Azərbaycan  AzərbaycanMalta  Maltaශ්‍රී ලංකාව  ශ්‍රී ලංකාවTürkmenistan  TürkmenistanTürkiyə  Türkiyə
Appoġġ
www.datawiki.mt-mt.nina.az
  • Dar

Charles Robert Darwin Londra kien Ingliż li x xogħol u t teoriji tiegħu dwar l evoluzzjoni tal ispeċi ħajjin irrivoluzzj

Charles Darwin

  • Paġna Ewlenija
  • Charles Darwin
Charles Darwin
www.datawiki.mt-mt.nina.azhttps://www.datawiki.mt-mt.nina.az

Charles Robert Darwin (, – Londra, ) kien Ingliż li x-xogħol u t-teoriji tiegħu dwar l-evoluzzjoni tal-ispeċi ħajjin irrivoluzzjonaw profondament il-bijoloġija. Wara li kiseb il-fama fost ix-xjenzjati għal ħidma tiegħu fil-lok u r-riċerki tiegħu fl-ġeoloġija, ippropona l-ipoteżi li l-ispeċi ħajjin kollha evolvew matul iż-żmien minn antenat komuni jew għadd ta' antenati komuni permezz tal-proċess tas-selezzjoni naturali. It-teorija tal-evoluzzjoni ġiet aċċettata mill-komunità xjentifika u l-pubbliku ġenerali matul ħajtu, filwaqt li t-teorija tiegħu tas- kellha tistenna sas- biex tkun ġeneralment meqjusa bħala l-ispjegazzjoni essenzjali tal-proċess tal-evoluzzjoni. Sas-, kienet il-bażi tat-teorija moderna tal-evoluzzjoni. Taħt forma emendata, l-iskoperta xjentifika ta' Darwin baqgħet sa issa s-sies tal-bijoloġija billi tispjega b'mod loġiku u unifikat id-diversità tal-ħajja.

Charles Darwin
Ħajja
Isem propju Charles Robert Darwin
Twelid (en) u (en) , 12 Frar 1809
Nazzjonalità
Residenza (en)
L-ewwel lingwa (en)
Mewt (en) u (en) , 19 April 1882
Post tad-dfin
Familja
Missier
Omm
Konjuga/i (en)  (29 Jannar 1839 -  19 April 1882)
Ulied
uri
  • (en)
    (en)
    (en)
    (en)
    (en)
    (mul)
    (en)
    (en)
    (en)
    (en)
Aħwa
uri
  • (en)
    (en)
    (en)
    (en)
    (en)
Familja
uri
  • (en) (great-granddaughter (en) )
    (en) (ziju, wife's father (en) )
    (en) (female first cousin (en) )
    (en) (great-grandson (en) )
    (en) ()
Edukazzjoni
Alma mater Christ's College (en)
University of Edinburgh Medical School (en)
Shrewsbury School (en)
(1818 - 1825)
Università ta' Edinburgu
(Ottubru 1825 - : mediċina
Università ta' Cambridge
(Jannar 1828 - : teoloġija
Livell tal-edukazzjoni

Lingwi Ingliż
Għalliema (mul)
(en)
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni





kittieb
Parteċipant
  • Second voyage of HMS Beagle (en)
Impjegaturi Royal Geographical Society
Xogħlijiet importanti (mul)
(en)
(en)
(en)
(en)
(en)
(en)
(en)
Premjijiet
List
  •  (1853)
     (1864)
     (1868)



     (1879)

     (1875)
     (1875)
     (1859)

Influwenzat minn (en)
(mul)
(mul)
(en)
(mul)
Johann Wolfgang von Goethe
(mul)
(en)
Sħubija















(en)

Darwin beda jistudja t-teoloġija fl-. Il-vjaġġ tiegħu ta' ħames snin fuq il- l-ewwel stabbilih bħala ġeologu li l-osservazzjonijiet u t-teoriji tiegħu saħħu t-teoriji attwalisti ta' u wara bil-pubblikazzjoni tar-rakkont tal-vjaġġ tiegħu għamlu famuż bħala awtur popolari. Affaxxinat bid-distribuzzjoni ġeografika tal-fawna selvaġġa u tal- li kien ġabar matul il-vjaġġ tiegħu, beda jistudja t-trasformazzjoni tal-ispeċi u fl-1838 ikkonċepixxa t-teorija tiegħu tas-selezzjoni naturali. Billi kien jaf li oħrajn kienu ġew attakkati bħala eretiċi għal ideat simili, kien jafda ħsibijietu biss lill-ħbiebu tal-qalb u kompla jiżviluppa r-riċerka biex ilesti ruħu għal kull oġġezzjoni li jistgħu jagħmlulu. Fl-1858, Alfred Russel Wallace bagħatlu saġġ li fih iddeskriva teorija simili u dan wassalhom biex jippreżentaw it-teoriji tagħhom flimkien.

Il-ktieb tiegħu tal-1859, , għamel l-evoluzzjoni mill-antenati komuni, b'xi modifikazzjonijiet, l-ispjegazzjoni dominanti xjentifika tad-diversifikazzjoni fin-natura. Eżamina l- u l- f'Nisel il-bniedem u l-għażla marbuta mas-sess, segwit minn L-Espressjoni tal-emozzjonijiet fil-bnedmin u l-annimali. Ir-riċerka tiegħu fuq il-pjanti ġiet ippubblikata f'sensiela ta' kotba u fl-aħħar ktieb tiegħu, studja l-ħniex u l-azzjoni tagħhom fuq il-ħamrija.

Bijografija

Tfulija u żgħożija

Charles Darwin twieled , fi , l-Ingilterra, fid-dar tal-familja, magħrufa bħala "Mount House". Kien il-ħames mis-sitt ulied tat-tabib u finanzier tat-tajjeb, (1766-1848) u (imwielda Wedgwood) (1765-1817). Kien in-neputi ta' (1731-1802) fuq in-naħa ta' missieru u ta' (1730-1795), fuq in-naħa ta' ommu. Iż-żewġ familji kienu jħaddnu r-reliġjon , għalkemm il-familja Wedgwood kienu adottaw l-. Robert Darwin, minkejja li kien pjuttost , aċċetta li ibnu Charles jiġi mgħammed fil-Knisja Anglikana. Madankollu, it-tfal ma' ommhom kienu jattendu l-Kappella Unitarjana. Il-predikatur ta' din kien ukoll l-għalliem tal-iskola fejn beda jmur Charles fl-1817. F'Lulju ta' dik is-sena, Susannah Darwin mietet, meta Charles kellu biss tmien snin. F'Settembru tal-1818, daħal l-iskola Anglikana tal-inħawi, Shrewsbury School, bħala student intern.

Darwin qatta' s-sajf tal-1825 jgħin 'l missieru jieħu ħsieb il-fqar ta' Shropshire. Fil-ħarifa ta' dik is-sena, mar l-Università ta' Edinburgu, l-Iskozja, biex jistudja l-mediċina, iżda tant naffritu l-ħruxija tal-kirurġija li ttraskura l-istudji mediċi. John Edmonston, ilsir meħlus iswed, għallmu jibbalzma l-annimali u kien jirrakkontalu stejjer affaxxinanti dwar il-foresti tropikali tal-Amerika t'Isfel. Aktar tard, f'Nisel il-bniedem u l-għażla marbuta mas-sess, juża' din l-esperjenza biex jenfasizza li, minkejja d-differenzi superfiċjali fid-dehra, "il-Suwed u l-Ewropej" huma qrib ħafna ta' xulxin.

Matul it-tieni sena, Charles Darwin issieħeb fis-Soċjetà Plinjana, grupp ta' studenti li kellhom interess kbir fl-. Sar student ta' (1793-1874), li kien jappoġġja t-teorija tal-evoluzzjoni ta' (1744-1829), kif kien jagħmel ukoll missieru, Erasmus Darwin. Fuq ix-xtut tal- tax-xmara Forth, Charles ħa sehem fir-riċerka ta' Grant fuq iċ-ċikli tal-ħajja tal-annimali tal-baħar. Din ir-riċerka kienet dwar l-omoloġija, it-teorija li l-annimali kollha għandhom organi simili li jvarjaw biss fil-komplessità tagħhom, u dan jindika li għandhom antenati komuni. F'Marzu tal-1827, Darwin għamel taħdita lil sħabu Plinjani dwar iskoperta li kien għamel: l-ispori suwed misjuba sikwit fil-qxur tal- huma l-bajd tas-. Kien jattendi wkoll il-kors ta' Robert Jameson (1774-1854), fejn tgħallem l-istratigrafija ġeoloġika, il-klassifikazzjoni tal-pjanti u studja l-kollezzjoni għanja tal-Mużew tal-Università, li dak iż-żmien kienet waħda mill-aqwa tal-Ewropa.

Fl-1827, missier Charles ra li ibnu ma kienx qiegħed jagħmel progress fl-istudju tal-mediċina u bagħtu Christ's College, Cambridge, biex jagħmel il-. Il-ħsieb kien li Charles jieħu diploma fit-teoloġija u jidħol qassis Anglikan. Imma, Darwin kien jippreferi jqatta' ż-żmien jirkeb iż-żiemel u jmur għall-kaċċa milli jintefa' fuq l-istudji tiegħu. Ma' kuġinuh (1805-1880), beda jinteressa ruħu fil-kollezzjoni tal-ħniefes (Coleoptera). Fox laqqgħu mar-reverendu (1795-1861), professur tal-botanika u espert fl-insetti. Darwin beda jattendi l-kors tal-istorja naturali mogħti minn Henslow u sar l-istudent preferit tiegħu. Darwin kien magħruf mill-professuri l-oħra bħala "dak li jkun ma' Henslow". Meta l-eżamijiet qarbu, Darwin beda jikkonċentra fuq l-istudji tiegħu u ħa xi lezzjonijiet privati minn Henslow. Darwin kien partikolarment entużjasta fuq il-kitba ta' William Paley (1743-1805), li t-Teoloġija Naturali tiegħu (1802), inkludiet argumenti għad-disinn divin fin-natura.

"Biex tgħaddi mill-eżami tal-lawrja, kien meħtieġ ukoll li titgħallem l-Evidenzi tal-Kristjaneżmu ta' Paley u l-Filosofija Morali tiegħu. Dan sar b'attenzjoni kbira, u jien konvint li stajt nikteb l-Evidenzi sħiħ bla ebda żball, imma naturalment mhux bil-lingwa ċara ta' Paley. Il-loġika ta' dan il-ktieb, u inżid ngħid, tat-Teoloġija naturali tiegħu, tawni pjaċir daqs Ewklide. L-istudju bir-reqqa ta' dawn ix-xogħlijiet mingħajr ma nipprova nitgħallimhom bl-amment, kien l-unika parti tal-kors akkademiku li, kif ħassejt dak iż-żmien u kif għadni naħseb, kien għall-inqas ta' xi użu għall-edukazzjoni ta' moħħi. Ma kontx ninkwieta fuq il-premessi ta' Paley; għall-ewwel fdajthom, kont affaxxinat u konvint bil-katina twila ta' argumentazzjoni."

Hemm min jaħseb li l-entużjażmu ta' Darwin għall-addattamentiżmu reliġjuż ta' Paley, paradossalment, influwenzah aktar tard, fil-formolazzjoni tat-teorija tiegħu tas-selezzjoni naturali. Fl-eżamijiet finali f'Jannar tal-1831, hu mar tajjeb fit-teoloġija, imma mhux daqshekk fil-letteratura klassika, il-matematika u l-fiżika, minkejja li ġie l-għaxar wieħed minn 178 student.

Ir-regoli tal-Università lil Darwin rabtuh li jibqa' Cambridge sa Ġunju. Fuq il-parir ta' Henslow, ma għaġġilx biex jordna fil-knisja Anglikana u ispirat mill-vjaġġ ta' (1769-1859), organizza vjaġġ lejn il-gżira ta' ma' xi wħud minn sħabu li kienu għadhom kif ħadu l-lawrja, biex jistudjaw l-istorja naturali taż-żona tropikali. Biex jitħejja aħjar, Darwin ħa l-kors tal-ġeoloġija tar-reverendu Adam Sedgwick (1785-1873) u matul is-sajf, ħa sehem fit-tfassil ta' mappa ġeoloġika fil-. Wara li qatta' ħmistax ma' studenti ħbiebu f', Darwin mar lura d-dar fejn sab tistennih ittra minn għand Henslow fejn irrakmandah bħala naturalista xieraq (allavolja t-taħriġ tiegħu ma kienx għadu komplut) għal pożizzjoni bla ħlas ma' (1805-1865), il-kaptan tal-HMS Beagle, li kien ħa jitlaq erba' ġimgħat wara biex jagħmel il-kartografija tal-kosta tal-Amerika t'Isfel. Missieru għall-ewwel kien kontra dan il-vjaġġ ta' sentejn li kien iqisu bħala ħela ta' żmien, imma fl-aħħar, ħu l-mara, , ikkonvinċih u spiċċa biex iħalli 'l ibnu jieħu sehem fil-vjaġġ.

Il-vjaġġ tal-Beagle

Mill-ħames snin tal-ispedizzjoni tal-HMS Beagle, Darwin qatta' żewġ terzi tal-ħin fuq l-art. Iddeskriva għadd kbir ta' osservazzjonijiet ġeoloġiċi, ġabar ħafna organiżmi ħajjin u fossili, u metodikament ikkonserva l-kollezzjoni għanja ta' kampjuni li kien ġabar, ħafna minnhom ġodda għax-xjenza. F'diversi okkażjonijiet matul il-vjaġġ bagħat Cambridge xi kampjuni flimkien ma' ittri dwar l-iskoperti tiegħu. Dan għen biex jistabbilixxi l-fama tiegħu bħala naturalista. In-noti dettaljati li wrew kemm kien kapaċi fit-teorija jiffurmaw il-bażi tax-xogħol tiegħu ta' wara. Fid- tiegħu, li fil-bidu kien għall-familja biss u iktar tard ġie ippubblikat bit-titlu Il-vjaġġ tal-Beagle, ġabar fih l-osservazzjonijiet tiegħu, u pprovda informazzjoni soċjali, politika u antropoloġika fuq għadd kbir ta' nies, kemm kolonjali u kemm indiġeni, li kien iltaqa' magħhom.

Qabel it-tluq, Robert FitzRoy ta 'l Darwin l-ewwel volum tal-Prinċipji tal-Ġeoloġija ta' Charles Lyell (1797-1875) li spjega l-għamliet tal-art bl-akkumulazzjoni ta' proċessi gradwali matul perjodi twal ħafna ta' żmien. Fil-wasla tagħhom fil-gżira ta' fil-Kap Verde, Darwin osserva saff abjad fl-għoli f'irdum vulkaniku, saff magħmul minn frak tal- u molluski maħruqin. Din l-osservazzjoni, li taqbel mal-prinċipju ta' Lyell dwar it-tlugħ u nżul bilmod tal-art, tat 'il Darwin prospettiva ġdida dwar l-istorja ġeoloġika tal-gżira u beda jaħseb biex jikteb ktieb dwar il-ġeoloġija. Din l-iskoperta kienet segwita minn oħrajn iżjed importanti. Innota li l-pjanuri tal- huma magħmulin minn ċagħaq u arzell, bħal xtut li telgħu. Wara terremot fiċ-Ċili, innota saff ta' maskli 'l fuq mill-livell tal-baħar, li jindika li l-livell tal-art kien tela'. F'altitudni għolja fl-, innota li xi fossili tas-siġar kienu żviluppaw fuq xtajtiet ramlija, qrib l-arzell tal-baħar. Fl-aħħarnett żvilluppa t-teżi li l-atolli tal-kroll iffurmaw fuq koni vulkaniċi huma u jegħrqu, u kkonfermaha meta l-Beagle għadda mill-gżejjer .

Fl-Amerika t'Isfel, Darwin skopra fossili ta' mammiferi ġganti estinti midfuna fis-saffi ta' qxur tal-arzell, li wrew estinzjoni riċenti mingħajr l-ebda sinjal ta' diżastri jew bidla fil-klima. Għalkemm iddentifika korrettement wieħed minn dawn fossili bħala Megaterju (Megatherium) u għaraf frammenti tal-qoxra tal- lokali, kien tal-fehma li dawn il-fdalijiet kienu ġejjin minn speċi Ewropej jew Afrikani. Kien biss wara r-ritorn tiegħu, li (1804-1892) wera li dawn il-fdalijiet kienu fil-fatt qrib il-ħlejjaq li jgħixu fl-Amerika biss.

It-tieni volum tax-xogħol ta' Charles Lyell ta argumenti kontra l-evoluzzjoniżmu u spjega l-firxa tal-ispeċi permezz tal-idea ta' "ċentri ta' ħolqien". Darwin irċieva dan il-ktieb u qrah b'attenzjoni kbira, u minnu ħareġ ideat li jmorru iżjed 'l bogħod milli qatt kien immaġina Lyell. Fl-Arġentina, induna li żewġ tipi ta' kienu jgħixu f'territorji separati imma li jirkbu parzjalment fuq xulxin. Fuq il-Gżejjer Galapagos, ġabar ħafna mimidi (Mimidae) u nnota li dawn jvarjaw skont liema gżira jkunu ġew minnha. Sema' wkoll li l-Ispanjoli li jgħixu f'dawn l-inħawi kienu jafu jgħidu minn fejn ġejjin il-fkieren mid-dehra tagħhom, imma kien ikkonkluda wkoll li kienu huma stess li daħħluhom fil-gżejjer. Fl-Awstralja, l-ornitoriku (Ornithorhynchus anatinus) u l-kangaru-far (Aepyprymnus rufescens) rahom hekk strambi li għalih kienu qishom ix-xogħol ta' żewġ ħallieqa differenti.

F', Darwin u FitzRoy iltaqgħu ma' (1792-1871), li ftit qabel kien kiteb lil Lyell dwar is-suġġett tal-"misterju tal-misterji", in-nissel tal-ispeċi. Waqt li kien qiegħed jirranġa n-noti tiegħu matul il-vjaġġ lura, Darwin kiteb li s-suspetti li kellu dwar il-mimidi u l-fkieren kienu korretti, fatti bħal dawn idgħajfu l-istabbiltà tal-ispeċi imbagħad prudentament żied il-kelma jistgħu. Kiteb aktar tard li fatti bħal dawn jidhru li jitfgħu xaqq ta' dawl fuq l-oriġini tal-ispeċi.

Tlieta min-nies minn li kienu ttieħdu fuq il-Beagle matul il-vjaġġ ta' qabel kienu abbord biex jirritornaw bħala missjunarji. Matul is-sentejn li qattgħu l-Ingilterra, suppost saru "ċivilizzati", imma għal Darwin mill-qrib kienu jidhru slavaġġ sfortunati u msejkna.

Sena wara, il-missjunarji li kienu tħallew l-art kienu abbandunaw il-missjoni tagħhom u Jemmy Button biss ġie jiltaqa' magħhom, kien mar lura għall-ħajja salvaġġa u qallhom li ma kellu l-ebda xewqa li jmur lura l-Ingilterra u li kien kuntent u sodisfatt. Minħabba din l-esperjenza, Darwin beda jemmen li l-bniedem ma kienx daqstant imbiegħed mill-annimali, u d-differenza kienet prinċipalment minħabba d-differenzi fl-iżvilupp kulturali bejn iċ-ċiviltajiet aktar milli minħabba d-differenzi razzjali. Kien jobgħod il-jasar li kien ra f'postijiet oħra fl-Amerika t'Isfel, u kien jistmer l-effetti tal-kolonizzazzjoni Ewropea fuq l-aboriġni tal-Awstralja kif ukol fuq il-Maori ta' New Zealand".

FitzRoy inħatar biex jikteb l-istorja uffiċjali tal-vjaġġ tal-Beagle; ftit qabel tmiem il-vjaġġ, qara' d-djarju ta' Darwin u talbu jirranġah u hekk sar it-tielet volum, iddedikat għall-istorja naturali.

Il-bidu tat-teorija tal-evoluzzjoni ta' Darwin

Waqt li Darwin kien għadu jivvjaġġa, stinka biex l-eks-student tiegħu isir magħruf min-naturalisti eminenti billi qassam eżempji ta' fossili u ktejjeb li kien fih l-ittri ta' Darwin dwar il-ġeoloġija. Sa meta l-Beagle wasal lura fit-2 ta' Ottubru tal-1836, Darwin kien diġà sar famuż fost ix-xjenzati. Wara li mar id-dar fi Shrewsbury u ra l-familja tiegħu, telaq malajr lura Cambridge biex jara 'l Henslow li qallu li kien lest jieħu ħsieb il-kampjuni botaniċi hu stess u tah parir isib naturalisti kapaċi biex jiddeskrivu l-kollezzjonijiet u jagħmlu l-katalgu tagħhom. Missier Darwin sab fondi biżżejjed biex iħalli 'l ibnu jsir xjenzat finanzjarjament indipendenti u Darwin kien mimli entużjażmu meta dar l-istituzzjonijiet ta' Londra, fejn kien onorat kullimkien. Fittex esperti biex jiddeskrivu l-kollezzjonijiet tiegħu: iż-żooloġi kienu qegħdin lura ħafna fix-xogħol tagħhom u ċerti kampjuni kienu fil-periklu li sempliċement jintesew fil-ġenb.

Kien b'kurżità kbira li Charles Lyell iltaqa' ma' Darwin għall-ewwel darba fid-29 ta' Ottubru, u ma tilifx żmien biex jippreżenta 'l Richard Owen (1804-1892), anatomiku li kellu jkollu futur kbir, li kellu għad-dispożizzjoni tiegħu l-faċilitajiet tal- biex jistudja l-għadam fossilizzat li kien ġabar Darwin. Fost ir-riżultati mhux mistennija li sab Owen, kien hemm xi Megaterji ġganti, kranju ta' Toxodon, annimal li kien jixbah l-, xi rodituri estinti, kif ukoll frammenti tal-qoxra ta' enormi (Glyptodon) li għebu, kif Darwin kien ippropona mill-bidu nett. Dawn il-ħlejjaq fossilizzati ma kellhomx x'jaqsmu mal-annimali Afrikani, imma kienu marbutin strettament mal-ispeċi li jgħixu l-Amerika t'Isfel.

