 ta' Lulju u ddikjaraw lil Santana ħakkiem tar-Repubblika Dominicana. Santana mbagħad tefgħet il-ħabs lil Mella, Duarte u Sánchez. Fis-27 ta' Frar, 1845, Santana eżegwixxa lil María Trinidad Sánchez, erojina ta’ La Trinitaria, u oħrajn għal konfoffa.

F'Awwissu 1845, il-Ħaiti reġgħet ippruvat tirbaħ ir-Repubblika Dominicana, iżda l-forzi Ħaitis ġew megħluba wara gwerra qasira. Wara li għeleb invażjoni ġdida ta' Ħaiti f'April 1849 fil-Battalja ta' Las Carreras, Santana mxiet fuq Santo Domingo u keċċa lill-President Manuel Jimenes (li kien waqqa' lil Santana bħala president) f'kolp ta' stat. Fuq il-ħeġġa tiegħu, il-Kungress eleġġa lil Buenaventura Báez bħala president, iżda Báez ma' kienx lest li jservi bħala l-pupazz ta' Santana. F'Novembru-Diċembru 1849, il-baħrin Dumnikani attakkaw il-kosta ta' Ħaiti, qerdu l-ibliet kostali, sa Dame Marie, u mmassakru l-ekwipaġġi tal-vapuri tal-għadu maqbuda. Ir-raba’ u l-aħħar invażjoni ta' Ħaiti fl-1855 ġiet megħluba, li rriżultat f'eluf ta' mwiet.

Fl-1853, Santana ġie elett president għat-tieni mandat tiegħu, u ġiegħel lil Báez fl-eżilju. Tliet snin wara, innegozja trattat li jikri parti mill-Peniżola Samaná lil kumpanija Amerikana magħrufa bħala Santo Domingo Samaná Bay Company; l-oppożizzjoni popolari ġegħlitu jabdika, u ppermettiet lil Báez jirritorna u jieħu l-poter. Bit-teżor eżawrit, Báez stampa tmintax-il miljun peso mhux garantit, xtara l-uċuħ tar-raba' tat-tabakk tal-1857 b’din il-munita, u esportaha bi flus kontanti bi profitti enormi għalih u s-segwaċi tiegħu. Il-pjanti tat-tabakk ta' Cibao, li kienu mħassra meta seħħet l-iperinflazzjoni, irribellaw u ffurmaw gvern ġdid immexxi minn José Desiderio Valverde u bbażat f'Santiago de los Caballeros. F'Lulju 1857, il-Ġeneral Juan Luis Franco Bidó assedja lil Santo Domingo. Il-gvern ta' Cibao iddikjara amnestija għall-eżiljati u Santana reġa' lura u rnexxielu jieħu post Franco Bidó f'Settembru 1857. Wara sena ta' gwerra ċivili, Santana qabad Santo Domingo f'Ġunju 1858, waqqa' lil Báez u Valverde u installa lilu nnifsu bħala president.

Repubblika tar-Restawr

Fl-1861, wara li tefa' l-ħabs, eżilja u eżekuta ħafna mill-avversarji tiegħu u minħabba raġunijiet politiċi u ekonomiċi, Santana talab lir-Reġina Isabel II ta' Spanja biex terġa' tieħu l-kontroll tar-Repubblika Dominicana. Spanja, li ma kinitx aċċettat it-telf tal-kolonji Amerikani tagħha 40 sena qabel, reġgħet għamlet lill-pajjiż kolonja. Il-gżira kienet okkupata minn 30,000 suldat Spanjol imsaħħa minn battaljuni ta' voluntiera Kubani u Puertorikani u 12,000 Dumnikani li allinjaw ruħhom mal-forzi Spanjoli. Ħaiti, jibżgħu mill-istabbiliment mill-ġdid ta' Spanja bħala qawwa kolonjali, ipprovda kenn u loġistika lir-rivoluzzjonarji li kienu qed ifittxu li jerġgħu jistabbilixxu n-nazzjon indipendenti. Il-gwerra ċivili li rriżultat, magħrufa bħala l-Gwerra tar-Restawr, qatlet aktar minn 50,000 ruħ.

Il-Gwerra tar-Restawr bdiet fis-16 ta' Awissu, 1863. Il-gwarniġġjon Spanjol f'Santiago kienet sfurzata tirtira lejn Puerto Plata f’nofs Settembru. Id-Dumnikani bbumbardjaw il-port ta' Puerto Plata u qerdu ħafna mill-belt. Fin-nofsinhar, il-forzi Spanjoli rnexxielhom ikeċċu lir-ribelli minn diversi bliet. Madankollu, il-qbid ta 'Azua wera li kien impriża għalja, b'xahrejn ta' ġlied u telf sinifikanti ta 'ħajja għall-Ispanjol. Il-forzi Spanjoli f'Kuba attakkaw u qabdu lil Monte Cristi, iżda sofrew diżgrazzji kbar. Wara kważi sentejn ta 'ġlied, Spanja abbandunat il-gżira f'Lulju 1865. Wieħed storiku militari jistma l-vittmi Spanjoli għal 10,888 maqtula jew midruba fl-azzjoni u eluf mejta mid-deni isfar.

Fis-snin ta' wara, il-ġlieda politika għal darb’oħra rebħet; il-kmandanti tal-gwerra ddeċidew, ir-ribelli militari kienu estremament komuni, u n-nazzjon ġabar id-dejn. Fl-1869, il-President tal-Istati Uniti Ulysses S. Grant ordna lill-Marines tal-Istati Uniti lejn il-gżira għall-ewwel darba. Pirati li joperaw minn Ħaiti kienu qed jattakkaw vapuri kummerċjali Amerikani fil-Karibew, u Grant ordna lill-Marines biex iwaqqfuhom fis-sors tagħhom. Wara t-teħid virtwali tal-gżira, Báez offra li jbigħ il-pajjiż lill-Istati Uniti. Grant ried bażi navali f'Samaná u wkoll post fejn jirrisistema l-Amerikani Afrikani li għadhom kif inħelsu. It-trattat ġie megħlub fis-Senat ta' l-Istati Uniti fl-1870. Báez kien imwaqqa' fl-1874, reġa' lura, u kien imwaqqa' b'mod permanenti fl-1878.

Il-paċi relattiva waslet fil-pajjiż fl-1880, meta l-Ġeneral Ulysses Heureaux tela’ fil-poter. "Lilís," kif kien imlaqqam il-president il-ġdid, poġġa n-nazzjon profondament f'dejn filwaqt li uża ħafna mill-profitti għall-użu personali tiegħu u biex iżomm l-istat tal-pulizija tiegħu. Fl-1899, ġie maqtul. Madankollu, il-kalma relattiva li kienet ippermettiet titjib fl-ekonomija Dumnikana. L-industrija taz-zokkor immodernizzat — u l-pajjiż ġibed ħaddiema barranin u immigranti. Il-Libanu, is-Sirjani, it-Torok u l-Palestinjani bdew jaslu fil-pajjiż matul l-aħħar parti tas-seklu 19. Matul l-okkupazzjoni Amerikana ta' 1916-1924, bdiewa rurali, imsejħa gavilleros, mhux biss qatlu Marines Amerikani, iżda wkoll attakkaw u qatlu bejjiegħa Għarab li jivvjaġġaw mill-kampanja.

Seklu 20 (1900–1930)

Mill-1902, gvernijiet ta' ħajja qasira reġgħu kienu n-norma, bis-setgħa tagħhom usurpata minn kmandijiet tal-gwerra f'partijiet tal-pajjiż. Barra minn hekk, il-gvern nazzjonali kien fallut u ma setax iħallas id-djun tiegħu lill-kredituri Ewropej, iffaċċja t-theddida ta' intervent militari minn Franza, il-Ġermanja u l-Italja. Il-President tal-Istati Uniti Theodore Roosevelt fittex li jipprevjeni l-intervent Ewropew, l-aktar biex jipproteġi r-rotot lejn il-Kanal tal-Panama futur. Huwa għamel intervent militari żgħir biex ibiegħed il-qawwiet Ewropej, jipproklama l-famuż Roosevelt Korollarju tiegħu għad-Duttrina Monroe u wkoll biex jikseb il-ftehim Dumnikan tiegħu fl-1905 għall-amministrazzjoni Amerikana tad-dwana Dumnikana, li kienet is-sors ewlieni ta’ dħul għall-gvern Dumnikan. Ftehim tal-1906 ipprovda li l-ftehim idum 50 sena. L-Istati Uniti qablu li tuża parti mid-dħul doganali biex tnaqqas id-dejn barrani immens tar-Repubblika Dominicana u assumiet ir-responsabbiltà għal dak id-dejn.

Wara sitt snin fil-poter, il-President Ramón Cáceres (li kien qatel lil Heureaux) inqatel fl-1911. Ir-riżultat kien diversi snin ta' instabbiltà politika kbira u gwerra ċivili. Il-medjazzjoni Amerikana mill-amministrazzjonijiet ta' William Howard Taft u Woodrow Wilson kisbet biss serħan qasir kull darba. Staġnar politiku fl-1914 inkisser wara ultimatum minn Wilson li qal lid-Dumnikani biex jeleġġu president jew jaraw lill-Istati Uniti timponi wieħed. Ġie elett president proviżorju, u aktar tard dik l-istess sena, elezzjonijiet relattivament ħielsa poġġew lill-eks president (1899-1902) Juan Isidro Jimenes Pereyra lura fil-poter. Bl-eks Segretarju tal-Gwerra tiegħu Desiderio Arias jimmanuvra biex jiddeponih u minkejja offerta Amerikana ta' għajnuna militari kontra Arias, Jimenes irriżenja fis-7 ta' Mejju, 1916.

Wilson imbagħad ordna l-okkupazzjoni Amerikana tar-Repubblika Dominicana. Il-Marines Amerikani niżlu fis-16 ta’ Mejju, 1916 u ħadu l-kapitali u portijiet oħra, filwaqt li l-Ġeneral Arias irtira fil-fortizza tiegħu fl-intern ta’ Santiago. Delegazzjoni tal-paċi minn Santiago ċediet il-belt fil-5 ta' Lulju, li tikkoinċidi mal-konsenja tal-Ġeneral Arias lill-gvernatur Dumnikan.

Il-gvern militari stabbilit mill-Istati Uniti fid-29 ta' Novembru, immexxi mill-Viċi Ammirall Harry Shepard Knapp, kien miċħud b’mod wiesa’ mid-Dumnikani, bil-kmandanti tal-gwerra fir-reġjuni muntanjużi tal-Lvant imexxu kampanji ta’ gwerillieri kontra l-forzi tal-Istati Uniti. Ir-ribelli Dumnikani primarjament kellhom xkubetti antikwati u l-aktar kienu armati biss b'pistoli u snieter. Il-Marines tal-Istati Uniti kienu mgħammra b'magni tal-pistoli u artillerija moderna, li rriżultat f'disparità sinifikanti fl-armi li kkontribwixxa għat-telfa tar-ribelli Dumnikani.

Ir-reġim tal-okkupazzjoni ppreserva l-biċċa l-kbira tal-liġijiet u l-istituzzjonijiet Dumnikani u fil-biċċa l-kbira paċifika l-popolazzjoni ġenerali. Il-gvern okkupant qajmet ukoll l-ekonomija Dominicana, naqqas id-dejn nazzjonali, bena netwerk tat-toroq li finalment interkonnessa r-reġjuni kollha tal-pajjiż, u ħoloq Gwardja Nazzjonali professjonali biex tissostitwixxi unitajiet partiġġjani fil-gwerra. Barra minn hekk, bl-appoġġ tal-bażi mill-komunitajiet lokali u l-assistenza ta' uffiċjali Dumnikani u Amerikani, is-sistema edukattiva Dominicana espandiet b'mod sinifikanti matul l-okkupazzjoni Amerikana. Bejn l-1918 u l-1920, ġew stabbiliti aktar minn tliet mitt skola madwar il-pajjiż kollu. Is-sistema tax-xogħol furzat użata mill-Marines f’Ħaiti ma kinitx teżisti fir-Repubblika Dominicana.

Il-gvern Amerikan spiċċa f'Ottubru 1922 u l-elezzjonijiet saru f'Marzu 1924. Ir-rebbieħ kien l-eks president (1902-03) Horacio Vásquez. Ġie inawgurat fit-13 ta' Lulju, 1924, u l-aħħar forzi Amerikani telqu f'Settembru. Fl-1930, il-Ġeneral Rafael Trujillo, li kien imħarreġ mill-Marines tal-Istati Uniti matul l-okkupazzjoni, ħataf il-poter wara rewwixta militari kontra l-gvern Vásquez. Desiderio Arias mexxa rewwixta falluta kontra Trujillo u nqatel ħdejn Mao fl-1931.

Era Trujillo (1930-1961)

Kien hemm tkabbir ekonomiku konsiderevoli matul ir-reġim twil ta' Rafael Trujillo, għalkemm ħafna mill-ġid ittieħed mid-dittatur u elementi oħra tar-reġim. Kien hemm progress fil-kura tas-saħħa, l-edukazzjoni u t-trasport, bil-bini ta' sptarijiet, kliniċi, skejjel, toroq u portijiet. Trujillo wettaq ukoll programm kbir ta' kostruzzjoni ta' djar u waqqaf pjan ta' pensjoni. Fl-aħħar innegozja fruntiera mhux ikkontestata mal-Ħaiti fl-1935, u kiseb it-tmiem tal-ftehim doganali ta' 50 sena fl-1941, minflok fl-1956. Ħalla l-pajjiż ħieles mid-dejn fl-1947. Dan kien akkumpanjat minn repressjoni diretta u l-użu abbundanti ta' qtil, tortura u metodi terroristiċi kontra l-oppożizzjoni. Diversi Dumnikani nqatlu fi New York City wara li pparteċipaw f'attivitajiet kontra Trujillo. F'Ottubru 1937, 40,000 raġel, mara u tfal Ħaitis ġew maqtula mit-truppi Dominicana tul il-fruntiera bejn Ħaiti u r-Repubblika Dominicana taħt l-ordnijiet ta' Trujillo.

Matul it-Tieni Gwerra Dinjija, Trujillo simbolikament qabad mal-Alleati u ddikjara gwerra lill-Ġappun l-għada tal-attakk fuq Pearl Harbor u fuq il-Ġermanja Nażista u l-Italja erbat ijiem wara. Ftit wara, sottomarini Ġermaniżi torpedow u għerqu żewġ vapuri merkantili Dumnikani: is-San Rafael 'il barra mill-Ġamajka u l-President Trujillo 'l barra minn Fort-de-France. Sottomarini Ġermaniżi għerqu wkoll erba' vapuri mħaddma minn Dumnikani fil-Karibew. Il-pajjiż ma ta l-ebda kontribut militari għall-gwerra, iżda z-zokkor Dominikan u prodotti agrikoli oħra appoġġaw l-isforz tal-gwerra tal-Alleati. Aktar minn mitt Dumnikani servew fil-forzi armati tal-Istati Uniti. Wara l-gwerra, ir-Repubblika Dominicana bdiet tipproduċi xkubetti, machine guns, u munizzjon f'San Cristóbal.

