San Miguel de Allende

San Miguel de Allende (pronunzja bl-Ispanjol: [san mi'ɣel de a'ʎende]) hija l-belt prinċipali fil-muniċipalità ta' San Miguel de Allende, li tinsab fil-parti estrema tal-Lvant ta' Guanajuato, il-Messiku. Il-belt tagħmel parti mir-reġjun ta' Bajío u tinsab 274 kilometru (170 mil) mill-Belt tal-Messiku, 86 kilometru (53 mil) minn Querétaro, u 97 kilometru (60 mil) mill-belt kapitali statali ta' Guanajuato. Isem il-belt oriġina minn żewġ persuni: il-patri tas-seklu 16 , u martri tal-Indipendenza Messikana, , li twieled f'dar faċċata tal-pjazza ċentrali tal-belt. San Miguel de Allende kienet ukoll epiċentru kritiku matul il-Gwerra storika ta' Chichimeca (1540-1590) meta ċ-Chichimeca irreżistew kontra l-Imperu Spanjol matul il-fażijiet inizjali tal-kolonizzazzjoni Ewropea. Illum il-ġurnata, sezzjoni antika tal-belt tniżżlet bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, u tattira eluf ta' turisti u residenti ġodda minn barra l-pajjiż kull sena.

San Miguel de Allende
Messiku
Amministrazzjoni
Stat sovran	Messiku
State of Mexico	Stat ta' Guanajuato
Kodiċi postali	37700
Ġeografija
Koordinati	20°54′55″N 100°44′38″W / 20.9153°N 100.7439°W / 20.9153; -100.7439Koordinati: 20°54′55″N 100°44′38″W / 20.9153°N 100.7439°W / 20.9153; -100.7439
San Miguel de Allende San Miguel de Allende (Mexico)
Superfiċjenti	43.26 hectare, 40.05 hectare
Għoli	1,900 m
Demografija
Popolazzjoni	69,811 abitanti (2010)
Informazzjoni oħra
Fondazzjoni	1542
Kodiċi tat-telefon	415
Żona tal-Ħin
bliet ġemellati	Belt ta' Guanajuato, , , ,
sanmiguelallende.gob.mx

Fil-bidu tas-seklu 20, il-belt issograt li tiżvojta għalkollox wara pandemija tal-influwenza. Gradwalment, l-istrutturi kolonjali Barokki/Neoklassiċi ġew "skoperti" mill-artisti barranin li ttrasferew ruħhom fil-belt u stabbilew istituti tal-arti u tal-kultura bħall-Instituto Allende u l-Escuela de Bellas Artes. Dan ta reputazzjoni tajba lill-belt, u b'hekk attirat artisti bħal , li għallem il-pittura.

B'hekk ġew attirati wkoll l-istudenti tal-arti, speċjalment eks suldati tal-Istati Uniti li marru jistudjaw hemmhekk skont il-G.I. Bill wara t-Tieni Gwerra Dinjija. Minn dak iż-żmien 'l hawn, il-belt attirat għadd sinifikanti ta' immigranti mill-Istati Uniti u mill-Kanada, fosthom artisti, kittieba u turisti, u b'hekk l-ekonomija tal-inħawi rpiljat u bidlet l-enfasi tagħha mill-agrikoltura u mill-industrija għall-kummerċ biex tilqa' lill-viżitaturi u lir-residenti minn barra.

L-UNESCO ddeżinjat liċ-ċentru storiku ta' San Miguel de Allenda u lis-Santwarju ta' Jesús Nazareno de Atotonilco bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2008. Is-sit jinkludi parti mill-belt ta' San Miguel de Allende u parti mir-raħal ta' , li jinsabu 14-il kilometru 'l bogħod minn xulxin. Il-qalba tas-sit f'San Miguel de Allende fiha 43 ettaru, b'ċentru storiku mimli binjiet tas-sekli 17 u 18, filwaqt li l-qalba tas-sit tas-Santwarju ta' Atotonilco fiha 0.75 ettari mdawra b'żona ta' lqugħ ta' madwar 4.5 ettari.

