Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Val di Noto jew Vallo di Noto litteralment il Wied ta Noto hija żona storika u ġeografika li tinkludi t tarf tax Xlokk t
Val di Noto
Val di Noto jew Vallo di Noto (litteralment "il-Wied ta' Noto") hija żona storika u ġeografika li tinkludi t-tarf tax-Xlokk tal-gżira ta' Sqallija, dominata mill-promontorju tal-ġebla tal-ġir tal-għoljiet Iblei. Storikament, din iż-żona kienet waħda mit-tliet widien ta' Sqallija.
Val di Noto kienet ċirkoskrizzjoni amministrattiva li kienet tieħu ħsieb il-ġustizzja, it-teżor u qajla anke l-affarijiet militari tar-Renju ta' Sqallija minn żmien in-Normanni sa meta r-renju ġie abolit fl-1812. Fl-2002 tmien bliet Barokki ta' Sqallija fi ħdan dan il-wied tniżżlu fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO. Dawn huma Caltagirone, Catania, , Modica, Noto, Palazzolo, Ragusa u Scicli.
Ġeografija fiżika
Il-wied kien jinkludi ż-żona tax-Xlokk tal-gżira ta' Sqallija, bejn il-provinċji ta' u ta' Siracusa, u parti mill-provinċji ta' Catania, ta' u ta' , inkluż ix-xmajjar Salso, Dittaino u Simeto bħala konfini tal-Punent u tat-Tramuntana rispettivament, kif ukoll ix-xmara Amenano fit-Tramuntana jew Longane. Fl-imgħoddi l-wied kien jinkludi wkoll il-belt ta' Catania, li s-soltu titqies bħala parti minn Val Demone. Fil-fatt, il-belt kienet spiss tinsab dejjem qrib il-konfini bejn iż-żewġ widien u ċirkoskrizzjonijiet amministrattivi u kienet titqies bħala parti ta' wied jew ta' ieħor skont l-amministrazzjoni relattiva ta' dak iż-żmien.
Iż-żona hija kkaratterizzata mill-għoljiet prinċipali Iblei u parti mill-għoljiet Erei. Il-preżenza ta' bosta xmajjar u rdumijiet twassal biex iż-żona titqies bħala kumplessa ferm ġeografikament. Ġeoloġikament, iż-żona hija ffurmata minn promontorju kbir tal-għoljiet Iblei magħmul minn saffi sedimentarji u saffi oħra fejn titfaċċa l-lava preistorika li kienet irriżultat mill-fenomeni tal-vulkaniżmu taħt l-għoljiet Iblei. Tul il-linja tat-Tramuntana ta' Val di Noto ġiet identifikata l-linja ta' kuntatt bejn il-plakka Ewroasjatika u tat-Tramuntana tal-Afrika. Dan in-nuqqas ta' stabbiltà ġeoloġika jwassal biex iż-żona titqies bħala b'riskju sismoloġiku qawwi, u dan ħareġ fid-dieher bit- tal-1542 u tal-1693. Il-veġetazzjoni, fejn mhijiex marbuta mal-għelejjel, hija tipika tal-makkja Mediterranja. L-insedjamenti prinċipali huma ddistribwiti fuq ġewwa tat-territorju, għalkemm xorta waħda hemm bliet u rħula qrib il-kosta.
Storja
L-iktar insedjament antik iddokumentat f'Val di Noto huwa dak ta' Akrai, ħdejn , li ġie stabbilit fis-664 Q.K. Din kienet l-ewwel kolonja tal-insedjament tal- f'Siracusa.
L-insedjamenti ta' Val di Noto nqerdu għalkollox mit-terremot enormi tal-1693 li heżżeż il-gżira ta' Sqallija. Wara t-terremot, ħafna rħula reġgħu ġew rikostruwiti fuq siti ġodda għalkollox, fosthom u . Il-mexxejja ta' dak iż-żmien, ir-rejiet ta' Spanja, taw awtorità speċjali lin-nobbli biex jiddisinja mill-ġdid l-irħula mġarrfin, u rnexxielu jagħmel dan billi ddisinja l-irħula bi stil Barokk u Rinaxximentali.
