Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
L Imnajdra huwa kumpless ta tempju megalitiku li jinsab mal kosta tan Nofsinhar tal gżira Mediterranja ta Malta L Imnajd
Mnajdra
L-Imnajdra huwa kumpless ta' tempju megalitiku li jinsab mal-kosta tan-Nofsinhar tal-gżira Mediterranja ta' Malta. L-Imnajdra jinsab bejn wieħed u ieħor 497 metru (544 jarda) 'il bogħod mill-kumpless megalitiku ta' Ħaġar Qim. L-Imnajdra nbena għall-ħabta tar-raba' millenju Q.K.; it-Tempji Megalitiċi ta' Malta u Għawdex huma fost l-iżjed siti reliġjużi antiki fid-Dinja, u ġew deskritti mill-Kumitat tal-Wirt Dinji tal-UNESCO bħala "kapolavuri arkitettoniċi uniċi". Fl-1992 l-UNESCO rrikonoxxiet il-kumpless tal-Imnajdra u erba' strutturi megalitiċi oħra fil-Gżejjer Maltin bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO. Fl-2009 tlesta x-xogħol ta' installazzjoni ta' tinda protettiva fuq il-kumpless tal-Imnajdra.
Disinn
L-Imnajdra huwa magħmul mill-Qawwi ta' Fuq, li huwa blat ferm iktar iebes mill-franka ratba ta' Ħaġar Qim. Is-sistemi strutturali prinċipali li ntużaw fit-tempji huma l-irfid b'ġebel iżgħar u l-kostruzzjoni b'ħaġar kbir weqfin jew mimdudin tal-ġebla tal-ġir.
Il-pjanta ta' kwadrifolju tal-Imnajdra hija kemxejn iktar regolari minn dik ta' Ħagar Qim, u tixbah lil dik tal-kumpless iktar bikri ta' Ġgantija. L-istruttura preistorika tikkonsisti minn tliet tempji, relatati ma' xulxin, iżda mhux ikkollegati ma' xulxin: it-tempju ta' fuq, it-tempju nofsani u t-tempju t'isfel.
It-tempju ta' fuq huwa l-eqdem struttura fil-kumpless tal-Imnajdra u jmur lura għall-fażi ta' Ġgantija (3600–3200 Q.K.). Huwa binja bi tliet apsidi, bil-ftuħ tal-apsida ċentrali imblukkata b'ħajt diviżorju baxx. Il-ħaġar wieqaf qishom pilastri kienu mżejna b'marki ta' tikek imħaffrin f'ringieli orizzontali fuq in-naħa ta' ġewwa.
It-tempju nofsani nbena (jew x'aktarx reġa' nbena) fl-aħħar tal-fażi ta' Ħal Tarxien (3150–2500 Q.K.). Id-daħla ċentrali prinċipali tat-tempju hija ffurmata minn toqba mħaffra f'ġebla tal-ġir wieqfa kbira, li hija tip ta' kostruzzjoni tipika ta' daħliet megalitiċi oħra f'Malta. Milli jidher, oriġinarjament dan it-tempju kellu saqaf bil-volti, iżda issa għad fadal biss il-bażi tas-saqaf fuq il-ħitan, u fil-fatt huwa l-iżjed struttura reċenti. Huwa magħmul minn ħaġriet weqfin b'ħaġriet mimdudin jistrieħu fuqhom.
It-tempju t'isfel, li nbena fil-bidu tal-fażi ta' Ħal Tarxien, huwa l-iżjed impressjonanti u x'aktarx li huwa l-aqwa eżempju ta' arkitettura megalitika f'Malta. Għandu spazju kbir fil-beraħ quddiemu li fih xi bankijiet tal-ġebel, passaġġ jew daħla msaqqfa b'xi ħaġriet orizzontali (waħda minnhom għadha teżisti), u l-fdalijiet x'aktarx ta' saqaf b'għamla ta' koppla. It-tempju huwa mżejjen b'tinqix spirali u b'marki oħra, u fih aperturi li wħud minnhom jagħtu għal kmamar iżgħar u għal arranġament ta' għadd ta' ħaġar ieħor.