Fil-25 ta' Novembru, 1960, is-seni ta' Trujillo qatlu tlieta mill-erba' aħwa Mirabal, imlaqqmin Las Mariposas. Flimkien ma' żewġhom, is-sorijiet ippjanaw biex iwaqqgħu lil Trujillo f’rewwixta vjolenti. Il-Jum Internazzjonali għall-Eliminazzjoni tal-Vjolenza fuq in-Nisa jiġi ċċelebrat fl-anniversarju tal-mewt tagħhom.

Għal żmien twil, l-Istati Uniti u l-elite Dumnikana appoġġaw il-gvern ta' Trujillo. Dan l-appoġġ baqa' jippersisti minkejja l-qtil tal-oppożizzjoni politika, il-massakru tal-Ħaiti, u l-plottijiet ta' Trujillo kontra pajjiżi oħra. Fl-aħħar l-Istati Uniti kissru ma' Trujillo fl-1960, wara li l-aġenti ta' Trujillo ppruvaw joqtlu lill-president tal-Venezwela, Rómulo Betancourt, kritiku qalil ta' Trujillo.

F'Ġunju 1960, Trujillo legalizza l-Partit Komunista u pprova mingħajr suċċess jistabbilixxi relazzjonijiet politiċi mill-qrib mal-blokk Sovjetiku. Kemm l-attentat ta' qtil kif ukoll il-manuvra lejn il-blokk Sovjetiku pprovokaw kundanna immedjata madwar l-Amerika Latina. Wara li r-rappreżentanti tagħha kkonfermaw il-kompliċità ta' Trujillo fl-attentat ta' qtil li kważi rnexxa, l-Organizzazzjoni tal-Istati Amerikani, għall-ewwel darba fl-istorja tagħha, iddikjarat sanzjonijiet kontra stat membru. L-Istati Uniti kissru r-relazzjonijiet diplomatiċi mar-Repubblika Dominicana fis-26 ta' Awwissu, 1960, u f'Jannar 1961 issospendew l-esportazzjoni ta' trakkijiet, spare parts, żejt mhux raffinat, gażolina, u prodotti oħra taż-żejt. Il-President Amerikan Dwight D. Eisenhower approfitta wkoll mis-sanzjonijiet tal-OAS biex inaqqas drastikament ix-xiri taz-zokkor Dominikan, il-prodott ewlieni tal-esportazzjoni tal-pajjiż. Din l-azzjoni finalment swiet lir-Repubblika Dominicana kważi $22,000,000 fi dħul mitluf fi żmien meta l-ekonomija tagħha kienet fi tnaqqis mgħaġġel. Trujillo kien sar jiswew. Id-dissidenti fi ħdan ir-Repubblika Dominicana argumentaw li l-qtil kien l-uniku mod żgur biex jitwaqqa’ lil Trujillo.

Post-Trujillo

Fit-30 ta' Mejju, 1961, Trujillo inqatel b’tiri minn dissidenti Dumnikani. Ramfis Trujillo, iben id-dittatur, baqa' fil-kontroll de facto tal-gvern għas-6 xhur li ġejjin, bħala kmandant tal-forzi armati. L-aħwa ta' Trujillo, Héctor Bienvenido u José Arismendi Trujillo, irritornaw lejn il-pajjiż u kkofoffaw kontra l-President Balaguer. Fit-18 ta' Novembru, 1961, hekk kif kolp ta' stat ippjanat sar aktar evidenti, is-Segretarju tal-Istat Amerikan Dean Rusk ħareġ twissija li l-Istati Uniti ma “tibqgħux inattivi” jekk it-Trujillos jippruvaw “jerġgħu jasserixxu d-dominazzjoni dittatorjali”. Wara din it-twissija, u l-wasla ta' task force navali Amerikana ta' 14-il vapur fil-vista ta' Santo Domingo, Ramfis u z-zijiet tiegħu ħarbu mill-pajjiż fid-19 ta' Novembru. L-OAS neħħiet is-sanzjonijiet tagħha fl-4 ta' Jannar, 1962.

Fi Frar tal-1963, gvern elett demokratikament taħt ix-xellugi Juan Bosch ħa l-poter, iżda kien imwaqqa f’Settembru. Fl-24 ta' April, 1965, wara 19-il xahar ta’ ħakma militari, faqqgħet rewwixta favur Bosch f’Santo Domingo. Minkejja l-attakki tat-tankijiet, it-trafing u l-bumbardament mill-ajru, il-kostituzzjonalisti pro-Bosch żammew il-pożizzjonijiet tagħhom fil-kapitali. Sas-26 ta' April, iċ-ċivili armati qabżu l-militar oriġinali tar-ribelli. Radju Santo Domingo, issa kompletament taħt il-kontroll tar-ribelli, beda jsejjaħ għal aktar azzjonijiet vjolenti u l-qtil tal-uffiċjali tal-pulizija kollha.

Fit-28 ta' April, il-President Amerikan Lyndon Johnson, imħasseb li l-komunisti jistgħu jieħdu l-kontroll tar-rewwixta u joħolqu “it-tieni Kuba”, bagħat 24,000 suldat lejn Santo Domingo fl-Operazzjoni Powerpack. Il-forzi malajr ingħaqdu minn kontinġenti komparattivament żgħar tal-OAS. Il-forzi lealisti qerdu ħafna mill-bażijiet Kostituzzjonalisti u qabdu l-istazzjon tar-radju ribelli, u b'mod effettiv temmew il-gwerra. Fil-21 ta' Mejju ġie ddikjarat waqfien mill-ġlied. Aktar minn 7,000 Dumnikan inqatlu jew midruba fil-gwerra ċivili, l-aktar qabel l-intervent Amerikan. 48 Amerikan inqatlu u 189 midruba fl-azzjoni. Peacekeepers mill-Istati Uniti u l-OAS baqgħu fil-pajjiż għal aktar minn sena, u telqu wara li ssorveljaw l-elezzjonijiet tal-1966 mirbuħa minn Joaquín Balaguer. Balaguer baqa’ fil-poter bħala president għal 12-il sena, Balaguer kien imfaħħar għal programm infrastrutturali ambizzjuż, li kien jinkludi l-kostruzzjoni ta' proġetti kbar ta' djar, kumplessi sportivi, teatri, mużewijiet, akwdotti, toroq, awtostradi u l-Fanal enormi ta' Columbus, li tlesta fl-1992 matul terminu sussegwenti.

Fl-1978, Balaguer kien is-suċċessur bħala president mill-kandidat tal-oppożizzjoni Antonio Guzmán Fernández, tal-Partit Rivoluzzjonarju Dominikan (PRD). L-uragan David laqat ir-Repubblika Dominicana f’Awwissu tal-1979, u ħalla aktar minn 2,000 ruħ mejta u 200,000 bla dar. L-uragan ikkawża aktar minn $1 biljun fi ħsara. Segwa rebħa oħra tal-PRD fl-1982, taħt Salvador Jorge Blanco. Balaguer reġa' kiseb il-presidenza fl-1986 u reġa' ġie elett fl-1990 u fl-1994, f'dan l-aħħar każ għeleb lill-kandidat tal-PRD José Francisco Peña Gómez, eks sindku ta' Santo Domingo. L-elezzjonijiet tal-1994 kienu difettużi, u ġġeneraw pressjoni internazzjonali, li Balaguer wieġeb għaliha billi skeda tiġrija presidenzjali oħra fl-1996. Balaguer ma kienx kandidat. Il-kandidat tal-PSRC kien il-viċi president tiegħu Jacinto Peynado Garrigosa.

Fl-2000, Hipólito Mejía, tal-PRD, rebaħ l-elezzjonijiet. Dan kien żmien ta' problemi ekonomiċi. Taħt Mejía, ir-Repubblika Dominicana pparteċipat fil-koalizzjoni mmexxija mill-Istati Uniti, bħala parti mill-Brigata Multinazzjonali Plus Ultra, matul l-invażjoni tal-Iraq fl-2003, mingħajr ma sofriet l-ebda diżgrazzja. Fl-2008, Fernández ġie elett għat-tielet mandat. L-amministrazzjonijiet ta' Fernández tal-PLD ġew akkużati b'korruzzjoni.

Danilo Medina, tal-PLD, ġie elett president fl-2012 u re-elett fl-2016. B'żieda, żieda sinifikanti fil-kriminalità, korruzzjoni tal-gvern matul il-perjodu amministrattiv tiegħu. Huwa kien is-suċċessur mill-kandidat tal-oppożizzjoni Luis Abinader fl-elezzjonijiet tal-2020 (ġimgħat wara li faqqgħu protesti fil-pajjiż kontra l-gvern ta' Medina), li mmarkaw it-tmiem ta' 16-il sena fil-poter għall-PLD. F'Mejju 2024, il-President Luis Abinader rebaħ it-tieni mandat fl-elezzjonijiet.

Ġeografija

Ir-Repubblika Dominicana tillimita lejn it-tramuntana mal-Oċean Atlantiku għal 586 km, fin-nofsinhar mal-Baħar Karibew għal distanza ta' 545 km, lejn il-punent ma' Ħaiti fuq fruntiera ta' 276 km u lejn il-lvant mal-Kanal Mona, li jifredha. mill-gżira ta' Puerto Rico. Tokkupa 63% tal-art ta' Hispaniola.

Eżenzjoni

Il-pajjiż għandu tliet sistemi muntanjużi ewlenin: il-Medda tal-Muntanji Ċentrali, li taqsam iż-żona ċentrali kollha u tispiċċa fin-naħa tan-nofsinhar (San Cristóbal). F'din is-sistema muntanjuża tinsab l-ogħla quċċata fl-Antilles, Pico Duarte (3087 m għoli); il-firxa tal-muntanji Septentrional, li timxi b'mod parallel mal-firxa tal-muntanji Ċentrali, li tissepara l-Wied ta' Cibao mill-pjanura tal-Kosta Atlantika, bil-quċċata Diego de Ocampo tkun l-ogħla mill-elevazzjonijiet tagħha; u l-firxa tal-muntanji tal-Lvant, l-iqsar u l-inqas mit-tlieta, fil-parti tal-Lvant tal-gżira. Meded ta' muntanji importanti oħra huma l-meded ta' muntanji Bahoruco u Neiba, fir-reġjun tal-Lbiċ. Jista' jingħad li l-ġeografija hija magħmula minn muntanji ħarxa u widien fertili mħallta. L-iktar punt baxx fil-pajjiż jinsab fil-Lag Enriquillo, madwar 46 m taħt il-livell tal-baħar.

Il-pajjiż għandu xmajjar abbundanti, ħafna minnhom navigabbli, bħal Soco, Higuamo, Romana, Yaque del Norte, Yaque del Sur, Yuna, Yuma, Bajabonico u Ozama (navigabbli f'partijiet).

L-Unità Ġeoloġika tar-Repubblika Dominicana

Il-gżira ta' Hispaniola (ir-Repubblika Dominicana) hija parti minn unità ġeoloġika: l-ark Antillian li jibda mill-Amerika ta' Fuq u jilħaq l-Amerika t’Isfel. Il-ġeoloġi jammettu li tliet ringieli ta', issa mgħaddsa, jestendu mill-kontinent.

Dawn jaqsmu taħt il-Kanal Yucatán u l-Canal del Viento u jaslu għal Santo Domingo. L-ewwel, jibda mill-Peniżola Yucatan u jilħaq Kuba. It-tieni parti, ftit aktar fin-Nofsinhar ta' Yucatán, jiġifieri l-Beliże, timxi parallela mal-gżira ta' Kuba u tilħaq il-qofol tagħha fis-Sierra Maestra.

It-tielet jibda fin-Nikaragwa, jgħaddi mill-Ġamajka u jilħaq il-gżira ta' Hispaniola. It-tliet ktajjen ta' muntanji mgħaddsa li jibdew mill-Amerika Ċentrali jitnaqqsu għal tnejn, biex jaslu sal-gżira Dumnikana.

Waħda minn dawn il-ktajjen toħroġ malli tasal f'Ħaiti u tippenetra mill-peniżola ta' San Nicolás, ma tkomplix lejn il-Lvant tal-Frank, iżda ddur lejn ix-Xlokk u tifforma l-firxa tal-muntanji Ċentrali tagħna.

Il-katina tal-muntanji l-oħra li ġejja mill-Amerika Ċentrali tgħaddi mill-Ġamajka u tippenetra l-gżira ta' Santo Domingo, toħroġ fil-peniżola Tiburon u tilħaq il-qofol tagħha fil-muntanji Hotte u Selle, li huma l-ogħla muntanji f'Ħaiti.

Din il-firxa tal-muntanji wkoll tiddevja ftit lejn in-Nofsinhar meta tasal fir-Repubblika Dominicana. Hija magħrufa lokalment bħala s-Sierra de Bahoruco. Jasal fl-istess kosta fil-provinċja ta' Barahona. Is-Sierra de Neiba ma jidhirx li tintegra ma' din is-sistema muntanjuża li tippenetra mill-peniżola Tiburon.

Is-Sierra de Neiba tidher li hija sistema muntanjuża pjuttost iżolata. Għandu, madankollu, ramifikazzjonijiet li jorbtuha mal-Medda tal-Muntanji Ċentrali. Dawn ir-ramifikazzjonijiet huma viżibbli lil hinn mill-intersezzjoni tal-awtostradi Azua, San Juan de la Maguana u Barahona.

Medda tal-Muntanji Ċentrali (Cordillera Central)

Il-Kordillera Ċentrali hija art mill-perjodu Kretaċeju. Fl-oriġini tagħha kienet katina ta' vulkani. Din il-firxa tal-muntanji hija pproġettata fuq il-mappa f'direzzjoni Majjistral-Xlokk. Tibda mill-Peniżola ta' San Nicolás, f'Ħaiti, testendi fit-territorju Dumnikan minn Restauración u Loma de Cabrera sal-viċinanza ta' Bani u San Cristóbal.

Il-Medda tal-Muntanji Ċentrali tilħaq il-qofol tagħha f'Duarte Peak, b'3087 metru. Huma segwiti fl-ordni tal-inqas kategorija minn La Pelona, ​​​​b'3085 m; La Rusilla, b’3029 m; Valle Nuevo (Las Piramides) 2300 m, Monte Mijo, 2200 m; u l-Muntanja Tina, 2059 m.

