Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Il kelma Trinità ma tinstabx fil Bibbja Hi kelma użata mill Kristjani sa minn żminijiet bikrija tal knisja biex jesprimu
It Trinità Mqaddsa
Il-kelma Trinità ma tinstabx fil-Bibbja. Hi kelma użata mill-Kristjani sa minn żminijiet bikrija tal-knisja biex jesprimu veritajiet dwar mgħallma fil-Bibbja. Bl-istess mod nużaw kliem bħal providenza u inkarnazzjoni, li għalkemm ma nsibuhomx fl- jirreferu għall-tagħlim bibliku. Min jista’ jghid, Jien ma nemminx li jieħu ħsieb kollox għax providenza ma tinstabx fil-Bibbja? Min jista’ jgħid: Ma nemminx li l-Kelma saret ġisem ghax inkarnazzjoni mhix kelma biblika? Wara kollox lanqas il-frażi Il-Bibbja Mqaddsa ma nsibu fl-! B’daqshekk ħadd ma jiċħad il-Bibbja! Hekk ukoll mhix raguni li tiċħad it-Trinità għax il-kelma ma tinsabx fil-Bibbja. L-interess tagħna mhux tant fil-kelma Trinità, imma fit-tagħlim li tirrappreżenta.
Il-kelma Trinità ġejja minn żewg kelmiet Latini, tres (tlieta) u unitas (wieħed). Hemm, mela, l-ħsieb ta’ pluralità f’unità, jew unità fi pluralità. Hemm tlett veritajiet ewlenin li jifformaw din id-dottrina.
- Hemm wieħed.
- Il-Missier hu ; L-Iben hu ; L-Ispirtu s-Santu hu .
- Il-Missier, l-Iben u l-Ispirtu s-Santu huma persuni distinti minn xulxin.
Dawn it-tlett stqarrijiet huma mghallma fil-Bibbja, kif se naraw. Nistiednek tfittex ir-referenzi fl- biex tikkonferma l-provi li hu wiehed u tkun ċert ukoll mid-divinità tal-Missier, l-Iben u l-Ispirtu s-Santu.
Alla wiehed
It-Testment il-Qadim u t-Testment il-Ġdid jgħallmu ċar li hemm wieħed: “Isma’, o Iżrael: Il-Mulej (Jahwe), tagħna, hu Mulej (Jahwe) wieħed!” (Dewterenomju 6:4). “Hekk jgħid il-Mulej, is-Sultan ta’ Iżrael, u l-feddej tiegħek, il-Mulej ta’ l-eżerċti: Jien l-ewwel, u jien l-aħħar; u m’hemmx ieħor għajri” (Isaija 44:6). “Hemm wieħed; u m’hemmx ieħor għajru” (Mark 12:32).
Il-pagani jemmnu f’ħafna allat. Saħansitra Satana jitqies bħala “ ta’ din id-dinja.” Iżda l-Insara ma jagħrfux ‘ll-allat pagani għax jieħdu bis-serjetà l-ewwel kmandament: “Ma jkollokx allat oħra quddiemi” (Esodu 20:3). Il-Kristjani jirrifjutaw il-politeiżmu (twemmin f’ħafna allat) għax “l-allat kollha tal-ġnus huma idoli” - allat foloz (Salm 96:5). Bħalma jikteb l-appostlu Pawlu: “Għalkemm hemm sew fis-sema u kemm fl-art dawk li jgħidulhom allat; (u hemm ħafna allat u ħafna sidien) imma għalina hemm wieħed (1 Korintin 8:5,6).
Alla veru jingħaraf minn allat oħra għax hu waħdu l-ħallieq, is-salvatur u l-imħallef tad-dinja. Hu biss etern, jista’ kollox, jinsab kullimkien, jaf kollox u ma jinbidilx. Ismu hu Jahwe. Hu waħdu s-Sid tas-sidien. Lilu biss għandna nqimu u naqdu u nħobbu b’qalbna kollha. F’ismu biss għandna nemmnu għas-salvazzjoni tagħna.
Il-Missier hu Alla
Fit-Testment il-Ġdid sikwit jissejjaħ il-Missier. “Imbierek u Missier Sidna Ġesù Kristu” (Efesin 1:3). mhux Missier minħabba wliedu maħluqin (l-anġli) jew uliedu adottivi (in-nies mifdija). hu Missier minħabba l-Iben il-waħdieni tiegħu. hu Missier etern, minn qabel ma kienet id-dinja, għaliex kien minn dejjem ma’ Ibnu. Il-Mulej Ġesù talbu: “U issa, o Missier, igglorifikani int bik innifsek bil-glorja li kelli miegħek qabel ma kienet id-dinja” (Ġwanni 17:5). Ladarba ma jistax ikun Missier mingħajr Iben, min jiċħad li l-Iben hu etern jiċħad lill-Missier ukoll.
L-Iben hu Alla
Il-Bibbja tgħallem ċar li l-Iben hu daqs il-Missier. L-appostlu Tumas indirizzah: “Mulej tiegħi u tiegħi” u l-Missier stess qallu: “It-tron tiegħek, o , hu għal dejjem ta’ dejjem” (Ġwanni 20:28; Lhud 1:8). L-Iben huwa l-Ħallieq: “Int, Mulej, fil-bidu qegħidt is-sisien ta’ l-art; u xogħol idejk huma s-smewwiet’ (Lhud 1:10). L-Iben hu s-Salvatur tad-dinja: “ l-kbir u s-Salvatur tagħna Ġesù Kristu” (Titus 2:13). L-Iben hu “l-Imħallef tal-ħajjin u l-mejtin” u jista’ jaħfer id-dnubiet (Atti 10:42; Mark 2:5-12). L-Iben hu Mulej (Kyrios, l-isem ta’ Jahwe fit-Testment il-Ġdid), “is-Sid ta’ kulħadd” u “s-Sid tas-sidien” (Filippin 2:11; Atti 10:36; Rivelazzjoni 19:16).
