Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Olympia bil Grieg Ὀλυμπία bil Grieg antik olympía bil Grieg modern oli m ˈbia Olymbía hija raħal żgħir f Elis fil fil Gr
Olimpja
Olympia (bil-Grieg: Ὀλυμπία; bil-Grieg antik: [olympía]; bil-Grieg modern: [oli(m)ˈbia] Olymbía) hija raħal żgħir f’Elis fil- fil-Greċja, famuża għas-sit arkeoloġiku bl-istess isem, li kien santwarju reliġjuż Panelleniku ewlieni tal-, fejn kien isir il-Logħob Olimpiku tal-qedem. Is-sit kien primarjament iddedikat lil Żeus u kien jattira viżitaturi mid-dinja Griega kollha bħala wieħed minn grupp ta’ ċentri Panelleniċi li għenu biex tinbena l-identità tal-Griegi antiki bħala nazzjon. Minkejja l-isem, ir-raħal ma jinsabx qrib il- li tinsab fit-Tramuntana tal-Greċja, fejn il-Griegi ta’ dak iż-żmien kienu jemmnu li jgħixu t-Tnax-il Olimpji, l-allat maġġuri tar-reliġjon tal-Greċja Antika.
Il-Logħob Olimpiku kien isir kull erba’ snin fiż-żminijiet tal-antikità klassika, jiġifieri mit-tmien seklu Q.K. sar-raba’ seklu Q.K.
Is-sit arkeoloġiku kien fih iktar minn 70 binja sinifikanti, u diversi fdalijiet ta’ ħafna minnhom waslu sa żminijietna, għalkemm mit- prinċipali baqa’ biss xi ġebel imwaqqa’ mal-art. Is-sit huwa attrazzjoni turistika ewlenija u għandu żewġ mużewijiet, wieħed dwar il-Logħob Olimpiku tal-qedem u ieħor dwar il-Logħob Olimpiku modern.
Sit antik
Olimpja tinsab f’wied wiesa’ tax-xmara pjuttost żgħira ta’ fin-naħa tal-Punent tal-Peniżola Peloponniża. Illum il-ġurnata Olimpja tinsab madwar 18-il kilometru ’l bogħod mill- iżda x’aktarx fil-qedem kienet tinsab nofs dik id-distanza minnu. L-Altis, kif kien magħruf is-santwarju oriġinarjament, kien żona kwadra irregolari ta’ iktar minn 183 metru fuq kull naħa u mdawra bil-ħitan għajr fit-Tramuntana fejn kienet ikkonfinata mill-. Iż-żona kienet tikkonsisti minn arranġament ta’ binjiet mingħajr xi ordni partikolari. L-iktar binjiet importanti kienu t-Tempju ta' Hera, it-Tempju ta’ Żeus, il-Pelopion u ż-żona tal-artal il-kbir ta’ Żeus, fejn kienu jiġu offruti l-ikbar sagrifiċċji. Fis-santwarju xorta waħda kien hemm spazju mdaqqas fil-beraħ jew bil-boskijiet. L-isem Altis oriġina minn korruzzjoni tal-kelma Elean li tfisser “bosk żgħir” peress li fiż-żona kien hemm proprju bosk żgħir, partikolarment b’siġar taż-żebbuġ u .
Skont , kien hemm iktar minn 70 tempju b’kollox, kif ukoll kompartimenti tat-teżor, artali, statwi, u strutturi oħra ddedikati lil ħafna allat. Kemxejn f’kuntrast ma’ Delphi, fejn kien hemm kollezzjoni pjuttost simili ta’ monumenti ħdejn xulxin fil-konfini ta’ temenos, Olimpja kibret lil hinn mill-ħitan ta’ konfini, speċjalment fiż-żoni ddedikati għal-logħob.