Storja

Stabbiliment tal-belt

Qabel il-wasla tal-Ispanjoli fil-bidu tas-seklu 16, San Miguel kienet villaġġ taċ-Chichimeca indiġeni msejjaħ Itzcuinapan. Imbagħad inbniet kappella żgħira qrib Itzcuinapan minn Juan de San Miguel. Huwa ddeċieda li jiddedika l-villaġġ Spanjol lill-Arkanġlu Mikiel. Madankollu, l-invażjoni Spanjola u t-tentattivi ta' jasar tan-nisa, tal-irġiel u tat-tfal biex jaħdmu fil-minjieri tal-fidda malajr ħolqu ambjent ostili man-nattivi Chichimeca. Iċ-Chichimeca bdew jiddefendu l-artijiet ta' missirijiethom mill-invażjoni tas-suldati u tal-kolonizzaturi Spanjoli. Fl-1551, il-poplu Guamare, grupp taċ-Chichimeca, attakka l-postijiet u l-insedjamenti militari Spanjoli. Din l-ostilità, flimkien ma' diversi tentattivi li ma rnexxewx mill-Ispanjoli li jipprovdu l-ilma lill-insedjamenti tagħhom fl-inħawi, wasslu biex il-pożizzjoni oriġinali tal-villaġġ tersaq iktar 'il barra.

Il-villaġġ reġa' ġie stabbilit uffiċjalment fl-1555 mis-suċċessur ta' Juan de San Miguel, , u l-mexxej tal-indiġeni . Ġie stabbilit mill-ġdid kemm bħala missjoni kif ukoll bħala post militari. Is-sit il-ġdid kien jinsab mil fil-Lvant minn dak ta' qabel, f'post fejn kien hemm żewġ fawwariet tal-ilma ġieri (imsejħa Batán u Izcuinapan) u b'art iktar adattata għad-difiża. Iż-żewġ fawwariet ipprovdew l-ilma lill-belt sas-snin 70 tas-seklu 20.

Perjodu kolonjali

Sa nofs is-seklu 16, il-fidda ġiet skoperta f'Guanajuato u f'Zacatecas, u triq prinċipali bejn dawn l-inħawi u l-Belt tal-Messiku kienet tgħaddi minn San Miguel. L-attakki indiġeni fuq il-karovani baqgħu għaddejjin u San Miguel saret sit militari u kummerċjali importanti. Dan wassal għall-Gwerra taċ-Chichimeca li damet erbgħin sena. Il-Viċirè fil-Belt tal-Messiku ta l-artijiet u l-bhejjem lil għadd ta' Spanjoli biex jimmotivahom jinsedjaw l-inħawi. Huwa ta l-awtogovernanza lill-gruppi indiġeni u ffrankalhom it-tassazzjoni. Il-pożizzjoni tal-belt wasslet biex tħaddan fiha l-Ispanjoli, il-popli indiġeni u iktar tard influwenzi kulturali skambjati mal-criollos.

Eventwalment, diversi toroq prinċipali kkollegaw il-belt mal-komunitajiet tal-estrazzjoni f', f'Zacatecas, u l-kumplament tal-istat ta' Guanajuato. Il-belt saret sinjura billi ssodisfat il-ħtiġijiet tal-vjaġġaturi u pprovdiet il-provvisti lill-impjanti tal-estrazzjoni. Il-manifattura tat-tessuti kienet industrija ewlenija tal-belt. Iċ-ċittadini lokali jsostnu li s-serape ġie vvintat fil-belt. Sa nofs is-seklu 18, il-belt kienet fl-aqwa tagħha, u f'dan il-perjodu nbnew il-biċċa l-kbira tal-vilel il-kbar, il-palazzi u l-binjiet reliġjużi. Il-maġġoranza tagħhom għadhom jeżistu. Il-belt kienet tospita wkoll lis-sidien sinjuri tal-haciendas. Dak iż-żmien, kienet waħda mill-iżjed insedjamenti importanti u prosperużi fi Spanja l-Ġdida, b'popolazzjoni li kienet tlaħħaq it-30,000 ruħ. Bħala idea, f'nofs is-seklu 18 Boston kellha popolazzjoni ta' 16,000 ruħ u New York kellha popolazzjoni ta' 25,000 ruħ biss. L-apoġew tal-belt wasal matul il-perjodu ta' tranżizzjoni bejn l-arkitettura Barokka u Neoklassika, u bosta mill-vilel u mill-knejjes fihom influwenzi mit-tnejn. Il-vilel li nbnew f'San Miguel huma ikbar mis-soltu għal insedjament tad-daqs tagħha.