F'nofs Diċembru, Darwin mar Cambridge biex jorganizza x-xogħol fuq il-kollezzjonijiet tiegħu u jerġa' jemenda d-djarju tiegħu. Kiteb l-ewwel artiklu tiegħu li fih wera li l-massa kontinentali tal-Amerika t'Isfel kienet għaddiet minn tlugħ bil-mod il-mod, u appoġġat bil-qalb minn Lyell, qrah lis-Soċjetà Ġeoloġika ta' Londra fl-4 ta' Jannar tal-1837. L-istess jum offra lis-Soċjetà Żooloġika ta' Londra il-kampjuni ta' mammiferi u għasafar li kellu. L-ornitologu John Gould (1804-1881) ma damx ma ħabbar li l-għasafar tal-Galapagos li Darwin kien jemmen li huma taħlita ta' , u , kienu fil-fatt tliet speċi distinti ta' sponsuni. Fis-17 ta' Frar tal-1837, Darwin ġie elett għall-Kunsill tas-Soċjetà Rjali Ġeografika. Fl-indirizz presidenzjali tiegħu, Lyell ippreżenta s-sejbiet ta' Owen fuq il-fossili ta' Darwin, u enfasizza li l-kontinwità ġeografika tal-ispeċi ikkonfermat l-ideat attwalisti tiegħu.

Fis-6 ta' Marzu tal-1837, Darwin mar joqgħod Londra biex ikun eqreb il-post tal-kariga ġdida tiegħu fis-Soċjetà Ġeografika. Hemm ingħaqad ma' ċirku vivaċi ta' xjenzati u għorrief bħal (1791-1871), li kien jemmen li Alla kien ordna l-ħajja minn qabel skont ċerti liġijiet naturali mingħajr ma jkollu jagħmel ebda ħolqien mirakoluż . Darwin kien joqgħod qrib ħuh Erasmus, ħassieb ħieles, li kien parti miċ-ċirku tal-"" u li l-ħabiba tal-qalb tiegħu, il-kittieba (1802-1876), kienet tippromwovi l-ideat ta' (1766-1834) li kienu l-bażi tar-riformi tal-Poor Laws irrakkmandati mill-Whigs. Dawn ir-riformi kellhom l-għan li jiskoraġġixxu l-fqar li jkollhom iżjed ulied milli jippermettulhom ir-riżorsi tagħhom. Il-kwistjoni ta' John Herschel (1792-1871) dwar l-oriġini tal-ispeċi kienet diskussa fil-wisgħa. Xi personalitajiet mill-komunità medika, fosthom Dr (1808-1883) waslu biex jaqblu ma' Grant fl-ideat tiegħu tat-trasformazzjoni tal-ispeċi, iżda fl-għajnejn tax-xjenzati ħbieb ta' Darwin, ereżija daqshekk radikali kienet tista' tipperikola l-bażi divina tal-ordni soċjali diġà mhedda mir-reċessjoni u r-rewwixti.

Gould, sadanittant, sab li l-għasafar (Mimus polyglottos) tal-Galapagos minn gżejjer differenti kienu speċi distinti u mhux biss varjetajiet, filwaqt li t- (Troglodytinae) kienu speċi oħra ta' (Fringillidae). Darwin ma kienx niżżel eżatt mil-liema gżejjer kienu ġejjin dawn l-għasafar, imma sab l-informazzjoni fin-noti ta' membri oħra tal-ispedizzjoni fuq il-Beagle, fosthom FitzRoy, li kienu rreġistraw aktar bir-reqqa dak li kienu ġabru huma stess. Iż-żoologu Thomas Bell (1792-1880) wera li l-fkieren tal-Galapagos kienu indiġeni għall-gżejjer. Qabel nofs Marzu, Darwin kien konvint li wara li l-annimali jkunu waslu fil-gżejjer kienu b'xi mod jinbidlu biex jiffurmaw fuq id-diversi gżejjer speċi ġodda – beda jirrifletti fuq din it-trasformazzjoni u jinnota r-riżultati ta' ħsibijietu fil-"pitazz aħmar" li kien beda fuq il-"Beagle". F'nofs Lulju, beda l-pitazz sigriet tiegħu, il-"pitazz B" fuq din it-trasformazzjoni u, fil-paġna 36, kiteb "naħseb" 'il fuq mill-ewwel tħażżiza ta' siġra li turi l-evoluzzjoni.

Għeja, mard u żwieġ

Fl-istess ħin li kien imħabbat bl-istudju tat-trasformiżmu, Darwin tgħabba b'xogħol ieħor. Waqt li kien għadu jemenda d-Djajru tiegħu, ħa f'idejh ir-reviżjoni u l-pubblikazzjoni tar-rapporti tal-esperti dwar il-kollezzjonijiet tiegħu u, bl-għajnuna ta' Henslow, kiseb l-għotja ta' 1000 biex jiffinanzja ż- f'numru ta' volumi. Aċċetta skadenzi li kien impossibbli li jżommhom kemm għal dan ix-xogħol u kemm għal ktieb dwar il-Ġeoloġija tal-Amerika t'Isfel li fih appoġġja l-ideat ta' Lyell. Darwin spiċċa l-edizzjoni tad-Djajru tiegħu fl-20 ta' Ġunju tal-1837 hekk kif ir- telgħet fuq it-tron, iżda kien baqgħalu jikkoreġi l-aħħar provi.

Is-saħħa ta' Darwin sofriet minħabba x-xogħol żejjed li tgħabba bih. Fl-20 ta' Settembru tal-1837, ħass xi "palpitazzjonijiet tal-qalb". It-tabib tiegħu ordnalu xahar mistrieħ, u għalhekk mar Shrewsbury joqgħod f' mal-qraba tan-naħa ta' ommu, imma sabhom kurjużi wisq dwar l-istejjer fuq il-vjaġġi tiegħu biex ikun jista' jistrieħ. Il-kuġina tiegħu , grazzjuża, intelliġenti u kolta, u disa' xhur ikbar minn Darwin, kienet tieħu ħsieb zijitha, li kienet marida. Zijuh urieh post fejn xi rmied kien sparixxa taħt il-ħamrija u ssuġġerixxa li dan jista' jkun il-ħidma tal-ħniex. Din kienet l-oriġini ta' taħdita li Darwin ta lis-Soċjetà Ġeologika fl-1 ta' Novembru, fejn wera għall-ewwel darba is-sehem tal-ħniex fil-formazzjoni tal-ħamrija.

(1794-1866) ħajjar lil Darwin jaċċetta l-kariga ta' Segretarju tas-Soċjetà Ġeologika. Wara li fil-bidu rrifjuta din ir-responsabbiltà żejda, aċċetta l-post f'Marzu 1838. Minkejja x-xogħol tal-kitba u l-editjar, għamel progress notevoli fuq it-trasformiżmu. Filwaqt li l-ideat tiegħu dwar l-evoluzzjoni żammhom sigrieti, kien jieħu kull opportunità li jintervista n-naturalisti ta' esperjenza u, b'mod informali, in-nies li kellhom tagħrif prattiku bħall-bdiewa u d-dilettanti tal-ħamiem. Maż-żmien ir-riċerka tiegħu twessgħet u kien jistaqsi l-familja kollha, inklużi t-tfal, il-maġġurdom, il-ġirien, nies mill-kolonji u sħabu ta' abbord. L-ispekulazzjoni inizzjali tiegħu inkludiet ir-razza umana u fit-28 ta' Marzu tal-1838, wara li osserva xadina fiż-żu, innota x-xebh kbir bejn l-imġiba tagħha u dik ta' tifel jew tifla.

Dawn l-isforzi kollha fl-aħħar għamlu bih u, f'Ġunju, kellu jibqa' fis-sodda għal ftit jiem minħabba problemi tal-istonku, uġigħ ta' ras u sintomi kardijaċi. Fil-bqija ta' ħajtu, kellu jieqaf bosta drabi minħabba uġigħ fl-istonku, rimettar, sħana kbira, palpitazzjonijiet, rogħda u uġigħ ieħor, speċjalment fil-mumenti ta' tensjoni, bħal meta kien ħa jattendi xi laqgħa jew jirrispondi għal xi polemika fuq it-teorija tiegħu. Il-kawża ta' din il-marda baqgħet ma nstabitx f'ħajtu, u l-kura għamlet ftit suċċess. Fiż-żmienna kien hemm xi suġġerimenti, fosthom il-, li seta' ħa mill-gdim tal-insetti fl-Amerika t'Isfel, il-, jew diversi mard psikoloġiku. Għadna ma nafux żgur.

Fit-23 ta' Ġunju tal-838, waqaf ftit mill-ħidma tiegħu biex imur jagħmel xi xogħol ġeoloġiku fl-Iskozja. Żar biex hemmhekk jara t-"toroq" paralleli maqtugħin fil-ġenb tal-għoljiet. Hu kien jaħseb li dawn fil-qedem kienu xtut tal-baħar li telgħu imma Louis Agassiz (1807-1873) aktar tard (1840) wera li dawn qabel kienu l-ġnub ta' lagi glaċjali.

F'Lulju Darwin kien mistrieħ għal kollox u reġa' mar Shrewsbury. Kellu d-drawwa li jieħu n-noti l-ħin kollu fuq ir-riproduzzjoni tal-annimali u jħażżeż il-ħsibijiet dwar il-karriera u l-proġetti tiegħu kif jiġuh f'rasu fuq żewġ biċċiet karti żgħar. Waħda minn dawn kien fiha żewġ kolonni bit-titlu "Niżżewweġ" u "Ma niżżewwiġx". Il-vantaġġi jinkludu: "sieħba fidila u ħabiba fix-xjuħija ... aħjar minn kelb f'kull każ" u l-punti opposti bħal "inqas flus għal kotba" u "telf terribbli ta' żmien". Meta ddeċieda favur iż-żwieġ, iddiskutih ma' missieru, u mbagħad żar lil Emma fid-29 ta' Lulju tal-1838. Ma kellux żmien jagħmel il-proposta taż-żwieġ, għax kontra l-parir ta' missieru, qagħad jitkellem fuq l-ideat tiegħu dwar it-trasformiżmu.

Filwaqt li kompla r-riċerki tiegħu f'Londra, Darwin qara, bħala distrazzjoni, is-sitt edizzjoni ta' "" ta' ; dan ikkalkula li minħabba r-rata tat-twelid, il-popolazzjoni umana setgħet tirdoppja kull 25 sena, imma fil-prattika, din iż-żieda titrażżan mill-mewt, mard, gwerer u ġuħ Darwin mill-ewwel ra li dan japplika wkoll għal "kunflitt bejn l-ispeċi", kif kien innota fil-każ tal-pjanti, (1778-1841), u għall-ġlieda għall-ħajja fost annimali salvaġġi. Ra wkoll li din kienet ir-raġuni għala l-għadd ta' speċi baqa' relattivament stabbli. Billi l-ispeċi dejjem jirriproduċu iktar milli hemm riżorsi għalihom, varjazzjonijiet favorevoli jagħmlu 'l dawk l-organiżmi li jkunu fihom aktar probabbli li jgħixu u jittrasmettu dawn il-bidliet lil uliedhom, filwaqt li l-varjazzjonijiet mhux favorevoli jispiċċaw biex jisparixxu. Minn hemm tiġi l-formazzjoni tal-ispeċi ġodda. Fit-28 ta' Settembru tal-1838, innota din l-ispjegazzjoni ġdida tal-kwistjoni u ddeskriviha bħala xorta ta' post, fejn jiġu ntrodotti strutturi iżjed addattati fl-ispazji tal-ekonomija naturali filwaqt li l-istrutturi iżjed dgħajfin jintremew. Issa kellu ipoteżi li seta' jaħdem fuqha.

Fix-xhur ta' wara, qabbel il-bdiewa li jagħżlu l-aħjar bhejjem għat-trobbija man-Natura Malthusjana li tagħżel fost il-varjanti maħluqa "każwalment", b'mod li "kull element ta' [kull] struttura akkwistata riċentament jiġi implimentat bis-sħiħ u pperfezzjonat". Ra f'din l-analoġija "l-isbaħ parti tat-teorija [tiegħu]".

Fil-11 Novembru mar lura Maer u għamel il-proposta tiegħu lil Emma, waqt li reġa' spjegalha l-ideat tiegħu. Hi aċċettat u wara, fil-korrispondenza miegħu, uriet kemm kienet apprezzat il-frankezza tiegħu, iżda minħabba t-trobbija devota ħafna tagħha fil-, qaltlu bil-biża' tagħha li dawn l-ereżiji kontra l-fidi jistgħu jipperikolaw it-tama tagħha li terġa' tiltaqa' miegħu fil-ħajja ta' dejjem. Waqt li kien qed ifittex dar f'Londra fejn jistgħu joqogħdu, hu reġa' marad u Emma kitbitlu biex tħeġġu jieħu ftit tal-mistrieħ: "Terġax timrad, għażiż Charlie, qabel ma nkun nista' niġi ħdejk biex nieħu ħsiebek".

F'Gower Street sab dar fejn jogħqodu li kienu jsejħulha d-"Dwejra tal-Makaw" (minħabba d-dekorazzjoni tgħajjat ta' ġewwa), imbagħad fil-Milied ġarr il-"mużew" tiegħu. It-tieġ kellu jsir fl-24 ta' Jannar tal-1839, imma l-familja Wedgwood ipposponewh. Fl-24, Darwin kellu l-unur li jiġi elett membru tar- .

Fid-29 ta' Jannar tal-1839, Darwin u Emma Wedgwood iżżewġu f'Maer f'ċerimonja Anglikana irranġata biex togħġob l-Unitarjani. Wara telqu minnufih bil-ferrovija lejn id-dar ġdida tagħhom f'Londra.

Tħejjija għall-publikazzjoni tat-teorija tas-selezzjoni naturali

Darwin kien sab il-bażi tat-teorija tiegħu tas-, imma kien jaf sewwa li kien baqagħlu ħafna xogħol x'jagħmel biex jagħmilha kredibbli f'għajnejn il-kollegi xjentifiċi tiegħu, li l-kritika tagħhom kienet feroċi. Fil-laqgħa tad-19 ta' Diċembru tal-1838, tas-Soċjetà Ġeoloġika li tagħha kien segretarju, kien ra 'l Owen u 'l Buckland jattakkaw ir-reputazzjoni tal-eks-għalliem tagħhom Robert Grant, dixxiplu ta' u ma jaħbu xejn mill-mibegħda tagħhom kontra l-evoluzzjoni. Kompla x-xogħol fuq l-konklużjonijiet li kien wasal għalihom abbord il-"Beagle" u, fl-istess ħin ikkonsulta ir-rawwiema tal-annimali, għamel iżjed esperimenti fuq ix-xtieli, ipprova jsib xhieda li twieġeb l-oġġezzjonijiet kollha li stenna mill-waqt li titħabbar it-teorija tiegħu.

Meta r-Rakkont ta' ġie ppubblikat f'Mejju tal-1839, id-Djarju ta' Noti ta' Darwin (magħruf aktar bħala ) li kien jagħmel it-tielet volum, tant kellu suċċess kbir li ġie stampat mill-ġdid fl-istess sena f'edizzjoni separata

Fil-bidu tal-1842, Darwin bagħat lil Lyell ittra fejn spjegalu l-ideat tiegħu, u dan baqa' skantat meta ra li l-alleat tiegħu kien "qiegħed jiċħad li hemm bidu għal kull grupp ta' speċi". F'Mejju, il-ktieb ta' Darwin fuq is-sikek tal-qroll ġie ppubblikat wara aktar minn tliet snin xogħol. F'Ġunju mbagħad kiteb "skizz qasir" tat-teorija tiegħu f'35 paġna. Biex jaħrab l-ambjent ta' Londra, f'Novembru Darwin ħa l-familja toqgħod Down House, dar fil-kampanja. Fil-11 ta' Jannar tal-1844, Darwin kiteb lil ħabibu, il-botaniku (1817-1911), biex jispjega t-teorija tiegħu, u qallu li jħossu qisu qiegħed jistqarr li għamel "delitt tal-qtil", iżda Hooker serraħlu moħħu meta wieġeb li hu jaħseb li "jista' jkun li modifikazzjonijiet gradwali fl-ispeċi jsiru" u esprima interess fl-ispjegazzjoni ta' Darwin. Sa xi Lulju, Darwin kien kabbar "l-iskizz" tiegħu f' "test" ta' 230 paġna. Il-biża' li kellu li l-ideat tiegħu jitwarrbu bħala tip ta' radikaliżmu Lamarckjan tqajmet għal darb'oħra mill-polemika li qamet f'Ottubru bil-pubblikazzjoni anonima intitolata Vestiġji tal-Istorja Naturali tal-Ħolqien Dan il-ktieb, wieħed mill-aktar li nbigħu, saħħan l-interess tal-klassi tan-nofs fit-trasformiżmu u fetaħ it-triq lil Darwin. Dan ix-xogħol però kien ikkritikat bl-aħrax mix-xjenzati, u dan fakkar lil Darwin bil-ħtieġa li jwieġeb id-diffikultajiet kollha qabel jippublika t-teorija tiegħu. Darwin lesta t-tielet ktieb tiegħu tal-ġeoloġija fl-1846 u beda minn Ottubru studju wiesa' fuq il- bl-għajnuna ta' Hooker. F'Jannar 1847, Hooker qara s-"saġġ" ta' Darwin u bagħatlu l-kummenti tiegħu, li kienu kritika kalma kif kellu bżonn Darwin, minkejja li Hooker reġa' fakkru li hu jirrifjuta l-idea ta' ħolqien kontinwu..

Biex jipprova jfiq mill-marda kronika li kien ibagħti biha, fl-1848 Darwin mar Great Malvern, fejn hemm stazzjon termali. Il-kura ta' ftit xhur għamlitlu ħafna ġid u meta mar lura seta' jerġa' jibda jaħdem. Però, meta miet missieru fit-13 ta' Novembru, kien għadu tant dgħajjef li ma setax jattendi l-funeral. Fl-1849, it-tifla għażiża tiegħu, , mardet, u reġa' beda jibża' li l-marda tista' tkun ereditarja. Wara sensiela twila ta' kriżijiet, mietet f'April 1851, u Darwin tilef għal kollox il-fidi f'Alla li jridilna t-tajjeb.

Fit-tmien snin li Darwin qatta' jaħdem fuq il-koċċli, irnexxielu jsib "omoloġiji" li jsaħħu t-teorija tiegħu billi juru li xi partijiet tal-ġisem kemm kemm mibdula jservu funzjonijiet differenti biex jiffaċċjaw kundizzjonijiet ġodda. Fl-1853, kiseb il-Midalja Rjali tar-Royal Society, li stabbiliet ir-reputazzjoni tiegħu bħala bijologu. Fl-1854, reġa' qabad ix-xogħol tiegħu fuq it-teorija tal-ispeċi u f'Novembru, induna li d-diverġenza fil-dixxendenti setgħet tiġi spjegata bil-fatt li dawn kienu adattataw rwieħhom "għal sitwazzjonijiet differenti fl-ekonomija tan-natura."

Il-publikazzjoni tat-teorija tas-selezzjoni naturali

Kmieni fl-, Darwin ipprova jsib jekk il-bajd u ż- jibqgħux tajbin wara vjaġġ fl-ilma baħar u b'hekk iferrxu l-ispeċi tagħhom billi jaqsmu l-oċeani.

"Jekk xi ħadd mill-qarrejja tiegħek jista' jiksibli xi bajd tal-Lacerta agilis, inkun obbligat lejh ħafna. Il-gremxul hu mferrex fil-wisgħa, u nixtieq naċċerta jekk il-bajd tiegħu iżommx f'wiċċ l-ilma baħar, u, jekk iva, jekk iżommx il-vitalità tiegħu.".

Hooker kien dejjem iżjed xettiku dwar l-opinjonijiet tradizzjonali li l-ispeċi huma immutabbli, iżda l-ħabib żagħżugħ tagħhom (1825-1895) kien jopponi bil-qawwa l-evoluzzjoni.

Lyell kien affaxxinat bl-ispekulazzjonijiet ta' Darwin mingħajr ma nduna sa fejn jaslu. Wara li qara artiklu ta' Alfred Russel Wallace (1823-1913) dwar l-Introduzzjoni tal-ispeċi sab similaritajiet mal-ideat ta' Darwin u tah parir jippubblika biex jistabbilixxi l-prijorità. Għalkemm Darwin f'dan ma ra l-ebda theddida, beda jikteb artiklu qasir. Biex iwieġeb xi mistoqsijiet diffiċli kellu jieqaf bosta drabi, u kabbar il-proġett tiegħu għal "ktieb sħiħ fuq l-ispeċi" bit-titlu "Is-Selezzjoni Naturali". Kompla r-riċerka tiegħu u kiseb informazzjoni u kampjuni minn naturalisti minn madwar id-dinja, fosthom Wallace li kien jaħdem f'. F'Diċembru tal-1857, Darwin irċieva ittra mingħand Wallace fejn staqsih jekk il-ktieb hux sejjer jeżamina n-nisel tal-bniedem. Darwin wieġeb li kien jixtieq jevita suġġett bħal dan, "hekk maħnuq bil-preġudizzji", u filwaqt li nkuraġġixxa 'l Wallace fit-teoriji tiegħu, żid jgħid "Jien immur iżjed 'il bogħod minnek".

Darwin kien nofs triq fil-ktieb il-kbir tiegħu meta, fit-18 ta' Ġunju tal-1858, irċieva ittra mingħand Wallace tiddeskrivi s-selezzjoni naturali. Maħsud u mdejjaq li kien ġie "antiċipat", bagħatha lil Lyell kif kien mitlub u, billi Wallace ma kienx talab li tiġi ppubblikata, ippropona li jibgħatha lill-ġurnal li jagħżel Wallace. Il-familja tiegħu kienet inkwetata ħafna għax fir-raħal it-tfal kienu qegħdin imutu bl-, u għalhekk ħalla l-affari f'idejn Lyell u Hooker. Dawn qabblu li jippreżentaw ix-xogħol ta' Darwin u Wallace flimkien fil-Linnean Society fl-1 ta' Lulju bit-titlu:

"Fuq it-Tendenza tal-ispeċi li jiffurmaw varjetajiet; u fuq il-Perpetwazzjoni tal-varjetajiet u l-ispeċi b'mezzi naturali ta' selezzjoni".

