Azərbaycan
Deutschland
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Khiva bl Użbek Xiva Хива خىۋا bil Persjan خیوه Xīveh ismijiet storiċi jew alternattivi jinkludu Kheeva Khorasam Khoresm
Khiva
Khiva (bl-Użbek: Xiva/Хива, خىۋا; bil-Persjan: خیوه, Xīveh; ismijiet storiċi jew alternattivi jinkludu Kheeva, Khorasam, Khoresm, Khwarezm, Khwarizm, Khwarazm, Chorezm; bl-Għarbi: خوارزم u bil-Persjan: خوارزم) hija belt ta' bejn wieħed u ieħor 90,000 ruħ fir-Reġjun ta' Xorazm, l-Użbekistan. Skont id-data arkeoloġika, il-belt ġiet stabbilita madwar 1,500 sena ilu. Hija l-eks belt kapitali ta' Khwarezmia u tal-Khanat ta' Khiva. Itchan Kala, iċ-"ċentru storiku" ta' Khiva kien l-ewwel sit fl-Użbekistan li tniżżel fil-lista ta' Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1990. L-astronomu, l-istoriku u l-poliedriku (973-1048 W.K.) twieled f'Khiva jew inkella fil-belt fil-qrib ta' Kath.
| Khiva | |
|---|---|
| Użbekistan | |
| Amministrazzjoni | |
| Stat sovran | Użbekistan |
| Reġjun tal-Użbekistan | Reġjun ta' Xorazm |
| Isem uffiċjali | Xiva |
| Ismijiet oriġinali | Xiva |
| Ġeografija | |
| Koordinati | 41°22′53″N 60°21′40″E / 41.3814°N 60.3611°EKoordinati: 41°22′53″N 60°21′40″E / 41.3814°N 60.3611°E |
| Khiva Khiva (Uzbekistan) | |
| Għoli | 109 m |
| Demografija | |
| Popolazzjoni | 105,300 abitanti (2017) |
| Informazzjoni oħra | |
| Fondazzjoni | 6 century "BCE" |
| Żona tal-Ħin | UTC+5 |
| khiva.uz | |
Etimoloġija
L-oriġini tal-isem "Khiva" mhux magħruf, iżda ntqalu bosta ġrajjiet kontradittorji bħala spjegazzjoni.
Ġrajja tradizzjonali tattribwixxi l-isem lil wieħed mill-ulied subien tal-profeta : "Jingħad li Shem [li minnu oriġinat il-kelma Semitiku], wara d-dulluvju, sab lilu nnifsu jiġġerra fid-deżert waħdu. Wara li marret għajnu bih, huwa ħolom b'300 torċa taqbad. Malli stenbaħ, huwa kien kuntent b'din il-premonizzjoni, u stabbilixxa l-belt b'kontorni esterni fl-għamla ta' vapur immappjat skont il-kollokament tat-torċi li kien ħolom bihom. Imbagħad Shem ħaffer il-bir ta' "Kheyvak", li l-ilma minnu kellu togħma sorprendenti. Dan il-bir għadu jeżisti f'Itchan Kala sa llum".
Ġrajja oħra tirrakkonta li l-vjaġġaturi li kienu jgħaddu mill-belt, malli kienu jixorbu l-ilma eċċellenti kienu jgħidu "Khey vakh!" ("Xi pjaċir!") u b'hekk il-belt saret magħrufa bħala Kheyvakh u mbagħad Khiva. Bl-Indù, "Hey vah" hija ekwivalenti għal "Xi pjaċir". Il-lingwa Russa li ilha tintuża fir-reġjun għal żmien twil, ma għandhiex l-ekwivalenti tal-ittra "h" u l-eqreb alternattiva hija "kh". Dan jittrasforma "Hey vah" f'"Khey vakh".
It-tielet proposta tgħid li l-isem ġej mill-kelma Khwarezm, li ġiet alterata u misselfa mit-Tork bħala Khivarezem, li mbagħad ġiet imqassra għal Khiva.