Fit-Tramuntana tas-santwarju kien hemm il-Prytaneion u l-Philippeion, kif ukoll sensiela ta’ kompartimenti tat-teżor li kienu jirrappreżentaw id-diversi bliet-stati tal-Imperu Grieg. Fin-Nofsinhar ta’ dawn il-kompartimenti kien hemm il-Metroon, filwaqt li fil-Lvant kien hemm l-Echo Stoa. L- u iktar ’il quddiem l-istadium kienu jinsabu fil-Lvant tal-Echo Stoa. Fin-Nofsinhar tas-santwarju kien hemm l-iStoa tan-Nofsinharu l-bouleuterion, filwaqt li l-palaestra, il-gabbana ta’ , il-gymnasion, u l-Leonidaion jinsabu fil-Punent.
Olimpja kienet magħrufa għall-istatwa ta’ Żeus b’qafas ġgantesk tal-injam bl- u d- li kienet l-immaġni ewlenija fit-tempju ddedikat għalih, li kienet ġiet skolpita minn Fidja, u li kien semma bħala waħda mis-. Fis-snin 50 tas-seklu 20, qrib ħafna tat-Tempju ta’ Żeus, ġiet skavata l-gabbana ta’ Fidja (li kienet qisha l-istudjo antik fejn kien jaħdem). Hemmhekk instabet evidenza, bħall-għodod tal-iskultur, li tikkonferma din l-ipoteżi. Il-fdalijiet antiki jinsabu fit-Tramuntana tax-xmara Alfeiós u fin-Nofsinhar tal-Muntanja Kronos. Il-, li huwa tributarju tax-xmara, inixxi mad-dawra kollha taż-żona.
Pjanta tas-sit
| 1. | Propylon tal-Majjistral | 12. | Binja ta’ Tolomew II u Arsinoe II | 23. | Heroon |
| 2. | Prytaneion | 13. | Hestia stoa | 24. | Gabbana ta’ Fidja u bażilika Paleokristjana |
| 3. | Philippeion | 14. | Binja Ellenistika | 25. | Banjijiet ta’ Kladeo |
| 4. | Tempju ta’ Hera | 15. | Tempju ta’ Żeus | 26. | Banjijiet Griegi |
| 5. | Pelopion | 16. | Artal ta’ Żeus | 27. | Hostels |
| 6. | Nymphaeum ta’ Erodi Attiku | 17. | Ex voto ta’ Achaeans | 28. | |
| 7. | Metroon | 18. | Ex voto ta’ Mikythos | 29. | Leonidaion |
| 8. | Kompartimenti tat-Teżor | 19. | Nike ta’ Peonju | 30. | Banjijiet tan-Nofsinhar |
| 9. | Kripta (ħnejja li tagħti għall-istadium) | 20. | Gymnasion | 31. | Bouleuterion |
| 10. | Stadium | 21. | Palaestra | 32. | Stoa tan-Nofsinhar |
| 11. | Echo Stoa | 22. | Theokoleon | 33. | Villa ta’ Neruni |
| I. | Sicyon | IV. | Byzantium(?) | VII. | Mhux identifikat | X. | Metapontum |
| II. | Siracusa | V. | Sybaris(?) | VIII. | Artal(?) | XI. | Megara |
| III. | Epidamnus(?) | VI. | (?) | IX. | XII. | Gela |
Storja
Preistorja
Fl-imgħoddi kien jingħad li s-sit kien ilu okkupat minn madwar l-1500 Q.K., u li għall-ħabta tal-1000 Q.K. żviluppat setta reliġjuża ta’ Żeus. Minflok, x’aktarx li s-santwarju nbena lejn is-sekli 9 jew 8, minkejja li dan għadu dibattitu miftuħ. Hemm oħrajn li jemmnu li l-fdalijiet tal-ikel u tal-offerti maħruqa bħala sagrifiċċju jmorru lura għas-seklu 10 Q.K. u li huma evidenza ta’ storja twila ta’ attività reliġjuża fis-sit. B’xorti ħażina, l-ebda binja ta’ dan il-perjodu bikri ma waslet sħiħa sa żminijietna.