L-insedjamenti ġodda ġew iddisinjati mill-ġdid bi pjazza kwadra fiċ-ċentru tagħhom bit-toroq jinbtu minnha. Il-binjiet ewlenin bħall-knejjes, il-kjostri u l-palazzi nbnew bħala punti fokali għat-toroq il-ġodda, u t-toroq stess inbnew qishom grilja. Bosta mill-irħula individwali reġgħu nbnew biex ikollhom karattru uniku, bħar-raħal ta' Grammichele li nbena b'għamla eżagonali bi pjazza kwadra fiċ-ċentru, magħmula minn knisja parrokkjali u muniċipju.
L-irħula reġgħu nbnew bl-istil Barokk Sqalli; l-iktar raħal notevoli huwa r-raħal ta' Noto stess, li issa sar destinazzjoni popolari tat-turiżmu bis-saħħa tal-arkitettura Barokka fina tiegħu.
Etimoloġija u l-ewwel sekli mingħajr dokumentazzjoni
L-oriġini etimoloġika tat-terminu Vallo ġiet diskussa b'mod wiesa' u ma teżistix ipoteżi waħda definittiva. B'mod ġenerali jingħad li ġej minn terminu Għarbi, spiss identifikat bħala wālī (وَالِ), jiġifieri "gvernatur" jew "viċirè". Madankollu, it-terminu jiddefinixxi l-maġistraturi tal-provinċji u mhux il-provinċji nfushom, li iktar jissejħu waliya (وَلِيَ). Skont l-istudjuż u Orjentalista , it-terminu vallis għandu jiġi interpretat bħala t-traduzzjoni bil-lingwa Latina tat-terminu ʾiqlīm (إقليم) (plural: ʾaqālīm), b'tifsiriet differenti fl-ewwel diplomi Normanni fejn it-"territorju" seta' jirreferi għal kwalunkwe belt, distrett jew provinċja; minkejja dan, din tibqa' biss ipoteżi. Fir-rigward tad-deklinazzjoni tat-terminu ntlaħaq qbil fuq l-użu tal-maskil, b'distinzjoni mil-lemma valle b'oriġini ferm differenti, għalkemm kemm-il darba kien hemm attribuzzjonijiet żbaljati tat-terminu u mhux xi ħaġa rari li d-deklinazzjoni tkun bil-femminil, jiġifieri la Val di Noto.
L-isem Vallo di Noto oriġina minn isem il-belt ta' Noto, li attwalment tagħmel parti mill-konsorzju komunali ħieles ta' Siracusa u hija l-belt kapitali tiegħu. Minkejja l-ipoteżi ta' Amari li jattribwixxi lil Noto bħala s-sede tal-gvernatur tal-wied fl-epoka Iżlamika, fil-verità ma jeżisti l-ebda sors li jmur lura għal żmien l-Għarab fi Sqallija li jiddokumenta l-konfigurazzjoni tal-belt skont dik l-ipoteżi.
Wieħed jista' jistaqsi pereżempju għaliex Val di Noto kellu jkun l-eċċezzjoni meta mqabbel maż-żewġ widien l-oħra ta' Val Demone u ta' Val di Mazara, li l-bliet kapitali tagħhom ma kellhomx x'jaqsmu mal-bliet li tawhom isimhom: isem Val Demone oriġina etimoloġikament mill-belt Biżantina ta' , u l-belt kapitali tiegħu kienet Messina, filwaqt li isem Val di Mazara oriġina etimoloġikament mill-belt ta' , u ċ-ċentru prinċipali tiegħu kien Palermo, u mill-inqas qatt ma saret ipoteżi, la minn Amari u lanqas minn storiċi magħrufa oħra, li bħal ma jingħad għal Noto, anke Demenna u Mazara setgħu jirrappreżentaw il-bliet kapitali tal-Vallo.
