Dan l artiklu dwar il ġeografija huwa nebbieta Jekk trid tista tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l artiklu dejjem s
Santiago (Ċili)

Dan l-artiklu dwar il-ġeografija huwa nebbieta. Jekk trid, tista' tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l-artiklu, dejjem skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |
Santiago hija l-belt kapitali taċ-Ċili. Il-belt għandha popolazzjoni ta' 6,061,185 persuna (sal-) y 6 254 314 persuna (sal-).
Santiago (Ċili) | |||
---|---|---|---|
Ċilì | |||
| |||
Amministrazzjoni | |||
Stat sovran | Ċilì | ||
Region of Chile | Santiago Metropolitan Region (en) | ||
Isem uffiċjali | Santiago de Chile | ||
Ismijiet oriġinali | Santiago de Chile | ||
Kodiċi postali | 3580000 | ||
Ġeografija | |||
Koordinati | 33°26′15″S 70°39′00″W / 33.4375°S 70.65°WKoordinati: 33°26′15″S 70°39′00″W / 33.4375°S 70.65°W | ||
Santiago (Ċili) Santiago (Ċili) (Chile) | |||
Superfiċjenti | 837.89 kilometru kwadru | ||
Għoli | 575 m | ||
Fruntieri ma' | (en) | ||
Demografija | |||
Popolazzjoni | 6,257,516 abitanti (2017) | ||
Informazzjoni oħra | |||
Fondazzjoni | 1541 | ||
Kodiċi tat-telefon | 56 2 | ||
Żona tal-Ħin | |||
bliet ġemellati | Beijing, São Paulo, Madrid (en) , Ankara, Kiev, Riga, (mul) , Santiago de Querétaro, Tuneż, , Manila, , Buenos Aires, Hefei, , Ateni, (en) , , Miami, Belt tal-Messiku, , (en) u Brasilia | ||
gobiernosantiago.cl |
Jinsabu fuq ix-xtut tax-Xmara Mapocho, Santiago twaqqfet mill-konkwistatur Spanjol Pedro de Valdivia, taħt l-isem ta’ Santiago de Nueva Extremadura (f’ġieħ l-Appostlu Santiago, u b’hekk saret il-kapitali tal-Gvernatur ta’ Nueva Extremadura) fis-7. seklu XVI. Bħalissa hija ċ-ċentru ekonomiku u amministrattiv tal-pajjiż, kif ukoll l-akbar agglomerazzjoni urbana bl-akbar popolazzjoni fil-pajjiż.
Il-belt hija dar għall-organizzazzjonijiet pubbliċi ewlenin (palazz tal-gvern, il-Ġudikatura u serje ta 'organizzazzjonijiet internazzjonali), kummerċjali, kulturali u finanzjarji tal-pajjiż, bl-eċċezzjoni tal-Kungress Nazzjonali,8 in-Navy Nazzjonali, is-Servizz Nazzjonali tas-Sajd ( Sernapesca) u l-Ministeru tal-Kultura, l-Arti u l-Wirt, li jinsabu fil-belt ta’ Valparaíso. Huwa wkoll il-kwartieri ġenerali tal-Kummissjoni Ekonomika għall-Amerika Latina u l-Karibew (Cepal).
Għalkemm ġeneralment hija maħsuba bħala belt waħda, Santiago ma tikkostitwixxix unità amministrattiva waħda, iżda hija parti mit-territorju ta 'mill-inqas 43 komun, li minnhom 28 huma kompletament fir-raġġ urban u 15-il muniċipalità huma barra minnha, iżda kollha huma konnessi ħafna permezz ta' awtostradi u toroq moderni. Ħafna mill-metropoli tinsab fil-provinċja ta 'Santiago, u partijiet minnha jinsabu f'komuni li jappartjenu għal provinċji oħra tar-Reġjun Metropolitan, dawn huma San Bernardo, Calera de Tango, Buin, Puente Alto, Talagante, Peñaflor, Padre Hurtado, El Monte u Isla de Maipo.
Santiago jinsab bejn wieħed u ieħor fil-koordinati 33°26′16″S 70°39′01″W (f’latitudni simili bħal Cape Town u Sydney) u f’altitudni medja ta’ 567 m s. le. m.9 B’estensjoni ta’ 837.89 km²,2 Santiago kellu popolazzjoni ta’ 6,254,314 abitant fl-2017, li kienet ekwivalenti għal 35.6% tal-popolazzjoni totali tal-pajjiż.n 2 Santiago hija s-seba’ żona metropolitana l-aktar popolata bil-Latin L-Amerika, ukoll is-seba’ belt l-aktar popolata fl-Amerika Latina u fl-emisfera tan-Nofsinhar10 u, skont xi stimi, waħda mill-50 agglomerazzjoni urbana l-aktar popolata fid-dinja.11 B’aktar minn 6 miljun abitant tagħha, hija ċ-ċentru urban l-aktar popolat. fiċ-Ċili, ferm qabel Greater Concepción, Greater Valparaíso, il-konurbazzjoni La Serena-Coquimbo, iż-żona metropolitana ta 'Temuco u Antofagasta, li huma l-aktar popolati li jmiss.
Santiago hija regolarment pożizzjonata bħala belt ewlenija fl-Amerika Latina fuq numru ta 'fatturi soċjali, ekonomiċi u ambjentali. Il-kapitali Ċilena hija t-tieni l-aktar belt kompetittiva fl-Amerika Latina, qabżet biss minn São Paulo,12n 3 kif ukoll it-tielet bl-aqwa kwalità tal-ħajja (it-tieni fl-Amerika t’Isfel u d-90 fid-dinja)13 u l-aktar sigur fl-Amerika Latina. Barra minn hekk, hija meqjusa bħala "belt globali ta' klassi Alpha",14 u t-53 belt bl-ogħla dħul fid-dinja, b'PDG (PPP) ta' USD 91 biljun fl-2005 u stima ta' USD 160 biljun. 2020.15
Bl-istess mod, fl-2012 kienet ikklassifikata bħala t-tielet l-aktar belt tal-Amerika Latina kompetittiva—ukoll it-tielet fl-Amerika t’Isfel u t-68 fid-dinja—1617 u fl-2013 kienet ikklassifikata bħala l-iktar belt intelliġenti fir-reġjun.18 Fl-aħħarnett. , skont studju Kif irrappurtat mill-Economist Intelligence Unit, Santiago tkun it-tieni l-aqwa belt tal-Amerika Latina fejn tgħix, wara Buenos Aires.
Storja
Skont investigazzjonijiet arkeoloġiċi, huwa maħsub li l-ewwel gruppi umani stabbilixxew fil-baċir ta 'Santiago madwar ix-X millennju QK. C.21 Dawn il-gruppi kienu prinċipalment nomadi tal-kaċċaturi u li jiġbru, li vvjaġġaw mill-kosta għall-intern biex ifittxu guanacos matul l-istaġun Andin tat-tidwib tas-silġ. Madwar is-sena 800 tal-era tagħna, l-ewwel abitanti sedentarji bdew joqgħodu minħabba l-formazzjoni ta 'komunitajiet agrikoli ħdejn ix-Xmara Mapocho, prinċipalment ta' qamħ, patata u fażola, u d-domestikazzjoni tal-auquénidos taż-żona kollha.
Il-bliet stabbiliti fiż-żoni kienu jappartjenu għal gruppi Picunches (isem mogħti miċ-Ċileni) jew Promaucaes (isem mogħti mill-Incas), suġġetti għall-Imperu Inca mill-aħħar tas-seklu 15 sal-bidu tas-seklu 16. L-Incas stabbilixxew xi mitimaes fil-wied, dak ewlieni installat fiċ-ċentru tal-belt attwali, fortizzi bħall-Huaca de Chena u s-santwarju ta’ Cerro El Plomo.21 Iż-żona kienet isservi bħala bażi għall-ispedizzjonijiet tal-Inka lejn in-nofsinhar u bħala junction tat-toroq tal-Camino del Inca.
Wara li ntbagħat minn Francisco Pizarro mill-gvernatorat ta’ Nueva Castilla u għamel vjaġġ twil minn Cuzco, il-konkwistatur Extremaduran Pedro de Valdivia wasal fil-wied ta’ Mapocho fit-13 ta’ Diċembru 1540. L-ospiti ta’ Valdivia kkampjaw ħdejn l-ilmijiet tax-xmara, fuq ix-xmara. għoljiet ta’ Cerro Tupahue u bil-mod beda jistabbilixxi relazzjonijiet mal-settlers Picunche li abitaw iż-żona, u wara Valdivia sejjaħ lill-caciques tal-wied f’parlament fejn spjega l-intenzjoni tiegħu li jwaqqaf belt f’isem ir-Re Carlos I ta’ Spanja, li tkun il-kapitali tal-gvernatorat tagħha ta’ Nueva Extremadura. Meta raw is-superjorità militari Spanjola fuq l-Incas, kienu aċċettaw u saħansitra rrakkomandaw it-twaqqif tal-belt fuq gżira żgħira li tinsab bejn żewġ dirgħajn tax-xmara ħdejn għolja żgħira msejħa Huelén.22
Fit-12 ta’ Frar 1541, Pedro de Valdivia waqqaf formalment il-belt ta’ “Santiago del Nuevo Extremo”, l-isem uffiċjali tal-belt f’ġieħ l-Appostlu Santiago, qaddis patrun ta’ Spanja, ħdejn l-għolja Huelén, isem ġdid “Santa Lucía”. mir-rebbieħ Wara r-regoli kolonjali, Valdivia fda t-tqassim tal-belt il-ġdida f’idejn il-bennej Pedro de Gamboa, li ddisinja l-belt f’forma ta’ checkerboard: Fiċ-ċentru tal-belt iddisinja Plaza Mayor, li madwarha ġew magħżula diversi plottijiet għall- Katidral, il-ħabs u d-dar tal-gvernatur; B’kollox, inbnew tmien blokki mit-tramuntana għan-nofsinhar u għaxra mil-lvant għall-punent, u kull lott (kwart ta’ blokk) ingħata lill-settlers, li bnew djar tat-tajn u tat-tiben.
Madankollu, dak li ntqal qabel huwa f'kuntrast mal-evidenza antropoloġika: l-allinjament tal-Plaza de Armas, l-għolja Santa Luċija u l-għolja El Abanico, mat-tlugħ tax-xemx matul is-solstizju tas-sajf, u l-għolja San Cristóbal li taqta 'l-profil tal-El. L-għoljiet ta’ Plomo-Littoria matul is-solstizju tax-xitwa, n 4 huwa fatt fiżiku, konkret u indiskutibbli.
Li ġibdili l-attenzjoni huwa għaliex Valdivia żbalja meta poġġa l-Plaza fejn mhux iċ-ċentru, kellu jpoġġiha fin-nofs, hekk fil-bliet kollha, sew, ma poġġihx, il-Plaza diġà Huwa kien jeżisti, kien jissejjaħ 'Kancha', bħal grawnd tal-futbol u kien Inca, u qabel l-Incas kien diġà settur ċerimonjali minħabba dawn l-allinjamenti kalendariċi. Bażikament, Santiago m’għandux 500 sena, Santiago għandu 2,000 sena [...] Pedro de Valdivia ma skoprihiex, għax kien jaf li kien ġej hawn, kien diġà jaf meta telaq minn Cusco li kien hawn belt li kienet ċentru amministrattiv Inca.hawn fil-Wied [...] Ġie wkoll bħala l-assistent tiegħu Pedro Gómez de Don Benito li kien ġie ma (Diego de) Almagro sitt snin qabel u kien għadda minn Santiago. Ir-riċerkatur Alexis López Tapia lil El Mercurio.
Ir-riċerkatur Rubén Stehberg mill-Mużew Nazzjonali tal-Istorja Naturali u Gonzalo Sotomayor mill-Università Andrés Bello ġabru l-evidenza tal-investigazzjonijiet ippreżentati fl-1976, flimkien ma 'dokumenti storiċi, u ma' dan żiedu evidenza ġdida li turi li, taħt il-belt il-qadima ta ' Santiago, kien jinstab belt Inca, vestige tal-okkupazzjoni Tawantinsuyu fil-korsijiet tan-nofs tax-xmajjar Mapocho u Maipo.minn Diego de Almagro. Il-belt Inca ta 'Mapocho kienet imqabbla, skond kitbiet murija fl-istudju, ma' verżjoni oħra tal-kapital Inca Cuzco, post fejn il-minjieri u l-agrikoltura b'saħħitha. Konsegwentement, jidher ċar li Pedro de Valdivia ma sabx verament Santiago, iżda pjuttost vvjaġġa direttament biex jimlaha u jieħu pussess tal-belt.2425
Xhur wara, Valdivia telaq mas-suldati tiegħu lejn in-nofsinhar, biex ikompli l-Gwerra Arauco. Santiago tħalla mhux protett, li ttieħed vantaġġ minnu mill-ospiti indiġeni ta 'Michimalonco, li attakkaw il-belt żgħira. Fil-11 ta’ Settembru, 1541, il-belt ġiet attakkata, iżda l-55 gwarniġjon Spanjol irnexxielhom jegħleb lill-attakkanti. Milli jidher, ir-reżistenza kienet immexxija minn Inés de Suárez, koppja minn Valdivia. Santiago inbniet bil-mod mill-ġdid, u ta prominenza lill-Concepción li twaqqfet dan l-aħħar, fejn fl-1556 twaqqfet l-Udjenza Rjali taċ-Ċili. Madankollu, il-periklu kostanti li ffaċċjat Concepción, min-naħa l-waħda minħabba l-qrubija tagħha mal-gwerra u min-naħa l-oħra għal suċċessjoni ta’ terremoti devastanti, ma ppermettiex it-twaqqif definittiv tal-Udjenza Rjali f’Santiago sal-1607, u affermat mill-ġdid ir-rwol tagħha bħala kapital .
Santiago Kolonjali Spanjol/Santiago under Spanish colonial empire/Santigo bajo el Imperio español
Minkejja l-fatt li Santiago kien se jisparixxi minħabba attakk indiġenu, terremot u sensiela ta’ għargħar, il-belt bdiet timla’ malajr. Mill-126 blokk iddisinjati minn Gamboa, fl-1558 kienu diġà ġew okkupati erbgħin, u fl-1580, kollha kemm huma,26 filwaqt li l-artijiet fil-qrib kienu fihom għexieren ta’ eluf ta’ kap tal-baqar. Fil-qasam arkitettoniku, beda jinbena l-ewwel bini importanti fil-belt, li enfasizza l-bidu tal-kostruzzjoni tal-ġebel tal-ewwel katidral fl-1561 u l-knisja ta 'San Francisco fl-1572, iż-żewġ kostruzzjonijiet saru prinċipalment minn adobe u ġebel. .
Serje ta’ diżastri kienu jipperikolaw l-iżvilupp tal-belt matul is-sekli 16 u 17: terremot fl-1575, epidemija tal-ġidri fl-1590, it-tifwir tal-Mapocho fl-1608 u l-1618, u finalment, it-terremot tat-13 ta’ Mejju, 1647. fejn mietu aktar minn 600 ruħ u tħallew aktar minn ħamest elef vittma.26 Dawn l-avvenimenti ma kinux iwaqqfu t-tkabbir tal-kapitali tal-Kaptanja Ġenerali taċ-Ċili, fi żmien meta l-poter kollu tal-pajjiż kien ikkonċentrat madwar Santiago Plaza de Armas .
Kapitali tar-Repubblika/Capital of the Republic/Capital de la República
Fit-18 ta’ Settembru, 1810, ġiet ipproklamata l-Ewwel Ġunta Nazzjonali tal-Gvern f’Santiago, fatt li bih beda l-proċess ta’ indipendenza taċ-Ċili. Il-belt, li kienet se ssir il-kapitali tan-nazzjon il-ġdid, kienet se titħawwad minn diversi ġrajjiet, speċjalment minħabba l-gwerra li kienet se ssir fil-viċinanzi tagħha.
Għalkemm xi istituzzjonijiet bħall-Istitut Nazzjonali u l-Librerija Nazzjonali ġew installati fil-Patrija l-Qadima, dawn ingħalqu wara t-telfa tal-patrijott fil-battalja ta’ Rancagua fl-1814. Il-gvern royalist kien idum sa l-1817, meta l-Armata tal-Andes kisbet ir-rebħa. fil-battalja ta 'Chacabuco, reġa' ddaħħal il-gvern patrijott f'Santiago. L-indipendenza, iżda, ma kinitx assigurata u l-armata Spanjola kisbet rebħiet ġodda u lejn l-1818 marret lejn Santiago, iżda t-tagħbija kienet se titwaqqaf definittivament fil-pjanuri tax-Xmara Maipo, waqt il-battalja ta’ Maipú, fil-5 ta’ April, 1818.
Mat-tmiem tal-gwerra, Bernardo O'Higgins ħa f'idejh bħala l-ewwel dittatur tal-istat il-ġdid Ċilen. Matul l-hekk imsejħa Patria Nueva, reġgħu nfetħu l-istituzzjonijiet magħluqa u ġie inawgurat iċ-Ċimiterju Ġenerali, spiċċaw ix-xogħlijiet tal-kanal ta’ San Carlos u fil-fergħa tan-nofsinhar tal-Mapocho, magħrufa bħala La Cañada, ingħalaq il-passaġġ tal-ilmijiet. , jibdluha fi promenade miksija bis-siġar, magħrufa bħala l-Alameda de las Delicias.
Żewġ terremoti ġodda laqtu l-belt: wieħed fid-19 ta’ Novembru, 1822 u ieħor fl-20 ta’ Frar, 1835. Dawn iż-żewġ ġrajjiet, iżda, ma żammewx lill-belt milli tkompli tikber malajr: fl-1820, kellha 46,000 abitant,26 fl-1854 il-belt. popolazzjoni kienet 69,018 abitant u fiċ-ċensiment 1865 kien abitant 115,337. Chimba, grazzi għad-diviżjoni tal-proprjetajiet qodma eżistenti fiż-żona. Dan l-iżvilupp periferali ġdid ikkawża t-tmiem ta 'l-istruttura tradizzjonali ta' checkerboard li rregola ċ-ċentru tal-belt.
Il-belt tas-seklu 19
Matul l-hekk imsejħa Repubblika Konservattiva, inħolqu diversi istituzzjonijiet, l-aktar ta’ natura edukattiva, bħall-Università taċ-Ċili u l-Quinta Normal de Agricultura. Il-kanali li kienu għaddejjin mill-belt għall-evakwazzjoni tad-drenaġġ sparixxew ċedew lis-sistema tad-drenaġġ, li magħha ġew miżjuda l-ewwel netwerks ta 'gass, ilma tax-xorb u dawl pubbliku, u fl-1851 ġiet stabbilita l-ewwel sistema ta' telegrafija ma 'Valparaíso. Madankollu, ġrajja traġika ġabet il-belt f’luttu meta aktar minn 2,000 ruħ mietu fin-nar fil-Knisja tal-Kumpanija fit-8 ta’ Diċembru 1863.
Impuls ġdid fl-iżvilupp urban tal-kapital seħħ matul l-hekk imsejħa Repubblika Liberali u l-amministrazzjoni tas-sindku tal-belt, Benjamín Vicuña Mackenna, li fost ix-xogħlijiet ewlenin tiegħu kien hemm it-tiswir mill-ġdid tal-għolja Santa Luċija, li għaddiet minn żibel. miżbla f'park imżejjen b'xogħlijiet arkitettoniċi neoklassiċi, il-ħolqien ta' triq li ddawwar il-belt, li dak iż-żmien kellha estensjoni simili għall-komun attwali ta 'Santiago, u t-tibdil mill-ġdid tal-Alameda. Din l-avenue kienet ikkonsagrata bħala l-arterja ċentrali tal-belt grazzi għall-iżvilupp ta’ diversi palazzi żgħar mibnija mill-oligarkija li bbenefikaw mill-isplużjoni ekonomika li ġejja mit-tħaffir tar-ram u tas-salpitru. Ħafna mix-xogħlijiet urbani ewlenin kienu ffinanzjati minn kontribuzzjonijiet volontarji minn residenti illustri, li enfasizzaw xogħlijiet bħat-Teatru Muniċipali, il-Klabb Ekwestri jew il-Park attwali O'Higgins, mibni mill-filantropu Luis Cousiño fl-1873.
Il-belt malajr saret iċ-ċentru ewlieni tas-sistema ferrovjarja Ċilena, il-mezz ewlieni tat-trasport għal aktar minn seklu. L-ewwel ferrovija waslet fil-belt fl-14 ta’ Settembru, 1857 u fl-1884 ġie inawgurat l-Istazzjon Ċentrali ta’ Santiago. Elf vettura privata u ħames mitt vettura tal-kiri iċċirkolaw f’Santiago madwar dawk is-snin u 45,000 ruħ użaw it-tramm kuljum. L-ewwel telefons ġew installati matul is-snin tmenin u f’inqas minn għaxar snin kien hemm aktar minn 1,200 linja.
Diġà fl-aħħar tas-seklu, inbnew sistemi ta’ ġbir tal-ilma tax-xita biex jipprevjenu l-għargħar fiċ-ċentru u kienu jibdew ix-xogħlijiet ta’ kanali ta’ Mapocho, li għalihom kien meħtieġ it-twaqqigħ tal-cutwaters u l-Pont Calicanto, li seħħ fl-10 ta’ Awwissu tal-1888. Sa dak iż-żmien, Santiago kellu popolazzjoni qrib 256,000 abitant, mifruxa fuq erja ta’ 3,766 ettaru. Ħafna minn dawn l-abitanti kienu jgħixu f’distretti foqra, esklużi mill-iżvilupp urban promoss mill-oligarkija, barra l-fruntieri tal-belt kif ukoll fil-viċinat tal-punent ta 'Yungay u Chuchunco.
Splużjoni tal-popolazzjoni/Population explosion/Explosión demográfica
Fl-aħħar tal-1920, iċ-ċensiment stmat popolazzjoni f'Santiago ta '507,296 abitant, li kienet ekwivalenti għal 13.6% tal-popolazzjoni totali tal-pajjiż. Din iċ-ċifra kienet tirrappreżenta żieda ta’ 52.47% fir-rigward taċ-ċensiment tal-1907, jiġifieri tkabbir annwali ta’ 3.3%, kważi tliet darbiet aktar miċ-ċifra fil-livell nazzjonali. Dan it-tkabbir huwa spjegat prinċipalment bil-wasla ta’ bdiewa min-Nofsinhar li ġew jaħdmu fil-fabbriki u l-ferroviji li kienu qed jinbnew. Madankollu, dan it-tkabbir kien esperjenzat fil-periferija u mhux fiż-żona urbana nnifisha.
F’dawn is-snin, iċ-ċentru tal-belt ġie kkonsolidat bħala lokal purament kummerċjali, finanzjarju u amministrattiv, bit-twaqqif ta’ diversi portali u bini madwar Calle Ahumada u l-Kwartier Ċiviku fil-viċinanza immedjata tal-Palacio de La Moneda. Dan l-aħħar proġett kien ifisser il-bini ta’ diversi binjiet modernisti għat-twaqqif tal-uffiċċji tal-ministeri u servizzi pubbliċi oħra,31 li ta l-bidu tal-bidu għall-bini ta’ bini medju. Min-naħa l-oħra, l-abitanti tradizzjonali taċ-ċentru bdew jemigraw barra mill-belt lejn setturi aktar rurali bħal Providencia u Ñuñoa, li laqgħu l-oligarkija u l-immigranti Ewropej professjonali, u San Miguel għall-familji tal-klassi tan-nofs. Barra minn hekk, fil-periferija bdew jinbnew diversi vilel għal membri ta’ diversi għaqdiet tal-unjins ta’ dak iż-żmien. Il-modernità kibret fil-belt, bid-dehra tal-ewwel ċinema, l-estensjoni tan-netwerk tat-telefon u l-inawgurazzjoni tal-Ajruport Los Cerrillos fl-1928, fost avvanzi oħra.
Is-sentiment ta’ era ta’ tkabbir ekonomiku rifless fl-avvanzi teknoloġiċi kien f’kuntrast qawwi mal-klassijiet soċjali aktar baxxi. It-tkabbir tad-deċennji preċedenti nbidel fi splużjoni tal-popolazzjoni mingħajr preċedenti mill-1929. Id-Depressjoni l-Kbira kkawżat il-kollass tal-industrija tan-nitrat fit-Tramuntana, u ħalliet 60,000 qiegħda, li żiedet it-tnaqqis fl-esportazzjonijiet agrikoli, ammontaw għal qrib 300,000 qiegħda madwar il-pajjiż kollu. Dawn, fil-biċċa l-kbira tagħhom, raw il-belt kbira u l-industrija b'saħħitha tagħha bħala l-unika ċans biex jgħixu. Ħafna migranti waslu fil-belt mingħajr xejn u eluf kellhom jgħixu fit-toroq, ma setgħux jikru kamra. Il-mard infirex u t-tuberkulożi ħasdu l-ħajja ta’ mijiet ta’ nies bla dar. Il-qgħad u l-għoli tal-ħajja żdiedu b’mod sinifikanti, filwaqt li s-salarji tan-nies ta’ Santiago naqsu.
Is-sitwazzjoni kienet se tinbidel biss diversi snin wara bi boom industrijali ġdid promoss minn CORFO u l-espansjoni tal-apparat tal-istat mill-aħħar tas-snin 30. F'dan iż-żmien, l-aristokrazija tilfet ħafna mill-poter li kellha u l-klassi tan-nofs, Magħmula minn negozjanti, burokrati u professjonisti, kisbet ir-rwol ewlieni fil-politika nazzjonali. F'dan il-kuntest, Santiago jibda jiżviluppa lejn il-mases, filwaqt li l-klassijiet għonja għandhom it-tendenza li jieħdu kenn fl-inħawi ta' fuq tal-kapitali. Għalhekk, il-promenades antiki tal-klassi sinjura, bħall-Parque Cousiño u l-Alameda, jitilfu l-eġemonija quddiem postijiet ta’ rikreazzjoni popolari, bħall-Istadium Nazzjonali li tfaċċa fl-1938.
il-kbir Santiago/Greater Santiago/Gran Santiago
Fl-għexieren ta’ snin ta’ wara, Santiago kompla jikber bla waqfien. Fl-1940, il-belt akkumulat 952,075 abitant, fl-1952 din iċ-ċifra laħqet 1,350,409 abitant u ċ-ċensiment tal-1960 ammonta għal 1,907,378 residenti ta 'Santiago. Dan it-tkabbir kien rifless fl-urbanizzazzjoni tas-setturi rurali tal-periferija, fejn familji ta’ klassi medja u baxxa ssetiljaw bi djar stabbli: fl-1930, iż-żona urbana kellha estensjoni ta’ 6,500 ettaru, li fl-1960 laħqet 20,900 u fl-1980 f’ 38 296. Għalkemm il-biċċa l-kbira tal-komuni komplew jikbru, dan kien ikkonċentrat prinċipalment f’komuni periferali bħal Barrancas lejn il-punent, Conchalí fit-tramuntana, u La Cisterna u La Granja fin-nofsinhar. Il-klassijiet baxxi ssetiljaw permezz ta’ okkupazzjonijiet illegali (“qbid ta’ art”), li l-aktar emblematiċi minnhom kienu Poblaciones Recabarren (1947), Zañartu (1947), Los Nogales (1948) u La Victoria (1957), għalkemm Kien hemm ukoll xiri ta’ siti. mis-snin tletin u aċċess għal akkomodazzjoni soċjali mibnija mill-Istat u l-fondi tas-sigurtà soċjali.32 Fil-każ tal-klassi għolja, bdew jersqu lejn is-settur tal-għoljiet ta’ Las Condes u La Reina. Iċ-ċentru, għall-kuntrarju, tilef l-abitanti, u ħalliet aktar spazju għall-iżvilupp tal-kummerċ, il-banek u l-attivitajiet tal-gvern.
Dan it-tkabbir seħħ mingħajr ebda tip ta’ regolamentazzjoni u bdew jiġu applikati biss matul is-sittinijiet bil-ħolqien ta’ diversi pjanijiet ta’ żvilupp għal Greater Santiago, kunċett li jirrifletti r-realtà ġdida ta’ belt ferm usa’. Fl-1958 tnieda l-Pjan Interkomunali ta’ Santiago u ppropona l-organizzazzjoni tat-territorju urban, li jistabbilixxi limitu ta’ 38,600 ettaru urban u semi-urban, għal popolazzjoni massima ta’ 3,260,000 abitant, il-bini ta’ toroq ġodda, bħal Avenida Circunvalación Américo Vespucio u Pan-American Route 5, it-twessigħ ta 'dawk eżistenti u l-istabbiliment ta' "curdoni industrijali". Iċ-ċelebrazzjoni tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-1962 tat spinta ġdida lix-xogħlijiet ta 'titjib tal-belt. Fl-1966, il-Park Metropolitan ta 'Santiago inħoloq fuq l-għolja ta' San Cristóbal u l-MINVU beda l-qerda tal-popolazzjonijiet tal-callampas u l-bini ta 'djar ġodda bħal San Borja Remodeling, li ħdejn inbniet il-Bini Diego Portales.
Fl-1967 ġie inawgurat l-Ajruport Internazzjonali l-ġdid ta’ Pudahuel u, wara snin ta’ diskussjoni, fl-1969 kien se jibda l-bini tal-Metro ta’ Santiago, li l-ewwel stadju tiegħu kien jibda taħt is-sezzjoni tal-punent tal-Alameda u li kien se jiġi inawgurat fl-1975. Metro kienet issir waħda mill-aktar binjiet prestiġjużi fil-belt u fis-snin ta’ wara kienet se tkompli tespandi, tilħaq żewġ linji perpendikolari fl-aħħar tas-sena 1978. It-telekomunikazzjoni se jkollha wkoll żvilupp importanti, rifless fil-bini tat-Torri Entel. , li mill-bidu tagħha Kostruzzjoni fl-1975 tkun waħda mis-simboli tal-kapital, li tkun l-ogħla struttura fil-pajjiż għal żewġ deċennji.
Wara l-kolp ta’ stat tal-1973 u t-twaqqif tad-dittatorjat militari, l-ippjanar urban ma għadda minn bidliet kbar sal-bidu tas-snin tmenin, meta l-gvern adotta mudell ekonomiku neoliberali u r-rwol tal-organizzatur inbidel mill-Istat għas-suq; fl-istess ħin ġiet żviluppata l-kampanja ta’ reklamar Give Santiago a place in your heart (1980), li fittxet li tiġġenera kuxjenza ċivika u tgħolli l-moral tal-abitanti.33 Fl-1979 ġie mmodifikat il-pjan regolatorju, li testendi r-raġġ urban għal aktar minn 62,000 ettaru għall-iżvilupp tal-proprjetà immobbli, li kkawża espansjoni ġdida mhux ikkontrollata tal-belt, li laħqet 40,619 ettaru f'estensjoni fil-bidu tad-disgħinijiet, speċjalment fiż-żona ta 'La Florida, li fiċ-ċensiment tal-1992 saret l-aktar komun popolat fil- pajjiż, bi 328,881 abitant. Sadanittant, terremot qawwi laqat il-belt fit-3 ta’ Marzu, 1985, li għalkemm ikkawża ftit vittmi, ħalla bosta vittmi u qered ħafna bini antik.
Il-belt fil-bidu tas-seklu 21
Bil-bidu tat-Transizzjoni fl-1990, il-belt ta 'Santiago diġà qabżet erba' miljun abitant, li preferibbilment għexu fiż-żona tan-Nofsinhar: La Florida kienet segwita fin-numru ta 'abitanti minn Puente Alto u Maipú. L-iżvilupp tal-proprjetà immobbli f'dawn il-komuni u oħrajn bħal Quilicura u Peñalolén kien fil-biċċa l-kbira dovut għall-bini ta 'kumplessi ta' djar għall-familji tal-klassi tan-nofs. Sadanittant, familji bi dħul għoli avvanzaw lejn l-għoljiet u l-hekk imsejjaħ Barrio Alto, lejn il-komuni ta 'La Reina, Las Condes, Vitacura u Lo Barnechea, u wkoll lejn it-tramuntana ta' Santiago, speċifikament lejn il-komun ta 'Huechuraba. Min-naħa l-oħra, għalkemm il-faqar beda jonqos b’mod konsiderevoli, baqgħet id-dikotomija qawwija bejn il-belt globalizzata b’saħħitha u l-viċinat marġinali mferrxa mal-kapitali.