Perjodi Ġeometriċi u Arkajċi
L-ewwel festival Olimpiku ġie organizzat fis-sit mill-awtoritajiet ta’ Elis fit-tmien seklu Q.K. – skont it-tradizzjoni l-ewwel Logħob Olimpiku sar fis-sena 776 Q.K. Għall-ħabta tas-sena 700 Q.K., saru bidliet maġġuri fis-sit, bħal ngħidu aħna l-illivellar tal-art u t-tħaffir ta’ bjar ġodda. Il-qawwa ta’ Elis battiet u s-santwarju spiċċa f’idejn il- (mid-distrett ta’ fil-Peniżola Peloponniża) fis-676 Q.K. Il-Pisatani baqgħu jorganizzaw il-Logħob Olimpiku sal-aħħar tas-seklu 7 Q.K.
L-iktar evidenza bikrija ta’ bini fis-sit tmur lura għall-ħabta tas-600 Q.K. Dak iż-żmien l-, l-alleati tal-Pisatani, bnew it-Tempju ta’ Hera. lI-kompartimenti tat-teżor u l-Pelopion inbnew fis-sitt seklu Q.K. L-istrutturi lajċi u l-areni atletiċi bdew jinbnew matul dan il-perjodu wkoll flimkien mal-Bouleuterion. L-ewwel stadium inbena lejn il-560 Q.K. u kien sempliċi trakka tal-ġiri. L-istadium ġie mmudellat mill-ġdid lejn il-500 Q.K. bi ġnub jiżżerżqu għall-ispettaturi u jxaqilbu ħarira lejn il-Lvant. Matul is-sitt seklu Q.K. żdiedu diversi sports fil-festival Olimpiku. Fil-580 Q.K., Elis, f’alleanza ma’ , okkupat id-distrett ta’ Pisa u reġgħet kisbet il-kontroll tas-santwarju.
Perjodu Klassiku
Il-perjodu klassiku, bejn is-sekli 5 u 4 Q.K., kien l-aqwa żmien tas-sit ta’ Olimpja fejn inbnew diversi binjiet kif ukoll strutturi reliġjużi u lajċi ġodda.
It-Tempju ta’ Żeus inbena lejn nofs is-seklu 5 Q.K. Id-daqs, l-iskala u l-ornamenti tiegħu kienu jisbqu dawk tal-kostruzzjonijiet li kienu nbnew qablu fis-sit ta’ Olimpja. Il-banjijiet Griegi u faċilitajiet sportivi oħra, fosthom l-aħħar verżjoni tal-istadium kif ukoll l-ippodromu (għat-tlielaq bil-karrijiet b’żewġ roti miġbuda miż-żwiemel). Il-Prytaneion inbena fin-naħa tal-Majjistral tas-sit fl-470 Q.K.
Lejn l-aħħar tal-perjodu klassiku, żdiedu iktar strutturi fis-sit. Il-Metroon inbena ħdejn il-kompartimenti tat-teżor lejn l-400 Q.K. Il-kostruzzjoni tal-Echo Stoa, għall-ħabta tat-350 Q.K., isseparat is-santwarju miż-żona tal-istadium fejn kien isir il-Logħob Olimpiku. L-iStoa tan-Nofsinhar inbniet fin-naħa tan-Nofsinhar tas-santwarju kważi fl-istess perjodu.
Perjodu Ellenistiku
Lejn l-aħħar tas-seklu 4 Q.K. inbena l-Philippeion. Għall-ħabta tat-300 Q.K. inbniet l-ikbar binja tas-sit, il-Leonidaion, biex tilqa’ lill-viżitaturi importanti. Minħabba li kulma jmur il-Logħob Olimpiku beda jikseb iktar importanza, inbnew iktar binjiet atletiċi, fosthom il-Palaestra (fit-tielet seklu Q.K.), il-Gymnasion (fit-tieni seklu Q.K.) u l-binjiet bil-banjijiet (lejn it-300 Q.K.). Fil-200 Q.K., inbniet ħnejja mirfuda li kienet tikkollega d-daħla tal-istadium mas-santwarju.