L-unika xrara ta' evidenza, fin-nuqqas totali ta' sorsi, hija l-avveniment storiku traġiku li wassal għall-qerda temporanja ta' Siracusa, il-belt kapitali ta' Sqallija kollha sal-ħakma tal-Għarab. B'hekk, Amari jagħmel l-ipoteżi li l-ħakkiema l-ġodda kienu jimirħu fuq l-għoljiet Iblei u ddisinjaw l-lokalità fl-għoljiet ta' Noto bħala ċ-ċentru maġġuri ġdid tat-territorju; fil-verità proprju l-għoljiet, jew mill-inqas il-pożizzjoni ġeografika strateġika ideali għad-difiża u biex jingħalqu qaqoċċa (ta' min ifakkar li f'Noto stkennet il-familja tal-aħħar emir Għarbi ta' Sqallija li miet jiġġieled fl-ilmijiet tal-port ta' Siracusa) x'aktarx li kien l-aspett komuni li kellhom ukoll it-tliet bliet li wasslu għall-ismijiet tal-Valli.
Dejjem skont Amari, wieħed jista' jissaponi li l-wied ħaddan fih lil Siracusa bħala s-sede amministrattiva tiegħu, għalkemm imbagħad lejn l-aħħar tas-seklu 14, jiġifieri diversi sekli wara l-istabbiliment preżunt tagħha, l-istess belt ġiet innominata bħala s-sede ta' Kamra Reġinali, jiġifieri "Stat fi ħdan l-Istat ta' Sqallija", u b'hekk kellha awtonomija amministrattiva fuq diversi bliet, u fosthom Noto ma tissemmiex.
Madankollu, ta' min jiftakar li malli Vallo di Noto ma baqax jeżisti, ġiet stabbilita l-provinċja ta' Siracusa taħt il-, mhux dik ta' Noto, bl-istess mod bħalma ġew stabbiliti ż-żewġ provinċji tal-Borboni ta' Messina u ta' Palermo li ħadu post il-widien rispettivi.
Storja suċċessiva
Vallo di Noto kellu jissostitwixxi l-Provinċja preċedenti ta' Siracusa, u minnha tnaqqas it-territorju li ntuża għall-kostruzzjoni tan-nukleu ta' Val Demone. L-ewwel referenza għall-Vallo saret pjuttost tard meta mqabbel ma' Val Demone, kważi mitt sena wara, fl-1172. Effettivament tressqet is-suppożizzjoni li t-tqassim fi tliet widien x'aktarx li saret qabel l-istabbiliment Normann tar-Renju u x'aktarx li b'hekk kien jeżisti iqlīm Iżlamiku diġà mill-bidu tal-okkupazzjoni Aglabida ta' Sqallija. B'hekk, jagħmel sens l-istabbiliment taħt fil-mument tat-twaqqif tar-Renju fl-1130.
Il-funzjoni amministrattiva li kellu l-wied primarjament kien li jieħu ħsieb il-ġustizzja tal-parti tiegħu tar-Renju. Din il-funzjoni tnaqqset ferm, kif ġara anke fir-rigward tal-widien l-oħra, permezz tar-riforma ta' Federiku prevista fil-Kostituzzjonijiet ta' , li wasslet għat-twaqqif ta' żewġ Provinciae (li ngħataw it-titlu tal-istess istituzzjonijiet Rumani: Lilibetana u Siracusana) minkejja li nżamm ukoll it-titlu ta' Vallo. Taħt reġgħet ġiet stabbilita l-funzjoni amministrattiva tal-Vallo, abbażi tal-konfini tal-arċidjoċesi antika ta' Siracusa. Fiċ-ċiklu ta' konċessjonijiet ta' li ngħataw matul is-snin 70 tas-seklu 14 minn Val di Noto, tneħħew il-capitanati tal-kontea ta' u l-artijiet ta' , , , Siracusa u forsi l-istess Noto. Fir-riforma li ried Martinu I fil-Kostituzzjonijiet tal-1403 kien previst l-istabbiliment mill-ġdid tal-funzjonijiet oriġinarji tat-tliet Valli, madankollu ma kienx hemm applikazzjoni konkreta ta' dan kollu.
Fl-1583, il-viċiré rriforma l-konfigurazzjoni politika tar-Renju, u reġa' stabbilixxa t-tliet Valli, li għal xi żmien taħt l- kienu saru seba', u Val di Noto reġa' sar struttura unitarja, bl-istess konfini tal-iklim taż-żmien Iżlamiku, għalkemm fit-Tramuntana nbidlu kemxejn minħabba t-twessigħ ta' Val Demone lejn in-Nofsinhar li kiseb parti minn Val di Castrogiovanni, li nqasam bejn Val Demone u Val di Noto. Val di Noto żamm il-funzjonijiet tiegħu sal-1812, u mbagħad ġie maqsum f'ċirkoskrizzjonijiet ferm iżgħar, jiġifieri id-distretti ta' , , Caltagirone, Modica, Noto u Siracusa.