L-Iben hu etern għax jissejjaħ “missier għal dejjem,” “il-ħajja eterna” u nislu “mill-jiem ta’ dejjem” (Isaija 9:6; 1 Ġwanni 1:2; Mikea 5:2). L-Iben jista’ kollox għax “dawk il-ħwejjeġ kollha li jagħmel l-Missier, dawn l-Iben jagħmel ukoll” (Ġwanni 5:19). L-Iben jinsab kullimkien, għalhekk wiegħed lid-dixxipli tiegħu “Ara, jien dejjem magħkom, sa tmiem id-dinja,” u, “Fejn tnejn jew tlieta huma miġburin flimkien f’ismi, hemm inkun jien f’nofshom” (Mattew 28:20; 18:20). L-Iben jaf kollox, kif stqarr l-appostlu Pietru: “Mulej, int taf kollox” (Ġwanni 21:17). L-Iben ma jinbidilx: “Ġesù Kristu l-bieraħ, u llum, hu l-istess, u jibqa” għal dejjem” (Lhud 13:8).
Il-profeti tat-Testment il-Qadim wegħdu li l-Mulej (Jahwe) kellu jżur il-poplu tiegħu: “Ħejju triq il-Mulej, wittu fid-deżert triq lil tagħna.” Din il-profezija seħħet mal-miġja ta’ Ġesù Kristu kif ħabbar Ġwanni l-Battista. “Dan hu dak li fuqu tkellem il-profeta Isaija, li jgħid: Il-leħen ta’ wieħed jgħajjat fid-deżert: Ħejju t-triq tal-Mulej, wittu l-mogħdijiet tiegħu” (Isaija 40:3; Mattew 3:3). Il-Messija huwa Jahwe nnifsu.
L- tafferma d-divintà sħiħa ta’ l-Iben meta tikkmandana nħobbuh b’qalbna kollha, nonorawh u nqimuh bħala , u nemmnu fih għas-salvazzjoni tagħna (ara Mattew 10:37-39; Ġwanni 5:23; Rivelazzjoni 5:8-12; Efesin 1:13).
Meta l-appostlu Filippu staqsih biex jurihom ‘ll-Missier, Ġesù wieġeb: “Ilni daż-żmien kollu magħkom, u għadek ma tafnix Filippu? Min ra lili ra ‘l Missier; u kif tgħid int mela: Urina ‘ll-Missier?” (Ġwanni 14:9). Din l-istqarrija kienet tkun l-akbar dagħwa kieku l-Iben mhux daqs il-Missier. Imma ladarba l-kelma tiegħu hi verità, l-Iben hu tassew .
L-Ispirtu hu Alla
Id-divinità ta’ l-Ispirtu s-Santu hi evidenti għax hu “l-Ispirtu t’ tagħna” u “l-Ispirtu tal-Mulej,” u mhux l-ispirtu ta’ xi ħlejqa spiritwali bħall-anġli (2 Korintin 6:11; Luqa 4:18). Kif jista’ jkun l-Ispirtu t’ ma jkunx ?
L-Ispirtu jwettaq l-għemejjel divini, fosthom il-ħolqien - “Int tibgħat l-Ispirtu tiegħek u huma jinħolqu” (Salm 104:30). Il-qarrej ukoll jista’ jistqarr: “L-Ispirtu t’ għamilni” (Ġob 33:4). L-Ispirtu s-Santu jagħti l-ħajja u s-salvazzjoni. Il-Mulej Ġesù qal: “Hu l-Ispirtu li jagħti l-ħajja (Ġwanni 6:63), u l-appostlu jfakkar l-Insara li salvahom “bil-ħasil tat-twelid mill-ġdid u t-tiġdid ta’ l-Ispirtu s-Santu” (Titus 3:5). Hu mexxa wkoll il-kittieba ta’ l- biex jiktbu l-kelma t’, “nies qaddisa, mqanqlin mill-Ispirtu s-Santu, tkellmu” (2 Pietru 1:21).
L-Ispirtu hu għax għandu l-attributi divini: l-Ispirtu huwa etern (Lhud 9:14); jinsab kullimkien (“Fejn immur bogħod mill-Ispirtu tieghek?” - Salm 139:7); u jaf kollox (“l-Ispirtu jfittex kollox, iva, sa l-għammieq t’...dak li hemm f’ ma jafu ħadd, ħlief l-Ispirtu t’” - 1 Korintin 2:10,11).
Il-kittieba tat-Testment il-Gdid identifikaw l-Ispirtu bħala Jahwe: “Ta’ dan hemm xhieda wkoll l-Ispirtu s-Santu, għax wara dan kien qal: “Din hi r-rabta li nagħmel magħhom,” jgħid il-Mulej...” (Lhud 10:15-17; cf. Ġeremija 31:33-34). Ladarba kliem il-Mulej (Jahwe) huwa kliem l-Ispirtu s-Santu, jidher ċar li l-Ispirtu hu l-Mulej. Hekk ukoll jiddikjara l-appostlu Pawlu: “Il-Mulej huwa l-Ispirtu” (2 Korintin 3:17).
Darba l-appostlu Pietru staqsa: “Hananija, għaliex imlielek qalbek ix-xitan biex tigdeb lill-Ispirtu s-Santu...Mhux lill-bnedmin gdibt, imma ‘l ” (Atti 5:3,4). Skont Pietru, li tigdeb lill-Ispirtu s-Santu tkun tigdeb lil . Hu ċar, mela, li l-Ispirtu huwa għax meta tigdeb l-Ispirtu, tigdeb ‘l .
F’post ieħor, l-appostlu Pawlu jgħid lill-Kristjani: “Ma tafux li intom it- t’, u li l-Ispirtu t’ jgħammar fikom?” (1 Korintin 3:16). Il-Kristjani huma tempju mqaddes “mibnijin flimkien biex ikunu l-għamara t’ permezz ta’ l-Ispirtu” (Efesin 2:22). Kieku l-Ispirtu mhux ma nkunux nistgħu
Persuni distinti
L-istess Skrittura li tgħallem li l-Missier hu , l-Iben hu u l-Ispirtu hu , ma tgħallimx li huma persuna waħda. Il-Missier mhux l-Iben u mhux l-Ispirtu s-Santu. It-tlett Persuni huma distinti minn xulxin.
