Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Dan l artiklu għandu bżonn jiġi wikifikat biex jaqbel mal istandard tal Wikipedija B mod partikolari dan l artiklu huwa
Semitiku
| Dan l-artiklu għandu bżonn jiġi wikifikat biex jaqbel mal-istandard tal-Wikipedija. B'mod partikolari, dan l-artiklu huwa nieqes minn referenzi għal sorsi esterni li jivverifikaw il-fatti u perspettivi dwar is-suġġett. Jekk jogħġbok għin biex ittejjeb dan l-artiklu skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |
Is-Semitiku mhuwiex ilsien wieħed iżda grupp ta' ilsna mitkellma mill-popli tal-, f'partijiet tal-Afrika u fil-gżejjer Maltin.
Oriġini tal-Kelma
Il-kelma semitiku ġejja minn Sem, bin (ara 10, 21-31; 11, 10-26). Ismu ntgħażel biex ifisser dawk il-popli li jissejħu ulied Sem fil-Bibbja, is-Semiti. L-ewwel art tas-Semiti kienet il-Peniżola Għarbija. Madwar 3000 sena qK is-Semiti bdew jemigraw lejn artijiet iżjed fertili u tħalltu man-nies tal-Fertile Crescent, jiġifieri l-, is-Sirja u l-Palestina. Fost dawn insibu l-Akkadej, l-Amurrin (Babiloniżi, Kananej u Feniċi), il-Lhud, l-Assirjani, l-Aramej u l-Kaldej. Gruppi oħra qasmu l-Baħar l-Aħmar għall-. Ir-rebħiet tal-Għarab fil-bidu tal- ferrxu l-influwenza semitika mill-Persja, tul l-Għarabja ta' Fuq sa Spanja.
Iċ-Ċiviltà Semitika
Il-kontribut li taw is-Semiti liċ-ċiviltà kien wieħed kbir. It-tliet reliġjonijiet monoteistiċi kbar: il-Ġudaiżmu, il-Kristjaneżmu u l-Islam, bdew kollha fost dawn il-popli. Fil-qasam lingwistiku kienu s-Semiti li vvintaw l-alfabett - sett żgħir ta' sinjali biex jinkitbu l-kliem u l-ismijiet kollha ta' lingwa.
Għalkemm ħafna drabi nħalltu r-razza tal-bnedmin mal-lingwa li jitkellmu, dan ma għandux isir dejjem. Hekk il-Maltin aktarx li bħala razza huma aktar Ewropej minkejja li l-ilsien li jitkellmu huwa semitiku.
Ilsna Semitiċi
B'kollox insibu madwar sebgħin ilsien semitiku. Hemm ilsna semitiċi li ilhom mijiet ta' snin li spiċċaw u baqa' biss tifkira tagħhom fil-kitba, bħal fil-każ tal-Feniċju, li dak li nafu dwaru nafuh minn skrizzjonijiet minquxa fil-ġebel jew bronż. L-ilsien Lhudi kien spiċċa bħala lsien mitkellem, iżda fis-seklu għoxrin, il-Lhud reġgħu qajmuh, għalkemm huwa xi ftit differenti minn kif kien fi żmien il-profeti.
Waħda mill-karatteristiċi tal-ilsna semitiċi hija li dawn huma mibnija fuq it- jew aħjar is-sistema trikonsonantali. Il-biċċa l-kbira tal-kliem hu mibni madwar tliet konsonanti li dejjem iżommu l-pożizzjoni tagħhom u li madwarhom iduru jew jitbiddlu l-vokali u xi drabi jiżdiedu wkoll xi konsonanti. Il-qrubija bejn l-ilsna semitiċi jidher fil-fatt li l-istess għerq ikun jinstab f'dawn il-lingwi. Ngħidu aħna, l-għerq slm, jinstab fl-Assiro-Babiloniż, fil-Lhudi (shalom), fl-Aramajk, fl-Għarbi (salam), fil-Malti (sliem) u f'ilsna oħra.
Il-familja kbira tal-ilsna semitiċi tinqasam fi friegħi, li bejn wieħed u ieħor, huma dawn:
- Is-Semitiku tal-Lvant, irrapreżentat mill-ilisen Assiro-Babiloniż, jew l-Akkadiku. L-eqdem ilsien semitiku, bl-eqdem letteratura semitika. L-Akkadiku kien mitkellem fil-Mesopotamja bejn it-3000 sena qK u s-600-400 qK, u baqa' jintuża fil-kitba sa l-ewwel seklu wK.
- Is-Semitiku tal-Majjistral jinkludi l-Lhudi qadim u modern; ilsna qodma bħall-Ugaritiku u l-Feniċju, u l-Aramajk li jinkludi s-Sirjak.