Arkeoloġija
Il-fdalijiet tar-raħal ta' Angie ġew skoperti mill-ġdid mill-istoriku fis-seklu 16. Skavi ulterjuri fil-bidu tas-seklu 19 mill-Baruni żvelaw artefatti importanti mill-istorja bikrija tal-Lvant ta' Sqallija.
Sit ta' Wirt Dinji
Wara t-terremot tal-1693, iċ-ċentri urbani ewlenin ta' Val di Noto nqerdu kważi għalkollox. Ir-rikostruzzjoni suċċessiva tal-ewwel deċennji tas-seklu 18 wasslet biex il-bliet mifnija mit-terremot adottaw soluzzjonijiet arkitettoniċi u artistiċi li jikkaratterizzaw il-wied kollu. L-istil Barokk reġa' ffjorixxa u dan ġie rikonoxxut fl-2002 mill-UNESCO bit-tniżżil ta' Val di Noto fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji.
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' erba' kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (i) "Rappreżentazzjoni ta' kapulavur frott il-kreattività tal-bniedem"; il-kriterju (ii) "Wirja ta' skambju importanti ta' valuri umani, tul perjodu ta' żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ"; il-kriterju (iv) "Eżempju straordinarju ta' tip ta' bini, ta' grupp ta' siti jew ta' pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-istorja tal-bniedem"; u l-kriterju (v) "Eżempju straordinarju ta' insedjament uman tradizzjonali, ta' użu tal-art jew ta' użu tal-baħar, li jirrappreżenta kultura (jew kulturi), jew interazzjoni umana mal-ambjent, speċjalment meta jkun sar vulnerabbli minħabba l-impatt ta' bidla irreversibbli".
Referenzi
- ^ Tommaso Fazello, "Della Storia di Sicilia - Deche Due", Volum 1, Palermo, p. 547.
- ^ a b ċ Centre, UNESCO World Heritage. "Late Baroque Towns of the Val di Noto (South-Eastern Sicily)". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-03-06.
- ^ "Val di Noto - World Heritage Site - Pictures, Info and Travel Reports". www.worldheritagesite.org. Miġbur 2022-03-06.
- ^ Vito Maria Amico, Dizionario topografico della Sicilia, Gioacchino Dimarzio, Volum I, Palermo, Pietro Morvillo, 1855, pp. 282-283.
- ^ Antonino Marrone, Circoscrizioni amministrative, compiti e reclutamento dei giustizieri siciliani dal 1282 al 1377 (PDF), in Mediterranea. Ricerche storiche, n. 21, aprile 2011, p. 17.
- ^ Salvatore Chindemi, Siracusa e l'ex-prefetto di polizia di Palermo memoria di, 1848, pp. 15-16.
- ^ Michele Amari, Storia dei Musulmani di Sicilia, Volume I, Firenze, Le Monnier, 1854, p. 465.
- ^ Michele Amari, Storia dei Musulmani di Sicilia, Volume I, Firenze, Le Monnier, 1854, pp. 466-467.
- ^ Henri Bresc, Jean-Michel Poisson, Limites internes de la Sicilie Médiévale, in Frontière et pleupement dans le monde méditerranéen au Moyen Âge. École française de Rome - Casa de Velázquez, Castrum 4, Madrid, 1992, pp. 323-326, ISBN 84-86839-34-3.
- ^ Michele Amari, Storia dei Musulmani di Sicilia, Volume I, Firenze, Le Monnier, 1854, pp. 466-468.
- ^ Guglielmo Capozzo, Memorie su la Sicilia, Volume II, Palermo, Tipografia di Bernardo Virzì, 1840, p. 567.
- ^ Antonino Marrone, Circoscrizioni amministrative, compiti e reclutamento dei giustizieri siciliani dal 1282 al 1377, in Mediterranea. Ricerche storiche, n. 21, aprile 2011, p. 18.