Fatt ġeografiku pjuttost mhux magħruf huwa li l-assi prinċipali tal-Medda tal-Muntanji Ċentrali jgħaddi lejn it-tramuntana ta' Restoración u Constanza. Dawn iż-żewġt ibliet, għalkemm politikament jappartjenu għall-provinċji ta 'Cibao, ġeografikament jinsabu fuq l-inklinazzjoni tan-Nofsinhar tal-Medda tal-Muntanji Ċentrali.

Rigward l-orjentazzjoni tal-Medda tal-Muntanji Ċentrali hemm opinjonijiet kontradittorji. Għal xi ġeografi, din il-firxa tal-muntanji testendi f'direzzjoni lvant-punent, minn Cape Engaño sal-fruntiera. Għal oħrajn, l-orjentazzjoni tagħha hija Majjistral-Lbiċ, u jippreferu jsejħuha l-Kordillera tal-Lvant jew El Seibo, il-fergħa tal-Kordillera Ċentrali li testendi lejn il-Lvant.

Muntanji Yamasá (Sierra de Yamasá)

Il-fergħa tal-Kordillera Ċentrali li tmur lejn il-Lvant m'għandhiex titqies kollha kemm hi bħala parti mill-Kordillera tal-Lvant. Fil-furketta tal-Lvant tal-Medda tal-Muntanji Ċentrali tidher is-Sierra de Yamasá, li tilħaq il-qofol tagħha fl-għoljiet ta 'Siete picos jew Siete Cabezas, b'853 m.

Din is-Sierra de Yamasá hija, bħall-Medda tal-Muntanji Ċentrali kollha, antika ħafna, u hija magħmula minn blat mill-perjodu Kretaċeju. Iżda minħabba x-xita qawwija li nieżla f'dan ir-reġjun muntanjuż, kif ukoll it-temperaturi għoljin tat-tropiċi, il-blat ġenitur iddiżintegra.

Muntanji ta' Il Seibo - Eastern Muntanji (Sierra de El Seibo - Cordillera Oriental)

Dan huwa l-isem mogħti lill-grupp ta' meded ta' muntanji li jimxu fid-direzzjoni tal-Punent-Lvant, minn Cotuí għal lil hinn minn Higüey. Fit-tarf tal-punent tagħha, jiġifieri minn Cotuí lejn il-Lvant, is-Sierra de El Seibo għandha topografija karstika, isem li ġej mix-xebh tagħha ma' reġjun tal-Lvant tal-Baħar Adrijatiku, fl-Ewropa.

Dan ir-reġjun, imsejjaħ Los Haitises, huwa imħatteb u diffiċli biex tgħix. F'Los Haitises ix-xita hija abbundanti ħafna, iżda l-ebda xmajjar ma huma osservati fuq il-wiċċ. Id-drenaġġ isir taħt l-art. Ix-xita, billi xolt il-blat tal-franka, għamlet xogħol qawwi ta' erożjoni interna.

Dan ir-reġjun karstiku daħħalna bħala parti mill-Kordillera tal-Lvant. Fil-verità huma differenti kemm fl-età tagħhom kif ukoll fit-topografija. Il-Haitis huma ta 'formazzjoni Mioċenu, filwaqt li s-Sierra de El Seibo jew il-Kordillera tal-Lvant hija Kretaċej.

Fis-Sierra de El Seibo hemm ħafna okkupazzjoni umana. Ix-xita hija abbundanti u l-art hija ddedikata għat-trobbija tal-baqar, l-aktar fuq l-għoljiet tan-Nofsinhar u tal-Lvant.

Muntanji Samaná (Sierra de Samaná)

Kważi l-blat kollu huwa metamorfiku. Irħam huwa abbundanti. Kważi l-peniżola kollha hija magħmula minn dan il-minerali, u dak kollu li huwa industrijalizzat fil-pajjiż huwa estratt minn Samaná.

L-eżenzjoni tal-firxa tal-muntanji mhix wieqaf. Hemm biss żewġ muntanji ta' 500 metru jew aktar; Dawn huma Loma de Laguna Grande, 546 m u Monte Mesa, 606 metru. Samaná hija l-art Dumnikana li sofriet l-aktar mill-effetti tal-movimenti sismiċi.

Settrentional Mountain Range (Cordillera Septentrional)

Din il-firxa tal-muntanji hija magħrufa wkoll bħala Sierra de Montecristi. Jestendi f'direzzjoni Majjistral-Xlokk mill-viċinanza tal-belt ta' Montecristi għal ftit aktar lejn il-lvant tal-Vħula ta' Arenoso u Rincón Molenillos, f'Villa Riva.

Din il-firxa tal-muntanji hija separata minn dik ta’ Samaná bi strixxa tal-bassasa wiesgħa madwar 12-il kilometru, magħrufa bħala l-Pantanos del Gran Estero. Il-Kordillera tat-Tramuntana hija relattivament żgħira. Il-formazzjonijiet ġeoloġiċi kollha, jew kważi kollha, imorru lura għat-Terzjarju, jiġifieri minn 1 sa 60 miljun sena ilu.

Jibda ħdejn Montekristi, jibda f’sensiela ta’ għoljiet baxxi, li jogħlew hekk kif timxi lejn il-Lvant. L-ewwel tidher il-quċċata tal-Murazo jew Jicome, quddiem il-belt ta’ Esperanza u l-mitħna taz-zokkor ta’ dik il-belt.

Din mhix l-ogħla quċċata ta' dik il-firxa tal-muntanji, iżda hija waħda mill-akbar, peress li hija għolja 1020 m. Dejjem tivvjaġġa lejn il-Lvant, il-firxa tal-muntanji tilħaq il-qofol tagħha fil-muntanja Diego de Ocampo. Din hija l-ogħla altitudni f'din il-firxa tal-muntanji, f'1250 m. Din il-muntanja tispikka, maestu]ament, quddiem Santiago de los Caballeros.

Wara Diego de Ocampo jidher fil-firxa tal-muntanji El Peñón, quddiem il-belt ta' Tamboril, b'1100 m. Fil-viċinanzi tagħha hemm l-ambra, raża fossili mis-siġar tal-arżnu li kienet teżisti fil-firxa tal-muntanji fil-Mijoċen.

Aktar lejn il-lvant, quddiem il-beltta'ta’ Moca, il-firxa tal-muntanji tippreżenta El Mogote, b'970 metru. Fil-viċinanza tagħha hemm pjantaġġuni kbar tal-kafè. Fl-aħħarnett, insibu l-għolja Quita Espuela, quddiem San Francisco de Macorís, b'943 m ta' elevazzjoni.

Minn din il-muntanja l-firxa tal-muntanji tibda tinżel sakemm tisparixxi f'għoljiet baxxi malli tasal fl-iswamps tal-Gran Estero, li jinsab fuq l-istmu ta' Samana.

Hawnhekk insemmu l-muntanja Isabel de Torres, għolja 800 m, għalkemm din il-quċċata ma tidhirx li tappartjeni għas-sistema muntanjuża tal-Kordillera tat-Tramuntana. Mill-inqas huwa 'l bogħod sew mill-assi prinċipali tal-firxa tal-muntanji studjati.

Muntanji Bahoruco (Sierra de Bahoruco)

Din il-firxa tal-muntanji tirrappreżenta t-tarf tal-lvant tal-firxa tal-muntanji mgħaddsa li tibda fl-Amerika Ċentrali, tgħaddi mill-Ġamajka, taqsam il-kanal tar-riħ u toħroġ fil-Ħaiti. Diġà f'Hispaniola tgħaddi tul it-tul kollu tal-peniżola Tiburon u tilħaq ir-Repubblika Dominicana, fejn tieħu l-isem "Bahoruco".

Din il-firxa tal-muntanji hija wieqaf u diffiċli biex tgħix. F’sens ġenerali nsibu muntanji ta' aktar minn 2000 m għoljin. L-akbar huwa Aguacate, li jilħaq 2100 m. u tinsab fuq l-istess linja tal-fruntiera.

Il-firxa tal-muntanji Bahoruco hija rikka f'minerali. Fuq in-niżla tat-tramuntana hemm id-depożiti kbar ta' melħ u ġibs. Fuq l-inklinazzjoni tan-Nofsinhar ta' din il-firxa tal-muntanji hemm saffi fondi ta' art ħamra, rikki fl-alumina li minnha jiġi estratt il-boksajt.

L-iktar ħaġa impressjonanti mil-lat tal-eżenzjoni hija sensiela ta' terrazzi ta' oriġini marittima li jibdew mill-kosta, qrib Cabo Falso, sakemm jaslu sal-muntanji. Uħud minn dawn it-terrazzi huma għoljin aktar minn 300 metru, skont O. Cucurullo.

Muntanji Neiba (Sierra de Neiba)

Din il-firxa tal-muntanji hija separata mill-Medda tal-Muntanji Ċentrali mill-Wied ta' San Juan, u separata mill-Medda tal-Muntanji Bahoruco mill-Wied Neiba. L-estensjoni tagħha fit-territorju Dumnikan hija madwar 100 kilometru. Fil-Ħaiti tkompli fil-muntanji Trou d'Eau.

Bħal kważi l-muntanji u l-meded tal-muntanji kollha Dumnikani, l-orjentazzjoni tagħha hija Majjistral-Xlokk, iżda fit-tarf tal-lvant tagħha jdur lejn in-Nofsinhar u tifforma s-Sierra de Martín García, li tegħreq fil-Baħar Karibew.

Fl-eżenzjoni tas-Sierra de Neiba, huma osservati fenomeni karst, li jikkawżaw drenaġġ taħt l-art. Bl-istess mod, meta tħares lejn din il-firxa tal-muntanji min-naħa tan-Nofsinhar tal-Wied Neiba, jiġu skoperti koni ta 'dejection, jiġifieri, akkumulazzjonijiet ta' materjali alluvjali u debris li niżlu mill-firxa tal-muntanji minn żmien remot ħafna.

L-ogħla għoli tiegħu huwa l-Muntanja Neiba, b'2260 m, li tinsab fl-istess punt ta 'diviżjoni tal-provinċji ta' Independencia, Baoruco, San Rafael u San Juan.

Klima u fatturi oħra

Ir-Repubblika Dominicana għandha klima l-aktar tropikali, iżda hija madwar 25 °C, fl-ogħla muntanji minn -10 °C sa 15 °C, u f'postijiet oħra bħall-widien il-kbar 20 °C. L-istaġuni ma jinbidlux ħafna, iżda tista 'ssib bidliet sinifikanti bħal, ir-rebbiegħa hija niexfa, iżda aħdar, il-pajjiż kollu jiffjorixxi, it-temperaturi huma ġeneralment friski fil-bidu u kemmxejn sħun fl-aħħar. Is-sajf huwa umdu, bix-xita u sħun. Fil-ħarifa, xi siġar isiru xi ftit fl-isfar u oħrajn, bħall-ġewż u l-lewż, ġeneralment ibiddlu l-weraq.Għall-ewwel tkun sħuna u fl-aħħar tkun kemxejn friska. Ix-xitwa hija kiesħa ħafna f'żoni ta' altitudni għolja u friska fuq il-kosta, apparti l-fatt li jibda l-istaġun xott. Xi siġar għandhom weraq niexfa u oħrajn għadhom ħodor, l-aktar xahar kiesaħ huwa Jannar. L-ogħla temperatura kienet f'Mejju ta 'madwar 40 °C, u l-inqas kienet ta' madwar -12 °C f'Valle Nuevo, li jagħmilha l-aktar baxxa fil-Karibew insulari. F'żoni bħall-Wied ta' Cibao u l-majjistral tal-pajjiż, it-tornadoes jistgħu jsiru komuni, speċjalment fis-sajf, u f'żoni bħal Pedernales u Hoya de Enriquillo, nixfa u temperaturi għoljin huma komuni. L-irjieħ tal-art jgħinu biex itaffu s-sħana fix-xhur tas-sajf u jgħinu biex iġibu arja kiesħa mit-tramuntana fix-xitwa.

Bħal fil-biċċa l-kbira tal-Karibew, bejn ix-xhur ta' Ġunju u Ottubru l-pajjiż huwa suxxettibbli għaċ-ċikluni u l-uragani.

Żona u pożizzjoni ta' Santo Domingo

Iż-żona tal-Gżira Santo Domingo hija ta 'madwar 77,000 kilometru kwadru, li minnhom 48,442 km² jappartjenu lir-Repubblika Dominicana, inklużi l-gżejjer li jmissu magħhom.

Jingħataw ukoll bħala figuri għat-tul u l-wisa ': l-ewwel, minn Cabo Engaño, lejn il-lvant, sat-tarf l-aktar tal-punent tal-linja tal-fruntiera; Las Lajas, 390 kilometru wiesgħa: minn Cabo Isabela fit-tramuntana sa Cabo Beata fin-nofsinhar, 261 km.

Jekk il-meridjan ta' Greenwich, li jgħaddi minn Londra, jittieħed bħala referenza, ir-Repubblika Dominicana tinsab bejn il-meridjani 68ºW u 72ºW, b'mod aktar preċiż, bejn 68 grad 20 minuta u 72 grad 01 minuta, lonġitudni tal-Punent.

Peress li l-meridjan 70° jgħaddi minn Haina, ħdejn Santo Domingo, dak għandu jkun dak użat biex jiġi stabbilit il-ħin uffiċjali fit-territorju kollu. Iżda, bi ftehim internazzjonali, ġie adottat il-meridjan 75°W, li jgħaddi mill-Punent ta' Ħaiti.

Bijodiversità

Flora

• Siġar indiġeni
  • (ħaxix)
• Especies endémicas
  • Palma real
  • (bush)

Fawna

• Għasafar
  • Indiġeni
  • Endemiku
• Rettili
  • Endemiku
    • (Żrinġ)
  • Indiġeni
    • (culebra jabá)
    • (caimán, nombre indígena)
• Fkieren
  • Endemiku
  • Gran Caribe
• Mammiferi
  • Friefet il-lejl
    • Endemiku
    • Indiġeni
• Mammiferi oħra
  • Endemiku
  • Karibew il-Kbir
    • Manatí
  • Migratorji

Riżorsi tal-ilma

It-territorju Dumnikan għandu bosta xmajjar, fosthom dawk elenkati hawn taħt. Aspett ieħor interessanti tal-ġeografija tal-gżira huwa r-reġjun tal-Lbiċ, fejn jinsab il-Lag Enriquillo, 30 metru taħt il-livell tal-baħar. Jew, fuq il-Gżira Cabritos, fejn, skond l-ispeċjalisti, tinsab l-akbar riserva tad-dinja ta' kukkudrill Amerikan.