Perjodu Ruman
Matul il-perjodu tar-Rumani, il-Logħob Olimpiku nfetaħ għaċ-ċittadini kollha tal-Imperu Ruman. F’dan il-perjodu ġie pprogrammat li jinbnew binjiet ġodda u jsiru tiswijiet estensivi fil-binjiet eżistenti, inkluż fit-Tempju ta’ Żeus. Fil-150 W.K., inbena n-Nympheum (jew l-Exedra). Fil-160 W.K. inbnew ukoll minflok il-banjijiet Griegi ta’ qabel flimkien ma’ akwedott.
Fit-tielet seklu W.K., is-sit ġarrab ħsarat estensivi minħabba sensiela ta’ . Fil-267 W.K., minħabba diversi invażjonijiet ta’ tribujiet, iċ-ċentru tas-sit ġie ffortifikat b’materjal misruqa mill-monumenti tas-sit stess. Minkejja d-distruzzjoni, il-festival Olimpiku xorta waħda baqa’ jsir fis-sit sal-aħħar Olimpjadi fit-393 W.K., għaliex imbagħad l-imperatur Kristjan implimenta projbizzjoni. It-Tempju ta’ Żeus wisq probabbli ġġarraf lejn l-426 W.K., matul il-persegwitazzjoni tal-pagani min-naħa tal-Imperu Ruman, wara li ħareġ editt li inforza l-projbizzjoni ta’ festivals pagani. Il-gabbana ta’ Fidja nbidlet f’Bażilika u fis-sit bdiet tgħix komunità Kristjana. Evidenza arkeoloġika tissuġġerixxi li avvenimenti Olimpiċi fuq skala żgħira (x’aktarx taparsi avvenimenti Kristjani) xorta kienu qed isiru minn taħt sal-pesta ta’ żmien u sakemm il-post ma nqeridx għalkollox minn żewġ terremoti lejn nofs is-sitt seklu W.K. Biex tkompli tgħaxxaq, diversi wara xulxin żguraw li l-insedjament jiġi abbandunat għalkollox fil-bidu tas-seba’ seklu W.K.
Sit ta’ Wirt Dinji
Is-sit arkeoloġiku ta’ Olimpja ġie ddeżinjat bħala Sit ta’ Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1989. Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rikonoxxut abbażi ta’ ħames kriterji tal-għażla tal-UNESCO li huma: il-kriterju (i) “Rappreżentazzjoni ta’ kapulavur frott il-kreattività tal-bniedem”; ladarba s-santwarju ta’ Olimpja kien fih waħda mill-ogħla konċentrazzjonijiet ta’ kapulavuri tal-qedem fil-Mediterran; il-kriterju (ii) “Wirja ta’ skambju importanti ta’ valuri umani, tul perjodu ta’ żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ”, ladarba l-influwenza tal-monumenti ta’ Olimpja kienu konsiderevoli fir-rigward tal-arkitettura u l-isport; il-kriterju (iii) “Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta’ tradizzjoni kulturali jew ta’ ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet”, ladarba s-sit arkeoloġiku ta’ Olimpja jixhed b’mod eċċezzjonali l-iżvilupp taċ-ċivilizzazzjonijiet antiki tal-Peniżola Peloponniża; il-kriterju (iv) “Eżempju straordinarju ta’ tip ta’ bini, ta’ grupp ta’ siti jew ta’ pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-istorja tal-bniedem”, ladarba Olimpja kienet eżempju straordinarju ta’ santwarju Pan-Elleniku tal-qedem b’funzjonijiet reliġjużi, politiċi u soċjali; u l-kriterju (vi) “Assoċjazzjoni diretta jew tanġibbli ma’ avvenimenti jew ma’ tradizzjonijiet ħajjin, ma’ ideat jew ma’ twemmin, jew ma’ xogħlijiet artistiċi jew letterarji ta’ valur universali straordinarju”, ladarba Olimpja hija assoċjata b’mod dirett u tanġibbli ma’ avveniment ta’ importanza universali bħal-Logħob Olimpiku.