- Is-Semitiku tan-Nofs Inhar jinkludi l-Għarbi kollu, kemm dak Klassiku tal-Koran (Quran) kif ukoll id-diversi djaletti Għarab, fosthom il-Malti. F'dan il-grupp insibu wkoll l-Etjopiku, li fih l-ilsien klassiku magħruf bħala Geż, u ilsna moderni bħall-Amariku, l-ilsien uffiċjali tal-Etijopja.
L-element Semitiku fl-ilsien Malti
Minkejja li l-Malti tħallat ħafna mal-Isqalli, it-Taljan u l-Ingliż, baqagħlu ħafna kliem semitiku u strutturi semitiċi.
Fost l-iktar kategoriji ta' kliem li għadhom prinċipalment semitiċi insibu:
- Il-Pronomi Personali u Demonstrattivi (Jien, int, huwa, eċċ./dik, dan, dawk , eċċ.)
- Il-Prepożizzjonijiet (bi, fi, ta', ma', eċċ.)
- Il-Konġunzjonijiet (u, imma, jew, eċċ.)
- L-Avverbji (hawn, hemm, xejn, kollox, eċċ.)
- Natura (baħar, sema, ħamrija, wied, ilma, għolja, riħ, ragħad, sħab, nixxiegħa, xita, beraq, eċċ.)
- Ismijiet ta' annimali, ħut, għasafar u insetti (kelb, baqra, ħmar, nagħġa, mogħża, werżieq, nemusa, nemla, naħla, dubbiena, ħuttafa, seqer, eċċ.)
- Ismijiet ta' siġar, xtieli, ħxejjex u fjuri (dulliegħ, bettieħ, ħjar, qargħa, ħass, ħarrub, ballut, żebbuġ, luq, tin, ħabaq, tewm, sagħtar, ward, lellux, eċċ.)
- L-istaġuni u l-jiem tal-ġimgħa (sajf, rebbiegħa, it-Tnejn, il-Ħamis, eċċ.)
- Ikel u Xorb (ħobż, ħalib, laħam, inbid, għaġin, ilma, eċċ.)
- Anatomija tal-ġisem (id, għonq, sieq, għadam, demm, qalb, fwied, eċċ.)
- Snajja' u Għodod (ħaddied, ħajjat, naġġar, bennej, musmar, moħriet, mgħażqa, eċċ.)
- Minerali u oġġetti materjali (fidda, deheb, ħadid, ġild, ħġieġ, rħam, eċċ.)
- Qraba u ħbieb (omm, oħt, iben, mara, raġel, ħaten, eċċ.)
- In-Numri (wieħed, erbgħa, mija, elf, xejn, kollox, eċċ.)
- L-Ilwien (iswed, aħamr, abjad, isfar, aħdar, ikħal, iżraq, eċċ.)
- Navigazzjoni (ġifen, qlugħ, moqdief, mirkeb, dgħajsa, eċċ.)
- Bini (dar, bejt, knisja, swar, misraħ, bitħa, setaħ, eċċ.)
- Ħwejjeġ tad-dar (bieb, mejda, senduq, bieqja, muftieħ, mgħarfa, eċċ.)
- Edukazzjoni (ktieb, qari, għadd, għalliem, kelma, għerf, eċċ.)
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Semitiku, X'inhi Semitiku? Xi tfisser Semitiku?
Dan l artiklu għandu bzonn jiġi wikifikat biex jaqbel mal istandard tal Wikipedija B mod partikolari dan l artiklu huwa nieqes minn referenzi għal sorsi esterni li jivverifikaw il fatti u perspettivi dwar is suġġett Jekk jogħġbok għin biex ittejjeb dan l artiklu skont il konvenzjonijiet tal Wikipedija Is Semitiku mhuwiex ilsien wieħed izda grupp ta ilsna mitkellma mill popli tal f partijiet tal Afrika u fil gzejjer Maltin Oriġini tal KelmaIl kelma semitiku ġejja minn Sem bin ara 10 21 31 11 10 26 Ismu ntgħazel biex ifisser dawk il popli li jissejħu ulied Sem fil Bibbja is Semiti L ewwel art tas Semiti kienet il Penizola Għarbija Madwar 3000 sena qK is Semiti bdew jemigraw lejn artijiet izjed fertili u tħalltu man nies tal Fertile Crescent jiġifieri l is Sirja u l Palestina Fost dawn insibu l Akkadej l Amurrin Babilonizi Kananej u Feniċi il Lhud l Assirjani l Aramej u l Kaldej Gruppi oħra qasmu l Baħar l Aħmar għall Ir rebħiet tal Għarab fil bidu tal ferrxu l influwenza semitika mill Persja tul l Għarabja ta Fuq sa Spanja Iċ Ċivilta SemitikaIl kontribut li taw is Semiti liċ ċivilta kien wieħed kbir It tliet reliġjonijiet monoteistiċi kbar il Ġudaizmu il Kristjanezmu u l Islam bdew kollha fost dawn il popli Fil qasam lingwistiku kienu s Semiti li vvintaw l alfabett sett zgħir ta sinjali biex