Iż-żona ta’ Avenida Providencia ġiet ikkonsolidata bħala assi kummerċjali importanti fis-settur tal-Lvant u lejn id-disgħinijiet, dan l-iżvilupp estiż sal-Barrio Alto, li sar arblu attraenti għall-bini ta’ bini għoli. Negozji ewlenin u korporazzjonijiet finanzjarji stabbilixxew lilhom infushom fiż-żona, u taw lok għal ċentru tan-negozju modern b'saħħtu magħruf bħala Sanhattan. It-tluq ta’ dawn il-kumpaniji lejn il-Bairro Alto u l-kostruzzjoni ta’ ċentri tax-xiri madwar il-belt kollha kkawżaw kriżi fiċ-ċentru storiku, li kellha tiġi ivvintata mill-ġdid: it-toroq ewlenin tax-xiri tagħha saru passaġġi pedonali, bħal Paseo Ahumada, u waqqfu t-taxxa. benefiċċji għall-bini ta’ bini residenzjali, li jattiraw prinċipalment adulti żgħażagħ.
F'dawn is-snin, il-belt bdiet tiffaċċja sensiela ta' problemi ġġenerati mit-tkabbir diżordinat esperjenzat. It-tniġġis tal-arja laħaq livelli kritiċi matul ix-xhur tax-xitwa u saff ta’ smog niżel fuq il-belt, li għalih l-awtoritajiet kellhom jistabbilixxu miżuri leġiżlattivi għall-industriji u restrizzjonijiet tal-vetturi fuq il-karozzi. Ma’ dan ġie miżjud li l-estensjoni kbira tal-belt ikkawżat il-kollass tas-sistema tat-trasport. Il-Metro kellha tiġi estiża konsiderevolment billi testendi l-linji tagħha u toħloq tliet linji ġodda bejn l-1997 u l-2006 fis-settur tax-Xlokk, filwaqt li fl-2011 ġiet inawgurata estensjoni ġdida għal Maipú, li ħalliet il-ferrovija metropolitana b’tul ta’ 105 km. Fil-każ tal-karozzi tal-linja, is-sistema għaddiet minn riforma importanti fil-bidu tad-disgħinijiet bl-hekk imsejħa “Yellow Micros” u mbagħad fl-2007 bit-twaqqif ta’ pjan ġenerali tat-trasport magħruf bħala Transantiago —Metropolitan Mobility Network attwali—, li ffaċċjat sensiela ta’ problemi li rriżultaw minn implimentazzjoni f’daqqa u defiċjenti li ġġenerat effetti mhux favorevoli fuq il-ħajja ta’ kuljum tal-abitanti tal-kapitali.
Fis-27 ta’ Frar 2010, terremot qawwi laqat il-kapitali, li kkawża diversi ħsarat f’bini antik. Għalkemm il-belt irnexxielha tirkupra malajr, il-ħsara f'xi bini modern qajmet dibattitu dwar l-applikazzjoni attwali tal-istandards obbligatorji anti-sismiċi fil-belt.
Wara t-terremot, Santiago kompla bl-iżvilupp aċċellerat tiegħu. Inbnew diversi awtostradi urbani, il-Kwartier Ċiviku ġie rinnovat bil-ħolqien tal-Plaza de la Ciudadanía, u beda l-kostruzzjoni fuq Ciudad Parque Bicentenario għall-kommemorazzjoni tal-bicentennial tar-Repubblika. L-iżvilupp ta 'bini għoli kompla fis-settur tal-Lvant, li laħaq il-qofol tiegħu fil-ftuħ tas-skyscrapers Titanium La Portada u Gran Torre Santiago fil-kumpless tal-proprjetà immobbli Costanera Center. Rigward il-mobilità, l-espansjoni tal-Metro laħqet 140 km fil-bidu tal-2019 u l-kostruzzjoni ta 'tliet linji ġodda hija ppjanata għall-għaxar snin ta' wara. Fl-2021 se jiġi inawgurat it-terminal il-ġdid tal-ajruport internazzjonali u qed jinbnew il-ferroviji tal-vjaġġi lejn Lampa u Melipilla; Barra minn hekk, qed jiġi evalwat pjan biex tiġi stabbilita ferrovija ta’ veloċità għolja li tgħaqqad il-kapital ma’ Valparaíso u Viña del Mar. Żewġ awtostradi urbani ġodda, Vespucio Oriente u Costanera Central, qegħdin fil-proċess ta’ offerti.
Minkejja l-isforzi ta’ integrazzjoni urbana, l-inugwaljanza soċjoekonomika u l-frammentazzjoni ġeosoċjali jibqgħu tnejn mill-aktar problemi importanti, kemm fil-belt kif ukoll fil-pajjiż. Dawn il-problemi tqiesu bħala wieħed mill-fatturi li wasslu għat-“tifqigħa soċjali”, sensiela ta’ protesti massivi li saru bejn l-2019 u l-2020 kontra l-gvern ta’ Sebastián Piñera. Għalkemm il-protesti kienu trasversali fil-pajjiż, bdew f’Santiago b’riżultat taż-żieda fin-noll tal-Metro ta’ Santiago u kien f’din il-belt fejn kienu kkonċentrati l-akbar dimostrazzjonijiet. Il-protesti wasslu għal konfront ċivili serju, li wassal għal eluf ta’ arresti u akkużi ta’ ksur tad-drittijiet tal-bniedem.414243 Sadanittant, id-dimostrazzjonijiet irreġistraw episodji serji ta’ vjolenza kontra l-infrastruttura pubblika u privata, li kienet il-Metro de Santiago, wieħed. mill-aktar milquta minn dawn l-episodji: aktar minn nofs l-istazzjonijiet tagħha rreġistraw ħsara (bosta kienu parzjalment mogħtija n-nar) u ħdax-il xahar biss wara n-netwerk reġa’ lura għall-operat normali.
Ġeografija/Geography/Geografía
Post/Ubication/Ubicación
Il-belt ta’ Santiago tinsab fl-Amerika t’Isfel fil-koordinati 33°27′00″S 70°40′00″W, fil-punent tal-firxa tal-muntanji tal-Andes u fit-tarf tal-Lbiċ tal-kontinent.
Billi jinsab fit-33 parallel tan-nofsinhar, Santiago jinsab f'latitudni simili għall-ibliet ta' Cape Town fl-Afrika t'Isfel; Perth, Adelaide u Sydney fl-Awstralja; Mendoza, Rosario u Buenos Aires fl-Arġentina, l-Urugwaj u l-istat ta’ Rio Grande do Sul fil-Brażil. Billi tinsab ukoll fis-70 meridjan tal-punent, il-belt tinsab fuq l-istess lonġitudni bħat-territorju ta’ Nunavut, u l-belt ta’ Quebec fil-Kanada; l-istati ta’ Maine u Massachusetts fl-Istati Uniti, Isla Española fir-Repubblika Dominikana; Aruba, il-Venezwela, il-Kolombja, parti mill-istat Amazonas tal-Brażil, id-Dipartiment ta’ Loreto tal-Peru, u xi sezzjonijiet tal-Arġentina.
L-iskeda tal-belt ta' Santiago hija rregolata mill-ħin uffiċjali taċ-Ċili ―UTC-3 fis-sajf u UTC-4 fix-xitwa―.
Għalkemm kultant ikun hemm konfużjoni, Santiago mhuwiex il-punt tan-nofs taċ-Ċilì; jekk jitqies biss it-territorju kontinentali, huwa r-resort Playa Blanca, li jinsab fil-komun ta’ Coronel, fir-reġjun ta’ Biobío. Jekk it-territorju nazzjonali jitqies mil-limitu tat-tramuntana mal-Perù sat-tarf tan-nofsinhar tat-Territorju Antartiku Ċilen, il-punt tan-nofs Huwa jinsab f’Punta Arenas.
Ġeoloġija u eżenzjoni/Geology and relief/Geología y relieve
Il-belt ta’ Santiago tinsab prinċipalment fuq pjanura magħrufa bħala l-“Baċir ta’ Santiago”. Dan il-baċin huwa parti mid-Depressjoni Intermedja u huwa mdawwar mill-firxa Chacabuco lejn it-tramuntana, il-Muntanji Andes fil-lvant, il-Paine Narrows fin-nofsinhar, u l-Muntanji Kostali lejn il-punent. Bejn wieħed u ieħor, dan il-baċin għandu tul ta’ 80 km fid-direzzjoni tat-tramuntana-nofsinhar u 35 km mill-lvant għall-punent.
Matul in-Neoproterozoic ―1 000 Ma.― kien jeżisti s-superkontinent Rodinia, li beda jifframmenta f'mases kontinentali żgħar ―750-600 Ma―. Diġà 550 miljun sena ilu, wieħed minn dawn il-frammenti -Gondwana- kien iffurmat. Huwa matul dan il-perjodu, iżda, li filwaqt li Gondwana kompliet tiġi ffurmata, l-attività tettonika tagħha fuq il-marġni tal-punent (fl-istess perjodu tad-diverġenza tagħha mill-kontinent Laurentian li wasslet għall-formazzjoni ta’ dak li llum hu l-Oċean Paċifiku) wasslet biex il-formazzjoni tat-Terra Australis Orogen, proċess li fih seħħew diversi avvenimenti ta’ oroġenja matul il-Permjan Nofsani.53 Matul dan l-oroġenu, diversi terranes jiżdiedu mat-tarf kontinentali, bħaċ-Chilenia terrane, li jagħmel it-territorju attwali magħmul minn id-dipressjoni intermedja u l-cordillera taċ-Ċilì ċentrali.
Bil-proċessi ta’ subduzzjoni tal-Pjanċa Nazca taħt il-Pjanċa tal-Amerika t’Isfel ―mibdija fl-aħħar tal-Paleozoic―, jibda proċess ta’ akkrezzjoni fit-tarf kontinentali, li jifforma l-“kumplessi ta’ akkrezzjoni ta’ fuq tal-Paleożoiku”, mases kontinentali li ġejjin minn qiegħ il-baħar. jiffurmaw dak li hu n-nofs kostali tat-tramuntana u ċ-ċentru tal-pajjiż.
Ġiet diskussa l-oriġini tad-dipressjoni intermedja, li tagħti spazju liż-żona ġeografika fejn tinsab il-belt ta’ Santiago. Min-naħa l-waħda, speċjalisti jindikaw li dan ġej mill-interazzjoni ġeomorfoloġika tal-firxa tal-muntanji Andes mal-tort San Ramón, filwaqt li pożizzjoni oħra tindika li l-oriġini prinċipali hija l-prodott ta 'erożjoni differenzjali kkawżata min-netwerk tad-drenaġġ. matul in-Neogene ― l-aħħar 10 u 4 miljun sena―. L-evidenza dehret li tappoġġja dan l-aħħar argument.
Ġiet diskussa l-oriġini tad-dipressjoni intermedja, li tagħti spazju liż-żona ġeografika fejn tinsab il-belt ta’ Santiago. Min-naħa l-waħda, speċjalisti jindikaw li dan ġej mill-interazzjoni ġeomorfoloġika tal-firxa tal-muntanji Andes mal-tort San Ramón, filwaqt li pożizzjoni oħra tindika li l-oriġini prinċipali hija l-prodott ta 'erożjoni differenzjali kkawżata min-netwerk tad-drenaġġ. matul in-Neogene ― l-aħħar 10 u 4 miljun sena―. L-evidenza dehret li tappoġġja dan l-aħħar argument.
Matul l-aħħar miljuni ta’ snin, il-ġeomorfoloġija attwali kienet qed tieħu forma. Il-Glaċjazzjoni Kwaternarja affettwat it-topoloġija taż-żona ċentrali tal-pajjiż, u ffurmat morrani fir-reġjun.6263 Żewġ perjodi biss ta 'glaċjazzjoni ġew distinti fil-wied tax-xmara Maipo u fis-sezzjoni Andina quddiem Santiago.
Bħalissa, Santiago tinsab prinċipalment fuq il-pjanura tal-baċin, b'altitudni ta 'bejn 400 metru fiż-żoni l-aktar tal-punent u jilħaq 540 fi Plaza Baquedano,65 jippreżenta xi għoljiet fis-settur Cerrillos. Iż-żona metropolitana ddawwar xi wħud minn dawn l-għoljiet tal-gżejjer, bħal fil-każ ta 'l-għoljiet Santa Lucía, l-għoljiet Blanco, Calán, l-għoljiet ta' Lo Aguirre u Renca, li b'800 m s. le. m. huwa l-ogħla punt tal-belt. Lejn il-Lbiċ ta 'Santiago, hemm firxa tal-blat ta' diversi għoljiet tal-gżejjer, li fihom tispikka l-għoljiet Chena. Lejn il-punent hemm ukoll uħud mill-għoli ewlenin tal-Medda tal-Muntanji Kostali, bħall-għolja Roble Alto b'2,185 metru ta' altitudni, iż-żona tax-Xmara Maipo hija l-unika waħda fejn il-firxa tal-muntanji titlef l-altitudni.
Matul l-aħħar deċennji, it-tkabbir urban espandiet il-limiti tal-belt lejn is-settur tal-Lvant, jersaq lejn l-għoljiet ta 'l-Andini, u jgħammar il-koni ta' ejection eżistenti. Anke f’żoni bħal La Dehesa, Lo Curro u El Arrayán, inqabeż il-barriera ta’ 1,000 metru ta’ altitudni.65 Xi għoljiet f’altitudni baxxa jinqalgħu mill-Andes u jidħlu fil-baċin, bħall-każ tal-muntanji firxa ta’ Cerro La Pirámide u Cerro San Cristóbal, fis-settur tal-grigal ta’ Santiago.
Il-ħsarat ġeoloġiċi preżenti fiż-żona huma t-tort ta’ San Ramón u l-ħsara ta’ Los Ángeles – Infiernillo. Il-blat preżenti f’Santiago huwa prinċipalment Kwaternarju, iżda hemm ukoll blat mill-Kretaċeju ta’ Fuq (formazzjoni ta’ Las Chilcas) u mill-Kretaċeju t’isfel (Lo. formazzjoni Prado), iżda blat plutoniku mill-Kretaċeju ta’ Fuq u mill-Kretaċeju Nofsani u t’isfel jistgħu jiġu distinti wkoll.
Lejn il-lvant titla’ l-hekk imsejħa Sierra de Ramón, firxa ta’ muntanji ffurmata fl-għoljiet tal-għoljiet minħabba l-azzjoni tal-tort Ramón, li tilħaq it-3,296 m a.s.l. le. m. fuq l-għolja ta’ Ramón. Għoxrin kilometru aktar lejn il-lvant hemm il-firxa tal-muntanji tal-Andes bil-meded muntanjużi u l-vulkani tagħha, li ħafna minnhom jaqbżu s-6,000 metru 'l fuq mil-livell tal-baħar. le. m. u li fiha jibqgħu xi glaċieri. L-ogħla huwa l-vulkan Tupungato b'6,570 m s. le. m.,67 li jinsab ħdejn il-vulkan Tupungatito, 5,913 m s. le. m.. Lejn il-grigal, jinsab in-Nevado El Plomo, b'6 070 m a.s.l. le. m., u l-għolja El Plomo, b’5 424 m s.l.m. le. m..67 Intant, fix-Xlokk tal-kapitali, jinsab in-Nevado Los Piuquenes, 6 019 m a.s.l. le. m., il-vulkan San José, 5 856 m s. le. m., u l-vulkan Maipo, 5 323 m s. le. m.. Minn dawn il-qċaċet, kemm Tupungatito kif ukoll San José u Maipo huma vulkani attivi.
Idrografija/Hydrography/Hidrografía
Il-belt ta 'Santiago tinsab fil-baċin tax-xmara Maipo, li jkopri erja approssimattiva ta' 15,380 km². Il-kanal ewlieni jitwieled fil-firxa tal-muntanji fix-Xlokk ta 'Santiago, fuq l-għoljiet tal-vulkan omonimu u jinżel mill-firxa tal-muntanji fil-forma ta' canyon magħruf bħala l-Cajón del Maipo. Tliet kanali tributarji importanti jikkonverġu f’din iż-żona: ix-xmara Volcán, li titla’ taħt il-vulkan San José u għandha xi nixxiegħa sħuna bħal Baños Morales, ix-xmara Yeso, li fil-kanal ta’ fuq tagħha jinsab il-ġibjun ta’ El Yeso, li huwa x-xorb ewlieni. riżerva tal-ilma għar-Reġjun Metropolitan kollu, u x-Xmara Colorado. Wara li jħalli l-għoljiet, il-Maipo jidħol fil-baċin ta 'Santiago, joqrob lejn ir-raġġ urban tal-belt, li jimmarka l-fruntiera bejn il-komun ta' Puente Alto u l-komun ta 'Pirque inkorporat reċentement. Sussegwentement, ix-xmara titbiegħed lejn il-Lbiċ, li hija ta 'importanza kbira għall-iżvilupp agrikolu fiż-żoni rurali madwar Santiago, biex finalment tkompli t-triq tagħha lejn l-Oċean Paċifiku, li tiċċirkola fil-belt ta' Llolleo, fil-V Reġjun ta 'Valparaíso.
Madankollu, l-aktar xmara importanti għall-belt hija x-Xmara Mapocho, li fuq ix-xtut tagħha l-belt kienet falsifikata fi żminijiet kolonjali. Il-Mapocho huwa t-tributarju ewlieni tal-Maipo, li jingħaqad miegħu fis-settur El Monte, fil-Lbiċ tal-konurbazzjoni, wara l-vjaġġ twil tiegħu mis-sors tiegħu. Ix-xmara toħroġ mill-konfluwenza ta 'diversi estwarji fiż-żona tal-Grigal ta' l-Andes tar-Reġjun Metropolitan u aktar tard tinżel lejn il-pjanura permezz ta 'gorges fl-għoljiet u tidħol direttament fiż-żona tal-Lvant tal-belt. Il-Mapocho jaqsam fid-direzzjoni tal-lvant-punent madwar għoxrin komun metropolitan qabel ma jitlaq miż-żona Pudahuel u mbagħad jgħaddi minn żoni agrikoli sakemm jilħaq El Monte. Ir-reġim tax-xmara huwa mħallat, li jvarja bejn silġ fl-ogħla żoni u xita-snow fl-inqas; matul is-sena, il-fluss tiegħu jista’ jvarja bejn 13.6 m³/s matul Novembru u 2.3 m³/s f’April.
Sabiex tkun eqreb l-ilma għall-iżvilupp agrikolu fil-baċir, matul is-seklu 19 inbnew diversi kanali tat-tisqija li jgħaqqdu l-Mapocho mal-Maipo, bħall-kanal ta’ San Carlos u l-kanal ta’ Las Perdices. Inbnew kanali oħra biex iwasslu l-ilma tax-xita mill-muntanji, bħall-foss Aguada.
Klima/Clima/Climate
Il-klima tal-belt ta’ Santiago tikkorrispondi għal klima moderata b’xita tax-xitwa u staġun niexef fit-tul, magħrufa aħjar bħala klima Mediterranja kontinentali, (Csb skont il-klassifikazzjoni tal-klima Köppen). Fost il-karatteristiċi klimatiċi ewlenin ta 'Santiago hemm il-konċentrazzjoni ta' madwar 80% tax-xita matul ix-xhur tax-xitwa tan-Nofsinhar (Ġunju sa Awissu), u tard fil-ħarifa u bidu tar-rebbiegħa, b'bejn 50 u 100 mm. b'total annwali ta' 342 mm. Dawn il-preċipitazzjoni huma xita, minħabba li l-livell tas-silġ huwa normalment madwar 1800 m. s. le. m. fix-xitwa u kultant taqa taħt l-1000 m. s. le. m., għalhekk il-belt hija affettwata biss sporadikament mill-borra. Fil-perjodu bejn l-2000 u l-2017, ġew irreġistrati tlettax-il borra u tnejn biss ġew imkejla fis-settur ċentrali (2007 u 2017). Ir-rikorrenza jew il-perjodiċità tal-borra li jaffettwaw iċ-ċentru ta 'Santiago joxxilla bejn sena u erba' snin, iżda b'varjabbiltà għolja. L-ammont ta 'borra rreġistrata f'Santiago fil-15 ta' Lulju 2017 varja minn 3 ċm fi Quinta Normal għal 10 ċm f'La Reina (Tobalaba). Huwa osservat li disgħa minn kull għaxar avvenimenti li rreġistraw borra f’Santiago seħħew f’kundizzjonijiet kesħin jew newtrali ta’ La Niña.
Dan l-ammont ta’ xita jikkuntrasta maċ-ċifri għax-xhur li jikkorrispondu għal staġun niexef ħafna, prodott minn dominju antiċiklun mhux interrott għal madwar seba’ jew tmien xhur, l-aktar matul is-sajf, bejn Diċembru u Marzu. F'dan l-istaġun, l-ilma li jaqa 'ma jaqbiżx medja ta' 4 mm.
It-temperaturi jvarjaw matul is-sena, u jmorru minn medja ta’ 20 °C matul Jannar għal 8 °C matul Ġunju u Lulju. Fis-sajf, Santiago huwa sħun, b’temperaturi li faċilment jilħqu t-32 °C wara nofsinhar, bl-ogħla livell ta’ kull żmien ta’ 38.3 °C fis-26 ta’ Jannar 2019,737475 filwaqt li l-iljieli għandhom tendenza li jkunu pjaċevoli u sħan, u jonqsu minn 15 ° Ċ fis-sebħ. Min-naħa l-oħra, fix-xhur tal-ħarifa u tax-xitwa, it-temperatura massima ta’ spiss tinżel taħt l-10 °C u anke s-7 °C u l-minimu jinsab xi ftit taħt iż-2 °C bħala medja u saħansitra ta’ spiss tinżel taħt it-2 °C. 0 °C , speċjalment matul il-għodu kmieni, b’livell baxx rekord ta’ -6.8 °C fl-1976 (reġistrat f’Pudahuel). Temperaturi normali rreġistrati bejn l-1969 u l-2017. Temperaturi storiċi sal-preżent.
Il-post ta' Santiago fi ħdan baċin huwa wieħed mill-aktar fatturi importanti tal-klima tal-belt. Il-firxa kostali sservi bħala "skrin tal-klima" billi topponi t-tixrid tal-influwenza tal-baħar, li tikkontribwixxi għaż-żieda fl-oxxillazzjoni termali annwali u ta 'kuljum (id-differenza bejn it-temperaturi massimi u minimi ta' kuljum tista 'faċilment taqbeż il-15 °C) u ż-żamma ta' umdità relattiva baxxa, qrib medja annwali ta’ 70%. Barra minn hekk, tipprevjeni d-dħul ta’ mases ta’ arja ħlief għal xi sħab kostali baxx li jippenetra l-baċin mill-widien tax-xmara. Ir-riħ prevalenti huwa mil-Lbiċ, b'intensità medja ta' 20 km/h, speċjalment matul is-sajf, peress li l-kalma tipprevali fix-xitwa.
Ambjent/Ambiente
Il-belt ta 'Santiago tinsab f'żona ekoloġika tat-tip sclerophyll magħrufa bħala l-Scrubland Ċilena, li ġiet modifikata bil-qawwa minħabba l-użu tal-art għal skopijiet agrikoli jew espansjoni urbana. Dan ipproduċa degradazzjoni u erożjoni mgħaġġla tal-ħamrija, li ġġenera proċess ta’ deżertifikazzjoni, aggravat bl-użu tal-ilma ta’ taħt l-art għall-konsum mill-bniedem, nirien fil-foresti u tnixxif ta’ swamps, fost l-oħrajn. Minkejja dan, għad hemm xi fortizzi ta’ importanza kbira għall-bijodiversità, bħall-Quebrada de la Plata jew il-Quebrada de Ramón, minbarra ż-żoni selvaġġi protetti li jinsabu fis-setturi interni tal-Andes.
Fi ħdan il-belt, sadanittant, in-numru ta 'żoni ħodor fl-1992 laħaq wiċċ ta' 2,686 ettaru pubbliku u 2,625 privat, ekwivalenti għal 2.5% taż-żona urbana kkonsolidata. Meta wieħed iqis dawn iċ-ċifri, il-medja għal kull Santiago kienet ta’ 5.7 m² ta’ żona ħadra, taħt id-9 m² rakkomandati mid-WHO. Madankollu, din iċ-ċifra llum hija ħafna inqas: filwaqt li l-belt tikber b’madwar 1,000 ettaru fis-sena, jinħolqu biss 8 ettari ta’ żoni ħodor. Ma’ dan irridu nżidu l-fatt li min-numru ta’ ettari ta’ spazji ħodor, nofshom jikkorrispondu għal għoljiet tal-gżejjer li għandhom ftit jew xejn veġetazzjoni. Għalhekk, skont dawn iż-żoni, iċ-ċifri jkunu qrib 1.5 m² ta’ żoni ħodor għal kull abitant. Iċ-ċifri juru wkoll varjazzjoni kbira skont iż-żona tal-belt: filwaqt li fis-settur tal-Lvant jilħaq 20 m² għal kull abitant, fis-settur tan-Nofsinhar bilkemm jirnexxielhom jaqbżu l-1 m².
Problema ambjentali serja li jbati Santiago tikkorrispondi mat-tniġġis tal-arja eżistenti. L-għeluq tal-belt jipproduċi l-akkumulazzjoni ta 'saff ta' smog fuq il-belt mill-aħħar deċennji, li huwa aggravat matul ix-xhur tax-xitwa minħabba diversi fenomeni klimatiċi bħall-inverżjoni termali u l-ħawt kostali u t-tnaqqis konsiderevoli ta 'mases ta' arja li tiċċirkola fil-baċin. Dan, miżjud mal-kesħa tipika tal-istaġun, jipproduċi żieda konsiderevoli fil-kundizzjonijiet respiratorji, l-aktar fit-trabi u l-anzjani, li saħansitra tikkrolla s-sistema tal-kura tas-saħħa f’Santiago.
Dan it-tniġġis għandu diversi komponenti kimiċi tossiċi, bħal SO2, CO, O3 u NO2, miżjuda mad-diversi tipi ta 'materja partikulata sospiża (49% prodotta minn sorsi mobbli u 29% minn sorsi fissi). Il-livelli ta’ akkumulazzjoni ta’ dawn is-sustanzi huma mkejla minn seba’ stazzjonijiet ta’ monitoraġġ tal-kwalità ta’ l-arja installati bejn l-1988 u l-1977 madwar il-belt85. jissejħu "twissija ambjentali", "pre-emerġenza ambjentali" u "emerġenza ambjentali". F'dawn l-aħħar snin, il-livelli ta 'kontaminazzjoni ambjentali naqsu b'mod konsiderevoli: fl-1989, il-livell medju ta' materja partikulata respirabbli kien 103.3 μg/m³, filwaqt li fl-2004 iċ-ċifra laħqet 60.9 μg/m³, li għadha ferm ogħla mill-50 μg /m³ standard stabbilit mill-gvern. Fil-każ tal-ifjen materja partikulata (PM 2.5), iċ-ċifri juru tnaqqis minn 68.8 għal 29.3 μg/m³ fl-istess perjodu, filwaqt li s-sitwazzjonijiet ta’ twissija ambjentali niżlu minn 38 fl-1997 għal 9 fl-2004, il-pre-emerġenzi minn 37 sa 4 u emerġenzi minn 4 għal xejn.
Il-kanali tal-ilma għandhom ukoll gradi għoljin ta 'kontaminazzjoni, prinċipalment minħabba d-depożitu ta' skart industrijali u drenaġġ. Ix-xmara Maipo u l-foss Aguada huma l-aktar kanali milquta, iżda f’dawn l-aħħar snin ħarġu diversi inizjattivi biex jitnaqqsu dawn il-problemi. Inbnew diversi impjanti ta’ trattament u fl-2006 il-kopertura tagħhom diġà laħqet il-75% tad-drenaġġ urban.86 Fl-aħħarnett, il-belt tipproduċi ħafna tniġġis tad-dawl, li affettwa u prattikament għamel impossibbli x-xogħol ta’ diversi postijiet astronomiċi li jinsabu ġewwa mill-belt.
Politika u gvern/Politic and government/Política y gobierno
Amministrazzjoni/Administration/Administración
B’differenza minn bliet kbar u żoni metropolitani oħra fid-dinja, Santiago m’għandux gvern metropolitan inkarigat mill-amministrazzjoni tiegħu, li bħalissa huwa mqassam fost diversi awtoritajiet, li jikkomplika l-funzjonament tal-belt bħala entità unitarja.
Bl-istruttura territorjali attwali tal-pajjiż, huwa maqsum fi tliet livelli (reġjuni, provinċji u komuni), iżda Santiago ma taqbilx perfettament ma 'ebda wieħed minnhom. Għalkemm ir-Reġjun Metropolitan ta’ Santiago nħoloq fl-1976 biex jiġbor fih żona metropolitana maħluqa sentejn qabel, mill-provinċja l-antika ta’ Santiago, jinkludi sensiela ta’ bliet ‘il bogħod mill-belt ewlenija, bħal Melipilla jew Talagante. Fil-livell provinċjali, Greater Santiago jaqbeż il-limiti tal-Provinċja attwali ta 'Santiago, inklużi dawk ta' Cordillera, Maipo, Talagante u Chacabuco. Fil-livell komunali, il-belt hija magħmula minn madwar tletin minn dawn.
B'mod ġenerali, żewġ tipi ta 'korpi huma involuti fl-amministrazzjoni tal-belt. Minn naħa, hemm is-sebgħa u tletin muniċipalità, inkarigati mill-amministrazzjoni lokali ta’ kull komun, u mmexxija minn sindku u avżati minn kunsill, elett b’vot popolari. Il-persuna responsabbli mill-amministrazzjoni superjuri tar-Reġjun Metropolitan huwa l-Gvern Reġjonali, iffurmat mill-Gvernatur Reġjonali u l-Kunsill Reġjonali, elett ukoll b’vot popolari, barra minn hekk hemm l-awtoritajiet maħtura mill-President tar-Repubblika, li huma l- Delegat Delegati Presidenzjali Reġjonali u Provinċjali Presidenzjali.
Evoluzzjoni storika/Historical evolution/Evolución histórica
Fi żminijiet kolonjali, il-persuna responsabbli mill-amministrazzjoni lokali kienet il-Kunsill tal-Belt, li biddel ismu għal Muniċipalità bil-Kostituzzjoni tal-1823. Mill-1833, il-belt kollha u l-bliet tad-dipartiment kienu amministrati mill-istess muniċipalità, li bdiet jissejjaħ "muniċipalità dipartimentali", u li kienet ippreseduta mis-sindku provinċjali. L-elezzjoni tal-muniċipali (3 sindki u regidores) ġiet introdotta fl-1876.
Matul is-snin u l-espansjoni kostanti tal-belt, id-diviżjoni tat-territorju kienet meħtieġa sabiex tittejjeb l-amministrazzjoni u tiżdied il-parteċipazzjoni lokali fit-teħid tad-deċiżjonijiet. Fl-1891, għaddiet il-Liġi tal-Organizzazzjoni u l-Attribuzzjonijiet tal-Muniċipalitajiet (magħrufa aħjar bħala l-Liġi tal-Komun Awtonoma), li fil-każ ta’ Santiago stipula l-ħolqien ta’ 10 kostitwenzi, magħmula minn "bord lokali" ta’ tliet kunsilli muniċipali eletti. u li flimkien jiffurmaw il-muniċipalità. Id-Digriet għall-Ħolqien tal-Muniċipalitajiet definittivament qasam id-dipartimenti f'muniċipalitajiet ġodda li ġabru flimkien sottodelega waħda jew aktar 'il bogħod mill-kapitali dipartimentali. Il-muniċipalità ta' Santiago kienet magħmula mid-distretti ta' Santa Lucía, Santa Ana, Portales, Estación, Cañadilla, Recoleta, Maestranza, Universidad, San Lázaro u Parque Cousiño. Barra minn hekk, inħolqu muniċipalitajiet rurali oħra madwar il-belt: Ñuñoa, Maipú, Colina, Lampa u Renca, li, matul is-snin, se jkomplu jiġu suddiviżi f’muniċipalitajiet ġodda.