- ^ "Olympia hypothesis: Tsunamis buried the cult site on the Peloponnese". ScienceDaily (bl-Ingliż). Miġbur 2021-03-09.
- ^ "Altis | ancient site, Greece". Encyclopedia Britannica (bl-Ingliż). Miġbur 2021-03-09.
- ^ a b ċ "A Tour of Ancient Olympia 1". www.perseus.tufts.edu. Miġbur 2021-03-09.
- ^ a b ċ d e f ġ g "Olympics Through Time". sunsite.icm.edu.pl. Miġbur 2021-03-09.
- ^ "Ancient Olympic Games and the Elis Olympic Coins for Olympia". Elis Olympic Coins (bl-Ingliż). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2021-01-17. Miġbur 2021-03-09.
- ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Archaeological Site of Olympia". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2021-03-10.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Olimpja, X'inhi Olimpja? Xi tfisser Olimpja?
Olympia bil Grieg Ὀlympia bil Grieg antik olympia bil Grieg modern oli m ˈbia Olymbia hija raħal zgħir f Elis fil fil Greċja famuza għas sit arkeoloġiku bl istess isem li kien santwarju reliġjuz Panelleniku ewlieni tal fejn kien isir il Logħob Olimpiku tal qedem Is sit kien primarjament iddedikat lil Zeus u kien jattira vizitaturi mid dinja Griega kollha bħala wieħed minn grupp ta ċentri Panelleniċi li għenu biex tinbena l identita tal Griegi antiki bħala nazzjon Minkejja l isem ir raħal ma jinsabx qrib il li tinsab fit Tramuntana tal Greċja fejn il Griegi ta dak iz zmien kienu jemmnu li jgħixu t Tnax il Olimpji l allat maġġuri tar reliġjon tal Greċja Antika Ftit mill fdalijiet tas sit arkeoloġiku ta Olimpja Il Logħob Olimpiku kien isir kull erba snin fiz zminijiet tal antikita klassika jiġifieri mit tmien seklu Q K sar raba seklu Q K Is sit arkeoloġiku kien fih iktar minn 70 binja sinifikanti u diversi fdalijiet ta ħafna minnhom waslu sa zminijietna għalkemm mit prinċipali baqa biss xi ġebel imwaqqa mal art Is sit huwa attrazzjoni turistika ewlenija u għandu zewġ muzewijiet wieħed dwar il Logħob Olimpiku tal qedem u ieħor dwar il Logħob Olimpiku modern Sit antikMappa tas santwarji ewlenin tal Greċja Antika Olimpja tinsab f wied wiesa tax xmara pjuttost zgħira ta fin naħa tal Punent tal Penizola Peloponniza Illum il ġurnata Olimpja tinsab madwar 18 il kilometru l bogħod mill izda x aktarx fil qedem kienet tinsab nofs dik id distanza minnu L Altis kif kien magħruf is santwarju oriġinarjament kien zona kwadra irregolari ta iktar minn 183 metru fuq kull naħa u mdawra bil ħitan għajr fit Tramuntana fejn kienet ikkonfinata mill Iz zona kienet tikkonsisti minn arranġament ta binjiet mingħajr xi ordni partikolari L iktar binjiet importanti kienu t Tempju ta Hera it Tempju ta Zeus il Pelopion u z zona tal artal il kbir ta Zeus fejn kienu jiġu offruti l ikbar sagrifiċċji Fis santwarju xorta waħda kien hemm spazju mdaqqas fil beraħ jew bil boskijiet L isem Altis oriġina minn korruzzjoni tal kelma Elean li tfisser bosk zgħir peress li fiz zona kien hemm proprju bosk zgħir partikolarment b siġar taz zebbuġ u Skont kien hemm iktar minn 70 tempju b kollox kif ukoll kompartimenti tat tezor artali