Xmajjar tax-Xmajjar tat-Tramuntana (jew Atlantiku): 

• Xmajjar tax-Xmajjar tan-Nofsinhar (jew tal-Karibew):

• Lagi u laguni

Rizorsi naturali

Fil-pajjiż hemm minjieri inklużi: nikil, boksajt, deheb, ambra, gass naturali, fidda, titanju, żejt, ram, ħadid, melħ, ġibs. Larimar huwa sfruttat ukoll, pectolite blu misjub biss fir-Repubblika Dominicana u użat fil-ġojjellerija. Xi wħud minn dawn jibqgħu mhux sfruttati minħabba pressjonijiet internazzjonali, bħaż-żejt.

Użu tal-art

Ir-Repubblika Dominicana għandha art muntanjuża b'widien fertili mferrxa, u l-użu tal-art huwa kif ġej:

• 21% tal-art hija li tinħarat,

9% huma artijiet li għandhom għelejjel permanenti,

• 43% huma mergħat permanenti,
• 12% foresti u

il-15% li jifdal f'tipi oħra ta' art.

• • Art imsaqqija

2300 km² (stima tal-1993)

Perikli naturali

Huwa fin-nofs taċ-ċinturin tal-uragani, u huwa soġġett għal maltempati qawwija minn Ġunju sa Ottubru; għargħar okkażjonali u nixfiet perjodiċi.

Riżervi naturali

Riservi naturali

• Parks Nazzjonali:
• Riżervi xjentifiċi:

Gvern u politika

Ir-Repubblika Dominicana hija demokrazija rappreżentattiva jew repubblika demokratika, bi tliet fergħat ta' poter: eżekuttiv, leġiżlattiv u ġudizzjarju. Il-president tar-Repubblika Dominicana jmexxi l-fergħa eżekuttiva u jesegwixxi l-liġijiet approvati mill-Kungress, jaħtar il-kabinett u huwa kmandant in kap tal-forzi armati. Il-president u l-viċi president joħorġu għall-kariga fuq l-istess lista u jiġu eletti b’vot dirett għal mandati ta' erba' snin. Il-leġiżlatura nazzjonali hija bikamerali, komposta minn Senat, li għandu 32 membru, u l-Kamra tad-Deputati, b'178 membru.

L-awtorità ġudizzjarja tgħix fil-Qorti Suprema tal-Ġustizzja, magħmula minn 16-il membru. Il-qorti "hija l-unika waħda li tisma' azzjonijiet kontra l-president, il-membri tal-kabinett maħtura tiegħu, u l-membri tal-Kungress meta l-leġiżlatura tkun fis-sessjoni." Il-qorti tinħatar minn kunsill magħruf bħala l-Kunsill Nazzjonali tal-Ġudikatura, li huwa magħmul mill-president, il-mexxejja taż-żewġ kmamar tal-Kungress, il-president tal-Qorti Suprema, u membru tal-oppożizzjoni jew persuna li ma' tiddeċiedix. parti.

Ir-Repubblika Dominicana għandha sistema politika multipartitika. L-elezzjonijiet isiru kull sentejn, li jalternaw bejn elezzjonijiet presidenzjali, li jsiru fi snin diviżibbli b'erbgħa, u elezzjonijiet tal-kungress u muniċipali, li jsiru fi snin pari mhux diviżibbli b'erbgħa. Mill-2016, l-elezzjonijiet saru flimkien, wara riforma kostituzzjonali.

It-tliet partiti ewlenin huma l-Partit Reformista Soċjali Kristjan konservattiv (Ispanjol: Partido Reformista Social Cristiano (PRSC)), fil-poter 1966–78 u 1986–96; u l-Partit Rivoluzzjonarju Dominikan soċjal-demokrati (Ispanjol: Partido Revolucionario Dominicano (PRD)), fil-poter fl-1963, 1978–86, u 2000–04; u l-komunista PLD, fil-poter 1996–2000 u 2004–2020. Fl-2020, faqqgħu protesti kontra t-tmexxija tal-PLD. Il-kandidat presidenzjali għall-oppożizzjoni Partit Rivoluzzjonarju Modern (PRM), Luis Abinader, rebaħ l-elezzjoni, u għeleb lill-PLD.

Organizzazzjoni Territorjali

Ir-Repubblika Dominicana hija maqsuma f'31 provinċja. Santo Domingo, il-kapitali, jissejjaħ id-Distrett Nazzjonali. Il-provinċji huma maqsuma f'muniċipalitajiet (singular: muniċipalità). Huma s-suddiviżjonijiet politiċi u amministrattivi tat-tieni livell tal-pajjiż. Il-president jaħtar il-gvernaturi tal-31 provinċja. Is-Sindki u l-kunsilli muniċipali jamministraw il-124 distrett muniċipali u d-Distrett Nazzjonali (Santo Domingo). Jiġu eletti fl-istess ħin tar-rappreżentanti tal-Kungress.

Il-provinċji huma s-suddiviżjonijiet amministrattivi tal-ewwel livell tal-pajjiż. Il-kwartieri ġenerali tal-uffiċċji reġjonali tal-gvern ċentrali jinsabu normalment fil-bliet kapitali tal-provinċji. Il-president jaħtar gvernatur amministrattiv (Gvernatur Ċivili) għal kull provinċja, iżda mhux għad-Distrett Nazzjonali (Titolu IX tal-Kostituzzjoni). Id-Distrett Nazzjonali nħoloq fl-1936. Qabel dan, id-Distrett Nazzjonali kien l-eks Provinċja ta' Santo Domingo, eżistenti mill-indipendenza tal-pajjiż fl-1844. M’għandux jiġi konfuż mal-Provinċja l-ġdida ta' Santo Domingo li sseparat minnha fl-2001. simili għal provinċja f'ħafna aspetti, id-Distrett Nazzjonali huwa differenti peress li m'għandux gvernatur amministrattiv u li jikkonsisti biss f'muniċipalità, Santo Domingo, il-kunsill tal-belt, u s-sindku (syndico) li huma responsabbli mill-amministrazzjoni tiegħu. .

Relazzjonijiet barranin

Ir-Repubblika Dominicana għandha relazzjoni mill-qrib mal-Istati Uniti, u għandha rabtiet kulturali mill-qrib mal-Commonwealth ta' Puerto Rico u stati u ġurisdizzjonijiet oħra tal-Istati Uniti.

Ir-relazzjoni tar-Repubblika Dominicana mal-ġar tagħha Ħaiti hija tensjoni minħabba l-migrazzjoni tal-massa tal-Ħaiti lejn ir-Repubblika Dominicana, u ċ-ċittadini tar-Repubblika Dominicana jagħtu tort lill-Ħaiti għaż-żieda fil-kriminalità u problemi soċjali oħra. Ir-Repubblika Dominicana hija membru regolari ta' l-Organizzazzjoni Internazzjonali ta' La Francophonie.

Ir-Repubblika Dominicana għandha Ftehim ta’ Kummerċ Ħieles mal-Istati Uniti, il-Kosta Rika, El Salvador, il-Gwatemala, il-Ħonduras u n-Nikaragwa permezz tal-Ftehim ta’ Kummerċ Ħieles bejn ir-Repubblika Dominicana u l-Amerika Ċentrali. U Ftehim ta' Sħubija Ekonomika mal-Unjoni Ewropea u l-Komunità tal-Karibew permezz tal-Forum tal-Karibew.

Ir-Repubblika Dominicana hija s-97 l-iktar pajjiż paċifiku fid-dinja, skont l-Indiċi Globali tal-Paċi tal-2024.

Indiċi tal-Paċi Globali

L-Istitut għall-Ekonomija u l-Paċi (IEP), irrapporta fl-Indiċi Globali tal-Paċi tiegħu li r-Repubblika Dominicana tinsab fit-83 post wara li żdiedet 5 postijiet, b'2,019-il punt.

Militari

Il-Forzi Armati tar-Repubblika Dominicana huma l-forzi militari tar-Repubblika Dominicana. Huma magħmulin minn madwar 56,000 truppa ta' dazju attiv. Il-President tar-Repubblika Dominicana huwa l-kap kmandant tal-Forzi Armati tar-Repubblika Dominicana u l-Ministeru tad-Difiża huwa l-korp ewlieni ta' ġestjoni tal-forzi armati.

L-Armata, bi 28,750 persunal attiv, tikkonsisti f'sitt brigati tal-infanterija, skwadra tal-kavallerija tal-ajru, u brigata ta' appoġġ tas-servizz tal-ġlied. Il-Forza tal-Ajru topera żewġ bażijiet ewlenin, waħda fir-reġjun tan-Nofsinhar ħdejn Santo Domingo u oħra fir-reġjun tat-Tramuntana tal-pajjiż, il-forza tal-ajru topera madwar 75 ajruplan inklużi ħelikopters. In-Navy topera żewġ bażijiet navali ewlenin, waħda f'Santo Domingo u oħra f'Las Calderas fuq il-kosta tal-Lbiċ.

Il-forzi armati organizzaw Korp Speċjalizzat għas-Sigurtà tal-Ajruport (CESA) u Korp Speċjalizzat għas-Sigurtà tal-Port (CESEP) biex jindirizzaw il-ħtiġijiet tas-sigurtà internazzjonali f'dawk l-oqsma. Is-segretarju tal-forzi armati ħabbar ukoll pjanijiet biex jifforma korp speċjalizzat tal-fruntiera (CESEF). Il-forzi armati jipprovdu 75% tal-persunal lid-Direttorat Nazzjonali tal-Investigazzjoni (DNI) u lid-Direttorat Kontra d-Droga (DNCD).

Fl-2018, ir-Repubblika Dominicana ffirmat it-trattat tan-NU dwar il-Projbizzjoni tal-Armi Nukleari.

Ekonomija

Matul l-aħħar tliet deċennji, l-ekonomija Dominicana, li qabel kienet dipendenti fuq l-esportazzjoni ta' prodotti agrikoli (prinċipalment zokkor, kawkaw u kafè), għaddiet għal taħlita diversifikata ta' servizzi, manifattura, agrikoltura, minjieri u kummerċ. Is-settur tas-servizzi jirrappreżenta kważi 60% tal-PGD; manifattura, 22%; it-turiżmu, it-telekomunikazzjoni u l-finanzi huma l-komponenti ewlenin tas-settur tas-servizzi; Madankollu, l-ebda wieħed minnhom ma jirrappreżenta aktar minn 10% tat-total. Ir-Repubblika Dominicana għandha borża, il-Bolsa de Valores de la República Dominicana (BVRD). u sistema avvanzata ta' infrastruttura ta' telekomunikazzjoni u trasport. Qgħad għoli u inugwaljanza fid-dħul huma sfidi fit-tul. Il-migrazzjoni internazzjonali taffettwa ħafna lir-Repubblika Dominicana, peress li tirċievi u tibgħat flussi kbar ta' migranti. L-immigrazzjoni illegali tal-massa ta' Ħaiti u l-integrazzjoni tad-Dumnikani ta' dixxendenza Ħaiti huma problemi kbar. Hemm diaspora Dominicana kbira, l-aktar fl-Istati Uniti, li tikkontribwixxi għall-iżvilupp, billi tibgħat biljuni ta' dollari lill-familji Dumnikani f'rimessi.

Ir-rimessi fir-Repubblika Dominicana żdiedu għal US$4,571.30 miljun fl-2014 minn US$3,333 miljun fl-2013 (skont id-dejta rrappurtata mill-Bank Inter-Amerikan tal-Iżvilupp). It-tkabbir ekonomiku qed iseħħ minkejja nuqqas kroniku tal-enerġija, li jikkawża qtugħ ta' dawl frekwenti u prezzijiet għoljin ħafna. Minkejja defiċit tal-kummerċ tal-merkanzija li qed jikber, id-dħul mit-turiżmu u r-rimessi għen biex jinbnew riżervi tal-kambju. Wara t-taqlib ekonomiku tal-aħħar tas-snin 80 u 90, li matulu l-prodott gross domestiku (PGD) naqas sa 5% u l-inflazzjoni tal-prezz tal-konsumatur laħqet 100% bla preċedent, ir-Repubblika Dominicana daħlet f'perjodu ta' tkabbir u tnaqqis fl-inflazzjoni sal-2002, wara li l-ekonomija daħlet f'riċessjoni.

Din ir-riċessjoni segwiet il-kollass tat-tieni l-akbar bank kummerċjali tal-pajjiż, Baninter, marbut ma’ inċident kbir ta' frodi stmat għal 3.5 biljun dollaru Amerikan. Il-frodi ta' Baninter kellha effett devastanti fuq l-ekonomija Dominicana, bil-PDG niżel 1% fl-2003 filwaqt li l-inflazzjoni żdiedet b'aktar minn 27%. L-akkużati kollha, inkluż l-istilla tal-proċess, Ramón Báez Figueroa (bun-neputi tal-President Buenaventura Báez), ġew ikkundannati.

Badge

Il-peso Dominikan (imqassar $ jew RD$; il-kodiċi ISO 4217 huwa "DOP") hija l-munita nazzjonali, flimkien mad-dollaru Amerikan, l-euro, id-dollaru Kanadiż u l-frank Żvizzeru, li huma aċċettati wkoll f'ħafna mill-pajjiżi. Ir-rata tal-kambju mad-dollaru Amerikan, liberalizzata fl-1985, kienet ta' 2.70 pesos għal kull dollaru f'Awwissu 1986, 14.00 pesos fl-1993 u 16.00 pesos fl-2000. Minn Settembru 2018, ir-rata tal-kambju kienet 50.08 pesos għal kull dollaru.

Turiżmu

It-turiżmu huwa wieħed mill-fatturi li jmexxu t-tkabbir ekonomiku fir-Repubblika Dominicana. Il-pajjiż huwa l-aktar destinazzjoni turistika popolari fil-Karibew. Bil-bini ta' proġetti bħal Cap Cana, il-port ta' San Souci f'Santo Domingo, Casa de Campo u l-Hard Rock Hotel & Casino (ex Moon Palace Resort) f’Punta Cana, ir-Repubblika Dominicana tistenna żieda fl-attività turistika fil-ġejjieni. snin.

L-ekoturiżmu kien ukoll kwistjoni dejjem aktar importanti, bi bliet bħal Jarabacoa u Constanza ġirien, u postijiet bħal Pico Duarte, Bahía de las Águilas u oħrajn qed isiru aktar sinifikanti fl-isforzi biex jiżdiedu l-benefiċċji diretti tat-turiżmu. Il-biċċa l-kbira tar-residenti ta' pajjiżi oħra huma meħtieġa li jiksbu karta tat-turisti, skont f'liema pajjiż jgħixu. Matul l-aħħar 10 snin, ir-Repubblika Dominicana saret waħda mill-istati progressivi notevoli fid-dinja f'termini ta 'riċiklaġġ u rimi tal-iskart.