Sussegwentement, bil-Kostituzzjoni tal-1925, il-komun ħareġ fiċ-Ċili bħala d-diviżjoni territorjali ta 'muniċipalità. F'dan il-qafas kostituzzjonali ġdid, il-komun –diviżjoni amministrattiva– hija ekwivalenti għas-sottodelega –diviżjoni politika–. Fl-1927, id-dipartiment ta 'Santiago ġie integrat ma' dak ta 'La Victoria, li kellha l-belt ta' San Bernardo bħala l-kap tagħha, u l-10 komuni urbani ġew soppressi u nħolqot il-komun ta 'Santiago, amministrat mill-muniċipalità tal-istess isem. Fl-għexieren ta’ snin ta’ wara, jinħolqu erba’ dipartimenti ġodda (San Bernardo, Talagante, Puente Alto u Presidente Aguirre Cerda), li joħolqu ċentri urbani ġodda, filwaqt li bosta mill-komuni rurali jintlaħqu bl-espansjoni tal-belt ta’ Santiago.
Bil-proċess ta 'reġjonalizzazzjoni tas-snin sebgħin, id-dipartimenti ġew mrażżna, organizzaw il-pajjiż, fil-livell lokali, f'komuni amministrati minn muniċipalitajiet; Barra minn hekk, fl-1974 inħolqot iż-Żona Metropolitana ta 'Santiago, li kienet tinkludi l-provinċja ta' qabel ta 'Santiago, eskluż id-dipartiment ta' San Antonio, u li r-reġim ta 'gvern u amministrazzjoni tagħha jkun stabbilit b'liġi speċjali. Fl-1976, iż-Żona Metropolitana saret formalment ir-Reġjun Metropolitan ta 'Santiago attwali.
Fil-bidu tas-snin 90, Greater Santiago beda jiġi formalment mitkellem bħala l-konurbazzjoni magħmula mis-sett ta 'komuni tal-provinċja ta' Santiago flimkien ma 'San Bernardo u Puente Alto, li kienu ngħaqdu kompletament maż-żona urbana ta' Santiago. Fl-2005, l-Istitut Nazzjonali tal-Istatistika inkluda għall-ewwel darba fiż-żona urbana ta 'Santiago il-komun ta' Padre Hurtado, fil-provinċja ta 'Talagante, flimkien ma' xi territorji li jmissu mal-belt li jappartjenu għall-komuni ta 'Pirque u San José de Maipo. Fl-għaxar snin ta 'wara, it-tkabbir tal-belt lejn it-tramuntana espandiet iż-żona urbana lejn il-provinċja ta' Chacabuco. Għaċ-ċensiment tal-2017, l-INE żied bħala parti mill-konurbazzjoni iż-żoni ta’ Valle Grande, Chicauma u Estación Colina fil-komun ta’ Lampa, u Las Canteras u Chamisero fil-komun ta’ Colina, minbarra l-komun ta’ Peñaflor, fil-provinċja ta’ Talagante.
Komuni ta’ Greater Santiago/Greater Santiago comune/Comuna del Gran Santiago
De acuerdo al Instituto Nacional de Estadísticas, el Gran Santiago tiene una extensión de 83 789 hectáreas, repartidas entre cuarenta comunas de la Región Metropolitana.2 De estas, veintisiete están completamente urbanizadas y las restantes de manera parcial. Las cuarenta comunas que conforman en la actualidad el Gran Santiago son:
En la provincia de Santiago, la zona urbana contigua de las 32 comunas que la conforman. En la provincia de Chacabuco, parte de las comunas de Colinan 7 y Lampan 8 En la provincia de Cordillera, la totalidad de Puente Alto, la zona urbana de Pirque en la comuna homónima,n 9 y las localidades de La Obra y Las Vertientes, pertenecientes a la comuna de San José de Maipo. En la provincia de Maipo, la comuna de San Bernardo;n 10 En la provincia de Talagante, la comuna de Padre Hurtado y las zonas urbanizadas de la comuna de Peñaflor. Pese a que no existe un consenso oficial al respecto, las comunas se suelen agrupar en siete sectores: norte, centro, nororiente, suroriente, sur, surponiente y norponiente.
Kapitali taċ-Ċili/Capital of Chile/Capital de Chile
Sa mill-fondazzjoni tagħha, Santiago kienet il-belt ewlenija taċ-Ċili. Matul iż-żminijiet kolonjali, il-gvernatur tar-Renju taċ-Ċilì żamm ir-residenza tiegħu quddiem il-Plaza de Armas, minkejja l-fatt li Concepción kienet iċ-ċentru ta 'azzjonijiet militari fil-bidu tal-Gwerra ta' Arauco, il-gvernatur qatta' perjodi twal ta 'żmien f'imsemmija belt. It-tieni Udjenza Rjali kellha l-kwartieri ġenerali tagħha fil-belt mill-1609 sal-1810, u reġgħet infetħet matul ir-Rikonkwista (1814-1817).
Bl-indipendenza tal-pajjiż, il-kapital inżammet f'Santiago, fejn ġew stabbiliti l-istituzzjonijiet politiċi l-ġodda. Il-korpi rappreżentattivi tat-tliet fergħat tal-Istat baqgħu f'Santiago minn dak iż-żmien, bl-eċċezzjoni tal-Kungress Nazzjonali, li ltaqa 'f'Valparaíso fl-1828 u ġie trasferit f'dik il-belt fl-1990 sabiex jippromwovi d-deċentralizzazzjoni tal-poter. Minkejja dan, parti tajba mill-attività politika għadha ssir f’Santiago, u għalhekk il-possibbiltà li s-sede tal-Kungress tiġi rritornata fil-kapitali nazzjonali ġiet diskussa f’diversi okkażjonijiet.
Il-maġġoranza l-kbira tas-servizzi pubbliċi nazzjonali u l-istituzzjonijiet tal-Istat għandhom il-kwartieri ġenerali tagħhom f’Santiago, bi ftit eċċezzjonijiet, fosthom il-Kap Kmandant tal-Navy Ċilena, is-Sottosegretarju tas-Sajd u l-Akkwakultura, is-Servizz Nazzjonali tas-Sajd, id-Dwana Nazzjonali. Servizz u l-Kunsill Nazzjonali tal-Kultura u l-Arti, li jinsabu f'Valparaíso, l-Istitut tal-Forestrija, f'San Pedro de la Paz; u l-Istitut Antartiku Ċilen, f'Punta Arenas.
F'Santiago hemm il-Palazz tal-Qrati tal-Ġustizzja ta' Santiago, bini li fih il-Qorti Suprema tal-Ġustizzja taċ-Ċili, il-Qorti tal-Appell ta' Santiago u l-Qorti Marzjali tal-Armata, l-Air Force u l-Carabineros. Hija tinsab fil-komun ta 'Santiago, fit-triq Compañía, bejn Morandé u Bandera, quddiem il-pjazza Montt Varas.
Simboli ta' Santiago/Santiago symbols/Simbolos de Santiago
Santiago irċieva t-titlu ta’ belt fit-12 ta’ Frar, 1552 mill-Imperu Spanjol; B’dan it-titlu, il-belt kellha bżonn stemma li tirrappreżenta l-unuri mogħtija mill-monarkija. Għalhekk, l-Imperatur Carlos V ta l-arma korrispondenti lill-belt fil-5 ta’ April tal-istess sena. Iċ-ċertifikat li ta l-unur qal: [...] peress li Alonso de Aguilera, Avukat Ġenerali tal-provinċji taċ-Ċilì, f'isem il-belt ta' Santiago, [...] u talabna li f'isem l-imsemmi, li b'konformità ma' dak imsemmi hawn fuq nibagħtu sinjali minn armi lill-imsemmija belt, skond kif kellhomhom l-ibliet u l-irħula l-oħra ta’ l-Indji tagħna jew kif kienet il-grazzja tagħna; U Aħna, b’osservanza ta’ dak imsemmi qabel, kellna għall-ġid, u b’dan nagħtu, irridu u ordnaw li issa u minn issa ‘l quddiem l-imsemmija belt ta’ Santiago ikollha u jkollha bħala armi magħrufa tarka li għandha iljun ta’ il-kulur tagħha fuqha., bis-sejf vojt tiegħu f’idu f’għalqa tal-fidda u 8 arzella tad-deheb fuq għalqa blu bħala l-bordura, kif inhi miżbugħa u dehret hawn, fuq tarka bħal din; Liema qal armi nagħtu lill-imsemmija belt bl-armi u l-munita tagħha. Digriet Irjali ta’ Karlu I ta’ Spanja, 1552.
Din it-tarka ntużat fi żmien l-era kolonjali, iżda matul is-seklu 19 tilfet l-użu u fl-1863 ġiet adottata emblema ġdida, li kienet tikkonsisti f’arma li kien fiha għoljiet fin-nofs ta’ fuq u għalqa ċelebri fin-naħa t’isfel tagħha li kienet tirrappreżenta. il-baħar, jippreżenta fiċ-ċentru banda bil-kelma "Mapocho"; l-emblema kellha xebh notorji mat-tarka tal-muniċipalità ta 'Los Andes. Kien hemm ukoll bosta varjanti tat-tarka, li fihom xi kuluri ġew mibdula, il-qasam t’isfel kien mibdul għal dehra panoramika tal-belt, jew ġew miżjuda kuruni tar-rand fuq iż-żewġ naħat tat-tarka u anke stilla fit-tarf ta’ fuq tagħha. Din it-tarka kienet se ddum sas-sena 1913, is-sena li fiha reġgħet ġiet adottata t-tarka ta’ oriġini Hispanika. Aktar tard, kienet tiġi adottata bandiera komposta minn żewġ strixxi vertikali blu u deheb li fuqha tkun imposta l-arma.
Bl-espansjoni tal-belt u d-diviżjoni sussegwenti tagħha f'komuni, adottaw l-emblemi tagħhom stess, u ħallew l-użu kemm tat-tarka kif ukoll tal-bandiera, għall-belt u l-komun ta 'Santiago.
Demografija/Demography/Demografía
Skont id-dejta miġbura fiċ-ċensiment tal-2017 li sar mill-Istitut Nazzjonali tal-Istatistika (INE), il-popolazzjoni li kienet tifforma ż-żona metropolitana ta’ Santiago laħqet 6,257,516 abitant, ekwivalenti għal 35.6% tat-total nazzjonali u 87 98% tal-abitant. it-total reġjonali.n 2 Din iċ-ċifra tirrifletti t-tkabbir kbir fil-popolazzjoni tal-belt matul is-seklu 20: fl-1907 kien hemm 383,587 abitant, 1,010,102 fl-1940, 2,009,118 fl-1960, 3,899,619 fl-1960, 3,899,619 f’1907, 400,102 fl-1940, 3,899,619 fl-1960, 3,899,619 fl-1907, 400,102 fl-1940.
It-tkabbir ta 'Santiago għadda minn diversi bidliet matul l-istorja tiegħu. Fis-snin bikrin tagħha, kellha rata ta 'tkabbir ta' 2.68% fis-sena sas-seklu 17, sussegwentement niżlet għal ċifri ta 'inqas minn 2% fis-sena sal-bidu tas-seklu 20. F’nofs dak is-seklu kien hemm splużjoni demografika li tista’ tiġi spjegata mill-fatt li, bħala l-kapitali, assorbiet suċċessivament il-migrazzjoni mill-kampijiet tal-minjieri fit-Tramuntana taċ-Ċilì matul il-kriżi tas-snin tletin u l-popolazzjoni ġejja minn żoni rurali bejn il- 1940s u 1960s, prinċipalment. L-ammont kbir ta’ migrazzjoni miżjuda mar-rata għolja ta’ fertilità f’dak iż-żmien kienu riflessi f’ċifri tat-tkabbir annwali li laħqu l-4.92% bejn l-1952 u l-1960. Madankollu, mill-aħħar ta’ dak is-seklu, iċ-ċifri tat-tkabbir reġgħu tnaqqsu, laħqu 1.35% fl-1960. bidu tas-snin 2000. Bl-istess mod, id-daqs tal-belt kiber b'mod kostanti. L-20,000 ettaru koperti minn Santiago fl-1960 irduppjaw qabel l-1980 u fl-2002 laħqu 86,778 ettaru. Għalhekk, id-densità tal-popolazzjoni f'Santiago kienet 6255.9 ab/km² fl-2002.
Il-popolazzjoni ta’ Santiago ilha tixjieħ f’dawn l-aħħar deċennji, kemm minħabba tnaqqis fil-fertilità kif ukoll titjib fil-kwalità tal-ħajja. Skont iċ-ċensiment tal-2017, 11 27.04% tal-irġiel u 24.51% tan-nisa fil-komuni ta’ Santiago kienu taħt l-20 sena, filwaqt li 13.56% u 17.76% kellhom aktar minn 60 sena, rispettivament.96 B’kuntrast, il- iċ-ċifra totali għal dawk taħt l-20 sena fl-1992 kienet 38.04% u għal dawk 'il fuq minn 60, bilkemm 8.86%.
4,313,719 persuna fiċ-Ċilì ddikjaraw li twieldu f'wieħed mill-komuni ta' Greater Santiago skont iċ-ċensiment tal-2002, ekwivalenti għal 28.54% tat-total nazzjonali. Mill-abitanti ta’ Santiago f’dik id-data,n 11 67.6% qalu li twieldu fil-komuni taż-żona metropolitana filwaqt li 2.11% kienu immigranti barranin. grupp: 3.16% ta’ Santiago qiesu lilhom infushom Mapuche, 0.05% Aymara, 0.03% Quechua u 0.02% Rapa Nui.
Distribuzzjoni tal-popolazzjoni/Distribution of population/Distribución de la población
Minħabba l-espansjoni kbira li kellu Santiago, matul l-istorja tagħha, il-popolazzjoni tagħha espandiet il-limiti inizjali tal-belt mill-għolja Santa Luċija għal setturi tal-għoljiet u x-xtut tax-xmara Maipo lejn il-lvant sal-pjanuri ta’ Maipú għal il-punent. Dan ikkawża spostament kostanti taċ-ċentri ewlenin ta 'konċentrazzjoni tal-popolazzjoni miċ-ċentru, li adotta l-istil ta' distrett finanzjarju, lejn il-periferija.
Bħalissa, parti kbira mill-abitanti jinsabu fis-setturi periferali, bil-komuni ta 'Puente Alto u Maipú (l-akbar tnejn fil-pajjiż) għandhom aktar minn 500,000 abitant kull wieħed, filwaqt li La Florida u San Bernardo għandhom aktar minn 300,000. residenti kull wieħed. .96 Komuni bħal Quilicura, fil-majjistral imbiegħed, laħqu rati ta’ tkabbir ta’ aktar minn 20% bejn id-disgħinijiet u l-2000, filwaqt li xi komuni ċentrali bħal Pedro Aguirre Cerda, Independencia jew San Joaquín laħqu ċifri negattivi f’dak il-perjodu.
Din it-tendenza, madankollu, naqset fl-aħħar għaxar snin. L-aktar komuni ċentrali esperjenzaw proċessi importanti ta’ densifikazzjoni u vertikalizzazzjoni. Skont iċ-ċensiment tal-2017, il-komun ta’ Santiago saret it-tielet l-aktar popolata fil-pajjiż, b’total ta’ 404,495 abitant,96 li rduppjaw il-popolazzjoni tagħha fi 15-il sena.
Reliġjon/Religion/Religión
Prodott tal-fondazzjoni tagħha minn kolonizzaturi Spanjoli, Santiago kienet għal ħafna snin belt profondament Kattolika. Fil-fatt, l-isem tal-belt tpoġġa f’ġieħ Santiago el Mayor, wieħed mit-tnax-il appostlu u patrun ta’ Spanja. Bħal f’partijiet oħra tal-pajjiż, il-Kattoliċiżmu baqa’ b’saħħtu sal-bidu tas-seklu 20, meta s-sekularizzazzjoni tal-istat naqqset il-poter tiegħu fil-livell nazzjonali. Anke jekk tibqa’ r-reliġjon ewlenija fil-belt, matul is-snin tilfet l-art minħabba d-dħul ta’ diversi kurrenti Protestanti, u t-tkabbir tal-agnosticism u l-ateism. L-Arċidjoċesi ta’ Santiago de Chile, inkarigata minn Monsinjur Celestino Aós Braco, teżerċita ġurisdizzjoni ekkleżjastika Kattolika f’35 mill-40 komun ta’ Greater Santiago; il-bqija huma taħt il-prelatura tad-djoċesi ta’ San Bernardo.
Skont l-aħħar ċensiment, 67.91% tar-residenti ta’ Santiago ta’ aktar minn 15-il sena ddikjaraw li huma Kattoliċi. Dan il-perċentwal jiżdied l-aktar fil-komuni bi dħul ogħla (Pirque jilħaq 81.8% u Vitacura, 77.92%), filwaqt li jonqos f’dawk bi dħul aktar baxx, b’minimu ta’ 57.84%, f’La Pintana. Dan huwa spjegat prinċipalment miż-żieda kbira fil-membri tal-knisja evanġelika, li magħha jaderixxu 13.20% tar-residenti ta’ Santiago u li għandha l-massimu ta’ segwaċi tagħha f’La Pintana, bi 23.82%; Min-naħa l-oħra, fil-Providenza jirrappreżentaw biss 3.68% tal-popolazzjoni.
Denominazzjonijiet reliġjużi importanti oħra huma x-Xhieda ta’ Jehovah b’1.18%, il-Mormoniżmu b’0.92% u l-Ġudaiżmu b’0.28%, għalkemm f’komuni bħal Vitacura u Las Condes jaqbeż it-2%. L-Iżlam u l-Knisja Ortodossa għandhom rekords ċkejkna, b’0.03% u 0.12% rispettivament, li jikkorrispondu prinċipalment għall-immigranti. 5.51% jiddikjaraw li jappartjenu għal reliġjon oħra, inkluża l-Fidi Bahá'í, li għandha d-disa' tempju dinji tagħha u l-ewwel wieħed mill-Amerika t'Isfel f'Santiago.100 Fl-aħħarnett, 10.85% ta' dawk li għandhom aktar minn 15-il sena ddikjaraw li ma jappartjenu għall-ebda reliġjon. , li tilħaq il-massimu tagħha fil-komuni tal-klassi tan-nofs u ta’ fuq, b’17.60% fil-Providenza.
Ekonomija/Economic/Economía
Il-belt ta’ Santiago hija l-arblu ewlieni tal-iżvilupp ekonomiku fiċ-Ċilì u waħda mill-aktar importanti fl-Amerika Latina. L-aktar ċentri finanzjarji u ċentri tan-negozju importanti tagħha huma Sanhattan, li tinsab bejn il-komuni ta’ Providencia, Las Condes u Vitacura, u Ciudad Empresarial, li tinsab fil-komun ta’ Huechuraba. Skont il-Bank Ċentrali, il-prodott gross domestiku tar-Reġjun Metropolitan fl-2005 kien ta’ 24,461,582 miljun pesos Ċileni (madwar USD 35,380 miljun)101 u kien ekwivalenti għal 43.68% tal-PGD nazzjonali totali u ta’ 46.98% tal-PGD reġjonalizzat nazzjonali. 102 Din iċ-ċifra aġġustata bil-parità tas-saħħa tal-akkwist tiżdied għal USD 91 biljun, li tpoġġiha bħala t-53 belt bl-ogħla dħul, u l-ħames belt fl-Amerika Latina (wara l-Belt tal-Messiku, Buenos Aires, São Paulo u Rio de Janeiro). Sal-2020, il-PGD (PPP) tiegħu jilħaq USD 170 biljun b'rata effettiva ta' tkabbir annwali ta' 4.1%.
79.81% tal-prodott gross domestiku reġjonali ġej mis-settur terzjarju, u jenfasizza li 26.16% tal-PGD joriġina biss bis-saħħa tas-servizzi finanzjarji u kummerċjali u 13.99% minħabba l-kummerċ. L-industrija tipproduċi 19.50% tal-PGD, is-settur agrikolu bilkemm 1.06% u l-minjieri 0.93% prinċipalment minħabba l-minjiera tar-ram Disputada de Las Condes. Rigward il-ġenerazzjoni tal-valur miżjud mis-setturi nazzjonali, f'Santiago 45.22% ta' dak prodott mis-settur industrijali huwa ġġenerat, 42.93% mis-settur tal-kostruzzjoni, 52.22% mis-settur tat-trasport, 64 37% mis-settur kummerċjali u 76.79% mis-settur kummerċjali. settur finanzjarju.
L-istituzzjonijiet ekonomiċi ewlenin tal-pajjiż jinsabu f'Santiago, inkluż il-Borża ta 'Santiago (li l-indiċi tal-istokk ewlieni tagħha huwa l-IPSA), u l-maġġoranza l-kbira tal-kwartieri ġenerali ta' kumpaniji nazzjonali u transnazzjonali. Bis-saħħa tal-iffirmar ta’ ftehimiet ta’ kummerċ ħieles iffirmati mis-snin 2000 mal-Istati Uniti, l-Unjoni Ewropea, iċ-Ċina, il-Ġappun u l-Korea t’Isfel, fost oħrajn, diversi multinazzjonali internazzjonali użaw Santiago bħala pjattaforma biex jidħlu fis-suq tal-Amerika Latina. Skont ir-rivista AméricaEconomía, Santiago hija waħda mill-aqwa bliet biex tagħmel in-negozju fl-Amerika Latina, billi tinsab fl-ogħla pożizzjonijiet f’diversi okkażjonijiet103 u anke fl-2007 marbuta mal-ewwel post ma’ Miami. F’termini ta’ kummerċ, dan ġie spinta bil-ħolqien ta’ diversi ċentri tax-xiri f’diversi żoni tal-kapitali u ż-żieda tas-supermarkets, għalkemm għad-detriment ta’ ħwienet lokali u distretti tax-xiri tradizzjonali bħal Patronato jew Franklin.
Il-kapitali hija wkoll ċentru importanti ta’ żvilupp turistiku fil-livell nazzjonali, billi hija l-portal prinċipali għall-pajjiż permezz tal-ajruport internazzjonali u l-pass trans-Andin ta’ Los Libertadores fil-qrib; it-tnejn jikkonċentraw 55.2 % tan-numru totali ta’ nies li jidħlu fil-pajjiż fis-sena, li huwa ekwivalenti għal 1,119,840 persuna fl-2005.105 Barra minn hekk, id-destinazzjoni turistika nazzjonali ewlenija: studju mis-Servizz Nazzjonali tat-Turiżmu ddetermina li 52.3 % tat-turisti (kemm nazzjonali kif ukoll internazzjonali) kienu ddestinati għall-kategorija "Santiago u l-madwar", li magħha jiżdied 2.9% li jikkorrispondi għal "resorts tax-xitwa", li jinsabu l-aktar fil-lvant tal-kapitali. Fil-livell reġjonali, hemm 221 stabbiliment tal-lukandi b' kapaċità totali ta '9,240 kamra u 17,147 sodda.105 Din iċ-ċifra ilha dejjem tiżdied f'dawn l-aħħar snin, speċjalment fil-medda 'l fuq mill-kategorija ta' 3 stilel minħabba l-istabbiliment ta 'diversi ktajjen internazzjonali.
Is-servizzi bażiċi ilhom prinċipalment f’idejn kumpaniji privati mill-aħħar tas-snin 80 u l-bidu tas-snin 90. Enel Distribución Chile hija responsabbli mid-distribuzzjoni tal-elettriku fi 33 komun ta’ Santiago, filwaqt li fil-komuni ta’ La Pintana, El Bosque, San Bernardo, Puente Alto u ż-żona tan-Nofsinhar tar-Reġjun Metropolitan huma moqdija mill-General Electricity Company, CGE, iż-żewġ kumpaniji elettriċi moqdija mis-Sistema Interkonnessa Ċentrali. F’termini ta’ servizz ta’ ilma tax-xorb u drenaġġ, jispikka Aguas Andinas, proprjetà tal-Grupp Agbar, is-sussidjarji tiegħu u l-kumpanija muniċipali SMAPA, li tkopri Maipú u l-madwar. Metrogas hija responsabbli mid-distribuzzjoni tal-gass naturali li ġej prinċipalment min-nofsinhar tal-Arġentina permezz tal-pipeline tal-gass GasAndes.
Kultura u soċjetà/Culture and society/Cultura y sociedad
Wirt u monumenti/Heritage and monuments/Patrimonio y monumentos
Fiż-żona metropolitana ta 'Santiago, hemm 174 sit ta' wirt taħt il-kustodja tal-Kunsill tal-Monumenti Nazzjonali, fosthom monumenti arkeoloġiċi, arkitettoniċi u storiċi, kif ukoll distretti u żoni tipiċi. Minn dawn, 93 jinsabu fi ħdan il-komun ta’ Santiago, meqjus bħala ċ-ċentru storiku tal-belt.108 Għalkemm l-ebda monument ta’ Santiago ma ġie ddikjarat Sit ta’ Wirt Dinji mill-Unesco, tlieta diġà ġew proposti mill-gvern Ċilen: is-santwarju tal-El. L-għolja ta’ Plomo, il-knisja u l-kunvent ta’ San Franġisk u l-palazz ta’ La Moneda.
Fiċ-ċentru ta’ Santiago hemm diversi bini mibni fi żmien id-dominazzjoni Spanjola u li, fil-biċċa l-kbira tagħhom, jikkorrispondu għal tempji Kattoliċi, bħall-Katidral Metropolitan jew il-knisja diġà msemmija ta’ San Francisco. Bini ieħor ta’ dak iż-żmien huma dawk li jinsabu fuq il-ġnub tal-Plaza de Armas, bħall-kwartieri ġenerali tal-Qorti Rjali, l-Uffiċċju Ċentrali tal-Posta jew il-Casa Colorada.
Matul is-seklu 19 u l-miġja tal-indipendenza, bdew jinbnew xogħlijiet arkitettoniċi ġodda fil-kapitali tar-repubblika żagħżugħa. L-aristokrazija bniet palazzi żgħar għall-użu residenzjali, l-aktar fl-inħawi tal-viċinat tar-Repubblika, u li huma ppreservati sal-lum. Ma’ dan hemm strutturi oħra li adottaw kurrenti artistiċi mill-Ewropa, bħall-Club Hípico de Santiago, id-djar ċentrali tal-Università taċ-Ċili u l-Università Kattolika, l-Istazzjon Ċentrali u l-Istazzjon Mapocho, is-Suq Ċentrali, il-Librerija Nazzjonali , il-Mużew tal-Belle Arti u l-viċinat ta’ Pariġi-Londra, fost oħrajn.
Diversi żoni ħodor fil-belt fihom diversi siti ta 'wirt ġewwa u madwarhom. Fost l-aktar importanti huma l-fortifikazzjonijiet tal-għolja Santa Luċija, is-santwarju tal-Verġni Marija fuq il-quċċata tal-għolja San Cristóbal, il-kripti lussużi taċ-Ċimiterju Ġenerali ta 'Santiago, il-Park tal-Foresti, il-Park O'Higgins u l-Quinta. Park normali.
Attivitajiet kulturali u divertiment/Cultural activities and entertainment/Actividades culturales y entretenimiento
Il-kumpaniji ewlenin tat-teatru jinsabu f’Santiago, li jospitaw diversi xogħlijiet nazzjonali u internazzjonali, u li jilħqu l-akbar espressjoni tagħhom waqt il-Festival Internazzjonali ta’ Santiago a Mil, li ilu jsir kull sajf mill-1994.110.
Biex isiru diversi avvenimenti kulturali, artistiċi u mużikali, hemm diversi postijiet, inklużi ċ-Ċentru Kulturali Estación Mapocho, iċ-Ċentru Kulturali Matucana 100, iċ-Ċentru Kulturali Gabriela Mistral, iċ-Ċentru Kulturali Palacio de La Moneda, il-Movistar Arena u t-Teatru Caupolican. Min-naħa l-oħra, għall-preżentazzjonijiet tal-opra, ballet u mużika klassika, jispikkaw it-Teatru Muniċipali ta’ Santiago, li jinsab fil-qalba tal-belt, u t-Teatru Muniċipali ta’ Las Condes.
Fil-kapitali hemm diversi swali taċ-ċinema, li jagħtu total ta’ aktar minn 49,000 post,111 li magħhom jiżdiedu ċentri ta’ projezzjoni taċ-ċinema tal-arti. F'dawn l-aħħar snin, saru diversi festivals tal-films fil-belt, l-aktar prominenti huwa l-Festival Internazzjonali tal-Films ta' Santiago, maħluq fl-2005.
Għat-tfal u ż-żgħażagħ hemm diversi ċentri ta’ divertiment, bħall-park tad-divertiment Fantasilandia, iż-Żoo Nazzjonali li jinsab fuq l-għolja ta’ San Cristóbal jew iż-Zoo ta’ Buin fil-periferija tal-belt. Il-kwartieri ta' Bellavista, Lastarria, Brasil, Italia, Plaza Ñuñoa u Avenida Vitacura jikkonċentraw parti kbira mill-nightclubs, ristoranti u bars tal-belt, billi huma ċ-ċentri ewlenin tal-ħajja bil-lejl fil-kapitali. Sabiex jiġi promoss l-iżvilupp ekonomiku tar-reġjuni l-oħra, il-liġi tipprojbixxi l-bini ta’ każinò tal-logħob tal-azzard fir-Reġjun Metropolitan113, iżda fil-qrib hemm il-casinos Enjoy Santiago u l-Monticello Grand Casino, it-tnejn li huma jinsabu eżatt fil-limiti reġjonali tat-Tramuntana u tan-Nofsinhar. , rispettivament, minbarra l-każinò tradizzjonali f'Viña del Mar, 120 kilometru minn Santiago.
Mużewijiet u libreriji/Museums and libraries/Museos y bibliotecas
Santiago hija dar għal numru kbir ta’ mużewijiet ta’ tipi differenti, fosthom it-tliet kategorija “Nazzjonali” ġestiti mis-Servizz Nazzjonali tal-Wirt Kulturali: il-Mużew Storiku Nazzjonali, il-Mużew Nazzjonali tal-Belle Arti u l-Mużew Nazzjonali tal-Istorja.116.
Ħafna mill-mużewijiet jinsabu fiċ-ċentru storiku tal-belt, li jokkupaw il-bini antik ta 'oriġini kolonjali, kif inhu l-każ mal-Mużew Storiku Nazzjonali, li jinsab fil-Palazz tal-Udjenza Rjali. Il-Casa Colorada fiha l-Mużew ta’ Santiago, filwaqt li l-Mużew tal-Arti Kolonjali huwa installat f’ġwienaħ tal-knisja ta’ San Francisco u l-Mużew tal-Arti Prekolombjana jokkupa parti mill-Palazz tad-Dwana l-antik. Il-Mużew tal-Arti, għalkemm jinsab fiċ-ċentru tal-belt, jokkupa bini li nbena fil-bidu tas-seklu 20 speċjalment biex jospita l-imsemmi mużew, u fuq wara tal-bini twaqqaf il-Mużew tal-Arti Kontemporanja. fl-1947, dipendenti fuq il-Fakultà tal-Arti tal-Università taċ-Ċili.
Il-Park tal-Quinta Normal għandu wkoll diversi mużewijiet, fosthom l-Istorja Naturali msemmija hawn fuq, il-Mużew ta’ Artequin, il-Mużew tax-Xjenza u t-Teknoloġija u l-Mużew tal-Ferroviji. Barra minn hekk, qrib il-Quinta Normal hemm, mill-2010, il-Mużew tal-Memorja u d-Drittijiet tal-Bniedem. F'setturi oħra tal-belt hemm diversi mużewijiet, bħall-Mużew Aeronawtiku f'Cerrillos, La Chascona, dar tal-poeta Pablo Neruda fi Providencia, il-Mużew tal-Moda f'Vitacura, il-Mużew Interattiv Mirador f'La Granja u l-Mużew Carmen f'Maipú.
Fir-rigward tal-libreriji pubbliċi, l-aktar importanti hija l-Librerija Nazzjonali li tinsab fil-qalba ta’ Santiago. L-oriġini tagħha tmur lura għall-1813, meta nħoloq mir-Repubblika li bdiet u ġiet trasferita fil-bini attwali tagħha seklu wara, li fih ukoll il-kwartieri ġenerali tal-Arkivji Nazzjonali. Sabiex tiġi pprovduta qrib il-popolazzjoni, jiġu inkorporati teknoloġiji ġodda u jiġu kkumplimentati s-servizzi pprovduti mil-libreriji muniċipali u l-Librerija Nazzjonali, il-Librerija ta’ Santiago ġiet inawgurata fl-2005 fil-viċinat ta’ Yungay.
