Pietro Alessandro Gaspare Scarlatti twieled fit 2 ta Mejju 1660 miet fit 22 ta Ottubru 1725 kien kompożitur Barokk Talja

Pietro Alessandro Gaspare Scarlatti (twieled fit-2 ta' Mejju 1660 – miet fit-22 ta' Ottubru 1725) kien kompożitur Barokk Taljan, magħruf speċjalment għall-opri tiegħu u għall-kantati tiegħu. Huwa meqjus bħala l-iżjed rappreżentant importanti tal-iskola Naplitana tal-opri. Huwa kien il-missier ta' żewġ kompożituri oħra, Domenico Scarlatti u .

Alessandro Scarlatti

surmast tal-kappella

1684 - 1702

Ħajja

Isem propju

Pietro Alessandro Gaspare Scarlatti

Twelid

Palermo, 2 Mejju 1660

Mewt

Napli, 22 Ottubru 1725

Familja

Ulied

uri

Domenico Scarlatti
^(mul)

Familja

uri

(neputi)

Edukazzjoni

Lingwi

Taljan

Għalliema

^(mul)
^(en)
^(en)

Studenti

uri

^(mul)

^(en)

Okkupazzjoni

kompożitur

Xogħlijiet importanti

^(en)
^(en)
^(en)
^(en)
^(en)

Sħubija

^(en)

Moviment

Moviment artistiku

Strument/i tal-mużika

Ħajja

Scarlatti twieled f'Palermo (jew f'Trapani), li dak iż-żmien kienet parti mir-Renju ta' Sqallija. Ġeneralment jingħad li kien student ta' f'Ruma, u wħud għandhom it-teorija li kellu xi rabta mat-Tramuntana tal-Italja minħabba li x-xogħlijiet bikrin tiegħu donnhom għandhom l-influwenza ta' Stradella u ta' Legrenzi. Il-produzzjoni f'Ruma tal-opra tiegħu Gli equivoci nel sembiante (1679) wasslitlu l-appoġġ tar-Reġina Christina tal-Iżvezja (li dak iż-żmien kienet tgħix f'Ruma), u huwa sar il-maestro di cappella tagħha. Fi Frar 1684 huwa sar il-maestro di cappella tal-Viċirè ta' Napli, x'aktarx permezz tal-influwenza ta' oħtu, kantanta tal-opri, li jaf kienet il-maħbuba minn taħt ta' nobbli Naplitan influwenti. Hemmhekk huwa pproduċa sensiela twila ta' opri, li huma notevoli l-iktar għal kemm huma mexxejja u espressivi, kif ukoll mużika oħra għal okkażjonijiet statali.

Fl-1702 Scarlatti telaq minn Napli u ma reġax lura sa meta d-dominazzjoni Awstrijaka ħadet post id-dominazzjoni Spanjola. F'dan l-intervall huwa gawda l-patrunaġġ ta' , u għat-teatru tiegħu ħdejn Firenze huwa kkompona l-opri, u tal-Kardinal Ottoboni, li għamlu l-maestro di cappella tiegħu, u kisiblu kariga simili fil-Bażilika ta' Santa Marija Maġġuri f'Ruma fl-1703.

Wara li żar Venezja u Urbino fl-1707, Scarlatti reġa' lura Napli mill-ġdid fl-1708, u baqa' hemm sal-1717. Sa dak iż-żmien milli jidher Napli kienet pjuttost xebgħet mill-mużika tiegħu; madankollu, iċ-ċittadini ta' Ruma apprezzaw xogħlu iktar, u fit-Teatro Capranica f'Ruma pproduċa wħud mill-ifjen opri tiegħu (Telemaco, 1718; Marco Attilio Regolò, 1719; La Griselda, 1721), kif ukoll xi eżemplari nobbli ta' mużika tal-knisja, inkluż Quddiesa ta' Santa Cecilia għall-kor u għall-orkestra, li kkomponiha f'ġieħ Santa Cecilia għall-Kardinal fl-1721. L-aħħar xogħol tiegħu fuq skala kbira jidher li kienet is-serenata mhux kompluta Erminia għat-tieġ tal-prinċep ta' Stigliano fl-1723. Huwa miet f'Napli fl-1725 u ndifen hemmhekk fil-Knisja ta' Santa Marija ta' Montesanto.