statwi u strutturi oħra ddedikati lil ħafna allat Kemxejn f kuntrast ma Delphi fejn kien hemm kollezzjoni pjuttost simili ta monumenti ħdejn xulxin fil konfini ta temenos Olimpja kibret lil hinn mill ħitan ta konfini speċjalment fiz zoni ddedikati għal logħob Il kripta il ħnejja li tagħti għall istadium ta Olimpja Fit Tramuntana tas santwarju kien hemm il Prytaneion u l Philippeion kif ukoll sensiela ta kompartimenti tat tezor li kienu jirrapprezentaw id diversi bliet stati tal Imperu Grieg Fin Nofsinhar ta dawn il kompartimenti kien hemm il Metroon filwaqt li fil Lvant kien hemm l Echo Stoa L u iktar il quddiem l istadium kienu jinsabu fil Lvant tal Echo Stoa Fin Nofsinhar tas santwarju kien hemm l iStoa tan Nofsinharu l bouleuterion filwaqt li l palaestra il gabbana ta il gymnasion u l Leonidaion jinsabu fil Punent Olimpja kienet magħrufa għall istatwa ta Zeus b qafas ġgantesk tal injam bl u d li kienet l immaġni ewlenija fit tempju ddedikat għalih li kienet ġiet skolpita minn Fidja u li kien semma bħala waħda mis Fis snin 50 tas seklu 20 qrib ħafna tat Tempju ta Zeus ġiet skavata l gabbana ta Fidja li kienet qisha l istudjo antik fejn kien jaħdem Hemmhekk instabet evidenza bħall għodod tal iskultur li tikkonferma din l ipotezi Il fdalijiet antiki jinsabu fit Tramuntana tax xmara Alfeios u fin Nofsinhar tal Muntanja Kronos Il li huwa tributarju tax xmara inixxi mad dawra kollha taz zona Pjanta tas sitSpjega 1 Propylon tal Majjistral 12 Binja ta Tolomew II u Arsinoe II 23 Heroon 2 Prytaneion 13 Hestia stoa 24 Gabbana ta Fidja u bazilika Paleokristjana 3 Philippeion 14 Binja Ellenistika 25 Banjijiet ta Kladeo 4 Tempju ta Hera 15 Tempju ta Zeus 26 Banjijiet Griegi 5 Pelopion 16 Artal ta Zeus 27 Hostels 6 Nymphaeum ta Erodi Attiku 17 Ex voto ta Achaeans 28 7 Metroon 18 Ex voto ta Mikythos 29 Leonidaion 8 Kompartimenti tat Tezor 19 Nike ta Peonju 30 Banjijiet tan Nofsinhar 9 Kripta ħnejja li tagħti għall istadium 20 Gymnasion 31 Bouleuterion 10 Stadium 21 Palaestra 32 Stoa tan Nofsinhar 11 Echo Stoa 22 Theokoleon 33 Villa ta Neruni Kompartimenti tat Tezor I Sicyon IV Byzantium VII Mhux identifikat X Metapontum II Siracusa V Sybaris VIII Artal XI Megara III Epidamnus VI IX XII GelaStorjaPreistorja Fl imgħoddi kien jingħad li s sit kien ilu okkupat minn madwar l 1500 Q K u li għall ħabta tal 1000 Q K zviluppat setta reliġjuza ta Zeus Minflok x aktarx li s santwarju nbena lejn is sekli 9 jew 8 minkejja li dan għadu dibattitu miftuħ Hemm oħrajn li jemmnu li l fdalijiet tal ikel u tal offerti maħruqa bħala sagrifiċċju jmorru lura għas seklu 10 Q K u li huma evidenza ta storja twila ta attivita reliġjuza fis sit B xorti ħazina l ebda binja ta dan il perjodu bikri ma waslet sħiħa sa zminijietna Perjodi Ġeometriċi u Arkajċi Fdalijiet tat Tempju ta Hera L ewwel festival Olimpiku ġie organizzat fis sit mill awtoritajiet ta Elis fit tmien seklu Q K skont it tradizzjoni l ewwel Logħob Olimpiku sar fis sena 776 Q K Għall ħabta tas sena 700 Q K saru bidliet maġġuri fis sit bħal ngħidu aħna l illivellar