“Fil-bidu kienet il-Kelma, u l-Kelma kienet m’, u l-Kelma kienet ” (Ġwanni 1:1). Ġwanni jsejjaħ l-Iben “il-Kelma” u jafferma d-Divinità tiegħu (“il-Kelma kienet ”). Fl-istess sentenza Ġwanni jgħidlna wkoll li l-Kelma kienet ma’ . L-Iben hu u ma’ .
l-Missier bagħat lil Ibnu; l-Iben ġie biex jagħmel ir-rieda ta’ Missieru. Ċertament mela mhumiex l-istess persuna. Hekk ukoll l-Ispirtu s-Santu mhux il-Missier u lanqas l-Iben. Ġesù qal: “L-Avukat, li hu l-Ispirtu s-Santu, li l-Missier jibghat f’ismi, hu jgħallimkom kollox u jfakkarkom kulma għidtilkom” (Ġwanni 14:26). Innota t-tlett persuni tat-Trinità: il-Missier jibgħat l-Ispirtu s-Santu, u l-Ispirtu s-Santu jgħallimna dwar l-Iben. Ġesù qal ukoll: “Jien nitlob lill-Missier, u hu jagħtikom Avukat ieħor, biex jibqa’ magħkom għal dejjem” (Ġwanni 14:6). Id-distinzjoni bejn it-tlett persuni tidher ċar.
Hekk mela, mill-Bibbja wrejna li hemm wieħed, u li l-Missier, l-Iben u l-Ispirtu s-Santu huma u persuni distinti minn xulxin.
Il-knisja
M’hemm ebda tixbiħa mill-ħolqien biex nifhmu aħjar il-misteru tat-Trinità li wriena fil-Kotba Mqaddsa. Il-Mulej jistaqsina: “Lil min ixxebbhuh ‘l ? jew liema xbieha tqabblu miegħu?” (Isaija 40:18). Kull anoloġija jew xbieha t’ tgħallem il-qerq. Il-Kristjani ma jemmnux fit-Trinità għax kapaċi jispjegaw ‘l imma għax huma konvinti li l-Bibbja tgħallem ċar sew l-unità kif ukoll id-divinità u d-distinzjoni tat-tlett Persuni minn xulxin.
Għalkemm il-veritajiet dwar flimkien jifformaw id-dottrina tat-Trinità mhumiex diffiċli biex tifhimhom waħda waħda, huwa diffiċli ferm tifhem kif hu wieħed u li t-tlett Persuni huma . Fl-ewwel sekli l-knisja tħabtet biex tagħti definizzjoni korretta tar-relazzjoni bejn it-tlett Persuni filwaqt li żżomm sħiħ it-tagħlim fuq l-unità t’. Fil-kredu Atanasjan naqraw: “Issa l-fidi Kattolika hi din: inqimu wieħed fi trinità, u trinità f’unità; bla ma nħawwdu l-Persuni, jew nisseparaw is-sustanza. Għax il-Persuna tal-Missier waħda, ta’ l-Iben oħra, u ta’ l-Ispirtu S-Santu oħra. Iżda tal-Missier, ta’ l-Iben, u ta’ l-Ispirtu s-Santu hemm divinità waħda, glorja ugwali u majestà ko- eterna.” Il-knisja riedet tħares lilha nfisha kontra tagħlim eretiku:
mhux persuna waħda li jidher f’bixriet jew modi differenti. Din l-ereżija (msejjħa modaliżmu) ixxebbaħ ’l ma’ attur li daqqa jidher mod u daqqa oħra jidher mod ieħor. Aħna nemmnu li t-tlett persuni huma ko-eżistenti u għandhom relazzjoni personali flimkien.
Ma nemmnux li hemm tlett allat. L-Iben hu ħaġa waħda mal-Missier; u l-Ispirtu s-Santu huwa l-Ispirta t’. Id-dottrina tat-Trinità tafferma bil-qawwa kollha l-unità t’ (“inqimu wiehed…[ma nisseparawx] is-sustanza…divinità wahda”).
mhux kompost minn tlett partijiet, bħal trijangolu magħmul minn tlett linji. Il-Missier hu sħiħ, mhux parti jew biċċa minn . L-istess nistgħu ngħidu ghall-Iben u l-Ispirtu.
Oħrajn jiċħdu t-Trinità billi jinnegaw li Kristu huwa u li l-Ispirtu s-Santu huwa persuna distinta minn l-Missier. L-argumenti tagħhom huma żbaljati, kif se naraw.
Argumenti foloz kontra d-Divinità ta’ Kristu
Il-Kristjani ma jemmnux biss li l-Iben hu ; jemmnu wkoll li “għalina l-bnedmin u għas-salvazzjoni tagħna, niżel u kien inkarnat, u kien magħmul bniedem.” F’Filippin 2:6-11, l-appostlu Pawlu jikteb li Kristu:
- kien magħmul fix-xbieha tal-bnedmin
- ħa fuqu s-sura ta’ qaddej
- sar ubbidjenti sal-mewt tas-salib
Kristu huwa minn dejjem u sar ukoll bniedem tassew meta tnissel fil-ġuf tal-verġni Marija. Għalhekk għandu l-kwalitajiet divini (kif rajna qabel) u l-kwalitajiet umani ukoll -- twieled fiż-żmien, għandu ġisem fiżiku, kiber, inbidel, tgħallem, għejja, bata u fl-aħħar miet ukoll. Għalhekk ma tistax targumenta li Ġesù mhux għax kellu kwalitajiet umani, ngħidu ahna, li ma kienx jaf kollox. Ma kienx jaf kollox għax hu bniedem. Bħala l-istess Kristu jaf kollox (“Issa nafu li taf kollox” - Ġwanni 16:30). Irridu dejjem inżommu f’moħħna li Kristu hu u bniedem.
Lanqas ma tista’ tiċħad il-glorja divina ta’ Kristu għax umilja lilu nnifsu għal xi żmien biex jikseb il-fidwa tal-poplu tiegħu. L-istess raġel li bħala qaddej tbaxxa biex jaħsel riġlejn l-, xorta waħda huwa s-Sid tagħhom u ta’ kulħadd. Darba qal, “Missieri akbar minni,” għax filwaqt li l-Missier kien fil-glorja tas-sema meqjum mill-anġli, l-Iben tlibbes kuruna tax-xewk fost iż-żebliħ u l-insulti tal-midinbin. Umilja lilu nnifsu u tbaxxa s’isfel nett għal xi żmien biex jikseb is-salvazzjoni iżda issa huwa glorifikat mal-Missier fl-ogħla smewwiet. Il-mifdija jagħrfu s-sagrifiċċju li Kristu sofra għalihom u mill-qalb jagħtuh l-istess ġieħ li jagħtu ’ll-Missier (Ġwanni 5:23). Jasal jum meta kulħadd ikollu jistqarr li Ġesù hu Mulej u jinżel għarkopptejh quddiemu u hekk jagħtuh l-qima li tixraq biss ’l , anke dawk li llum jiċħduh (Isaija 45:23; Filippin 2:9-11).