Mużika ta' Scarlatti

Il-mużika ta' Scarlatti tifforma rabta importanti bejn l-istili vokaliċi tal-Barokk Taljan bikri tas-seklu 17, biċ-ċentri tagħhom f'Firenze, f'Venezja u f'Ruma, u l-iskola klassika tas-seklu 18. Madankollu, l-istil ta' Scarlatti huwa iktar minn element tranżizzjonali fil-mużika tal-Punent; bħall-biċċa l-kbira tal-kollegi tiegħu f'Napli, huwa juri fehim kważi modern tal-psikoloġija tal-modulazzjoni u spiss ukoll juża bdil kostanti fit-tul tal-frażijiet, tant tipiku tal-iskola ta' Napli.

L-opri bikrin tiegħu — Gli equivoci nel sembiante tal-1679; L'honestà negli amori tal-1680, bl-arja famuża "Già il sole dal Gange"; Il Pompeo tal-1683, bl-arji magħrufa sew "O cessate di piagarmi" u "Toglietemi la vita ancor," u oħrajn sa madwar l-1685 — fihom il-kadenzi iktar antiki fir-reċtar, u varjetà konsiderevoli ta' forom mibnija bir-reqqa fl-arji qosra tagħhom, xi kultant akkumpanjati mill-kwartett tal-korda, b'elaborazzjoni dettaljata, xi drabi bil-continuo biss. Sal-1686, huwa kien stabbilixxa b'mod definittiv l-forma tal-"overture Taljana" (it-tieni edizzjoni ta' Dal male il bene), u kien abbanduna l-kuntrabaxx u l-arja b'forma binarja f'żewġ stanzi favur arja b'forma ternarja jew tat-tip da capo. L-aqwa opri tiegħu ta' dan il-perjodu huma La Rosaura (1690, stampata mill-Gesellschaft für Musikforschung), u Pirro e Demetrio (1694), bl-arji "Le Violette" u "Ben ti sta, traditor".

Minn madwar l-1697 'il quddiem (La caduta del Decemviri), influwenzat parzjalment x'aktarx mill-istil ta' u probabbilment wisq iktar mill-gosti tal-qorti tal-Viċirè, l-arji tal-opri tiegħu saru iktar konvenzjonali u b'ritmu komuni, filwaqt li s-siltiet mużikali tiegħu kellhom ritmu mgħaġġel u grezz, għalkemm xorta waħda brillanti (L'Eraclea, 1700), bl-użu frekwenti tal-oboe u tat-trumbetti, u d-daqq tal-vjolini f'daqqa. L-opri li kkompona għal Ferdinando de' Medici ntilfu; jaf kienu jagħtu idea iktar favorevoli tal-istil tiegħu peress li l-korrispondenza tiegħu mal-prinċep turi li kienu ġew komposti b'sens sinċier ħafna ta' ispirazzjoni. Mitridate Eupatore, meqjusa bħala l-kapulavur tiegħu u komposta għal Venezja fl-1707, fiha mużika ferm iktar avvanzata minn kwalunkwe xogħol ieħor li Scarlatti kien ikkompona għal Napli, kemm bħala teknika kif ukoll bħala poter intellettwali. L-opri Naplitani ta' wara (L'amor volubile e tiranno tal-1709; La principessa fedele tal-1710; Tigrane tal-1714, eċċ.) huma kabbarija u effettivi iktar milli emozzjonali ferm; l-istrumentazzjoni timmarka avvanz kbir fuq ix-xogħol preċedenti, peress li d-dmir prinċipali ta' akkumpanjament tal-vuċi jitħalla f'idejn il-kwartett tal-korda, u l-arpa tiġi rriżervata b'mod esklużiv għar-ritornelli (riturnelli) strumentali storbjużi. Fl-opra tiegħu Teodora (1697) huwa ħareġ bl-idea tal-użu tar-ritornello orkestrali.