Funzjonijiet
It-tempju t'isfel huwa allinjat astronomikament u b'hekk x'aktarx li kien jintuża bħala sit kalendarju u/jew għall-osservazzjoni astronomika. Fl-ekwinozji tar-rebbiegħa u tal-ħarifa, id-dawl tax-xemx jgħaddi mid-daħla prinċipali tat-tempju u jdawwal l-assi ewlieni. Fis-solstizji, id-dawl tax-xemx idawwal it-truf tal-ħaġar megalitiku lejn ix-xellug u l-lemin ta' din id-daħla.
Għalkemm ma hemm l-ebda rekord bil-miktub li jindika l-iskop ta' dawn l-istrutturi, l-arkeologi wasslu għall-użu tagħhom mill-oġġetti ċerimonjali li sabu fihom: skieken taż-żnied għas-sagrifiċċji u toqob għall-ħbula li x'aktarx li ntużaw biex jintrabtu l-annimali għas-sagrifiċċji (ladarba nstab ukoll ħafna għadam tal-annimali). Dawn l-istrutturi ntużawx bħala oqbra ladarba ma nstabux fdalijiet umani. It-tempji huma mgħammra b'bankijiet tal-ġebel u b'imwejjed li jagħtu ħjiel rigward l-użu tagħhom. Bosta artefatti ġew irkuprati minn ġot-tempji u dawn jissuġġerixxu li dawn it-tempji kienu jintużaw għal skopijiet reliġjużi, x'aktarx għall-fejqan tal-mard u/jew għall-promozzjoni tal-fertilità.
Ħaġra kalendarja
Waħda mill-ħaġriet hija mżejna b'diversi tikek imħaffrin fil-wiċċ, irranġati f'diversi ringieli allinjati mal-lemin; dawn jistgħu jiġu kkollegati ma' diversi perjodi ddeterminati mill-Qamar.
| Ringiela | Għadd ta' toqob | Użu possibbli |
|---|---|---|
| 1 | 19 | Għad-19-il sena taċ-ċiklu Metoniku (235 xahar sinodiku, 255 xahar drakoniku, 254 xahar siderjali, rispettivament ta' 6,940 jum). Wara dan il-perjodu, il-Qamar ikollu l-istess fażi lunari u l-istess latitudni eklittika u l-istess lonġitudni eklittika (eż. fid-Daħla tad-Deheb tal-linja eklittika jew fl-ekwinozju). |
| 2 | 16 (lemin) | Għas-16-il jum mill-Qamar l-antik (li jkun għadu viżibbli) sal-qamar kwinta u t-13-il jum mill-qamar kwinta sal-qamar l-antik li jmiss, b'kollox 29 jum, l-għadd ta' jiem sħaħ fi ħdan xahar simboliku (29.5 jum). Wara dan il-perjodu, il-Qamar jerġa' jkollu l-istess fażi lunari. |
| 13 (xellug, fuq) | ||
| 3 | 3 + 4 (lemin) = 7 | Għas-7 jiem sħaħ ta' kwarti tal-Qamar (7.4 ijiem) rispettivament ta' ġimgħa. |
| 3 (xellug) | Għat-3 kwarti tal-Qamar li diġà jkunu għaddew fi ħdan ix-xahar attwali. | |
| 4 | 25 | Għall-25 fażi tal-Qamar (kull 14.8-il jum) fi ħdan sena tropikali (365.2 jum). |
| 5 | 11 | Għall-11-il jum addizzjonali f'sena tropikali (365.2 jum) meta mqabbla ma' 12-il xahar sinodiku (354.4 jum). |
| 6 | 24 + 1 = 25 | Għall-24 fażi tal-Qamar rispettiv fi ħdan 12-il xahar sinodiku (354.4 jum) flimkien ma' xahar mhux komplut sa tmiem is-sena tropikali xierqa (365.2 jum). |
| 7 | 53 | Għat-53 ġimgħa fi ħdan sena tropikali (365.2 jum) rispettivament mit-tlugħ jew mill-inżul eljakali tal-Pleiades (jew stilel) sa ta' wara. |
Skavi u storja reċenti
L-iskavi tat-tempji tal-Imnajdra twettqu taħt id-direzzjoni ta' fl-1840, sena wara l-iskoperta ta' Ħagar Qim. Fl-1871, iddisinja l-ewwel pjanta tal-istruttura megalitika. Il-pjanta ma tantx kienet saret bir-reqqa u b'hekk fl-1901 għamel l-ewwel pjanta bir-reqqa li kienet ibbażata fuq is-sejbiet tiegħu. Fl-1910, wettaq iktar investigazzjonijiet li rriżultaw fil-ġbir ta' materjal arkeoloġiku importanti. Twettqu iktar skavi f'Diċembru 1949, fejn instabu żewġ statwi żgħar, żewġ skutelli kbar, għodod u ħaġra sferika kbira, li x'aktarx intużat għaċ-ċaqliq tal-ħaġar il-kbir tat-tempji.