Indipendenza

Il-prominenza tal-belt naqset fil-bidu tas-seklu 19, l-iktar minħabba l-Gwerra Messikana tal-Indipendenza. Madankollu, kellha rwol bikri importanti f'dan il-kunflitt. Hija l-belt fejn twieldu żewġ figuri importanti tal-gwerra, Juan Aldama u Ignacio Allende. It-tnejn kienu involuti f'konfoffa kontra l-gvern kolonjali fil-Belt tal-Messiku, flimkien ma' Miguel Hidalgo y Costilla u Josefa Ortiz de Domínguez. Meta din il-konfoffa ġiet skoperta, it-twissija lil Hidalgo u lil Allende għaddiet minn din il-belt u sa Dolores (Hidalgo), ftit iktar lejn it-Tramuntana. Dan wassal għall-"Grito de Dolores" fejn Hidalgo stabbilixxa l-armata ta' ribelli fil-15 u fis-16 ta' Settembru 1810. L-armata l-ġdida ta' ribelli l-ewwel waslet San Miguel, u waqfet f'santwarju reliġjuż f'Atotonilco ftit qabel. Hidalgo ħa bandalor bix-xbieha tal-Madonna ta' Guadalupe minn hemmhekk; dan il-bandalor issa jinsab fil-Museo del Ejercito fi Spanja. Imbagħad l-armata daħlet f'San Miguel, biex jinħatru l-uffiċjali u jinħelsu l-priġunieri fil-ħabs lokali. San Miguel kienet l-ewwel belt Messikana li kisbet l-indipendenza minn Spanja.

Minkejja li ma kien hemm l-ebda azzjoni militari ulterjuri fl-inħawi, ekonomikament il-belt majnat peress li l-agrikoltura batiet u l-popolazzjoni battiet. Din ix-xejra kompliet għall-biċċa l-kbira tal-bqija tas-seklu 19 peress li l-pajjiż kien bejn ħalltejn bejn il-fazzjonijiet Liberali u Konservattivi li kienu qed jissieltu għall-poter. Wara l-gwerra, il-belt ġiet iddikjarata uffiċjalment belt mill-kungress statali fl-1826 u isimha ġie mmodifikat għal San Miguel de Allende f'ġieħ Ignacio Allende.

Kien hemm ftit irkupru ekonomiku lejn l-aħħar tas-seklu 19 matul it-tmexxija ta' Porfirio Díaz. Matul dan iż-żmien inbnew digi, akkwedotti u linji ferrovjarji. L-agrikoltura rpiljat bl-introduzzjoni tas-siġar tal-frott. Madankollu, reġa' kien hemm perjodu ta' deklin bit-tmiem tal-estrazzjoni f'kważi l-istat kollu ta' Guanajuato. Bejn dan iż-żmien u l-bidu tar-Rivoluzzjoni Messikana, San Miguel kważi żvujtat għalkollox. Dak li kien għad fadal ġie ppreservat bħala l-gvern Messikan ġdid, taħt l-Instituto Nacional de Antropología e Historia (INAH), u l-belt ġiet iddikjarata "Belt Storika u Protetta" fl-1926. Barra minn hekk, ġew stabbiliti linji gwida u restrizzjonijiet bl-għan li tiġi ppreservata d-dehra kolonjali tal-belt. L-istoriku tiċħad li dan tassew seħħ fl-1926, għalkemm tirrikonoxxi li liġi federali tal-1926 nazzjonalizzat bosta proprjetajiet Kattoliċi fil-belt, anke jekk mhux għall-preservazzjoni storika.