- ^ Antonino Marrone, Circoscrizioni amministrative, compiti e reclutamento dei giustizieri siciliani dal 1282 al 1377, in Mediterranea. Ricerche storiche, n. 21, aprile 2011, pp. 33-36.
- ^ Francesco Testa, cap. 51 di re Martino, p. 164.
- ^ Luigi Santagati, Viabilità e topografia della Sicilia antica (PDF), Volume I, La Sicilia del 1720, Palermo, Regione Siciliana, 2004, ISBN 88-88559-96-5. p. 46.
- ^ Costituzione del regno di Sicilia, Cap. V, p. 10.
- ^ "Le città tardo barocche del Val di Noto". web.archive.org. 2015-09-24. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2015-09-24. Miġbur 2022-03-06.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Val di Noto, X'inhi Val di Noto? Xi tfisser Val di Noto?
Val di Noto jew Vallo di Noto litteralment il Wied ta Noto hija zona storika u ġeografika li tinkludi t tarf tax Xlokk tal gzira ta Sqallija dominata mill promontorju tal ġebla tal ġir tal għoljiet Iblei Storikament din iz zona kienet waħda mit tliet widien ta Sqallija Il Knisja ta San Duminku Noto Val di Noto kienet ċirkoskrizzjoni amministrattiva li kienet tieħu ħsieb il ġustizzja it tezor u qajla anke l affarijiet militari tar Renju ta Sqallija minn zmien in Normanni sa meta r renju ġie abolit fl 1812 Fl 2002 tmien bliet Barokki ta Sqallija fi ħdan dan il wied tnizzlu fil lista tas Siti ta Wirt Dinji tal UNESCO Dawn huma Caltagirone Catania Modica Noto Palazzolo Ragusa u Scicli Ġeografija fizikaMappa ta Sqallija b Val di Noto bl oranġjo Il wied kien jinkludi z zona tax Xlokk tal gzira ta Sqallija bejn il provinċji ta u ta Siracusa u parti mill provinċji ta Catania ta u ta inkluz ix xmajjar Salso Dittaino u Simeto bħala konfini tal Punent u tat Tramuntana rispettivament kif ukoll ix xmara Amenano fit Tramuntana jew Longane Fl imgħoddi l wied kien jinkludi wkoll il belt ta Catania li s soltu titqies bħala parti minn Val Demone Fil fatt il belt kienet spiss tinsab dejjem qrib il konfini bejn iz zewġ widien u ċirkoskrizzjonijiet amministrattivi u kienet titqies bħala parti ta wied jew ta ieħor skont l amministrazzjoni relattiva ta dak iz zmien Iz zona hija kkaratterizzata mill għoljiet prinċipali Iblei u parti mill għoljiet Erei Il prezenza ta bosta xmajjar u rdumijiet twassal biex iz zona titqies bħala kumplessa ferm ġeografikament Ġeoloġikament iz zona hija ffurmata minn promontorju kbir tal għoljiet Iblei magħmul minn saffi sedimentarji u saffi oħra fejn titfaċċa l lava preistorika li kienet irrizultat mill fenomeni tal vulkanizmu taħt l għoljiet Iblei Tul il linja tat Tramuntana ta Val di Noto ġiet identifikata l linja ta kuntatt bejn il plakka Ewroasjatika u tat Tramuntana tal Afrika Dan in nuqqas ta stabbilta ġeoloġika jwassal biex iz zona titqies bħala b riskju sismoloġiku qawwi u dan ħareġ fid dieher bit tal 1542 u tal 1693 Il veġetazzjoni fejn mhijiex marbuta mal għelejjel hija tipika tal makkja Mediterranja L insedjamenti prinċipali huma ddistribwiti fuq ġewwa tat territorju għalkemm xorta waħda hemm bliet u rħula qrib il kosta StorjaIl Knisja ta Ragusa L iktar insedjament antik iddokumentat f Val di Noto huwa dak ta Akrai ħdejn li ġie stabbilit fis 664 Q K Din kienet l ewwel kolonja tal insedjament tal f Siracusa L insedjamenti ta Val di Noto nqerdu għalkollox mit terremot enormi tal 1693 li hezzez il gzira ta Sqallija Wara t terremot ħafna rħula reġgħu