Storja
Fl-istorja bikrija ta' Khiva, l-abitanti taż-żona kienu ġew mill-Iran u kienu jitkellmu lingwa tal-Lvant tal-Iran imsejħa Khwarezmjan. It-Torok ħadu post il-klassi diriġenzjali fis-seklu 10 W.K., u r-reġjun gradwalment inbidel f'żona b'maġġoranza ta' kelliema bit-Tork.
Ir-Russja ngħaqdet fil-Khanat ta' Khiva fis-seklu 19. L-aħħar Khan tkeċċa mid-dinastija fit-tmun seklu wara, fl-1919. Imbagħad, ir-Repubblika Popolari Sovjetika l-ġdida ta' Khorezm saret il-kapitali. L-oasi ta' Khorezm ġiet ikkonvertita f'parti moderna tal-Użbekistan u t-Turkmenistan fl-1924.
L-iktar rekords bikrin tal-belt ta' Khiva nstabu fir-rakkonti Musulmani tal-ivvjaġġar mis-seklu 10, għalkemm evidenza arkeoloġika tindika li ż-żona kienet abitata mis-seklu 6. Sal-bidu tas-seklu 17, Khiva kienet saret il-kapitali tal-Khanat ta' Khiva, immexxija minn fergħa tal-Astrakhan, dinastija Genghisida.
Fis-seklu 17 Khiva bdiet tiżviluppa bħala suq tal-ilsiera. Matul l-ewwel nofs tas-seklu 19, madwar miljun Persjan u numru mhux magħruf ta' Russi, saru lsiera hemmhekk qabel ma nbigħu. Il-biċċa l-kbira minnhom kienu involuti fil-kostruzzjoni tal-binjiet fi ħdan is-swar ta' Itchan Kala.
Kampanji
In the course of the Russian conquest of Central Asia, in 1873 the Russian General Konstantin von Kaufman launched an attack on the city of Khiva, which fell on 28 May 1873. Although the Russian Empire now controlled the Khanate, it allowed Khiva to remain as a nominally quasi-independent protectorate.
Following the Bolshevik seizure of power in Russia after the October Revolution of 1917, a short-lived (1920-1925) Khorezm People's Soviet Republic formed out of the territory of the old Khanate of Khiva before its incorporation into the USSR in 1925. The city of Khiva became part of the Uzbek Soviet Socialist Republic.
Sit ta' Wirt Dinji
Iċ-ċentru storiku ta' Khiva, Itchan Kala, ġie ddeżinjat bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1990.
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' tliet kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (iii) "Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta' tradizzjoni kulturali jew ta' ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet"; il-kriterju (iv) "Eżempju straordinarju ta' tip ta' bini, ta' grupp ta' siti jew ta' pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-istorja tal-bniedem"; u l-kriterju (v) "Eżempju straordinarju ta' insedjament uman tradizzjonali, ta' użu tal-art jew ta' użu tal-baħar, li jirrappreżenta kultura (jew kulturi), jew interazzjoni umana mal-ambjent, speċjalment meta jkun sar vulnerabbli minħabba l-impatt ta' bidla irreversibbli".
Attrazzjonijiet
Khiva hija maqsuma f'żewġ partijiet. Il-parti li tinsab ’il barra mis-swar tissejjaħ Dichan Kala, u preċedentement kienet protetta b'sur bi 11-il bieb jew daħla. Iċ-ċentru storiku fi ħdan is-swar tal-brikks jissejjaħ Itchan Kala, u s-sisien tiegħu ġew stabbiliti fis-seklu 10. Is-swar attwali jmorru lura għall-aħħar tas-seklu 17 u huma għoljin 10 metri.
Kalta Minor, it-torri blu l-kbir fil-pjazza ċentrali taċ-ċentru storiku, suppost kellu jkun minaret, iżda l-Khan laħaq miet u l-Khan ta' warajh ma lestiex ix-xogħol.
Iċ-ċentru storiku fih iżjed minn 50 monument storiku u 250 dar antika, il-biċċa l-kbira minnhom imorru lura għas-sekli 18 jew 19. Il-Moskea ta' Djuma, pereżempju, ġiet stabbilita fis-seklu 10 u reġgħet inbniet fl-1788-1789, għalkemm is-sala ipostila magħrufa tagħha għad għandha 112-il kolonna tal-injam meħuda minn strutturi antiki.