tal art u t tħaffir ta bjar ġodda Il qawwa ta Elis battiet u s santwarju spiċċa f idejn il mid distrett ta fil Penizola Peloponniza fis 676 Q K Il Pisatani baqgħu jorganizzaw il Logħob Olimpiku sal aħħar tas seklu 7 Q K L iktar evidenza bikrija ta bini fis sit tmur lura għall ħabta tas 600 Q K Dak iz zmien l l alleati tal Pisatani bnew it Tempju ta Hera lI kompartimenti tat tezor u l Pelopion inbnew fis sitt seklu Q K L istrutturi lajċi u l areni atletiċi bdew jinbnew matul dan il perjodu wkoll flimkien mal Bouleuterion L ewwel stadium inbena lejn il 560 Q K u kien sempliċi trakka tal ġiri L istadium ġie mmudellat mill ġdid lejn il 500 Q K bi ġnub jizzerzqu għall ispettaturi u jxaqilbu ħarira lejn il Lvant Matul is sitt seklu Q K zdiedu diversi sports fil festival Olimpiku Fil 580 Q K Elis f alleanza ma okkupat id distrett ta Pisa u reġgħet kisbet il kontroll tas santwarju Perjodu Klassiku Tetradrakma tal minn Olimpja tat 360 Q K bil kitba OLYMPIA fuq waħda min naħat tal Il perjodu klassiku bejn is sekli 5 u 4 Q K kien l aqwa zmien tas sit ta Olimpja fejn inbnew diversi binjiet kif ukoll strutturi reliġjuzi u lajċi ġodda It Tempju ta Zeus inbena lejn nofs is seklu 5 Q K Id daqs l iskala u l ornamenti tiegħu kienu jisbqu dawk tal kostruzzjonijiet li kienu nbnew qablu fis sit ta Olimpja Il banjijiet Griegi u faċilitajiet sportivi oħra fosthom l aħħar verzjoni tal istadium kif ukoll l ippodromu għat tlielaq bil karrijiet b zewġ roti miġbuda miz zwiemel Il Prytaneion inbena fin naħa tal Majjistral tas sit fl 470 Q K Lejn l aħħar tal perjodu klassiku zdiedu iktar strutturi fis sit Il Metroon inbena ħdejn il kompartimenti tat tezor lejn l 400 Q K Il kostruzzjoni tal Echo Stoa għall ħabta tat 350 Q K isseparat is santwarju miz zona tal istadium fejn kien isir il Logħob Olimpiku L iStoa tan Nofsinhar inbniet fin naħa tan Nofsinhar tas santwarju kwazi fl istess perjodu Fdalijiet tal Philippeion Perjodu Ellenistiku Lejn l aħħar tas seklu 4 Q K inbena l Philippeion Għall ħabta tat 300 Q K inbniet l ikbar binja tas sit il Leonidaion biex tilqa lill vizitaturi importanti Minħabba li kulma jmur il Logħob Olimpiku beda jikseb iktar importanza inbnew iktar binjiet atletiċi fosthom il Palaestra fit tielet seklu Q K il Gymnasion fit tieni seklu Q K u l binjiet bil banjijiet lejn it 300 Q K Fil 200 Q K inbniet ħnejja mirfuda li kienet tikkollega d daħla tal istadium mas santwarju Perjodu Ruman Il fdalijiet tal Palaestra Matul il perjodu tar Rumani il Logħob Olimpiku nfetaħ għaċ ċittadini kollha tal Imperu Ruman F dan il perjodu ġie pprogrammat li jinbnew binjiet ġodda u jsiru tiswijiet estensivi fil binjiet ezistenti inkluz fit Tempju ta Zeus Fil 150 W K inbena n Nympheum jew l Exedra Fil 160 W K inbnew ukoll minflok il banjijiet Griegi ta qabel flimkien ma akwedott Fit tielet seklu W K is sit ġarrab ħsarat estensivi minħabba sensiela ta Fil 267 W K minħabba diversi invazjonijiet ta tribujiet iċ ċentru tas sit ġie ffortifikat b materjal misruqa mill monumenti tas sit stess Minkejja d distruzzjoni