Seklu 20 sal-preżent

L-artist u l-kittieb Amerikan wasal fl-1937 u għandu jiġi kkreditat li ħoloq l-ewwel mewġa ta' reklamar barra l-pajjiż dwar il-preġji ta' San Miguel. Dickinson iltaqa' mal-intellettwali, l-awtur u l-pittur Peruvjan , li kellu l-idea li jistabbilixxi kolonja tal-arti fil-qalba tal-Messiku. L-ewwel skola tal-arti ġiet stabbilita fl-1938 f'kunvent antik — u għadha tintuża proviżorjament bħala skola, wara li kienet intużat bħala barrakki tas-suldati — li Cossio del Pomar kiseb mill-President Messikan ta' dak iż-żmien . L-iskola ssejħet Bellas Artes, u għadha teżisti sal-lum, u hija magħrufa lokalment bħala Bellas Artes jew Centro Cultural El Nigromante. Fis-snin 40 tas-seklu 20, Dickinson għen ukoll lil Cossio del Pomar u lil Enrique Fernández Martinez, l-eks gvernatur tal-istat ta' Guanajuato, biex jistabbilixxu dak li mbagħad sar l-Instituto Allende. Minkejja l-pożizzjoni rurali tagħhom, iż-żewġ skejjel kisbu suċċess wara t-Tieni Gwerra Dinjija. Il-veterani tal-Istati Uniti li studjaw taħt il-G.I. Bill tħallew jistudjaw barra l-pajjiż, u dawn l-iskejjel ħadu vantaġġ minn dan il-fatt biex jattiraw lill-eks suldati bħala studenti. Bosta nkitbu f'dawn l-iskejjel u b'hekk il-belt kisbet reputazzjoni kulturali. B'hekk ġew attirati iktar artisti u kittieba, inkluż José Chávez Morado u David Alfaro Siqueiros, li għallem il-pittura fl-Escuela de Bellas Artes. Min-naħa l-oħra, dan xpruna l-ftuħ ta' lukandi, ħwienet u ristoranti biex jaqdu lill-viżitaturi u lir-residenti ġodda. Bosta mill-veterani Amerikani li marru jistudjaw f'San Miguel, iktar 'il quddiem irtiraw fil-belt, u wħud iżżewġu u rabbew familji internazzjonali hemmhekk fosthom il-familji Vidargas, Andre, Maxwell u Breck.

In-natura kulturali, barranija u kożmopolitana tal-belt baqgħet tikber minn dak iż-żmien 'l hawn. Il-belt kellha bixra brijuża mill-bidu tas-snin 50 tas-seklu 20 permezz tal-ambjent ta' festini li kienu jiġu organizzati mill-bosta immigranti u artisti residenti. Fis-snin 60 tas-seklu 20, Cantinflas ippromwova l-inħawi ma' sħabu fl-industrija tal-films. Fis-snin 70 tas-seklu 20, l-awtoritajiet bdew jaqbdu mal-hippies, u llum il-ġurnata l-belt saret tiswa wisq flus għall-vjaġġaturi tas-seklu 21 mingħajr wisq flus. L-attraenza dejjem tikber tal-belt u tal-binjiet kolonjali tagħha ħolqot suq vibranti tal-proprjetà immobbli, li sa dan l-aħħar ma ġietx affettwata mill-ekonomija varjabbli tal-Messiku. Ħafna mill-"fdalijiet" antiki tad-djar kolonjali nbigħu għal iktar minn dar fil-Belt tal-Messiku.

Il-belt u s-santwarju fil-qrib ġew iddikjarati Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO f'Lulju 2008. Intgħażlu kemm għall-arkitettura kolonjali Barokka u l-konfigurazzjoni tal-belt kif ukoll għar-rwol storiku li kellha fil-Gwerra Messikana tal-Indipendenza. Iż-żona li tniżżlet tinkludi 64 blokka miċ-ċentru storiku u s-santwarju ta' Atotonilco bit-titlu "Villa Protectora de San Miguel el Grande y el Santuario de Jesus Nazareno de Atotonilco".