Huwa assurd l-argument li l-Iben mhux għax jitlob u jobdi l-Missier. Tassew l-Iben hu sottomess għal Missier kif tgħallem il-Bibbja: “sar ubbidjenti” u “ras Kristu hu ” (1 Korintin 11:3). Bl-istess mod il-mara hi sottomessa għal żewġha, għax “ir-ras tal-mara hu r-raġel.” Iżda b’daqshekk ħadd ma jgħid li l-mara hi anqas umana mir-raġel għax għandha rwol differenti; kif mela jinnegaw id-divinità ta’ Kristu minħabba s-sottomissjoni tiegħu?
L-appostlu Ġwanni kien jemmen li Ġesù hu bniedem tassew għax kien xhud tat-tbatija u l-umiltà tiegħu. L-istess appostlu jistqarr fuq l-Iben t’, Ġesù Kristu: “Dan hu veru, u l-ħajja eterna” (1 Ġwanni 5:20).
L-Ispirtu s-Santu, Persuna Divina
Bil-kelma persuna nifhmu “xi ħadd li għandu rieda, jaħseb, iħoss u jitkellem.” Il-kliem Missier u Iben mal-ewwel jissuġġerixxu personalità iżda il-kelma Spirtu (li litteralment tfisser nifs) tista’ tindika sempliċement qawwa jew forza impersonali. Iżda ma rridux ninsew li l-anġli u d-demonji huma spirti u madankollu huma personali għax jaħsbu u jitkellmu. Aktar importanti rridu niftakru li “ hu Spirtu” (Ġwanni 4:24). Għalhekk hi preżunzjoni li tiċħad il-personalità ta’ l-Ispirtu s-Santu sempliċiment għax hu spirtu.
L- tieħu ħsieb tiddistingwi bejn l-Ispirtu u l-qawwa tiegħu. Naqraw dwar “il-qawwa ta’ l-Ispirtu s-Santu” bħalma naqraw dwar “il-qawwa ta’ Kristu” (Rumani 15:13; 2 Korintin 12:9). Għalhekk ma nistgħux ngħidu li l-Ispirtu hu sempliċement qawwa, bħalma ma nistgħux ngħidu li Kristu hu biss qawwa.
Qabel bata, il-Mulej Ġesù wiegħed lid- li hu u l-Missier kellhom jibghatu “Kunsullier ieħor” (Gwanni 14:16, 26; 15:26; 16:7). Ġesù kien il-Kunsullier tagħhom sakemm kien preżenti u wara li telaq bagħtilhom Kunsullier bħalu f’Pentekoste. Mela l-Ispirtu s-Santu huwa persuna bħal Ġesù Kristu.
L-Ispirtu s-Santu huwa intelliġenti għax jaf, jgħallem u għandu fehma: “Dak li hemm f’ ma jafu ħadd, ħlief l-Ispirtu t’...li jgħallem l-Ispirtu s-Santu…Dak li jgħarbel il-qlub jaf x’inhi l-fehma ta’ l-Ispirtu” (1 Korintin 2:10-11; Rumani 8:27). L-Ispirtu s-Santu għandu wkoll rieda għax iqassam id-doni tiegħu lil kull wieħed kif irid (1 Korintin 12:11).
L- tikkmandana: “La tnikktux lill-Ispirtu mqaddes t’” (Efesin 4:30). Min jiċħad il-personalità ta’ l-Ispirtu qajla jista’ jifhem dan il-kliem għax hu impossibbli li tnikket “forza.” Iżda ladarba l-Ispirtu jitnikket, huwa persuna tassew. Għalhekk il-Bibbja titkellem ukoll fuq “l-imħabba ta’ l-Ispirtu” (Rumani 15:30).
Xi wħud imaqdru, jigdbu u saħansitra jidgħu kontra l-Ispirtu s-Santu (Lhud 10:29; Atti 5:3; Mattew 12:31). L-istess azzjonijiet tagħhom juru li l-Ispirtu hu persuna għax kif tista’ tmaqdar, tigdeb u tidgħi kontra forza?
L-Ispirtu għandu relazzjoni personali mal-Kristjani. Fl-Atti naqraw: “Waqt li Pietru kien jaħseb fuq id-dehra, qallu l-Ispirtu: Ara, tlett irġiel qegħdin ifittxuk. Qum, mela, u inżel, u mur magħhom: għax jien bgħatthom.” F’post ieħor: “Qal l-Ispirtu s-Santu: ifirduli ‘l Barnaba u ‘l Sawl għax-xogħol li għalih sejjaħtilhom” (Atti 10:19,20; 13:2). L-Ispirtu jgħin lid- kollha billi “jitlob għalina bi tnehid li ma jistax jingħad” (Rumani 8:26). Innota l-Ispirtu jitkellem, jibgħat, isejjaħ u jitlob. Dawn huma lkoll azzjonijiet personali.
Konklużjoni
L-għarfien ta’ Trinità huwa marbut mas-salvazzjoni tal-bniedem. Il-Kristjani jemmnu li huma “maħturin skond l-għarfa minn qabel t’ l-Missier, bit-taqdis ta’ l-Ispirtu, biex jisimgħu minn Ġesù Kristu u jitraxxu b’demmu” (1 Pietru 1:2). Għalhekk jitgħammdu “fl-isem tal-Missier, u ta’ l-Iben, u ta’ l-Ispirtu s-Santu” (Mattew 28:19). Ma jitgħammdux fi tlett ismijiet, iżda fl-isem wieħed t’. Fl-istess waqt jgħarfu li dan wieħed huwa l-Missier, l-Iben u l-Ispirtu s-Santu. Matul ħajjithom iqimu wieħed, u mingħand it-tlett Persuni jistennew kull barka spiritwali: “Il-grazzja ta’ Sidna Ġesù Kristu, u l-imħabba t’, u x-xirka ta’ l-Ispirtu s-Santu, ikunu magħkom ilkoll. Amen” (2 Korintin 13:14).