Charles, l-iżgħar minn ulied Darwin, li kien għad għandu inqas minn sentejn, miet bl-iskarlatina u missieru kien wisq imnikket u mweġġa' biex jattendi.

Fil-bidu ftit taw każ meta tħabbret din it-teorija. Il-president tal-Linnean innota f'Mejju tal-1859 li s-sena ma kienet immarkata bl-ebda skoperta rivoluzzjonarja. Wara, Darwin ma seta' jiftakar l-ebda reċensjoni ħlief waħda biss li tidher li dejqitu. Din kienet mill-Professur Haughton ta' Dublin, li stqarr li "Dak kollu li kien ġdid kien falz, u dak kollu li kien veru ma kienx ġdid".. Darwin tħabat għal tlettax-il xahar biex jikteb sommarju tal-"ktieb il-kbir" tiegħu, waqt li bata minn problemi ta' saħħa, imma kien il-ħin kollu imħeġġeġ minn ħbiebu xjentifiċi. Lyell irranġa biex John Murray (1841-1914) jippubblikaha..

Dwar l-Oriġni tal-Ispeċi permezz tas-Selezzjoni Naturali jew il-Preżervazzjoni tal-aħjar razez fil-ġlieda għall-Ħajja, is-soltu mqassar fil-forma , mal-pubbliku kellu suċċess kbir li ma kienx mistenni. L-1250 kopja kollha tal-ewwel edizzjoni kienu diġà riservati meta ħarġet għall-bejgħ fil-ħwienet fit-22 ta' Novembru tal-1859. Darwin żviluppa "argument twil" ibbażat fuq osservazzjonijiet dettaljati, spjega l-inferenzi u kien lest għall-oġġezzjonijiet mistennija. L-unika allużjoni għall-evoluzzjoni tal-bnedmin kienet l-affermazzjoni diskreta li

"xi xquq ta' dwal se jintefgħu fuq nisel il-bniedem u l-istorja tiegħu."

Evita l-kelma "evoluzzjoni" għax din kienet polemika dak iż-żmien, iżda fl-aħħar tal-ktieb ikkonkluda li "għadd bla tmiem ta' forom mill-isbaħ u mill-aktar tal-għaġeb evolvew u għadhom jevolvu". It-teorija tiegħu hi spjegata b'mod sempliċi fid-daħla:

"Peress li jitwieldu ħafna aktar individwi ta' kull speċi milli jistgħu jgħixu, u li għalhekk, spiss ikun hemm ġlieda għall-ħajja, isegwi li ħliqa, jekk tvarja, ħafif kemm ikun, b'mod li hu ta' ġid għaliha, fil-kondizzjonijiet kumplessi u kultant varjabbli tal-ħajja, se jkollha ċans aħjar li tgħix u għalhekk tintgħażel b'mod naturali. Minħabba l-prinċipju dominanti tal-eredità, kull varjetà hekk magħżula għandha t-tendenza li timmultiplika fil-forma ġdida u mibdula tagħha".

Ir-reazzjoni tal-pubbliku

Il-ktieb ta' Charles Darwin qanqal interess kbir fost il-pubbliku, kif ukoll polemika li hu kien isegwi mill-qrib, billi jżomm reċensjoniet, artikli, parodiji u karikaturi maqtugħin mill-gazzetti. L-evoluzzjoni permezz tas-selezzjoni naturali kienet diskussa fil-wisa', u anki diffamata, partikularment fil-komunitajiet reliġjużi u xjentifiċi. Għalkemm Darwin kellu l-appoġġ ta' xi xjenzati (pereżempju, , u wkoll li malajr xandarha mal-Ġermanja), oħrajn sabuha bi tqila li jaċċettaw t-teorija tiegħu minħabba l-kapaċità bla spjegazzjoni tal-ħlejjaq li jgħaddu l-ħiliet tagħhom lid-dixxendenti. Dan l-aħħar punt kien fl-istess ħin qiegħed jistudjah, , iżda ma jidhirx li ż-żewġ xjenzati qatt ikkomunikaw ma' xulxin. Anki bil-liġijiet ta' Mendel, il-mekkaniżmu baqa' misteru sakemm ġiet skoperta l-eżistenza tal-.

Il-kritiċi ostili malajr waslu għal konklużjonijiet li Darwin, fil-fatt, qatt ma kien esprima, bħal li l-bniedem hu mnissel mix-xadini. Fil-verità f'Dwar l-Oriġni tal-Ispeċi, qatt Darwin ma semma n-nisel tal-bniedem. Il-pubbliku ħallat l-ideat espressi fil-ktieb ta' Darwin ma' dawk ta' Jean-Baptiste Lamarck, li ħamsin sena qabel kien ħareġ b'dawn l-ideat mingħajr l-ebda skandlu. Fost ir-reazzjonijiet favorevoli, kien hemm ir-reċensjonijiet ta' Huxley immirati lejn il-kritika ta' Richard Owen, il-kap tal-istabbiliment xjentifiku li Huxley ried iwaqqa'. Il-verdett ta' Owen baqa' mhux magħruf sakemm f'April ħarġet ir-reċensjoni tiegħu fejn ikkundanna l-ktieb.

L-istabbiliment xjentifiku tal-Knisja Anglikana, li inkluda lill-eks-għalliema ta' Darwin f'Cambridge, u John Stevens Henslow, irreaġixxa b'mod ostili, minkejja l-laqgħa favorevoli mill-ġenerazzjoni żagħżugħa ta' naturalisti professjonisti. Fl-1860, il-pubblikazzjoni tas-Saġġi u Reċensjonijiet minn seba' teoloġi liberali Anglikani warrbu l-attenzjoni tal-kleru minn fuq Darwin. Il-Knisja kkundannat bħala eretika din il-kritika liberali għaliex fiha kien hemm fost oħrajn l-argument li bil-mirakli Alla jikser il-liġijiet tiegħu stess, opinjoni atea, u kien fiha wkoll tifħir għall-"volum maġisterjali tas-Sur Darwin [li appoġġja] l-prinċipju ġenerali li n-natura għandha l-poter li tevolvi weħida.

Id-dibattitu pubbliku l-iżjed famuż sar f'Oxford f'laqgħa tal-"British Association for the Advancement of Science". Il-Professur għamel difiża twila favur Darwin u l-progress soċjali, imma mbagħad l-Isqof ta' Oxford, tkellem kontra Darwin. Fid-diskussjoni li segwiet, Joseph Dalton Hooker żamm bil-qawwa ma' Darwin filwaqt li Thomas Huxley sar il-"bulldog ta' Darwin" - kien l-eħrex difensur tat-teorija tal-evoluzzjoni fl-epoka Vittorjana. Iż-żewġ partiti tellqu, kull naħa tiftaħar li rebħet, iżda Huxley baqa' famuż għat-tweġiba tiegħu: meta Wilberforce saqsieh jekk kienx ġej mix-xadini min-naħa ta' nannuh jew ta' nanntu, Huxley nstema' jgerger: "Alla stess ġabu f'idejja" u wieġbu li "jippreferi jkun ġej minn xadina milli minn raġel kolt li juża' l-kultura u l-elokwenza tiegħu fis-servizz tal-preġudizzju u l-gideb".

Id-dibattitu ħareġ mill-ambitu tax-xjenza, il-Knisja Anglikana u l-. L-awtoritajiet tal-Knisja Kattolika daħlu fil-polemika wkoll. Fl-1860, infatti, Darwin kien ikkundannat minn laqgħa tal-isqfijiet miżmuma f'. Il-Papa imbagħad tkellem diversi drabi biex jiddenunzja t-teorija li l-bnedmin hu mnissel mix-xadini.

Minkejja li saħħtu ma ħallitux jieħu parti fid-diskussjoni pubblika, xorta kien isegwiha b'interess kbir minn dak li kienu jibgħtulu u jġibulu. Asa Gray irranġa l-pubblikazzjoni tal-ewwel edizzjoni fl-Istati Uniti u ra li tħallas għaliha, waqt li Darwin qassam il-ktejjeb ta' Gray fejn wera li s- ma kinitx inkompatibbli mat-. Fil-Gran Brittanja, ħbiebu, fosthom Scott Hooker u Scott Lyell, ħadu sehem f'diskussjonijiet xjentifiċi. Huxley iġġieled kampanja sħiħa kontra l-ħakma tal-Knisja u d-dilettanti aristokratiċi taħt Owen, favur ġenerazzjoni ġdida ta' xjenzati professjonisti. Owen għamel l-iżball li jsemmi xi differenzi anatomiċi bejn il-moħħ tax-xadini u l-moħħ tal-bniedem, u akkuża 'l Huxley li sostni li "l-bniedem hu mnissel mix-xadini". Huxley kien lest u kuntent li jsostni din il-fehma u l-kampanja tiegħu, li damet aktar minn sentejn, kienet veru diżastru għal Owen u ta' miegħu, li sfaw imxejnin. Il-ħbieb ta' Darwin iffurmaw il-"Club X" u għenu biex iġibulu l-unur tal-għotja tal-"Midalja Copley" mir-Royal Society fl-1864.

Il-Vestiġji kien diġà qajjem interess kbir fost il-pubbliku, u L-Orġni tal-Ispeċi li nqaleb għal għadd kbir ta' lingwi u ġie stampat ħafna drabi, sar test xjentifiku bażiku aċċessibbli kemm għall-klassi tan-nofs kurjuża biex tisma' affarijiet ġodda u kemm għas-sempliċi ħaddiema li kienu jattendu t-taħdidiet ta' Huxley. It-teorija ta' Darwin influwenzat bosta movimenti differenti tal-epoka u saret waħda mis-sisien ewlenin tal-kultura popolari..

Nisel il-Bniedem, l-għażla sesswali, il-botanika u t-trażmissjoni tal-karatteristiċi miksuba

Minkejja li matul l-aħħar tnejn u għoxrin sena ta' ħajtu sofra minn mard frekwenti, Darwin kompla x-xogħol tiegħu. Kien ippubblika sommarju tat-teorija tiegħu, iżda l-aspetti l-aktar polemiċi tal-"ktieb il-kbir" tiegħu baqgħu mhux mitmuma, fosthom xhieda espliċita tal-fatt li l-bniedem hu mnissel minn annimali antenati tiegħu, u t-tfittxija tal-kawżi possibbli li kienu l-bażi tal-iżvilupp tas-soċjetà u l-kapaċitajiet mentali tal-bniedem. Huwa kien baqgħalu jispjega xi karatteristiċi li m'għandhom l-ebda użu ovvju ħlief min-naħa tal-estetika. Kompla jesperimenta, jfittex, jikteb.

Meta bintu mardet, Darwin waqaf mill-esperimenti tiegħu fuq iż-żrieragħ u l-annimali domestiċi biex imur joqgħod magħha ħdejn il-baħar; hemm beda jinteressa ruħu fl- salvaġġi u minn dan irriżulta studju revoluzzjonarju dwar kif il-ġmiel tal-fjuri jintuża' biex jiġu żgurati l- mill-insetti u d-dakkir. Bħal fil-każ tal-koċċli, sab li partijiet omoloġi jwettqu funzjonijiet differenti fi speċi differenti. Meta mar lura d-dar, saħħtu marret għall-agħar u l-kamra fejn kien mimdud kienet mimlija eperimenti inġenjużi biex isib kif jinfirxu x-xtieli xeblieka. Kellu żjara minn Ernst Haeckel (1834-1919), wieħed mill-ammiraturi kbar tiegħu li kien xandar l-evanġelju tad- mal-Ġermanja kollha. Wallace kompla jappoġġjah, għalkemm xaqleb aktar u aktar lejn l-.

Il-varjazzjoni tal-annimali u x-xtieli taħt l-azzjoni tad-domestikazzjoni kienet tifforma l-ewwel parti tal-"ktieb il-kbir" li Darwin kien ippjana (l-iżvilupp tas-"sommarju", li kien ippubblika bit-titlu Dwar l-Oriġni tal-Ispeċi). Din l-ewwel parti kibret sa ma saret żewġ volumi kbar imma minkejja t-tul tagħha din inbiegħet malajr. Però minħabba dan it-tul, Darwin kellu jħalli barra l- u l-.

F'dan il-ktieb, Darwin isostni li waħda mill-kawżi tal-evoluzzjoni hija l-wirt tal-karatteristiċi miksuba. (Kontra ma jaħsbu ħafna, fil-fatt, Darwin ma jiċħadx l-idea Lamarckjana tat-trażmissjoni tal-karatteristiċi miksuba.) Ipprova ħafna jagħti spjegazzjoni teoretika tal-eredità tal-karatteristiċi akkwistati bl-għajnuna tal-ipoteżi tal-panġenesi. Fl-1880, sentejn qabel mewtu, kien għadu jikteb lir-rivista Nature biex imeri dak li kien jgħid Wyville Thomson, li hu għamel l-għażla naturali l-uniku mutur tal-evoluzzjoni u sabiex jafferma mill-ġdid il-qbil tiegħu mat-teorija tal-effett tal-użu u n-nuqqas ta' użu. (F'termini Lamarckjani tal-eredità tal-karatteristiċi miksuba).

Il-kwistjoni tal-evoluzzjoni tal-bniedem tqajmet minn dawk li kienu jappoġġjawh (u dawk li kienu jmaqdruh) ftit wara l-pubblikazzjoni ta' Dwar l-Oriġni tal-Ispeċi, iżda l-kontribuzzjoni vera ta' Darwin dwar dan is-suġġett ġiet aktar minn għaxar snin wara, bix-xogħol f'żewġ volumi ta' Nisel il-bniedem u l-għażla marbuta mas-sess ippubblikat fl-1871. Fit-tieni volum, Darwin fisser bir-reqqa l-kunċett tiegħu tal-għażla sesswali biex jispjega l-evoluzzjoni tal-kultura umana, id-differenzi bejn is-sessi fil-bnedmin u bejn ir-razez umani, kif ukoll il-ġmiel tar-rix fl-għasafar (li ma deherx li kien ir-riżultat ta' adattament). Is-sena ta' wara Darwin ippubblika l-aħħar xogħol importanti tiegħu, L-Espressjoni tal-emozzjonijiet fil-bnedmin u fl-annimali, iddedikat għall-evoluzzjoni tal- u kif ġejja mill-imġiba tal-annimali. Spjega l-ideat tiegħu li skonthom il-moħħ tal-bniedem u l-kulturi żviluppaw bis- u , kunċett li gawda bidu ġdid fl-aħħar tletin sena bit-twelid tal-psikoloġija evoluzzjonista. Kif ikkonkluda f'Nisel il-bniedem, Darwin kien jaħseb li minkejja l-"kwalitajiet nobbli" tal-umanità u l-"kapaċitajiet li żviluppat": "Il-bniedem għandu dejjem fl-għamla fiżika tiegħu, it-timbru li ma jitħassarx tan-nisel umli tiegħu".

L-esperimenti u r-riċerki tiegħu dwar l-evoluzzjoni spiċċaw biex dehru fil-kotba fuq il-moviment tax-xtieli xeblieka, , l-effetti tad-dakkir tax-xtieli u l-awto-fertilizzazzjoni tagħom, il-forom differenti ta' fjuri fuq il-pjanti tal-istess speċi u l-abbiltà tal-pjanti li jiċċaqalqu. Fl-aħħar ktieb tiegħu reġa' ħares lejn l-influwenza tal-ħniex fuq il-formazzjoni tal-ħamrija.

Darwin miet f'Down, , fid-19 ta' April tal-1882. Kien hemm il-ħsieb li jindifen fiċ-ċimiterju tal-knisja ta' Santa Marija f'Downe, iżda minħabba talba li saret mill-kollegi ta' Darwin, (1825-1883), il-President tar-Royal Society, għamel li lil Darwin isirlu u mbagħad indifen f' ħdejn l-astronomu u l-fiżiku Isaac Newton.

Ulied Darwin

Il-koppja Darwin kellhom għaxar ulied: tnejn (William Erasmus u Charles Waring) mietu meta kienu għadhom fi tfulithom u l-mewt ta' (Anne Elizabeth) fl-1851, meta kellha għaxar snin, kienet traġedja enormi għall-ġenituri tagħha. Charles kien missier dedikat u kien jieħu ħsieb ħafna 'l uliedu. Kull meta kienu jimirdu kien jibża' li dan kien minħabba l- billi żżewweġ lil kuġintu, . Hu studja din il-kwistjoni fil-kitba tiegħu fejn qabbilha mal-benefiċċji tad-dakkir fost ħafna organiżmi. Minkejja din il-biża', it-tfal kważi kollha għexu u kellhom karrieri notevoli u spikkaw anki fost il-familja Darwin-Wedgwood stess li minnha diġà kienet brillanti.

Fosthom, (1845–1912), (1848–1925) u (1851–1928) laħqu membri tar-, bħala astronomu, botaniku u inġinier ċivili rispettivament. Ibnu (1850–1943), min-naħa l-oħra, kien politiku, ekonomista, ewġenista u kien fil-militar, u kellu bħala dixxiplu lil (1890-1962), statistiku u bijologu tal-evoluzzjoni.

Fehmiet reliġjużi

Għalkemm il-familja tiegħu kienet fil-maġġoranza nonkonformista u missieru, nannuh u ħuh kienu ħassieba ħielsa fil-bidu Darwin ma kienx jiddubita l-verità letterali tal-Bibbja. Kien mar skola tal-Knisja Anglikana, imbagħad studja t-teoloġija Anglikana f'Cambridge biex jaqbad karriera ekkleżjastika. Kien konvint mill-argument teoloġiku ta' William Paley li fin-natura hemm disinn li jipprova l-eżistenza ta' Alla, iżda matul il-vjaġġ tal-Beagle beda jsaqsi lilu nnifsu, pereżempju, għaliex ħlejjaq ta' ġmiel kbir inħolqu f'qiegħ il-baħar fejn ħadd ma jista' jarahom, jew kif kien possibbli li jiġi rrikonċiljat il-kunċett ta' Paley ta' disinn ta' ġid għall-ħlejjaq kollha, maż-żunżana li tipparalizza d-dud tal-ħaxix biex tagħtihom lill-bajd tagħha bħala ikel ħaj. Baqa' pjuttost Ortodoss u kien lest li jikkwota l-Bibbja bħala awtorità fil-qasam tal-moralità, iżda ma baqgħax jemmen iktar fl-istoriċità tat-Testment il-Qadim.

Waqt li kien qiegħed jagħmel ir-riċerki tiegħu fuq it-trasformazzjoni tal-ispeċi, kien jaf li ħbiebu naturalisti kienu jqisuhom bħala ereżijiet offensivi li jipperikolaw l-ġustifikazzjoni mirakoluża li fuqha kienet imwaqqfa l-ordni soċjali; kien it-tip ta' argument radikali użat mid-dissidenti u l-atej biex jattakkaw il-pożizzjoni privileġġjata tal-Knisja Anglikana bħala l-knisja stabbilita. Għalkemm Darwin kiteb li r-reliġjon kienet strateġija tribali għas-sopravivenza, baqa' jemmen li Alla kien il-leġiżlatur suprem. Dan it-twemmin naqas bil-mod il-mod, u bil-mewt ta' bintu Annie fl-1851, fl-aħħar tilef kull fidi fil-Kristjaneżmu. Hu kompla jgħin il-knisja lokali fil-ħidma parrokkjali, iżda nhar ta' Ħadd kien imur jimxi filwaqt li l-familja tiegħu kienu jmorru l-knisja. Sar jaħseb li aħjar inqisu l-uġigħ u tbatija bħala riżultat ta' liġijiet ġenerali milli intervent dirett ta' Alla. Mistoqsi dwar il-fehmiet reliġjużi tiegħu, kiteb li hu qatt ma kien atew fis-sens li kien ċaħad l-eżistenza ta' Alla u li, b'mod ġenerali, "kien l-, li kien jiddeskrivi iktar eżatt l-istat mentali tiegħu".

Il-Lady Hope Story, ippubblikata fl-1915, sostniet li Darwin reġa' lura lejn il-Kristjaneżmu matul l-aħħar marda tiegħu. Din inċaħdet minn uliedu u l-istoriċi warrbuha bħala storja falza. Bintu, Henrietta, li kienet miegħu meta kien qiegħed imut, qalet li mhux veru li reġa' lura lejn il-Kristjaneżmu. Fil-fatt, l-aħħar kliem tiegħu kienu diretti lejn Emma: "Ftakar x'mara tajba kont miegħi".

Intepretazzjonijiet politiċi

Il-kitba u t-teoriji ta' Darwin flimkien mal-iskoperti ġenetiċi ta' (1822-1884) huma meqjusa bħala l-bażi tal-bijoloġija moderna. Madankollu, il-fama u l-popolarità ta' Darwin wasslu biex jiġu assoċjati ma' ismu, ideat u movimenti li għandhom x'jaqsmu indirettament biss max-xogħol tiegħu, u xi drabi huma direttament opposti għal twemminu.

L-ewġenetika

Wara l-pubblikazzjoni ta' L-Oriġni minn Darwin, kuġinuh, Francis Galton, applika l-ideat tiegħu għas-soċjetà umana, u beda mill-1865 jippromwovi l-idea ta' "titjib ereditarju" li spjega fid-dettall fl-1869 u 1865. F'Nisel il-bniedem, Darwin qabel li Galton kien wera li x'aktarx it-"talent" u l-"ġenju" fil-bnedmin kienu jintirtu, iżda ħaseb li l-bidliet soċjali proposti minn Galton kienu wisq . La Galton u lanqas Darwin ma pproponew ebda intervent mill-gvern u ħasbu, li l-iżjed li wieħed jista' jagħmel hu li jaħseb fl- meta jkun qiegħed ifittex sieħeb jew sieħba. Fl-1883, wara l-mewt ta' Darwin, Galton beda jsejjaħ il-filosofija soċjali tiegħu Ewġenetika. Fis-seklu 20, il-movimenti ewġenistiċi saru popolari f'numru ta' pajjiżi u pparteċipaw fi programmi biex jikkontrollaw ir-riproduzzjoni, fosthom l-isterilizzazzjoni furzata. Wara dan, dawn bdew jidhru koroh minħabba li l-ideat tagħhom bdew jintużaw mill- fil-propaganda tagħha favur is-"safa" razzjali.