Trasport

Il-pajjiż għandu tliet awtostradi nazzjonali li jgħaqqdu kull belt ewlenija. Dawn huma d-DR-1, id-DR-2 u d-DR-3, li jitilqu minn Santo Domingo lejn il-partijiet tat-Tramuntana (Cibao), tal-Lbiċ (Sur) u tal-Lvant (El Este) tal-pajjiż rispettivament. Dawn it-toroq ġew imtejba b'mod konsistenti bit-twessigħ u r-rikostruzzjoni ta' bosta sezzjonijiet. Żewġ awtostradi nazzjonali oħra jservu bħala fergħat (DR-5) jew rotot alternattivi (DR-4).

Minbarra l-awtostradi nazzjonali, il-gvern wettaq rikostruzzjoni espansiva ta' rotot sekondarji, li jgħaqqdu bliet iżgħar ma' rotot ewlenin. F'dawn l-aħħar snin, il-gvern bena triq b'pedaġġ ta' 106 kilometru li tgħaqqad Santo Domingo mal-peniżola tal-grigal tal-pajjiż. Il-vjaġġaturi issa jistgħu jilħqu l-Peniżola ta' Samaná f’inqas minn sagħtejn. Żidiet oħra huma r-rikostruzzjoni ta' DR-28 (Jarabacoa – Constanza) u DR-12 (Constanza – Bonao). Minkejja dawn l-isforzi, ħafna toroq sekondarji għadhom mhux pavimentati jew jeħtieġu manutenzjoni. Bħalissa hemm programm nazzjonali biex jiġu twitti dawn ir-rotot u rotot oħra li jintużaw komunement. Barra minn hekk, is-sistema tal-ferrovija ħafifa ta' Santiago tinsab fl-istadji tal-ippjanar, iżda bħalissa hija sospiża.

Servizzi tal-karozzi tal-linja

Hemm żewġ servizzi ewlenin tat-trasport tal-karozzi tal-linja fir-Repubblika Dominicana: wieħed ikkontrollat ​​mill-gvern, permezz tal-Uffiċċju Tekniku tat-Transitu tal-Art (OTTT) u l-Uffiċċju Metropolitan tas-Servizzi tal-Xarabank (OMSA), u l-ieħor ikkontrollat ​​minn kumpaniji privati, fosthom, il-Federazzjoni Nazzjonali tat-Trasport La Nueva Opción (FENATRANO) u l-Konfederazzjoni Nazzjonali tat-Trasport (CONATRA). Is-sistema tat-trasport tal-gvern tkopri rotot kbar f'żoni metropolitani bħal Santo Domingo u Santiago.

Hemm ħafna kumpaniji privati ​​tal-karozzi tal-linja, bħal Metro Servicios Turísticos u Caribe Tours, li joperaw rotot ta' kuljum.

Metro ta' Santo Domingo

Ir-Repubblika Dominicana għandha sistema ta' transitu rapidu f'Santo Domingo, il-kapitali tal-pajjiż. Hija l-aktar sistema estensiva tal-metro fir-reġjun tal-gżira tal-Karibew u l-Amerika Ċentrali skont it-tul u n-numru ta 'stazzjonijiet. Il-Metro ta 'Santo Domingo hija parti minn "Master Plan Nazzjonali" maġġuri biex itejjeb it-trasport f'Santo Domingo, kif ukoll il-bqija tan-nazzjon. L-ewwel linja kienet ippjanata biex ittaffi l-konġestjoni tat-traffiku fuq Avenida Máximo Gómez u Hermanas Mirabal. It-tieni linja, li nfetħet f'April 2013, hija maħsuba biex ittaffi l-konġestjoni tul il-Kuritur Duarte-Kennedy-Centenario fil-belt mill-punent għal-lvant. It-tul attwali tal-Metro, b'sezzjonijiet taż-żewġ linji miftuħa minn Awwissu 2013, huwa ta' 27.35 kilometri (16.99 mi). Qabel il-ftuħ tat-tieni linja, 30,856,515 passiġġier vvjaġġaw fuq il-Metro ta' Santo Domingo fl-2012. Biż-żewġ linji inawgurati, in-numru ta' passiġġieri żdied għal 61,270,054 passiġġier fl-2014.

Elettriku

Is-servizz tal-enerġija elettrika ma kienx affidabbli mill-era Trujillo, u sa 75% tat-tagħmir huwa ta' dik l-età. Il-grid tal-enerġija li qed tixjieħ tal-pajjiż tikkawża telf ta 'trażmissjoni li jammonta għal porzjon kbir tal-elettriku fatturat mill-ġeneraturi. Il-privatizzazzjoni tas-settur bdiet waqt amministrazzjoni preċedenti ta' Leonel Fernández. L-investiment reċenti f'345 kilovolt "Santo Domingo-Santiago Electric Highway" b'telf ta 'trażmissjoni mnaqqas huwa mħabbar bħala titjib kapitali kbir għall-grilja nazzjonali minn nofs is-sittinijiet.

Matul ir-reġim Trujillo, is-servizz tal-elettriku ġie introdott f'ħafna bliet. Kważi 95% tal-konsum ma ġiex fatturat. Madwar nofs il-2.1 miljun dar fir-Repubblika Dominicana m'għandhomx miters u l-biċċa l-kbira ma jħallsux jew ma jħallsux rata fissa ta’ kull xahar għas-servizz tal-elettriku tagħhom.

Is-servizz elettriku domestiku u ġenerali jitwassal f'110 volt li jalterna f'60 Hz. It-tagħmir elettriku fl-Istati Uniti jaħdem mingħajr modifiki. Il-maġġoranza tar-Repubblika Dominicana għandha aċċess għall-elettriku. Iż-żoni turistiċi għandhom tendenza li jkollhom qawwa aktar affidabbli, bħalma għandhom in-negozju, l-ivvjaġġar, il-kura tas-saħħa, u infrastruttura vitali. Tħabbru sforzi ikkonċentrati biex tiżdied l-effiċjenza tal-provvista f'postijiet fejn ir-rata tal-ġbir laħqet is-70%. Is-settur tal-elettriku huwa politizzat ħafna. Xi kumpaniji li jiġġeneraw huma sottokapitalizzati u xi drabi ma jistgħux jixtru provvisti ta' fjuwil adegwati.

Demografija

Il-popolazzjoni tar-Repubblika Dominicana kienet 11,117,873 fl-2021, meta mqabbla ma '2,380,000 fl-1950. Fl-2010, 31.2% tal-popolazzjoni kienet taħt l-età ta' 15, u 6% tal-popolazzjoni kellha aktar minn 15. 65 sena. Huwa stmat li kien hemm 102.3 irġiel għal kull 100 mara fl-2020. Ir-rata annwali tat-tkabbir tal-popolazzjoni għall-2006-2007 kienet 1.5%, u l-popolazzjoni proġettata għas-sena 2015 kienet 10,121,000.

Id-densità tal-popolazzjoni fl-2007 kienet 192 għal kull km2 (498 għal kull mil kwadru), u 63% tal-popolazzjoni għexet f'żoni urbani. Il-pjanuri kostali tan-Nofsinhar u l-Wied ta’ Cibao huma l-aktar żoni b’popolazzjoni densa tal-pajjiż. Il-belt kapitali, Santo Domingo, kellha popolazzjoni ta' 2,907,100 fl-2010.

Bliet importanti oħra huma Santiago de los Caballeros (popolazzjoni 745,293), La Romana (popolazzjoni 214,109), San Pedro de Macorís (popolazzjoni 185,255), Higüey (153,174), San Francisco de Macorís (popolazzjoni 132,725), Puerto Plata (118,282 abitant) u La Vega (104,536 abitant). Skont in-Nazzjonijiet Uniti, ir-rata tat-tkabbir tal-popolazzjoni urbana għall-2000-2005 kienet 2.3%.

Ir-Repubblika Dominicana għandha popolazzjoni ta' madwar 10.7 miljun abitant skont dejta preliminari miċ-Ċensiment Nazzjonali tal-Popolazzjoni u tad-Djar X tal-2022.

Gruppi etniċi

Fi stħarriġ tal-popolazzjoni tal-2014, 70.4% identifikaw lilhom infushom bħala mħallta (mestiż/Indjan 58%, mulatti 12.4%), 15.8% bħala iswed, 13.5% bħala abjad, u 0.3% bħala "oħrajn". Skont studji reċenti tad-DNA ġenealoġiċi tal-popolazzjoni Dominicana, l-għamla ġenetika hija prinċipalment Ewropea u Afrikana Sub-Saħarjana, bi grad inqas ta' antenati Native Amerikani. Id-DNA medja Dumnikana tal-popolazzjoni fundatriċi hija stmata li hija 73% Ewropea, 10% Indiġena, u 17% Afrikana. Wara l-migrazzjoni ta' Ħaiti u Afro-Karibew, il-perċentwal ġenerali nbidel għal 57% Ewropej, 8% Indiġeni, u 35% Afrikani. Minħabba li d-Dumnikani ta' razza mħallta (u l-biċċa l-kbira tad-Dumnikani b'mod ġenerali) huma taħlita primarjament ta' Ewropej u Afrikani, b'ammonti iżgħar ta' Taínos indiġeni, jistgħu jiġu deskritti b'mod preċiż bħala "mulatti" jew "trirazzjali". Ir-Repubblika Dominicana għandha diversi termini informali biex tiddeskrivi b'mod laxk il-grad ta' taħlit razzjali ta' persuna, mestizo tfisser kwalunkwe tip ta' antenati mħallta, b'differenza minn pajjiżi oħra tal-Amerika Latina li speċifikament jiddeskrivi taħlita Ewropea/indiġena, Indio jiddeskrivi nies ta' razza mħallta li l-kulur tal-ġilda tagħhom huwa bejn abjad u iswed.

Il-maġġoranza tal-popolazzjoni Dominicana hija trirazzjali, bi kważi l-individwi kollha ta' razza mħallta għandhom antenati Taíno Native Amerikani flimkien ma' antenati Ewropej (l-aktar Spanjoli) u Afrikani. L-antenati Ewropej fil-popolazzjoni mħallta tipikament ivarjaw bejn 50% u 60% bħala medja, filwaqt li l-antenati Afrikani jvarjaw bejn 30% u 40%, u l-antenati Indiġeni tipikament ivarjaw bejn 5% u 10%. L-antenati Ewropej u indiġeni għandhom tendenza li jkunu l-aktar b'saħħithom fl-ibliet tar-reġjun taċ-ċentru tat-tramuntana ta' Cibao, u ġeneralment fl-intern muntanjuż tal-pajjiż. L-antenati Afrikani huma l-aktar b'saħħithom fiż-żoni kostali, il-pjanura tax-Xlokk, u r-reġjuni tal-fruntiera. Razza fir-Repubblika Dominicana taġixxi bħala continuum ta' abjad-mulatto-iswed minħabba l-ammonti kbar ta' taħlit interrazzjali fuq mijiet ta' snin fir-Repubblika Dominicana u l-Karibew Spanjol b'mod ġenerali, li jippermetti ammonti għoljin ta' diversità ġenetika.

Iċ-ċittadinanza tar-Repubblika Dominicana tingħata bi dritt tad-demm (Jus sanguinis), mhux bi dritt tal-ħamrija, li jfisser li t-twelid fir-Repubblika Dominicana ma jiggarantixxix iċ-ċittadinanza jekk il-ġenituri jkunu immigranti illegali. Wieħed irid ikun twieled fir-Repubblika Dominicana minn ġenituri li huma ċittadini legali jew japplikaw għaċ-ċittadinanza; Iċ-ċittadinanza tingħata pjuttost faċilment lil nies imwielda barranija jekk ikunu jistgħu jagħtu prova ta' antenati Dumnikani. Dan ifisser li li tkun ċittadin Dominikan u li tkun Dominicana etnika mhumiex dejjem interkambjabbli, peress li l-ewwel jimplika ċ-ċittadinanza li wieħed jista’ jirċievi billi jmur minn kwalunkwe pajjiż fid-dinja lejn ir-Repubblika Dominicana, filwaqt li l-aħħar jimplika poplu marbut minn antenati u l- kultura. Dominikani etniċi huma nies li mhux biss twieldu fir-Repubblika Dominicana (u għandhom status legali) jew imwielda barra minn Malta b’għeruq antenati fil-pajjiż, iżda aktar importanti, għandhom għeruq familjari fil-pajjiż li jmorru lura għal diversi ġenerazzjonijiet u jinżlu minn taħlita ta' gradi differenti ta' Spanjol, Taíno u Afrikan, it-tliet għeruq fundaturi ewlenin tar-Repubblika Dominicana. Kważi d-Dumnikani kollha huma ta' razza mħallta, b'75% ta' razza mħallta "viżibbli" u "uniformi", u l-25% li jifdal prinċipalment demm Afrikan jew Ewropew, iżda xorta waħda b'taħlita notevoli. Skont stima tal-2017 mill-gvern Dominicana, ir-Repubblika Dominicana kellha popolazzjoni ta' 10,189,895, li minnhom 847,979 kienu immigranti jew dixxendenti ta' immigranti reċenti u 9,341,916 kienu Dominikani etniċi. Il-biċċa l-kbira tad-Dumnikani jħaddnu l-aspetti kollha tal-wirt mestiż tagħhom, iżda ħafna drabi jidentifikaw l-ewwel man-nazzjonalità tagħhom. Ħafna Dominikani mwielda fl-Istati Uniti issa jgħixu fir-Repubblika Dominicana, u joħolqu tip ta 'komunità espatrijata, li għandha influwenza dejjem tikber u għandha rwol importanti fit-tkabbir ekonomiku tar-Repubblika Dominicana.

Il-Ħaiti jikkostitwixxu l-akbar grupp etniku ta' immigranti fil-pajjiż, maġġoranza kbira minnhom huma illegali, fit-tieni post huma l-Venezweli. Gruppi oħra fil-pajjiż jinkludu dawk ta' dixxendenza mill-Asja tal-Punent, primarjament Libaniżi, Sirjani, u Palestinjani. Preżenza iżgħar, iżda sinifikanti, ta' Asjatiċi tal-Lvant (prinċipalment Ċiniżi u Ġappuniżi etniċi) tista' tinstab ukoll fil-popolazzjoni kollha. Id-Dumnikani huma wkoll magħmula minn Lhud Sefardi li ġew eżiljati minn Spanja u ż-żona tal-Mediterran fl-1492 u l-1497, flimkien ma' migrazzjonijiet oħra li jmorru għall-1700s u matul it-Tieni Gwerra Dinjija li jikkontribwixxu għall-antenati Dumnikani.