Ngħid kelma lil min ma jemminx li Ġesù hu . Kif tista’ tiċħad id-divinità ta’ Kristu u xorta isejjaħlu Mulej u Salvatur? Jekk tgħid li Ġesù hu ħlejqa, kif issejjaħlu “Mulej”? Is-salmista qal: “O ruħi, inti għidt lill-Jahwe: Inti Sidi” (Salm 16:2). Iżda inti tgħid: “O ruħi, inti għidt lill-ħlejqa: Inti Sidi.” Kif isejjaħ ħlejqa “s-salvatur tiegħi” meta taf li hemm salvatur wieħed, ? “Jien, iva jien, jien Jahwe; u għajri m’hemmx salvatur” (Isaija 43:11). Minkejja r-reliġjon tiegħek, int għadek m’għaraftx ’l fis-sewwa għax il-glorja t’ tingħaraf biss f’wiċċ Kristu. “Kieku kontu tafu lili,” iwissi l-Mulej Ġesù, “tafu wkoll lil Missier.” (Ġwanni 8:19). Għalhekk mhux għaġeb li lanqas tagħraf l-Ispirtu s-Santu. Il-Mulej Ġesù qal dwar l-Ispirtu: “id-dinja ma tistax tilqgħu, għax la tarah, u lanqas tafu.” Iżda lid- qalilhom: “iżda intom tafuh” (Ġwanni 14:17).
Ma rridx ngħid li kull min għandu għarfien intellettwali tad-dottrina tat-Trinità hu tassew Kristjan. Kristjan ġenwin jingħaraf mill-qima u l-imħabba lejn l-Missier, il-fiduċja fil-Mulej Ġesù Kristu, u l-qdusija li jaħdem fih l-Ispirtu s-Santu. Inti temmen f’ Trinità? Konvint li l- tgħallem li hemm wieħed? Għaraft lill-Missier? Għaraftu bi Kristu, ix-xbieha perfetta tiegħu? Qiegħed jgħammar fik bl-Ispritu s-Santu?
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar It Trinità Mqaddsa, X'inhi It Trinità Mqaddsa? Xi tfisser It Trinità Mqaddsa?
Il kelma Trinita ma tinstabx fil Bibbja Hi kelma uzata mill Kristjani sa minn zminijiet bikrija tal knisja biex jesprimu veritajiet dwar mgħallma fil Bibbja Bl istess mod nuzaw kliem bħal providenza u inkarnazzjoni li għalkemm ma nsibuhomx fl jirreferu għall tagħlim bibliku Min jista jghid Jien ma nemminx li jieħu ħsieb kollox għax providenza ma tinstabx fil Bibbja Min jista jgħid Ma nemminx li l Kelma saret ġisem ghax inkarnazzjoni mhix kelma biblika Wara kollox lanqas il frazi Il Bibbja Mqaddsa ma nsibu fl B daqshekk ħadd ma jiċħad il Bibbja Hekk ukoll mhix raguni li tiċħad it Trinita għax il kelma ma tinsabx fil Bibbja L interess tagħna mhux tant fil kelma Trinita imma fit tagħlim li tirrapprezenta Il Vara tat Trinita Il kelma Trinita ġejja minn zewg kelmiet Latini tres tlieta u unitas wieħed Hemm mela l ħsieb ta pluralita f unita jew unita fi pluralita Hemm tlett veritajiet ewlenin li jifformaw din id dottrina Hemm wieħed Il Missier hu L Iben hu L Ispirtu s Santu hu Il Missier l Iben u l Ispirtu s Santu huma persuni distinti minn xulxin Dawn it tlett stqarrijiet huma mghallma fil Bibbja kif se naraw Nistiednek tfittex ir referenzi fl biex tikkonferma l provi li hu wiehed u tkun ċert ukoll mid divinita tal Missier l Iben u l Ispirtu s Santu Alla wiehedIt Testment il Qadim u t Testment il Ġdid jgħallmu ċar li hemm wieħed Isma o Izrael Il Mulej Jahwe tagħna hu Mulej Jahwe wieħed Dewterenomju 6 4 Hekk jgħid il Mulej is Sultan ta Izrael u l feddej tiegħek il Mulej ta l ezerċti Jien l ewwel u jien l aħħar u m hemmx ieħor għajri Isaija 44 6 Hemm wieħed u m hemmx ieħor għajru Mark 12 32 Il pagani jemmnu f ħafna allat Saħansitra Satana jitqies bħala ta din id dinja Izda l Insara ma jagħrfux ll allat pagani għax jieħdu bis serjeta l ewwel kmandament Ma jkollokx allat oħra quddiemi Esodu 20 3 Il Kristjani jirrifjutaw il politeizmu twemmin f ħafna allat għax l allat kollha tal ġnus huma idoli allat foloz Salm 96 5 Bħalma jikteb l appostlu Pawlu Għalkemm hemm sew fis sema u kemm fl art dawk li jgħidulhom allat u hemm ħafna allat u ħafna sidien imma għalina hemm wieħed 1 Korintin 8 5 6 Alla veru jingħaraf minn allat oħra għax hu waħdu l ħallieq is salvatur u l imħallef tad dinja Hu biss etern jista kollox jinsab kullimkien jaf kollox u ma jinbidilx Ismu hu Jahwe Hu waħdu s Sid tas sidien Lilu biss għandna nqimu u naqdu u nħobbu b qalbna kollha F ismu biss għandna nemmnu għas salvazzjoni tagħna Il Missier hu AllaFit Testment il Ġdid sikwit jissejjaħ il Missier Imbierek u Missier Sidna Ġesu Kristu Efesin 1 3 mhux Missier minħabba wliedu maħluqin l anġli jew uliedu adottivi in nies mifdija hu Missier minħabba l Iben il waħdieni tiegħu hu Missier etern minn qabel ma kienet id dinja għaliex kien minn dejjem ma Ibnu Il Mulej Ġesu talbu U issa o Missier igglorifikani int bik innifsek bil glorja li kelli miegħek qabel ma kienet id dinja Ġwanni 17 5 Ladarba ma jistax ikun Missier mingħajr Iben min jiċħad li l Iben hu etern jiċħad lill Missier ukoll L Iben hu AllaIl Bibbja tgħallem ċar li l Iben hu daqs il Missier L appostlu Tumas indirizzah Mulej tiegħi u tiegħi u l Missier stess qallu It tron tiegħek o hu għal dejjem ta dejjem Ġwanni 20 28 Lhud 1 8 L