Id-Darwiniżmu soċjali

L-ideat ġejjin minn u li applikaw il-kunċetti tal-evoluzzjoni u tas-"sopravivenza tal-iżjed addattati" għas-soċjetajiet, nazzjonijiet u n-negozji, saru popolari fl-aħħar tas-seklu 19 u l-bidu tal-seklu 20, sal-punt li ntużaw biex jiddefendu bosta prospettivi ideoloġiċi, kultant kontradittorji, fosthom l-ekonomija "laissez-faire", il-, ir- u l-. It-terminu "Darwiniżmu soċjali" beda fis-snin disgħin tas-seklu 19, imma sar magħruf u polemiku fis-snin erbgħin meta Richard Hofstadter ikkritika l- tal-"laissez-faire". Dawn il-kunċetti kienu jeżistu qabel il-pubblikazzjoni ta' L-Oriġni fl-1859, pereżempju, Malthus miet fl-1834 u Spencer ippubblika l-kotba tiegħu fuq l-ekonomija fl-1851 u fl-1855. Darwin stess insista li l- ma tobdix b'mod sempliċi l-kunċetti tal-ġlieda u tas-selezzjoni fin-natura, u għandna nestendu s-simpatija lir-razez u 'l-ġnus kollha.

Kommemorazzjonijiet

Matul il-ħajja ta' Darwin, ħafna speċi kif ukoll postijiet issemew għalih. L-estensjoni fil-Punent tal-, li tgħaqqdu mal-Oċean Paċifiku, il-Kaptan FitzRoy semmiha il-. Dan kien minħabba l-azzjoni fil-pront li ħa Darwin u tnejn jew tliet baħrin miegħu, li salvat 'l sħabu milli jiġu iżolati fuq xatt meta glaċier ikkrolla u kkawża mewġa kbira li kienet ħa tkarkrilhom id-dgħajjes. Il- fl-Andes issemiet għalih meta għalaq 25 sena. Meta l-Beagle kien l-Awstralja fl-1839, (1812-1885), ħabib ta' Darwin, skopra port naturali li l-kaptan tal-vapur (1798-1864) semma . Il-kolonja ta' Palmerston, imwaqqfa fl-1869, imsemmiet Darwin fl-1911. Din saret l-kapitali tan-Territorju ta' Fuq tal-Awstralja. Din il-belt hi kburija li għandha l-. u l-. Il-Kulleġġ Darwin fl-Università ta' Cambridge, imwaqqaf fl-1964, issemma ad unur il-familja Darwin, nofs ir-raġuni kienet li parti mill-proprjetà li nbena fuqha kienet tagħha .

L-erbatax-il speċi ta' sponsun li kien skopra fil-Gżejjer Galapagos issemew "" Fis-sena 2000, xbieha ta' Darwin intużat mill-Bank tal-Ingilterra fuq il-karta tal-għaxar liri minflok l-immaġini ta' Charles Dickens.

Noti u referenzi

  1. ^ Dobzhansky 1973
  2. ^ Leff, David (2000), About Charles Darwin. Kapitli "How did his love of natural science develop?", "What did Darwin accomplish while at medical school?" u "How was his thirst for science nurtured at Cambridge University? ".
  3. ^ a b L-attwaliżmu, hu wieħed mill-prinċipji bażiċi tal-ġeoloġija moderna. Jipproponi l-proċessi li saru fil-passat imbiegħed għandhom effett illum. Dan il-prinċipju huwa oppost għall katastrofiżmu li skontu l-karatteristiċi tal-wiċċ arti dehru minnufih fl-imgħoddi minn proċessi radikalment differenti minn dawk li jeżistu llum.
  4. ^ Desmond & Moore 1991, p. 210, 263-274, 284-287.
  5. ^ Charles Darwin, Alfred Russel Wallace, 1858. On the Tendency of Species to form Varieties; and on the Perpetuation of Varieties and Species by Natural Means of Selection (Fuq it-tendenza tal-ispeċi li jiffurmaw varjetajiet: u fuq il-perpetwazzjoni tal-varjetajiet u l-ispeċi permezz tas-selezzjoni naturali) [arkivju]. Journal of the Proceedings of the Linnean Society of London. Zoology 3: 46-50.
  6. ^ 1881 London, John Murray, The formation of vegetable mould, through the action of worms, with observations on their habits (Il-formazzjoni tal-moffa veġetali permezz tal-azzjoni tal-ħniex, b'osservazzjonijiet dwar l-għixien tagħhom)
  7. ^ a b Freeman 1977, p 164-165.
  8. ^ Mount House, Shrewsbury, l-Ingilterra (Charles Darwin), Baruch College - Darwin u d-Darwiniżmu. Ikkonsultata 15/12/2006.
  9. ^ Desmond & Moore 1991, p. 12/15.
  10. ^ Darwin fl-1871, p 232.
    "Minkejja li r-razez eżistenti tal-bniedem ivarjaw f'ħafna aspetti, bħall-kulur, ix-xagħar, l-għamla tal-kranju, proporzjonijiet tal-ġisem, &c., jekk inqisu l-organizzazzjoni kollha insibu li jixbħu lil xulxin fil-qrib f'għadd kbir ħafna ta' punti. Ħafna minn dawn il-punti huma tant bla importanza jew ta' natura hekk singulari, li huwa improbabbli wisq li dawn inkisbu indipendentement minn speċi jew razez aboriġinali distinti."
  11. ^ Bowne 1995, p. 72.
  12. ^ Desmond & Moore 1991, p. 33-40.
  13. ^ Browne 1995, p. 82.
  14. ^ Desmond & Moore 1991, p. 42-43.
  15. ^ Desmond & Moore 1991, p. 47-48.
  16. ^ Darwin 1887, paġni 10, 14, 15 u 17.
  17. ^ Darwin 1887: 18.
  18. ^ Desmond & Moore 1991, p. 80-81.
  19. ^ Darwin 1887: 19
  20. ^ Darwin 1887: 16
  21. ^
    "In order to pass the B.A. examination, it was also necessary to get up Paley's 'Evidences of Christianity,' and his 'Moral Philosophy'. This was done in a thorough manner, and I am convinced that I could have written out the whole of the 'Evidences' with perfect correctness, but not of course in the clear language of Paley. The logic of this book and, as I may add, of his 'Natural Theology,' gave me as much delight as did Euclid. The careful study of these works, without attempting to learn any part by rote, was the only part of the academical course which, as I then felt and as I still believe, was of the least use to me in the education of my mind. I did not at that time trouble myself about Paley's premises; and taking these on trust, I was charmed and convinced by the long line of argumentation."
  22. ^ von Sydow 2003.
  23. ^ Browne 1995, p. 97.
  24. ^ Browne 1995, pp. 133-141.
  25. ^ Desmond & Moore 1991, p. 94-97.
  26. ^ van Wyhe 2006.
  27. ^ Desmond & Moore 1991, p. 189-192, 198.
  28. ^ Robert FitzRoy wara sar difensur tal-interpretazzjoni litterali tat-testi bibliċi. F'daż-żmien wera interess konsiderevoli fl-ideat ta' Lyell kif jixhdu xi wħud mill-kummenti li għamel meta kien l-Amerika t'Isfel. Fid-djarju intimu tiegħu FitzRoy, matul il-vjaġġ max-, kiteb li kien jaħseb li l-pjanuri kienu oriġinarjament bajjiet li maż-żmien telgħu. Meta mar lura, wara li żżewweġ mara devota ħafna, ċaħad dawn l-ideat (ara Browne 1995, pp. 186, 414).
  29. ^ Browne 1995, pp. 183-190.
  30. ^ John van Wyhe (2006).
  31. ^ Desmond & Moore 1991: 160-168, 182.
    1887 Darwin: 260.
    1958 Darwin: 98-99
  32. ^ Browne 1995, p. 224; Darwin 1835: 7; Desmond & Moore 1991, p. 210
  33. ^ Il-ħolqien divin ma seħx darba biss, iżda bosta drabi, wara kull darba li l-ispeċi inqerdu minn xi diżastri.
  34. ^ Desmond & Moore, 1991 131, 159.
  35. ^ Desmond & Moore, 1991 131, 159.
  36. ^ Desmond & Moore 1991, p. 145, 170-172.
  37. ^ Darwin 1839: p.526.
  38. ^ Keynes 2000, Eldredge 2006
  39. ^ Darwin 1859: p.1.
  40. ^ Darwin 1845 : 207–208.
  41. ^ Il-missjunarji tħallew l-art fit-23 ta' Jannar tal-1833. L-ekwipaġġ tal-Beagle żar it-tliet missjunarji Fwegjani fil-5 ta' Marzu tal-1834, wara l-esplorazzjoni tal-gżejjer Malvini, l-Arġentina, l-Urugwaj u l-iStrett ta' Magellan.
  42. ^ Darwin 1839. Il-vjaġġ tal-Beagle. Kapitlu X: Tierra Del Fuego.
    "Dan il-bniedem kien il-povru Jemmy, - issa salvaġġ niexef u magħlub, b'xagħru twil u mħabbel, u għarwien barra minn biċċa kutra mdawra ma' qaddu ... Qatt ma rajt bidla hekk kompluta u gravi ... Qalilna li ... qrabatu kienu nies tajba ħafna, u li ma xtaqx imur lura Ingilterra ..."
  43. ^ Browne 1995, p. 244-250.
  44. ^ Browne 1995, p. 336.
  45. ^ Darwin 1835 : Daħla editorjali.
  46. ^ Desmond & Moore 1991, p. 195-198.
  47. ^ Owen 1840 : No. 1 p 16 No. 4 p 106
  48. ^ Eldredge (2006).
  49. ^ Desmond & Moore 1991 : 201–205
  50. ^ Browne 1995 : 349–350.
  51. ^ Browne 1995, p. 345–347.
  52. ^ Desmond & Moore 1991, p. 207-210.
  53. ^ Sulloway 1982, p. 57
  54. ^ Desmond & Moore 1991, p. 196-201, 212-221.
  55. ^ Desmond & Moore 1991, p. 220-229.
  56. ^ Eldredge 2006.
  57. ^ Browne 1995 , pp. 367-369.
  58. ^ Desmond & Moore 1991, p. 233-234.
  59. ^ Arrhenius 1921, pp. 255-257
  60. ^ Desmond & Moore 1991, p. 233-236.
  61. ^ van Wyhe 2006.
  62. ^ Desmond & Moore 1991, p. 241-244, 426.
  63. ^ Browne 1995, p. xii
  64. ^ Desmond & Moore 1991, p. 241-244.
  65. ^ Desmond & Moore 1991, p. 252.
  66. ^ Gordon 1999.
  67. ^ Desmond & Moore 1991, p. 254.
  68. ^ Browne 1995, pp. 377-378.
  69. ^ Darwin (1887): p. 26:
    "Matul dawk is-sentejn għamilt bosta mawriet qosra biex nistrieħ, u waħda itwal lit-toroq paralleli ta' Glen Roy, li d-deskrizzjoni tagħha ġiet ippubblikata fil-'Philosophical Transactions' (1839, paġni 39-82.). Dan l-artkilu kien fjask kbir, u jġegħlni nistħi. Billi t-tlugħ tal-art fl-Amerika t'Isfel kien impressjonani profondament attribwejt il-linji paralleli lill-azzjoni tal-baħar, iżda kelli nabbanduna din il-fehma meta Agassiz ippropona t-teorija tiegħu tal-lagi glaċjali. Billi l-ebda spjegazzjoni oħra ma kienet possibbli b'dak li konna nafu dak iż-żmien, argumentajt favur l-azzjoni tal-baħar, u l-iżball tiegħi kien lezzjoni tajba għalija biex fix-xjenza qatt ma nafda fil-prinċipju ta' esklużjoni".
  70. ^ Darwin 1958, pp.232-233
  71. ^ Desmond & Moore 1991, p. 256-259.
  72. ^ van Wyhe 2006.
  73. ^ Malthus 1826.
  74. ^ Desmond & Moore 1991, p. 264-265.
  75. ^ Huxley 1897, pp. 162-3
  76. ^ Desmond & Moore 1991, p. 264-265.
  77. ^ Browne 1995, p. 385-388
  78. ^ Darwin 1842, p. 7
  79. ^ Darwin 1887, p. 34
  80. ^ van Wyhe-2006.
  81. ^ Desmond & Moore 1991, p. 273-274.
  82. ^ Desmond & Moore 1991, p. 272-279.
  83. ^ Desmond & Moore 1991, p. 279.
  84. ^ Desmond & Moore 1991, p. 274-276.
  85. ^ Darwin 1859, Kap 1. Varjazzjoni fid-domestikazzjoni
  86. ^ Rakkont tal-vjaġġi kartografiċi mill-Vapuri tal-Maestà Tiegħu Adventure u Beagle bejn is-snin 1826 u 1836, li jiddeskrivi l-eżaminazzjoni tax-xtut tal-Amerika t'Isfel, u ċ-ċirkumnavigazzjoni mill-Beagle tal-globu. (Narrative of the surveying voyages of His Majesty's Ships Adventure and Beagle between the years 1826 and 1836, describing their examination of the southern shores of South America, and the Beagle's circumnavigation of the globe.) P. King * P., 1838, FitzRoy, editjat minn Robert, L-atti tal-ewwel spedizzjoni, 1826-30, taħt il-kmand Kaptan ta' P. Parker King, RN, FRS, Londra, Henry Colburn, Volum I.
    • Robert FitzRoy, 1839, L-atti tat-tieni spedizzjoni, 1831-36, taħt il-kmand tal-Kaptan Robert Fitz-Roy, RN, Londra, Henry Colburn, Volum II
    • Robert FitzRoy, 1839, Appendiċi għall Volume II, Londra, Henry Colburn
  87. ^ Darwin 1887, p. 32.
  88. ^ Darwin, C. 1842. L-istruttura u l-firxa tas-sikek tal-qroll. (The structure and distribution of coral reefs) Londra. Test sħiħ.
  89. ^ Desmond & Moore 1991, p. 292.
  90. ^ a b Darwin 1887, p.34
    "F'Ġunju tal-1842 kelli s-sodisfazzjon li nikteb bil-lapes f'35 paġna, sommarju qasir ħafna tat-teorija tiegħi, u dan kabbartu matul is-sajf tal-1844 f'wieħed ta' 230 paġna, li kkupjajt bil-pulit u għadu għandi"
    .
  91. ^ Desmond & Moore 1991, p. 313-317.
  92. ^ L-awtur anonimu ta' Vestiġji tal-Istorja Naturali tal-Ħolqien (Vestiges of the Natural History of Creation 1844) kien kittieb Ingliż Robert Chambers (1802-1871). Darwin qara dan il-ktieb u għoġbitu l-proża tiegħu: "il-kitba u l-arranġament huma ċertament ammirabbli, iżda l-ġeoloġija tiegħu għalija tidher ħażina, u żooloġija tiegħu ferm agħar" (Darwin, CR lil Hooker, JD, 7 Jannar 1845).
  93. ^ Geological Observations on South America, Londra, Smith, Elder and Co, 1846.
  94. ^ Desmond & Moore 1991, p. 320-323, 339-348.
  95. ^ F'dan ir-rigward, Hooker kiteb lil Darwin f'ittra
    "Kull allużjoni għal providenza li tmexxi hi bla bżonn - Il-Ħallieq kapaċi li jagħmel l-ewwel [organiżmi], kapaċi wkoll ikompli jmexxihom u [hu] irrelevanti għall-argument jekk jagħmilx hekk jew le."

    Ittra 1066 - Hooker, J. D. lil Darwin, C. R. c. Marzu 4, 1847.

  96. ^ F'Dwar l-Oriġni tal-Ispeċi, Kapitlu 4, Selezzjoni Naturali, jew is-sopravivenza tal-iżjed addattati, p 66, Darwin kiteb:
    "Is-selezzjoni naturali taħdem biss bil-konservazzjoni u l-akkumulazzjoni ta' bidliet żgħar li jintirtu, kull waħda minnhom ta' ġid għall-ħlejqa kkonservata; u kif il-ġeoloġija moderna armiet fehmiet bħat-tħaffir ta' wied fond minn mewġa waħda kbira ta' għargħar, hekk is-selezzjoni naturali ħa tkeċċi t-twemmin fil-ħolqien kontinwu ta' ħlejjaq organiċi ġodda, jew bidliet kbar u f'daqqa fl-istruttura tagħhom."
  97. ^ Darwin 1887 p.32.
    "Għal din ir-raġuni fl-1848 mort Malvern għal xi xhur għal kura idropatika, li għamlitli ħafna ġid, tant li meta mort lura d-dar kont kapaċi nerġa' nibda naħdem. Kont hekk bla saħħa li meta miet l-għażiż missieri fit-13 Novembru, 1848, ma stajtx nattendi l-funeral tiegħu jew nagħmilha ta' eżekutur tat-testment tiegħu".
  98. ^ Desmond & Moore 1991, p. 383-387.
  99. ^ Darwin 1887, p. 32, 33.
  100. ^ Desmond & Moore 1991, p. 383-387.
  101. ^ Darwin 1887, p. 33, 34.
  102. ^ Ittra 1666 - Darwin, C. R. lill-"Gardeners' Chronicle", 11 ta' April tal-1855,
    "Bdejt nagħmel xi ftit esperimenti fuq kif l-immersjoni fl-ilma baħar taffettwa l-abbiltà taż-żrieragħ li jiġġerminaw, bit-tama li nkun kapaċi nitfa' xaqq ta' dawl fuq il-firxa tax-xtieli, speċjalment rigward kif l-istess speċi jinsabu f'ħafna każijiet fuq gżejjer mbegħdin mill-art ewlenija".
    Charles Darwin, Down, Farnborough, Kent, April 11.
  103. ^ Ittra 1684 - Darwin, C. R. lill-Gardeners' Chronicle, 21 ta' Mejju tal-1855,
    Rapporti dwar l-esperimenti tiegħu fuq l-azzjoni tal-ilma baħar fuq xi żrieragħ u l-effett tal-investigazzjonijiet tiegħu fuq t-teorija taċ-ċentri ta' ħolqien u t-teorija ta' Edward Forbes tal-estensjonijiet kontinentali biex jispjegaw il-firxa tal-forom organiċi. L-esperimenti ta' CD jikkonfermaw li sebgħa minn tmien tipi ta' żerriegħa żammew l-abbiltà tal-ġerminazzjoni wara 42 jum magħdsin fl-ilma.
    .

    Charles Darwin, Down, Farnborough, Kent, Mejju 21.