ġew rikostruwiti fuq siti ġodda għalkollox fosthom u Il mexxejja ta dak iz zmien ir rejiet ta Spanja taw awtorita speċjali lin nobbli biex jiddisinja mill ġdid l irħula mġarrfin u rnexxielu jagħmel dan billi ddisinja l irħula bi stil Barokk u Rinaxximentali L insedjamenti ġodda ġew iddisinjati mill ġdid bi pjazza kwadra fiċ ċentru tagħhom bit toroq jinbtu minnha Il binjiet ewlenin bħall knejjes il kjostri u l palazzi nbnew bħala punti fokali għat toroq il ġodda u t toroq stess inbnew qishom grilja Bosta mill irħula individwali reġgħu nbnew biex ikollhom karattru uniku bħar raħal ta Grammichele li nbena b għamla ezagonali bi pjazza kwadra fiċ ċentru magħmula minn knisja parrokkjali u muniċipju L irħula reġgħu nbnew bl istil Barokk Sqalli l iktar raħal notevoli huwa r raħal ta Noto stess li issa sar destinazzjoni popolari tat turizmu bis saħħa tal arkitettura Barokka fina tiegħu Etimoloġija u l ewwel sekli mingħajr dokumentazzjoni Il Knisja ta San Bartilmew ta L oriġini etimoloġika tat terminu Vallo ġiet diskussa b mod wiesa u ma tezistix ipotezi waħda definittiva B mod ġenerali jingħad li ġej minn terminu Għarbi spiss identifikat bħala wali و ال jiġifieri gvernatur jew viċire Madankollu it terminu jiddefinixxi l maġistraturi tal provinċji u mhux il provinċji nfushom li iktar jissejħu waliya و ل ي Skont l istudjuz u Orjentalista it terminu vallis għandu jiġi interpretat bħala t traduzzjoni bil lingwa Latina tat terminu ʾiqlim إقليم plural ʾaqalim b tifsiriet differenti fl ewwel diplomi Normanni fejn it territorju seta jirreferi għal kwalunkwe belt distrett jew provinċja minkejja dan din tibqa biss ipotezi Fir rigward tad deklinazzjoni tat terminu ntlaħaq qbil fuq l uzu tal maskil b distinzjoni mil lemma valle b oriġini ferm differenti għalkemm kemm il darba kien hemm attribuzzjonijiet zbaljati tat terminu u mhux xi ħaġa rari li d deklinazzjoni tkun bil femminil jiġifieri la Val di Noto L isem Vallo di Noto oriġina minn isem il belt ta Noto li attwalment tagħmel parti mill konsorzju komunali ħieles ta Siracusa u hija l belt kapitali tiegħu Minkejja l ipotezi ta Amari li jattribwixxi lil Noto bħala s sede tal gvernatur tal wied fl epoka Izlamika fil verita ma jezisti l ebda sors li jmur lura għal zmien l Għarab fi Sqallija li jiddokumenta l konfigurazzjoni tal belt skont dik l ipotezi Wieħed jista jistaqsi perezempju għaliex Val di Noto kellu jkun l eċċezzjoni meta mqabbel maz zewġ widien l oħra ta Val Demone u ta Val di Mazara li l bliet kapitali tagħhom ma kellhomx x jaqsmu mal bliet li tawhom isimhom isem Val Demone oriġina etimoloġikament mill belt Bizantina ta u l belt kapitali tiegħu kienet Messina filwaqt li isem Val di Mazara oriġina etimoloġikament mill belt ta u ċ ċentru prinċipali tiegħu kien Palermo u mill inqas qatt ma saret ipotezi la minn Amari u lanqas minn storiċi magħrufa oħra li bħal ma jingħad għal Noto anke Demenna u Mazara setgħu jirrapprezentaw il bliet kapitali tal Vallo It taraġ famuz ta Caltagirone L unika xrara ta evidenza fin nuqqas totali ta sorsi hija l avveniment storiku traġiku li wassal għall qerda temporanja ta Siracusa il belt kapitali ta Sqallija kollha sal ħakma tal Għarab B hekk Amari jagħmel l ipotezi li l ħakkiema l ġodda kienu jimirħu fuq l għoljiet Iblei u ddisinjaw l lokalita fl għoljiet ta Noto bħala ċ ċentru maġġuri ġdid tat territorju