Iben huwa l Ħallieq Int Mulej fil bidu qegħidt is sisien ta l art u xogħol idejk huma s smewwiet Lhud 1 10 L Iben hu s Salvatur tad dinja l kbir u s Salvatur tagħna Ġesu Kristu Titus 2 13 L Iben hu l Imħallef tal ħajjin u l mejtin u jista jaħfer id dnubiet Atti 10 42 Mark 2 5 12 L Iben hu Mulej Kyrios l isem ta Jahwe fit Testment il Ġdid is Sid ta kulħadd u s Sid tas sidien Filippin 2 11 Atti 10 36 Rivelazzjoni 19 16 L Iben hu etern għax jissejjaħ missier għal dejjem il ħajja eterna u nislu mill jiem ta dejjem Isaija 9 6 1 Ġwanni 1 2 Mikea 5 2 L Iben jista kollox għax dawk il ħwejjeġ kollha li jagħmel l Missier dawn l Iben jagħmel ukoll Ġwanni 5 19 L Iben jinsab kullimkien għalhekk wiegħed lid dixxipli tiegħu Ara jien dejjem magħkom sa tmiem id dinja u Fejn tnejn jew tlieta huma miġburin flimkien f ismi hemm inkun jien f nofshom Mattew 28 20 18 20 L Iben jaf kollox kif stqarr l appostlu Pietru Mulej int taf kollox Ġwanni 21 17 L Iben ma jinbidilx Ġesu Kristu l bieraħ u llum hu l istess u jibqa għal dejjem Lhud 13 8 Alla fil persuna tal Iben tikkonfronta lil Il profeti tat Testment il Qadim wegħdu li l Mulej Jahwe kellu jzur il poplu tiegħu Ħejju triq il Mulej wittu fid dezert triq lil tagħna Din il profezija seħħet mal miġja ta Ġesu Kristu kif ħabbar Ġwanni l Battista Dan hu dak li fuqu tkellem il profeta Isaija li jgħid Il leħen ta wieħed jgħajjat fid dezert Ħejju t triq tal Mulej wittu l mogħdijiet tiegħu Isaija 40 3 Mattew 3 3 Il Messija huwa Jahwe nnifsu L tafferma d divinta sħiħa ta l Iben meta tikkmandana nħobbuh b qalbna kollha nonorawh u nqimuh bħala u nemmnu fih għas salvazzjoni tagħna ara Mattew 10 37 39 Ġwanni 5 23 Rivelazzjoni 5 8 12 Efesin 1 13 Meta l appostlu Filippu staqsih biex jurihom ll Missier Ġesu wieġeb Ilni daz zmien kollu magħkom u għadek ma tafnix Filippu Min ra lili ra l Missier u kif tgħid int mela Urina ll Missier Ġwanni 14 9 Din l istqarrija kienet tkun l akbar dagħwa kieku l Iben mhux daqs il Missier Imma ladarba l kelma tiegħu hi verita l Iben hu tassew L Ispirtu hu AllaId divinita ta l Ispirtu s Santu hi evidenti għax hu l Ispirtu t tagħna u l Ispirtu tal Mulej u mhux l ispirtu ta xi ħlejqa spiritwali bħall anġli 2 Korintin 6 11 Luqa 4 18 Kif jista jkun l Ispirtu t ma jkunx L Ispirtu jwettaq l għemejjel divini fosthom il ħolqien Int tibgħat l Ispirtu tiegħek u huma jinħolqu Salm 104 30 Il qarrej ukoll jista jistqarr L Ispirtu t għamilni Ġob 33 4 L Ispirtu s Santu jagħti l ħajja u s salvazzjoni Il Mulej Ġesu qal Hu l Ispirtu li jagħti l ħajja Ġwanni 6 63 u l appostlu jfakkar l Insara li salvahom bil ħasil tat twelid mill ġdid u t tiġdid ta l Ispirtu s Santu Titus 3 5 Hu mexxa wkoll il kittieba ta l biex jiktbu l kelma t nies qaddisa mqanqlin mill Ispirtu s Santu tkellmu 2 Pietru 1 21 L Ispirtu hu għax għandu l attributi divini l Ispirtu huwa etern Lhud 9 14 jinsab kullimkien Fejn immur bogħod mill Ispirtu tieghek Salm 139 7 u jaf kollox l Ispirtu jfittex kollox iva sa l għammieq t dak li hemm f ma jafu ħadd ħlief l Ispirtu t 1 Korintin 2 10 11 Il kittieba tat Testment il Gdid identifikaw l Ispirtu bħala Jahwe Ta dan hemm xhieda wkoll l Ispirtu s Santu għax wara dan kien qal Din hi r rabta li nagħmel magħhom jgħid il Mulej Lhud 10 15 17 cf Ġeremija 31 33 34 Ladarba kliem il Mulej Jahwe huwa kliem l Ispirtu s Santu jidher ċar li l Ispirtu hu l Mulej Hekk ukoll jiddikjara l appostlu Pawlu Il Mulej huwa l Ispirtu 2 Korintin 3 17 Darba l appostlu Pietru staqsa Hananija għaliex imlielek qalbek ix xitan biex tigdeb lill Ispirtu s Santu Mhux lill bnedmin gdibt imma l Atti 5 3 4 Skont Pietru li tigdeb lill Ispirtu s Santu tkun tigdeb lil Hu ċar mela li l Ispirtu huwa għax meta tigdeb l Ispirtu tigdeb l F post ieħor l appostlu Pawlu jgħid lill Kristjani Ma tafux li intom it t u li l Ispirtu t jgħammar fikom 1 Korintin 3 16 Il Kristjani huma tempju mqaddes mibnijin flimkien biex ikunu l għamara t permezz ta l Ispirtu Efesin 2 22 Kieku l Ispirtu mhux ma nkunux nistgħuPersuni distintiL istess Skrittura li tgħallem li l Missier hu l Iben hu u l Ispirtu hu ma tgħallimx li huma persuna waħda Il Missier mhux l Iben u mhux l Ispirtu s Santu It tlett Persuni huma distinti minn xulxin Fil bidu kienet il Kelma u l Kelma kienet m u l Kelma kienet Ġwanni 1 1 Ġwanni jsejjaħ l Iben il Kelma u jafferma d Divinita tiegħu il Kelma kienet Fl istess sentenza Ġwanni jgħidlna wkoll li l Kelma kienet ma L Iben hu u ma l Missier bagħat lil Ibnu l Iben ġie biex jagħmel ir rieda ta Missieru Ċertament mela mhumiex l istess persuna Hekk ukoll l Ispirtu s Santu mhux il Missier u lanqas l Iben Ġesu qal L Avukat li hu l Ispirtu s