L-aħħar grupp ta' opri tiegħu, li kkompona għal Ruma, fihom sentiment poetiku iktar imqanqal, stil wiesa' u dinjituż tal-melodija, sens drammatiku qawwi, speċjalment fir-reċtar akkumpanjat; mezz li hu stess kien uża għall-ewwel darba saħansitra fl-1686 (Olimpia vendicata) u stil ferm iktar modern ta' orkestrazzjoni, bil-kurunetti jidhru għall-ewwel darba u ttrattati b'effett li jispikka.

Apparti l-opri, l-oratorji (Agar et Ismaele esiliati tal-1684; La Maddalena tal-1685; La Giuditta tal-1693; Oratorju tal-Milied għall-ħabta tal-1705; S. Filippo Neri tal-1714; u oħrajn) u s-serenati, li kollha għandhom stil simili, Scarlatti kkompona iktar minn 500 kantata għall-vuċi ta' solista. Dawn jirrappreżentaw l-iżjed tip intellettwali ta' mużika kantata ta' dak iż-żmien, u tassew ħasra li baqgħu kważi kollha fil-manuskritti, peress li l-istudju bir-reqqa tagħhom huwa indispensabbli għal kull min jixtieq ikollu idea adegwata tal-iżvilupp ta' Scarlatti.

Il-ftit Quddisiet tiegħu (ma tant huwa kredibbli l-għajdut li kkompona xi mitejn quddiesa) u l-mużika tal-knisja tiegħu inġenerali komparattivament mhumiex importanti, għajr il-Quddiesa ta' Santa Cecilia (1721), li hija waħda mill-ewwel tentattivi tal-istil li laħaq il-milja tiegħu fil-Quddisiet famużi ta' Johann Sebastian Bach u Ludwig van Beethoven. Il-mużika strumentali tiegħu, għalkemm mhux mingħajr interess, hija pjuttost antikwata meta mqabbla max-xogħlijiet vokaliċi tiegħu.