fil verita proprju l għoljiet jew mill inqas il pozizzjoni ġeografika strateġika ideali għad difiza u biex jingħalqu qaqoċċa ta min ifakkar li f Noto stkennet il familja tal aħħar emir Għarbi ta Sqallija li miet jiġġieled fl ilmijiet tal port ta Siracusa x aktarx li kien l aspett komuni li kellhom ukoll it tliet bliet li wasslu għall ismijiet tal Valli Dejjem skont Amari wieħed jista jissaponi li l wied ħaddan fih lil Siracusa bħala s sede amministrattiva tiegħu għalkemm imbagħad lejn l aħħar tas seklu 14 jiġifieri diversi sekli wara l istabbiliment prezunt tagħha l istess belt ġiet innominata bħala s sede ta Kamra Reġinali jiġifieri Stat fi ħdan l Istat ta Sqallija u b hekk kellha awtonomija amministrattiva fuq diversi bliet u fosthom Noto ma tissemmiex Madankollu ta min jiftakar li malli Vallo di Noto ma baqax jezisti ġiet stabbilita l provinċja ta Siracusa taħt il mhux dik ta Noto bl istess mod bħalma ġew stabbiliti z zewġ provinċji tal Borboni ta Messina u ta Palermo li ħadu post il widien rispettivi Storja suċċessiva Il Knisja ta San Ġorġ Modica Vallo di Noto kellu jissostitwixxi l Provinċja preċedenti ta Siracusa u minnha tnaqqas it territorju li ntuza għall kostruzzjoni tan nukleu ta Val Demone L ewwel referenza għall Vallo saret pjuttost tard meta mqabbel ma Val Demone kwazi mitt sena wara fl 1172 Effettivament tressqet is suppozizzjoni li t tqassim fi tliet widien x aktarx li saret qabel l istabbiliment Normann tar Renju u x aktarx li b hekk kien jezisti iqlim Izlamiku diġa mill bidu tal okkupazzjoni Aglabida ta Sqallija B hekk jagħmel sens l istabbiliment taħt fil mument tat twaqqif tar Renju fl 1130 Il funzjoni amministrattiva li kellu l wied primarjament kien li jieħu ħsieb il ġustizzja tal parti tiegħu tar Renju Din il funzjoni tnaqqset ferm kif ġara anke fir rigward tal widien l oħra permezz tar riforma ta Federiku prevista fil Kostituzzjonijiet ta li wasslet għat twaqqif ta zewġ Provinciae li ngħataw it titlu tal istess istituzzjonijiet Rumani Lilibetana u Siracusana minkejja li nzamm ukoll it titlu ta Vallo Taħt reġgħet ġiet stabbilita l funzjoni amministrattiva tal Vallo abbazi tal konfini tal arċidjoċesi antika ta Siracusa Fiċ ċiklu ta konċessjonijiet ta li ngħataw matul is snin 70 tas seklu 14 minn Val di Noto tneħħew il capitanati tal kontea ta u l artijiet ta Siracusa u forsi l istess Noto Fir riforma li ried Martinu I fil Kostituzzjonijiet tal 1403 kien previst l istabbiliment mill ġdid tal funzjonijiet oriġinarji tat tliet Valli madankollu ma kienx hemm applikazzjoni konkreta ta dan kollu Fl 1583 il viċire rriforma l konfigurazzjoni politika tar Renju u reġa stabbilixxa t tliet Valli li għal xi zmien taħt l kienu saru seba u Val di Noto reġa sar struttura unitarja bl istess konfini tal iklim taz zmien Izlamiku għalkemm fit Tramuntana nbidlu kemxejn minħabba t twessigħ ta Val Demone lejn in Nofsinhar li kiseb parti minn Val di Castrogiovanni li nqasam bejn Val Demone u Val di Noto Val di Noto zamm il funzjonijiet tiegħu sal 1812 u mbagħad ġie maqsum f ċirkoskrizzjonijiet ferm izgħar jiġifieri id distretti ta Caltagirone Modica Noto u Siracusa ArkeoloġijaIl fdalijiet tar raħal ta Angie ġew skoperti mill ġdid mill istoriku fis seklu 16 Skavi ulterjuri fil bidu tas seklu 19 mill Baruni zvelaw artefatti importanti mill istorja bikrija tal Lvant ta Sqallija