Khiva kienet tħaddan fiha għadd ta' madrasi (stabbilimenti edukattivi), u waħda minnhom, il-madrasa ta' Sherghazi Khan, għadha teżisti sa llum. Din inbniet fis-seklu 18 mill-ilsiera u hija waħda mill-eqdem binjiet f'Itchan Kala. Fost l-istudenti rinomati tal-madrasa kien hemm il-poeta Użbek , il-poeta Qaraqalpaq , u l-poeta u sufista Turkmen .
Ġemellaġġi
Din li ġejja hija lista tal-ġemellaġġi ta' Khiva:
- , Iran
- Yazd, Iran (2020)
- , Spanja (2019)
Ara wkoll
Referenzi
- ^ В. А. Булатова, И. И. Ноткин, Архитектурные памятники Хивы. (Путеводитель), Ташкент, 1972; Хива. (Архитектура. Фотоальбом), Л., 1973; Г. Пугаченкова, Термез, Шахрисябз, Хива, (М„ 1976).
- ^ a b ċ UNESCO. "Itchan Kala".
- ^ Patrologia orientalis. Paris Firmin-Didot.
- ^ Nashriyoti, Davr (2012). Khiva: The City and the Legends. Tashkent, Użbekistan: DAVR NASHRIYOTI LLC. p. 2. ISBN 9789943339262.
- ^ "Khiva - Uzbekistan" (bl-Ingliż). Arkivjat minn l-oriġinal fl-2021-05-09. Miġbur 2021-07-29.
- ^ a b ċ "Khiva | Uzbekistan". Encyclopedia Britannica (bl-Ingliż). Miġbur 2021-07-29.
- ^ "Khiva Travel Guide". Caravanistan (bl-Ingliż). Miġbur 2021-07-29.
- ^ "Shergazi-Khan Madrasah, Khiva". www.advantour.com. Miġbur 2021-07-29.
- ^ UzDaily. "Khiva and San Lorenzo del Escorial have become sister cities". UzDaily.uz (bir-Russu). Miġbur 2021-07-29.
Ħoloq esterni
| Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Khiva (Khiva) |
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Khiva, X'inhi Khiva? Xi tfisser Khiva?
Khiva bl Uzbek Xiva Hiva خىۋا bil Persjan خیوه Xiveh ismijiet storiċi jew alternattivi jinkludu Kheeva Khorasam Khoresm Khwarezm Khwarizm Khwarazm Chorezm bl Għarbi خوارزم u bil Persjan خوارزم hija belt ta bejn wieħed u ieħor 90 000 ruħ fir Reġjun ta Xorazm l Uzbekistan Skont id data arkeoloġika il belt ġiet stabbilita madwar 1 500 sena ilu Hija l eks belt kapitali ta Khwarezmia u tal Khanat ta Khiva Itchan Kala iċ ċentru storiku ta Khiva kien l ewwel sit fl Uzbekistan li tnizzel fil lista ta Siti ta Wirt Dinji tal UNESCO fl 1990 L astronomu l istoriku u l poliedriku 973 1048 W K twieled f Khiva jew inkella fil belt fil qrib ta Kath Khiva UzbekistanAmministrazzjoniStat sovranUzbekistanReġjun tal UzbekistanReġjun ta XorazmIsem uffiċjali XivaIsmijiet oriġinali XivaĠeografijaKoordinati 41 22 53 N 60 21 40 E 41 3814 N 60 3611 E 41 3814 60 3611 Koordinati 41 22 53 N 60 21 40 E 41 3814 N 60 3611 E 41 3814 60 3611KhivaKhiva Uzbekistan Għoli 109 mDemografijaPopolazzjoni 105 300 abitanti 2017 Informazzjoni oħraFondazzjoni 6 century BCE Zona tal Ħin UTC 5khiva uzVeduta panoramika ta Itchan Kala Khiva mis swar tal beltEtimoloġijaL oriġini tal isem Khiva mhux magħruf izda ntqalu bosta ġrajjiet kontradittorji bħala spjegazzjoni Ġrajja tradizzjonali tattribwixxi l isem lil wieħed mill ulied subien tal profeta Jingħad li Shem li minnu oriġinat il kelma Semitiku wara d dulluvju sab lilu nnifsu jiġġerra fid dezert waħdu Wara li marret għajnu bih huwa ħolom b 300 torċa taqbad Malli