Lingwi

Il-popolazzjoni tar-Repubblika Dominicana hija l-aktar li titkellem bl-Ispanjol, u l-uniċi nies li ma jitkellmux bl-Ispanjol b'mod fluwenti huma xi immigranti. Il-varjant lokali tal-Ispanjol jissejjaħ l-Ispanjol Dominikan, li jixbaħ ħafna vernakulari Spanjoli oħra fil-Karibew u għandu xebh mal-Ispanjol tal-Gżejjer Kanarji. Barra minn hekk, għandu influwenzi minn lingwi Afrikani u kliem misluf minn lingwi indiġeni tal-Karibew partikolarment għall-gżira ta' Hispaniola. L-iskejjel huma bbażati fuq mudell edukattiv Spanjol; L-Ingliż u l-Franċiż huma lingwi barranin obbligatorji kemm fi skejjel privati ​​kif ukoll pubbliċi.

Il-Kriolju Ħaitjan huwa l-akbar lingwa minoritarja fir-Repubblika Dominicana u huwa mitkellem minn immigranti Ħaitis u d-dixxendenti tagħhom. Hemm komunità ta' ftit eluf ta' nies li l-antenati tagħhom kienu jitkellmu bl-Ingliż Samaná fil-Peniżola ta' Samaná. Huma dixxendenti ta' Afrikani Amerikani li qabel kienu skjavi li waslu fis- seklu 19, imma llum ftit anzjani biss jitkellmu l- lingwa. It-turiżmu, il-kultura pop Amerikana, l-influwenza tal-Amerikani Dominicana, u r-rabtiet ekonomiċi tal-pajjiż mal-Istati Uniti jimmotivaw Dumnikani oħra biex jitgħallmu l-Ingliż. Ir-Repubblika Dominicana tinsab fit-tieni post fl-Amerika Latina u fit-tielet u għoxrin fid-dinja fil-profiċjenza fl-Ingliż bħala t-tieni lingwa.

Ilsien matern tal-popolazzjoni Dumnikana, Ċensiment tal-1950

• Spanjol: Total: 98.00, Urban: 97.82, Rurali: 98.06
• Franċiż: Total: 1.19, Urban: 0.39, Rurali: 1.44
• Ingliż: Total: 0.57, Urban: 0.96, Rurali: 0.45
• Għarbi: Total: 0.09, Urban: 0.35, Rurali: 0.01
• Taljan: Total: 0.03, Urban: 0.10, Rurali: 0.006
• Oħra lingwa: Total: 0.12, Urban: 0.35, Rurali: 0.04

Reliġjon

• 95.0% Insara
• 2.6% Mingħajr reliġjon
• 2.2% Reliġjonijiet oħra

Fl-2014, 57% tal-popolazzjoni (5.7 miljun) identifikati bħala Kattolika Rumana u 23% (2.3 miljun) bħala Protestanti (f'pajjiżi tal-Amerika Latina, Protestanti spiss jissejħu evanġeliċi għax jenfasizzaw l-evanġelizzazzjoni personali u pubblika u ħafna huma Protestanti evanġeliċi jew minn grupp Pentekostali). Mill-1896 sal-1907, missjunarji mill-knejjes Episkopali, Metodisti Ħieles, Adventisti tas-Seba' Jum u Moravjani bdew jaħdmu fir-Repubblika Dominicana. Tlieta fil-mija tal-10.63 miljun abitant tar-Repubblika Dominicana huma Adventisti tas-Seba' Jum. L-immigrazzjoni reċenti, kif ukoll l-isforzi ta' proselitizzazzjoni, ġabu magħhom gruppi reliġjużi oħra, bil-proporzjonijiet tal-popolazzjoni li ġejjin: Spiritwalisti: 2.2%, Il-Knisja ta' Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Jiem: 1.3%, Buddisti: 0.1%, Baháʼí: 0.1%, Reliġjon Ċiniża: 0.1%, Iżlam: 0.02%, Ġudaiżmu: 0.01%.

Il-Knisja Kattolika bdiet titlef il-qawwa tagħha fl-aħħar tas-seklu 19. Dan kien minħabba nuqqas ta' fondi, qassisin, u programmi ta' appoġġ. Matul l-istess era, l-evanġeliżmu Protestant beda jikseb appoġġ usa '"bl-enfasi tiegħu fuq ir-responsabbiltà personali u t-tiġdid tal-familja, l-intraprenditorija ekonomika, u l-fundamentaliżmu bibliku." Ir-Repubblika Dominicana għandha żewġ qaddisin patruni Kattoliċi: il-Madonna tal-Altagracia u l-Madonna tal-Mercedes.

Ir-Repubblika Dominicana storikament tat libertà reliġjuża wiesgħa. Skont id-Dipartiment tal-Istat tal-Istati Uniti, "il-kostituzzjoni tispeċifika li m'hemm l-ebda knisja tal-istat u tipprovdi għal-libertà tar-reliġjon u t-twemmin. Konkordat mal-Vatikan jinnomina l-Kattoliċiżmu bħala r-reliġjon uffiċjali u tagħti privileġġi speċjali lill-Knisja Kattolika li ma tagħmilx. jingħataw lil gruppi reliġjużi oħra Dawn jinkludu rikonoxximent legali tal-liġi ekkleżjastika, l-użu ta' fondi pubbliċi biex iħallsu xi spejjeż tal-knisja, u eżenzjoni sħiħa mid-dazji doganali”. Fis-snin ħamsin, il-gvern ta' Trujillo poġġa restrizzjonijiet fuq il-knejjes. Intbagħtu ittri ta' protesta kontra l-arresti tal-massa tal-avversarji tal-gvern. Trujillo beda kampanja kontra l-Knisja Kattolika u ppjana li jarresta qassisin u isqfijiet li ppriedkaw kontra l-gvern. Din il-kampanja spiċċat qabel ma' tnediet, bil-qtil tiegħu.

Matul it-Tieni Gwerra Dinjija, grupp ta' Lhud li ħarbu mill-Ġermanja Nażista ħarbu lejn ir-Repubblika Dominicana u waqqfu l-belt ta' Sosúa. Minn dakinhar baqgħet iċ-ċentru tal-popolazzjoni Lhudija.

L-immigrazzjoni fis-sekli 20 u 21

Fis-seklu 20, ħafna Għarab (mil-Libanu, is-Sirja u l-Palestina), Ġappuniżi u, sa ċertu punt, Koreani stabbilixxew fil-pajjiż bħala ħaddiema agrikoli u negozjanti. Il-komunità Għarbija qed tikber b'rata dejjem tikber u huwa stmat li għandha 80,000 membru.

Gruppi ta' immigranti fil-pajjiż jinkludu Asjatiċi tal-Punent, prinċipalment Libaniżi, Sirjani u Palestinjani; Il-president attwali, Luis Abinader, huwa ta' dixxendenza Lebaniża. Tista' ssib ukoll Asjatiċi tal-Lvant, Koreani, Ċiniżi etniċi, u Ġappuniżi. L-Ewropej huma rappreżentati primarjament minn Spanjol abjad, iżda wkoll b'popolazzjonijiet iżgħar ta 'Ġermaniżi, Taljani, Franċiżi, Brittaniċi, Olandiżi, Żvizzeri, Russi u Ungeriżi.

Barra minn hekk, hemm dixxendenti ta' immigranti li ġew minn gżejjer oħra tal-Karibew, inklużi Saint Kitts u Nevis, Antigwa, Saint Vincent, Montserrat, Tortola, Saint Croix, Saint Thomas u Guadeloupe. Huma magħrufa lokalment bħala Cocolos. Huma ħadmu fuq pjantaġġuni tal-kannamieli u baċiri u stabbilixxew prinċipalment fil-bliet ta 'San Pedro de Macorís u Puerto Plata. L-immigranti tal-Portoriku, u sa ċertu punt, Kubani, ħarbu lejn ir-Repubblika Dominicana minn nofs is-seklu 19 sa madwar l-1940 minħabba ekonomija fqira u inkwiet soċjali fil-pajjiżi ta' oriġini rispettivi tagħhom. Bosta immigranti Puertorikani stabbilixxew f'Higüey, fost bliet oħra, u assimilaw malajr minħabba kultura simili. Qabel u matul it-Tieni Gwerra Dinjija, 800 refuġjat Lhudi marru jgħixu fir-Repubblika Dominicana.

Waslu bosta immigranti minn pajjiżi oħra tal-Karibew, peress li l-pajjiż offra opportunitajiet ekonomiċi. Hemm ħafna Ħaitis u Venezwelani li jgħixu fir-Repubblika Dominicana, huma l-akbar gruppi ta' immigranti fil-pajjiż bħalissa, u numru kbir taż-żewġ gruppi huma preżenti fil-pajjiż illegalment. Hemm numru dejjem jikber ta' immigranti għonja Puerto Rican, sidien ta' negozji u djar tal-vaganzi fil-pajjiż, li ħafna minnhom jirtiraw hemmhekk, in-numru tagħhom maħsub li huwa ta 'madwar 10,000. Ħafna Ewropej u Amerikani (mhux Puertorikani) qed jirtiraw ukoll fil-pajjiż.

Iċ-ċensiment tal-2010 irreġistra 311,969 Ħaiti; 24,457 Amerikan; 6,691 Spanjol; 5,763 Puertorikan; u 5,132 Venezwelan. Fl-2012, il-gvern Dumnikan għamel stħarriġ dwar l-immigranti fil-pajjiż u sab li kien hemm: 329,281 imwielda fil-Ħaiti; 25,814 imwielda fl-Istati Uniti (esklużi dawk imwielda fi Puerto Rico); 7,062 imwielda fi Spanja; 6,083 imwielda fi Puerto Rico; 5,417 imwielda fil-Venezwela; 3,841 imwielda Kuba; 3,795 imwielda fl-Italja; 3,606 imwielda fil-Kolombja; 2,043 imwielda fi Franza; 1,661 imwielda fil-Ġermanja; 1,484 imwielda fiċ-Ċina; inter alia. Fit-tieni nofs tal-2017, sar it-tieni stħarriġ tal-popolazzjoni barranija fir-Repubblika Dominicana. Il-popolazzjoni totali fir-Repubblika Dominicana kienet stmata għal 10,189,895, li minnhom 9,341,916 kienu Dumnikani mingħajr sfond barrani. Skont l-istħarriġ, il-maġġoranza tan-nies bi sfond barrani kienu ta' oriġini Ħaiti (751,080 minn 847,979, jew 88.6%), imqassma kif ġej: 497,825 kienu Haitians imwielda fil-Ħaiti, 171,859 kienu Haitians imwielda fir-Repubblika Dominicana, u 81,590 Dominicana ma' missier Ħaiti. Sorsi ewlenin oħra ta' popolazzjoni li twieldet barra kienu l-Venezwela (25,872), l-Istati Uniti (10,016), Spanja (7,592), Italja (3,713), Ċina (3,069), Kolombja (2,642), Puerto Rico (2,356) u Kuba (2,024).

Immigrazzjoni Ħaiti

Human Rights Watch stmat li 70,000 immigrant Ħaiti dokumentat u 1,930,000 immigrant mingħajr dokumenti għexu fir-Repubblika Dominicana.

Ħaiti huwa l-pajjiż ġar tar-Repubblika Dominicana u huwa konsiderevolment ifqar, inqas żviluppat u wkoll l-inqas pajjiż żviluppat fl-Emisferu tal-Punent. Fl-2003, 80% tal-Ħaiti kollha kienu foqra (54% kienu jgħixu f'faqar estrem) u 47.1% kienu illitterati. Il-pajjiż ta' disa' miljuni għandu wkoll popolazzjoni li qed tikber malajr, iżda aktar minn żewġ terzi tal-forza tax-xogħol m’għandhiex impjiegi formali. Il-PGD per capita (PPP) ta' Ħaiti kien ta' $1,800 fl-2017, jew ftit aktar minn għaxra taċ-ċifra Dumnikana.

B’riżultat ta' dan, mijie ta' eluf ta' Haitians emigraw lejn ir-Repubblika Dominicana; Xi stimi jitkellmu dwar 800,000 Ħaiti fil-pajjiż, filwaqt li oħrajn jistmaw li l-popolazzjoni mwielda fil-Ħaiti tammonta għal miljun. Huma tipikament jaħdmu f'impjiegi bi ħlas baxx u bla sengħa fil-kostruzzjoni tal-bini u t-tindif tad-djar u fil-pjantaġġuni taz-zokkor. Kien hemm akkużi li xi immigranti Ħaiti jaħdmu f'kundizzjonijiet bħal skjavitù u huma sfruttati serjament.

Minħabba n-nuqqas ta' servizzi bażiċi u faċilitajiet mediċi f’Ħaiti, għadd kbir ta’ nisa Ħaiti, li ħafna drabi jaslu b’diversi problemi tas-saħħa, jaqsmu l-fruntiera lejn it-territorju Dumnikan. Jiġu apposta matul l-aħħar ġimgħat tat-tqala tagħhom biex jirċievu kura medika għat-twelid, peress li l-isptarijiet pubbliċi Dumnikani ma jiċħdux servizzi mediċi bbażati fuq in-nazzjonalità jew l-istatus legali. Statistika minn sptar f’Santo Domingo tirrapporta li aktar minn 22% tat-twelid huma minn ommijiet Ħaiti.

Ħaiti wkoll ibati minn degradazzjoni ambjentali serja. Id-deforestazzjoni hija rampanti f’Ħaiti; Illum fadal inqas minn 4 fil-mija tal-foresti tal-pajjiż, u f'ħafna postijiet il-ħamrija tnaqqret sal-blat. Ħaitis jaħarqu faħam għal 60 fil-mija tal-produzzjoni domestika ta' enerġija tagħhom. Minħabba li Ħaiti qed jispiċċaw mingħajr materjal tal-pjanti biex jinħaraq, xi kuntrabandisti Ħaiti ħolqu suq illegali tal-faħam fin-naħa tad-Dumnikana. Stimi konservattivi jistmaw il-moviment illegali ta' 115-il tunnellata ta' faħam fil-ġimgħa mir-Repubblika Dominicana għal Ħaiti. L-awtoritajiet Dumnikani jistmaw li mill-inqas 10 trakkijiet fil-ġimgħa jaqsmu l-fruntiera mgħobbija bil-faħam.