It-tempju ġie inkluż fil-Lista tal-Antikitajiet tal-1925.
It-tempji tal-Imnajdra ġew vandalizzati fit-13 ta' April 2001, meta mill-inqas tliet persuni armati bi sprangi waqqgħu jew kissru madwar 60 ħaġra megalitika u ħażżu xi graffiti fuqhom. L-attakk ġie deskritt mill-UNESCO bħala "l-agħar att ta' vandaliżmu li qatt twettaq fil-gżira ta' Malta". Inizjalment il-ħsara lit-tempji ġiet ikkunsidrata bħala irreparabbli, iżda iktar 'il quddiem sar restawr b'tekniki ġodda u issa diffiċli li wieħed jagħraf liema ħaġriet kien ġarrbu l-ħsarat. It-tempji reġgħu nfetħu għall-pubbliku fl-2002.
Il-muniti Maltin ta' ċenteżmu, ta' żewġ ċenteżmi u ta' ħames ċenteżmi tal-ewro, izzekkati mill-2008, fihom rappreżentazzjoni tat-tempji tal-Imnajdra fuq in-naħa ta' wara tagħhom.
Tinda protettiva nbniet madwar it-tempji tal-Imnajdra (flimkien ma' dawk ta' Ħaġar Qim) fl-2009.
Interpretazzjonijiet kontemporanji
L-antropologa esplorat kif it-"tempji Neolitiċi ta' Malta", inkluż ta' Ġgantija, "ġew interpretati, ikkontestati u ttrattati minn diversi gruppi ta' interess lokali u barrani: dawn li jaħdmu fl-industrija tat-turiżmu, l-intellettwali u n-nazzjonalisti, il-kaċċaturi, l-arkeologi u l-artisti Maltin, kif ukoll il-parteċipanti fil-moviment globali tad-divinità femminili".
Sors partikolari mis-snin bikrin tas-seklu 21 jispekula li l-għamla ta' kwadrifolju tat-tempji tal-Imnajdra (x'aktarx it-Tempju ta' Fuq) tista' tirrappreżenta "il-preżent, l-imgħoddi u l-ġejjieni (jew it-twelid, il-ħajja u l-mewt)", filwaqt li l-allinjament solari jaf ifisser li "l-enerġija maskili tax-xemx tingħata post onorarju f'dawn it-tempji", u li "l-pjaneta omm kienet irrappreżentata minn statwetti filwaqt li x-xemx missier kien meqjum permezz tal-allinjament ta' dan it-tempju".
Sit ta' Wirt Dinji
Fl-1980, it-tempji ta' Ġgantija (f'Għawdex) ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji wieħed tal-UNESCO. Imbagħad, fl-1992, il-Kumitat tal-Wirt Dinji tal-UNESCO estenda dan is-sit billi inkluda ħames tempji megalitiċi oħra. Dawn huma t-tempji ta' Ħaġar Qim (il-Qrendi, Malta), tal-Imnajdra (il-Qrendi, Malta), Ta' Ħaġrat (l-Imġarr, Malta), ta' Skorba (iż-, Malta) u ta' Ħal Tarxien (Ħal Tarxien, Malta).