Sit ta Wirt DinjiIl plakka tal UNESCO Wara t terremot tal 1693 iċ ċentri urbani ewlenin ta Val di Noto nqerdu kwazi għalkollox Ir rikostruzzjoni suċċessiva tal ewwel deċennji tas seklu 18 wasslet biex il bliet mifnija mit terremot adottaw soluzzjonijiet arkitettoniċi u artistiċi li jikkaratterizzaw il wied kollu L istil Barokk reġa ffjorixxa u dan ġie rikonoxxut fl 2002 mill UNESCO bit tnizzil ta Val di Noto fil lista tas Siti ta Wirt Dinji Il valur universali straordinarju tas sit ġie rrikonoxxut abbazi ta erba kriterji tal għazla tal UNESCO il kriterju i Rapprezentazzjoni ta kapulavur frott il kreattivita tal bniedem il kriterju ii Wirja ta skambju importanti ta valuri umani tul perjodu ta zmien jew fi ħdan zona kulturali fid dinja dwar l izviluppi fl arkitettura jew it teknoloġija l arti monumentali l ippjanar tal bliet jew id disinn tal pajsaġġ il kriterju iv Ezempju straordinarju ta tip ta bini ta grupp ta siti jew ta pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid dieher stadju i sinifikanti fl istorja tal bniedem u l kriterju v Ezempju straordinarju ta insedjament uman tradizzjonali ta uzu tal art jew ta uzu tal baħar li jirrapprezenta kultura jew kulturi jew interazzjoni umana mal ambjent speċjalment meta jkun sar vulnerabbli minħabba l impatt ta bidla irreversibbli Referenzi Tommaso Fazello Della Storia di Sicilia Deche Due Volum 1 Palermo p 547 a b ċ Centre UNESCO World Heritage Late Baroque Towns of the Val di Noto South Eastern Sicily UNESCO World Heritage Centre bl Ingliz Miġbur 2022 03 06 Val di Noto World Heritage Site Pictures Info and Travel Reports www worldheritagesite org Miġbur 2022 03 06 Vito Maria Amico Dizionario topografico della Sicilia Gioacchino Dimarzio Volum I Palermo Pietro Morvillo 1855 pp 282 283 Antonino Marrone Circoscrizioni amministrative compiti e reclutamento dei giustizieri siciliani dal 1282 al 1377 PDF in Mediterranea Ricerche storiche n 21 aprile 2011 p 17 Salvatore Chindemi Siracusa e l ex prefetto di polizia di Palermo memoria di 1848 pp 15 16 Michele Amari Storia dei Musulmani di Sicilia Volume I Firenze Le Monnier 1854 p 465 Michele Amari Storia dei Musulmani di Sicilia Volume I Firenze Le Monnier 1854 pp 466 467 Henri Bresc Jean Michel Poisson Limites internes de la Sicilie Medievale in Frontiere et pleupement dans le monde mediterraneen au Moyen Age Ecole francaise de Rome Casa de Velazquez Castrum 4 Madrid 1992 pp 323 326 ISBN 84 86839 34 3 Michele Amari Storia dei Musulmani di Sicilia Volume I Firenze Le Monnier 1854 pp 466 468 Guglielmo Capozzo Memorie su la Sicilia Volume II Palermo Tipografia di Bernardo Virzi 1840 p 567 Antonino Marrone Circoscrizioni amministrative compiti e reclutamento dei giustizieri siciliani dal 1282 al 1377 in Mediterranea Ricerche storiche n 21 aprile 2011 p 18 Antonino Marrone Circoscrizioni amministrative compiti e reclutamento dei giustizieri siciliani dal 1282 al 1377 in Mediterranea Ricerche storiche n 21 aprile 2011 pp 33 36 Francesco Testa cap 51 di re Martino p 164 Luigi Santagati Viabilita e topografia della Sicilia antica PDF Volume I La Sicilia del 1720 Palermo Regione Siciliana 2004 ISBN 88 88559 96 5 p 46 Costituzione del regno di Sicilia Cap V p 10 Le citta tardo barocche del Val di Noto web archive org 2015 09 24 Arkivjat minn l oriġinal fl 2015 09 24 Miġbur 2022 03 06