Fl-2005, il-President Dominikan Leonel Fernández ikkritika l-espulsjonijiet kollettivi tal-Ħitijani bħala li saru "b'mod abbużiv u inuman." Wara li delegazzjoni tan-NU ħarġet rapport preliminari li tiddikjara li sabet problema profonda ta' razziżmu u diskriminazzjoni kontra nies ta' oriġini Ħaiti, il-Ministru għall-Affarijiet Barranin Dominikan Carlos Morales Troncoso ħareġ dikjarazzjoni formali li tiddenunzjaha, fejn stqarr li “Il-fruntiera tagħna ma’ Ħaiti għandha il-problemi tagħha, dik hija r-realtà tagħna u rridu nifhmuha. Huwa importanti li ma nħalltux is-sovranità nazzjonali mal-indifferenza, u li ma nħalltux is-sigurtà mal-ksenofobija."

Iċ-ċittadini ta' Ħaiti jibagħtu $500 miljun f’rimessi annwali mir-Repubblika Dominicana lejn Ħaiti, skont il-Bank Dinji.

Il-gvern tar-Repubblika Dominicana investa total ta '16-il biljun pesos f'servizzi tas-saħħa offruti lill-pazjenti barranin fil-perjodu 2013-2016, skont dejta uffiċjali, li tinkludi spejjeż mediċi għal trasfużjonijiet tad-demm, testijiet kliniċi, kirurġiji u attenzjonijiet oħrajn. Skont rapporti uffiċjali, il-pajjiż kull sena jonfoq aktar minn ħames biljun peso Dumnikani fuq kura ta’ nisa tqal li jaqsmu l-fruntiera lesti biex iwelldu.

Tfal ta' immigranti Ħaiti huma intitolati għan-nazzjonalità ta' Ħaiti, iżda n-nazzjonalità ta' Ħaiti tista' tiġi miċħuda minħabba nuqqas ta' dokumenti jew xhieda xierqa.

Emigrazzjoni

L-ewwel minn tliet mewġiet ta' emigrazzjoni tal-aħħar tas-seklu 20 bdiet fl-1961 wara l-qtil tad-dittatur Trujillo, minħabba l-biża' ta' tpattija mill-alleati ta' Trujillo u l-inċertezza politika ġenerali. Fl-1965, l-Istati Uniti bdew okkupazzjoni militari tar-Repubblika Dominicana biex itemmu gwerra ċivili. Wara dan, l-Istati Uniti naqqsu r-restrizzjonijiet tal-ivvjaġġar, u għamilha aktar faċli għad-Dumnikani biex jiksbu viżi tal-Istati Uniti.

Fil-bidu tas-snin 80, is-sottoimpjieg, l-inflazzjoni, u l-valur li qed jiżdied tad-dollaru kkontribwew għat-tielet mewġa ta' emigrazzjoni mir-Repubblika Dominicana. Illum, l-emigrazzjoni mir-Repubblika Dominicana għadha għolja. Fl-2012, kien hemm madwar 1.7 miljun ruħ ta' dixxendenza Dumnikana fl-Istati Uniti, li jgħoddu kemm imwielda indiġena kif ukoll imwielda barranija. Kien hemm ukoll żieda fl-immigrazzjoni Dominicana lejn Puerto Rico, bi kważi 70,000 Dumnikani jgħixu hemmhekk fl-2010. Għalkemm dak in-numru qed jonqos bil-mod u t-tendenzi tal-immigrazzjoni reġġgħu lura minħabba l-kriżi ekonomika ta' Puerto Rico mill-2016.

Hemm popolazzjoni Dumnikana sinifikanti fi Spanja.

Edukazzjoni

L-edukazzjoni primarja hija regolata mill-Ministeru tal-Edukazzjoni, bl-edukazzjoni hija dritt taċ-ċittadini u ż-żgħażagħ kollha tar-Repubblika Dominicana.

L-edukazzjoni ta' qabel l-iskola hija organizzata f'ċikli differenti u taqdi lill-popolazzjoni minn sentejn sa 4 snin u minn 4 sa 6 snin. L-edukazzjoni qabel l-iskola mhix obbligatorja, ħlief għall-aħħar sena. L-edukazzjoni bażika hija obbligatorja u taqdi lill-popolazzjoni minn 6 sa 14-il sena. L-edukazzjoni sekondarja mhix obbligatorja, għalkemm huwa dmir tal-Istat li joffriha mingħajr ħlas. Jservi l-grupp ta' età ta' bejn l-14 u t-18-il sena u huwa organizzat f’qalba komuni ta’ erba’ snin u tliet modalitajiet ta' sentejn ta' studju li huma offruti fi tliet għażliet differenti: ġenerali jew akkademiċi, vokazzjonali (industrijali, agrikoli u servizzi) u artistiċi. .

Is-sistema tal-edukazzjoni għolja hija magħmula minn istituti u universitajiet. L-istituti joffru korsijiet ta' livell tekniku ogħla. L-universitajiet joffru lawrji tekniċi, undergraduate u gradwati; Dawn huma regolati mill-Ministeru tal-Edukazzjoni Għolja, Xjenza u Teknoloġija. Ir-Repubblika Dominicana kklassifikat fl-94 post fl-Indiċi tal-Innovazzjoni Globali fl-2023, 'l isfel mis-87 post fl-2019.

Ir-Repubblika Dominicana għandha sistema ta' edukazzjoni ogħla magħmula minn istituzzjonijiet b’karatteristiċi differenti peress li hemm 28 università u 7 Istituti Edukattivi.

Saħħa

Fl-2020, ir-Repubblika Dominicana kellha rata ta' twelid stmata ta' 18.5 għal kull 1,000 u rata ta' mewt ta' 6.3 għal kull 1,000.

Kriminalità

Fl-2012, ir-Repubblika Dominicana kellha rata ta' omiċidju ta' 22.1 għal kull 100,000 abitant. Kien hemm total ta' 2,268 qtil fir-Repubblika Dominicana fl-2012.

Ir-Repubblika Dominicana saret punt ta' trasbord għad-drogi Kolombjani destinati għall-Ewropa, kif ukoll l-Istati Uniti u l-Kanada. Il-ħasil tal-flus permezz tar-Repubblika Dominicana huwa favorit mill-kartelli tad-droga Kolombjani minħabba l-faċilità tat-tranżazzjonijiet finanzjarji illeċiti. Fl-2004, kien stmat li 8% tal-kokaina kollha kuntrabandu fl-Istati Uniti kienet waslet mir-Repubblika Dominicana. Ir-Repubblika Dominicana wieġbet bi sforzi akbar biex taqbad il-vjeġġi tad-droga, tarresta u testradi lil dawk involuti, u tiġġieled il-ħasil tal-flus.

It-trattament ta' spiss ħafif ta' delinkwenti vjolenti kien sors kostanti ta' kontroversja lokali. F'April 2010, ħames adoloxxenti, ta' bejn il-15 u s-17-il sena, qatlu żewġ xufiera tat-taxis u qatlu ħamsa oħra billi ġiegħluhom jixorbu l-aċidu biex inaddfu d-drenaġġ. Fl-24 ta' Settembru 2010, l-adoloxxenti ġew ikkundannati għal sentenzi ta' ħabs ta' bejn tlieta u ħames snin, minkejja protesti mill-familji tax-xufiera tat-taxis.

Kultura

Minħabba sinkretiżmu kulturali, il-kultura u d-drawwiet tal-poplu Dumnikan għandhom bażi kulturali Ewropea, influwenzata kemm minn elementi Afrikani kif ukoll elementi indiġeni Taíno, għalkemm ħarġu elementi endoġeni fi ħdan il-kultura Dumnikana; Kulturalment, ir-Repubblika Dominicana hija fost l-aktar pajjiżi Ewropej fl-Amerika Latina, flimkien ma' Puerto Rico, Kuba, iċ-Ċili ċentrali, l-Arġentina u l-Urugwaj. L-istituzzjonijiet Spanjoli fl-era kolonjali setgħu jippredominaw fil-formazzjoni tal-kultura Dumnikana bħala suċċess relattiv fl-akkulturazzjoni u l-assimilazzjoni kulturali tal-iskjavi Afrikani, li naqqset xi ftit l-influwenza kulturali Afrikana meta mqabbla ma' pajjiżi oħra tal-Karibew.

Arkitettura

L-arkitettura fir-Repubblika Dominicana tirrappreżenta taħlita kumplessa ta' kulturi diversi. L-influwenza profonda tal-kolonizzaturi Ewropej hija l-aktar evidenti fil-pajjiż kollu. Ikkaratterizzat minn disinji mżejna u strutturi barokk, l-istil jista' jidher l-aħjar fil-belt kapitali ta' Santo Domingo, li hija dar għall-ewwel katidral, kastell, monasteru u fortizza fl-Amerika kollha, li jinsabu fiż-Żona Kolonjali tal-belt, żona dikjarata. żona Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO. Id-disinji huma trasferiti għal vilel u bini madwar il-pajjiż. Jista 'jidher ukoll fuq bini li fih barra stokk, bibien u twieqi arkati, u soqfa madum aħmar.

Il-popli indiġeni tar-Repubblika Dominicana wkoll kellhom influwenza sinifikanti fuq l-arkitettura tal-pajjiż. In-nies Taino qagħdu ħafna fuq il-kawba u l-guano (weraq tal-palm imnixxef) biex joħolqu snajja, xogħol tal-arti, għamara, u djar. Billi użaw it-tajn, is-soqfa tal-pajla u s-siġar tal-kawba, taw lill-bini u l-għamara ta’ ġewwa dehra naturali, li tħalltu bla xkiel mal-madwar tal-gżira.

Dan l-aħħar, biż-żieda fit-turiżmu u l-popolarità dejjem tikber bħala destinazzjoni tal-vaganzi fil-Karibew, periti fir-Repubblika Dominicana bdew jinkorporaw disinji avant-garde li jenfasizzaw il-lussu. F'ħafna modi, il-vilel u l-lukandi, li huma paradijs arkitettoniku, jimplimentaw stili ġodda, filwaqt li joffru verżjonijiet ġodda ta 'l-antik. Dan l-istil ġdid huwa kkaratterizzat minn kantunieri simplifikati u angolari u twieqi kbar li jingħaqdu spazji ta' barra u ta' ġewwa.

Arti viżwali

L-arti Dominicana hija l-aktar assoċjata mal-kuluri brillanti u vibranti u l-immaġini mibjugħa fil-ħwienet kollha tar-rigali turistiċi madwar il-pajjiż. Madankollu, il-pajjiż għandu storja twila ta' arti multa li tmur lura għal nofs is-seklu 19, meta l-pajjiż sar indipendenti u l-bidu ta' xena ta' arti nazzjonali ħarġu.

Storikament, il-pittura minn din l-era ffukat fuq stampi relatati mal-indipendenza nazzjonali, xeni storiċi, ritratti, iżda wkoll pajsaġġi u stampi ta' natura mejta. L-istili tal-pittura kienu jvarjaw minn neoklassiċiżmu għar-romantiċiżmu. Bejn l-1920 u l-1940, ix-xena tal-arti kienet influwenzata minn stili ta' realiżmu u impressioniżmu. L-artisti Dumnikani ffukaw fuq li jkissru ma' stili akkademiċi preċedenti biex jiżviluppaw stili aktar indipendenti u individwali.

Letteratura

Is-seklu 20 ġab miegħu ħafna kittieba Dumnikani notevoli u ra żieda ġenerali fil-perċezzjoni tal-letteratura Dumnikana. Kittieba bħal Juan Bosch, Pedro Mir (poeta nazzjonali tar-Repubblika Dominicana), Aida Cartagena Portalatin, Emilio Rodríguez Demorizi (l-aktar storiku Dominikan importanti, b'aktar minn 1000 xogħol bil-miktub), Manuel del Cabral (poeta ewlieni Dumnikan prominenti fil-poeżija sewda), Héctor Inchústegui Cabral (kkunsidrat bħala wieħed mill-ilħna l-aktar prominenti tal-poeżija soċjali tal-Karibew tas-seklu 20, Miguel Alfonseca (poeta li jappartjeni għall-Ġenerazzjoni tas-'60), René del Risco (poeta milqugħ li kien parteċipant fil-Moviment tal-14 ta' Ġunju), Mateo Morrison, fost ħafna awturi prolifiki oħra, ipoġġi l-gżira f'wieħed mill-aktar punti importanti tal-letteratura tas-seklu 20.

Il-kittieba Dumnikani l-ġodda għadhom ma kisbux il-fama tal-kontropartijiet tagħhom tas-seklu 20. Madankollu, kittieba bħal Frank Báez (l-ewwel premju fil-Fiera tal-Ktieb ta' Santo Domingo 2006) u Junot Díaz (Premju Pulitzer għall-Fiction 2008 għar-rumanz tiegħu The Marvelous Brief Life of Oscar Wao) imexxu l-letteratura Dumnikana tas-seklu 21.

Mużika u żfin

Mużikaliment, ir-Repubblika Dominicana hija magħrufa għall-istil u l-ġeneru mużikali popolari mad-dinja kollha li jissejħu merengue, tip ta' mużika taż-żfin b’ritmu mgħaġġel u pożittiv li jikkonsisti f'tempo ta' bejn wieħed u ieħor 120 sa 160 taħbita kull minuta (għalkemm ivarja) ibbażat fuq elementi mużikali. bħal tnabar, ram, strumenti tal-korda u akkordju, kif ukoll xi elementi uniċi għall-Karibew li jitkellem bl-Ispanjol, bħat-tumara u l-güira.

Ir-ritmi sinkopati tiegħu jużaw perkussjoni Latina, strumenti tar-riħ, bass, u pjanu jew tastiera. Bejn l-1937 u l-1950 il-mużika merengue ġiet promossa internazzjonalment minn gruppi Dumnikani bħal Billo's Caracas Boys, Chapuseaux u Damiron "Los Reyes del Merengue", Joseito Mateo u oħrajn. Ir-radju, it-televiżjoni u l-midja internazzjonali ppopolalizzawha saħansitra aktar. Xi artisti merengue magħrufa huma Wilfrido Vargas, Johnny Ventura, il-kantanta-kantanta Los Hermanos Rosario, Juan Luis Guerra, Fernando Villalona, ​​​​Eddy Herrera, Sergio Vargas, Toño Rosario, Milly Quezada u Chichí Peralta.

Bachata, stil ta' mużika u żfin li oriġina fil-kampanja u slums rurali tar-Repubblika Dominicana, sar popolari ħafna f’dawn l-aħħar snin. It-temi tiegħu huma ġeneralment romantiċi; L-istejjer ta’ qtugħ ta' qalb u dwejjaq jipprevalu b’mod speċjali. Fil-fatt, l-isem oriġinali tal-ġeneru kien amargue ("imrar" jew "mużika morra"), sakemm it-terminu bachata pjuttost ambigwu (u newtrali għall-burdata) sar popolari. Bachata ħarġet minn u għadha relatata mill-qrib mal-istil romantiku pan-Latin-Amerikan imsejjaħ bolero. Maż-żmien, ġiet influwenzata minn merengue u varjetà ta' stili ta' kitarra tal-Amerika Latina.