  104. ^ Ittra 1686a - Darwin, C. R. lill-Gardeners' Chronicle, qabel is-26 Mejju 1855,
  105. ^ C. Darwin, Downe, Farnborough, Kent.
  106. ^ Desmond & Moore 1991, p . 412-441, 462-463.
  107. ^ Charles Darwin, Alfred Russel Wallace, 1858. On the Tendency of Species to form Varieties; and on the Perpetuation of Varieties and Species by Natural Means of Selection. Journal of the Proceedings of the Linnean Society of London. Zoology 3: 46-50.
  108. ^ Desmond & Moore 1991, p. 466-470.
  109. ^ Browne 2002, p. 40-42
  110. ^ Darwin 1958, p. 122.
    "Madankollu, ix-xogħol tagħna flimkien attira ftit attenzjoni, u l-unika reazzjoni ippubblikata li nista' niftakar kienet tal-Professur Haughton ta' Dublin, li l-verdett tiegħu kien li dak kollu li kien ġdid kien falz, u dak kollu li kien veru kien qadim. Dan juri kemm hu meħtieġ li kull fehma ġdida għandha tiġi spjegata f'tul konsiderevoli sabiex tqajjem l-attenzjoni pubblika".
  111. ^ Desmond & Moore 1991, p. 374-474.
  112. ^ Desmond & Moore 1991, p. 477.
  113. ^ Darwin 1859, p 459, il-Kapitlu XIV., Rikapitulazzjoni u Konklużjoni.
    "Billi dan il-volum kollu huwa argument wieħed twil, forsi hu aktar komdu għall-qarrej li jkollu l-fatti u l-inferenzi prinċipali miġburin fil-qosor".
  114. ^ Darwin 1859, p 489-490.
    "Hemm il-grandjożità f'din il-vista tal-ħajja, bid-diversi poteri tagħha, li waqt li oriġinarjament innifset fi ftit forom jew f'waħda; u li, filwaqt li din il-pjaneta baqgħet iddur skont il-liġi fissa tal-gravità, minn bidu hekk sempliċi, għadd bla tmiem ta' forom mill-isbaħ u mill-aktar tal-għaġeb evolvew u għadhom jevolvu".
  115. ^ Darwin 1859, p 5
    "As many more individuals of each species are born than can possibly survive; and as, consequently, there is a frequently recurring struggle for existence, it follows that any being, if it vary however slightly in any manner profitable to itself, under the complex and sometimes varying conditions of life, will have a better chance of surviving, and thus be naturally selected. From the strong principle of inheritance, any selected variety will tend to propagate its new and modified form."
    .
  116. ^ Browne 2002, p. 103-104, 379.
  117. ^ Darwin kellu kopja tal-"manuskritti ta' Mendel"? Il-korrispondenza ta' Charles Darwin. Sala tal-manuskritti, Biblijoteka tal-Università ta' Cambridge University CB3 9DR.
  118. ^ X'ma kienx jaf Darwin: Gregor Mendel u l-Mekkaniżmu tal-Eredità
  119. ^ Desmond & Moore 1991, p. 477-491.
  120. ^ Desmond & Moore 1991, p. 487-488, 500.
  121. ^ Lucas 1979.
  122. ^ Desmond & Moore 1991, p. 493-499.
  123. ^ Desmond & Moore 1991, p. 492, 502.
  124. ^ Miles 2001.
  125. ^ 2006.
  126. ^ 2006.
  127. ^ Desmond & Moore 1991, p. 503-505.
  128. ^ Bartholomew 1976.
  129. ^ Huxley 1863.
  130. ^ Ara, pereżempju, Willa volum 4, Charlotte Perkins Gilman u l-feminizzazzjoni tal-edukazzjoni ta' Deborah M. De Simone: "Gilman kienet taqbel ma' ħafna ideat bażiċi dwar l-edukazzjoni tal-ġenerazzjoni ta' ħassieba li ħarġu mill-"kaos intellettwali" li ġab Dwar l-Oriġni tal-Ispeċi ta' Darwin. Ħafna progressisti, konvinti li l-individwi jistgħu imexxu l-evoluzzjoni umana u soċjali, bdew iqisu l-edukazzjoni bħala tip ta' panaċea għall-progress soċjali u r-riżoluzzjoni tal-problemi bħall-, il-, jew l-".
  131. ^ Ara, pereżempju, il-kanzunetta "A lady fair of lineage high" ta' interpretata minn Princess Ida, li ddeskriviet id-dixxendenza tal-bniedem (imma mhux tan-nisa!) mix-xadini.
  132. ^ view/32/38 / Proġett tal-korrispondenza ta' Darwin: Introduzzjoni għall-korrispondenza ta' Charles Darwin, volum 14. Cambridge University Press. Ikkonsultat fil-15 ta' Diċ., 2006.
  133. ^ Smith 1999.
  134. ^ Il-varjazzjoni tal-annimali u x-xtieli taħt l-azzjoni tad-domestikazzjoni: Test fuq il-linja
  135. ^ Desmond & Moore 1991, p. 550.
  136. ^ Christian Godin, La totalité, vol. 5, Champ Vallon, 1997, pp. 482-483, Goulven Laurent, artiklu Lamarckisme fid-Dictionnaire d'histoire et philosophie des sciences, Pariġi, PUF, 2006, p. 654.
  137. ^ "Jista' Sir Wyville Thomson isemmi 'l xi ħadd li qal li l-evoluzzjoni tal-ispeċi tiddependi biss mill-għażla naturali? Sa fejn nidħol jien, nemmen li ħadd ma ppreżenta tant osservazzjonijiet dwar l-effetti tal-użu u nuqqas ta' użu ta' partijiet daqs li għamilt jien f'Varjazzjonijiet fl-Annimali u x-Xtieli taħt l-azzjoni tad-domestikazzjoni, u dawn l-osservazzjonijiet kienu magħmula speċjalment b'dan l-għan. Bl-istess mod żidt korp konsiderevoli ta' fatti, li juru l-azzjoni diretta tal-kondizzjonijiet esterni fuq l-organiżmi, għalkemm bla ebda dubju minn mindu l-kotba tiegħi ġew ippubblikati tgħallimna ħafna fuq dan is-suġġett. Darwin, ittra tal-1880 lir-rivista Nature, More Letters of Darwin, vol. 1, Londra, 1903, p. 389, iċċitat minn Goulven Laurent, artiklu Lamarckisme fid-Dictionnaire d'histoire et philosophie des sciences, Pariġi, PUF, 2006, p. 655.Fi ktieb iddedikat għal xi leġġendi dwar l-istorja tax-xjenza, John Waller fil-Kapitlu 9 jittratta l-ħrafa li Darwin ċaħad li l-karatteristiċi miksuba jintirtu. Dan il-kapitlu hu intitolat "The origin of species by means of use-inheritance" (L-oriġini tal-ispeċi permezz tal-wirt tal-karatteristiċi akkwistati). John Waller, FabulousScience, Oxford University Press, 2002, Kap. 9, pp. 176-203.
  138. ^ Ara Lamarck, Philosophie zoologique, 1809, Parti I, Kap. 7, l-ewwel u t-tieni liġi; Reed. Flammarion, 1994, pp . 216-217.
  139. ^ Ara lista tal-kotba tas-seklu XIX dwar l-evoluzzjoni u l-ħolqien: id-dibattiti xjentifiċi u reliġjużi fi żmien Darwin. Ikkonsultat fil-15 ta' Diċembru 2006.
  140. ^ Darwin 1871
  141. ^ Moore & Desmond 2004
  142. ^ Darwin 1872
  143. ^ Ghiselin 1973.
  144. ^ Darwin 1871, p. 405
  145. ^ # 0090 "Kronoloġija tal-ħajja ta' Darwin". AboutDarwin.com.
    20 ta' April 1882: Saru arranġamenti biex Darwin jindifen fiċ-ċimiterju ta' Santa Marija f'Downe fir-raħal ta' Downe.
    .
  146. ^ Browne 2002, pp. 495-497.
  147. ^ Desmond & Moore 1991, p. 447.
  148. ^ Ulied Charles u Emma Darwin. AboutDarwin.com. Ikkonsultata fil-5 ta' Diċembru 2006.
  149. ^ O " Connor, John J; Edmund F. Robertson "Charles Darwin". L-iStorja tal-Matematika MacTutor.
  150. ^ Direttorju tal-membri tar-Royal Society (pdf). Ikkonsultat fil-25 ta' April 2009
  151. ^ Edwards, A. W. F. 2004. Darwin, Leonard (1850–1943). In: Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press.
  152. ^ Desmond & Moore 1991 , p. 9, 12.
  153. ^ Darwin 1887, p. 15.
  154. ^ Desmond & Moore 1991, p. 12/15, 80-81.
  155. ^ Darwin 1887, p. 15.
  156. ^ Desmond 2004.
  157. ^ Lamoureux 2004 p. 5.
  158. ^ Darwin 1887, p. 312.
  159. ^ Darwin 1958, p. 87.
  160. ^ Desmond & Moore 1991, p. 217-219, 221.
  161. ^ Moore 2006.
  162. ^ Desmond & Moore 1991, p. 387, 402.
  163. ^ Darwin 1887, p. 64.
  164. ^ Darwin 1887, p. 304.
  165. ^ Yates 2003.
  166. ^ Browne 2002, p. 495.
  167. ^ Bowler 1989
  168. ^ Dobzhansky 1973
  169. ^ Galton 1869
  170. ^ Darwin 1871, Kapitlu 5, Dwar l-iżvilupp tal-fakultajiet intellettwali u morali.
    "Meta f'xi nazzjon il-livell tal-intellett u n-numru ta' nies intellettwali jiżdiedu, nistgħu nistennew mil-liġi tad-devjazzjoni mill-medja, li prodiġji ta' ġenju, kif wera s-Sur Galton, se jidhru xi ftit aktar spiss minn qabel."
  171. ^ Galton p. 1869 1 u Darwin fl-1871, Kapitlu 5.
  172. ^ Galton 1883 p 17, nota 1.
  173. ^ Reilly 1991.
  174. ^ Il-politika ewġenika Nazista kienet is-suġgett ta' għadd kbir ta' pubblikazzjonijiet. Waħda mill-aktar importanti hija dik ta' Robert Procter, Racial hygiene: Medicine under the Nazis (Cambridge, Harvard University Press, 1988) u ta' Dieter Kuntz, ed., Deadly medicine: creating the master race (Washington, D.C.: United States Holocaust Memorial Museum, 2004) (Wirja fuq il-linja). Dwar l-iżvilupp tal-moviment tal- mas-Soċjaliżmu Nazzjonali, ara Paul Weindling, Health, race and German politics between national unification and Nazism, 1870–1945 (New York: Cambridge University Press, 1989).
  175. ^ Kotzin 2004
  176. ^ Paul 2003
  177. ^ Desmond & Moore 1991, p. 477.
  178. ^ Wilkins 1997.
  179. ^ Anonimu 1935
  180. ^ Sweet 2004
  181. ^ Bannister 1989
  182. ^ Browne 1995, p. 244-246.
  183. ^ Ara Darwin 1887 p. 23:
    "Kmieni fl-vjaġġ f'Bahia, fil-Brażil, FitzRoy beda jiddefendi u jfaħħar il-jasar, li jien stmerrejt, u qalli li kien għadu kif żar wieħed li kien sid ta' ħafna lsiera u saqsihom jekk kinux kuntenti, u jekk xtaqux ikunu ħielsa u kollha wieġbu "Le". Imbagħad staqsejtu, forsi b'naqra ħażen, jekk jaħsibx li r-risposta tal-iskjavi quddiem sidhom tiswiex xi ħaġna? Din irrabjatu wisq, u qalli li la jien niddubita kelmtu ma nistgħux ngħixu flimkien iżjed".

    Ara wkoll Darwin 1845 pp. 207-208 dwar il-Fwegani:

    "Għaliha tal-għageb, meta naħseb fil-ħafna kwalitajiet tajba li għandu, li hu tal-istess razza, u bla dubju jaqsam l-istess natura mas-slavaġ sfortunati u msejkna li l-ewwel iltqajna magħhom hawn".
  184. ^ FitzRoy 1839: 216-218.
  185. ^ "Kronoloġija tal-ħajja ta' Darwin ". AboutDarwin.com.
    12 ta' Frar 1834. F'din id-data Darwin għalaq ħamsa u għoxrin sena u f'għeluq sninu Kapt. FitzRoy semma l-ogħla muntanja fir-reġjun Muntanja Darwin.
    .
  186. ^ Territory origins, editjat min-Northern Territory Department of Planning and Infrastructure, l-Awstralja.
  187. ^ Port Darwin skoprieh il-logutenent John Lort Stokes u semmieh il-Kaptan JC Wickham meta kien fil-port abbord l-"HMS Beagle" fl-1839. Fl-1869, il-port issemma mill-ġdid Palmerston imma fl-1911 reġa' nagħta l-isem ta' Darwin. Il-Bidla ta' "Palmerston" għal "Darwin" fl-1911.
  188. ^ Territory origins, ippublikat min-Northern Territory Department of Planning and Infrastructure, l-Awstralja.
  189. ^ Università Charles Darwin
  190. ^ Sit tal-Park Nazzjonali Charles Darwin
  191. ^ Paġna fuq l-istorja tal-Kulleġġ.
  192. ^ It-terminu "sponsuni ta' Darwin" deher l-ewwel darba fl-1936 u fl-1947 David Lack għamlu popolari fil-ktieb tiegħu "Darwin's Finches" (Cambridge University Press, Cambridge. stampata mill-ġdid fl-1961 mill Harper Bros., New York, bi prefazju ġdid ta' Lack. Stampata mill-ġdid fl-1983 mill-Cambridge University Press b'daħla u noti ta' Laurene M. Ratcliffe u Peter T. Boag). ISBN 0-521-25243-1.
  193. ^ Rice (1999): 233-237.

Sorsi

  • Peter J. Bowler (1989). The Mendelian Revolution: The Emergence of Hereditarian Concepts in Modern Science and Society, Johns Hopkins University Press (Baltimore) ISBN 0-485-11375-9
  • E. Janet Browne (1995). Charles Darwin: vol. 1 Voyaging, Jonathan Cape (Londra) ISBN 1-84413-314-1
  • E. Janet Browne (2002). Charles Darwin: vol. 2 The Power of Place, Jonathan Cape (Londra) ISBN 0-7126-6837-3
  • Theodosius Dobzhansky (Marzu 1973), "Nothing in Biology Makes Sense Except in the Light of Evolution", The American Biology Teacher, 35 : 125–129 (Test sħiħ).
  • Adrian Desmond et James Moore (1991). Darwin, Michael Joseph, Penguin Group (Londra) ISBN 0-7181-3430-3
  • Niles Eldredge (2006). Confessions of a Darwinist, The Virginia Quarterly Review, Rebbiegħa 2006 : 32-53 konsultazzjoni tal-25 ta' April 2008.
  • Richard Keynes (dir.) (2000). Charles Darwin's zoology notes & specimen lists from H.M.S. Beagle, Cambridge University Press (Cambridge) Ġunju–Awwissu 1836, konsultazzjoni tal-25 ta' April 2008.
  • Tony Rice (1999). Voyages. Trois siècles d'explorations naturalistes, Delachaux et Niestlé (Lausanne) : 335 p. ISBN 2-603-01169-3
  • Momme von Sydow (2005). Darwin – A Christian Undermining Christianity? On Self-Undermining Dynamics of Ideas Between Belief and Science, in David M. Knight, Matthew D. Eddy, Science and Beliefs: From Natural Philosophy to Natural Science, 1700–1900, Ashgate ISBN 0-7546-3996-7
  • John van Wyhe (2006) Charles Darwin: gentleman naturalist: A biographical sketch konsultazzjoni tal-15 ta' Diċembru 2006.
  • Freeman, R. B. (1977), The Works of Charles Darwin: An Annotated Bibliographical Handlist (Second ed.), Wm Dawson & Sons Ltd

Xogħlijiet ewlenin ta' Charles Darwin

  • Journal of Researches into the Geology and Natural History of the Various Countries by H.M.S. Beagle, Londra, Henry Colburn, 1839, 614 pp. [2ni edizzjoni : 1845 ; 167 edizzjoni]
  • The Structure and Distribution of Coral Reefs. Being the First of the Geology of the Voyage of the Beagle, under the Command of Capt. Fitzroy, during the Years 1832 to 1836, Londra, Smith, Elder and Co., 1842. [2ni edizzjoni : 1874 ; 3et edizzjoni : 1889]
  • Geological Observations on the Volcanic Islands Visited during the Voyage of H.M.S. Beagle, together with some Brief Notices of the Geology of Australia and the Cape of Good Hope, Londra, Smith, Elder and Co., 1844. [2ni edizzjoni : 1876 ; 3et : 1891]
  • Geological Observations on South America, Londra, Smith, Elder and Co., 1846.
  • Geological Observations on Coral Reefs, Volcanic Islands and on South America, Londra, Smith, Elder and Co., 1851.
  • A Monograph of the Sub-Class Cirripedia, with Figures of all the Species, vol. I : The Lepadidae, Londra, The Ray Society, 1851.
  • A Monograph of the FossIl Lepadidae, or Pedunculated Cirripedes of Great Britain, vol. II, The Balanidae (or Sessile Cirripedes), Londra, The Ray Society, 1854.
  • "On the Tendency of Species to Form Varieties, and on the Perpetuation of Varieties by Natural Means of Selection" (ma' A.R. Wallace), Journal of Proceedings of the Linnean Society of London (Zoology), vol. III, nu9, 1 ta' Lulju 1858, pp. 1-62.
  • On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life (Dwar l-Oriġni tal-iSpeċi), Londra, John Murray, (24 Novembru) 1859. [2ni ed. : 7 Jannar 1860 ; 3et ed. : April 1861 ; 4a ed. : Ġunju 1866 ; 5es ed. : 1869 ; 6t ed. : Frar 1872]
  • On the Various Contrivances by which British and Foreign Orchids are Fertilised by Insects, and on the Good Effects of Intercrossing, Londra, John Murray, 1862. [2ni ed. : 1877]
  • On the Movements and Habits of Climbing Plants, Londra, Longman, 1865. [2ni ed. : 1875]
  • "Queries about Expression", 1867. Artiklu ippublikat minn R.B. Freeman u P. J. Gautrey, "Charles Darwin’s Queries about Expression", Bulletin of the British Museum of Natural History, vol. 4, 1972, pp. 205-219.
  • The Variation of Animals and Plants under Domestication, Londra, John Murray, 2 volumi, 1868. [2ni ed. : 1875]
  • The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex, Londra, John Murray, 2 volumi, 1871. [2ni ed. : 1874 b'nota miżjuda ta' de Th. Huxley]
  • "Pangenesis", Nature, vol. 3, 27 April 1871, Proceedings of the Royal Society, vol. 19, pp. 393-410.
  • The Expression of the Emotions in Man and Animals, Londra, John Murray, 1872. [2ni ed. : (minn Francis Darwin) en 1890]
  • "Origin of Certain Instincts", Nature, vol. 7, 3 April 1873, pp. 417-418.
  • Insectivorous Plants, Londra, John Murray, 1875. [2ni ed. : 1888]
  • The Effects of Cross and Self-Fertilisation in the Vegetable Kingdom, Londra, John Murray, 1876. [2ni ed. : 1878]
  • "Report of the Royal Commission on the Pratice of Subjecting Live Animals to Experiments for Scientific Purposes", Londra, Her Majesty’s Stationery Office, 1876, pp. 234, 4662-4672.
  • The Different Forms of Flowers on Plants of the Same Species, Londra, John Murray, (9 juillet) 1877. [2ni ed. : 1878 ; 3et ed. : 1880, bi prefazju minn Francis Darwin]
  • "A Biographical Sketch of an Infant", Mind, vol. 2, Lulju 877, pp. 285-294. [Trad. Franċiża f'la Revue scientifique, vol. 13, 1877, pp. 25-29]
  • "Preliminary Notice " f' E. Krause, Erasmus Darwin, Londra, John Murray (xogħol tradott mill-Ġermaniż), 1879.
  • The Power of Movement in Plants (b'kolaborazzjoni ma' Francis Darwin), Londra, John Murray, 1880.
  • The Formation of Vegetable Mould, through the Action of Worms, with Observations on their Habits, Londra, John Murray, (10 Ottubru) 1881.
  • "The Action of Carbonate of Ammonia on Chlorophyll Bodies", Journal of the Linnean Society of London (Botanic), vol. 19, 1882, pp. 262-284. Kommunikazzjoni moqrija minn Francis Darwin is-6 ta' Marzu u t-28 ta' Awwissu 1882

Ħoloq esterni

Fil-Wikikwota hemm kollezzjoni ta' kwotazzjonijiet li għandhom x'jaqsmu ma': Charles Darwin
Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Charles Darwin
  • (FR) Institut Charles Darwin International
  • (EN) Xogħlijiet sħaħ ta' Charles Darwin
  • (EN) Bijografija bl-istampi ta' Charles Darwin
  • (EN) Darwin project il-korrispondenza kollha ta' Darwin fuq il-linja
  • (EN) Darwin 200: Ċelebrazzjoni tal-biċentinarju ta' Charles Darwin
  • (EN) Xogħlijiet dwar u ta' Charles Darwin

Awtur: www.NiNa.Az

Data tal-pubblikazzjoni: 06 Ġun, 2025 / 08:30

wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Charles Darwin, X'inhi Charles Darwin? Xi tfisser Charles Darwin?