L-UNESCO ddeżinjat dawn is-sitt tempji megalitiċi ta' Malta u Għawdex bħala Sit ta' Wirt Dinji wieħed abbażi tal-kriterju (iv) tal-kriterji tal-għażla tal-UNESCO, jiġifieri “Eżempju straordinarju ta' tip ta' bini, ta' grupp ta' siti jew ta' pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-istorja tal-bniedem”. It-Tempji Megalitiċi ta' Malta u Għawdex huma notevoli mhux biss minħabba li jispikkaw l-oriġinalità, il-kumplessità u l-proporzjonijiet enormi tagħhom, iżda anke minħabba l-ħila teknika konsiderevoli meħtieġa fil-kostruzzjoni tagħhom. Is-sitt tempji jiġu ġestiti minn Heritage Malta, filwaqt li s-sjieda tal-art tal-madwar tvarja minn sit għall-ieħor.
Gallerija
Ara wkoll
- Ħaġar Qim
- Ġgantija
- Ipoġew ta' Ħal Saflieni
- Tempji ta' Ħal Tarxien
- Skorba
- Ta' Ħaġrat
- Tempji Megalitiċi ta' Malta u Għawdex
Referenzi
- ^ Studies, The OTS Foundation for Neolithic. "The OTS Foundation for Neolithic Studies". The OTS Foundation for Neolithic Studies (bl-Ingliż). Miġbur 2024-10-09.
- ^ Mir-Rapporti tar-Raba' (1980) u tas-16-il (1992) Sessjoni tal-Kumitat tal-Wirt Dinji tal-UNESCO.
- ^ "Megalithic Temples of Malta - UNESCO". whc.unesco.org. Miġbur 2024-10-09.
- ^ "timesofmalta.com - Prehistoric temples get futuristic roof". web.archive.org. 2009-04-10. Arkivjat mill-oriġinal fl-2009-04-10. Miġbur 2024-10-09.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
- ^ Gunther, Michael D. "Plan Of The Temple Complex At Mnajdra". www.art-and-archaeology.com. Miġbur 2024-10-09.
- ^ "Mnajdra Temples - Qrendi, Malta". www.sacred-destinations.com. Miġbur 2024-10-09.
- ^ "Heritage Malta - Temples, archaelogical sites and historical buildings". web.archive.org. 2013-05-25. Arkivjat mill-oriġinal fl-2013-03-01. Miġbur 2024-10-09.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
- ^ "HOAX.COM: unravelling the truth from fiction, past to present..." publish.hoax.com. Miġbur 2024-10-09.
- ^ Government of Malta. "National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands (PDF)" (PDF). Arkivjat mill-oriġinal fl-2015-09-23. Miġbur 2024-10-09.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
- ^ "Ħaġar Qim and Mnajdra (2)". web.archive.org. 2011-09-05. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2011-09-05. Miġbur 2024-10-09.
- ^ "Neolithic Temples of Malta". Sacred Sites: World Pilgrimage Guide (bl-Ingliż). Miġbur 2024-10-09.
- ^ "Equinox at Mnajdra Temples - Chris and Marika's Online Journal". web.archive.org. 2009. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2009-04-30.
- ^ "Hypogeum,Tarxien & Malta as tip of Atlantis". www.carnaval.com. Miġbur 2024-10-09.
- ^ "Die Himmelstafel von Tal-Qadi – Wikibooks, Sammlung freier Lehr-, Sach- und Fachbücher". de.wikibooks.org (bil-Ġermaniż). Miġbur 2024-10-09.
- ^ Alfie Guillaumier, Bliet u Rħula Maltin, Malta, 1972.
- ^ "DIRECTOR-GENERAL SHOCKED BY VANDALISM OF MEGALITHIC MNAJDRA TEMPLE IN MALTA". web.archive.org. 2008-06-12. Arkivjat mill-oriġinal fl-2008-06-12. Miġbur 2024-10-09.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
- ^ Rountree, Kathryn (2002). "Re-inventing Malta's neolithic temples: Contemporary interpretations and agendas". History and Anthropology. 13: 31–51. doi:10.1080/02757200290002879. S2CID 154790343.