Santu li l Missier jibghat f ismi hu jgħallimkom kollox u jfakkarkom kulma għidtilkom Ġwanni 14 26 Innota t tlett persuni tat Trinita il Missier jibgħat l Ispirtu s Santu u l Ispirtu s Santu jgħallimna dwar l Iben Ġesu qal ukoll Jien nitlob lill Missier u hu jagħtikom Avukat ieħor biex jibqa magħkom għal dejjem Ġwanni 14 6 Id distinzjoni bejn it tlett persuni tidher ċar Hekk mela mill Bibbja wrejna li hemm wieħed u li l Missier l Iben u l Ispirtu s Santu huma u persuni distinti minn xulxin Il knisjaM hemm ebda tixbiħa mill ħolqien biex nifhmu aħjar il misteru tat Trinita li wriena fil Kotba Mqaddsa Il Mulej jistaqsina Lil min ixxebbhuh l jew liema xbieha tqabblu miegħu Isaija 40 18 Kull anoloġija jew xbieha t tgħallem il qerq Il Kristjani ma jemmnux fit Trinita għax kapaċi jispjegaw l imma għax huma konvinti li l Bibbja tgħallem ċar sew l unita kif ukoll id divinita u d distinzjoni tat tlett Persuni minn xulxin Għalkemm il veritajiet dwar flimkien jifformaw id dottrina tat Trinita mhumiex diffiċli biex tifhimhom waħda waħda huwa diffiċli ferm tifhem kif hu wieħed u li t tlett Persuni huma Fl ewwel sekli l knisja tħabtet biex tagħti definizzjoni korretta tar relazzjoni bejn it tlett Persuni filwaqt li zzomm sħiħ it tagħlim fuq l unita t Fil kredu Atanasjan naqraw Issa l fidi Kattolika hi din inqimu wieħed fi trinita u trinita f unita bla ma nħawwdu l Persuni jew nisseparaw is sustanza Għax il Persuna tal Missier waħda ta l Iben oħra u ta l Ispirtu S Santu oħra Izda tal Missier ta l Iben u ta l Ispirtu s Santu hemm divinita waħda glorja ugwali u majesta ko eterna Il knisja riedet tħares lilha nfisha kontra tagħlim eretiku Trinita Mqaddsa 1300 1350 mhux persuna waħda li jidher f bixriet jew modi differenti Din l erezija msejjħa modalizmu ixxebbaħ l ma attur li daqqa jidher mod u daqqa oħra jidher mod ieħor Aħna nemmnu li t tlett persuni huma ko ezistenti u għandhom relazzjoni personali flimkien Ma nemmnux li hemm tlett allat L Iben hu ħaġa waħda mal Missier u l Ispirtu s Santu huwa l Ispirta t Id dottrina tat Trinita tafferma bil qawwa kollha l unita t inqimu wiehed ma nisseparawx is sustanza divinita wahda mhux kompost minn tlett partijiet bħal trijangolu magħmul minn tlett linji Il Missier hu sħiħ mhux parti jew biċċa minn L istess nistgħu ngħidu ghall Iben u l Ispirtu Oħrajn jiċħdu t Trinita billi jinnegaw li Kristu huwa u li l Ispirtu s Santu huwa persuna distinta minn l Missier L argumenti tagħhom huma zbaljati kif se naraw Argumenti foloz kontra d Divinita ta KristuIl Kristjani ma jemmnux biss li l Iben hu jemmnu wkoll li għalina l bnedmin u għas salvazzjoni tagħna nizel u kien inkarnat u kien magħmul bniedem F Filippin 2 6 11 l appostlu Pawlu jikteb li Kristu kien magħmul fix xbieha tal bnedmin ħa fuqu s sura ta qaddej sar ubbidjenti sal mewt tas salib Kristu huwa minn dejjem u sar ukoll bniedem tassew meta tnissel fil ġuf tal verġni Marija Għalhekk għandu l kwalitajiet divini kif rajna qabel u l kwalitajiet umani ukoll twieled fiz zmien għandu ġisem fiziku kiber inbidel tgħallem għejja bata u fl aħħar miet ukoll Għalhekk ma tistax targumenta li Ġesu mhux għax kellu kwalitajiet umani ngħidu ahna li ma kienx jaf kollox Ma kienx jaf kollox għax hu bniedem Bħala l istess Kristu jaf kollox Issa nafu li taf kollox Ġwanni 16 30 Irridu dejjem inzommu f moħħna li Kristu hu u bniedem Lanqas ma tista tiċħad il glorja divina ta Kristu għax umilja lilu nnifsu għal xi zmien biex jikseb il fidwa tal poplu tiegħu L istess raġel li bħala qaddej tbaxxa biex jaħsel riġlejn l xorta waħda huwa s Sid tagħhom u ta kulħadd Darba qal Missieri akbar minni għax filwaqt li l Missier kien fil glorja tas sema meqjum mill anġli l Iben tlibbes kuruna tax xewk fost iz zebliħ u l insulti tal midinbin Umilja lilu nnifsu u tbaxxa s isfel nett għal xi zmien biex jikseb is salvazzjoni izda issa huwa glorifikat mal Missier fl ogħla smewwiet Il mifdija jagħrfu s sagrifiċċju li Kristu sofra għalihom u mill qalb jagħtuh l istess ġieħ li jagħtu ll Missier Ġwanni 5 23 Jasal jum meta kulħadd ikollu jistqarr li Ġesu hu Mulej u jinzel għarkopptejh quddiemu u hekk jagħtuh l qima li tixraq biss l anke dawk li llum jiċħduh Isaija 45 23 Filippin 2 9 11 Huwa assurd l argument li l Iben mhux għax jitlob u jobdi l Missier Tassew l Iben hu sottomess għal Missier kif tgħallem il Bibbja sar ubbidjenti u ras Kristu hu 1 Korintin 11 3 Bl istess mod il mara hi sottomessa għal zewġha għax ir ras tal mara hu r raġel Izda b daqshekk ħadd ma jgħid li l mara hi anqas umana mir raġel għax għandha rwol differenti kif mela jinnegaw id divinita ta Kristu minħabba s sottomissjoni tiegħu