Opri

Titlu	Ġeneru	Subdiviżjonijiet	Librett	Data tad-debutt	Post, teatru
equivoci nelGli equivoci nel sembiante	dramm mużikali	3 atti	Pietro Filippo Bernini	Frar 1679	Ruma, Giovanni Battista Contini's private theatre
L'onestà negli amori	dramm mużikali	3 atti	Pietro Filippo Bernini	3 ta' Frar 1680	Ruma, teatro della Pace
Tutto il mal non vien per nuocere(revised as Dal male il bene Napli 1687)	kummiedja mużikali	3 atti	Giuseppe Domenico de Totis	Jannar 1681	Ruma, Teatro Capranica
Il Pompeo	dramm mużikali	3 atti	Nicolò Minato	25 ta' Jannar 1683	Ruma, Teatro Colonna
L'Arsate		3 atti	Flavio Orsini	Karnival (19-20 ta' Frar) 1683	Ruma, Palazzo Orsini 'a Pasquino' tad-Duka ta' Bracciano
L'Aldimiro overo Favor per favore	dramm mużikali	3 atti	Giuseppe Domenico de Totis	6 ta' Novembru 1683	Napli, Palazzo Reale
La Psiche overo Amore innamorato	dramm mużikali	3 atti	Giuseppe Domenico de Totis	21 ta' Diċembru 1683	Napli, Palazzo Reale
Olimpia vendicata	dramm mużikali	3 atti	Aurelio Aureli wara Ludovico Ariosto	23 ta' Diċembru 1685	Napli, Palazzo Reale
La Rosmene overo L'infedeltà fedele	melodramm	3 atti	Giuseppe Domenico de Totis	Karnival (15-16 ta' Frar) 1686	Ruma, Palazzo Doria Pamphili
Clearco in Negroponte	dramm mużikali	3 atti	Antonio Arcoleo	21 ta' Diċembru 1686	Napli, Palazzo Reale
La santa Dimna	kummiedja mużikali	3 atti	Benedetto Pamphili	Karnival (7-8 ta' Frar) 1687	Ruma, Palazzo Doria Pamphili
Il Flavio	dramm mużikali	3 atti	wara Matteo Noris	14 ta' Novembru 1688?	Napli, Palazzo Reale
L'Amazzone corsara overo L'Alvilda	dramm mużikali	3 atti	Giulio Cesare Corradi	6 ta' Novembru 1689	Napli, Palazzo Reale
La Statira	dramm mużikali	3 atti	Pietro Ottoboni	5 ta' Jannar 1690	Ruma, Teatro Tordinona
Gli equivoci in amore overo La Rosaura	melodramm	3 atti	Giovanni Battista Lucini	Diċembru 1690	Ruma, Palazzo Cancellaria
L'humanità nelle fiere overo Il Lucullo	dramm mużikali	3 atti	—	25 ta' Frar 1691	Napli, Teatro San Bartolomeo
La Teodora Augusta	dramm mużikali	3 atti	Adriano Morselli	6 ta' Novembru 1692	Napli, Palazzo Reale
Gerone tiranno di Siracusa	dramm mużikali	3 atti	Aurelio Aureli	22 ta' Diċembru 1692	Napli, Palazzo Reale
Il nemico di sé stesso			—	24 ta' Jannar 1693	Ruma, Teatro Capranica
L'amante doppio overo Il Ceccobimbi	melodramm	3 atti	—	April 1693	Napli, Palazzo Reale
Pirro e Demetrio	dramm mużikali	3 atti	Adriano Morselli	28 ta' Jannar 1694	Napli, Teatro San Bartolomeo
Il Bassiano overo Il maggior impossibile	melodramm	3 atti	Matteo Noris	rebbiegħa tal-1694	Napli, Teatro San Bartolomeo
La santa Genuinda overo L'innocenza difesa dall'inganno (Act 2)	dramm mużikali sagru	3 atti	Pietro Ottoboni	Diċembru 1694	Ruma, Palazzo Doria Pamphili
Le nozze con l'inimico overo L'Analinda	melodramm	3 atti	—	1695	Napli, Teatro San Bartolomeo
Nerone fatto Cesare	melodramm	3 atti	Matteo Noris	6 ta' Novembru 1695	Napli, Palazzo Reale
Massimo Puppieno	melodramm	3 atti	Aurelio Aureli	26 ta' Diċembru 1695	Napli, Teatro San Bartolomeo
Penelope la casta	dramm mużikali	3 atti	Matteo Noris	23 ta' Frar 1696? jew 1694	Napli, Teatro San Bartolomeo, jew Palermo
La Didone delirante	opra drammatika	3 atti	Francesco Maria Paglia, wara Antonio Franceschi	28 ta' Mejju 1696	Napli, Teatro San Bartolomeo
Comodo Antonino	dramm mużikali	3 atti	Francesco Maria Paglia, wara Giacomo Francesco Bussani	18 ta' Novembru 1696	Napli, Teatro San Bartolomeo
L'Emireno ovvero Il consiglio dell'ombra	opra drammatika	3 atti	Francesco Maria Paglia	2 ta' Frar 1697	Napli, Teatro San Bartolomeo
La caduta de' Decemviri	dramm mużikali	3 atti	Silvio Stampiglia	15 ta' Diċembru 1697	Napli, Teatro San Bartolomeo