jinkitbu l kliem u l ismijiet kollha ta lingwa Għalkemm ħafna drabi nħalltu r razza tal bnedmin mal lingwa li jitkellmu dan ma għandux isir dejjem Hekk il Maltin aktarx li bħala razza huma aktar Ewropej minkejja li l ilsien li jitkellmu huwa semitiku Ilsna SemitiċiB kollox insibu madwar sebgħin ilsien semitiku Hemm ilsna semitiċi li ilhom mijiet ta snin li spiċċaw u baqa biss tifkira tagħhom fil kitba bħal fil kaz tal Feniċju li dak li nafu dwaru nafuh minn skrizzjonijiet minquxa fil ġebel jew bronz L ilsien Lhudi kien spiċċa bħala lsien mitkellem izda fis seklu għoxrin il Lhud reġgħu qajmuh għalkemm huwa xi ftit differenti minn kif kien fi zmien il profeti Waħda mill karatteristiċi tal ilsna semitiċi hija li dawn huma mibnija fuq it jew aħjar is sistema trikonsonantali Il biċċa l kbira tal kliem hu mibni madwar tliet konsonanti li dejjem izommu l pozizzjoni tagħhom u li madwarhom iduru jew jitbiddlu l vokali u xi drabi jizdiedu wkoll xi konsonanti Il qrubija bejn l ilsna semitiċi jidher fil fatt li l istess għerq ikun jinstab f dawn il lingwi Ngħidu aħna l għerq slm jinstab fl Assiro Babiloniz fil Lhudi shalom fl Aramajk fl Għarbi salam fil Malti sliem u f ilsna oħra Il familja kbira tal ilsna semitiċi tinqasam fi friegħi li bejn wieħed u ieħor huma dawn Is Semitiku tal Lvant irraprezentat mill ilisen Assiro Babiloniz jew l Akkadiku L eqdem ilsien semitiku bl eqdem letteratura semitika L Akkadiku kien mitkellem fil Mesopotamja bejn it 3000 sena qK u s 600 400 qK u baqa jintuza fil kitba sa l ewwel seklu wK Is Semitiku tal Majjistral jinkludi l Lhudi qadim u modern ilsna qodma bħall Ugaritiku u l Feniċju u l Aramajk li jinkludi s Sirjak Is Semitiku tan Nofs Inhar jinkludi l Għarbi kollu kemm dak Klassiku tal Koran Quran kif ukoll id diversi djaletti Għarab fosthom il Malti F dan il grupp insibu wkoll l Etjopiku li fih l ilsien klassiku magħruf bħala Gez u ilsna moderni bħall Amariku l ilsien uffiċjali tal Etijopja L element Semitiku fl ilsien MaltiMinkejja li l Malti tħallat ħafna mal Isqalli it Taljan u l Ingliz baqagħlu ħafna kliem semitiku u strutturi semitiċi Fost l iktar kategoriji ta kliem li għadhom prinċipalment semitiċi insibu Il Pronomi Personali u Demonstrattivi Jien int huwa eċċ dik dan dawk eċċ Il Prepozizzjonijiet bi fi ta ma eċċ Il Konġunzjonijiet u imma jew eċċ L Avverbji hawn hemm xejn kollox eċċ Natura baħar sema ħamrija wied ilma għolja riħ ragħad sħab nixxiegħa xita beraq eċċ Ismijiet ta annimali ħut għasafar u insetti kelb baqra ħmar nagħġa mogħza werzieq nemusa nemla naħla dubbiena ħuttafa seqer eċċ Ismijiet ta siġar xtieli ħxejjex u fjuri dulliegħ bettieħ ħjar qargħa ħass ħarrub ballut zebbuġ luq tin ħabaq tewm sagħtar ward lellux eċċ L istaġuni u l jiem tal ġimgħa sajf rebbiegħa it Tnejn il Ħamis eċċ Ikel u Xorb ħobz ħalib laħam inbid għaġin ilma eċċ Anatomija tal ġisem id għonq sieq għadam demm qalb fwied eċċ Snajja u Għodod ħaddied ħajjat naġġar bennej musmar moħriet mgħazqa eċċ Minerali u oġġetti materjali fidda deheb ħadid ġild ħġieġ rħam eċċ Qraba u ħbieb omm oħt iben mara raġel ħaten eċċ In Numri wieħed erbgħa mija elf xejn kollox eċċ L Ilwien iswed aħamr abjad isfar aħdar ikħal izraq eċċ Navigazzjoni ġifen qlugħ moqdief mirkeb dgħajsa eċċ Bini dar bejt knisja swar misraħ bitħa setaħ eċċ Ħwejjeġ tad dar bieb mejda senduq bieqja muftieħ mgħarfa eċċ Edukazzjoni ktieb qari għadd għalliem kelma għerf eċċ