Edukazzjoni/Education/Educación
Skont iċ-ċifri taċ-ċensiment tal-2002, 89.49% tal-popolazzjoni ta' Santiagon 11 ta' aktar minn 5 snin hija litterata, ftit aktar mill-medja nazzjonali. Meta jqassmu l-popolazzjoni ta’ aktar minn 5 snin abbażi tas-snin ta’ skola, il-maġġoranza (18.87%) għandha 12-il sena filwaqt li 5.39% jaffermaw li ma temmewx mill-inqas sena; Bħala medja, l-abitanti ta’ Santiago għandhom skola ta’ 9.26 snin ta’ studju.97 Bħalissa, kważi l-minorenni kollha bejn l-etajiet ta’ 5 u 18-il sena huma rreġistrati fl-Edukazzjoni Ġenerali Bażika u fl-Edukazzjoni Sekondarja, li jiffurmaw it-tnax-il sena ta’ edukazzjoni obbligatorja stabbiliti fl-2003. mill-Kostituzzjoni. Fi ħdan ir-Reġjun Metropolitan hemm 2,576 stabbiliment urban għall-edukazzjoni preskolastika, primarja u sekondarja, ekwivalenti għal 21.90% tat-total nazzjonali, li minnhom 611 huma proprjetà muniċipali, 1,615 huma sussidjati privatament, 317 huma privati, u 33 huma korporazzjonijiet ta 'amministrazzjoni delegata. .118 F’termini tan-numru ta’ studenti, it-total fil-livell reġjonali fl-2007 huwa ta’ 1,405,200 student tal-edukazzjoni ta’ qabel l-iskola, primarja jew sekondarja.
L-edukazzjoni ogħla Ċilena storikament kienet ikkonċentrata ħafna fil-kapitali Ċilena. Minn żminijiet kolonjali, huwa f’din il-belt tal-Kaptanja Ġenerali fejn ġew installati l-ewwel ċentri ta’ studju universitarji. Fl-1622 bdiet tiffunzjona l-Università ta’ Santo Tomás fil-kunvent tad-Dumnikani, u s-sena ta’ wara l-Ġiżwiti inawguraw is-San Francisco Javier Convictorio, magħruf ukoll bħala Carolino Convictorio. Dan tal-aħħar kien jiffunzjona sat-tkeċċija u t-trażżin tal-Kumpanija. Il-matriċi reliġjuża taż-żewġ istituzzjonijiet inqabżet meta l-Università Rjali ta 'San Felipe inħolqot b'digriet irjali ta' Felipe V tal-1647, li assorbit l-istituzzjoni Dumnikana. Din il-korporazzjoni ħadmet regolarment sal-miġja tal-Indipendenza taċ-Ċilì, meta nħoloq l-Istitut Nazzjonali sabiex jimmodifika l-iskemi tal-edukazzjoni ogħla.
Ir-repubblika li bdiet toħloq fl-1842, taħt l-awspiċi taċ-Ċilen-Venezuelan Andrés Bello, l-Università taċ-Ċili, organizzazzjoni li jkollha rwol preponderanti u esklussiv fl-edukazzjoni ogħla għal aktar minn ħamsin sena. Fl-1848 inħolqot ukoll l-Iskola tal-Arti u Snajja, bħala istituzzjoni ddedikata għall-edukazzjoni teknika. Aktar tard, l-Iskola kienet tifforma n-nukleu ewlieni tal-Università Teknika tal-Istat (fl-1947) u l-Università ta’ Santiago de Chile (fl-1981). Fl-aħħar tas-seklu 19, u minħabba l-attitudni sekulari adottata mill-università statali, l-Arċisqof ta’ Santiago ħoloq l-Università Kattolika fl-1888, li tikkompeti mal-Università taċ-Ċilì għat-taħriġ ta’ studenti ġodda.120 Iċ-ċentralizzazzjoni ta’ Santiago fl-istudji. ogħla ma kienx jinqabeż qabel l-1919, meta l-Università ta 'Concepción ġiet maħluqa fil-belt tal-istess isem, biex taqdi studenti min-nofsinhar tal-pajjiż.
Fl-2005, 49.7% tal-istudenti tal-edukazzjoni għolja madwar il-pajjiż kienu kkonċentrati fir-Reġjun Metropolitan (fejn kważi l-iskejjel kollha jinsabu fiż-żona urbana ta 'Santiago), li hija ekwivalenti għal 663,679 student. Minn dawn, 25.77% jagħmlu dan f’universitajiet tradizzjonali, 44.70% f’universitajiet privati, 19.62% f’ċentri ta’ taħriġ tekniku u 9.91% f’istituti professjonali.121 Fil-belt hemm Id-djar ċentrali tal-universitajiet ewlenin fil-pajjiż jinsabu, ħames minnhom li jappartjenu għall-Kunsill tar-Retturi: Ċili, Santiago, Católica, UMCE u Universidad Tecnológica Metropolitana (UTEM).
Sport/Deporte/Esporte
Soccer/Fútbol/Football/Futebol
L-isport ewlieni pprattikat f'Santiago huwa l-futbol, bħal fil-bqija tal-pajjiż. Fl-1903 twaqqfet l-Assoċjazzjoni tal-Futbol ta’ Santiago, li ġabret flimkien l-ewwel klabbs ta’ dan l-isport. Għalkemm Valparaíso kien il-post ewlieni tal-futbol dak iż-żmien, Santiago beda jikkompeti għall-eġemonija mis-snin 20 u finalment il-kwartieri ġenerali tal-Federazzjoni tal-Futbol Ċilena ċċaqalqu l-kwartieri ġenerali tagħha mill-port għall-kapitali. Mill-104 tournament nazzjonali tal-futbol professjonali li saru mill-1933, tim ta' Santiago rebaħ 84 darba.
Bħalissa, disa’ timijiet minn Santiago jilagħbu fil-futbol professjonali Ċilen, li sitta minnhom jinsabu fl-Ewwel Diviżjoni (Audax Italiano, Colo-Colo, Palestino, Unión Española, Universidad Católica u Universidad de Chile) u tlieta fil-Primera B (Barnechea, Magallanes u Santiago Filgħodu). Colo-Colo, Universidad de Chile u Universidad Católica huma meqjusa bħala t-timijiet ewlenin fil-pajjiż, li jilħqu mhux biss parteċipazzjonijiet importanti fil-kampjonat nazzjonali iżda wkoll f'avvenimenti internazzjonali (bħal Copa Libertadores jew Copa Sudamericana). Fost dawn it-timijiet, is-Superclásico u l-Clásico Universitario huma tradizzjonalment ikkontestati, u flimkien huma l-aktar popolari fil-pajjiż, b’aderenza stmata ta’ 89% tal-popolazzjoni nazzjonali.
Il-post sportiv ewlieni fil-pajjiż huwa l-Istadium Nazzjonali taċ-Ċilì, inawgurat fl-1938, u li b’kapaċità massima ta’ 47,000 spettatur123 huwa l-kwartieri ġenerali tat-tim tal-futbol Ċilen meta jilgħab f’daru. Stadiums importanti oħra huma l-David Arellano Monumental Stadium, il-San Carlos de Apoquindo Stadium, il-Santa Laura Stadium u l-Bicentennial Municipal Stadium ta’ La Florida.
Sport ieħor/Other Sport/Otro deporte/Outro esporte
F'Santiago jiġu pprattikati diversi sports, iżda huma ħafna inqas popolari mill-futbol. Għalkemm il-belt storikament ospitat il-logħbiet tat-tim taċ-Ċilen tat-Tazza Davis (inkluża l-finali tal-1976), f’dawn l-aħħar snin tilfet l-eġemonija tagħha fit-tennis, inkluż it-trasferiment tal-Open taċ-Ċilen għal Viña del Mar fl-2001. għall-basketball, Universidad Católica kienet champion 5 darbiet tad-DIMAYOR. Ir-rodeo Ċilen, b'differenza mill-ibliet iżgħar, ma tantx jiġi pprattikat u r-rodeos jinżammu l-aktar f'żoni rurali ta 'komuni bħal San Bernardo u Maipú jew f'okkażjonijiet rari f'Medaluna Las Condes. Matul il-Festi Nazzjonali, isiru aktar rodeos fl-hekk imsejħa Semana de la Chilenidad. Fir-rigward tal-atletika, l-akbar avveniment li jsir kull sena huwa l-Maratona ta’ Santiago, li tilqa’ madwar 30,000 parteċipant bejn professjonisti u dilettanti, li jipparteċipaw fil-kategoriji tal-Maratona, Nofs Maratona u 10k jogging fit-toroq ta’ Santiago.
Santiago għandu post privileġġjat ħdejn l-Andes għall-iżvilupp tal-isports tax-xitwa. Fil-Grigal tal-belt, inqas minn 35 kilometru 'l bogħod, hemm ir-resorts tax-xitwa ta' El Colorado, Farellones, La Parva u Valle Nevado, dawn tal-aħħar għandhom l-akbar żona skiable fl-emisfera tan-Nofsinhar124 u dar għall-kampjonat dinji organizzat tas-snowboarding. il-FIS. Ċentru ieħor tal-iskijjar, Lagunillas, jinsab fix-Xlokk tal-kapitali iżda huwa iżgħar minn dawk preċedenti.
Avvenimenti sportivi ewlenin
Il-belt ospitat diversi avvenimenti importanti. Il-finali tal-Copa América (1926, 1941, 1945, 1955, 1991 u 2015), il-Kampjonat Dinji tal-Baskitbol tan-Nisa tal-1953, il-Kampjonat Dinji tal-Baskitbol tal-1959, u t-Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-1962 saru f'Santiago. , it-Tazza Davis tal-1976 , il-Kampjonati Dinji tal-Polo tal-1992 u l-2015, it-Tazza tad-Dinja tal-Futbol taż-Żgħażagħ tal-1987 u t-Tazza tad-Dinja tal-Futbol tan-Nisa U-20 tal-2008.
Rigward tournaments multi-sport, Santiago ospita l-Logħob tal-Amerika t'Isfel f'żewġ okkażjonijiet: it-III edizzjoni (1986) u l-edizzjoni X (2014). Rigward il-Logħob Pan Amerikan, il-belt ġiet eletta erba’ darbiet, iżda sal-lum għadha ma setgħetx torganizza l-avveniment. Problemi ekonomiċi u politiċi ġiegħlu r-riżenja tal-avvenimenti tal-1975 u tal-1987, filwaqt li t-II Logħob PanAmerikan tax-Xitwa skedati għall-1993 ġew ikkanċellati mill-PASO minħabba nuqqas ta’ interess mill-parteċipanti u problemi amministrattivi. Bħalissa, Santiago qed jipprepara għall-organizzazzjoni tal-Logħob PanAmerikan tal-2023, wara li ġie magħżul bħala l-post għall-imsemmi avveniment mill-membri tal-PASO.
Trasport
Trasport bl-Ajru/Air Transport/Transporte por Aire
Il-belt ta’ Santiago għandha żewġ tipi ewlenin ta’ konnessjoni ma’ bliet oħra fil-pajjiż kif ukoll mal-bqija tad-dinja: l-ajruport internazzjonali tagħha u n-netwerk nazzjonali tal-awtostradi. It-trasport bl-ajru juża l-Ajruport Internazzjonali Arturo Merino Benítez, li jinsab fil-komun Pudahuel, 13-il kilometru fil-grigal taċ-ċentru tal-belt. L-ajruport, li ġie kkunsidrat f'diversi okkażjonijiet bħala wieħed mill-aktar moderni fl-Amerika Latina, intuża fl-2019 minn 24,630,742 passiġġier, li minnhom 11,000,491 kienu internazzjonali u 13,630,251 domestiċi. Pudahuel ġie inawgurat fl-1967 bħala sostitut għall-antik. L-Ajruport Los Cerrillos, li ħadem bħala ajrudrom sal-għeluq tiegħu fl-2005. Postijiet oħra tat-tluq huma l-Bażi tal-Ajru El Bosque, l-Ajrudrom Muniċipali ta’ Vitacura u l-Ajrudrom Eulogio Sánchez, iżda kważi magħluqa għat-trasport tal-pubbliku
Trasport bejn l-ibliet/Transportation between cities/Transporte entre ciudades
Fir-rigward tal-awtostradi, il-belt tinqasam mit-tramuntana għan-nofsinhar mir-Rotta 5, taqsima tal-awtostrada Pan-Amerikana. Ir-rotta tippermetti l-konnessjoni ta 'Santiago mal-bliet tat-tramuntana tal-pajjiż permezz tal-konċessjoni Autopista del Aconcagua, u man-nofsinhar permezz tal-Autopista del Maipo. L-Autopista del Pacífico (68-CH) hija waħda mill-aktar użati, li tippermetti l-konnessjoni tal-kapital ma' Greater Valparaíso; L-Autopista del Sol (78-CH), intant, tgħaqqad Santiago ma' San Antonio u bliet oħra fuq il-Kosta Ċentrali, filwaqt li l-Autopista Los Libertadores (57-CH) tagħmel dan mal-ibliet ta' San Felipe, Los Andes u Los Libertadores. Pass Internazzjonali.
F'Santiago hemm diversi servizzi ta' xarabank intercity, wieħed mill-aktar mezzi importanti ta' trasport ma' bliet oħra Ċileni; hemm ukoll xi servizzi tal-karozzi tal-linja lejn bliet fil-pajjiżi tal-fruntiera u anke lejn il-Brażil. Dawn is-servizzi huma kkonċentrati fit-terminals ta’ Alameda, Santiago, San Borja u Los Héroes, li jinsabu fiċ-ċentru tal-belt. Fil-każ tat-Terminal ta’ San Borja, hemm ukoll xi rotot tal-karozzi tal-linja, magħrufa bħala “interprovinciales”, lejn oħrajn. bliet fir-Reġjun Metropolitan bħal Talagante, Peñaflor u Melipilla, li f’dawn l-aħħar snin kisbu l-karattru ta’ bliet dormitorji ta’ Santiago.
Is-sistema ferrovjarja Ċilena kellha splendore kbir matul l-ewwel nofs tas-seklu 20, bl-Istazzjon Ċentrali ta 'Santiago bħala l-assi prinċipali tagħha. Madankollu, bħalissa huwa ffukat prinċipalment fuq it-trasport tal-merkanzija lejn il-portijiet ta 'San Antonio u Valparaíso. Għas-servizz tal-passiġġieri, hemm is-servizz tal-vjaġġaturi Tren Nos-Estación Central, li jkopri l-komuni tas-settur ċentrali-nofsinhar ta 'Santiago sa San Bernardo, u s-servizz interurban Tren Rancagua-Estación Central, li għandu bħala d-destinazzjoni tiegħu l-kapitali tal-passiġġieri. Reġjun ta' O'Higgins. Hemm ukoll servizz fuq distanzi twal imsejjaħ Tren Chillán li jgħaqqad ma’ bliet bħal San Fernando, Curicó, Talca u Chillán, fost oħrajn.
Trasport internt/Internt transport/Transporte interno
Santiago jikkonċentra 38.96% tal-flotta tal-vetturi Ċilena sal-2019, b'total ta '2,228,385 vettura, li minnhom 2,197,683 huma motorizzati. 1,553,704 karozza jivvjaġġaw mill-belt, li hija ekwivalenti għal 41.76% tat-total nazzjonali.131 Biex tappoġġja dan il-park enormi, netwerk estensiv ta’ toroq u toroq jestendi madwar Santiago sabiex jipprovdi konnettività lill-komuni differenti li jiffurmaw iż-żona metropolitana.
L-assi prinċipali jikkorrispondi għal Avenida Libertador General Bernardo O'Higgins (magħrufa aħjar bħala Alameda) li tgħaddi mil-Lbiċ għall-Grigal mill-kapitali, u hija wkoll magħmula minn Avenida Los Pajaritos lejn il-punent u minn toroq Providencia u Apoquindo lejn il-punent. L-avenue prinċipali tal-belt hija mqassma minn diversi assi lonġitudinali (mit-tramuntana għan-nofsinhar) bħal General Velásquez, Panamericana, Independencia, Gran Avenida, Recoleta, Santa Rosa, Vicuña Mackenna, Macul u toroq Tobalaba. Flimkien ma' Alameda, assi trasversali oħra li jiffurmaw in-netwerk huma dawk ta' San Pablo, Irarrázaval, Matta, Grecia u toroq Dipartimentali, fost oħrajn. Fl-aħħarnett, l-Avenida Circunvalación Américo Vespucio ddawwar is-settur intern tal-belt, li tiffaċilita l-konnessjoni tad-diversi assi.
Matul is-snin 2000, u sabiex jitjieb it-trasport tal-vetturi f'Santiago, inbnew diversi awtostradi urbani madwar il-kapitali. General Velásquez u s-sezzjonijiet tal-awtostrada Pan-Amerikana li jaqsmu l-belt ġew konvertiti fl-Awtostrada Ċentrali, filwaqt li Américo Vespucio ċeda għall-Vespucio Norte Express, Vespucio Sur u l-awtostradi futuri Vespucio Oriente. Wara t-tarf tax-Xmara Mapocho, inbniet l-awtostrada Costanera Norte, li tikkomunika aktar malajr is-settur tal-grigal tal-kapital mal-ajruport u s-settur downtown. Dawn l-awtostradi kollha konċessjonati, li jammontaw għal 210 km fit-tul, għandhom sistema ta’ pedaġġ ta’ fluss ħieles.
Trasport pubbliku/Public transport/Transporte público
Rigward it-trasport pubbliku, mill-bidu tad-disgħinijiet saru diversi sforzi tal-gvern sabiex issolvi s-sistema kaotika li teżisti fil-belt. F’April 1991, ġew offerti għall-ewwel darba r-rotot tal-karozzi tal-linja sofor (karozzi tal-linja identifikati b’dak il-kulur), li bdew is-servizzi tagħhom fis-16 ta’ Ottubru, 1992. Minkejja dan, is-sistema kellha problemi serji, u għalhekk ġiet imfassla sistema ġdida. sistema tat-trasport, imsejħa Transantiago. Dan il-proġett beda jopera fl-10 ta’ Frar, 2007, u jgħaqqad is-servizzi trunk li jaqsmu l-belt ma’ rotot alimentatriċi lokali, li għandhom sistema ta’ ħlas unifikata permezz tal-bip! Transantiago, madankollu, kellha serje ta' żbalji ta' disinn u implimentazzjoni li għadhom ma ġewx solvuti u pperikolaw is-suċċess tagħha; F’Marzu 2019, is-sistema bidlet isimha, u saret in-Netwerk tal-Mobilità Metropolitana. Fl-2019, aktar minn 5.8 miljun utent użaw is-sistema tat-trasport pubbliku ta’ Santiago, b’total ta’ 1,037 miljun vjaġġ fost it-382 rotta tal-karozzi tal-linja, is-7 linji tal-metro u the commuter train service Nos-Central Station.
Wieħed mill-assi fundamentali tan-Netwerk tal-Mobilità Metropolitana huwa l-Metro ta’ Santiago li, sa mill-inawgurazzjoni tiegħu fl-1975, huwa meqjus bħala wieħed mill-aktar sistemi ta’ trasport effiċjenti u moderni fl-Amerika Latina.136 Kuljum, aktar minn 2.6 miljun ruħ Jivvjaġġaw permezz tas-seba’ tiegħu. linji (1, 2, 3, 4, 4A, 5 u 6), li jestendu għal aktar minn 138 kilometru u 136 stazzjon. Wara l-inawgurazzjoni tal-Linja 3 f’Jannar 2019, huwa mistenni li fl-2026 jintlaħqu l-215 km ta’ estensjoni bil-linji proġettati 7, 8 u 9, flimkien mal-estensjonijiet tal-linji 2, 3 u 4,.
Sistemi oħra ta’ trasport lokali jinkludu s-servizzi ta’ 22,000 taxi —identifikati minn karozzi suwed b’soqfa sofor— u 14,000 taxi kollettiv —bil-karozzerija sewda sħiħa tagħhom u sinjal ta’ identifikazzjoni fuq il-bejt—131 Fir-rigward taċ-ċikliżmu, f’Santiago tista’ ssib roti tal-kiri. , l-ewlenin huma Bikesantiago promossi minn Banco Itaú, Mobike u Bici Las Condes tal-Muniċipalità ta’ Las Condes, flimkien magħha diversi muniċipalitajiet ippruvaw jippromwovu l-użu tar-roti bil-bini ta’ mogħdijiet għar-roti.
Il-valur tat-trasport pubbliku urban jiddependi fuq il-kombinazzjoni tat-tip ta 'trasport magħżul mill-utent, dan huwa kif l-użu tal-karozzi tal-linja (imsejħa wkoll micros) għandu l-inqas spiża fil-ħinijiet kollha. L-ispiża attwali tal-biljett tvarja minn $640 (USD$1) sa $800 (USD$1.2) skont l-iskeda.
Skont rapport li sar minn Moovit f'Lulju 2017, il-ħin medju li n-nies iqattgħu fuq it-trasport pubbliku f'Santiago, pereżempju lejn u mix-xogħol, f'ġurnata tal-ġimgħa huwa ta' 84 minuta, filwaqt li fit-23 % tan-nies iqattgħu aktar minn sagħtejn. kuljum. Il-ħin medju li n-nies jistennew f'waqfa jew stazzjon huwa ta' 15-il minuta, filwaqt li 21% tan-nies jistennew aktar minn 20 minuta kuljum. Id-distanza medja tan-nies tipikament jivvjaġġaw fi vjaġġ wieħed hija 7.4 km, filwaqt li 15% jivvjaġġaw aktar minn 12 km f'direzzjoni waħda.
- Veduta panoramica tal-istazzjon Vicente Valdés fuq il-Linja 4 tal-Metro Santiago.
- Xi taxis fl-Avenida Providencia, Providencia.
- Bikesantiago stazzjon tal-kiri tar-roti.
Sigurtà taċ-ċittadin/Citizen security/Seguridad ciudadana
Sigurtà taċ-ċittadin/Citizen security/Seguridad ciudadana
Bħal fil-bqija tal-pajjiż, is-sigurtà tal-popolazzjoni ta’ Santiago tinsab f’idejn il-Carabineros de Chile, li għandha 55 għassa tal-pulizija madwar il-kapitali flimkien ma’ erba’ għases tal-pulizija tal-forzi speċjali, waħda immuntata, tnejn għall-minuri, waħda għall-familja. affarijiet u sotto-kummissjoni, li huma maqsuma f’ħames prefetturi: Ċentru, Lvant, Punent, Tramuntana, Nofsinhar u Kordillera. Ma’ dawn jiżdiedu l-ħidma tal-Pulizija Investigattiva taċ-Ċilì u s-servizzi tad-diversi aġenziji tal-Power of avukat.
Santiago hija meqjusa bħala waħda mill-ibliet l-aktar sikuri fl-Amerika Latina103 b’rata ta’ omiċidju li skont xi studji tvarja bejn 2 u 6 omiċidji fis-sena għal kull 100,000 abitant. Nazzjonalment, hija s-seba’ bl-inqas rata ta’ vittimizzazzjoni fi ħdan l-akbar 17-il belt. fil-pajjiż, bi 30.1% tal-abitanti għandhom mill-inqas membru wieħed tal-familja tagħhom li kien vittma ta’ serq jew attentat ta’ serq matul l-aħħar sitt xhur, ċifra ta’ 0.5% inqas mill-medja nazzjonali. Meta tqassam din iċ-ċifra skond il-komuni, l-inqas rati jinstabu fil-komuni tas-settur tal-grigal b'Las Condes fuq quddiem b'bilkemm 18%; għall-kuntrarju, il-komuni bl-ogħla rati ta’ vittimizzazzjoni huma Conchalí u El Bosque bi 38.9% u 38.5% rispettivament. Iċ-ċentru tal-belt, sadanittant, għandu rata baxxa ta’ vittimizzazzjoni ta’ 20, 9%, prodott ta’ serq u serq.
Minkejja li hija meqjusa bħala belt "relattivament sigura", il-livell ta 'biża' fil-popolazzjoni kiber b'mod sinifikanti fi żminijiet riċenti. Fl-2007, 22% tal-popolazzjoni tagħha esprimew “biża’ kbira” li jsofru xi tip ta’ reat kontrihom, filwaqt li fis-snin ta’ qabel iċ-ċifri kienu konsiderevolment inqas (fl-2000 kien 13.4% u fl-2005 kien 15%).8 %). Meta mqabbel ma’ bliet oħra fil-pajjiż, il-medja ta’ dan l-indiċi barra l-kapitali hija ta’ 15.9% u din iċ-ċifra hija saħansitra ogħla minn dik tal-bliet bl-ogħla rata ta’ vittimizzazzjoni: Iquique u Talca, li għandhom 37.5% u 35.9% ta’ vittimizzazzjoni, 17.7% u 18.9% biss tal-popolazzjoni rispettiva juru "biża' għoli". Fit-tqassim skond il-komuni, għal darb'oħra l-inqas ċifri huma fis-settur tal-Lvant, b'Ñuñoa b'10%, u l-ogħla f'El Bosque, bi 32.5%. Dan il-grad għoli ta' insigurtà li jinħass mill-popolazzjoni ġie deskritt bħala prodott. tal-lakuni enormi li jiddifferenzjaw l-abitanti tal-belt u r-rwol tal-midja, fost l-oħrajn.
Rigward ir-rati ta’ rappurtar ta’ reati bl-akbar konnotazzjoni soċjali, il-komuni ta’ Santiago għandhom l-ogħla ċifri fil-livell nazzjonali. Il-medja reġjonali hija ta’ 800 ilment għal kull mitt elf abitant (l-ogħla fil-pajjiż) u 11-il komun ta’ Greater Santiago huma fost l-20 bl-ogħla ċifri. Santiago Centro jmexxi l-lista b’rata ta’ 3,646.7 ilmenti, segwit minn Providencia b’2,271.1. Min-naħa l-oħra, ħames komuni taż-żona metropolitana huma fost l-għoxrin li għandhom l-inqas ilmenti: l-inqas hija r-rata ta’ Cerro Navia, li tilħaq 341 ilment għal kull mitt elf abitant, segwita minn Maipú b’352.4,153 Fl-aħħar nett, f’ termini ta’ Għan-numru effettiv ta’ reati, 220,255 persuna nqabdu matul is-sena 2004 (li minnhom aktar minn 83% kienu rġiel) prinċipalment għal reati kontra l-proprjetà bħal serq u serq.
Garrison/Guarnition/Guarnición
Armata taċ-Ċilen/Chile Army/Armada de Chile
Kmandant Kap tal-Armata Ċilena (Santiago) Kmandant Kap tat-II Diviżjoni Motorizzata Reġiment tal-Infanteria Nru 1 "Buin" (Recoleta) Reġiment tal-Artillerija Nru 1 "Tacna" (San Bernardo) Akkademja tal-Gwerra tal-Armata Ċilena (La Reina) Akkademja Politeknika Militari (Ir-Reġina) Skola Militari tal-Liberatur Bernardo O'Higgins (Las Condes) Skola NCO (Maipú) Isptar Militari ta' Santiago (La Reina) Istitut Ġeografiku Militari (Santiago) Mużew Storiku u Militari taċ-Ċili (Santiago)
Navy Ċilena/Chile Navy/Fuerzas Navales de Chile
Stazzjon Navali Metropolitan (Quinta Normal)
Forza tal-Ajru Ċilena/Chile Air Force/Fuerza Aérea de Chile
Kmandant Kap tal-Forza tal-Ajru Ċilena (Cerrillos) Kmandant Kap tat-II Brigata tal-Ajru (Pudahuel) Grupp tal-Avjazzjoni Nru 9 Grupp tal-Avjazzjoni Nru 10 Grupp tat-Telekomunikazzjoni u Sejbien Nru 32 Skola tal-Avjazzjoni Kaptan Manuel Ávalos Prado (El Bosque) L-Ewwel Surġent Adolfo Menadier Rojas Specialty School (El Bosque) Isptar Kliniku tal-Forza tal-Ajru Ċilena (Las Condes)
Midja/Comunication Media/Medios y Comunicaciones
F'Greater Santiago, prattikament is-servizzi ta' komunikazzjoni eżistenti kollha huma disponibbli, minn telefons pubbliċi għal netwerks tal-broadband bla fili. It-telefonija fissa —li l-prefiss tat-telefon tagħha kien in-numru 2 sal-2014, meta ġiet eliminata distanza twila nazzjonali—142 għandha kopertura għal kważi d-djar kollha ta’ Santiago permezz tal-kumpaniji Movistar Chile, VTR, Claro Chile, GTD Manquehue , CMET u Entel Chile, filwaqt li t-telefonija mobbli ( inkarigat minn Movistar Chile, Entel, VTR Móvil, WOM, Claro Chile, Virgin Mobile, Gtd Móvil u Colo-Colo Móvil) esperjenzat tkabbir kbir matul is-snin 2000, u laħaq penetrazzjoni kbira fis-suq. Bl-istess mod, is-servizzi tal-internet espandew b’mod sinifikanti matul l-istess għaxar snin, għalkemm sal-2019 kien hemm komuni f’Greater Santiago fejn il-penetrazzjoni tal-internet kienet għadha baxxa, bħal fil-każ ta’ Cerro Navia fejn konnessjonijiet tal-broadband Il-broadband fiss jilħaq biss 22.7 % tad-djar.
Santiago jikkonċentra kważi l-midja kollha bi preżenza nazzjonali, kemm fuq it-televiżjoni, ir-radju u l-istampa. Televisión Nacional de Chile, Canal 13, Mega, Chilevisión, La Red, TV+ u Telecanal għandhom il-kwartieri ġenerali tagħhom fil-kapitali u fl-istess ħin għandhom bosta stazzjonijiet ripetituri madwar il-pajjiż kollu.144 Fir-rigward tax-xandir bir-radju, f’Santiago hemm ir-radju prinċipali. stazzjonijiet b'kopertura nazzjonali, operati minn diversi konsorzji, inklużi Iberoamericana Radio Chile (ta' PRISA Radio), Grupo Dial (li jappartjenu għal Copesa), 13 Radios (ta' Canal 13), Grupo Bethia u Compañía Chilena de Comunicaciones.
Fil-każ tal-istampa bil-miktub, hija ddominata minn żewġ konsorzji kbar: El Mercurio S.A.P. (li tippubblika l-gazzetta bl-istess isem, Las Últimas Noticias u l-gazzetta ta’ filgħaxija La Segunda) u Copesa (li tippubblika La Tercera). Ma’ dawn jiżdiedu l-Publimetro b’xejn u diversi rivisti u ġimgħa bħal The Clinic.