il festival Olimpiku xorta waħda baqa jsir fis sit sal aħħar Olimpjadi fit 393 W K għaliex imbagħad l imperatur Kristjan implimenta projbizzjoni It Tempju ta Zeus wisq probabbli ġġarraf lejn l 426 W K matul il persegwitazzjoni tal pagani min naħa tal Imperu Ruman wara li ħareġ editt li inforza l projbizzjoni ta festivals pagani Il gabbana ta Fidja nbidlet f Bazilika u fis sit bdiet tgħix komunita Kristjana Evidenza arkeoloġika tissuġġerixxi li avvenimenti Olimpiċi fuq skala zgħira x aktarx taparsi avvenimenti Kristjani xorta kienu qed isiru minn taħt sal pesta ta zmien u sakemm il post ma nqeridx għalkollox minn zewġ terremoti lejn nofs is sitt seklu W K Biex tkompli tgħaxxaq diversi wara xulxin zguraw li l insedjament jiġi abbandunat għalkollox fil bidu tas seba seklu W K Sit ta Wirt DinjiIs sit arkeoloġiku ta Olimpja ġie ddezinjat bħala Sit ta Wirt Dinji tal UNESCO fl 1989 Il valur universali straordinarju tas sit ġie rikonoxxut abbazi ta ħames kriterji tal għazla tal UNESCO li huma il kriterju i Rapprezentazzjoni ta kapulavur frott il kreattivita tal bniedem ladarba s santwarju ta Olimpja kien fih waħda mill ogħla konċentrazzjonijiet ta kapulavuri tal qedem fil Mediterran il kriterju ii Wirja ta skambju importanti ta valuri umani tul perjodu ta zmien jew fi ħdan zona kulturali fid dinja dwar l izviluppi fl arkitettura jew it teknoloġija l arti monumentali l ippjanar tal bliet jew id disinn tal pajsaġġ ladarba l influwenza tal monumenti ta Olimpja kienu konsiderevoli fir rigward tal arkitettura u l isport il kriterju iii Xhieda unika jew minn tal inqas eċċezzjonali ta tradizzjoni kulturali jew ta ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet ladarba s sit arkeoloġiku ta Olimpja jixhed b mod eċċezzjonali l izvilupp taċ ċivilizzazzjonijiet antiki tal Penizola Peloponniza il kriterju iv Ezempju straordinarju ta tip ta bini ta grupp ta siti jew ta pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid dieher stadju i sinifikanti fl istorja tal bniedem ladarba Olimpja kienet ezempju straordinarju ta santwarju Pan Elleniku tal qedem b funzjonijiet reliġjuzi politiċi u soċjali u l kriterju vi Assoċjazzjoni diretta jew tanġibbli ma avvenimenti jew ma tradizzjonijiet ħajjin ma ideat jew ma twemmin jew ma xogħlijiet artistiċi jew letterarji ta valur universali straordinarju ladarba Olimpja hija assoċjata b mod dirett u tanġibbli ma avveniment ta importanza universali bħal Logħob Olimpiku Olympia hypothesis Tsunamis buried the cult site on the Peloponnese ScienceDaily bl Ingliz Miġbur 2021 03 09 Altis ancient site Greece Encyclopedia Britannica bl Ingliz Miġbur 2021 03 09 a b ċ A Tour of Ancient Olympia 1 www perseus tufts edu Miġbur 2021 03 09 a b ċ d e f ġ g Olympics Through Time sunsite icm edu pl Miġbur 2021 03 09 Ancient Olympic Games and the Elis Olympic Coins for Olympia Elis Olympic Coins bl Ingliz Arkivjat minn l oriġinal fl 2021 01 17 Miġbur 2021 03 09 Centre UNESCO World Heritage Archaeological Site of Olympia UNESCO World Heritage Centre bl Ingliz Miġbur 2021 03 10 ol