Sit ta' Wirt Dinji

Iċ-Ċentru Storiku ta' San Miguel de Allende u s-Santwarju ta' Atotonilco ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2008.

Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (ii) "Wirja ta' skambju importanti ta' valuri umani, tul perjodu ta' żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ"; u l-kriterju (iv) "Eżempju straordinarju ta' tip ta' bini, ta' grupp ta' siti jew ta' pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-istorja tal-bniedem".

Demografija

Minkejja li jirrappreżentaw inqas minn 5 % tal-popolazzjoni muniċipali totali, ir-residenti barranin għandhom impatt kulturali u ekonomiku konsiderevoli. Il-biċċa l-kbira tar-residenti barranin huma rtirati mill-Istati Uniti, mill-Kanada u mill-Ewropa li ġew attirati mill-klima miti, mill-opportunitajiet kulturali u mill-rata baxxa ta' kriminalità. Tinsab għaxar sigħat biss bil-karozza mill-fruntiera tal-Istati Uniti. Bosta xerrejja tad-djar jagħmlu parti minn dan is-segment tal-popolazzjoni wkoll. Huwa stmat li r-residenti barranin huma bejn 20,000 u 25,000 ruħ, u mill-inqas nofshom huma mill-Istati Uniti. Il-preżenza barranija kbira stabbiliet għadd ta' istituzzjonijiet fil-belt, fosthom l-iktar notevoli hija l-Biblioteca Pública fl-eks kunvent ta' Sant'Anna, li fiha t-tieni l-ikbar kollezzjoni ta' kotba bl-Ingliż fil-Messiku u tintuża bħala ċentru komunitarju għall-barranin. Hemm ukoll kapitlu mill-Lion's Club (stabbilit fl-1987). Hemm ukoll post tal-Leġjun Amerikan u tal-Veterani tal-Gwerer Barranin, kif ukoll l-uniku kapitlu tas-Soċjetà ta' Audubon fil-Messiku.

Filwaqt li l-belt u l-muniċipalità kibru mill-wasla tal-barranin fis-snin 40 tas-seklu 20, l-ogħla rati ta' tkabbir seħħew bejn l-1980 u s-sena 2000, u żdiedu minn 77,624 ruħ għal 110,692 ruħ, jew madwar 43 %. Madankollu, minn dak iż-żmien it-tkabbir reġa' majna u miċ-ċensiment tal-2005, il-popolazzjoni kienet tlaħħaq il-139,297 ruħ. Il-biċċa l-kbira tat-tnaqqis kien minħabba t-tnaqqis fir-rati ta' twelid. Madankollu, il-popolazzjoni kumplessiva tal-muniċipalità hija żagħżugħa: madwar 40 % għandhom inqas minn 15-il sena, u dawk li għandhom bejn 15 u 64 sena jirrappreżentaw madwar 54 % tal-popolazzjoni. Filwaqt li l-maġġoranza tal-popolazzjoni tal-muniċipalità ta' San Miguel de Allende tgħix f'ġabra ta' komunitajiet rurali żgħar li ma jaqbżux l-2,500 ruħ, l-ikbar ċentru uniku tal-popolazzjoni hija l-belt stess ta' San Miguel de Allende, li tospita 59,691 ruħ, madwar 44 % tal-popolazzjoni tal-muniċipalità. It-tliet l-ikbar irħula għandhom popolazzjonijiet ta' iżgħar minn 3,000 ruħ: Los Rodríguez (2,768 ruħ), Colonia San Luis Rey (1,850 ruħ) u Corral de Piedras de Arriba (1,701 ruħ).

Dawn il-komunitajiet iżgħar huma popolati mill-gruppi indiġeni tal-muniċipalità, l-iktar Otomi u Nahua. L-Otomi huma l-ikbar grupp, u jirrappreżentaw ftit inqas minn 38 % tal-popolazzjoni muniċipali. In-Nahua huma t-tieni l-ikbar u jirrappreżentaw madwar 20 % tal-popolazzjoni muniċipali. Gruppi oħra jinkludul-Mazahua, il-Huasteca u l-Purépecha. Madankollu, skont iċ-ċensiment tal-2002, 520 ruħ biss jitkellmu lingwa indiġena, u 472 minnhom jitkellmu bl-Ispanjol ukoll.