Stazzjonijiet tat-TV/TV Stations/Estaciones de TV
VHF
2 - Telecanal (Telekanal) 4 - La Red (The Net/The Network/In-Netwerk) 5 - TV+ 7 - TVN Televisión Nacional de Chile (Chilean National Television/Televiżjoni Nazzjonali ta'-Ċili) 9 - Mega 11 - Chilevisión (Ċilevision) 13 - Canal 13 (Channel 13/Kanal 13)
UHF/TVD
24 (13.1) Canal 13 HD (Channel 13 HD/Kanal 13) 26 (26.1) Bío Bío TV (Bio Bio TV) 27 (9.1) Mega HD (Mega HD) 27 (9.2) Mega 2 (Mega 2) 28 (4.1) La Red HD (The Net/The Network/In-Netwerk) 28 (4.2) La Red HD2 (The Net/The Network/In-Netwerk) 29 (5.1) TV+ HD (TV+ HD) 29 (5.2) TV MÁS 2 (TV PLUS 2) 29 (5.3) UCV TV (Università Ċentrali taċ-Ċili TV) 30 (11.1) Chilevisión HD (Ċilevision HD) 30 (11.2) UChile TV (Università taċ-Ċili TV) 31 (2.1) Telecanal HD (TV channel HD/TV network HD/kanal tat-TV HD) 33 (7.1) TVN HD (Chilean National Television/Televiżjoni Nazzjonali ta'-Ċili HD) 33 (7.2) NTV 35 (15.1) Enlace Chile (Chile Link/Link taċ-Ċili) 35 (15.2) Corporación TV (Corporation TV7Korporazzjoni TV) 35 (15.3) Nuevos Comienzos (News Starts/Bidu ġdid) 35 (15.4) Televisión Minera del Norte (Northern Mining Television/Televiżjoni tal-Minjieri tat-Tramuntana) 36 (14.1) TVR 36 (14.2) Tevex 36 (14.3) UNIFE TV 36 (14.4) UESTV 38 (38.1) 38 TV 38 (38.2) CFC TV 38 (38.3) Gracia TV (Grace TV) 40 (25.1) Nuevo Tiempo HD (New Time HD/Ħin ġdid HD) 40 (25.2) Nuevo Tiempo SD (Neew Time SD/Ħin ġdid HD) 40 (25.3) Radio Nuevo Tiempo (New Time Radio/Ħin ġdid Radiju) 50 (50.1) STGO.TV (STGO.TV) 50 (50.2) Radio Usach (Usach Radio/Usach Radju) 51 (21.1) Wapp TV (Wapp TV)
Stazzjonijiet tar-radju/Radios Station/Estaciones de Radio
FM
88.1 MHz Radio Imagina (Radju Immaġina) 88.5 MHz Radio Concierto (Kunċert tar-Radju) 88.9 MHz Radio Futuro (Radju Futur) 89.3 MHz Radio María (Radju Marija) 89.7 MHz Duna FM (Dune FM) 90.5 MHz Radio Pudahuel (Radju Pudahuel) 91.3 MHz El Conquistador FM (The Conquest FM) 91.7 MHz ADN Radio Chile (ADN/DNA Radju Ċili) 92.1 MHz Radio Agricultura (Radio Agriculture/Radju Agrikoltura) 92.5 MHz Radioactiva (Radioactive Radio/Radjuattiv Radiju) 92.9 MHz Radio La Clave (Radju The Key) 93.3 MHz Radio Cooperativa (Koperattiva tar-Radju) 93.7 MHz Radio Universo (Univers tar-Radju) 94.1 MHz Rock & Pop (Rock & Pop) 94.5 MHz Radio Universidad de Santiago (University of Santiago Radio/Università ta' Santiago Radju) 94.9 MHz Radio Azúcar (Sugar Radio/Radju Zokkor) 95.3 MHz Radio Disney (Radju Disney/Disney Radio) 95.9 MHz FM Tiempo (Time FM/Ħin FM) 96.5 MHz Inicia Radio (Start Radio/Start Radiju) 97.1 MHz Radio Corporación (Korporazzjoni tar-Radju) 97.7 MHz Radio Beethoven (Radio Beethoven/Radju Beethoven) 98.1 MHz Radio Carabineros de Chile (Carabineros of Chile Radio/Radju Carabineros ta' Ċili) 98.5 MHz FM Dos (FM Two/FM Żewġ) 99.3 MHz Radio Carolina (Carolina Radio/Radju Carolina) 99.7 MHz Radio Bío-Bío (Bio-Bio Radio/Bio-Bio Radju) 100.1 MHz Radio Infinita (Infinit Radio/Radju Infinit) 100.5 MHz Pauta FM (Linja Gwida FM) 100.9 MHz Play FM (Play FM) 101.3 MHz Corazón FM (Heart FM/Qalb FM) 101.7 MHz Los 40 (The 40/Kollha 40) 102.1 MHz 13c Radio (13c Radju) 102.5 MHz Radio Universidad de Chile (University of Chile Radio/Università taċ-Ċili Radju) 103.3 MHz Tele13 Radio (Tele13 Radju) 104.1 MHz Romántica FM (Romantic FM) 104.5 MHz Radio Armonía (Radio Harmony/Radiju Harmony) 104.9 MHz Radio Colo Colo (Radju Colo Colo) 105.3 MHz Sonar FM (Sound FM)
AM
540 kHz Radio Ignacio Serrano (Radju Ignacio Serrano) 570 kHz Radio Salud (Radio Health/Radju Saħħa) 600 kHz Radio Tiempos Finales (Ħinijiet tat-Tmiem tar-Radju) 660 kHz Radio Divina (Radio Divin/Radju Divin) 690 kHz Radio Santiago (Radju Santiago) 760 kHz Radio Colo Colo (Radju Colo Colo) 820 kHz Radio Carabineros de Chile (Radio Carabineros of Chile/Radju Carabineros taċ-Ċili) 880 kHz Radio Iglesia Universal (Universal Church Radio/Radju Universali tal-Knisja) 930 kHz Radio Nuevo Mundo (Radju tad-Dinja l-Ġdida) 960 kHz Dossil Radio (Radju Dossil) 1000 kHz Radio BBN (Radju BBN) 1140 kHz Radio Nacional de Chile (New World Radio/Radju Nazzjonali taċ-Ċili) 1180 kHz Radio Portales de Santiago (Radio Portals/Radju Portales de Santiago) 1300 kHz Radio Conexiones (Connections Radio/Radju Rumanz) 1330 kHz Radio Romance (Romance Radio/Radju Rumanz) 1380 kHz Radio Plenitud (Fullness Radio/Milja tar-Radju) 1420 kHz Radio Panamericana de Chile (Pan American Radio of Chile/Radju Pan Amerikan ta'-Ċili) 1460 kHz Radio Fe (FE Radio/Radju Fe) 1540 kHz Radio Sudamérica (South America Radio/Radju Amerika t'Isfel) 1600 kHz Radio Nuevo Tiempo (New Time Radio/Radju Ħin Ġdid)
Stampi u Media
- La Moneda's Palace
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- Bellasartes u l-2020.
Ħoloq esterni
- (ES) Belt ta' Santiago
Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Santiago (Ċili) |
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Santiago (Ċili), X'inhi Santiago (Ċili)? Xi tfisser Santiago (Ċili)?
Dan l artiklu dwar il ġeografija huwa nebbieta Jekk trid tista tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l artiklu dejjem skont il konvenzjonijiet tal Wikipedija Santiago hija l belt kapitali taċ Ċili Il belt għandha popolazzjoni ta 6 061 185 persuna sal y 6 254 314 persuna sal Santiago Ċili ĊiliAmministrazzjoniStat sovranĊiliRegion of ChileSantiago Metropolitan Region en Isem uffiċjali Santiago de ChileIsmijiet oriġinali Santiago de ChileKodiċi postali 3580000ĠeografijaKoordinati 33 26 15 S 70 39 00 W 33 4375 S 70 65 W 33 4375 70 65 Koordinati 33 26 15 S 70 39 00 W 33 4375 S 70 65 W 33 4375 70 65Santiago Ċili Santiago Ċili Chile Superfiċjenti 837 89 kilometru kwadruGħoli 575 mFruntieri ma en DemografijaPopolazzjoni 6 257 516 abitanti 2017 Informazzjoni oħraFondazzjoni 1541Kodiċi tat telefon 56 2Zona tal Ħinbliet ġemellati Beijing Sao Paulo Madrid en Ankara Kiev Riga mul Santiago de Queretaro Tunez Manila Buenos Aires Hefei Ateni en Miami Belt tal Messiku en u Brasiliagobiernosantiago cl Jinsabu fuq ix xtut tax Xmara Mapocho Santiago twaqqfet mill konkwistatur Spanjol Pedro de Valdivia taħt l isem ta Santiago de Nueva Extremadura f ġieħ l Appostlu Santiago u b hekk saret il kapitali tal Gvernatur ta Nueva Extremadura fis 7 seklu XVI Bħalissa hija ċ ċentru ekonomiku u amministrattiv tal pajjiz kif ukoll l akbar agglomerazzjoni urbana bl akbar popolazzjoni fil pajjiz Il belt hija dar għall organizzazzjonijiet pubbliċi ewlenin palazz tal gvern il Ġudikatura u serje ta organizzazzjonijiet internazzjonali kummerċjali kulturali u finanzjarji tal pajjiz bl eċċezzjoni tal Kungress Nazzjonali 8 in Navy Nazzjonali is Servizz Nazzjonali tas Sajd Sernapesca u l Ministeru tal Kultura l Arti u l Wirt li jinsabu fil belt ta Valparaiso Huwa wkoll il kwartieri ġenerali tal Kummissjoni Ekonomika għall Amerika Latina u l Karibew Cepal Għalkemm ġeneralment hija maħsuba bħala belt waħda Santiago ma tikkostitwixxix unita amministrattiva waħda izda hija parti mit territorju ta mill inqas 43 komun li minnhom 28 huma kompletament fir raġġ urban u 15 il muniċipalita huma barra minnha izda kollha huma konnessi ħafna permezz ta awtostradi u toroq moderni Ħafna mill metropoli tinsab fil provinċja ta Santiago u partijiet minnha jinsabu f komuni li jappartjenu għal provinċji oħra tar Reġjun Metropolitan dawn huma San Bernardo Calera de Tango Buin Puente Alto Talagante Penaflor Padre Hurtado El Monte u Isla de Maipo Santiago jinsab bejn wieħed u ieħor fil koordinati 33 26 16 S 70 39 01 W f latitudni simili bħal Cape Town u Sydney u f altitudni medja ta 567 m s le m 9 B estensjoni ta 837 89 km 2 Santiago kellu popolazzjoni ta 6 254 314 abitant fl 2017 li kienet ekwivalenti għal 35 6 tal popolazzjoni totali tal pajjiz n 2 Santiago hija s seba zona metropolitana l aktar popolata bil Latin L Amerika ukoll is seba belt l aktar popolata fl Amerika Latina u fl emisfera tan Nofsinhar10 u skont xi stimi waħda mill 50 agglomerazzjoni urbana l aktar popolata fid dinja 11 B aktar minn 6 miljun abitant tagħha hija ċ ċentru urban l aktar popolat fiċ Ċili ferm qabel Greater Concepcion Greater Valparaiso il konurbazzjoni La Serena Coquimbo iz zona metropolitana ta Temuco u Antofagasta li huma l aktar popolati li jmiss Santiago hija regolarment pozizzjonata bħala belt ewlenija fl Amerika Latina fuq numru ta fatturi soċjali ekonomiċi u ambjentali Il kapitali Ċilena hija t tieni l aktar belt kompetittiva fl Amerika Latina qabzet biss minn Sao Paulo 12 n 3 kif ukoll it tielet bl aqwa kwalita tal ħajja it tieni fl Amerika t Isfel u d 90 fid dinja 13 u l aktar sigur fl Amerika Latina Barra minn hekk hija meqjusa bħala belt globali ta klassi Alpha 14 u t 53 belt bl ogħla dħul fid dinja b PDG PPP ta USD 91 biljun fl 2005 u stima ta USD 160 biljun 2020 15 Bl istess mod fl 2012 kienet ikklassifikata bħala t tielet l aktar belt tal Amerika Latina kompetittiva ukoll it tielet fl Amerika t Isfel u t 68 fid dinja 16 17 u fl 2013 kienet ikklassifikata bħala l iktar belt intelliġenti fir reġjun 18 Fl aħħarnett skont studju Kif irrappurtat mill Economist Intelligence Unit Santiago tkun it tieni l aqwa belt tal Amerika Latina fejn tgħix wara Buenos Aires StorjaIl fondazzjoni ta Santiago pittura taz zejt ta Pedro Lira 1888 Ix xogħol juri lil Pedro de Valdivia jipproklama t twaqqif tal belt fit 12 ta Frar 1541 Skont investigazzjonijiet arkeoloġiċi huwa maħsub li l ewwel gruppi umani stabbilixxew fil baċir ta Santiago madwar ix X millennju QK C 21 Dawn il gruppi kienu prinċipalment nomadi tal kaċċaturi u li jiġbru li vvjaġġaw mill kosta għall intern biex ifittxu guanacos matul l istaġun Andin tat tidwib tas silġ Madwar is sena 800 tal era tagħna l ewwel abitanti sedentarji bdew joqgħodu minħabba l formazzjoni ta komunitajiet agrikoli ħdejn ix Xmara Mapocho prinċipalment ta qamħ patata u fazola u d domestikazzjoni tal auquenidos taz zona kollha Il bliet stabbiliti fiz zoni kienu jappartjenu għal gruppi Picunches isem mogħti miċ Ċileni jew Promaucaes isem mogħti mill Incas suġġetti għall Imperu Inca mill aħħar tas seklu 15 sal bidu tas seklu 16 L Incas stabbilixxew xi mitimaes fil wied dak ewlieni installat fiċ ċentru tal belt attwali fortizzi bħall Huaca de Chena u s santwarju ta Cerro El Plomo 21 Iz zona kienet isservi bħala bazi għall ispedizzjonijiet tal Inka lejn in nofsinhar u bħala junction tat toroq tal Camino del Inca Wara li ntbagħat minn Francisco Pizarro mill gvernatorat ta Nueva Castilla u għamel vjaġġ twil minn Cuzco il konkwistatur Extremaduran Pedro de Valdivia wasal fil wied ta Mapocho fit 13 ta Diċembru 1540 L ospiti ta Valdivia kkampjaw ħdejn l ilmijiet tax xmara fuq ix xmara għoljiet ta Cerro Tupahue u bil mod beda jistabbilixxi relazzjonijiet mal settlers Picunche li abitaw iz zona u wara Valdivia sejjaħ lill caciques tal wied f parlament fejn spjega l intenzjoni tiegħu li jwaqqaf belt f isem ir Re Carlos I ta Spanja li tkun il kapitali tal gvernatorat tagħha ta Nueva Extremadura Meta raw is superjorita militari Spanjola fuq l Incas kienu aċċettaw u saħansitra rrakkomandaw it twaqqif tal belt fuq gzira zgħira li tinsab bejn zewġ dirgħajn tax xmara ħdejn għolja zgħira msejħa Huelen 22 Fit 12 ta Frar 1541 Pedro de Valdivia waqqaf formalment il belt ta Santiago del Nuevo Extremo l isem uffiċjali tal belt f ġieħ l Appostlu Santiago qaddis patrun ta Spanja ħdejn l għolja Huelen isem ġdid Santa Lucia mir rebbieħ Wara r regoli kolonjali Valdivia fda t tqassim tal belt il ġdida f idejn il bennej Pedro de Gamboa li ddisinja l belt f forma ta checkerboard Fiċ ċentru tal belt iddisinja Plaza Mayor li madwarha ġew magħzula diversi plottijiet għall Katidral il ħabs u d dar tal gvernatur B kollox inbnew tmien blokki mit tramuntana għan nofsinhar u għaxra mil lvant għall punent u kull lott kwart ta blokk ingħata lill settlers li bnew djar tat tajn u tat tiben Madankollu dak li ntqal qabel huwa f kuntrast mal evidenza antropoloġika l allinjament tal Plaza de Armas l għolja Santa Luċija u l għolja El Abanico mat tlugħ tax xemx matul is solstizju tas sajf u l għolja San Cristobal li taqta l profil tal El L għoljiet ta Plomo Littoria matul is solstizju tax xitwa n 4 huwa fatt fiziku konkret u indiskutibbli Li ġibdili l attenzjoni huwa għaliex Valdivia zbalja meta poġġa l Plaza fejn mhux iċ ċentru kellu jpoġġiha fin nofs hekk fil bliet kollha sew ma poġġihx il Plaza diġa Huwa kien jezisti kien jissejjaħ Kancha bħal grawnd tal futbol u kien Inca u qabel l Incas kien diġa settur ċerimonjali minħabba dawn l allinjamenti kalendariċi Bazikament Santiago m għandux 500 sena Santiago għandu 2 000 sena Pedro de Valdivia ma skoprihiex għax kien jaf li kien ġej hawn kien diġa jaf meta telaq minn Cusco li kien hawn belt li kienet ċentru amministrattiv Inca hawn fil Wied Ġie wkoll bħala l assistent tiegħu Pedro Gomez de Don Benito li kien ġie ma Diego de Almagro sitt snin qabel u kien għadda minn Santiago Ir riċerkatur Alexis Lopez Tapia lil El Mercurio Ir riċerkatur Ruben Stehberg mill Muzew Nazzjonali tal Istorja Naturali u Gonzalo Sotomayor mill Universita Andres Bello ġabru l evidenza tal investigazzjonijiet ipprezentati fl 1976 flimkien ma dokumenti storiċi u ma dan ziedu evidenza ġdida li turi li taħt il belt il qadima ta Santiago kien jinstab belt Inca vestige tal okkupazzjoni Tawantinsuyu fil korsijiet tan nofs tax xmajjar Mapocho u Maipo minn Diego de Almagro Il belt Inca ta Mapocho kienet imqabbla skond kitbiet murija fl istudju ma verzjoni oħra tal kapital Inca Cuzco post fejn il minjieri u l agrikoltura b saħħitha Konsegwentement jidher ċar li Pedro de Valdivia ma sabx verament Santiago izda pjuttost vvjaġġa direttament biex jimlaha u jieħu pussess tal belt 2425 Xhur wara Valdivia telaq mas suldati tiegħu lejn in nofsinhar biex ikompli l Gwerra Arauco Santiago tħalla mhux protett li ttieħed vantaġġ minnu mill ospiti indiġeni ta Michimalonco li attakkaw il belt zgħira Fil 11 ta Settembru 1541 il belt ġiet attakkata izda l 55 gwarniġjon Spanjol irnexxielhom jegħleb lill attakkanti Milli jidher ir rezistenza kienet immexxija minn Ines de Suarez koppja minn Valdivia Santiago inbniet bil mod mill ġdid u ta prominenza lill Concepcion li twaqqfet dan l aħħar fejn fl 1556 twaqqfet l Udjenza Rjali taċ Ċili Madankollu il periklu kostanti li ffaċċjat Concepcion min naħa l waħda minħabba l qrubija tagħha mal gwerra u min naħa l oħra għal suċċessjoni ta terremoti devastanti ma ppermettiex it twaqqif definittiv tal Udjenza Rjali f Santiago sal 1607 u affermat mill ġdid ir rwol tagħha bħala kapital Santiago Kolonjali Spanjol Santiago under Spanish colonial empire Santigo bajo el Imperio espanolIl Pont Calicanto fuq ix Xmara Mapocho kien is simbolu ewlieni tal belt ta Santiago wara l inawgurazzjoni tiegħu fl 1779 Minkejja l fatt li Santiago kien se jisparixxi minħabba attakk indiġenu terremot u sensiela ta għargħar il belt bdiet timla malajr Mill 126 blokk iddisinjati minn Gamboa fl 1558 kienu diġa ġew okkupati erbgħin u fl 1580 kollha kemm huma 26 filwaqt li l artijiet fil qrib kienu fihom għexieren ta eluf ta kap tal baqar Fil qasam arkitettoniku beda jinbena l ewwel bini importanti fil belt li enfasizza l bidu tal kostruzzjoni tal ġebel tal ewwel katidral fl 1561 u l knisja ta San Francisco fl 1572 iz zewġ kostruzzjonijiet saru prinċipalment minn adobe u ġebel Battalja ta Maipu 5 ta April 1818 pittura taz zejt ta Mauricio Rugendas Serje ta dizastri kienu jipperikolaw l izvilupp tal belt matul is sekli 16 u 17 terremot fl 1575 epidemija tal ġidri fl 1590 it tifwir tal Mapocho fl 1608 u l 1618 u finalment it terremot tat 13 ta Mejju 1647 fejn mietu aktar minn 600 ruħ u tħallew aktar minn ħamest elef vittma 26 Dawn l avvenimenti ma kinux iwaqqfu t tkabbir tal kapitali tal Kaptanja Ġenerali taċ Ċili fi zmien meta l poter kollu tal pajjiz kien ikkonċentrat madwar Santiago Plaza de Armas Pjanta ta Santiago fl 1824 Kapitali tar Repubblika Capital of the Republic Capital de la RepublicaMappa ta Santiago fl 1895 Fit 18 ta Settembru 1810 ġiet ipproklamata l Ewwel Ġunta Nazzjonali tal Gvern f Santiago fatt li bih beda l proċess ta indipendenza taċ Ċili Il belt li kienet se ssir il kapitali tan nazzjon il ġdid kienet se titħawwad minn diversi ġrajjiet speċjalment minħabba l gwerra li kienet se ssir fil viċinanzi tagħha Għalkemm xi istituzzjonijiet bħall Istitut Nazzjonali u l Librerija Nazzjonali ġew installati fil Patrija l Qadima dawn ingħalqu wara t telfa tal patrijott fil battalja ta Rancagua fl 1814 Il gvern royalist kien idum sa l 1817 meta l Armata tal Andes kisbet ir rebħa fil battalja ta Chacabuco reġa ddaħħal il gvern patrijott f Santiago L indipendenza izda ma kinitx assigurata u l armata Spanjola kisbet rebħiet ġodda u lejn l 1818 marret lejn Santiago izda t tagħbija kienet se titwaqqaf definittivament fil pjanuri tax Xmara Maipo waqt il battalja ta Maipu fil 5 ta April 1818 Mat tmiem tal gwerra Bernardo O Higgins ħa f idejh bħala l ewwel dittatur tal istat il ġdid Ċilen Matul l hekk imsejħa Patria Nueva reġgħu nfetħu l istituzzjonijiet magħluqa u ġie inawgurat iċ Ċimiterju Ġenerali spiċċaw ix xogħlijiet tal kanal ta San Carlos u fil fergħa tan nofsinhar tal Mapocho magħrufa bħala La Canada ingħalaq il passaġġ tal ilmijiet jibdluha fi promenade miksija bis siġar magħrufa bħala l Alameda de las Delicias Zewġ terremoti ġodda laqtu l belt wieħed fid 19 ta Novembru 1822 u ieħor fl 20 ta Frar 1835 Dawn iz zewġ ġrajjiet izda ma zammewx lill belt milli tkompli tikber malajr fl 1820 kellha 46 000 abitant 26 fl 1854 il belt popolazzjoni kienet 69 018 abitant u fiċ ċensiment 1865 kien abitant 115 337 Chimba grazzi għad divizjoni tal proprjetajiet qodma ezistenti fiz zona Dan l izvilupp periferali ġdid ikkawza t tmiem ta l istruttura tradizzjonali ta checkerboard li rregola ċ ċentru tal belt Il belt tas seklu 19Il Plaza de Armas fl 1906 Arms Square Plaza de Armas Matul l hekk imsejħa Repubblika Konservattiva inħolqu diversi istituzzjonijiet l aktar ta natura edukattiva bħall Universita taċ Ċili u l Quinta Normal de Agricultura Il kanali li kienu għaddejjin mill belt għall evakwazzjoni tad drenaġġ sparixxew ċedew lis sistema tad drenaġġ li magħha ġew mizjuda l ewwel netwerks ta gass ilma tax xorb u dawl pubbliku u fl 1851 ġiet stabbilita l ewwel sistema ta telegrafija ma Valparaiso Madankollu ġrajja traġika ġabet il belt f luttu meta aktar minn 2 000 ruħ mietu fin nar fil Knisja tal Kumpanija fit 8 ta Diċembru 1863 Impuls ġdid fl izvilupp urban tal kapital seħħ matul l hekk imsejħa Repubblika Liberali u l amministrazzjoni tas sindku tal belt Benjamin Vicuna Mackenna li fost ix xogħlijiet ewlenin tiegħu kien hemm it tiswir mill ġdid tal għolja Santa Luċija li għaddiet minn zibel mizbla f park imzejjen b xogħlijiet arkitettoniċi neoklassiċi il ħolqien ta triq li ddawwar il belt li dak iz zmien kellha estensjoni simili għall komun attwali ta Santiago u t tibdil mill ġdid tal Alameda Din l avenue kienet ikkonsagrata bħala l arterja ċentrali tal belt grazzi għall izvilupp ta diversi palazzi zgħar mibnija mill oligarkija li bbenefikaw mill ispluzjoni ekonomika li ġejja mit tħaffir tar ram u tas salpitru Ħafna mix xogħlijiet urbani ewlenin kienu ffinanzjati minn kontribuzzjonijiet volontarji minn residenti illustri li enfasizzaw xogħlijiet bħat Teatru Muniċipali il Klabb Ekwestri jew il Park attwali O Higgins mibni mill filantropu Luis Cousino fl 1873 Il belt malajr saret iċ ċentru ewlieni tas sistema ferrovjarja Ċilena il mezz ewlieni tat trasport għal aktar minn seklu L ewwel ferrovija waslet fil belt fl 14 ta Settembru 1857 u fl 1884 ġie inawgurat l Istazzjon Ċentrali ta Santiago Elf vettura privata u ħames mitt vettura tal kiri iċċirkolaw f Santiago madwar dawk is snin u 45 000 ruħ uzaw it tramm kuljum L ewwel telefons ġew installati matul is snin tmenin u f inqas minn għaxar snin kien hemm aktar minn 1 200 linja Diġa fl aħħar tas seklu inbnew sistemi ta ġbir tal ilma tax xita biex jipprevjenu l għargħar fiċ ċentru u kienu jibdew ix xogħlijiet ta kanali ta Mapocho li għalihom kien meħtieġ it twaqqigħ tal cutwaters u l Pont Calicanto li seħħ fl 10 ta Awwissu tal 1888 Sa dak iz zmien Santiago kellu popolazzjoni qrib 256 000 abitant mifruxa fuq erja ta 3 766 ettaru Ħafna minn dawn l abitanti kienu jgħixu f distretti foqra eskluzi mill izvilupp urban promoss mill oligarkija barra l fruntieri tal belt kif ukoll fil viċinat tal punent ta Yungay u Chuchunco Spluzjoni tal popolazzjoni Population explosion Explosion demograficaVeduta ta Ahumada fiċ ċentru tal belt lejn l aħħar tas snin għoxrin Fl aħħar tal 1920 iċ ċensiment stmat popolazzjoni f Santiago ta 507 296 abitant li kienet ekwivalenti għal 13 6 tal popolazzjoni totali tal pajjiz Din iċ ċifra kienet tirrapprezenta zieda ta 52 47 fir rigward taċ ċensiment tal 1907 jiġifieri tkabbir annwali ta 3 3 kwazi tliet darbiet aktar miċ ċifra fil livell nazzjonali Dan it tkabbir huwa spjegat prinċipalment bil wasla ta bdiewa min Nofsinhar li ġew jaħdmu fil fabbriki u l ferroviji li kienu qed jinbnew Madankollu dan it tkabbir kien esperjenzat fil periferija u mhux fiz zona urbana nnifisha In nisa jippreparaw qsari komuni fl 1932 F dawn is snin iċ ċentru tal belt ġie kkonsolidat bħala lokal purament kummerċjali finanzjarju u amministrattiv bit twaqqif ta diversi portali u bini madwar Calle Ahumada u l Kwartier Ċiviku fil viċinanza immedjata tal Palacio de La Moneda Dan l aħħar proġett kien ifisser il bini ta diversi binjiet modernisti għat twaqqif tal uffiċċji tal ministeri u servizzi pubbliċi oħra 31 li ta l bidu tal bidu għall bini ta bini medju Min naħa l oħra l abitanti tradizzjonali taċ ċentru bdew jemigraw barra mill belt lejn setturi aktar rurali bħal Providencia u Nunoa li laqgħu l oligarkija u l immigranti Ewropej professjonali u San Miguel għall familji tal klassi tan nofs Barra minn hekk fil periferija bdew jinbnew diversi vilel għal membri ta diversi għaqdiet tal unjins ta dak iz zmien Il modernita kibret fil belt bid dehra tal ewwel ċinema l estensjoni tan netwerk tat telefon u l inawgurazzjoni tal Ajruport Los Cerrillos fl 1928 fost avvanzi oħra Veduta tal Alameda fl 1930 Is sentiment ta era ta tkabbir ekonomiku rifless fl avvanzi teknoloġiċi kien f kuntrast qawwi mal klassijiet soċjali aktar baxxi It tkabbir tad deċennji preċedenti nbidel fi spluzjoni tal popolazzjoni mingħajr preċedenti mill 1929 Id Depressjoni l Kbira kkawzat il kollass tal industrija tan nitrat fit Tramuntana u ħalliet 60 000 qiegħda li ziedet it tnaqqis fl esportazzjonijiet agrikoli ammontaw għal qrib 300 000 qiegħda madwar il pajjiz kollu Dawn fil biċċa l kbira tagħhom raw il belt kbira u l industrija b saħħitha tagħha bħala l unika ċans biex jgħixu Ħafna migranti waslu fil belt mingħajr xejn u eluf kellhom jgħixu fit toroq ma setgħux jikru kamra Il mard infirex u t tuberkulozi ħasdu l ħajja ta mijiet ta nies bla dar Il qgħad u l għoli tal ħajja zdiedu b mod sinifikanti filwaqt li s salarji tan nies ta Santiago naqsu Is sitwazzjoni kienet se tinbidel biss diversi snin wara bi boom industrijali ġdid promoss minn CORFO u l espansjoni tal apparat tal istat mill aħħar tas snin 30 F dan iz zmien l aristokrazija tilfet ħafna mill poter li kellha u l klassi tan nofs Magħmula minn negozjanti burokrati u professjonisti kisbet ir rwol ewlieni fil politika nazzjonali F dan il kuntest Santiago jibda jizviluppa lejn il mases filwaqt li l klassijiet għonja għandhom it tendenza li jieħdu kenn fl inħawi ta fuq tal kapitali Għalhekk il promenades antiki tal klassi sinjura bħall Parque Cousino u l Alameda jitilfu l eġemonija quddiem postijiet ta rikreazzjoni popolari bħall Istadium Nazzjonali li tfaċċa fl 1938 il kbir Santiago Greater Santiago Gran SantiagoEstensjoni ta Greater Santiago fl 1965 Fl għexieren ta snin ta wara Santiago kompla jikber bla waqfien Fl 1940 il belt akkumulat 952 075 abitant fl 1952 din iċ ċifra laħqet 1 350 409 abitant u ċ ċensiment tal 1960 ammonta għal 1 907 378 residenti ta Santiago Dan it tkabbir kien rifless fl urbanizzazzjoni tas setturi rurali tal periferija fejn familji ta klassi medja u baxxa ssetiljaw bi djar stabbli fl 1930 iz zona urbana kellha estensjoni ta 6 500 ettaru li fl 1960 laħqet 20 900 u fl 1980 f 38 296 Għalkemm il biċċa l kbira tal komuni komplew jikbru dan kien ikkonċentrat prinċipalment f komuni periferali bħal Barrancas lejn il punent Conchali fit tramuntana u La Cisterna u La Granja fin nofsinhar Il klassijiet baxxi ssetiljaw permezz ta okkupazzjonijiet illegali qbid ta art li l aktar emblematiċi minnhom kienu Poblaciones Recabarren 1947 Zanartu 1947 Los Nogales 1948 u La Victoria 1957 għalkemm Kien hemm ukoll xiri ta siti mis snin tletin u aċċess għal akkomodazzjoni soċjali mibnija mill Istat u l fondi tas sigurta soċjali 32 Fil kaz tal klassi għolja bdew jersqu lejn is settur tal għoljiet ta Las Condes u La Reina Iċ ċentru għall kuntrarju tilef l abitanti u ħalliet aktar spazju għall izvilupp tal kummerċ il banek u l attivitajiet tal gvern Dan it tkabbir seħħ mingħajr ebda tip ta regolamentazzjoni u bdew jiġu applikati biss matul is sittinijiet bil ħolqien ta diversi pjanijiet ta zvilupp għal Greater Santiago kunċett li jirrifletti r realta ġdida ta belt ferm usa Fl 1958 tnieda l Pjan Interkomunali ta Santiago u ppropona l organizzazzjoni tat territorju urban li jistabbilixxi limitu ta 38 600 ettaru urban u semi urban għal popolazzjoni massima ta 3 260 000 abitant il bini ta toroq ġodda bħal Avenida Circunvalacion Americo Vespucio u Pan American Route 5 it twessigħ ta dawk ezistenti u l istabbiliment ta curdoni industrijali Iċ ċelebrazzjoni tat Tazza tad Dinja tal Futbol tal 1962 tat spinta ġdida lix xogħlijiet ta titjib tal belt Fl 1966 il Park Metropolitan ta Santiago inħoloq fuq l għolja ta San Cristobal u l MINVU beda l qerda tal popolazzjonijiet tal callampas u l bini ta djar ġodda bħal San Borja Remodeling li ħdejn inbniet il Bini Diego Portales Fl 1967 ġie inawgurat l