stenbaħ huwa kien kuntent b din il premonizzjoni u stabbilixxa l belt b kontorni esterni fl għamla ta vapur immappjat skont il kollokament tat torċi li kien ħolom bihom Imbagħad Shem ħaffer il bir ta Kheyvak li l ilma minnu kellu togħma sorprendenti Dan il bir għadu jezisti f Itchan Kala sa llum Ġrajja oħra tirrakkonta li l vjaġġaturi li kienu jgħaddu mill belt malli kienu jixorbu l ilma eċċellenti kienu jgħidu Khey vakh Xi pjaċir u b hekk il belt saret magħrufa bħala Kheyvakh u mbagħad Khiva Bl Indu Hey vah hija ekwivalenti għal Xi pjaċir Il lingwa Russa li ilha tintuza fir reġjun għal zmien twil ma għandhiex l ekwivalenti tal ittra h u l eqreb alternattiva hija kh Dan jittrasforma Hey vah f Khey vakh It tielet proposta tgħid li l isem ġej mill kelma Khwarezm li ġiet alterata u misselfa mit Tork bħala Khivarezem li mbagħad ġiet imqassra għal Khiva StorjaIl pittur kien prezenti meta Khiva ttieħdet mill forzi Russi Fl istorja bikrija ta Khiva l abitanti taz zona kienu ġew mill Iran u kienu jitkellmu lingwa tal Lvant tal Iran imsejħa Khwarezmjan It Torok ħadu post il klassi diriġenzjali fis seklu 10 W K u r reġjun gradwalment inbidel f zona b maġġoranza ta kelliema bit Tork Ir Russja ngħaqdet fil Khanat ta Khiva fis seklu 19 L aħħar Khan tkeċċa mid dinastija fit tmun seklu wara fl 1919 Imbagħad ir Repubblika Popolari Sovjetika l ġdida ta Khorezm saret il kapitali L oasi ta Khorezm ġiet ikkonvertita f parti moderna tal Uzbekistan u t Turkmenistan fl 1924 L iktar rekords bikrin tal belt ta Khiva nstabu fir rakkonti Musulmani tal ivvjaġġar mis seklu 10 għalkemm evidenza arkeoloġika tindika li z zona kienet abitata mis seklu 6 Sal bidu tas seklu 17 Khiva kienet saret il kapitali tal Khanat ta Khiva immexxija minn fergħa tal Astrakhan dinastija Genghisida Fis seklu 17 Khiva bdiet tizviluppa bħala suq tal ilsiera Matul l ewwel nofs tas seklu 19 madwar miljun Persjan u numru mhux magħruf ta Russi saru lsiera hemmhekk qabel ma nbigħu Il biċċa l kbira minnhom kienu involuti fil kostruzzjoni tal binjiet fi ħdan is swar ta Itchan Kala Il 112 il kolonna tal injam fil Moskea ta Djuma Khiva Kampanji In the course of the Russian conquest of Central Asia in 1873 the Russian General Konstantin von Kaufman launched an attack on the city of Khiva which fell on 28 May 1873 Although the Russian Empire now controlled the Khanate it allowed Khiva to remain as a nominally quasi independent protectorate Following the Bolshevik seizure of power in Russia after the October Revolution of 1917 a short lived 1920 1925 Khorezm People s Soviet Republic formed out of the territory of the old Khanate of Khiva before its incorporation into the USSR in 1925 The city of Khiva became part of the Uzbek Soviet Socialist Republic Sit ta Wirt DinjiL oqbra qrib il Mawzolew ta Pakhlavan Makhmoud Iċ ċentru storiku ta Khiva Itchan Kala ġie ddezinjat bħala Sit ta Wirt Dinji tal UNESCO fl 1990 Il valur universali straordinarju tas sit ġie rrikonoxxut abbazi ta tliet kriterji tal għazla tal