- ^ "Malta's NeolithicTemples". www.carnaval.com. Miġbur 2024-10-09.
- ^ ""Megalithic Temples of Malta – UNESCO World Heritage Centre". Whc.unesco.org". Miġbur 2021-02-01. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt:
|koawturi=(għajnuna) - ^ ""Malta Temples and The OTS Foundation". Otsf.org". Miġbur 2021-02-01. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt:
|koawturi=(għajnuna) - ^ David Trump et al., Malta Before History (2004: Miranda Publishers)
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Mnajdra, X'inhi Mnajdra? Xi tfisser Mnajdra?
L Imnajdra huwa kumpless ta tempju megalitiku li jinsab mal kosta tan Nofsinhar tal gzira Mediterranja ta Malta L Imnajdra jinsab bejn wieħed u ieħor 497 metru 544 jarda il bogħod mill kumpless megalitiku ta Ħaġar Qim L Imnajdra nbena għall ħabta tar raba millenju Q K it Tempji Megalitiċi ta Malta u Għawdex huma fost l izjed siti reliġjuzi antiki fid Dinja u ġew deskritti mill Kumitat tal Wirt Dinji tal UNESCO bħala kapolavuri arkitettoniċi uniċi Fl 1992 l UNESCO rrikonoxxiet il kumpless tal Imnajdra u erba strutturi megalitiċi oħra fil Gzejjer Maltin bħala Sit ta Wirt Dinji tal UNESCO Fl 2009 tlesta x xogħol ta installazzjoni ta tinda protettiva fuq il kumpless tal Imnajdra L Imnajdra b Filfla fl isfond qabel l installazzjoni tat tinda protettiva DisinnVeduta panoramika tat tempju ta fuq Veduta panoramika tat tempju t isfel L Imnajdra huwa magħmul mill Qawwi ta Fuq li huwa blat ferm iktar iebes mill franka ratba ta Ħaġar Qim Is sistemi strutturali prinċipali li ntuzaw fit tempji huma l irfid b ġebel izgħar u l kostruzzjoni b ħaġar kbir weqfin jew mimdudin tal ġebla tal ġir Niċċa fit Tempju t Isfel tal Imnajdra Il pjanta ta kwadrifolju tal Imnajdra hija kemxejn iktar regolari minn dik ta Ħagar Qim u tixbah lil dik tal kumpless iktar bikri ta Ġgantija L istruttura preistorika tikkonsisti minn tliet tempji relatati ma xulxin izda mhux ikkollegati ma xulxin it tempju ta fuq it tempju nofsani u t tempju t isfel It tempju ta fuq huwa l eqdem struttura fil kumpless tal Imnajdra u jmur lura għall fazi ta Ġgantija 3600 3200 Q K Huwa binja bi tliet apsidi bil ftuħ tal apsida ċentrali imblukkata b ħajt divizorju baxx Il ħaġar wieqaf qishom pilastri kienu mzejna b marki ta tikek imħaffrin f ringieli orizzontali fuq in naħa ta ġewwa It tempju nofsani nbena jew x aktarx reġa nbena fl aħħar tal fazi ta Ħal Tarxien 3150 2500 Q K Id daħla ċentrali prinċipali tat tempju hija ffurmata minn toqba mħaffra f ġebla tal ġir wieqfa kbira li hija tip ta kostruzzjoni tipika ta daħliet megalitiċi oħra f Malta Milli jidher oriġinarjament dan it tempju kellu saqaf bil volti izda issa għad fadal biss il bazi tas saqaf fuq il ħitan u fil fatt huwa l izjed struttura reċenti Huwa magħmul minn ħaġriet weqfin b ħaġriet mimdudin jistrieħu fuqhom It tempju t isfel li nbena fil bidu tal fazi ta Ħal Tarxien huwa l izjed impressjonanti u x aktarx li huwa l aqwa ezempju ta arkitettura megalitika f Malta Għandu spazju kbir fil beraħ quddiemu li fih xi bankijiet tal ġebel passaġġ jew daħla msaqqfa b xi ħaġriet orizzontali waħda minnhom għadha tezisti u l fdalijiet x aktarx ta saqaf b għamla ta koppla It tempju huwa mzejjen b tinqix spirali u b marki oħra u fih aperturi li wħud minnhom jagħtu għal kmamar izgħar u għal arranġament ta għadd ta ħaġar ieħor FunzjonijietĠebla tal ġir bit tikek imħaffrin bħala disinn It tempju t isfel huwa allinjat astronomikament u b hekk x aktarx li kien jintuza bħala sit kalendarju u jew għall osservazzjoni astronomika Fl ekwinozji tar rebbiegħa u tal ħarifa id dawl tax xemx jgħaddi mid daħla prinċipali tat tempju u jdawwal l assi ewlieni Fis solstizji id dawl tax xemx idawwal it truf tal ħaġar megalitiku lejn ix xellug u l lemin ta din id daħla Għalkemm ma hemm l ebda rekord bil miktub li jindika l iskop ta dawn l istrutturi l arkeologi wasslu għall uzu tagħhom mill oġġetti ċerimonjali li sabu fihom skieken taz znied għas sagrifiċċji u toqob għall ħbula li x aktarx li ntuzaw biex jintrabtu l annimali għas sagrifiċċji ladarba nstab ukoll ħafna għadam tal annimali Dawn l istrutturi ntuzawx bħala oqbra ladarba ma nstabux fdalijiet umani It tempji huma mgħammra b bankijiet tal ġebel u b imwejjed li jagħtu ħjiel rigward l uzu tagħhom Bosta artefatti ġew irkuprati minn ġot tempji u dawn jissuġġerixxu li dawn it tempji kienu jintuzaw għal skopijiet reliġjuzi x aktarx għall fejqan tal mard u jew għall promozzjoni tal fertilita Ħaġra kalendarjaDisinn tar ringieli tat toqob fuq il ħaġra kalendarja tal Imnajdra Waħda mill ħaġriet hija mzejna b diversi tikek imħaffrin fil wiċċ irranġati f diversi ringieli allinjati mal lemin dawn jistgħu jiġu kkollegati ma diversi perjodi ddeterminati mill Qamar Ringieli b toqob fuq il ħaġra kalendarja tat tempju tal Imnajdra f Malta Ringiela Għadd ta toqob Uzu possibbli 1 19 Għad 19 il sena taċ ċiklu Metoniku 235 xahar sinodiku 255 xahar drakoniku 254 xahar siderjali rispettivament ta 6 940 jum Wara dan il perjodu il Qamar ikollu l istess fazi lunari u l istess latitudni eklittika u l istess lonġitudni eklittika ez fid Daħla tad Deheb tal linja eklittika jew fl ekwinozju 2 16 lemin Għas 16 il jum mill Qamar l antik li jkun għadu vizibbli sal qamar kwinta u t 13 il jum mill qamar kwinta sal qamar l antik li jmiss b kollox 29 jum l għadd ta jiem sħaħ fi ħdan xahar simboliku 29 5 jum Wara dan il perjodu il Qamar jerġa jkollu l istess fazi lunari 13 xellug fuq 3 3 4 lemin 7 Għas 7 jiem sħaħ ta kwarti tal Qamar 7 4 ijiem rispettivament ta ġimgħa 3 xellug Għat 3 kwarti tal Qamar li diġa jkunu għaddew fi ħdan ix xahar attwali 4 25 Għall 25 fazi tal Qamar kull 14 8 il jum fi ħdan sena tropikali 365 2 jum 5 11 Għall 11 il jum addizzjonali f sena tropikali 365 2 jum meta mqabbla ma 12 il xahar sinodiku 354 4 jum 6 24 1 25 Għall 24 fazi tal Qamar rispettiv fi ħdan 12 il xahar sinodiku 354 4 jum flimkien ma xahar mhux komplut sa tmiem is sena tropikali xierqa 365 2 jum 7 53 Għat 53 ġimgħa fi ħdan sena tropikali 365 2 jum rispettivament mit tlugħ jew mill inzul eljakali tal Pleiades jew stilel sa ta wara Skavi u storja reċentiL