Ajruport Internazzjonali l ġdid ta Pudahuel u wara snin ta diskussjoni fl 1969 kien se jibda l bini tal Metro ta Santiago li l ewwel stadju tiegħu kien jibda taħt is sezzjoni tal punent tal Alameda u li kien se jiġi inawgurat fl 1975 Metro kienet issir waħda mill aktar binjiet prestiġjuzi fil belt u fis snin ta wara kienet se tkompli tespandi tilħaq zewġ linji perpendikolari fl aħħar tas sena 1978 It telekomunikazzjoni se jkollha wkoll zvilupp importanti rifless fil bini tat Torri Entel li mill bidu tagħha Kostruzzjoni fl 1975 tkun waħda mis simboli tal kapital li tkun l ogħla struttura fil pajjiz għal zewġ deċennji Wara l kolp ta stat tal 1973 u t twaqqif tad dittatorjat militari l ippjanar urban ma għadda minn bidliet kbar sal bidu tas snin tmenin meta l gvern adotta mudell ekonomiku neoliberali u r rwol tal organizzatur inbidel mill Istat għas suq fl istess ħin ġiet zviluppata l kampanja ta reklamar Give Santiago a place in your heart 1980 li fittxet li tiġġenera kuxjenza ċivika u tgħolli l moral tal abitanti 33 Fl 1979 ġie mmodifikat il pjan regolatorju li testendi r raġġ urban għal aktar minn 62 000 ettaru għall izvilupp tal proprjeta immobbli li kkawza espansjoni ġdida mhux ikkontrollata tal belt li laħqet 40 619 ettaru f estensjoni fil bidu tad disgħinijiet speċjalment fiz zona ta La Florida li fiċ ċensiment tal 1992 saret l aktar komun popolat fil pajjiz bi 328 881 abitant Sadanittant terremot qawwi laqat il belt fit 3 ta Marzu 1985 li għalkemm ikkawza ftit vittmi ħalla bosta vittmi u qered ħafna bini antik Il belt fil bidu tas seklu 21Veduta tad distrett finanzjarju ta Santiago magħruf ukoll bħala Sanhattan madwar l 2013 Bil bidu tat Transizzjoni fl 1990 il belt ta Santiago diġa qabzet erba miljun abitant li preferibbilment għexu fiz zona tan Nofsinhar La Florida kienet segwita fin numru ta abitanti minn Puente Alto u Maipu L izvilupp tal proprjeta immobbli f dawn il komuni u oħrajn bħal Quilicura u Penalolen kien fil biċċa l kbira dovut għall bini ta kumplessi ta djar għall familji tal klassi tan nofs Sadanittant familji bi dħul għoli avvanzaw lejn l għoljiet u l hekk imsejjaħ Barrio Alto lejn il komuni ta La Reina Las Condes Vitacura u Lo Barnechea u wkoll lejn it tramuntana ta Santiago speċifikament lejn il komun ta Huechuraba Min naħa l oħra għalkemm il faqar beda jonqos b mod konsiderevoli baqgħet id dikotomija qawwija bejn il belt globalizzata b saħħitha u l viċinat marġinali mferrxa mal kapitali L espansjoni urbana lejn il periferija kkawzat l estensjoni tal metro ta Santiago lejn il komuni ta Puente Alto u Maipu Iz zona ta Avenida Providencia ġiet ikkonsolidata bħala assi kummerċjali importanti fis settur tal Lvant u lejn id disgħinijiet dan l izvilupp estiz sal Barrio Alto li sar arblu attraenti għall bini ta bini għoli Negozji ewlenin u korporazzjonijiet finanzjarji stabbilixxew lilhom infushom fiz zona u taw lok għal ċentru tan negozju modern b saħħtu magħruf bħala Sanhattan It tluq ta dawn il kumpaniji lejn il Bairro Alto u l kostruzzjoni ta ċentri tax xiri madwar il belt kollha kkawzaw krizi fiċ ċentru storiku li kellha tiġi ivvintata mill ġdid it toroq ewlenin tax xiri tagħha saru passaġġi pedonali bħal Paseo Ahumada u waqqfu t taxxa benefiċċji għall bini ta bini residenzjali li jattiraw prinċipalment adulti zgħazagħ Dimostrazzjoni fi Plaza Baquedano waqt it tifqigħa soċjali F dawn is snin il belt bdiet tiffaċċja sensiela ta problemi ġġenerati mit tkabbir dizordinat esperjenzat It tniġġis tal arja laħaq livelli kritiċi matul ix xhur tax xitwa u saff ta smog nizel fuq il belt li għalih l awtoritajiet kellhom jistabbilixxu mizuri leġizlattivi għall industriji u restrizzjonijiet tal vetturi fuq il karozzi Ma dan ġie mizjud li l estensjoni kbira tal belt ikkawzat il kollass tas sistema tat trasport Il Metro kellha tiġi estiza konsiderevolment billi testendi l linji tagħha u toħloq tliet linji ġodda bejn l 1997 u l 2006 fis settur tax Xlokk filwaqt li fl 2011 ġiet inawgurata estensjoni ġdida għal Maipu li ħalliet il ferrovija metropolitana b tul ta 105 km Fil kaz tal karozzi tal linja is sistema għaddiet minn riforma importanti fil bidu tad disgħinijiet bl hekk imsejħa Yellow Micros u mbagħad fl 2007 bit twaqqif ta pjan ġenerali tat trasport magħruf bħala Transantiago Metropolitan Mobility Network attwali li ffaċċjat sensiela ta problemi li rrizultaw minn implimentazzjoni f daqqa u defiċjenti li ġġenerat effetti mhux favorevoli fuq il ħajja ta kuljum tal abitanti tal kapitali Fis 27 ta Frar 2010 terremot qawwi laqat il kapitali li kkawza diversi ħsarat f bini antik Għalkemm il belt irnexxielha tirkupra malajr il ħsara f xi bini modern qajmet dibattitu dwar l applikazzjoni attwali tal istandards obbligatorji anti sismiċi fil belt Immaġini bis satellita ta Greater Santiago f Ottubru 2014 Wara t terremot Santiago kompla bl izvilupp aċċellerat tiegħu Inbnew diversi awtostradi urbani il Kwartier Ċiviku ġie rinnovat bil ħolqien tal Plaza de la Ciudadania u beda l kostruzzjoni fuq Ciudad Parque Bicentenario għall kommemorazzjoni tal bicentennial tar Repubblika L izvilupp ta bini għoli kompla fis settur tal Lvant li laħaq il qofol tiegħu fil ftuħ tas skyscrapers Titanium La Portada u Gran Torre Santiago fil kumpless tal proprjeta immobbli Costanera Center Rigward il mobilita l espansjoni tal Metro laħqet 140 km fil bidu tal 2019 u l kostruzzjoni ta tliet linji ġodda hija ppjanata għall għaxar snin ta wara Fl 2021 se jiġi inawgurat it terminal il ġdid tal ajruport internazzjonali u qed jinbnew il ferroviji tal vjaġġi lejn Lampa u Melipilla Barra minn hekk qed jiġi evalwat pjan biex tiġi stabbilita ferrovija ta veloċita għolja li tgħaqqad il kapital ma Valparaiso u Vina del Mar Zewġ awtostradi urbani ġodda Vespucio Oriente u Costanera Central qegħdin fil proċess ta offerti Minkejja l isforzi ta integrazzjoni urbana l inugwaljanza soċjoekonomika u l frammentazzjoni ġeosoċjali jibqgħu tnejn mill aktar problemi importanti kemm fil belt kif ukoll fil pajjiz Dawn il problemi tqiesu bħala wieħed mill fatturi li wasslu għat tifqigħa soċjali sensiela ta protesti massivi li saru bejn l 2019 u l 2020 kontra l gvern ta Sebastian Pinera Għalkemm il protesti kienu trasversali fil pajjiz bdew f Santiago b rizultat taz zieda fin noll tal Metro ta Santiago u kien f din il belt fejn kienu kkonċentrati l akbar dimostrazzjonijiet Il protesti wasslu għal konfront ċivili serju li wassal għal eluf ta arresti u akkuzi ta ksur tad drittijiet tal bniedem 41 42 43 Sadanittant id dimostrazzjonijiet irreġistraw episodji serji ta vjolenza kontra l infrastruttura pubblika u privata li kienet il Metro de Santiago wieħed mill aktar milquta minn dawn l episodji aktar minn nofs l istazzjonijiet tagħha rreġistraw ħsara bosta kienu parzjalment mogħtija n nar u ħdax il xahar biss wara n netwerk reġa lura għall operat normali Ġeografija Geography GeografiaPost Ubication UbicacionIl belt ta Santiago tinsab fl Amerika t Isfel fil koordinati 33 27 00 S 70 40 00 W fil punent tal firxa tal muntanji tal Andes u fit tarf tal Lbiċ tal kontinent Billi jinsab fit 33 parallel tan nofsinhar Santiago jinsab f latitudni simili għall ibliet ta Cape Town fl Afrika t Isfel Perth Adelaide u Sydney fl Awstralja Mendoza Rosario u Buenos Aires fl Arġentina l Urugwaj u l istat ta Rio Grande do Sul fil Brazil Billi tinsab ukoll fis 70 meridjan tal punent il belt tinsab fuq l istess lonġitudni bħat territorju ta Nunavut u l belt ta Quebec fil Kanada l istati ta Maine u Massachusetts fl Istati Uniti Isla Espanola fir Repubblika Dominikana Aruba il Venezwela il Kolombja parti mill istat Amazonas tal Brazil id Dipartiment ta Loreto tal Peru u xi sezzjonijiet tal Arġentina L iskeda tal belt ta Santiago hija rregolata mill ħin uffiċjali taċ Ċili UTC 3 fis sajf u UTC 4 fix xitwa Għalkemm kultant ikun hemm konfuzjoni Santiago mhuwiex il punt tan nofs taċ Ċili jekk jitqies biss it territorju kontinentali huwa r resort Playa Blanca li jinsab fil komun ta Coronel fir reġjun ta Biobio Jekk it territorju nazzjonali jitqies mil limitu tat tramuntana mal Peru sat tarf tan nofsinhar tat Territorju Antartiku Ċilen il punt tan nofs Huwa jinsab f Punta Arenas Ġeoloġija u ezenzjoni Geology and relief Geologia y relieveIl belt ta Santiago tinsab prinċipalment fuq pjanura magħrufa bħala l Baċir ta Santiago Dan il baċin huwa parti mid Depressjoni Intermedja u huwa mdawwar mill firxa Chacabuco lejn it tramuntana il Muntanji Andes fil lvant il Paine Narrows fin nofsinhar u l Muntanji Kostali lejn il punent Bejn wieħed u ieħor dan il baċin għandu tul ta 80 km fid direzzjoni tat tramuntana nofsinhar u 35 km mill lvant għall punent Matul in Neoproterozoic 1 000 Ma kien jezisti s superkontinent Rodinia li beda jifframmenta f mases kontinentali zgħar 750 600 Ma Diġa 550 miljun sena ilu wieħed minn dawn il frammenti Gondwana kien iffurmat Huwa matul dan il perjodu izda li filwaqt li Gondwana kompliet tiġi ffurmata l attivita tettonika tagħha fuq il marġni tal punent fl istess perjodu tad diverġenza tagħha mill kontinent Laurentian li wasslet għall formazzjoni ta dak li llum hu l Oċean Paċifiku wasslet biex il formazzjoni tat Terra Australis Orogen proċess li fih seħħew diversi avvenimenti ta oroġenja matul il Permjan Nofsani 53 Matul dan l oroġenu diversi terranes jizdiedu mat tarf kontinentali bħaċ Chilenia terrane li jagħmel it territorju attwali magħmul minn id dipressjoni intermedja u l cordillera taċ Ċili ċentrali Ezenzjoni tar Reġjun Metropolitan bil belt ta Santiago u l għoljiet ewlenin madwaru Mappa oħra b aktar dettall tista tidher hawn Bil proċessi ta subduzzjoni tal Pjanċa Nazca taħt il Pjanċa tal Amerika t Isfel mibdija fl aħħar tal Paleozoic jibda proċess ta akkrezzjoni fit tarf kontinentali li jifforma l kumplessi ta akkrezzjoni ta fuq tal Paleozoiku mases kontinentali li ġejjin minn qiegħ il baħar jiffurmaw dak li hu n nofs kostali tat tramuntana u ċ ċentru tal pajjiz Ġiet diskussa l oriġini tad dipressjoni intermedja li tagħti spazju liz zona ġeografika fejn tinsab il belt ta Santiago Min naħa l waħda speċjalisti jindikaw li dan ġej mill interazzjoni ġeomorfoloġika tal firxa tal muntanji Andes mal tort San Ramon filwaqt li pozizzjoni oħra tindika li l oriġini prinċipali hija l prodott ta erozjoni differenzjali kkawzata min netwerk tad drenaġġ matul in Neogene l aħħar 10 u 4 miljun sena L evidenza dehret li tappoġġja dan l aħħar argument Mappa tad distribuzzjoni ta terreni u suturi fiz zona ċentrali taċ Ċili u l Arġentina Ġiet diskussa l oriġini tad dipressjoni intermedja li tagħti spazju liz zona ġeografika fejn tinsab il belt ta Santiago Min naħa l waħda speċjalisti jindikaw li dan ġej mill interazzjoni ġeomorfoloġika tal firxa tal muntanji Andes mal tort San Ramon filwaqt li pozizzjoni oħra tindika li l oriġini prinċipali hija l prodott ta erozjoni differenzjali kkawzata min netwerk tad drenaġġ matul in Neogene l aħħar 10 u 4 miljun sena L evidenza dehret li tappoġġja dan l aħħar argument Matul l aħħar miljuni ta snin il ġeomorfoloġija attwali kienet qed tieħu forma Il Glaċjazzjoni Kwaternarja affettwat it topoloġija taz zona ċentrali tal pajjiz u ffurmat morrani fir reġjun 6263 Zewġ perjodi biss ta glaċjazzjoni ġew distinti fil wied tax xmara Maipo u fis sezzjoni Andina quddiem Santiago Bħalissa Santiago tinsab prinċipalment fuq il pjanura tal baċin b altitudni ta bejn 400 metru fiz zoni l aktar tal punent u jilħaq 540 fi Plaza Baquedano 65 jipprezenta xi għoljiet fis settur Cerrillos Iz zona metropolitana ddawwar xi wħud minn dawn l għoljiet tal gzejjer bħal fil kaz ta l għoljiet Santa Lucia l għoljiet Blanco Calan l għoljiet ta Lo Aguirre u Renca li b 800 m s le m huwa l ogħla punt tal belt Lejn il Lbiċ ta Santiago hemm firxa tal blat ta diversi għoljiet tal gzejjer li fihom tispikka l għoljiet Chena Lejn il punent hemm ukoll uħud mill għoli ewlenin tal Medda tal Muntanji Kostali bħall għolja Roble Alto b 2 185 metru ta altitudni iz zona tax Xmara Maipo hija l unika waħda fejn il firxa tal muntanji titlef l altitudni Matul l aħħar deċennji it tkabbir urban espandiet il limiti tal belt lejn is settur tal Lvant jersaq lejn l għoljiet ta l Andini u jgħammar il koni ta ejection ezistenti Anke f zoni bħal La Dehesa Lo Curro u El Arrayan inqabez il barriera ta 1 000 metru ta altitudni 65 Xi għoljiet f altitudni baxxa jinqalgħu mill Andes u jidħlu fil baċin bħall kaz tal muntanji firxa ta Cerro La Piramide u Cerro San Cristobal fis settur tal grigal ta Santiago Il ħsarat ġeoloġiċi prezenti fiz zona huma t tort ta San Ramon u l ħsara ta Los Angeles Infiernillo Il blat prezenti f Santiago huwa prinċipalment Kwaternarju izda hemm ukoll blat mill Kretaċeju ta Fuq formazzjoni ta Las Chilcas u mill Kretaċeju t isfel Lo formazzjoni Prado izda blat plutoniku mill Kretaċeju ta Fuq u mill Kretaċeju Nofsani u t isfel jistgħu jiġu distinti wkoll Lejn il lvant titla l hekk imsejħa Sierra de Ramon firxa ta muntanji ffurmata fl għoljiet tal għoljiet minħabba l azzjoni tal tort Ramon li tilħaq it 3 296 m a s l le m fuq l għolja ta Ramon Għoxrin kilometru aktar lejn il lvant hemm il firxa tal muntanji tal Andes bil meded muntanjuzi u l vulkani tagħha li ħafna minnhom jaqbzu s 6 000 metru l fuq mil livell tal baħar le m u li fiha jibqgħu xi glaċieri L ogħla huwa l vulkan Tupungato b 6 570 m s le m 67 li jinsab ħdejn il vulkan Tupungatito 5 913 m s le m Lejn il grigal jinsab in Nevado El Plomo b 6 070 m a s l le m u l għolja El Plomo b 5 424 m s l m le m 67 Intant fix Xlokk tal kapitali jinsab in Nevado Los Piuquenes 6 019 m a s l le m il vulkan San Jose 5 856 m s le m u l vulkan Maipo 5 323 m s le m Minn dawn il qċaċet kemm Tupungatito kif ukoll San Jose u Maipo huma vulkani attivi Idrografija Hydrography HidrografiaVeduta tax xmara Mapocho dik prinċipali f Santiago Il belt ta Santiago tinsab fil baċin tax xmara Maipo li jkopri erja approssimattiva ta 15 380 km Il kanal ewlieni jitwieled fil firxa tal muntanji fix Xlokk ta Santiago fuq l għoljiet tal vulkan omonimu u jinzel mill firxa tal muntanji fil forma ta canyon magħruf bħala l Cajon del Maipo Tliet kanali tributarji importanti jikkonverġu f din iz zona ix xmara Volcan li titla taħt il vulkan San Jose u għandha xi nixxiegħa sħuna bħal Banos Morales ix xmara Yeso li fil kanal ta fuq tagħha jinsab il ġibjun ta El Yeso li huwa x xorb ewlieni rizerva tal ilma għar Reġjun Metropolitan kollu u x Xmara Colorado Wara li jħalli l għoljiet il Maipo jidħol fil baċin ta Santiago joqrob lejn ir raġġ urban tal belt li jimmarka l fruntiera bejn il komun ta Puente Alto u l komun ta Pirque inkorporat reċentement Sussegwentement ix xmara titbiegħed lejn il Lbiċ li hija ta importanza kbira għall izvilupp agrikolu fiz zoni rurali madwar Santiago biex finalment tkompli t triq tagħha lejn l Oċean Paċifiku li tiċċirkola fil belt ta Llolleo fil V Reġjun ta Valparaiso Madankollu l aktar xmara importanti għall belt hija x Xmara Mapocho li fuq ix xtut tagħha l belt kienet falsifikata fi zminijiet kolonjali Il Mapocho huwa t tributarju ewlieni tal Maipo li jingħaqad miegħu fis settur El Monte fil Lbiċ tal konurbazzjoni wara l vjaġġ twil tiegħu mis sors tiegħu Ix xmara toħroġ mill konfluwenza ta diversi estwarji fiz zona tal Grigal ta l Andes tar Reġjun Metropolitan u aktar tard tinzel lejn il pjanura permezz ta gorges fl għoljiet u tidħol direttament fiz zona tal Lvant tal belt Il Mapocho jaqsam fid direzzjoni tal lvant punent madwar għoxrin komun metropolitan qabel ma jitlaq miz zona Pudahuel u mbagħad jgħaddi minn zoni agrikoli sakemm jilħaq El Monte Ir reġim tax xmara huwa mħallat li jvarja bejn silġ fl ogħla zoni u xita snow fl inqas matul is sena il fluss tiegħu jista jvarja bejn 13 6 m s matul Novembru u 2 3 m s f April Sabiex tkun eqreb l ilma għall izvilupp agrikolu fil baċir matul is seklu 19 inbnew diversi kanali tat tisqija li jgħaqqdu l Mapocho mal Maipo bħall kanal ta San Carlos u l kanal ta Las Perdices Inbnew kanali oħra biex iwasslu l ilma tax xita mill muntanji bħall foss Aguada Klima Clima ClimateIl klima tal belt ta Santiago tikkorrispondi għal klima moderata b xita tax xitwa u staġun niexef fit tul magħrufa aħjar bħala klima Mediterranja kontinentali Csb skont il klassifikazzjoni tal klima Koppen Fost il karatteristiċi klimatiċi ewlenin ta Santiago hemm il konċentrazzjoni ta madwar 80 tax xita matul ix xhur tax xitwa tan Nofsinhar Ġunju sa Awissu u tard fil ħarifa u bidu tar rebbiegħa b bejn 50 u 100 mm b total annwali ta 342 mm Dawn il preċipitazzjoni huma xita minħabba li l livell tas silġ huwa normalment madwar 1800 m s le m fix xitwa u kultant taqa taħt l 1000 m s le m għalhekk il belt hija affettwata biss sporadikament mill borra Fil perjodu bejn l 2000 u l 2017 ġew irreġistrati tlettax il borra u tnejn biss ġew imkejla fis settur ċentrali 2007 u 2017 Ir rikorrenza jew il perjodiċita tal borra li jaffettwaw iċ ċentru ta Santiago joxxilla bejn sena u erba snin izda b varjabbilta għolja L ammont ta borra rreġistrata f Santiago fil 15 ta Lulju 2017 varja minn 3 ċm fi Quinta Normal għal 10 ċm f La Reina Tobalaba Huwa osservat li disgħa minn kull għaxar avvenimenti li rreġistraw borra f Santiago seħħew f kundizzjonijiet kesħin jew newtrali ta La Nina Dan l ammont ta xita jikkuntrasta maċ ċifri għax xhur li jikkorrispondu għal staġun niexef ħafna prodott minn dominju antiċiklun mhux interrott għal madwar seba jew tmien xhur l aktar matul is sajf bejn Diċembru u Marzu F dan l istaġun l ilma li jaqa ma jaqbizx medja ta 4 mm It temperaturi jvarjaw matul is sena u jmorru minn medja ta 20 C matul Jannar għal 8 C matul Ġunju u Lulju Fis sajf Santiago huwa sħun b temperaturi li faċilment jilħqu t 32 C wara nofsinhar bl ogħla livell ta kull zmien ta 38 3 C fis 26 ta Jannar 2019 737475 filwaqt li l iljieli għandhom tendenza li jkunu pjaċevoli u sħan u jonqsu minn 15 Ċ fis sebħ Min naħa l oħra fix xhur tal ħarifa u tax xitwa it temperatura massima ta spiss tinzel taħt l 10 C u anke s 7 C u l minimu jinsab xi ftit taħt iz 2 C bħala medja u saħansitra ta spiss tinzel taħt it 2 C 0 C speċjalment matul il għodu kmieni b livell baxx rekord ta 6 8 C fl 1976 reġistrat f Pudahuel Temperaturi normali rreġistrati bejn l 1969 u l 2017 Temperaturi storiċi sal prezent Il post ta Santiago fi ħdan baċin huwa wieħed mill aktar fatturi importanti tal klima tal belt Il firxa kostali sservi bħala skrin tal klima billi topponi t tixrid tal influwenza tal baħar li tikkontribwixxi għaz zieda fl oxxillazzjoni termali annwali u ta kuljum id differenza bejn it temperaturi massimi u minimi ta kuljum tista faċilment taqbez il 15 C u z zamma ta umdita relattiva baxxa qrib medja annwali ta 70 Barra minn hekk tipprevjeni d dħul ta mases ta arja ħlief għal xi sħab kostali baxx li jippenetra l baċin mill widien tax xmara Ir riħ prevalenti huwa mil Lbiċ b intensita medja ta 20 km h speċjalment matul is sajf peress li l kalma tipprevali fix xitwa Ambjent AmbienteIl Parque Metropolitano de Santiago huwa z zona ħadra ewlenija ezistenti f Santiago u kampjun tat tip ta veġetazzjoni sclerophyll tipika tar reġjun Il belt ta Santiago tinsab f zona ekoloġika tat tip sclerophyll magħrufa bħala l Scrubland Ċilena li ġiet modifikata bil qawwa minħabba l uzu tal art għal skopijiet agrikoli jew espansjoni urbana Dan ipproduċa degradazzjoni u erozjoni mgħaġġla tal ħamrija li ġġenera proċess ta dezertifikazzjoni aggravat bl uzu tal ilma ta taħt l art għall konsum mill bniedem nirien fil foresti u tnixxif ta swamps fost l oħrajn Minkejja dan għad hemm xi fortizzi ta importanza kbira għall bijodiversita bħall Quebrada de la Plata jew il Quebrada de Ramon minbarra z zoni selvaġġi protetti li jinsabu fis setturi interni tal Andes Fi ħdan il belt sadanittant in numru ta zoni ħodor fl 1992 laħaq wiċċ ta 2 686 ettaru pubbliku u 2 625 privat ekwivalenti għal 2 5 taz zona urbana kkonsolidata Meta wieħed iqis dawn iċ ċifri il medja għal kull Santiago kienet ta 5 7 m ta zona ħadra taħt id 9 m rakkomandati mid WHO Madankollu din iċ ċifra llum hija ħafna inqas filwaqt li l belt tikber b madwar 1 000 ettaru fis sena jinħolqu biss 8 ettari ta zoni ħodor Ma dan irridu nzidu l fatt li min numru ta ettari ta spazji ħodor nofshom jikkorrispondu għal għoljiet tal gzejjer li għandhom ftit jew xejn veġetazzjoni Għalhekk skont dawn iz zoni iċ ċifri jkunu qrib 1 5 m ta zoni ħodor għal kull abitant Iċ ċifri juru wkoll varjazzjoni kbira skont iz zona tal belt filwaqt li fis settur tal Lvant jilħaq 20 m għal kull abitant fis settur tan Nofsinhar bilkemm jirnexxielhom jaqbzu l 1 m Veduta panoramica ta Santiago parzjalment miksija minn smog u sħab u mdawra mill Andes u l Medda Kostali Problema ambjentali serja li jbati Santiago tikkorrispondi mat tniġġis tal arja ezistenti L għeluq tal belt jipproduċi l akkumulazzjoni ta saff ta smog fuq il belt mill aħħar deċennji li huwa aggravat matul ix xhur tax xitwa minħabba diversi fenomeni klimatiċi bħall inverzjoni termali u l ħawt kostali u t tnaqqis konsiderevoli ta mases ta arja li tiċċirkola fil baċin Dan mizjud mal kesħa tipika tal istaġun jipproduċi zieda konsiderevoli fil kundizzjonijiet respiratorji l aktar fit trabi u l anzjani li saħansitra tikkrolla s sistema tal kura tas saħħa f Santiago Dan it tniġġis għandu diversi komponenti kimiċi tossiċi bħal SO2 CO O3 u NO2 mizjuda mad diversi tipi ta materja partikulata sospiza 49 prodotta minn sorsi mobbli u 29 minn sorsi fissi Il livelli ta akkumulazzjoni ta dawn is sustanzi huma mkejla minn seba stazzjonijiet ta monitoraġġ tal kwalita ta l arja installati bejn l 1988 u l 1977 madwar il belt85 jissejħu twissija ambjentali pre emerġenza ambjentali u emerġenza ambjentali F dawn l aħħar snin il livelli ta kontaminazzjoni ambjentali naqsu b mod konsiderevoli fl 1989 il livell medju ta materja partikulata respirabbli kien 103 3 mg m filwaqt li fl 2004 iċ ċifra laħqet 60 9 mg m li għadha ferm ogħla mill 50 mg m standard stabbilit mill gvern Fil kaz tal ifjen materja partikulata PM 2 5 iċ ċifri juru tnaqqis minn 68 8 għal 29 3 mg m fl istess perjodu filwaqt li s sitwazzjonijiet ta twissija ambjentali nizlu minn 38 fl 1997 għal 9 fl 2004 il pre emerġenzi minn 37 sa 4 u emerġenzi minn 4 għal xejn Il kanali tal ilma għandhom ukoll gradi għoljin ta kontaminazzjoni prinċipalment minħabba d depozitu ta skart industrijali u drenaġġ Ix xmara Maipo u l foss Aguada huma l aktar kanali milquta izda f dawn l aħħar snin ħarġu diversi inizjattivi biex jitnaqqsu dawn il problemi Inbnew diversi impjanti ta trattament u fl 2006 il kopertura tagħhom diġa laħqet il 75 tad drenaġġ urban 86 Fl aħħarnett il belt tipproduċi ħafna tniġġis tad dawl li affettwa u prattikament għamel impossibbli x xogħol ta diversi postijiet astronomiċi li jinsabu ġewwa mill belt Politika u gvern Politic and government Politica y gobiernoAmministrazzjoni Administration AdministracionIntendanza Metropolitana sede tal gvern tar Reġjun Metropolitan ta Santiago ftit passi mill Palacio de La Moneda B differenza minn bliet kbar u zoni metropolitani oħra fid dinja Santiago m għandux gvern metropolitan inkarigat mill amministrazzjoni tiegħu li bħalissa huwa mqassam fost diversi awtoritajiet li jikkomplika l funzjonament tal belt bħala entita unitarja Bl istruttura territorjali attwali tal pajjiz huwa maqsum fi tliet livelli reġjuni provinċji u komuni izda Santiago ma taqbilx perfettament ma ebda wieħed minnhom Għalkemm ir Reġjun Metropolitan ta Santiago nħoloq fl 1976 biex jiġbor fih zona metropolitana maħluqa sentejn qabel mill provinċja l antika ta Santiago jinkludi sensiela ta bliet il bogħod mill belt ewlenija bħal Melipilla jew Talagante Fil livell provinċjali Greater Santiago jaqbez il limiti tal Provinċja attwali ta Santiago inkluzi dawk ta Cordillera Maipo Talagante u Chacabuco Fil livell komunali il belt hija magħmula minn madwar tletin minn dawn B mod ġenerali zewġ tipi ta korpi huma involuti fl amministrazzjoni tal belt Minn naħa hemm is sebgħa u tletin muniċipalita inkarigati mill amministrazzjoni lokali ta kull komun u mmexxija minn sindku u avzati minn kunsill elett b vot popolari Il persuna responsabbli mill amministrazzjoni superjuri tar Reġjun Metropolitan huwa l Gvern Reġjonali iffurmat mill Gvernatur Reġjonali u l Kunsill Reġjonali elett ukoll b vot popolari barra minn hekk hemm l awtoritajiet maħtura mill President tar Repubblika li huma l Delegat Delegati Presidenzjali Reġjonali u Provinċjali Presidenzjali Evoluzzjoni storika Historical evolution Evolucion historicaBini tal Muniċipalita Illustri ta Santiago Għalkemm oriġinarjament kienet inkarigata mill amministrazzjoni tal belt kollha mill 1891 is setgħat tagħha kienu limitati għall parti l qadima tal belt minħabba l ħolqien ta entitajiet territorjali ġodda Fi zminijiet kolonjali il persuna responsabbli mill amministrazzjoni lokali kienet il Kunsill tal Belt li biddel ismu għal Muniċipalita bil Kostituzzjoni tal 1823 Mill 1833 il belt kollha u l bliet tad dipartiment kienu amministrati mill istess muniċipalita li bdiet jissejjaħ muniċipalita dipartimentali u li kienet ippreseduta mis sindku provinċjali L elezzjoni tal muniċipali 3 sindki u regidores ġiet introdotta fl 1876 Matul is snin u l espansjoni kostanti tal belt id divizjoni tat territorju kienet meħtieġa sabiex tittejjeb l amministrazzjoni u tizdied il parteċipazzjoni lokali fit teħid tad deċizjonijiet Fl 1891 għaddiet il Liġi tal Organizzazzjoni u l Attribuzzjonijiet tal Muniċipalitajiet magħrufa aħjar bħala l Liġi tal Komun Awtonoma li fil kaz ta Santiago stipula l ħolqien ta 10 kostitwenzi magħmula minn bord lokali ta tliet kunsilli muniċipali eletti u li flimkien jiffurmaw il muniċipalita Id Digriet għall Ħolqien tal Muniċipalitajiet definittivament qasam id dipartimenti f muniċipalitajiet ġodda li ġabru flimkien sottodelega waħda jew aktar il bogħod mill kapitali dipartimentali Il muniċipalita ta Santiago kienet magħmula mid distretti ta Santa Lucia Santa Ana Portales Estacion Canadilla Recoleta Maestranza Universidad San Lazaro u Parque Cousino Barra minn hekk inħolqu muniċipalitajiet rurali oħra madwar il belt Nunoa Maipu Colina Lampa u Renca li matul is snin se jkomplu jiġu suddivizi f muniċipalitajiet ġodda Sussegwentement bil Kostituzzjoni tal 1925 il komun ħareġ fiċ Ċili bħala d divizjoni territorjali ta muniċipalita F dan il qafas kostituzzjonali ġdid il komun divizjoni amministrattiva hija ekwivalenti għas sottodelega divizjoni politika Fl 1927 id dipartiment ta Santiago ġie integrat ma dak ta La Victoria li kellha l belt ta San Bernardo bħala l kap tagħha u l 10 komuni urbani ġew soppressi u nħolqot il komun ta Santiago amministrat mill muniċipalita tal istess isem Fl għexieren ta snin ta wara jinħolqu erba dipartimenti ġodda San Bernardo Talagante Puente Alto u Presidente Aguirre Cerda li joħolqu ċentri urbani ġodda filwaqt li bosta mill komuni rurali jintlaħqu bl espansjoni tal belt ta Santiago Bil proċess ta reġjonalizzazzjoni tas snin sebgħin id dipartimenti ġew mrazzna organizzaw il pajjiz fil livell lokali f komuni amministrati minn muniċipalitajiet Barra minn hekk fl 1974 inħolqot iz Zona Metropolitana ta Santiago li kienet tinkludi l provinċja ta qabel ta Santiago eskluz id dipartiment ta San Antonio u li r reġim ta gvern u amministrazzjoni tagħha jkun stabbilit b liġi speċjali Fl 1976 iz Zona Metropolitana saret formalment ir Reġjun Metropolitan ta Santiago attwali Fil bidu tas snin 90 Greater Santiago beda jiġi formalment mitkellem bħala l konurbazzjoni magħmula mis sett ta komuni tal provinċja ta Santiago flimkien ma San Bernardo u Puente Alto li kienu ngħaqdu kompletament maz zona urbana ta Santiago Fl 2005 l Istitut Nazzjonali tal Istatistika inkluda għall ewwel darba fiz zona urbana ta Santiago il komun ta Padre Hurtado fil provinċja ta Talagante flimkien ma xi territorji li jmissu mal belt li jappartjenu għall komuni ta Pirque u San Jose de Maipo Fl għaxar snin ta wara it tkabbir tal belt lejn it tramuntana espandiet iz zona urbana lejn il provinċja ta Chacabuco Għaċ ċensiment tal 2017 l INE zied bħala parti mill konurbazzjoni iz zoni ta Valle Grande Chicauma u Estacion Colina fil komun ta Lampa u Las Canteras u Chamisero fil komun ta Colina minbarra l komun ta Penaflor fil provinċja ta Talagante Komuni ta Greater Santiago Greater Santiago comune Comuna del Gran SantiagoKomuni ta Santiago 2017 De acuerdo al Instituto Nacional de Estadisticas el Gran Santiago tiene una extension de 83 789 hectareas repartidas entre cuarenta comunas de la Region Metropolitana 2 De estas veintisiete estan completamente urbanizadas y las restantes de manera parcial Las cuarenta comunas que conforman en la actualidad el Gran Santiago son En la provincia de Santiago la zona urbana contigua de las 32 comunas que la conforman En la provincia de Chacabuco parte de las comunas de Colinan 7 y Lampan 8 En la provincia de Cordillera la totalidad de Puente Alto la zona urbana de Pirque en la comuna homonima n 9 y las localidades de La Obra y Las Vertientes pertenecientes a la comuna de San Jose de Maipo En la provincia de Maipo la comuna de San Bernardo n 10 En la provincia de Talagante la comuna de Padre Hurtado y las zonas urbanizadas de la comuna de Penaflor Pese a que no existe un consenso oficial al respecto las comunas se suelen agrupar en siete sectores norte centro nororiente suroriente sur surponiente y norponiente Kapitali taċ Ċili Capital of Chile Capital de ChileIl Palacio de La Moneda huwa s sede tal President tar Repubblika Kap tal Istat u tal Gvern taċ Ċili Goverment of Chile Gobierno de Chile Sa mill fondazzjoni tagħha Santiago kienet il belt ewlenija taċ Ċili Matul iz zminijiet kolonjali il gvernatur tar Renju taċ Ċili zamm ir residenza tiegħu quddiem il Plaza de Armas minkejja l fatt li Concepcion kienet iċ ċentru ta azzjonijiet militari fil bidu tal Gwerra ta Arauco il gvernatur qatta perjodi twal ta zmien f imsemmija belt It tieni Udjenza Rjali kellha l kwartieri ġenerali tagħha fil belt mill 1609 sal 1810 u reġgħet infetħet matul ir Rikonkwista 1814 1817 Bl indipendenza tal pajjiz il kapital inzammet f Santiago fejn ġew stabbiliti l istituzzjonijiet politiċi l ġodda Il korpi rapprezentattivi tat tliet fergħat tal Istat baqgħu f Santiago minn dak iz zmien bl eċċezzjoni tal Kungress Nazzjonali li ltaqa f Valparaiso fl 1828 u ġie trasferit f dik il belt fl 1990 sabiex jippromwovi d deċentralizzazzjoni tal poter Minkejja dan parti tajba mill attivita politika għadha ssir f Santiago u għalhekk il possibbilta li s sede tal Kungress tiġi rritornata fil kapitali nazzjonali ġiet diskussa f diversi okkazjonijiet Bini tal Palazz tal Qrati ta Santiago Il maġġoranza l kbira tas servizzi pubbliċi nazzjonali u l istituzzjonijiet tal Istat għandhom il kwartieri ġenerali tagħhom f Santiago bi ftit eċċezzjonijiet fosthom il Kap Kmandant tal Navy Ċilena is Sottosegretarju tas Sajd u l Akkwakultura is Servizz Nazzjonali tas Sajd id Dwana Nazzjonali Servizz u l Kunsill Nazzjonali tal Kultura u l Arti li jinsabu f Valparaiso l Istitut tal Forestrija f San Pedro de la Paz u l Istitut Antartiku Ċilen f Punta Arenas Bini ta l ex Kungress Nazzjonali taċ Ċili F Santiago hemm il Palazz tal Qrati tal Ġustizzja ta Santiago bini li fih il Qorti Suprema tal Ġustizzja taċ Ċili il Qorti tal Appell ta Santiago u l Qorti Marzjali tal Armata l Air Force u l Carabineros Hija tinsab fil komun ta Santiago fit triq Compania bejn Morande u Bandera quddiem il pjazza Montt Varas Simboli ta Santiago Santiago symbols Simbolos de SantiagoTarka ta santiago Santiago irċieva t titlu ta belt fit 12 ta Frar 1552 mill Imperu Spanjol B dan it titlu il belt kellha bzonn stemma li tirrapprezenta l unuri mogħtija mill monarkija Għalhekk l Imperatur Carlos V ta l arma korrispondenti lill belt fil 5 ta April tal istess sena Iċ ċertifikat li ta l unur qal peress li Alonso de Aguilera Avukat Ġenerali tal provinċji taċ Ċili f isem il belt ta Santiago u talabna li f isem l imsemmi li b konformita ma dak imsemmi hawn fuq nibagħtu sinjali minn armi lill imsemmija belt skond kif kellhomhom l ibliet u l irħula l oħra ta l Indji tagħna jew kif kienet il grazzja tagħna U Aħna b osservanza ta dak imsemmi qabel kellna għall ġid u b dan nagħtu irridu u ordnaw li issa u minn issa l quddiem l imsemmija belt ta Santiago ikollha u jkollha bħala armi magħrufa tarka li għandha iljun ta il kulur tagħha fuqha bis sejf vojt tiegħu f idu f għalqa tal fidda u 8 arzella tad deheb fuq għalqa blu bħala l bordura kif inhi mizbugħa u dehret hawn fuq tarka bħal din Liema qal armi nagħtu lill imsemmija belt bl armi u l munita tagħha Digriet Irjali ta Karlu I ta Spanja 1552 Bandiera ta santiago Tarka ta Santiago bejn l 1863 1913 Din it tarka ntuzat fi zmien l era kolonjali izda matul is seklu 19 tilfet l uzu u fl 1863 ġiet adottata emblema ġdida li kienet tikkonsisti f arma li kien fiha għoljiet fin nofs ta fuq u għalqa ċelebri fin naħa t isfel tagħha li kienet tirrapprezenta il baħar jipprezenta fiċ ċentru banda bil kelma Mapocho l emblema kellha xebh notorji mat tarka tal muniċipalita ta Los Andes Kien hemm ukoll bosta varjanti tat tarka li fihom xi kuluri ġew mibdula il qasam t isfel kien mibdul għal dehra panoramika tal belt jew ġew mizjuda kuruni tar rand fuq iz zewġ naħat tat tarka u anke stilla fit tarf ta fuq tagħha Din it tarka kienet se ddum sas sena 1913 is sena li fiha reġgħet ġiet adottata t tarka ta oriġini Hispanika Aktar tard kienet tiġi adottata bandiera komposta minn zewġ strixxi vertikali blu u deheb li fuqha tkun imposta l arma Bl espansjoni tal belt u d divizjoni sussegwenti tagħha f komuni adottaw l emblemi tagħhom stess u ħallew l uzu kemm tat tarka kif ukoll tal bandiera għall belt u l komun ta Santiago Demografija Demography DemografiaEvoluzzjoni tal popolazzjoni ta Santiago de Chile bejn l 1860 u l 2020 Skont id dejta miġbura fiċ ċensiment tal 2017 li sar mill Istitut Nazzjonali tal Istatistika INE il popolazzjoni li kienet tifforma z zona metropolitana ta Santiago laħqet 6 257 516 abitant ekwivalenti għal 35 6 tat total nazzjonali u 87 98 tal abitant it total reġjonali n 2 Din iċ ċifra tirrifletti t tkabbir kbir fil popolazzjoni tal belt matul is seklu 20 fl 1907 kien hemm 383 587 abitant 1 010 102 fl 1940 2 009 118 fl 1960 3 899 619 fl 1960 3 899 619 f 1907 400 102 fl 1940 3 899 619 fl 1960 3 899 619 fl 1907 400 102 fl 1940 It tkabbir ta Santiago għadda minn diversi bidliet matul l istorja tiegħu Fis snin bikrin tagħha kellha rata ta tkabbir ta 2 68 fis sena sas seklu 17 sussegwentement nizlet għal ċifri ta inqas minn 2 fis sena sal bidu tas seklu 20 F nofs dak is seklu kien hemm spluzjoni demografika li tista tiġi spjegata mill fatt li bħala l kapitali assorbiet suċċessivament il migrazzjoni mill kampijiet tal minjieri fit Tramuntana taċ Ċili matul il krizi tas snin tletin u l popolazzjoni ġejja minn zoni rurali bejn il 1940s u 1960s prinċipalment L ammont kbir ta migrazzjoni mizjuda mar rata għolja ta fertilita f dak iz zmien kienu riflessi f ċifri tat tkabbir annwali li laħqu l 4 92 bejn l 1952 u l 1960 Madankollu mill aħħar ta dak is seklu iċ ċifri tat tkabbir reġgħu tnaqqsu laħqu 1 35 fl 1960 bidu tas snin 2000 Bl istess mod id daqs tal belt kiber b mod kostanti L 20 000 ettaru koperti minn Santiago fl 1960 irduppjaw qabel l 1980 u fl 2002 laħqu 86 778 ettaru Għalhekk id densita tal popolazzjoni f Santiago kienet 6255 9 ab km fl 2002 Il popolazzjoni ta Santiago ilha tixjieħ f dawn l aħħar deċennji kemm minħabba tnaqqis fil fertilita kif ukoll titjib fil kwalita tal ħajja Skont iċ ċensiment tal 2017 11 27 04 tal irġiel u 24 51 tan nisa fil komuni ta Santiago kienu taħt l 20 sena filwaqt li 13 56 u 17 76 kellhom aktar minn 60 sena rispettivament 96 B kuntrast il iċ ċifra totali għal dawk taħt l 20 sena fl 1992 kienet 38 04 u għal dawk il fuq minn 60 bilkemm 8 86 4 313 719 persuna fiċ Ċili ddikjaraw li twieldu f wieħed mill komuni ta Greater Santiago skont iċ ċensiment tal 2002 ekwivalenti għal 28 54 tat total nazzjonali Mill abitanti ta Santiago f dik id data n 11 67 6 qalu li twieldu fil komuni taz zona metropolitana filwaqt li 2 11 kienu immigranti barranin grupp 3 16 ta Santiago qiesu lilhom infushom Mapuche 0 05 Aymara 0 03 Quechua u 0 02 Rapa Nui Distribuzzjoni tal popolazzjoni Distribution of population Distribucion de la poblacionSa mis snin tmenin l izvilupp ta kumplessi tad djar għall klassi tan nofs fil periferija bħal La Florida fir ritratt sposta numru kbir tal popolazzjoni miċ ċentru urban Minħabba l espansjoni kbira li kellu Santiago matul l istorja tagħha il popolazzjoni tagħha espandiet il limiti inizjali tal belt mill għolja Santa Luċija għal setturi tal għoljiet u x xtut tax xmara Maipo lejn il lvant sal pjanuri ta Maipu għal il punent Dan ikkawza spostament kostanti taċ ċentri ewlenin ta konċentrazzjoni tal popolazzjoni miċ ċentru li adotta l istil ta distrett finanzjarju lejn il periferija Bħalissa parti kbira mill abitanti jinsabu fis setturi periferali bil komuni ta Puente Alto u Maipu l akbar tnejn fil pajjiz għandhom aktar minn 500 000 abitant kull wieħed filwaqt li La Florida u San Bernardo għandhom aktar minn 300 000 residenti kull wieħed 96 Komuni bħal Quilicura fil majjistral imbiegħed laħqu rati ta tkabbir ta aktar minn 20 bejn id disgħinijiet u l 2000 filwaqt li xi komuni ċentrali bħal Pedro Aguirre Cerda Independencia jew San Joaquin laħqu ċifri negattivi f dak il perjodu Din it tendenza madankollu naqset fl aħħar għaxar snin L aktar komuni ċentrali esperjenzaw proċessi importanti ta densifikazzjoni u vertikalizzazzjoni Skont iċ ċensiment tal 2017 il komun ta Santiago saret it tielet l aktar popolata fil pajjiz b total ta 404 495 abitant 96 li rduppjaw il popolazzjoni tagħha fi 15 il sena Reliġjon Religion ReligionIt Tempju Votiv Maipu wieħed mill akbar tempji Kattoliċi f Santiago inbena f ġieħ il Virġjana tal Karmen qaddisa patruna tal Armata Ċilena Prodott tal fondazzjoni tagħha minn kolonizzaturi Spanjoli Santiago kienet għal ħafna snin belt profondament Kattolika Fil fatt l isem tal belt tpoġġa f ġieħ Santiago el Mayor wieħed mit tnax il appostlu u patrun ta Spanja Bħal f partijiet oħra tal pajjiz il Kattoliċizmu baqa b saħħtu sal bidu tas seklu 20 meta s sekularizzazzjoni tal istat naqqset il poter tiegħu fil livell nazzjonali Anke jekk tibqa r reliġjon ewlenija fil belt matul is snin tilfet l art minħabba d dħul ta diversi kurrenti Protestanti u t tkabbir tal agnosticism u l ateism L Arċidjoċesi ta Santiago de Chile inkarigata minn Monsinjur Celestino Aos Braco tezerċita ġurisdizzjoni ekklezjastika Kattolika f 35 mill 40 komun ta Greater Santiago il bqija huma taħt il prelatura tad djoċesi ta San Bernardo Skont l aħħar ċensiment 67 91 tar residenti ta Santiago ta aktar minn 15 il sena ddikjaraw li huma Kattoliċi Dan il perċentwal jizdied l aktar fil komuni bi dħul ogħla Pirque jilħaq 81 8 u Vitacura 77 92 filwaqt li jonqos f dawk bi dħul aktar baxx b minimu ta 57 84 f La Pintana Dan huwa spjegat prinċipalment miz zieda kbira fil membri tal knisja evanġelika li magħha jaderixxu 13 20 tar residenti ta Santiago u li għandha l massimu ta segwaċi tagħha f La Pintana bi 23 82 Min naħa l oħra fil Providenza jirrapprezentaw biss 3 68 tal popolazzjoni Denominazzjonijiet reliġjuzi importanti oħra huma x Xhieda ta Jehovah b 1 18 il Mormonizmu b 0 92 u l Ġudaizmu b 0 28 għalkemm f komuni bħal Vitacura u Las Condes jaqbez it 2 L Izlam u l Knisja Ortodossa għandhom rekords ċkejkna b 0 03 u 0 12 rispettivament li jikkorrispondu prinċipalment għall immigranti 5 51 jiddikjaraw li jappartjenu għal reliġjon oħra inkluza l Fidi Baha i li għandha d disa tempju dinji tagħha u l ewwel wieħed mill Amerika t Isfel f Santiago 100 Fl aħħarnett 10 85 ta dawk li għandhom aktar minn 15 il sena ddikjaraw li ma jappartjenu għall ebda reliġjon li tilħaq il massimu tagħha fil komuni tal klassi tan nofs u ta fuq b 17 60 fil Providenza Ekonomija Economic EconomiaVeduta tal Gran Torre Santiago l ogħla bini fil belt u parti mill kumpless kummerċjali u finanzjarju Costanera Center Il belt ta Santiago hija l arblu ewlieni tal izvilupp ekonomiku fiċ Ċili u waħda mill aktar importanti fl Amerika Latina L aktar ċentri finanzjarji u ċentri tan negozju importanti tagħha huma Sanhattan li tinsab bejn il komuni ta Providencia Las Condes u Vitacura u Ciudad Empresarial li tinsab fil komun ta Huechuraba Skont il Bank Ċentrali il prodott gross domestiku tar Reġjun Metropolitan fl 2005 kien ta 24 461 582 miljun pesos Ċileni madwar USD 35 380 miljun 101 u kien ekwivalenti għal 43 68 tal PGD nazzjonali totali u ta 46 98 tal PGD reġjonalizzat nazzjonali 102 Din iċ ċifra aġġustata bil parita tas saħħa tal akkwist tizdied għal USD 91 biljun li tpoġġiha bħala t 53 belt bl ogħla dħul u l ħames belt fl Amerika Latina wara l Belt tal Messiku Buenos Aires Sao Paulo u Rio de Janeiro Sal 2020 il PGD PPP tiegħu jilħaq USD 170 biljun b rata effettiva ta tkabbir annwali ta 4 1 79 81 tal prodott gross domestiku reġjonali ġej mis settur terzjarju u jenfasizza li 26 16 tal PGD joriġina biss bis saħħa tas servizzi finanzjarji u kummerċjali u 13 99 minħabba l kummerċ L industrija tipproduċi 19 50 tal PGD is settur agrikolu bilkemm 1 06 u l minjieri 0 93 prinċipalment minħabba l minjiera tar ram Disputada de Las Condes Rigward il ġenerazzjoni tal valur mizjud mis setturi nazzjonali f Santiago 45 22 ta dak prodott mis settur industrijali huwa ġġenerat 42 93 mis settur tal kostruzzjoni 52 22 mis settur tat trasport 64 37 mis settur kummerċjali u 76 79 mis settur kummerċjali settur finanzjarju Quddiem il Borza ta Santiago L istituzzjonijiet ekonomiċi ewlenin tal pajjiz jinsabu f Santiago inkluz il Borza ta Santiago li l indiċi tal istokk ewlieni tagħha huwa l IPSA u l maġġoranza l kbira tal kwartieri ġenerali ta kumpaniji nazzjonali u transnazzjonali Bis saħħa tal iffirmar ta ftehimiet ta kummerċ ħieles iffirmati mis snin 2000 mal Istati Uniti l Unjoni Ewropea iċ Ċina il Ġappun u l Korea t Isfel fost oħrajn diversi multinazzjonali internazzjonali uzaw Santiago bħala pjattaforma biex jidħlu fis suq tal Amerika Latina Skont ir rivista AmericaEconomia Santiago hija waħda mill aqwa bliet biex tagħmel in negozju fl Amerika Latina billi tinsab fl ogħla pozizzjonijiet f diversi okkazjonijiet103 u anke fl 2007 marbuta mal ewwel post ma Miami F termini ta kummerċ dan ġie spinta bil ħolqien ta diversi ċentri tax xiri f diversi zoni tal kapitali u z zieda tas supermarkets għalkemm għad detriment ta ħwienet lokali u distretti tax xiri tradizzjonali bħal Patronato jew Franklin Il kapitali hija wkoll ċentru importanti ta zvilupp turistiku fil livell nazzjonali billi hija l portal prinċipali għall pajjiz permezz tal ajruport internazzjonali u l pass trans Andin ta Los Libertadores fil qrib it tnejn jikkonċentraw 55 2 tan numru totali ta nies li jidħlu fil pajjiz fis sena li huwa ekwivalenti għal 1 119 840 persuna fl 2005 105 Barra minn hekk id destinazzjoni turistika nazzjonali ewlenija studju mis Servizz Nazzjonali tat Turizmu ddetermina li 52 3 tat turisti kemm nazzjonali kif ukoll internazzjonali kienu ddestinati għall kategorija Santiago u l madwar li magħha jizdied 2 9 li jikkorrispondi għal resorts tax xitwa li jinsabu l aktar fil lvant tal kapitali Fil livell reġjonali hemm 221 stabbiliment tal lukandi b kapaċita totali ta 9 240 kamra u 17 147 sodda 105 Din iċ ċifra ilha dejjem tizdied f dawn l aħħar snin speċjalment fil medda l fuq mill kategorija ta 3 stilel minħabba l istabbiliment ta diversi ktajjen internazzjonali Is servizzi baziċi ilhom prinċipalment f idejn kumpaniji privati mill aħħar tas snin 80 u l bidu tas snin 90 Enel Distribucion Chile hija responsabbli mid distribuzzjoni tal elettriku fi 33 komun ta Santiago filwaqt li fil komuni ta La Pintana El Bosque San Bernardo Puente Alto u z zona tan Nofsinhar tar Reġjun Metropolitan huma moqdija mill General Electricity Company CGE iz zewġ kumpaniji elettriċi moqdija mis Sistema Interkonnessa Ċentrali F termini ta servizz ta ilma tax xorb u drenaġġ jispikka Aguas Andinas proprjeta tal Grupp Agbar is sussidjarji tiegħu u l kumpanija muniċipali SMAPA li tkopri Maipu u l madwar Metrogas hija responsabbli mid distribuzzjoni tal gass naturali li ġej prinċipalment min nofsinhar tal Arġentina permezz tal pipeline tal gass GasAndes Kultura u soċjeta Culture and society Cultura y sociedadWirt u monumenti Heritage and monuments Patrimonio y monumentosL istatwa ta Marija Bambina fuq l għolja ta San Cristobal hija waħda mis simboli ewlenin tal belt Il Katidral Metropolitan huwa wieħed mill aktar bini rapprezentattiv tal arkitettura kolonjali Fiz zona metropolitana ta Santiago hemm 174 sit ta wirt taħt il kustodja tal Kunsill tal Monumenti Nazzjonali fosthom monumenti arkeoloġiċi arkitettoniċi u storiċi kif ukoll distretti u zoni tipiċi Minn dawn 93 jinsabu fi ħdan il komun ta Santiago meqjus bħala ċ ċentru storiku tal belt 108 Għalkemm l ebda monument ta Santiago ma ġie ddikjarat Sit ta Wirt Dinji mill Unesco tlieta diġa ġew proposti mill gvern Ċilen is santwarju tal El L għolja ta Plomo il knisja u l kunvent ta San Franġisk u l palazz ta La Moneda Fiċ ċentru ta Santiago hemm diversi bini mibni fi zmien id dominazzjoni Spanjola u li fil biċċa l kbira tagħhom jikkorrispondu għal tempji Kattoliċi bħall Katidral Metropolitan jew il knisja diġa msemmija ta San Francisco Bini ieħor ta dak iz zmien huma dawk li jinsabu fuq il ġnub tal Plaza de Armas bħall kwartieri ġenerali tal Qorti Rjali l Uffiċċju Ċentrali tal Posta jew il Casa Colorada Matul is seklu 19 u l miġja tal indipendenza bdew jinbnew xogħlijiet arkitettoniċi ġodda fil kapitali tar repubblika zagħzugħa L aristokrazija bniet palazzi zgħar għall uzu residenzjali l aktar fl inħawi tal viċinat tar Repubblika u li huma ppreservati sal lum Ma dan hemm strutturi oħra li adottaw kurrenti artistiċi mill Ewropa bħall Club Hipico de Santiago id djar ċentrali tal Universita taċ Ċili u l Universita Kattolika l Istazzjon Ċentrali u l Istazzjon Mapocho is Suq Ċentrali il Librerija Nazzjonali il Muzew tal Belle Arti u l viċinat ta Pariġi Londra fost oħrajn Diversi zoni ħodor fil belt fihom diversi siti ta wirt ġewwa u madwarhom Fost l aktar importanti huma l fortifikazzjonijiet tal għolja Santa Luċija is santwarju tal Verġni Marija fuq il quċċata tal għolja San Cristobal il kripti lussuzi taċ Ċimiterju Ġenerali ta Santiago il Park tal Foresti il Park O Higgins u l Quinta Park normali Attivitajiet kulturali u divertiment Cultural activities and entertainment Actividades culturales y entretenimientoTeatru Muniċipali ta Santiago Il kumpaniji ewlenin tat teatru jinsabu f Santiago li jospitaw diversi xogħlijiet nazzjonali u internazzjonali u li jilħqu l akbar espressjoni tagħhom waqt il Festival Internazzjonali ta Santiago a Mil li ilu jsir kull sajf mill 1994 110 Biex isiru diversi avvenimenti kulturali artistiċi u muzikali hemm diversi postijiet inkluzi ċ Ċentru Kulturali Estacion Mapocho iċ Ċentru Kulturali Matucana 100 iċ Ċentru Kulturali Gabriela Mistral iċ Ċentru Kulturali Palacio de La Moneda il Movistar Arena u t Teatru Caupolican Min naħa l oħra għall prezentazzjonijiet tal opra ballet u muzika klassika jispikkaw it Teatru Muniċipali ta Santiago li jinsab fil qalba tal belt u t Teatru Muniċipali ta Las Condes Obelisk ta Santiago iċ Ċili Fil kapitali hemm diversi swali taċ ċinema li jagħtu total ta aktar minn 49 000 post 111 li magħhom jizdiedu ċentri ta projezzjoni taċ ċinema tal arti F dawn l aħħar snin saru diversi festivals tal films fil belt l aktar prominenti huwa l Festival Internazzjonali tal Films ta Santiago maħluq fl 2005 Għat tfal u z zgħazagħ hemm diversi ċentri ta divertiment bħall park tad divertiment Fantasilandia iz Zoo Nazzjonali li jinsab fuq l għolja ta San Cristobal jew iz Zoo ta Buin fil periferija tal belt Il kwartieri ta Bellavista Lastarria Brasil Italia Plaza Nunoa u Avenida Vitacura jikkonċentraw parti kbira mill nightclubs ristoranti u bars tal belt billi huma ċ ċentri ewlenin tal ħajja bil lejl fil kapitali Sabiex jiġi promoss l izvilupp ekonomiku tar reġjuni l oħra il liġi tipprojbixxi l bini ta kazino tal logħob tal azzard fir Reġjun Metropolitan113 izda fil qrib hemm il casinos Enjoy Santiago u l Monticello Grand Casino it tnejn li huma jinsabu ezatt fil limiti reġjonali tat Tramuntana u tan Nofsinhar rispettivament minbarra l kazino tradizzjonali f Vina del Mar 120 kilometru minn Santiago Intern taċ Ċentru Kulturali Gabriela Mistral Muzewijiet u libreriji Museums and libraries Museos y bibliotecasIl Muzew Nazzjonali tal Istorja Naturali l ewwel li twaqqfet u l aktar li jzuruha nies fil pajjiz Il Librerija Nazzjonali Santiago hija dar għal numru kbir ta muzewijiet ta tipi differenti fosthom it tliet kategorija Nazzjonali ġestiti mis Servizz Nazzjonali tal Wirt Kulturali il Muzew Storiku Nazzjonali il Muzew Nazzjonali tal Belle Arti u l Muzew Nazzjonali tal Istorja 116 Ħafna mill muzewijiet jinsabu fiċ ċentru storiku tal belt li jokkupaw il bini antik ta oriġini kolonjali kif inhu l kaz mal Muzew Storiku Nazzjonali li jinsab fil Palazz tal Udjenza Rjali Il Casa Colorada fiha l Muzew ta Santiago filwaqt li l Muzew tal Arti Kolonjali huwa installat f ġwienaħ tal knisja ta San Francisco u l Muzew tal Arti Prekolombjana jokkupa parti mill Palazz tad Dwana l antik Il Muzew tal Arti għalkemm jinsab fiċ ċentru tal belt jokkupa bini li nbena fil bidu tas seklu 20 speċjalment biex jospita l imsemmi muzew u fuq wara tal bini twaqqaf il Muzew tal Arti Kontemporanja fl 1947 dipendenti fuq il Fakulta tal Arti tal Universita taċ Ċili Il Park tal Quinta Normal għandu wkoll diversi muzewijiet fosthom l Istorja Naturali msemmija hawn fuq il Muzew ta Artequin il Muzew tax Xjenza u t Teknoloġija u l Muzew tal Ferroviji Barra minn hekk qrib il Quinta Normal hemm mill 2010 il Muzew tal Memorja u d Drittijiet tal Bniedem F setturi oħra tal belt hemm diversi muzewijiet bħall Muzew Aeronawtiku f Cerrillos La Chascona dar tal poeta Pablo Neruda fi Providencia il Muzew tal Moda f Vitacura il Muzew Interattiv Mirador f La Granja u l Muzew Carmen f Maipu Fir rigward tal libreriji pubbliċi l aktar importanti hija l Librerija Nazzjonali li tinsab fil qalba ta Santiago L oriġini tagħha tmur lura għall 1813 meta nħoloq mir Repubblika li bdiet u ġiet trasferita fil bini attwali tagħha seklu wara li fih ukoll il kwartieri ġenerali tal Arkivji Nazzjonali Sabiex tiġi pprovduta qrib il popolazzjoni jiġu inkorporati teknoloġiji ġodda u jiġu kkumplimentati s servizzi pprovduti mil libreriji muniċipali u l Librerija Nazzjonali il Librerija ta Santiago ġiet inawgurata fl 2005 fil viċinat ta Yungay Edukazzjoni Education EducacionDar Ċentrali tal Universita taċ Ċili Skont iċ ċifri taċ ċensiment tal 2002 89 49 tal popolazzjoni ta Santiagon 11 ta aktar minn 5 snin hija litterata ftit aktar mill medja nazzjonali Meta jqassmu l popolazzjoni ta aktar minn 5 snin abbazi tas snin ta skola il maġġoranza 18 87 għandha 12 il sena filwaqt li 5 39 jaffermaw li ma temmewx mill inqas sena Bħala medja l abitanti ta Santiago għandhom skola ta 9 26 snin ta studju 97 Bħalissa kwazi l minorenni kollha bejn l etajiet ta 5 u 18 il sena huma rreġistrati fl Edukazzjoni Ġenerali Bazika u fl Edukazzjoni Sekondarja li jiffurmaw it tnax il sena ta edukazzjoni obbligatorja stabbiliti fl 2003 mill Kostituzzjoni Fi ħdan ir Reġjun Metropolitan hemm 2 576 stabbiliment urban għall edukazzjoni preskolastika primarja u sekondarja ekwivalenti għal 21 90 tat total nazzjonali li minnhom 611 huma proprjeta muniċipali 1 615 huma sussidjati privatament 317 huma privati u 33 huma korporazzjonijiet ta amministrazzjoni delegata 118 F termini tan numru ta studenti it total fil livell reġjonali fl 2007 huwa ta 1 405 200 student tal edukazzjoni ta qabel l