UNESCO il kriterju iii Xhieda unika jew minn tal inqas eċċezzjonali ta tradizzjoni kulturali jew ta ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet il kriterju iv Ezempju straordinarju ta tip ta bini ta grupp ta siti jew ta pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid dieher stadju i sinifikanti fl istorja tal bniedem u l kriterju v Ezempju straordinarju ta insedjament uman tradizzjonali ta uzu tal art jew ta uzu tal baħar li jirrapprezenta kultura jew kulturi jew interazzjoni umana mal ambjent speċjalment meta jkun sar vulnerabbli minħabba l impatt ta bidla irreversibbli AttrazzjonijietIl minaret mhux komplut u l madrasa ta Muhammad Amin Khan Khiva hija maqsuma f zewġ partijiet Il parti li tinsab il barra mis swar tissejjaħ Dichan Kala u preċedentement kienet protetta b sur bi 11 il bieb jew daħla Iċ ċentru storiku fi ħdan is swar tal brikks jissejjaħ Itchan Kala u s sisien tiegħu ġew stabbiliti fis seklu 10 Is swar attwali jmorru lura għall aħħar tas seklu 17 u huma għoljin 10 metri Kalta Minor it torri blu l kbir fil pjazza ċentrali taċ ċentru storiku suppost kellu jkun minaret izda l Khan laħaq miet u l Khan ta warajh ma lestiex ix xogħol Iċ ċentru storiku fih izjed minn 50 monument storiku u 250 dar antika il biċċa l kbira minnhom imorru lura għas sekli 18 jew 19 Il Moskea ta Djuma perezempju ġiet stabbilita fis seklu 10 u reġgħet inbniet fl 1788 1789 għalkemm is sala ipostila magħrufa tagħha għad għandha 112 il kolonna tal injam meħuda minn strutturi antiki Il Bieb ta Palvan f Khiva li nbena fil bidu tas seklu 19 fejn kien hemm suq kbir tal ilsiera u ċentru ta pieni u ġustizzjar Khiva kienet tħaddan fiha għadd ta madrasi stabbilimenti edukattivi u waħda minnhom il madrasa ta Sherghazi Khan għadha tezisti sa llum Din inbniet fis seklu 18 mill ilsiera u hija waħda mill eqdem binjiet f Itchan Kala Fost l istudenti rinomati tal madrasa kien hemm il poeta Uzbek il poeta Qaraqalpaq u l poeta u sufista Turkmen Is swar għoli għaxar metri mad dawra ta Itchan Kala KhivaĠemellaġġiDin li ġejja hija lista tal ġemellaġġi ta Khiva Iran Yazd Iran 2020 Spanja 2019 Ara wkollUzbekistan Bukhara Samarkanda ShahrisabzReferenzi V A Bulatova I I Notkin Arhitekturnye pamyatniki Hivy Putevoditel Tashkent 1972 Hiva Arhitektura Fotoalbom L 1973 G Pugachenkova Termez Shahrisyabz Hiva M 1976 a b ċ UNESCO Itchan Kala Patrologia orientalis Paris Firmin Didot Nashriyoti Davr 2012 Khiva The City and the Legends Tashkent Uzbekistan DAVR NASHRIYOTI LLC p 2 ISBN 9789943339262 Khiva Uzbekistan bl Ingliz Arkivjat minn l oriġinal fl 2021 05 09 Miġbur 2021 07 29 a b ċ Khiva Uzbekistan Encyclopedia Britannica bl Ingliz Miġbur 2021 07 29 Khiva Travel Guide Caravanistan bl Ingliz Miġbur 2021 07 29 Shergazi Khan Madrasah Khiva www advantour com Miġbur 2021 07 29 UzDaily Khiva and San Lorenzo del Escorial have become sister cities UzDaily uz bir Russu Miġbur 2021 07 29 Ħoloq esterniWikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x jaqsmu ma Khiva Khiva