Il-Kattoliċiżmu huwa pprattikat minn 96 % tal-popolazzjoni, u l-biċċa l-kbira tal-kumplament huma Protestanti u Evanġelisti. Il-muniċipalità tospita tliet istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja, l-Instituto Tecnológico SSC, kampus tal-Universidad Tecnólogica de León, u l-Universidad Tecnológica de San Miguel de Allende. Il-belt għandha wkoll skejjel bilingwi li jsegwu l-kurrikulu tas-sistema edukattiva Amerikana. Mis-sena 2000, 17.5 % tal-popolazzjoni titqies illitterata, meta mqabbla ma' 12.1 % għall-kumplament tal-istat.

Ġeografija

Il-belt ta' San Miguel de Allende tinsab fl-istat ta' Guanajuato, 74 mil (119-il kilometru) fil-Lvant ta' Guanajuato, Guanajuato. Tinsab ċentralment fi ħdan il-muniċipalità ta' San Miguel de Allende, 40 mil (64 kilometru) fil-Majjistral ta' Queretaro u 179 mil (288 kilometru) fil-Majjistral tal-Belt tal-Messiku.

Il-belt tinsab f'salib it-toroq ta' erba' arroyos: El Atascadero, Las Cachinches, La Cañadita u El Obraje. El Obraje fiha diga bl-istess isem. Diversi digi jinsabu fil-muniċipalità għall-kontroll tal-fluss tax-xmajjar u għall-ġestjoni tal-provvista tal-ilma. L-iżjed importanti minnhom hija d-Diga ta' Ignacio Allende.

Klima

Data klimatika għal San Miguel de Allende (1951-2010)
Xahar	Jan	Fra	Mar	Apr	Mej	Ġun	Lul	Aww	Set	Ott	Nov	Diċ	Sena
Temp. għolja rekord f'°C (°F)	34.5 (94.1)	35.5 (95.9)	38.0 (100.4)	39.0 (102.2)	39.6 (103.3)	39.0 (102.2)	36.8 (98.2)	36.0 (96.8)	37.0 (98.6)	37.0 (98.6)	34.5 (94.1)	32.5 (90.5)	39.6 (103.3)
Temp. għolja rekord f'°C (°F)	23.0 (73.4)	25.2 (77.4)	28.5 (83.3)	30.2 (86.4)	30.7 (87.3)	29.1 (84.4)	27.2 (81.0)	27.2 (81.0)	26.3 (79.3)	25.5 (77.9)	24.6 (76.3)	23.2 (73.8)	26.7 (80.1)
Temp. medja ta' kuljum f'°C (°F)	14.5 (58.1)	16.2 (61.2)	19.3 (66.7)	21.3 (70.3)	22.2 (72.0)	21.7 (71.1)	20.5 (68.9)	20.5 (68.9)	19.9 (67.8)	18.3 (64.9)	16.5 (61.7)	14.8 (58.6)	18.8 (65.8)
Temp. baxxa medja f'°C (°F)	6.0 (42.8)	7.3 (45.1)	10.0 (50.0)	12.4 (54.3)	13.8 (56.8)	14.4 (57.9)	13.9 (57.0)	13.7 (56.7)	13.5 (56.3)	11.1 (52.0)	8.4 (47.1)	6.4 (43.5)	10.9 (51.6)
Temp. baxxa rekord f'°C (°F)	−3 (27)	−8 (18)	−1 (30)	1.5 (34.7)	6.0 (42.8)	8.0 (46.4)	6.5 (43.7)	7.0 (44.6)	4.0 (39.2)	−2 (28)	−6 (21)	−5 (23)	−8 (18)
Preċipitazzjoni medja f'mm (pulzieri)	13.7 (0.54)	7.2 (0.28)	6.0 (0.24)	18.9 (0.74)	42.2 (1.66)	100.1 (3.94)	128.7 (5.07)	94.4 (3.72)	94.2 (3.71)	41.5 (1.63)	12.7 (0.50)	6.5 (0.26)	566.1 (22.29)
Medja ta' jiem ta' preċipitazzjoni (≥ 0.1 mm)	2.1	1.1	0.9	2.6	5.2	9.4	11.8	8.3	8.6	4.5	1.8	1.7	58.0
Sors: Servicio Meteorologico Nacional

Nies notevoli

• (twieldet fl-1954), kittieba Amerikana.