iskola primarja jew sekondarja L edukazzjoni ogħla Ċilena storikament kienet ikkonċentrata ħafna fil kapitali Ċilena Minn zminijiet kolonjali huwa f din il belt tal Kaptanja Ġenerali fejn ġew installati l ewwel ċentri ta studju universitarji Fl 1622 bdiet tiffunzjona l Universita ta Santo Tomas fil kunvent tad Dumnikani u s sena ta wara l Ġizwiti inawguraw is San Francisco Javier Convictorio magħruf ukoll bħala Carolino Convictorio Dan tal aħħar kien jiffunzjona sat tkeċċija u t trazzin tal Kumpanija Il matriċi reliġjuza taz zewġ istituzzjonijiet inqabzet meta l Universita Rjali ta San Felipe inħolqot b digriet irjali ta Felipe V tal 1647 li assorbit l istituzzjoni Dumnikana Din il korporazzjoni ħadmet regolarment sal miġja tal Indipendenza taċ Ċili meta nħoloq l Istitut Nazzjonali sabiex jimmodifika l iskemi tal edukazzjoni ogħla Dar Ċentrali tal Universita Pontifikali Kattolika taċ Ċili Ir repubblika li bdiet toħloq fl 1842 taħt l awspiċi taċ Ċilen Venezuelan Andres Bello l Universita taċ Ċili organizzazzjoni li jkollha rwol preponderanti u esklussiv fl edukazzjoni ogħla għal aktar minn ħamsin sena Fl 1848 inħolqot ukoll l Iskola tal Arti u Snajja bħala istituzzjoni ddedikata għall edukazzjoni teknika Aktar tard l Iskola kienet tifforma n nukleu ewlieni tal Universita Teknika tal Istat fl 1947 u l Universita ta Santiago de Chile fl 1981 Fl aħħar tas seklu 19 u minħabba l attitudni sekulari adottata mill universita statali l Arċisqof ta Santiago ħoloq l Universita Kattolika fl 1888 li tikkompeti mal Universita taċ Ċili għat taħriġ ta studenti ġodda 120 Iċ ċentralizzazzjoni ta Santiago fl istudji ogħla ma kienx jinqabez qabel l 1919 meta l Universita ta Concepcion ġiet maħluqa fil belt tal istess isem biex taqdi studenti min nofsinhar tal pajjiz Fl 2005 49 7 tal istudenti tal edukazzjoni għolja madwar il pajjiz kienu kkonċentrati fir Reġjun Metropolitan fejn kwazi l iskejjel kollha jinsabu fiz zona urbana ta Santiago li hija ekwivalenti għal 663 679 student Minn dawn 25 77 jagħmlu dan f universitajiet tradizzjonali 44 70 f universitajiet privati 19 62 f ċentri ta taħriġ tekniku u 9 91 f istituti professjonali 121 Fil belt hemm Id djar ċentrali tal universitajiet ewlenin fil pajjiz jinsabu ħames minnhom li jappartjenu għall Kunsill tar Retturi Ċili Santiago Catolica UMCE u Universidad Tecnologica Metropolitana UTEM Sport Deporte Esporte Soccer Futbol Football Futebol Veduta tal Istadium Nazzjonali taċ Ċili waqt logħba tat tim tal futbol Ċilen L isport ewlieni pprattikat f Santiago huwa l futbol bħal fil bqija tal pajjiz Fl 1903 twaqqfet l Assoċjazzjoni tal Futbol ta Santiago li ġabret flimkien l ewwel klabbs ta dan l isport Għalkemm Valparaiso kien il post ewlieni tal futbol dak iz zmien Santiago beda jikkompeti għall eġemonija mis snin 20 u finalment il kwartieri ġenerali tal Federazzjoni tal Futbol Ċilena ċċaqalqu l kwartieri ġenerali tagħha mill port għall kapitali Mill 104 tournament nazzjonali tal futbol professjonali li saru mill 1933 tim ta Santiago rebaħ 84 darba Bħalissa disa timijiet minn Santiago jilagħbu fil futbol professjonali Ċilen li sitta minnhom jinsabu fl Ewwel Divizjoni Audax Italiano Colo Colo Palestino Union Espanola Universidad Catolica u Universidad de Chile u tlieta fil Primera B Barnechea Magallanes u Santiago Filgħodu Colo Colo Universidad de Chile u Universidad Catolica huma meqjusa bħala t timijiet ewlenin fil pajjiz li jilħqu mhux biss parteċipazzjonijiet importanti fil kampjonat nazzjonali izda wkoll f avvenimenti internazzjonali bħal Copa Libertadores jew Copa Sudamericana Fost dawn it timijiet is Superclasico u l Clasico Universitario huma tradizzjonalment ikkontestati u flimkien huma l aktar popolari fil pajjiz b aderenza stmata ta 89 tal popolazzjoni nazzjonali Il post sportiv ewlieni fil pajjiz huwa l Istadium Nazzjonali taċ Ċili inawgurat fl 1938 u li b kapaċita massima ta 47 000 spettatur123 huwa l kwartieri ġenerali tat tim tal futbol Ċilen meta jilgħab f daru Stadiums importanti oħra huma l David Arellano Monumental Stadium il San Carlos de Apoquindo Stadium il Santa Laura Stadium u l Bicentennial Municipal Stadium ta La Florida Sport ieħor Other Sport Otro deporte Outro esporteVeduta taċ ċentru tal iskijjar Valle Nevado F Santiago jiġu pprattikati diversi sports izda huma ħafna inqas popolari mill futbol Għalkemm il belt storikament ospitat il logħbiet tat tim taċ Ċilen tat Tazza Davis inkluza l finali tal 1976 f dawn l aħħar snin tilfet l eġemonija tagħha fit tennis inkluz it trasferiment tal Open taċ Ċilen għal Vina del Mar fl 2001 għall basketball Universidad Catolica kienet champion 5 darbiet tad DIMAYOR Ir rodeo Ċilen b differenza mill ibliet izgħar ma tantx jiġi pprattikat u r rodeos jinzammu l aktar f zoni rurali ta komuni bħal San Bernardo u Maipu jew f okkazjonijiet rari f Medaluna Las Condes Matul il Festi Nazzjonali isiru aktar rodeos fl hekk imsejħa Semana de la Chilenidad Fir rigward tal atletika l akbar avveniment li jsir kull sena huwa l Maratona ta Santiago li tilqa madwar 30 000 parteċipant bejn professjonisti u dilettanti li jipparteċipaw fil kategoriji tal Maratona Nofs Maratona u 10k jogging fit toroq ta Santiago Qorti Ċentrali tal Istadium Nazzjonali Santiago għandu post privileġġjat ħdejn l Andes għall izvilupp tal isports tax xitwa Fil Grigal tal belt inqas minn 35 kilometru l bogħod hemm ir resorts tax xitwa ta El Colorado Farellones La Parva u Valle Nevado dawn tal aħħar għandhom l akbar zona skiable fl emisfera tan Nofsinhar124 u dar għall kampjonat dinji organizzat tas snowboarding il FIS Ċentru ieħor tal iskijjar Lagunillas jinsab fix Xlokk tal kapitali izda huwa izgħar minn dawk preċedenti Avvenimenti sportivi ewleninIl belt ospitat diversi avvenimenti importanti Il finali tal Copa America 1926 1941 1945 1955 1991 u 2015 il Kampjonat Dinji tal Baskitbol tan Nisa tal 1953 il Kampjonat Dinji tal Baskitbol tal 1959 u t Tazza tad Dinja tal Futbol tal 1962 saru f Santiago it Tazza Davis tal 1976 il Kampjonati Dinji tal Polo tal 1992 u l 2015 it Tazza tad Dinja tal Futbol taz Zgħazagħ tal 1987 u t Tazza tad Dinja tal Futbol tan Nisa U 20 tal 2008 Rigward tournaments multi sport Santiago ospita l Logħob tal Amerika t Isfel f zewġ okkazjonijiet it III edizzjoni 1986 u l edizzjoni X 2014 Rigward il Logħob Pan Amerikan il belt ġiet eletta erba darbiet izda sal lum għadha ma setgħetx torganizza l avveniment Problemi ekonomiċi u politiċi ġiegħlu r rizenja tal avvenimenti tal 1975 u tal 1987 filwaqt li t II Logħob PanAmerikan tax Xitwa skedati għall 1993 ġew ikkanċellati mill PASO minħabba nuqqas ta interess mill parteċipanti u problemi amministrattivi Bħalissa Santiago qed jipprepara għall organizzazzjoni tal Logħob PanAmerikan tal 2023 wara li ġie magħzul bħala l post għall imsemmi avveniment mill membri tal PASO TrasportTrasport bl Ajru Air Transport Transporte por AireAjruport Internazzjonali Arturo Merino Benitez Il belt ta Santiago għandha zewġ tipi ewlenin ta konnessjoni ma bliet oħra fil pajjiz kif ukoll mal bqija tad dinja l ajruport internazzjonali tagħha u n netwerk nazzjonali tal awtostradi It trasport bl ajru juza l Ajruport Internazzjonali Arturo Merino Benitez li jinsab fil komun Pudahuel 13 il kilometru fil grigal taċ ċentru tal belt L ajruport li ġie kkunsidrat f diversi okkazjonijiet bħala wieħed mill aktar moderni fl Amerika Latina intuza fl 2019 minn 24 630 742 passiġġier li minnhom 11 000 491 kienu internazzjonali u 13 630 251 domestiċi Pudahuel ġie inawgurat fl 1967 bħala sostitut għall antik L Ajruport Los Cerrillos li ħadem bħala ajrudrom sal għeluq tiegħu fl 2005 Postijiet oħra tat tluq huma l Bazi tal Ajru El Bosque l Ajrudrom Muniċipali ta Vitacura u l Ajrudrom Eulogio Sanchez izda kwazi magħluqa għat trasport tal pubblikuTrasport bejn l ibliet Transportation between cities Transporte entre ciudadesL Istazzjon Ċentrali terminal tal ferrovija Fir rigward tal awtostradi il belt tinqasam mit tramuntana għan nofsinhar mir Rotta 5 taqsima tal awtostrada Pan Amerikana Ir rotta tippermetti l konnessjoni ta Santiago mal bliet tat tramuntana tal pajjiz permezz tal konċessjoni Autopista del Aconcagua u man nofsinhar permezz tal Autopista del Maipo L Autopista del Pacifico 68 CH hija waħda mill aktar uzati li tippermetti l konnessjoni tal kapital ma Greater Valparaiso L Autopista del Sol 78 CH intant tgħaqqad Santiago ma San Antonio u bliet oħra fuq il Kosta Ċentrali filwaqt li l Autopista Los Libertadores 57 CH tagħmel dan mal ibliet ta San Felipe Los Andes u Los Libertadores Pass Internazzjonali F Santiago hemm diversi servizzi ta xarabank intercity wieħed mill aktar mezzi importanti ta trasport ma bliet oħra Ċileni hemm ukoll xi servizzi tal karozzi tal linja lejn bliet fil pajjizi tal fruntiera u anke lejn il Brazil Dawn is servizzi huma kkonċentrati fit terminals ta Alameda Santiago San Borja u Los Heroes li jinsabu fiċ ċentru tal belt Fil kaz tat Terminal ta San Borja hemm ukoll xi rotot tal karozzi tal linja magħrufa bħala interprovinciales lejn oħrajn bliet fir Reġjun Metropolitan bħal Talagante Penaflor u Melipilla li f dawn l aħħar snin kisbu l karattru ta bliet dormitorji ta Santiago Is sistema ferrovjarja Ċilena kellha splendore kbir matul l ewwel nofs tas seklu 20 bl Istazzjon Ċentrali ta Santiago bħala l assi prinċipali tagħha Madankollu bħalissa huwa ffukat prinċipalment fuq it trasport tal merkanzija lejn il portijiet ta San Antonio u Valparaiso Għas servizz tal passiġġieri hemm is servizz tal vjaġġaturi Tren Nos Estacion Central li jkopri l komuni tas settur ċentrali nofsinhar ta Santiago sa San Bernardo u s servizz interurban Tren Rancagua Estacion Central li għandu bħala d destinazzjoni tiegħu l kapitali tal passiġġieri Reġjun ta O Higgins Hemm ukoll servizz fuq distanzi twal imsejjaħ Tren Chillan li jgħaqqad ma bliet bħal San Fernando Curico Talca u Chillan fost oħrajn Trasport internt Internt transport Transporte internoMapa de las principales vias de la ciudad Se senala tambien el aeropuerto Santiago jikkonċentra 38 96 tal flotta tal vetturi Ċilena sal 2019 b total ta 2 228 385 vettura li minnhom 2 197 683 huma motorizzati 1 553 704 karozza jivvjaġġaw mill belt li hija ekwivalenti għal 41 76 tat total nazzjonali 131 Biex tappoġġja dan il park enormi netwerk estensiv ta toroq u toroq jestendi madwar Santiago sabiex jipprovdi konnettivita lill komuni differenti li jiffurmaw iz zona metropolitana L assi prinċipali jikkorrispondi għal Avenida Libertador General Bernardo O Higgins magħrufa aħjar bħala Alameda li tgħaddi mil Lbiċ għall Grigal mill kapitali u hija wkoll magħmula minn Avenida Los Pajaritos lejn il punent u minn toroq Providencia u Apoquindo lejn il punent L avenue prinċipali tal belt hija mqassma minn diversi assi lonġitudinali mit tramuntana għan nofsinhar bħal General Velasquez Panamericana Independencia Gran Avenida Recoleta Santa Rosa Vicuna Mackenna Macul u toroq Tobalaba Flimkien ma Alameda assi trasversali oħra li jiffurmaw in netwerk huma dawk ta San Pablo Irarrazaval Matta Grecia u toroq Dipartimentali fost oħrajn Fl aħħarnett l Avenida Circunvalacion Americo Vespucio ddawwar is settur intern tal belt li tiffaċilita l konnessjoni tad diversi assi Matul is snin 2000 u sabiex jitjieb it trasport tal vetturi f Santiago inbnew diversi awtostradi urbani madwar il kapitali General Velasquez u s sezzjonijiet tal awtostrada Pan Amerikana li jaqsmu l belt ġew konvertiti fl Awtostrada Ċentrali filwaqt li Americo Vespucio ċeda għall Vespucio Norte Express Vespucio Sur u l awtostradi futuri Vespucio Oriente Wara t tarf tax Xmara Mapocho inbniet l awtostrada Costanera Norte li tikkomunika aktar malajr is settur tal grigal tal kapital mal ajruport u s settur downtown Dawn l awtostradi kollha konċessjonati li jammontaw għal 210 km fit tul għandhom sistema ta pedaġġ ta fluss ħieles Trasport pubbliku Public transport Transporte publicoXarabank tan Netwerk tal Mobilita Metropolitana Rigward it trasport pubbliku mill bidu tad disgħinijiet saru diversi sforzi tal gvern sabiex issolvi s sistema kaotika li tezisti fil belt F April 1991 ġew offerti għall ewwel darba r rotot tal karozzi tal linja sofor karozzi tal linja identifikati b dak il kulur li bdew is servizzi tagħhom fis 16 ta Ottubru 1992 Minkejja dan is sistema kellha problemi serji u għalhekk ġiet imfassla sistema ġdida sistema tat trasport imsejħa Transantiago Dan il proġett beda jopera fl 10 ta Frar 2007 u jgħaqqad is servizzi trunk li jaqsmu l belt ma rotot alimentatriċi lokali li għandhom sistema ta ħlas unifikata permezz tal bip Transantiago madankollu kellha serje ta zbalji ta disinn u implimentazzjoni li għadhom ma ġewx solvuti u pperikolaw is suċċess tagħha F Marzu 2019 is sistema bidlet isimha u saret in Netwerk tal Mobilita Metropolitana Fl 2019 aktar minn 5 8 miljun utent uzaw is sistema tat trasport pubbliku ta Santiago b total ta 1 037 miljun vjaġġ fost it 382 rotta tal karozzi tal linja is 7 linji tal metro u the commuter train service Nos Central Station Wieħed mill assi fundamentali tan Netwerk tal Mobilita Metropolitana huwa l Metro ta Santiago li sa mill inawgurazzjoni tiegħu fl 1975 huwa meqjus bħala wieħed mill aktar sistemi ta trasport effiċjenti u moderni fl Amerika Latina 136 Kuljum aktar minn 2 6 miljun ruħ Jivvjaġġaw permezz tas seba tiegħu linji 1 2 3 4 4A 5 u 6 li jestendu għal aktar minn 138 kilometru u 136 stazzjon Wara l inawgurazzjoni tal Linja 3 f Jannar 2019 huwa mistenni li fl 2026 jintlaħqu l 215 km ta estensjoni bil linji proġettati 7 8 u 9 flimkien mal estensjonijiet tal linji 2 3 u 4 Sistemi oħra ta trasport lokali jinkludu s servizzi ta 22 000 taxi identifikati minn karozzi suwed b soqfa sofor u 14 000 taxi kollettiv bil karozzerija sewda sħiħa tagħhom u sinjal ta identifikazzjoni fuq il bejt 131 Fir rigward taċ ċiklizmu f Santiago tista ssib roti tal kiri l ewlenin huma Bikesantiago promossi minn Banco Itau Mobike u Bici Las Condes tal Muniċipalita ta Las Condes flimkien magħha diversi muniċipalitajiet ippruvaw jippromwovu l uzu tar roti bil bini ta mogħdijiet għar roti Il valur tat trasport pubbliku urban jiddependi fuq il kombinazzjoni tat tip ta trasport magħzul mill utent dan huwa kif l uzu tal karozzi tal linja imsejħa wkoll micros għandu l inqas spiza fil ħinijiet kollha L ispiza attwali tal biljett tvarja minn 640 USD 1 sa 800 USD 1 2 skont l iskeda Skont rapport li sar minn Moovit f Lulju 2017 il ħin medju li n nies iqattgħu fuq it trasport pubbliku f Santiago perezempju lejn u mix xogħol f ġurnata tal ġimgħa huwa ta 84 minuta filwaqt li fit 23 tan nies iqattgħu aktar minn sagħtejn kuljum Il ħin medju li n nies jistennew f waqfa jew stazzjon huwa ta 15 il minuta filwaqt li 21 tan nies jistennew aktar minn 20 minuta kuljum Id distanza medja tan nies tipikament jivvjaġġaw fi vjaġġ wieħed hija 7 4 km filwaqt li 15 jivvjaġġaw aktar minn 12 km f direzzjoni waħda Veduta panoramica tal istazzjon Vicente Valdes fuq il Linja 4 tal Metro Santiago Xi taxis fl Avenida Providencia Providencia Bikesantiago stazzjon tal kiri tar roti Sigurta taċ ċittadin Citizen security Seguridad ciudadanaSigurta taċ ċittadin Citizen security Seguridad ciudadanaStakkament ta uffiċjali tal pulizija quddiem il Palacio de La Moneda Bħal fil bqija tal pajjiz is sigurta tal popolazzjoni ta Santiago tinsab f idejn il Carabineros de Chile li għandha 55 għassa tal pulizija madwar il kapitali flimkien ma erba għases tal pulizija tal forzi speċjali waħda immuntata tnejn għall minuri waħda għall familja affarijiet u sotto kummissjoni li huma maqsuma f ħames prefetturi Ċentru Lvant Punent Tramuntana Nofsinhar u Kordillera Ma dawn jizdiedu l ħidma tal Pulizija Investigattiva taċ Ċili u s servizzi tad diversi aġenziji tal Power of avukat Santiago hija meqjusa bħala waħda mill ibliet l aktar sikuri fl Amerika Latina103 b rata ta omiċidju li skont xi studji tvarja bejn 2 u 6 omiċidji fis sena għal kull 100 000 abitant Nazzjonalment hija s seba bl inqas rata ta vittimizzazzjoni fi ħdan l akbar 17 il belt fil pajjiz bi 30 1 tal abitanti għandhom mill inqas membru wieħed tal familja tagħhom li kien vittma ta serq jew attentat ta serq matul l aħħar sitt xhur ċifra ta 0 5 inqas mill medja nazzjonali Meta tqassam din iċ ċifra skond il komuni l inqas rati jinstabu fil komuni tas settur tal grigal b Las Condes fuq quddiem b bilkemm 18 għall kuntrarju il komuni bl ogħla rati ta vittimizzazzjoni huma Conchali u El Bosque bi 38 9 u 38 5 rispettivament Iċ ċentru tal belt sadanittant għandu rata baxxa ta vittimizzazzjoni ta 20 9 prodott ta serq u serq Minkejja li hija meqjusa bħala belt relattivament sigura il livell ta biza fil popolazzjoni kiber b mod sinifikanti fi zminijiet riċenti Fl 2007 22 tal popolazzjoni tagħha esprimew biza kbira li jsofru xi tip ta reat kontrihom filwaqt li fis snin ta qabel iċ ċifri kienu konsiderevolment inqas fl 2000 kien 13 4 u fl 2005 kien 15 8 Meta mqabbel ma bliet oħra fil pajjiz il medja ta dan l indiċi barra l kapitali hija ta 15 9 u din iċ ċifra hija saħansitra ogħla minn dik tal bliet bl ogħla rata ta vittimizzazzjoni Iquique u Talca li għandhom 37 5 u 35 9 ta vittimizzazzjoni 17 7 u 18 9 biss tal popolazzjoni rispettiva juru biza għoli Fit tqassim skond il komuni għal darb oħra l inqas ċifri huma fis settur tal Lvant b Nunoa b 10 u l ogħla f El Bosque bi 32 5 Dan il grad għoli ta insigurta li jinħass mill popolazzjoni ġie deskritt bħala prodott tal lakuni enormi li jiddifferenzjaw l abitanti tal belt u r rwol tal midja fost l oħrajn Rigward ir rati ta rappurtar ta reati bl akbar konnotazzjoni soċjali il komuni ta Santiago għandhom l ogħla ċifri fil livell nazzjonali Il medja reġjonali hija ta 800 ilment għal kull mitt elf abitant l ogħla fil pajjiz u 11 il komun ta Greater Santiago huma fost l 20 bl ogħla ċifri Santiago Centro jmexxi l lista b rata ta 3 646 7 ilmenti segwit minn Providencia b 2 271 1 Min naħa l oħra ħames komuni taz zona metropolitana huma fost l għoxrin li għandhom l inqas ilmenti l inqas hija r rata ta Cerro Navia li tilħaq 341 ilment għal kull mitt elf abitant segwita minn Maipu b 352 4 153 Fl aħħar nett f termini ta Għan numru effettiv ta reati 220 255 persuna nqabdu matul is sena 2004 li minnhom aktar minn 83 kienu rġiel prinċipalment għal reati kontra l proprjeta bħal serq u serq Garrison Guarnition GuarnicionArmata taċ Ċilen Chile Army Armada de Chile Kmandant Kap tal Armata Ċilena Santiago Kmandant Kap tat II Divizjoni Motorizzata Reġiment tal Infanteria Nru 1 Buin Recoleta Reġiment tal Artillerija Nru 1 Tacna San Bernardo Akkademja tal Gwerra tal Armata Ċilena La Reina Akkademja Politeknika Militari Ir Reġina Skola Militari tal Liberatur Bernardo O Higgins Las Condes Skola NCO Maipu Isptar Militari ta Santiago La Reina Istitut Ġeografiku Militari Santiago Muzew Storiku u Militari taċ Ċili Santiago Navy Ċilena Chile Navy Fuerzas Navales de Chile Stazzjon Navali Metropolitan Quinta Normal Forza tal Ajru Ċilena Chile Air Force Fuerza Aerea de Chile Kmandant Kap tal Forza tal Ajru Ċilena Cerrillos Kmandant Kap tat II Brigata tal Ajru Pudahuel Grupp tal Avjazzjoni Nru 9 Grupp tal Avjazzjoni Nru 10 Grupp tat Telekomunikazzjoni u Sejbien Nru 32 Skola tal Avjazzjoni Kaptan Manuel Avalos Prado El Bosque L Ewwel Surġent Adolfo Menadier Rojas Specialty School El Bosque Isptar Kliniku tal Forza tal Ajru Ċilena Las Condes Midja Comunication Media Medios y ComunicacionesEntel Tower in nodu ewlieni tal komunikazzjoni tal pajjiz bil Muntanji Andes fl isfond F Greater Santiago prattikament is servizzi ta komunikazzjoni ezistenti kollha huma disponibbli minn telefons pubbliċi għal netwerks tal broadband bla fili It telefonija fissa li l prefiss tat telefon tagħha kien in numru 2 sal 2014 meta ġiet eliminata distanza twila nazzjonali 142 għandha kopertura għal kwazi d djar kollha ta Santiago permezz tal kumpaniji Movistar Chile VTR Claro Chile GTD Manquehue CMET u Entel Chile filwaqt li t telefonija mobbli inkarigat minn Movistar Chile Entel VTR Movil WOM Claro Chile Virgin Mobile Gtd Movil u Colo Colo Movil esperjenzat tkabbir kbir matul is snin 2000 u laħaq penetrazzjoni kbira fis suq Bl istess mod is servizzi tal internet espandew b mod sinifikanti matul l istess għaxar snin għalkemm sal 2019 kien hemm komuni f Greater Santiago fejn il penetrazzjoni tal internet kienet għadha baxxa bħal fil kaz ta Cerro Navia fejn konnessjonijiet tal broadband Il broadband fiss jilħaq biss 22 7 tad djar Santiago jikkonċentra kwazi l midja kollha bi prezenza nazzjonali kemm fuq it televizjoni ir radju u l istampa Television Nacional de Chile Canal 13 Mega Chilevision La Red TV u Telecanal għandhom il kwartieri ġenerali tagħhom fil kapitali u fl istess ħin għandhom bosta stazzjonijiet ripetituri madwar il pajjiz kollu 144 Fir rigward tax xandir bir radju f Santiago hemm ir radju prinċipali stazzjonijiet b kopertura nazzjonali operati minn diversi konsorzji inkluzi Iberoamericana Radio Chile ta PRISA Radio Grupo Dial li jappartjenu għal Copesa 13 Radios ta Canal 13 Grupo Bethia u Compania Chilena de Comunicaciones Fil kaz tal istampa bil miktub hija ddominata minn zewġ konsorzji kbar El Mercurio S A P li tippubblika l gazzetta bl istess isem Las Ultimas Noticias u l gazzetta ta filgħaxija La Segunda u Copesa li tippubblika La Tercera Ma dawn jizdiedu l Publimetro b xejn u diversi rivisti u ġimgħa bħal The Clinic Stazzjonijiet tat TV TV Stations Estaciones de TV VHF 2 Telecanal Telekanal 4 La Red The Net The Network In Netwerk 5 TV 7 TVN Television Nacional de Chile Chilean National Television Televizjoni Nazzjonali ta Ċili 9 Mega 11 Chilevision Ċilevision 13 Canal 13 Channel 13 Kanal 13 UHF TVD 24 13 1 Canal 13 HD Channel 13 HD Kanal 13 26 26 1 Bio Bio TV Bio Bio TV 27 9 1 Mega HD Mega HD 27 9 2 Mega 2 Mega 2 28 4 1 La Red HD The Net The Network In Netwerk 28 4 2 La Red HD2 The Net The Network In Netwerk 29 5 1 TV HD TV HD 29 5 2 TV MAS 2 TV PLUS 2 29 5 3 UCV TV Universita Ċentrali taċ Ċili TV 30 11 1 Chilevision HD Ċilevision HD 30 11 2 UChile TV Universita taċ Ċili TV 31 2 1 Telecanal HD TV channel HD TV network HD kanal tat TV HD 33 7 1 TVN HD Chilean National Television Televizjoni Nazzjonali ta Ċili HD 33 7 2 NTV 35 15 1 Enlace Chile Chile Link Link taċ Ċili 35 15 2 Corporacion TV Corporation TV7Korporazzjoni TV 35 15 3 Nuevos Comienzos News Starts Bidu ġdid 35 15 4 Television Minera del Norte Northern Mining Television Televizjoni tal Minjieri tat Tramuntana 36 14 1 TVR 36 14 2 Tevex 36 14 3 UNIFE TV 36 14 4 UESTV 38 38 1 38 TV 38 38 2 CFC TV 38 38 3 Gracia TV Grace TV 40 25 1 Nuevo Tiempo HD New Time HD Ħin ġdid HD 40 25 2 Nuevo Tiempo SD Neew Time SD Ħin ġdid HD 40 25 3 Radio Nuevo Tiempo New Time Radio Ħin ġdid Radiju 50 50 1 STGO TV STGO TV 50 50 2 Radio Usach Usach Radio Usach Radju 51 21 1 Wapp TV Wapp TV Stazzjonijiet tar radju Radios Station Estaciones de Radio FM 88 1 MHz Radio Imagina Radju Immaġina 88 5 MHz Radio Concierto Kunċert tar Radju 88 9 MHz Radio Futuro Radju Futur 89 3 MHz Radio Maria Radju Marija 89 7 MHz Duna FM Dune FM 90 5 MHz Radio Pudahuel Radju Pudahuel 91 3 MHz El Conquistador FM The Conquest FM 91 7 MHz ADN Radio Chile ADN DNA Radju Ċili 92 1 MHz Radio Agricultura Radio Agriculture Radju Agrikoltura 92 5 MHz Radioactiva Radioactive Radio Radjuattiv Radiju 92 9 MHz Radio La Clave Radju The Key 93 3 MHz Radio Cooperativa Koperattiva tar Radju 93 7 MHz Radio Universo Univers tar Radju 94 1 MHz Rock amp Pop Rock amp Pop 94 5 MHz Radio Universidad de Santiago University of Santiago Radio Universita ta Santiago Radju 94 9 MHz Radio Azucar Sugar Radio Radju Zokkor 95 3 MHz Radio Disney Radju Disney Disney Radio 95 9 MHz FM Tiempo Time FM Ħin FM 96 5 MHz Inicia Radio Start Radio Start Radiju 97 1 MHz Radio Corporacion Korporazzjoni tar Radju 97 7 MHz Radio Beethoven Radio Beethoven Radju Beethoven 98 1 MHz Radio Carabineros de Chile Carabineros of Chile Radio Radju Carabineros ta Ċili 98 5 MHz FM Dos FM Two FM Zewġ 99 3 MHz Radio Carolina Carolina Radio Radju Carolina 99 7 MHz Radio Bio Bio Bio Bio Radio Bio Bio Radju 100 1 MHz Radio Infinita Infinit Radio Radju Infinit 100 5 MHz Pauta FM Linja Gwida FM 100 9 MHz Play FM Play FM 101 3 MHz Corazon FM Heart FM Qalb FM 101 7 MHz Los 40 The 40 Kollha 40 102 1 MHz 13c Radio 13c Radju 102 5 MHz Radio Universidad de Chile University of Chile Radio Universita taċ Ċili Radju 103 3 MHz Tele13 Radio Tele13 Radju 104 1 MHz Romantica FM Romantic FM 104 5 MHz Radio Armonia Radio Harmony Radiju Harmony 104 9 MHz Radio Colo Colo Radju Colo Colo 105 3 MHz Sonar FM Sound FM AM 540 kHz Radio Ignacio Serrano Radju Ignacio Serrano 570 kHz Radio Salud Radio Health Radju Saħħa 600 kHz Radio Tiempos Finales Ħinijiet tat Tmiem tar Radju 660 kHz Radio Divina Radio Divin Radju Divin 690 kHz Radio Santiago Radju Santiago 760 kHz Radio Colo Colo Radju Colo Colo 820 kHz Radio Carabineros de Chile Radio Carabineros of Chile Radju Carabineros taċ Ċili 880 kHz Radio Iglesia Universal Universal Church Radio Radju Universali tal Knisja 930 kHz Radio Nuevo Mundo Radju tad Dinja l Ġdida 960 kHz Dossil Radio Radju Dossil 1000 kHz Radio BBN Radju BBN 1140 kHz Radio Nacional de Chile New World Radio Radju Nazzjonali taċ Ċili 1180 kHz Radio Portales de Santiago Radio Portals Radju Portales de Santiago 1300 kHz Radio Conexiones Connections Radio Radju Rumanz 1330 kHz Radio Romance Romance Radio Radju Rumanz 1380 kHz Radio Plenitud Fullness Radio Milja tar Radju 1420 kHz Radio Panamericana de Chile Pan American Radio of Chile Radju Pan Amerikan ta Ċili 1460 kHz Radio Fe FE Radio Radju Fe 1540 kHz Radio Sudamerica South America Radio Radju Amerika t Isfel 1600 kHz Radio Nuevo Tiempo New Time Radio Radju Ħin Ġdid Stampi u Media La Moneda s Palace Bellasartes u l 2020 Ħoloq esterni ES Belt ta Santiago Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x jaqsmu ma Santiago Ċili