Imnajdra L iskavi tat tempji tal Imnajdra twettqu taħt id direzzjoni ta fl 1840 sena wara l iskoperta ta Ħagar Qim Fl 1871 iddisinja l ewwel pjanta tal istruttura megalitika Il pjanta ma tantx kienet saret bir reqqa u b hekk fl 1901 għamel l ewwel pjanta bir reqqa li kienet ibbazata fuq is sejbiet tiegħu Fl 1910 wettaq iktar investigazzjonijiet li rrizultaw fil ġbir ta materjal arkeoloġiku importanti Twettqu iktar skavi f Diċembru 1949 fejn instabu zewġ statwi zgħar zewġ skutelli kbar għodod u ħaġra sferika kbira li x aktarx intuzat għaċ ċaqliq tal ħaġar il kbir tat tempji It tempju ġie inkluz fil Lista tal Antikitajiet tal 1925 It tempji tal Imnajdra ġew vandalizzati fit 13 ta April 2001 meta mill inqas tliet persuni armati bi sprangi waqqgħu jew kissru madwar 60 ħaġra megalitika u ħazzu xi graffiti fuqhom L attakk ġie deskritt mill UNESCO bħala l agħar att ta vandalizmu li qatt twettaq fil gzira ta Malta Inizjalment il ħsara lit tempji ġiet ikkunsidrata bħala irreparabbli izda iktar il quddiem sar restawr b tekniki ġodda u issa diffiċli li wieħed jagħraf liema ħaġriet kien ġarrbu l ħsarat It tempji reġgħu nfetħu għall pubbliku fl 2002 Il muniti Maltin ta ċentezmu ta zewġ ċentezmi u ta ħames ċentezmi tal ewro izzekkati mill 2008 fihom rapprezentazzjoni tat tempji tal Imnajdra fuq in naħa ta wara tagħhom Tinda protettiva nbniet madwar it tempji tal Imnajdra flimkien ma dawk ta Ħaġar Qim fl 2009 Interpretazzjonijiet kontemporanjiL antropologa esplorat kif it tempji Neolitiċi ta Malta inkluz ta Ġgantija ġew interpretati ikkontestati u ttrattati minn diversi gruppi ta interess lokali u barrani dawn li jaħdmu fl industrija tat turizmu l intellettwali u n nazzjonalisti il kaċċaturi l arkeologi u l artisti Maltin kif ukoll il parteċipanti fil moviment globali tad divinita femminili Sors partikolari mis snin bikrin tas seklu 21 jispekula li l għamla ta kwadrifolju tat tempji tal Imnajdra x aktarx it Tempju ta Fuq tista tirrapprezenta il prezent l imgħoddi u l ġejjieni jew it twelid il ħajja u l mewt filwaqt li l allinjament solari jaf ifisser li l enerġija maskili tax xemx tingħata post onorarju f dawn it tempji u li l pjaneta omm kienet irrapprezentata minn statwetti filwaqt li x xemx missier kien meqjum permezz tal allinjament ta dan it tempju Sit ta Wirt DinjiFl 1980 it tempji ta Ġgantija f Għawdex ġew iddezinjati bħala Sit ta Wirt Dinji wieħed tal UNESCO Imbagħad fl 1992 il Kumitat tal Wirt Dinji tal UNESCO estenda dan is sit billi inkluda ħames tempji megalitiċi oħra Dawn huma t tempji ta Ħaġar Qim il Qrendi Malta tal Imnajdra il Qrendi Malta Ta Ħaġrat l Imġarr Malta ta Skorba iz Malta u ta Ħal Tarxien Ħal Tarxien Malta L UNESCO ddezinjat dawn is sitt tempji megalitiċi ta Malta u Għawdex bħala Sit ta Wirt Dinji wieħed abbazi tal kriterju iv tal kriterji tal għazla tal UNESCO jiġifieri Ezempju straordinarju ta tip ta bini ta grupp ta siti jew ta pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid dieher stadju i sinifikanti fl istorja tal bniedem It Tempji Megalitiċi ta Malta u Għawdex huma