Il prigioniero fortunato	dramm mużikali	3 atti	Francesco Maria Paglia	14 ta' Diċembru 1698	Napli, Teatro San Bartolomeo
Anacreonte	dramm mużikali	3 atti	Giacomo Francesco Bussani	1698	Pratolino, Villa Medicea
La donna ancora è fedele	dramm mużikali	3 atti	Domenico Filippo Contini	1698	Napli, Teatro San Bartolomeo
Gl'inganni felici	dramm mużikali	3 atti	Apostolo Zeno	6 ta' Novembru 1699	Napli, Palazzo Reale
L'Eraclea	dramm mużikali	3 atti	Silvio Stampiglia	30 ta' Jannar 1700	Napli, Teatro San Bartolomeo
Odoardo	dramm mużikali	3 atti	Apostolo Zeno	5 ta' Mejju 1700	Napli, Teatro San Bartolomeo
Dafni	ħrafa tal-boskijiet	3 atti	Francesco Maria Paglia	5 ta' Awwissu 1700	Napli, villa tal-Viċirè f'Posillipo
Laodicea e Berenice	dramm mużikali	3 atti	wara Matteo Noris	April 1701	Napli, Teatro San Bartolomeo
Il pastore di Corinto	ħrafa tal-boskijiet	3 atti	Francesco Maria Paglia	5 ta' Awwissu 1701	Napli, viceroy's villa at Posillipo
Tito Sempronio Gracco	dramm mużikali	3 atti	Silvio Stampiglia	Frar 1702	Napli, Teatro San Bartolomeo
Tiberio imperatore d'oriente	dramm mużikali	3 atti	Giovanni Domenico Pallavicino	8 jew 17 ta' Mejju 1702	Napli, Palazzo Reale
Il Flavio Cuniberto	dramm mużikali	3 atti	Matteo Noris	Settembru 1702?	Pratolino, Villa Medicea
Arminio	dramm mużikali	3 atti	Antonio Salvi	Settembru 1703	Pratolino, Villa Medicea
Turno Aricino	dramm mużikali	3 atti	Silvio Stampiglia	Settembru 1704	Pratolino, Villa Medicea
Lucio Manlio l'imperioso	dramm mużikali	3 atti	Silvio Stampiglia	Settembru 1706	Pratolino, Villa Medicea
Il gran Tamerlano	dramm mużikali	3 atti	Antonio Salvi wara Jacques Pradon	Settembru 1706	Pratolino, Villa Medicea
Il Mitridate Eupatore	traġedja mużikali	5 atti	Girolamo Roberti Frigimelica	5 ta' Jannar 1707	Venezja, Teatro San Giovanni Grisostomo
Il trionfo della libertà	traġedja mużikali	5 atti	Girolamo Roberti Frigimelica	11 ta' Frar 1707	Venezja, Teatro San Giovanni Grisostomo
Il Teodosio	dramm mużikali	3 atti	Vincenzo Grimani?	27 ta' Jannar 1709	Napli, Teatro San Bartolomeo
L'amor volubile e tiranno	dramm mużikali	3 atti	Giovan Domenico Pioli u Giuseppe Papis	25 ta' Mejju 1709	Napli, Teatro San Bartolomeo
La principessa fedele	dramm mużikali	3 atti	Agostino Piovene	8 ta' Frar 1710	Napli, Teatro San Bartolomeo
La fede riconosciuta	dramm pastorali	3 atti	Benedetto Marcello	14 ta' Ottubru 1710	Napli, Teatro San Bartolomeo
Giunio Bruto overo La caduta dei Tarquini	dramm mużikali	3 atti	Sinibaldi?		maħsuba għal Vjenna, iżda kkanċellata
Il Ciro	dramm mużikali	3 atti	Pietro Ottoboni	Karnival (8-9 ta' Frar) 1712	Ruma, Palazzo della Cancelleria
Scipione nelle Spagne	dramm mużikali	3 atti	Apostolo Zeno	21 ta' Jannar 1714	Napli, Teatro San Bartolomeo
L'amor generoso	dramm mużikali	3 atti	Giuseppe Papis and Silvio Stampiglia	1 ta' Ottubru 1714	Napli, Palazzo Reale
Tigrane	dramm mużikali	3 atti	Domenico Lalli	16 ta' Frar 1715	Napli, Teatro San Bartolomeo
Carlo re d'Allemagna	dramm mużikali	3 atti	Francesco Silvani	26 ta' Jannar 1716?	Napli, Teatro San Bartolomeo
La virtù trionfante dell'odio e dell'amore	dramm mużikali	3 atti	Francesco Silvani	3 ta' Mejju 1716	Napli, Palazzo Reale
Telemaco	dramm mużikali	3 atti	Carlo Sigismondo Capece	Karnival (28 ta' Frar-1 ta' Marzu) 1718	Ruma, Teatro Capranica
Il trionfo dell'onore	kummiedja	3 atti	Francesco Antonio Tullio	26 ta' Novembru 1718	Napli, Teatro dei Fiorentini
Il Cambise	dramm mużikali	3 atti	Domenico Lalli	4 ta' Frar 1719	Napli, Teatro San Bartolomeo
Marco Attilio Regolo	dramm mużikali	3 atti	Matteo Noris	Karnival (20-21 ta' Frar) 1719	Ruma, Teatro Capranica
Griselda	dramm mużikali	3 atti	Apostolo Zeno, revedut minn Francesco Maria Ruspoli	Jannar 1721	Ruma, Teatro Capranica