L appostlu Ġwanni kien jemmen li Ġesu hu bniedem tassew għax kien xhud tat tbatija u l umilta tiegħu L istess appostlu jistqarr fuq l Iben t Ġesu Kristu Dan hu veru u l ħajja eterna 1 Ġwanni 5 20 L Ispirtu s Santu Persuna DivinaBil kelma persuna nifhmu xi ħadd li għandu rieda jaħseb iħoss u jitkellem Il kliem Missier u Iben mal ewwel jissuġġerixxu personalita izda il kelma Spirtu li litteralment tfisser nifs tista tindika sempliċement qawwa jew forza impersonali Izda ma rridux ninsew li l anġli u d demonji huma spirti u madankollu huma personali għax jaħsbu u jitkellmu Aktar importanti rridu niftakru li hu Spirtu Ġwanni 4 24 Għalhekk hi prezunzjoni li tiċħad il personalita ta l Ispirtu s Santu sempliċiment għax hu spirtu L tieħu ħsieb tiddistingwi bejn l Ispirtu u l qawwa tiegħu Naqraw dwar il qawwa ta l Ispirtu s Santu bħalma naqraw dwar il qawwa ta Kristu Rumani 15 13 2 Korintin 12 9 Għalhekk ma nistgħux ngħidu li l Ispirtu hu sempliċement qawwa bħalma ma nistgħux ngħidu li Kristu hu biss qawwa Alla l Missier fuq l Ispirtu s Santu rapprezentanti bħala ħamiema u tifel Ġesu pittura minn Qabel bata il Mulej Ġesu wiegħed lid li hu u l Missier kellhom jibghatu Kunsullier ieħor Gwanni 14 16 26 15 26 16 7 Ġesu kien il Kunsullier tagħhom sakemm kien prezenti u wara li telaq bagħtilhom Kunsullier bħalu f Pentekoste Mela l Ispirtu s Santu huwa persuna bħal Ġesu Kristu L Ispirtu s Santu huwa intelliġenti għax jaf jgħallem u għandu fehma Dak li hemm f ma jafu ħadd ħlief l Ispirtu t li jgħallem l Ispirtu s Santu Dak li jgħarbel il qlub jaf x inhi l fehma ta l Ispirtu 1 Korintin 2 10 11 Rumani 8 27 L Ispirtu s Santu għandu wkoll rieda għax iqassam id doni tiegħu lil kull wieħed kif irid 1 Korintin 12 11 L tikkmandana La tnikktux lill Ispirtu mqaddes t Efesin 4 30 Min jiċħad il personalita ta l Ispirtu qajla jista jifhem dan il kliem għax hu impossibbli li tnikket forza Izda ladarba l Ispirtu jitnikket huwa persuna tassew Għalhekk il Bibbja titkellem ukoll fuq l imħabba ta l Ispirtu Rumani 15 30 Xi wħud imaqdru jigdbu u saħansitra jidgħu kontra l Ispirtu s Santu Lhud 10 29 Atti 5 3 Mattew 12 31 L istess azzjonijiet tagħhom juru li l Ispirtu hu persuna għax kif tista tmaqdar tigdeb u tidgħi kontra forza L Ispirtu għandu relazzjoni personali mal Kristjani Fl Atti naqraw Waqt li Pietru kien jaħseb fuq id dehra qallu l Ispirtu Ara tlett irġiel qegħdin ifittxuk Qum mela u inzel u mur magħhom għax jien bgħatthom F post ieħor Qal l Ispirtu s Santu ifirduli l Barnaba u l Sawl għax xogħol li għalih sejjaħtilhom Atti 10 19 20 13 2 L Ispirtu jgħin lid kollha billi jitlob għalina bi tnehid li ma jistax jingħad Rumani 8 26 Innota l Ispirtu jitkellem jibgħat isejjaħ u jitlob Dawn huma lkoll azzjonijiet personali KonkluzjoniL għarfien ta Trinita huwa marbut mas salvazzjoni tal bniedem Il Kristjani jemmnu li huma maħturin skond l għarfa minn qabel t l Missier bit taqdis ta l Ispirtu biex jisimgħu minn Ġesu Kristu u jitraxxu b demmu 1 Pietru 1 2 Għalhekk jitgħammdu fl isem tal Missier u ta l Iben u ta l Ispirtu s Santu Mattew 28 19 Ma jitgħammdux fi tlett ismijiet izda fl isem wieħed t Fl istess waqt jgħarfu li dan wieħed huwa l Missier l Iben u l Ispirtu s Santu Matul ħajjithom iqimu wieħed u mingħand it tlett Persuni jistennew kull barka spiritwali Il grazzja ta Sidna Ġesu Kristu u l imħabba t u x xirka ta l Ispirtu s Santu ikunu magħkom ilkoll Amen 2 Korintin 13 14 Ngħid kelma lil min ma jemminx li Ġesu hu Kif tista tiċħad id divinita ta Kristu u xorta isejjaħlu Mulej u Salvatur Jekk tgħid li Ġesu hu ħlejqa kif issejjaħlu Mulej Is salmista qal O ruħi inti għidt lill Jahwe Inti Sidi Salm 16 2 Izda inti tgħid O ruħi inti għidt lill ħlejqa Inti Sidi Kif isejjaħ ħlejqa s salvatur tiegħi meta taf li hemm salvatur wieħed Jien iva jien jien Jahwe u għajri m hemmx salvatur Isaija 43 11 Minkejja r reliġjon tiegħek int għadek m għaraftx l fis sewwa għax il glorja t tingħaraf biss f wiċċ Kristu Kieku kontu tafu lili iwissi l Mulej Ġesu tafu wkoll lil Missier Ġwanni 8 19 Għalhekk mhux għaġeb li lanqas tagħraf l Ispirtu s Santu Il Mulej Ġesu qal dwar l Ispirtu id dinja ma tistax tilqgħu għax la tarah u lanqas tafu Izda lid qalilhom izda intom tafuh Ġwanni 14 17 Ma rridx ngħid li kull min għandu għarfien intellettwali tad dottrina tat Trinita hu tassew Kristjan Kristjan ġenwin jingħaraf mill qima u l imħabba lejn l Missier il fiduċja fil Mulej Ġesu Kristu u l qdusija li jaħdem fih l Ispirtu s Santu Inti temmen f Trinita Konvint li l tgħallem li hemm wieħed Għaraft lill Missier Għaraftu bi Kristu ix xbieha perfetta tiegħu Qiegħed jgħammar fik bl Ispritu s Santu