notevoli mhux biss minħabba li jispikkaw l oriġinalita il kumplessita u l proporzjonijiet enormi tagħhom izda anke minħabba l ħila teknika konsiderevoli meħtieġa fil kostruzzjoni tagħhom Is sitt tempji jiġu ġestiti minn Heritage Malta filwaqt li s sjieda tal art tal madwar tvarja minn sit għall ieħor GallerijaAra wkollĦaġar Qim Ġgantija Ipoġew ta Ħal Saflieni Tempji ta Ħal Tarxien Skorba Ta Ħaġrat Tempji Megalitiċi ta Malta u GħawdexReferenzi Studies The OTS Foundation for Neolithic The OTS Foundation for Neolithic Studies The OTS Foundation for Neolithic Studies bl Ingliz Miġbur 2024 10 09 Mir Rapporti tar Raba 1980 u tas 16 il 1992 Sessjoni tal Kumitat tal Wirt Dinji tal UNESCO Megalithic Temples of Malta UNESCO whc unesco org Miġbur 2024 10 09 timesofmalta com Prehistoric temples get futuristic roof web archive org 2009 04 10 Arkivjat mill oriġinal fl 2009 04 10 Miġbur 2024 10 09 Manutenzjoni CS1 BOT url oriġinali status mhux magħruf link Gunther Michael D Plan Of The Temple Complex At Mnajdra www art and archaeology com Miġbur 2024 10 09 Mnajdra Temples Qrendi Malta www sacred destinations com Miġbur 2024 10 09 Heritage Malta Temples archaelogical sites and historical buildings web archive org 2013 05 25 Arkivjat mill oriġinal fl 2013 03 01 Miġbur 2024 10 09 Manutenzjoni CS1 BOT url oriġinali status mhux magħruf link HOAX COM unravelling the truth from fiction past to present publish hoax com Miġbur 2024 10 09 Government of Malta National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands PDF PDF Arkivjat mill oriġinal fl 2015 09 23 Miġbur 2024 10 09 Manutenzjoni CS1 BOT url oriġinali status mhux magħruf link Ħaġar Qim and Mnajdra 2 web archive org 2011 09 05 Arkivjat minn l oriġinal fl 2011 09 05 Miġbur 2024 10 09 Neolithic Temples of Malta Sacred Sites World Pilgrimage Guide bl Ingliz Miġbur 2024 10 09 Equinox at Mnajdra Temples Chris and Marika s Online Journal web archive org 2009 Arkivjat minn l oriġinal fl 2009 04 30 Hypogeum Tarxien amp Malta as tip of Atlantis www carnaval com Miġbur 2024 10 09 Die Himmelstafel von Tal Qadi Wikibooks Sammlung freier Lehr Sach und Fachbucher de wikibooks org bil Ġermaniz Miġbur 2024 10 09 Alfie Guillaumier Bliet u Rħula Maltin Malta 1972 DIRECTOR GENERAL SHOCKED BY VANDALISM OF MEGALITHIC MNAJDRA TEMPLE IN MALTA web archive org 2008 06 12 Arkivjat mill oriġinal fl 2008 06 12 Miġbur 2024 10 09 Manutenzjoni CS1 BOT url oriġinali status mhux magħruf link Rountree Kathryn 2002 Re inventing Malta s neolithic temples Contemporary interpretations and agendas History and Anthropology 13 31 51 doi 10 1080 02757200290002879 S2CID 154790343 Malta s NeolithicTemples www carnaval com Miġbur 2024 10 09 Megalithic Temples of Malta UNESCO World Heritage Centre Whc unesco org Miġbur 2021 02 01 Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt koawturi għajnuna Malta Temples and The OTS Foundation Otsf org Miġbur 2021 02 01 Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt koawturi għajnuna David Trump et al Malta Before History 2004 Miranda Publishers