Charles Robert Darwin Londra kien Ingliz li x xogħol u t teoriji tiegħu dwar l evoluzzjoni tal ispeċi ħajjin irrivoluzzjonaw profondament il bijoloġija Wara li kiseb il fama fost ix xjenzjati għal ħidma tiegħu fil lok u r riċerki tiegħu fl ġeoloġija ippropona l ipotezi li l ispeċi ħajjin kollha evolvew matul iz zmien minn antenat komuni jew għadd ta antenati komuni permezz tal proċess tas selezzjoni naturali It teorija tal evoluzzjoni ġiet aċċettata mill komunita xjentifika u l pubbliku ġenerali matul ħajtu filwaqt li t teorija tiegħu tas kellha tistenna sas biex tkun ġeneralment meqjusa bħala l ispjegazzjoni essenzjali tal proċess tal evoluzzjoni Sas kienet il bazi tat teorija moderna tal evoluzzjoni Taħt forma emendata l iskoperta xjentifika ta Darwin baqgħet sa issa s sies tal bijoloġija billi tispjega b mod loġiku u unifikat id diversita tal ħajja Charles DarwinĦajjaIsem propju Charles Robert DarwinTwelid en u en 12 Frar 1809NazzjonalitaResidenza en L ewwel lingwa en Mewt en u en 19 April 1882Post tad dfinFamiljaMissierOmmKonjuga i en 29 Jannar 1839 19 April 1882 Ulied uri en en en en en mul en en en en Aħwa uri en en en en en Familja uri en great granddaughter en en ziju wife s father en en female first cousin en en great grandson en en EdukazzjoniAlma mater Christ s College en University of Edinburgh Medical School en Shrewsbury School en 1818 1825 Universita ta Edinburgu Ottubru 1825 mediċina Universita ta Cambridge Jannar 1828 teoloġijaLivell tal edukazzjoniLingwi InglizGħalliema mul en OkkupazzjoniOkkupazzjoni kittiebParteċipant Second voyage of HMS Beagle en Impjegaturi Royal Geographical SocietyXogħlijiet importanti mul en en en en en en en Premjijiet List 1853 1864 1868 1879 1875 1875 1859 Influwenzat minn en mul mul en mul Johann Wolfgang von Goethe mul en Sħubija en Darwin beda jistudja t teoloġija fl Il vjaġġ tiegħu ta ħames snin fuq il l ewwel stabbilih bħala ġeologu li l osservazzjonijiet u t teoriji tiegħu saħħu t teoriji attwalisti ta u wara bil pubblikazzjoni tar rakkont tal vjaġġ tiegħu għamlu famuz bħala awtur popolari Affaxxinat bid distribuzzjoni ġeografika tal fawna selvaġġa u tal li kien ġabar matul il vjaġġ tiegħu beda jistudja t trasformazzjoni tal ispeċi u fl 1838 ikkonċepixxa t teorija tiegħu tas selezzjoni naturali Billi kien jaf li oħrajn kienu ġew attakkati bħala eretiċi għal ideat simili kien jafda ħsibijietu biss lill ħbiebu tal qalb u kompla jizviluppa r riċerka biex ilesti ruħu għal kull oġġezzjoni li jistgħu jagħmlulu Fl 1858 Alfred Russel Wallace bagħatlu saġġ li fih iddeskriva teorija simili u dan wassalhom biex jipprezentaw it teoriji tagħhom flimkien Il ktieb tiegħu tal 1859 għamel l evoluzzjoni mill antenati komuni b xi modifikazzjonijiet l ispjegazzjoni dominanti xjentifika tad diversifikazzjoni fin natura Ezamina l u l f Nisel il bniedem u l għazla marbuta mas sess segwit minn L Espressjoni tal emozzjonijiet fil bnedmin u l annimali Ir riċerka tiegħu fuq il pjanti ġiet ippubblikata f sensiela ta kotba u fl aħħar ktieb tiegħu studja l ħniex u l azzjoni tagħhom fuq il ħamrija BijografijaTfulija u zgħozija Charles Darwin fl eta ta seba snin fil 1816 sena qabel mietet ommu Charles Darwin twieled fi l Ingilterra fid dar tal familja magħrufa bħala Mount House Kien il ħames mis sitt ulied tat tabib u finanzier tat tajjeb 1766 1848 u imwielda Wedgwood 1765 1817 Kien in neputi ta 1731 1802 fuq in naħa ta missieru u ta 1730 1795 fuq in naħa ta ommu Iz zewġ familji kienu jħaddnu r reliġjon għalkemm il familja Wedgwood kienu adottaw l Robert Darwin minkejja li kien pjuttost aċċetta li ibnu Charles jiġi mgħammed fil Knisja Anglikana Madankollu it tfal ma ommhom kienu jattendu l Kappella Unitarjana Il predikatur ta din kien ukoll l għalliem tal iskola fejn beda jmur Charles fl 1817 F Lulju ta dik is sena Susannah Darwin mietet meta Charles kellu biss tmien snin F Settembru tal 1818 daħal l iskola Anglikana tal inħawi Shrewsbury School bħala student intern Darwin qatta s sajf tal 1825 jgħin l missieru jieħu ħsieb il fqar ta Shropshire Fil ħarifa ta dik is sena mar l Universita ta Edinburgu l Iskozja biex jistudja l mediċina izda tant naffritu l ħruxija tal kirurġija li ttraskura l istudji mediċi John Edmonston ilsir meħlus iswed għallmu jibbalzma l annimali u kien jirrakkontalu stejjer affaxxinanti dwar il foresti tropikali tal Amerika t Isfel Aktar tard f Nisel il bniedem u l għazla marbuta mas sess juza din l esperjenza biex jenfasizza li minkejja d differenzi superfiċjali fid dehra il Suwed u l Ewropej huma qrib ħafna ta xulxin Matul it tieni sena Charles Darwin issieħeb fis Soċjeta Plinjana grupp ta studenti li kellhom interess kbir fl Sar student ta 1793 1874 li kien jappoġġja t teorija tal evoluzzjoni ta 1744 1829 kif kien jagħmel ukoll missieru Erasmus Darwin Fuq ix xtut tal tax xmara Forth Charles ħa sehem fir riċerka ta Grant fuq iċ ċikli tal ħajja tal annimali tal baħar Din ir riċerka kienet dwar l omoloġija it teorija li l annimali kollha għandhom organi simili li jvarjaw biss fil komplessita tagħhom u dan jindika li għandhom antenati komuni F Marzu tal 1827 Darwin għamel taħdita lil sħabu Plinjani dwar iskoperta li kien għamel l ispori suwed misjuba sikwit fil qxur tal huma l bajd tas Kien jattendi wkoll il kors ta Robert Jameson 1774 1854 fejn tgħallem l istratigrafija ġeoloġika il klassifikazzjoni tal pjanti u studja l kollezzjoni għanja tal Muzew tal Universita li dak iz zmien kienet waħda mill aqwa tal Ewropa Fl 1827 missier Charles ra li ibnu ma kienx qiegħed jagħmel progress fl istudju tal mediċina u bagħtu Christ s College Cambridge biex jagħmel il Il ħsieb kien li Charles jieħu diploma fit teoloġija u jidħol qassis Anglikan Imma Darwin kien jippreferi jqatta z zmien jirkeb iz ziemel u jmur għall kaċċa milli jintefa fuq l istudji tiegħu Ma kuġinuh 1805 1880 beda jinteressa ruħu fil kollezzjoni tal ħniefes Coleoptera Fox laqqgħu mar reverendu 1795 1861 professur tal botanika u espert fl insetti Darwin beda jattendi l kors tal istorja naturali mogħti minn Henslow u sar l istudent preferit tiegħu Darwin kien magħruf mill professuri l oħra bħala dak li jkun ma Henslow Meta l ezamijiet qarbu Darwin beda jikkonċentra fuq l istudji tiegħu u ħa xi lezzjonijiet privati minn Henslow Darwin kien partikolarment entuzjasta fuq il kitba ta William Paley 1743 1805 li t Teoloġija Naturali tiegħu 1802 inkludiet argumenti għad disinn divin fin natura Biex tgħaddi mill ezami tal lawrja kien meħtieġ ukoll li titgħallem l Evidenzi tal Kristjanezmu ta Paley u l Filosofija Morali tiegħu Dan sar b attenzjoni kbira u jien konvint li stajt nikteb l Evidenzi sħiħ bla ebda zball imma naturalment mhux bil lingwa ċara ta Paley Il loġika ta dan il ktieb u inzid ngħid tat Teoloġija naturali tiegħu tawni pjaċir daqs Ewklide L istudju bir reqqa ta dawn ix xogħlijiet mingħajr ma nipprova nitgħallimhom bl amment kien l unika parti tal kors akkademiku li kif ħassejt dak iz zmien u kif għadni naħseb kien għall inqas ta xi uzu għall edukazzjoni ta moħħi Ma kontx ninkwieta fuq il premessi ta Paley għall ewwel fdajthom kont affaxxinat u konvint bil katina twila ta argumentazzjoni Hemm min jaħseb li l entuzjazmu ta Darwin għall addattamentizmu reliġjuz ta Paley paradossalment influwenzah aktar tard fil formolazzjoni tat teorija tiegħu tas selezzjoni naturali Fl ezamijiet finali f Jannar tal 1831 hu mar tajjeb fit teoloġija imma mhux daqshekk fil letteratura klassika il matematika u l fizika minkejja li ġie l għaxar wieħed minn 178 student Ir regoli tal Universita lil Darwin rabtuh li jibqa Cambridge sa Ġunju Fuq il parir ta Henslow ma għaġġilx biex jordna fil knisja Anglikana u ispirat mill vjaġġ ta 1769 1859 organizza vjaġġ lejn il gzira ta ma xi wħud minn sħabu li kienu għadhom kif ħadu l lawrja biex jistudjaw l istorja naturali taz zona tropikali Biex jitħejja aħjar Darwin ħa l kors tal ġeoloġija tar reverendu Adam Sedgwick 1785 1873 u matul is sajf ħa sehem fit tfassil ta mappa ġeoloġika fil Wara li qatta ħmistax ma studenti ħbiebu f Darwin mar lura d dar fejn sab tistennih ittra minn għand Henslow fejn irrakmandah bħala naturalista xieraq allavolja t taħriġ tiegħu ma kienx għadu komplut għal pozizzjoni bla ħlas ma 1805 1865 il kaptan tal HMS Beagle li kien ħa jitlaq erba ġimgħat wara biex jagħmel il kartografija tal kosta tal Amerika t Isfel Missieru għall ewwel kien kontra dan il vjaġġ ta sentejn li kien iqisu bħala ħela ta zmien imma fl aħħar ħu l mara ikkonvinċih u spiċċa biex iħalli l ibnu jieħu sehem fil vjaġġ Il vjaġġ tal Beagle Il vjaġġ tal Beagle 27 ta Diċembru 1831 2 ta Ottubru 1836 Mill ħames snin tal ispedizzjoni tal HMS Beagle Darwin qatta zewġ terzi tal ħin fuq l art Iddeskriva għadd kbir ta osservazzjonijiet ġeoloġiċi ġabar ħafna organizmi ħajjin u fossili u metodikament ikkonserva l kollezzjoni għanja ta kampjuni li kien ġabar ħafna minnhom ġodda għax xjenza F diversi okkazjonijiet matul il vjaġġ bagħat Cambridge xi kampjuni flimkien ma ittri dwar l iskoperti tiegħu Dan għen biex jistabbilixxi l fama tiegħu bħala naturalista In noti dettaljati li wrew kemm kien kapaċi fit teorija jiffurmaw il bazi tax xogħol tiegħu ta wara Fid tiegħu li fil bidu kien għall familja biss u iktar tard ġie ippubblikat bit titlu Il vjaġġ tal Beagle ġabar fih l osservazzjonijiet tiegħu u pprovda informazzjoni soċjali politika u antropoloġika fuq għadd kbir ta nies kemm kolonjali u kemm indiġeni li kien iltaqa magħhom Qabel it tluq Robert FitzRoy ta l Darwin l ewwel volum tal Prinċipji tal Ġeoloġija ta Charles Lyell 1797 1875 li spjega l għamliet tal art bl akkumulazzjoni ta proċessi gradwali matul perjodi twal ħafna ta zmien Fil wasla tagħhom fil gzira ta fil Kap Verde Darwin osserva saff abjad fl għoli f irdum vulkaniku saff magħmul minn frak tal u molluski maħruqin Din l osservazzjoni li taqbel mal prinċipju ta Lyell dwar it tlugħ u nzul bilmod tal art tat il Darwin prospettiva ġdida dwar l istorja ġeoloġika tal gzira u beda jaħseb biex jikteb ktieb dwar il ġeoloġija Din l iskoperta kienet segwita minn oħrajn izjed importanti Innota li l pjanuri tal huma magħmulin minn ċagħaq u arzell bħal xtut li telgħu Wara terremot fiċ Ċili innota saff ta maskli l fuq mill livell tal baħar li jindika li l livell tal art kien tela F altitudni għolja fl innota li xi fossili tas siġar kienu zviluppaw fuq xtajtiet ramlija qrib l arzell tal baħar Fl aħħarnett zvilluppa t tezi li l atolli tal kroll iffurmaw fuq koni vulkaniċi huma u jegħrqu u kkonfermaha meta l Beagle għadda mill gzejjer Filwaqt li l Beagle kien qiegħed jesplora x xtut tal Amerika t Isfel minn Terra de fueco Darwin beda jipproponi xi teoriji fuq il meravilji tan natura madwaru Pittura mpinġija minn Conrad Martens matul il vjaġġ Fl Amerika t Isfel Darwin skopra fossili ta mammiferi ġganti estinti midfuna fis saffi ta qxur tal arzell li wrew estinzjoni riċenti mingħajr l ebda sinjal ta dizastri jew bidla fil klima Għalkemm iddentifika korrettement wieħed minn dawn fossili bħala Megaterju Megatherium u għaraf frammenti tal qoxra tal lokali kien tal fehma li dawn il fdalijiet kienu ġejjin minn speċi Ewropej jew Afrikani Kien biss wara r ritorn tiegħu li 1804 1892 wera li dawn il fdalijiet kienu fil fatt qrib il ħlejjaq li jgħixu fl Amerika biss It tieni volum tax xogħol ta Charles Lyell ta argumenti kontra l evoluzzjonizmu u spjega l firxa tal ispeċi permezz tal idea ta ċentri ta ħolqien Darwin irċieva dan il ktieb u qrah b attenzjoni kbira u minnu ħareġ ideat li jmorru izjed l bogħod milli qatt kien immaġina Lyell Fl Arġentina induna li zewġ tipi ta kienu jgħixu f territorji separati imma li jirkbu parzjalment fuq xulxin Fuq il Gzejjer Galapagos ġabar ħafna mimidi Mimidae u nnota li dawn jvarjaw skont liema gzira jkunu ġew minnha Sema wkoll li l Ispanjoli li jgħixu f dawn l inħawi kienu jafu jgħidu minn fejn ġejjin il fkieren mid dehra tagħhom imma kien ikkonkluda wkoll li kienu huma stess li daħħluhom fil gzejjer Fl Awstralja l ornitoriku Ornithorhynchus anatinus u l kangaru far Aepyprymnus rufescens rahom hekk strambi li għalih kienu qishom ix xogħol ta zewġ ħallieqa differenti F Darwin u FitzRoy iltaqgħu ma 1792 1871 li ftit qabel kien kiteb lil Lyell dwar is suġġett tal misterju tal misterji in nissel tal ispeċi Waqt li kien qiegħed jirranġa n noti tiegħu matul il vjaġġ lura Darwin kiteb li s suspetti li kellu dwar il mimidi u l fkieren kienu korretti fatti bħal dawn idgħajfu l istabbilta tal ispeċi imbagħad prudentament zied il kelma jistgħu Kiteb aktar tard li fatti bħal dawn jidhru li jitfgħu xaqq ta dawl fuq l oriġini tal ispeċi Tlieta min nies minn li kienu ttieħdu fuq il Beagle matul il vjaġġ ta qabel kienu abbord biex jirritornaw bħala missjunarji Matul is sentejn li qattgħu l Ingilterra suppost saru ċivilizzati imma għal Darwin mill qrib kienu jidhru slavaġġ sfortunati u msejkna Sena wara il missjunarji li kienu tħallew l art kienu abbandunaw il missjoni tagħhom u Jemmy Button biss ġie jiltaqa magħhom kien mar lura għall ħajja salvaġġa u qallhom li ma kellu l ebda xewqa li jmur lura l Ingilterra u li kien kuntent u sodisfatt Minħabba din l esperjenza Darwin beda jemmen li l bniedem ma kienx daqstant imbiegħed mill annimali u d differenza kienet prinċipalment minħabba d differenzi fl izvilupp kulturali bejn iċ ċiviltajiet aktar milli minħabba d differenzi razzjali Kien jobgħod il jasar li kien ra f postijiet oħra fl Amerika t Isfel u kien jistmer l effetti tal kolonizzazzjoni Ewropea fuq l aboriġni tal Awstralja kif ukol fuq il Maori ta New Zealand FitzRoy inħatar biex jikteb l istorja uffiċjali tal vjaġġ tal Beagle ftit qabel tmiem il vjaġġ qara d djarju ta Darwin u talbu jirranġah u hekk sar it tielet volum iddedikat għall istorja naturali Il bidu tat teorija tal evoluzzjoni ta Darwin Bħala zagħzugħ Charles Darwin ngħaqad mal komunita tal aqwa xjenzati Brittaniċi Ritratt bl akwarelli ta George Richmond lejn l aħħar tas snin tletin tas seklu XIX Waqt li Darwin kien għadu jivvjaġġa stinka biex l eks student tiegħu isir magħruf min naturalisti eminenti billi qassam ezempji ta fossili u ktejjeb li kien fih l ittri ta Darwin dwar il ġeoloġija Sa meta l Beagle wasal lura fit 2 ta Ottubru tal 1836 Darwin kien diġa sar famuz fost ix xjenzati Wara li mar id dar fi Shrewsbury u ra l familja tiegħu telaq malajr lura Cambridge biex jara l Henslow li qallu li kien lest jieħu ħsieb il kampjuni botaniċi hu stess u tah parir isib naturalisti kapaċi biex jiddeskrivu l kollezzjonijiet u jagħmlu l katalgu tagħhom Missier Darwin sab fondi bizzejjed biex iħalli l ibnu jsir xjenzat finanzjarjament indipendenti u Darwin kien mimli entuzjazmu meta dar l istituzzjonijiet ta Londra fejn kien onorat kullimkien Fittex esperti biex jiddeskrivu l kollezzjonijiet tiegħu iz zooloġi kienu qegħdin lura ħafna fix xogħol tagħhom u ċerti kampjuni kienu fil periklu li sempliċement jintesew fil ġenb Kien b kurzita kbira li Charles Lyell iltaqa ma Darwin għall ewwel darba fid 29 ta Ottubru u ma tilifx zmien biex jipprezenta l Richard Owen 1804 1892 anatomiku li kellu jkollu futur kbir li kellu għad dispozizzjoni tiegħu l faċilitajiet tal biex jistudja l għadam fossilizzat li kien ġabar Darwin Fost ir rizultati mhux mistennija li sab Owen kien hemm xi Megaterji ġganti kranju ta Toxodon annimal li kien jixbah l xi rodituri estinti kif ukoll frammenti tal qoxra ta enormi Glyptodon li għebu kif Darwin kien ippropona mill bidu nett Dawn il ħlejjaq fossilizzati ma kellhomx x jaqsmu mal annimali Afrikani imma kienu marbutin strettament mal ispeċi li jgħixu l Amerika t Isfel L ewwel abbozz tas siġra evoluzzjonarja ta Darwin meħud minn First Notebook on Transmutation of Species 1837 F nofs Diċembru Darwin mar Cambridge biex jorganizza x xogħol fuq il kollezzjonijiet tiegħu u jerġa jemenda d djarju tiegħu Kiteb l ewwel artiklu tiegħu li fih wera li l massa kontinentali tal Amerika t Isfel kienet għaddiet minn tlugħ bil mod il mod u appoġġat bil qalb minn Lyell qrah lis Soċjeta Ġeoloġika ta Londra fl 4 ta Jannar tal 1837 L istess jum offra lis Soċjeta Zooloġika ta Londra il kampjuni ta mammiferi u għasafar li kellu L ornitologu John Gould 1804 1881 ma damx ma ħabbar li l għasafar tal Galapagos li Darwin kien jemmen li huma taħlita ta u kienu fil fatt tliet speċi distinti ta sponsuni Fis 17 ta Frar tal 1837 Darwin ġie elett għall Kunsill tas Soċjeta Rjali Ġeografika Fl indirizz presidenzjali tiegħu Lyell ipprezenta s sejbiet ta Owen fuq il fossili ta Darwin u enfasizza li l kontinwita ġeografika tal ispeċi ikkonfermat l ideat attwalisti tiegħu Fis 6 ta Marzu tal 1837 Darwin mar joqgħod Londra biex ikun eqreb il post tal kariga ġdida tiegħu fis Soċjeta Ġeografika Hemm ingħaqad ma ċirku vivaċi ta xjenzati u għorrief bħal 1791 1871 li kien jemmen li Alla kien ordna l ħajja minn qabel skont ċerti liġijiet naturali mingħajr ma jkollu jagħmel ebda ħolqien mirakoluz Darwin kien joqgħod qrib ħuh Erasmus ħassieb ħieles li kien parti miċ ċirku tal u li l ħabiba tal qalb tiegħu il kittieba 1802 1876 kienet tippromwovi l ideat ta 1766 1834 li kienu l bazi tar riformi tal Poor Laws irrakkmandati mill Whigs Dawn ir riformi kellhom l għan li jiskoraġġixxu l fqar li jkollhom izjed ulied milli jippermettulhom ir rizorsi tagħhom Il kwistjoni ta John Herschel 1792 1871 dwar l oriġini tal ispeċi kienet diskussa fil wisgħa Xi personalitajiet mill komunita medika fosthom Dr 1808 1883 waslu biex jaqblu ma Grant fl ideat tiegħu tat trasformazzjoni tal ispeċi izda fl għajnejn tax xjenzati ħbieb ta Darwin erezija daqshekk radikali kienet tista tipperikola l bazi divina tal ordni soċjali diġa mhedda mir reċessjoni u r rewwixti Gould sadanittant sab li l għasafar Mimus polyglottos tal Galapagos minn gzejjer differenti kienu speċi distinti u mhux biss varjetajiet filwaqt li t Troglodytinae kienu speċi oħra ta Fringillidae Darwin ma kienx nizzel ezatt mil liema gzejjer kienu ġejjin dawn l għasafar imma sab l informazzjoni fin noti ta membri oħra tal ispedizzjoni fuq il Beagle fosthom FitzRoy li kienu rreġistraw aktar bir reqqa dak li kienu ġabru huma stess Iz zoologu Thomas Bell 1792 1880 wera li l fkieren tal Galapagos kienu indiġeni għall gzejjer Qabel nofs Marzu Darwin kien konvint li wara li l annimali jkunu waslu fil gzejjer kienu b xi mod jinbidlu biex jiffurmaw fuq id diversi gzejjer speċi ġodda beda jirrifletti fuq din it trasformazzjoni u jinnota r rizultati ta ħsibijietu fil pitazz aħmar li kien