El palo hija mużika sagra Afro-Dominicana li tista' tinstema' madwar il-gżira. It-tanbur u l-vuċi umana huma l-istrumenti ewlenin. Il-palo jindaqq f’ċerimonji reliġjużi, li normalment jikkoinċidu mal-festi reliġjużi tal-qaddisin, kif ukoll f'festi sekulari u okkażjonijiet speċjali. Għandu l-għeruq tiegħu fir-reġjun tal-Kongo tal-Punent taċ-ċentru tal-Afrika, iżda huwa mħallat ma' influwenzi Ewropej fil-melodiji.

Il-mużika Salsa kellha popolarità kbira fil-pajjiż. Fl-aħħar tas-snin sittin, mużiċisti Dumnikani bħal Johnny Pacheco, kreatur tal-Fania All Stars, kellhom rwol importanti fl-iżvilupp u l-popolarizzazzjoni tal-ġeneru.

Il-blat u r-reggaeton Dumnikani huma popolari wkoll. Ħafna, jekk mhux ħafna, mill-artisti tagħha huma bbażati f'Santo Domingo u Santiago.

Moda

Il-pajjiż għandu waħda mill-għaxar skejjel tad-disinn l-aktar importanti fir-reġjun, L-Iskola tad-Disinn Altos de Chavón, li qed tibdel il-pajjiż f'attur ewlieni fid-dinja tal-moda u d-disinn. Disinjatur tal-moda prominenti Oscar de la Renta twieled fir-Repubblika Dominicana fl-1932 u sar ċittadin Amerikan fl-1971. Sal-1963, kellu disinji taħt it-tikketta tiegħu stess. Wara li stabbiliet fl-Istati Uniti, de la Renta fetħet boutiques madwar il-pajjiż. Ix-xogħol tagħha jħallat il-moda Franċiża u Spanjola ma' stili Amerikani. Għalkemm stabbilixxa ruħu fi New York, de la Renta ikkummerċjalizza wkoll ix-xogħol tiegħu fl-Amerika Latina, fejn sar popolari ħafna, u baqa' attiv fir-Repubblika Dominicana nattiva tiegħu, fejn l-attivitajiet ta' karità u l-kisbiet personali tiegħu qalgħulu l-Ordni tal-Mertu Juan Pablo Duarte. u l-Ordni ta’ Kristofru Kolombu. De la Renta miet b’kumplikazzjonijiet ta' kanċer fl-20 ta' Ottubru, 2014.

Kċina

Il-kċina Dominicana hija prinċipalment ta' oriġini Spanjola, Taíno u Afrikana. Il-kċina tipika hija simili għal dak li jista' jinstab f'pajjiżi oħra tal-Amerika Latina. Dixx tal-kolazzjon jikkonsisti minn bajd u mangú (banana mgħollija u maxx). Verżjonijiet aktar sostanzjali tal-mangú huma akkumpanjati minn laħam moqli (salami Dominikan, tipikament), ġobon, jew it-tnejn. L-ikla, normalment l-akbar u l-aktar ikla importanti tal-ġurnata, ġeneralment tikkonsisti minn ross, laħam, fażola, u insalata. "La Bandera" (litteralment "Il-Bandiera") huwa l-aktar dixx popolari għall-ikla; Tikkonsisti f'laħam u fażola ħamra fuq ross abjad. Sancocho huwa stew li spiss isir b'seba 'varjetajiet ta' laħam.

L-ikliet għandhom it-tendenza li jiffavorixxu l-laħam u l-lamtu fuq il-prodotti tal-ħalib u l-ħaxix. Ħafna platti huma ppreparati bis-sofrito, li hija taħlita ta 'ħxejjex aromatiċi lokali użata bħala dressing niedja għal-laħmijiet u salteed biex joħorġu t-togħmiet kollha f'dixx. Matul il-kosta tan-nofsinhar tan-nofs, il-bulgur, jew il-qamħ sħiħ, huwa ingredjent ewlieni fil-quipes jew tipili (insalata tal-bulgur). Ikel Dominikan favorit ieħor jinkludi chicharrón, yuca, casabe, pastelitos (empanadas), batata, yam, kejkijiet tal-folji, chimichurris, u tostones.

Xi delikati li jgawdu d-Dumnikani huma arroz con leche (jew arroz con dulce), bizcocho dominicano (litteralment "kejk Dominikan"), habichuelas con dulce, flan, friocol (koni tas-silġ), dulce de leche u cane (kannamieli). Ix-xorb li jgawdu d-Dumnikani huma Morir Soñando, rum, birra, Mama Juana, batidas (smoothie), meraq naturali (meraq tal-frott imbuttat frisk), mabí, kafè u chaca (imsejħa wkoll corn caqueao/casqueado, qamħ ħelu u qamħ bil-ħalib ) , dan l-aħħar prodott jinstab biss fil-provinċji tan-Nofsinhar tal-pajjiż bħal San Juan.

Simboli nazzjonali

Xi wħud mis-simboli importanti tar-Repubblika Dominicana huma l-bandiera, l-arma, u l-innu nazzjonali, bit-titlu Himno Nacional. Il-bandiera għandha salib abjad kbir li jaqsamha f’erba’ kwarti. Żewġ kwarti huma ħomor u tnejn huma blu. L-aħmar jirrappreżenta d-demm imxerred mill-liberaturi. Il-blu jesprimi l-protezzjoni ta’ Alla fuq in-nazzjon. Is-salib abjad jissimbolizza l-ġlieda tal-liberaturi biex iħallu nazzjon ħieles lill-ġenerazzjonijiet futuri. Interpretazzjoni alternattiva hija li l-blu jirrappreżenta l-ideali tal-progress u l-libertà, filwaqt li l-abjad jissimbolizza l-paċi u l-għaqda fost id-Dumnikani.

Fiċ-ċentru tas-salib hemm l-arma Dumnikana, bl-istess kuluri bħall-bandiera nazzjonali. L-arma tirrappreżenta tarka bil-bandiera ħamra, bajda u blu, Bibbja, salib tad-deheb u vleġeġ; It-tarka hija mdawra b'fergħa taż-żebbuġ (fuq ix-xellug) u fergħa tal-palm (fuq il-lemin). Il-Bibbja tradizzjonalment tirrappreżenta l-verità u d-dawl. Is-salib tad-deheb jissimbolizza l-fidwa mill-jasar u l-vleġeġ jissimbolizzaw is-suldati nobbli u l-armata kburija tagħhom. Żigarella blu fuq it-tarka tgħid "Alla, Pajjiż, Libertà." Żigarella ħamra taħt it-tarka tgħid "Repubblika Dominicana." Mill-bnadar kollha fid-dinja, ir-rappreżentazzjoni ta' Bibbja hija unika fuq il-bandiera Dumnikana.

Il-fjura nazzjonali hija l-warda Bayahibe endemika (Leuenbergeria quisqueyana) u s-siġra nazzjonali hija l-kawba tal-Indja tal-Punent (Swietenia mahagoni). L-għasfur nazzjonali huwa l-palm cigua (Dulus dominicus), speċi endemika oħra.

Ir-Repubblika Dominicana tiċċelebra Jum Altagracia fil-21 ta' Jannar f'ġieħ il-qaddis patrun tagħha, Jum Duarte fis-26 ta' Jannar f’ġieħ wieħed mill-missirijiet fundaturi tagħha, Jum l-Indipendenza fis-27 ta' Frar, ir-Restawr fis-16 ta' Awwissu, il-Virgen de las Mercedes fl-24 ta' Settembru u Jum il-Kostituzzjoni fis-6 ta' Novembru.

Sports

Il-baseball huwa bil-bosta l-aktar sport popolari fir-Repubblika Dominicana.  Il-Lega Professjonali tal-Baseball Dominicana hija magħmula minn sitt timijiet. L-istaġun tagħhom normalment jibda f'Ottubru u jispiċċa f'Jannar. Wara l-Istati Uniti, ir-Repubblika Dominicana għandha t-tieni l-akbar numru ta' plejers tal-Major League Baseball (MLB). Ozzie Virgil Sr. sar l-ewwel plejer imwieled fid-Dumnikani fl-MLB fit-23 ta' Settembru, 1956. Mill-2024, ħames plejers mwielda fid-Dumnikani (Adrián Beltré, Vladimir Guerrero, Juan Marichal, Pedro Martínez u David Ortiz) ġew eletti fl-2024. Sala tal-fama tal-baseball. Players tal-baseball notevoli oħra mwielda fir-Repubblika Dominicana huma José Bautista, Robinson Canó, Rico Carty, Bartolo Colón, Nelson Cruz, Edwin Encarnación, Cristian Javier, Ubaldo Jiménez, Francisco Liriano, Plácido Polanco, Albert Pujols, Hanley Ramírez, Manny Ramírez, José Reyes, Alfonso Soriano, Sammy Sosa, Juan Soto, Fernando Tatís Jr., Miguel Tejada, Framber Valdez, u Elly De La Cruz. Felipe Alou kellu suċċess ukoll bħala maniġer u Omar Minaya bħala direttur ġenerali. Fl-2013, it-tim Dominikan baqa’ bla telfa fit-triq għar-rebħ tal-World Baseball Classic.

Fil-boxing, il-pajjiż ipproduċa għexieren ta' ġellieda ta' klassi dinjija u diversi ċampjins tad-dinja, bħal Carlos Cruz, ħuh Leo, Juan Guzmán u Joan Guzmán.

Il-basketball igawdi wkoll livell relattivament għoli ta' popolarità. Tito Horford, ibnu Al, Felipe López u Francisco García huma fost il-plejers imwielda fir-Repubblika Dominicana li bħalissa jew kienu fin-National Basketball Association (NBA).

Il-medalja tad-deheb Olimpika u ċ-champion tad-dinja tal-ostakli Félix Sánchez ġej mir-Repubblika Dominicana, kif ukoll l-ex difensiv tal-NFL Luis Castillo u ċ-ċampjin tad-dinja u tal-Ewropa taċ-ċiklucross tal-2020 Ceylin del Carmen Alvarado.

Sports ewlenin oħra huma l-volleyball, introdott fl-1916 mill-Marines tal-Istati Uniti u kkontrollati mill-Federazzjoni Dominicana tal-Volleyball, it-taekwondo, li fih Gabriel Mercedes rebaħ midalja tal-fidda Olimpika fl-2008, u l-judo.

Belt

• Santo Domingo
• Santo Domingo
• Santo Domingo
• Santo Domingo
• Santo Domingo
• Santo Domingo
• Santo Domingo
• Old Santo Domingo
• Santo Domingo
• Santo Domingo
• Santo Domingo
• Santo Domingo
• Palacio Nacional (National Palace)
• Santo Domingo Este
• Baní
• Puerto Plata
• Samaná
• San Cristóbal
• La Vega
• San Juan de la Maguana
• San Pedro de Macorís
• Azua
• Barahona
• Dajabón
• San Francisco de Macorís
• El Seibo
• Comendador
• Moca
• Hato Mayor
• Salcedo
• Jimaní
• Higüey
• La Romana
• Mao
• Nagua
• Bonao
• Monte Cristi
• Monte Plata
• Pedernales
• San José de Ocoa
• Bayaguana
• Sabana de la Mar
• San Antonio de Guerra
• Boca Chica
• Piedra Blanca
• Cotuí
• El Seibo
• Dajabón
• Dajabón
• San Pedro de Macorís (Este)
• San Pedro de Macorís (Este)
• San Pedro de Macorís (Este)
• San Pedro de Macorís (Este)
• San Pedro de Macorís (Este)
• San Pedro de Macorís (Este)
• San Pedro de Macorís (Este)
• San Pedro de Macorís (Este)
• San Pedro de Macorís (Este)
• San Pedro de Macorís (Este)
• San Pedro de Macorís (Este)
• San Pedro de Macorís (Nofsinhar)
• San Pedro de Macorís (Nofsinhar)
• San Pedro de Macorís (Nofsinhar)
• San Pedro de Macorís (Nofsinhar)
  San Pedro de Macorís (Nofsinhar)
• San Pedro de Macorís (Nofsinhar)
• San Pedro de Macorís (Nofsinhar)
• San Pedro de Macorís (Nofsinhar)
• San José de Ocoa
• San José de Ocoa
• San José de Ocoa
• Lag Enriquillo (Lago Enriquillo)
• Lag Fondo/Lag Azuay (Lago Fondo o Lago Azuay)
• Lag Fondo/Lag Azuay (Lago Fondo o Lago Azuay)
• Duarte Peak (Pico Duarte)

Santo Domingo Español / San Duminku Spanjol

• Mappa tal-kolonja ta' San Duminku Spanjol, fl-1777. Lejn il-lvant, hemm il-Kaptanja Ġenerali ta' Santo Domingo (territorju ta' Spanja). Il-fruntiera li taqsam il-gżira fuq il-mappa hija dik miftiehma bejn Franza u Spanja fit-Trattat ta' Aranjuez tal-1777.
• Hispaniola, bejn it-tarf tal-punent ta' Kuba u l-gżira ta' Puerto Rico (madwar 1639).
• Mappa Ingliża tal-Amerika Ċentrali u l-Antilles jew West Indies fl-1730, bil-gżira Hispaniola maqsuma bejn Franza u Spanja.
• Il-Gżira ta' Santo Domingo (fiċ-ċentru, bejn Kuba, il-Ġamajka u Puerto Rico), il-bqija tal-Antilles u t-Tramuntana tal-Amerika t'Isfel fl-1700.
• Mappa kolonjali ta' Hispaniola, xi snin qabel l-indipendenza tagħha.
• Għaqda tal-gżira taħt il-bandiera Franċiża (1795).

Referenzi

1. ^ Storja tar-Repubblika Dominikana Merħba Repubblika Dominikana. Miġjub 9 ta' Novembru 2012.
2. ^ "Oficina Nacional de Estadística (ONE) :: La República Dominicana tiene una población de 9,445,281 habitantes de acuerdo a los resultados finales del IX Censo Nacional de Población y Vivienda 2010" (bl-Ispanjol). ONE. Miġbur 2013-03-26.
3. ^ "Embassy of the Dominican Republic, in the United States" (bl-Ingliż). Miġbur 2009-02-27.
4. ^ "Estimaciones y Proyecciones de la Población Dominicana por Regiones, Provincias, Municipios y Distritos Municipales, 2008" (bl-Ispanjol). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-05-11. Miġbur 2008-12-25. Context: Estimaciones; Población en Tiempo Real