Reġistrazzjonijiet

Philharmonia Baroque Orchestra, Nicholas McGegan. (2016). La Gloria di Primavera. Philharmonia Baroque Orchestra. Diana Moore, Suzana Ograjensek, Nicholas Phan, Clint van der Linde, Douglas Williams, Philharmonia Chorale
Akademie für alte Musik Berlin, René Jacobs. (2007). Griselda. Harmonia Mundi HMC 901805.07. Dorothea Röschmann, Lawrence Zazzo, Veronica Cangemi, Bernarda Fink, Silvia Tro Santafé, Kobie van Rensburg
Le Consert de l'Hostel Dieu. (2006). Il martirio di Sant'Orsola. Ligia digital: 0202176-07
Le parlement de musique. (2005). La Giuditta. Ambronay editions: AMY004
Ensemble Europa Galante. (2004). Oratorio per la Santissima Trinità. Virgin Classics: 5 45666 2
Academia Bizantina. (2004). Il Giardino di Rose. Decca: 470 650-2 DSA.
Orqestra barocca di Sevilla . (2003). Colpa, Pentimento e Grazia. Harmonia Mundi: HMI 987045.46
Seattle Baroque. (2001). Agar et Ismaele Esiliati. Centaur: CRC 2664
Sedecia, re di Gerusalemme. 2000 . Gérard Lesne, Philippe Jaroussky, Virginie Pouchon, Mark Padmore, Peter Harvey, Il Seminario musicale. Virgin veritas, Erato
Capella Palatina. (2000). Davidis pugna et victoria. Agora: AG 249.1
Akademie für alte Musik Berlin, René Jacobs. (1998). Il Primo Omicidio. Harmonia Mundi Fr. Dorothea Röschmann, Graciela Oddone, Richard Croft, René Jacobs, Bernarda Fink, Antonio Abete
Ensemble Europa Galante. (1995). Humanita e Lucifero. Opus 111: OPS 30–129
Ensemble Europa Galante. (1993). La Maddalena. Opus 111: OPS 30–96
Allesandro Stradella Consort. (1992). Cantata natalizia Abramo, il tuo sembiante. Nuova era: 7117
I Musici. (1991). Concerto Grosso. Philips Classics Productions: 434 160-2
I Musici. William Bennett (Flute), Lenore Smith (Flute), Bernard Soustrot (Trumpet), Hans Elhorst (Oboe). (1961). 12 Sinfonie di concerto grosso Philips Box 6769 066 [9500 959 & 9500 960 – 2 vinyl discs]
Emma Kirkby, soprano and Daniel Taylor, countertenor, with the Theatre of Early Music. (2005). Stabat Mater. ATMA Classique: ACD2 2237
Francis Colpron, recorder, with Les Boréades. (2007). Concertos for flute. ATMA Classique: ACD2 2521
Nederlands Kamerkoor, with Harry van der Kamp, conductor. (2008). Vespro della Beata Vergine għal ħames vuċijiet u continuo. ATMA Classique: ACD2 2533

Referenzi

^ "Britannica Academic". academic.eb.com. Miġbur 2022-05-02.
^ "CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Alessandro Scarlatti". www.newadvent.org. Miġbur 2022-05-02.
^ Music, Alfred (1999-11-29). Anthology of Italian Songs (17th & 18th Century), Volume I: Vocal Collection (bit-Taljan). Alfred Music. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |iktar= (għajnuna)

[1] "Britannica Academic". academic.eb.com. Miġbur 2022-05-02.

[2] "CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Alessandro Scarlatti". www.newadvent.org. Miġbur 2022-05-02.

[3] Music, Alfred (1999-11-29). Anthology of Italian Songs (17th & 18th Century), Volume I: Vocal Collection (bit-Taljan). Alfred Music. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |iktar= (għajnuna)