beda fuq il Beagle F nofs Lulju beda l pitazz sigriet tiegħu il pitazz B fuq din it trasformazzjoni u fil paġna 36 kiteb naħseb il fuq mill ewwel tħazziza ta siġra li turi l evoluzzjoni Għeja mard u zwieġ Fl istess ħin li kien imħabbat bl istudju tat trasformizmu Darwin tgħabba b xogħol ieħor Waqt li kien għadu jemenda d Djajru tiegħu ħa f idejh ir revizjoni u l pubblikazzjoni tar rapporti tal esperti dwar il kollezzjonijiet tiegħu u bl għajnuna ta Henslow kiseb l għotja ta 1000 biex jiffinanzja z f numru ta volumi Aċċetta skadenzi li kien impossibbli li jzommhom kemm għal dan ix xogħol u kemm għal ktieb dwar il Ġeoloġija tal Amerika t Isfel li fih appoġġja l ideat ta Lyell Darwin spiċċa l edizzjoni tad Djajru tiegħu fl 20 ta Ġunju tal 1837 hekk kif ir telgħet fuq it tron izda kien baqgħalu jikkoreġi l aħħar provi Is saħħa ta Darwin sofriet minħabba x xogħol zejjed li tgħabba bih Fl 20 ta Settembru tal 1837 ħass xi palpitazzjonijiet tal qalb It tabib tiegħu ordnalu xahar mistrieħ u għalhekk mar Shrewsbury joqgħod f mal qraba tan naħa ta ommu imma sabhom kurjuzi wisq dwar l istejjer fuq il vjaġġi tiegħu biex ikun jista jistrieħ Il kuġina tiegħu grazzjuza intelliġenti u kolta u disa xhur ikbar minn Darwin kienet tieħu ħsieb zijitha li kienet marida Zijuh urieh post fejn xi rmied kien sparixxa taħt il ħamrija u ssuġġerixxa li dan jista jkun il ħidma tal ħniex Din kienet l oriġini ta taħdita li Darwin ta lis Soċjeta Ġeologika fl 1 ta Novembru fejn wera għall ewwel darba is sehem tal ħniex fil formazzjoni tal ħamrija 1794 1866 ħajjar lil Darwin jaċċetta l kariga ta Segretarju tas Soċjeta Ġeologika Wara li fil bidu rrifjuta din ir responsabbilta zejda aċċetta l post f Marzu 1838 Minkejja x xogħol tal kitba u l editjar għamel progress notevoli fuq it trasformizmu Filwaqt li l ideat tiegħu dwar l evoluzzjoni zammhom sigrieti kien jieħu kull opportunita li jintervista n naturalisti ta esperjenza u b mod informali in nies li kellhom tagħrif prattiku bħall bdiewa u d dilettanti tal ħamiem Maz zmien ir riċerka tiegħu twessgħet u kien jistaqsi l familja kollha inkluzi t tfal il maġġurdom il ġirien nies mill kolonji u sħabu ta abbord L ispekulazzjoni inizzjali tiegħu inkludiet ir razza umana u fit 28 ta Marzu tal 1838 wara li osserva xadina fiz zu innota x xebh kbir bejn l imġiba tagħha u dik ta tifel jew tifla Dawn l isforzi kollha fl aħħar għamlu bih u f Ġunju kellu jibqa fis sodda għal ftit jiem minħabba problemi tal istonku uġigħ ta ras u sintomi kardijaċi Fil bqija ta ħajtu kellu jieqaf bosta drabi minħabba uġigħ fl istonku rimettar sħana kbira palpitazzjonijiet rogħda u uġigħ ieħor speċjalment fil mumenti ta tensjoni bħal meta kien ħa jattendi xi laqgħa jew jirrispondi għal xi polemika fuq it teorija tiegħu Il kawza ta din il marda baqgħet ma nstabitx f ħajtu u l kura għamlet ftit suċċess Fiz zmienna kien hemm xi suġġerimenti fosthom il li seta ħa mill gdim tal insetti fl Amerika t Isfel il jew diversi mard psikoloġiku Għadna ma nafux zgur Charles izzewweġ lill kuġina tiegħu Emma Wedgwood Fit 23 ta Ġunju tal 838 waqaf ftit mill ħidma tiegħu biex imur jagħmel xi xogħol ġeoloġiku fl Iskozja Zar biex hemmhekk jara t toroq paralleli maqtugħin fil ġenb tal għoljiet Hu kien jaħseb li dawn fil qedem kienu xtut tal baħar li telgħu imma Louis Agassiz 1807 1873 aktar tard 1840 wera li dawn qabel kienu l ġnub ta lagi glaċjali F Lulju Darwin kien mistrieħ għal kollox u reġa mar Shrewsbury Kellu d drawwa li jieħu n noti l ħin kollu fuq ir riproduzzjoni tal annimali u jħazzez il ħsibijiet dwar il karriera u l proġetti tiegħu kif jiġuh f rasu fuq zewġ biċċiet karti zgħar Waħda minn dawn kien fiha zewġ kolonni bit titlu Nizzewweġ u Ma nizzewwiġx Il vantaġġi jinkludu sieħba fidila u ħabiba fix xjuħija aħjar minn kelb f kull kaz u l punti opposti bħal inqas flus għal kotba u telf terribbli ta zmien Meta ddeċieda favur iz zwieġ iddiskutih ma missieru u mbagħad zar lil Emma fid 29 ta Lulju tal 1838 Ma kellux zmien jagħmel il proposta taz zwieġ għax kontra l parir ta missieru qagħad jitkellem fuq l ideat tiegħu dwar it trasformizmu Filwaqt li kompla r riċerki tiegħu f Londra Darwin qara bħala distrazzjoni is sitt edizzjoni ta ta dan ikkalkula li minħabba r rata tat twelid il popolazzjoni umana setgħet tirdoppja kull 25 sena imma fil prattika din iz zieda titrazzan mill mewt mard gwerer u ġuħ Darwin mill ewwel ra li dan japplika wkoll għal kunflitt bejn l ispeċi kif kien innota fil kaz tal pjanti 1778 1841 u għall ġlieda għall ħajja fost annimali salvaġġi Ra wkoll li din kienet ir raġuni għala l għadd ta speċi baqa relattivament stabbli Billi l ispeċi dejjem jirriproduċu iktar milli hemm rizorsi għalihom varjazzjonijiet favorevoli jagħmlu l dawk l organizmi li jkunu fihom aktar probabbli li jgħixu u jittrasmettu dawn il bidliet lil uliedhom filwaqt li l varjazzjonijiet mhux favorevoli jispiċċaw biex jisparixxu Minn hemm tiġi l formazzjoni tal ispeċi ġodda Fit 28 ta Settembru tal 1838 innota din l ispjegazzjoni ġdida tal kwistjoni u ddeskriviha bħala xorta ta post fejn jiġu ntrodotti strutturi izjed addattati fl ispazji tal ekonomija naturali filwaqt li l istrutturi izjed dgħajfin jintremew Issa kellu ipotezi li seta jaħdem fuqha Fix xhur ta wara qabbel il bdiewa li jagħzlu l aħjar bhejjem għat trobbija man Natura Malthusjana li tagħzel fost il varjanti maħluqa kazwalment b mod li kull element ta kull struttura akkwistata riċentament jiġi implimentat bis sħiħ u pperfezzjonat Ra f din l analoġija l isbaħ parti tat teorija tiegħu Fil 11 Novembru mar lura Maer u għamel il proposta tiegħu lil Emma waqt li reġa spjegalha l ideat tiegħu Hi aċċettat u wara fil korrispondenza miegħu uriet kemm kienet apprezzat il frankezza tiegħu izda minħabba t trobbija devota ħafna tagħha fil qaltlu bil biza tagħha li dawn l ereziji kontra l fidi jistgħu jipperikolaw it tama tagħha li terġa tiltaqa miegħu fil ħajja ta dejjem Waqt li kien qed ifittex dar f Londra fejn jistgħu joqogħdu hu reġa marad u Emma kitbitlu biex tħeġġu jieħu ftit tal mistrieħ Terġax timrad għaziz Charlie qabel ma nkun nista niġi ħdejk biex nieħu ħsiebek F Gower Street sab dar fejn jogħqodu li kienu jsejħulha d Dwejra tal Makaw minħabba d dekorazzjoni tgħajjat ta ġewwa imbagħad fil Milied ġarr il muzew tiegħu It tieġ kellu jsir fl 24 ta Jannar tal 1839 imma l familja Wedgwood ipposponewh Fl 24 Darwin kellu l unur li jiġi elett membru tar Fid 29 ta Jannar tal 1839 Darwin u Emma Wedgwood izzewġu f Maer f ċerimonja Anglikana irranġata biex togħġob l Unitarjani Wara telqu minnufih bil ferrovija lejn id dar ġdida tagħhom f Londra Tħejjija għall publikazzjoni tat teorija tas selezzjoni naturali Darwin kien sab il bazi tat teorija tiegħu tas imma kien jaf sewwa li kien baqagħlu ħafna xogħol x jagħmel biex jagħmilha kredibbli f għajnejn il kollegi xjentifiċi tiegħu li l kritika tagħhom kienet feroċi Fil laqgħa tad 19 ta Diċembru tal 1838 tas Soċjeta Ġeoloġika li tagħha kien segretarju kien ra l Owen u l Buckland jattakkaw ir reputazzjoni tal eks għalliem tagħhom Robert Grant dixxiplu ta u ma jaħbu xejn mill mibegħda tagħhom kontra l evoluzzjoni Kompla x xogħol fuq l konkluzjonijiet li kien wasal għalihom abbord il Beagle u fl istess ħin ikkonsulta ir rawwiema tal annimali għamel izjed esperimenti fuq ix xtieli ipprova jsib xhieda li twieġeb l oġġezzjonijiet kollha li stenna mill waqt li titħabbar it teorija tiegħu Meta r Rakkont ta ġie ppubblikat f Mejju tal 1839 id Djarju ta Noti ta Darwin magħruf aktar bħala li kien jagħmel it tielet volum tant kellu suċċess kbir li ġie stampat mill ġdid fl istess sena f edizzjoni separata Għal ħafna snin Darwin studja l Fil bidu tal 1842 Darwin bagħat lil Lyell ittra fejn spjegalu l ideat tiegħu u dan baqa skantat meta ra li l alleat tiegħu kien qiegħed jiċħad li hemm bidu għal kull grupp ta speċi F Mejju il ktieb ta Darwin fuq is sikek tal qroll ġie ppubblikat wara aktar minn tliet snin xogħol F Ġunju mbagħad kiteb skizz qasir tat teorija tiegħu f 35 paġna Biex jaħrab l ambjent ta Londra f Novembru Darwin ħa l familja toqgħod Down House dar fil kampanja Fil 11 ta Jannar tal 1844 Darwin kiteb lil ħabibu il botaniku 1817 1911 biex jispjega t teorija tiegħu u qallu li jħossu qisu qiegħed jistqarr li għamel delitt tal qtil izda Hooker serraħlu moħħu meta wieġeb li hu jaħseb li jista jkun li modifikazzjonijiet gradwali fl ispeċi jsiru u esprima interess fl ispjegazzjoni ta Darwin Sa xi Lulju Darwin kien kabbar l iskizz tiegħu f test ta 230 paġna Il biza li kellu li l ideat tiegħu jitwarrbu bħala tip ta radikalizmu Lamarckjan tqajmet għal darb oħra mill polemika li qamet f Ottubru bil pubblikazzjoni anonima intitolata Vestiġji tal Istorja Naturali tal Ħolqien Dan il ktieb wieħed mill aktar li nbigħu saħħan l interess tal klassi tan nofs fit trasformizmu u fetaħ it triq lil Darwin Dan ix xogħol pero kien ikkritikat bl aħrax mix xjenzati u dan fakkar lil Darwin bil ħtieġa li jwieġeb id diffikultajiet kollha qabel jippublika t teorija tiegħu Darwin lesta t tielet ktieb tiegħu tal ġeoloġija fl 1846 u beda minn Ottubru studju wiesa fuq il bl għajnuna ta Hooker F Jannar 1847 Hooker qara s saġġ ta Darwin u bagħatlu l kummenti tiegħu li kienu kritika kalma kif kellu bzonn Darwin minkejja li Hooker reġa fakkru li hu jirrifjuta l idea ta ħolqien kontinwu Biex jipprova jfiq mill marda kronika li kien ibagħti biha fl 1848 Darwin mar Great Malvern fejn hemm stazzjon termali Il kura ta ftit xhur għamlitlu ħafna ġid u meta mar lura seta jerġa jibda jaħdem Pero meta miet missieru fit 13 ta Novembru kien għadu tant dgħajjef li ma setax jattendi l funeral Fl 1849 it tifla għaziza tiegħu mardet u reġa beda jibza li l marda tista tkun ereditarja Wara sensiela twila ta krizijiet mietet f April 1851 u Darwin tilef għal kollox il fidi f Alla li jridilna t tajjeb Fit tmien snin li Darwin qatta jaħdem fuq il koċċli irnexxielu jsib omoloġiji li jsaħħu t teorija tiegħu billi juru li xi partijiet tal ġisem kemm kemm mibdula jservu funzjonijiet differenti biex jiffaċċjaw kundizzjonijiet ġodda Fl 1853 kiseb il Midalja Rjali tar Royal Society li stabbiliet ir reputazzjoni tiegħu bħala bijologu Fl 1854 reġa qabad ix xogħol tiegħu fuq it teorija tal ispeċi u f Novembru induna li d diverġenza fil dixxendenti setgħet tiġi spjegata bil fatt li dawn kienu adattataw rwieħhom għal sitwazzjonijiet differenti fl ekonomija tan natura Il publikazzjoni tat teorija tas selezzjoni naturali Darwin kellu jippubblika it teorija tiegħu tas selezzjoni naturali qabel il waqt Ritratt tal 1854 Kmieni fl Darwin ipprova jsib jekk il bajd u z jibqgħux tajbin wara vjaġġ fl ilma baħar u b hekk iferrxu l ispeċi tagħhom billi jaqsmu l oċeani Jekk xi ħadd mill qarrejja tiegħek jista jiksibli xi bajd tal Lacerta agilis inkun obbligat lejh ħafna Il gremxul hu mferrex fil wisgħa u nixtieq naċċerta jekk il bajd tiegħu izommx f wiċċ l ilma baħar u jekk iva jekk izommx il vitalita tiegħu Hooker kien dejjem izjed xettiku dwar l opinjonijiet tradizzjonali li l ispeċi huma immutabbli izda l ħabib zagħzugħ tagħhom 1825 1895 kien jopponi bil qawwa l evoluzzjoni Lyell kien affaxxinat bl ispekulazzjonijiet ta Darwin mingħajr ma nduna sa fejn jaslu Wara li qara artiklu ta Alfred Russel Wallace 1823 1913 dwar l Introduzzjoni tal ispeċi sab similaritajiet mal ideat ta Darwin u tah parir jippubblika biex jistabbilixxi l prijorita Għalkemm Darwin f dan ma ra l ebda theddida beda jikteb artiklu qasir Biex iwieġeb xi mistoqsijiet diffiċli kellu jieqaf bosta drabi u kabbar il proġett tiegħu għal ktieb sħiħ fuq l ispeċi bit titlu Is Selezzjoni Naturali Kompla r riċerka tiegħu u kiseb informazzjoni u kampjuni minn naturalisti minn madwar id dinja fosthom Wallace li kien jaħdem f F Diċembru tal 1857 Darwin irċieva ittra mingħand Wallace fejn staqsih jekk il ktieb hux sejjer jezamina n nisel tal bniedem Darwin wieġeb li kien jixtieq jevita suġġett bħal dan hekk maħnuq bil preġudizzji u filwaqt li nkuraġġixxa l Wallace fit teoriji tiegħu zid jgħid Jien immur izjed il bogħod minnek Darwin kien nofs triq fil ktieb il kbir tiegħu meta fit 18 ta Ġunju tal 1858 irċieva ittra mingħand Wallace tiddeskrivi s selezzjoni naturali Maħsud u mdejjaq li kien ġie antiċipat bagħatha lil Lyell kif kien mitlub u billi Wallace ma kienx talab li tiġi ppubblikata ippropona li jibgħatha lill ġurnal li jagħzel Wallace Il familja tiegħu kienet inkwetata ħafna għax fir raħal it tfal kienu qegħdin imutu bl u għalhekk ħalla l affari f idejn Lyell u Hooker Dawn qabblu li jipprezentaw ix xogħol ta Darwin u Wallace flimkien fil Linnean Society fl 1 ta Lulju bit titlu Fuq it Tendenza tal ispeċi li jiffurmaw varjetajiet u fuq il Perpetwazzjoni tal varjetajiet u l ispeċi b mezzi naturali ta selezzjoni Charles l izgħar minn ulied Darwin li kien għad għandu inqas minn sentejn miet bl iskarlatina u missieru kien wisq imnikket u mweġġa biex jattendi Fil bidu ftit taw kaz meta tħabbret din it teorija Il president tal Linnean innota f Mejju tal 1859 li s sena ma kienet immarkata bl ebda skoperta rivoluzzjonarja Wara Darwin ma seta jiftakar l ebda reċensjoni ħlief waħda biss li tidher li dejqitu Din kienet mill Professur Haughton ta Dublin li stqarr li Dak kollu li kien ġdid kien falz u dak kollu li kien veru ma kienx ġdid Darwin tħabat għal tlettax il xahar biex jikteb sommarju tal ktieb il kbir tiegħu waqt li bata minn problemi ta saħħa imma kien il ħin kollu imħeġġeġ minn ħbiebu xjentifiċi Lyell irranġa biex John Murray 1841 1914 jippubblikaha Dwar l Oriġni tal Ispeċi permezz tas Selezzjoni Naturali jew il Prezervazzjoni tal aħjar razez fil ġlieda għall Ħajja is soltu mqassar fil forma mal pubbliku kellu suċċess kbir li ma kienx mistenni L 1250 kopja kollha tal ewwel edizzjoni kienu diġa riservati meta ħarġet għall bejgħ fil ħwienet fit 22 ta Novembru tal 1859 Darwin zviluppa argument twil ibbazat fuq osservazzjonijiet dettaljati spjega l inferenzi u kien lest għall oġġezzjonijiet mistennija L unika alluzjoni għall evoluzzjoni tal bnedmin kienet l affermazzjoni diskreta li xi xquq ta dwal se jintefgħu fuq nisel il bniedem u l istorja tiegħu Evita l kelma evoluzzjoni għax din kienet polemika dak iz zmien izda fl aħħar tal ktieb ikkonkluda li għadd bla tmiem ta forom mill isbaħ u mill aktar tal għaġeb evolvew u għadhom jevolvu It teorija tiegħu hi spjegata b mod sempliċi fid daħla Peress li jitwieldu ħafna aktar individwi ta kull speċi milli jistgħu jgħixu u li għalhekk spiss ikun hemm ġlieda għall ħajja isegwi li ħliqa jekk tvarja ħafif kemm ikun b mod li hu ta ġid għaliha fil kondizzjonijiet kumplessi u kultant varjabbli tal ħajja se jkollha ċans aħjar li tgħix u għalhekk tintgħazel b mod naturali Minħabba l prinċipju dominanti tal eredita kull varjeta hekk magħzula għandha t tendenza li timmultiplika fil forma ġdida u mibdula tagħha Ir reazzjoni tal pubbliku Karikatura mill magazin Hornet li turi l Darwin b ġisem ta xadina u baffi twila li ħalla tikber mill 1866 Il ktieb ta Charles Darwin qanqal interess kbir fost il pubbliku kif ukoll polemika li hu kien isegwi mill qrib billi jzomm reċensjoniet artikli parodiji u karikaturi maqtugħin mill gazzetti L evoluzzjoni permezz tas selezzjoni naturali kienet diskussa fil wisa u anki diffamata partikularment fil komunitajiet reliġjuzi u xjentifiċi Għalkemm Darwin kellu l appoġġ ta xi xjenzati perezempju u wkoll li malajr xandarha mal Ġermanja oħrajn sabuha bi tqila li jaċċettaw t teorija tiegħu minħabba l kapaċita bla spjegazzjoni tal ħlejjaq li jgħaddu l ħiliet tagħhom lid dixxendenti Dan l aħħar punt kien fl istess ħin qiegħed jistudjah izda ma jidhirx li z zewġ xjenzati qatt ikkomunikaw ma xulxin Anki bil liġijiet ta Mendel il mekkanizmu baqa misteru sakemm ġiet skoperta l ezistenza tal Il kritiċi ostili malajr waslu għal konkluzjonijiet li Darwin fil fatt qatt ma kien esprima bħal li l bniedem hu mnissel mix xadini Fil verita f Dwar l Oriġni tal Ispeċi qatt Darwin ma semma n nisel tal bniedem Il pubbliku ħallat l ideat espressi fil ktieb ta Darwin ma dawk ta Jean Baptiste Lamarck li ħamsin sena qabel kien ħareġ b dawn l ideat mingħajr l ebda skandlu Fost ir reazzjonijiet favorevoli kien hemm ir reċensjonijiet ta Huxley immirati lejn il kritika ta Richard Owen il kap tal istabbiliment xjentifiku li Huxley ried iwaqqa Il verdett ta Owen baqa mhux magħruf sakemm f April ħarġet ir reċensjoni tiegħu fejn ikkundanna l ktieb L istabbiliment xjentifiku tal Knisja Anglikana li inkluda lill eks għalliema ta Darwin f Cambridge u John Stevens Henslow irreaġixxa b mod ostili minkejja l laqgħa favorevoli mill ġenerazzjoni zagħzugħa ta naturalisti professjonisti Fl 1860 il pubblikazzjoni tas Saġġi u Reċensjonijiet minn seba teoloġi liberali Anglikani warrbu l attenzjoni tal kleru minn fuq Darwin Il Knisja kkundannat bħala eretika din il kritika liberali għaliex fiha kien hemm fost oħrajn l argument li bil mirakli Alla jikser il liġijiet tiegħu stess opinjoni atea u kien fiha wkoll tifħir għall volum maġisterjali tas Sur Darwin li appoġġja l prinċipju ġenerali li n natura għandha l poter li tevolvi weħida u fil magazin satiriku La Petite Lune Id dibattitu pubbliku l izjed famuz sar f Oxford f laqgħa tal British Association for the Advancement of Science Il Professur għamel difiza twila favur Darwin u l progress soċjali imma mbagħad l Isqof ta Oxford tkellem kontra Darwin Fid diskussjoni li segwiet Joseph Dalton Hooker zamm bil qawwa ma Darwin filwaqt li Thomas Huxley sar il bulldog ta Darwin kien l eħrex difensur tat teorija tal evoluzzjoni fl epoka Vittorjana Iz zewġ partiti tellqu kull naħa tiftaħar li rebħet izda Huxley baqa famuz għat tweġiba tiegħu meta Wilberforce saqsieh jekk kienx ġej mix xadini min naħa ta nannuh jew ta nanntu Huxley nstema jgerger Alla stess ġabu f idejja u wieġbu li jippreferi jkun ġej minn xadina milli minn raġel kolt li juza l kultura u l elokwenza tiegħu fis servizz tal preġudizzju u l gideb Id dibattitu ħareġ mill ambitu tax xjenza il Knisja Anglikana u l L awtoritajiet tal Knisja Kattolika daħlu fil polemika wkoll Fl 1860 infatti Darwin kien ikkundannat minn laqgħa tal isqfijiet mizmuma f Il Papa imbagħad tkellem diversi drabi biex jiddenunzja t teorija li l bnedmin hu mnissel mix xadini Minkejja li saħħtu ma ħallitux jieħu parti fid diskussjoni pubblika xorta kien isegwiha b interess kbir minn dak li kienu jibgħtulu u jġibulu Asa Gray irranġa l pubblikazzjoni tal ewwel edizzjoni fl Istati Uniti u ra li tħallas