Ġemellaġġ

San Miguel de Allende hija ġemellata ma':

• , l-Italja;
• , California, l-Istati Uniti;
• , Texas, l-Istati Uniti;
• , California, l-Istati Uniti;
• , New Mexico, l-Istati Uniti;
• , Florida, l-Istati Uniti;
• , Texas, l-Istati Uniti;
• , l-Arġentina;
• , Florida, l-Istati Uniti;
• , Colorado, l-Istati Uniti.

Referenzi

1. ^ "Bajío, el nuevo milagro mexicano". t21.com.mx (bl-Ispanjol). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2019-04-02. Miġbur 2023-08-01.
2. ^ "Guanajuato.- Allende". web.archive.org. 2011-05-18. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-05-18. Miġbur 2023-08-01.
3. ^ ^{a b ċ d} Centre, UNESCO World Heritage. "Protective town of San Miguel and the Sanctuary of Jesús Nazareno de Atotonilco". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-01.
4. ^ "www.jpg". web.archive.org. 2010-02-13. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2010-02-13. Miġbur 2023-08-01.
5. ^ de Gast, Robert (2000). Behind the doors of San Miguel de Allende. Rohnert Park, California: Pomegranate Communications, Inc. pp. 3–9. ISBN 9780764913419. p. 4.
6. ^ Desconocido, México (2010-07-16). "Historia de San Miguel de Allende, Guanajuato". México Desconocido (bl-Ispanjol). Miġbur 2023-08-01.
7. ^ "San Miguel de Allende: La Ciudad mas Antigua Del Bajio" [San Miguel de Allende: The oldest city of the Bajio]. El Norte (bl-Ispanjol). Monterrey, Mexico. 18 August 2000. p. 5.
8. ^ Tony (2020-07-20). "The beautiful Mexican colonial city of San Miguel de Allende". MexConnect (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-01.
9. ^ Marta Teran (2002). "Un hallazgo histórico" [A historic find]. Reforma (bl-Ispanjol). Mexico City. p. 2.
10. ^ Covert (2017), pp. 13-14.
11. ^ Florencia Podesta (2004). "San Miguel de Allende: El encanto de la provincia" [San Miguel de Allende:The charm of the province]. El Norte (bl-Ispanjol). Monterrey, Mexico. p. 16.
12. ^ Mauricio Ramos (2001). "Verbena en San Miguel de Allende" [Vervain in San Miguel Allende]. Reforma (bl-Ispanjol). Mexico City. p. 6.
13. ^ Covert 2017, p. 113.
14. ^ "Ingresa San Miguel de Allende a lista de UNESCO". web.archive.org. Arkivjat mill-oriġinal fl-2014-05-08. Miġbur 2023-08-01.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
15. ^ Jenalia Moreno (2002). "Number of U.S. Retirees Heading to Mexico Grows". Knight Ridder Tribune Business News. Washington. p. 1.
16. ^ "Territorio de 'gringos viejos'" [Territory of "old gringos"]. Reforma (bl-Ispanjol). Mexico City. 2001. p. 14.
17. ^ "Things to Do in San Miguel de Allende | Frommer's". www.frommers.com. Miġbur 2023-08-01.
18. ^ "Audubon Mex". Audubon Mex (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-01.
19. ^ "Servicio Meteorológico Nacional". www.smn.gob.ar. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2021-07-09. Miġbur 2023-08-01.
20. ^ "Ġemellaġġ". web.archive.org. Arkivjat mill-oriġinal fl-2016-03-04. Miġbur 2023-08-01.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)