għaliha waqt li Darwin qassam il ktejjeb ta Gray fejn wera li s ma kinitx inkompatibbli mat Fil Gran Brittanja ħbiebu fosthom Scott Hooker u Scott Lyell ħadu sehem f diskussjonijiet xjentifiċi Huxley iġġieled kampanja sħiħa kontra l ħakma tal Knisja u d dilettanti aristokratiċi taħt Owen favur ġenerazzjoni ġdida ta xjenzati professjonisti Owen għamel l izball li jsemmi xi differenzi anatomiċi bejn il moħħ tax xadini u l moħħ tal bniedem u akkuza l Huxley li sostni li l bniedem hu mnissel mix xadini Huxley kien lest u kuntent li jsostni din il fehma u l kampanja tiegħu li damet aktar minn sentejn kienet veru dizastru għal Owen u ta miegħu li sfaw imxejnin Il ħbieb ta Darwin iffurmaw il Club X u għenu biex iġibulu l unur tal għotja tal Midalja Copley mir Royal Society fl 1864 Il Vestiġji kien diġa qajjem interess kbir fost il pubbliku u L Orġni tal Ispeċi li nqaleb għal għadd kbir ta lingwi u ġie stampat ħafna drabi sar test xjentifiku baziku aċċessibbli kemm għall klassi tan nofs kurjuza biex tisma affarijiet ġodda u kemm għas sempliċi ħaddiema li kienu jattendu t taħdidiet ta Huxley It teorija ta Darwin influwenzat bosta movimenti differenti tal epoka u saret waħda mis sisien ewlenin tal kultura popolari Nisel il Bniedem l għazla sesswali il botanika u t trazmissjoni tal karatteristiċi miksuba Ritratt ta Charles Darwin impinġi fl 1868 minn Julia Margaret Cameron Minkejja li matul l aħħar tnejn u għoxrin sena ta ħajtu sofra minn mard frekwenti Darwin kompla x xogħol tiegħu Kien ippubblika sommarju tat teorija tiegħu izda l aspetti l aktar polemiċi tal ktieb il kbir tiegħu baqgħu mhux mitmuma fosthom xhieda espliċita tal fatt li l bniedem hu mnissel minn annimali antenati tiegħu u t tfittxija tal kawzi possibbli li kienu l bazi tal izvilupp tas soċjeta u l kapaċitajiet mentali tal bniedem Huwa kien baqgħalu jispjega xi karatteristiċi li m għandhom l ebda uzu ovvju ħlief min naħa tal estetika Kompla jesperimenta jfittex jikteb Meta bintu mardet Darwin waqaf mill esperimenti tiegħu fuq iz zrieragħ u l annimali domestiċi biex imur joqgħod magħha ħdejn il baħar hemm beda jinteressa ruħu fl salvaġġi u minn dan irrizulta studju revoluzzjonarju dwar kif il ġmiel tal fjuri jintuza biex jiġu zgurati l mill insetti u d dakkir Bħal fil kaz tal koċċli sab li partijiet omoloġi jwettqu funzjonijiet differenti fi speċi differenti Meta mar lura d dar saħħtu marret għall agħar u l kamra fejn kien mimdud kienet mimlija eperimenti inġenjuzi biex isib kif jinfirxu x xtieli xeblieka Kellu zjara minn Ernst Haeckel 1834 1919 wieħed mill ammiraturi kbar tiegħu li kien xandar l evanġelju tad mal Ġermanja kollha Wallace kompla jappoġġjah għalkemm xaqleb aktar u aktar lejn l Il varjazzjoni tal annimali u x xtieli taħt l azzjoni tad domestikazzjoni kienet tifforma l ewwel parti tal ktieb il kbir li Darwin kien ippjana l izvilupp tas sommarju li kien ippubblika bit titlu Dwar l Oriġni tal Ispeċi Din l ewwel parti kibret sa ma saret zewġ volumi kbar imma minkejja t tul tagħha din inbiegħet malajr Pero minħabba dan it tul Darwin kellu jħalli barra l u l F dan il ktieb Darwin isostni li waħda mill kawzi tal evoluzzjoni hija l wirt tal karatteristiċi miksuba Kontra ma jaħsbu ħafna fil fatt Darwin ma jiċħadx l idea Lamarckjana tat trazmissjoni tal karatteristiċi miksuba Ipprova ħafna jagħti spjegazzjoni teoretika tal eredita tal karatteristiċi akkwistati bl għajnuna tal ipotezi tal panġenesi Fl 1880 sentejn qabel mewtu kien għadu jikteb lir rivista Nature biex imeri dak li kien jgħid Wyville Thomson li hu għamel l għazla naturali l uniku mutur tal evoluzzjoni u sabiex jafferma mill ġdid il qbil tiegħu mat teorija tal effett tal uzu u n nuqqas ta uzu F termini Lamarckjani tal eredita tal karatteristiċi miksuba Il kwistjoni tal evoluzzjoni tal bniedem tqajmet minn dawk li kienu jappoġġjawh u dawk li kienu jmaqdruh ftit wara l pubblikazzjoni ta Dwar l Oriġni tal Ispeċi izda l kontribuzzjoni vera ta Darwin dwar dan is suġġett ġiet aktar minn għaxar snin wara bix xogħol f zewġ volumi ta Nisel il bniedem u l għazla marbuta mas sess ippubblikat fl 1871 Fit tieni volum Darwin fisser bir reqqa l kunċett tiegħu tal għazla sesswali biex jispjega l evoluzzjoni tal kultura umana id differenzi bejn is sessi fil bnedmin u bejn ir razez umani kif ukoll il ġmiel tar rix fl għasafar li ma deherx li kien ir rizultat ta adattament Is sena ta wara Darwin ippubblika l aħħar xogħol importanti tiegħu L Espressjoni tal emozzjonijiet fil bnedmin u fl annimali iddedikat għall evoluzzjoni tal u kif ġejja mill imġiba tal annimali Spjega l ideat tiegħu li skonthom il moħħ tal bniedem u l kulturi zviluppaw bis u kunċett li gawda bidu ġdid fl aħħar tletin sena bit twelid tal psikoloġija evoluzzjonista Kif ikkonkluda f Nisel il bniedem Darwin kien jaħseb li minkejja l kwalitajiet nobbli tal umanita u l kapaċitajiet li zviluppat Il bniedem għandu dejjem fl għamla fizika tiegħu it timbru li ma jitħassarx tan nisel umli tiegħu L esperimenti u r riċerki tiegħu dwar l evoluzzjoni spiċċaw biex dehru fil kotba fuq il moviment tax xtieli xeblieka l effetti tad dakkir tax xtieli u l awto fertilizzazzjoni tagħom il forom differenti ta fjuri fuq il pjanti tal istess speċi u l abbilta tal pjanti li jiċċaqalqu Fl aħħar ktieb tiegħu reġa ħares lejn l influwenza tal ħniex fuq il formazzjoni tal ħamrija Darwin miet f Down fid 19 ta April tal 1882 Kien hemm il ħsieb li jindifen fiċ ċimiterju tal knisja ta Santa Marija f Downe izda minħabba talba li saret mill kollegi ta Darwin 1825 1883 il President tar Royal Society għamel li lil Darwin isirlu u mbagħad indifen f ħdejn l astronomu u l fiziku Isaac Newton Ulied DarwinDarwin fl 1842 mal ikbar wieħed minn uliedu Il koppja Darwin kellhom għaxar ulied tnejn William Erasmus u Charles Waring mietu meta kienu għadhom fi tfulithom u l mewt ta Anne Elizabeth fl 1851 meta kellha għaxar snin kienet traġedja enormi għall ġenituri tagħha Charles kien missier dedikat u kien jieħu ħsieb ħafna l uliedu Kull meta kienu jimirdu kien jibza li dan kien minħabba l billi zzewweġ lil kuġintu Hu studja din il kwistjoni fil kitba tiegħu fejn qabbilha mal benefiċċji tad dakkir fost ħafna organizmi Minkejja din il biza it tfal kwazi kollha għexu u kellhom karrieri notevoli u spikkaw anki fost il familja Darwin Wedgwood stess li minnha diġa kienet brillanti Fosthom 1845 1912 1848 1925 u 1851 1928 laħqu membri tar bħala astronomu botaniku u inġinier ċivili rispettivament Ibnu 1850 1943 min naħa l oħra kien politiku ekonomista ewġenista u kien fil militar u kellu bħala dixxiplu lil 1890 1962 statistiku u bijologu tal evoluzzjoni Fehmiet reliġjuziIl mewt ta bintu Annie fl 1851 kienet il ġrajja li fl aħħar ġegħlet l Darwin jabbanduna l idea ta Alla li jridilna l ġid Għalkemm il familja tiegħu kienet fil maġġoranza nonkonformista u missieru nannuh u ħuh kienu ħassieba ħielsa fil bidu Darwin ma kienx jiddubita l verita letterali tal Bibbja Kien mar skola tal Knisja Anglikana imbagħad studja t teoloġija Anglikana f Cambridge biex jaqbad karriera ekklezjastika Kien konvint mill argument teoloġiku ta William Paley li fin natura hemm disinn li jipprova l ezistenza ta Alla izda matul il vjaġġ tal Beagle beda jsaqsi lilu nnifsu perezempju għaliex ħlejjaq ta ġmiel kbir inħolqu f qiegħ il baħar fejn ħadd ma jista jarahom jew kif kien possibbli li jiġi rrikonċiljat il kunċett ta Paley ta disinn ta ġid għall ħlejjaq kollha maz zunzana li tipparalizza d dud tal ħaxix biex tagħtihom lill bajd tagħha bħala ikel ħaj Baqa pjuttost Ortodoss u kien lest li jikkwota l Bibbja bħala awtorita fil qasam tal moralita izda ma baqgħax jemmen iktar fl istoriċita tat Testment il Qadim Waqt li kien qiegħed jagħmel ir riċerki tiegħu fuq it trasformazzjoni tal ispeċi kien jaf li ħbiebu naturalisti kienu jqisuhom bħala erezijiet offensivi li jipperikolaw l ġustifikazzjoni mirakoluza li fuqha kienet imwaqqfa l ordni soċjali kien it tip ta argument radikali uzat mid dissidenti u l atej biex jattakkaw il pozizzjoni privileġġjata tal Knisja Anglikana bħala l knisja stabbilita Għalkemm Darwin kiteb li r reliġjon kienet strateġija tribali għas sopravivenza baqa jemmen li Alla kien il leġizlatur suprem Dan it twemmin naqas bil mod il mod u bil mewt ta bintu Annie fl 1851 fl aħħar tilef kull fidi fil Kristjanezmu Hu kompla jgħin il knisja lokali fil ħidma parrokkjali izda nhar ta Ħadd kien imur jimxi filwaqt li l familja tiegħu kienu jmorru l knisja Sar jaħseb li aħjar inqisu l uġigħ u tbatija bħala rizultat ta liġijiet ġenerali milli intervent dirett ta Alla Mistoqsi dwar il fehmiet reliġjuzi tiegħu kiteb li hu qatt ma kien atew fis sens li kien ċaħad l ezistenza ta Alla u li b mod ġenerali kien l li kien jiddeskrivi iktar ezatt l istat mentali tiegħu Il Lady Hope Story ippubblikata fl 1915 sostniet li Darwin reġa lura lejn il Kristjanezmu matul l aħħar marda tiegħu Din inċaħdet minn uliedu u l istoriċi warrbuha bħala storja falza Bintu Henrietta li kienet miegħu meta kien qiegħed imut qalet li mhux veru li reġa lura lejn il Kristjanezmu Fil fatt l aħħar kliem tiegħu kienu diretti lejn Emma Ftakar x mara tajba kont miegħi Intepretazzjonijiet politiċiIl kitba u t teoriji ta Darwin flimkien mal iskoperti ġenetiċi ta 1822 1884 huma meqjusa bħala l bazi tal bijoloġija moderna Madankollu il fama u l popolarita ta Darwin wasslu biex jiġu assoċjati ma ismu ideat u movimenti li għandhom x jaqsmu indirettament biss max xogħol tiegħu u xi drabi huma direttament opposti għal twemminu L ewġenetika Wara l pubblikazzjoni ta L Oriġni minn Darwin kuġinuh Francis Galton applika l ideat tiegħu għas soċjeta umana u beda mill 1865 jippromwovi l idea ta titjib ereditarju li spjega fid dettall fl 1869 u 1865 F Nisel il bniedem Darwin qabel li Galton kien wera li x aktarx it talent u l ġenju fil bnedmin kienu jintirtu izda ħaseb li l bidliet soċjali proposti minn Galton kienu wisq La Galton u lanqas Darwin ma pproponew ebda intervent mill gvern u ħasbu li l izjed li wieħed jista jagħmel hu li jaħseb fl meta jkun qiegħed ifittex sieħeb jew sieħba Fl 1883 wara l mewt ta Darwin Galton beda jsejjaħ il filosofija soċjali tiegħu Ewġenetika Fis seklu 20 il movimenti ewġenistiċi saru popolari f numru ta pajjizi u pparteċipaw fi programmi biex jikkontrollaw ir riproduzzjoni fosthom l isterilizzazzjoni furzata Wara dan dawn bdew jidhru koroh minħabba li l ideat tagħhom bdew jintuzaw mill fil propaganda tagħha favur is safa razzjali Id Darwinizmu soċjali L ideat ġejjin minn u li applikaw il kunċetti tal evoluzzjoni u tas sopravivenza tal izjed addattati għas soċjetajiet nazzjonijiet u n negozji saru popolari fl aħħar tas seklu 19 u l bidu tal seklu 20 sal punt li ntuzaw biex jiddefendu bosta prospettivi ideoloġiċi kultant kontradittorji fosthom l ekonomija laissez faire il ir u l It terminu Darwinizmu soċjali beda fis snin disgħin tas seklu 19 imma sar magħruf u polemiku fis snin erbgħin meta Richard Hofstadter ikkritika l tal laissez faire Dawn il kunċetti kienu jezistu qabel il pubblikazzjoni ta L Oriġni fl 1859 perezempju Malthus miet fl 1834 u Spencer ippubblika l kotba tiegħu fuq l ekonomija fl 1851 u fl 1855 Darwin stess insista li l ma tobdix b mod sempliċi l kunċetti tal ġlieda u tas selezzjoni fin natura u għandna nestendu s simpatija lir razez u l ġnus kollha KommemorazzjonijietDarwin fl 1880 Matul il ħajja ta Darwin ħafna speċi kif ukoll postijiet issemew għalih L estensjoni fil Punent tal li tgħaqqdu mal Oċean Paċifiku il Kaptan FitzRoy semmiha il Dan kien minħabba l azzjoni fil pront li ħa Darwin u tnejn jew tliet baħrin miegħu li salvat l sħabu milli jiġu izolati fuq xatt meta glaċier ikkrolla u kkawza mewġa kbira li kienet ħa tkarkrilhom id dgħajjes Il fl Andes issemiet għalih meta għalaq 25 sena Meta l Beagle kien l Awstralja fl 1839 1812 1885 ħabib ta Darwin skopra port naturali li l kaptan tal vapur 1798 1864 semma Il kolonja ta Palmerston imwaqqfa fl 1869 imsemmiet Darwin fl 1911 Din saret l kapitali tan Territorju ta Fuq tal Awstralja Din il belt hi kburija li għandha l u l Il Kulleġġ Darwin fl Universita ta Cambridge imwaqqaf fl 1964 issemma ad unur il familja Darwin nofs ir raġuni kienet li parti mill proprjeta li nbena fuqha kienet tagħha L erbatax il speċi ta sponsun li kien skopra fil Gzejjer Galapagos issemew Fis sena 2000 xbieha ta Darwin intuzat mill Bank tal Ingilterra fuq il karta tal għaxar liri minflok l immaġini ta Charles Dickens Noti u referenzi Dobzhansky 1973 Leff David 2000 About Charles Darwin Kapitli How did his love of natural science develop What did Darwin accomplish while at medical school u How was his thirst for science nurtured at Cambridge University a b L attwalizmu hu wieħed mill prinċipji baziċi tal ġeoloġija moderna Jipproponi l proċessi li saru fil passat imbiegħed għandhom effett illum Dan il prinċipju huwa oppost għall katastrofizmu li skontu l karatteristiċi tal wiċċ arti dehru minnufih fl imgħoddi minn proċessi radikalment differenti minn dawk li jezistu llum Desmond amp Moore 1991 p 210 263 274 284 287 Charles Darwin Alfred Russel Wallace 1858 On the Tendency of Species to form Varieties and on the Perpetuation of Varieties and Species by Natural Means of Selection Fuq it tendenza tal ispeċi li jiffurmaw varjetajiet u fuq il perpetwazzjoni tal varjetajiet u l ispeċi permezz tas selezzjoni naturali arkivju Journal of the Proceedings of the Linnean Society of London Zoology 3 46 50 1881 London John Murray The formation of vegetable mould through the action of worms with observations on their habits Il formazzjoni tal moffa veġetali permezz tal azzjoni tal ħniex b osservazzjonijiet dwar l għixien tagħhom a b Freeman 1977 p 164 165 Mount House Shrewsbury l Ingilterra Charles Darwin Baruch College Darwin u d Darwinizmu Ikkonsultata 15 12 2006 Desmond amp Moore 1991 p 12 15 Darwin fl 1871 p 232 Minkejja li r razez ezistenti tal bniedem ivarjaw f ħafna aspetti bħall kulur ix xagħar l għamla tal kranju proporzjonijiet tal ġisem amp c jekk inqisu l organizzazzjoni kollha insibu li jixbħu lil xulxin fil qrib f għadd kbir ħafna ta punti Ħafna minn dawn il punti huma tant bla importanza jew ta natura hekk singulari li huwa improbabbli wisq li dawn inkisbu indipendentement minn speċi jew razez aboriġinali distinti Bowne 1995 p 72 Desmond amp Moore 1991 p 33 40 Browne 1995 p 82 Desmond amp Moore 1991 p 42 43 Desmond amp Moore 1991 p 47 48 Darwin 1887 paġni 10 14 15 u 17 Darwin 1887 18 Desmond amp Moore 1991 p 80 81 Darwin 1887 19 Darwin 1887 16 In order to pass the B A examination it was also necessary to get up Paley s Evidences of Christianity and his Moral Philosophy This was done in a thorough manner and I am convinced that I could have written out the whole of the Evidences with perfect correctness but not of course in the clear language of Paley The logic of this book and as I may add of his Natural Theology gave me as much delight as did Euclid The careful study of these works without attempting to learn any part by rote was the only part of the academical course which as I then felt and as I still believe was of the least use to me in the education of my mind I did not at that time trouble myself about Paley s premises and taking these on trust I was charmed and convinced by the long line of argumentation von Sydow 2003 Browne 1995 p 97 Browne 1995 pp 133 141 Desmond amp Moore 1991 p 94 97 van Wyhe 2006 Desmond amp Moore 1991 p 189 192 198 Robert FitzRoy wara sar difensur tal interpretazzjoni litterali tat testi bibliċi F daz zmien wera interess konsiderevoli fl ideat ta Lyell kif jixhdu xi wħud mill kummenti li għamel meta kien l Amerika t Isfel Fid djarju intimu tiegħu FitzRoy matul il vjaġġ max kiteb li kien jaħseb li l pjanuri kienu oriġinarjament bajjiet li maz zmien telgħu Meta mar lura wara li zzewweġ mara devota ħafna ċaħad dawn l ideat ara Browne 1995 pp 186 414 Browne 1995 pp 183 190 John van Wyhe 2006 Desmond amp Moore 1991 160 168 182 1887 Darwin 260 1958 Darwin 98 99 Browne 1995 p 224 Darwin 1835 7 Desmond amp Moore 1991 p 210 Il ħolqien divin ma seħx darba biss izda bosta drabi wara kull darba li l ispeċi inqerdu minn xi dizastri Desmond amp Moore 1991 131 159 Desmond amp Moore 1991 131 159 Desmond amp Moore 1991 p 145 170 172 Darwin 1839 p 526 Keynes 2000 Eldredge 2006 Darwin 1859 p 1 Darwin 1845 207 208 Il missjunarji tħallew l art fit 23 ta Jannar tal 1833 L ekwipaġġ tal Beagle zar it tliet missjunarji Fwegjani fil 5 ta Marzu tal 1834 wara l esplorazzjoni tal gzejjer Malvini l Arġentina l Urugwaj u l iStrett ta Magellan Darwin 1839 Il vjaġġ tal Beagle Kapitlu X Tierra Del Fuego Dan il bniedem kien il povru Jemmy issa salvaġġ niexef u magħlub b xagħru twil u mħabbel u għarwien barra minn biċċa kutra mdawra ma qaddu Qatt ma rajt bidla hekk kompluta u gravi Qalilna li qrabatu kienu nies tajba ħafna u li ma xtaqx imur lura Ingilterra Browne 1995 p 244 250 Browne 1995 p 336 Darwin 1835 Daħla editorjali Desmond amp Moore 1991 p 195 198 Owen 1840 No 1 p 16 No 4 p 106 Eldredge 2006 Desmond amp Moore 1991 201 205 Browne 1995 349 350 Browne 1995 p 345 347 Desmond amp Moore 1991 p 207 210 Sulloway 1982 p 57 Desmond amp Moore 1991 p 196 201 212 221 Desmond amp Moore 1991 p 220 229 Eldredge 2006 Browne 1995 pp 367 369 Desmond amp Moore 1991 p 233 234 Arrhenius 1921 pp 255 257 Desmond amp Moore 1991 p 233 236 van Wyhe 2006 Desmond amp Moore 1991 p 241 244 426 Browne 1995 p xii Desmond amp Moore 1991 p 241 244 Desmond amp Moore 1991 p 252 Gordon 1999 Desmond amp Moore 1991 p 254 Browne 1995 pp 377 378 Darwin 1887 p 26 Matul dawk is sentejn għamilt bosta mawriet qosra biex nistrieħ u waħda itwal lit toroq paralleli ta Glen Roy li d deskrizzjoni tagħha ġiet ippubblikata fil Philosophical Transactions 1839 paġni 39 82 Dan l artkilu kien fjask kbir u jġegħlni nistħi Billi t tlugħ tal art fl Amerika t Isfel kien impressjonani profondament attribwejt il linji paralleli lill azzjoni tal baħar izda kelli nabbanduna din il fehma meta Agassiz ippropona t teorija tiegħu tal lagi glaċjali Billi l ebda spjegazzjoni oħra ma kienet possibbli b dak li konna nafu dak iz zmien argumentajt favur l azzjoni tal baħar u l izball tiegħi kien lezzjoni tajba għalija biex fix xjenza qatt ma nafda fil prinċipju ta eskluzjoni Darwin 1958 pp 232 233 Desmond amp Moore 1991 p 256 259 van Wyhe 2006 Malthus 1826 Desmond amp Moore 1991 p 264 265 Huxley 1897 pp 162 3 Desmond amp Moore 1991 p 264 265 Browne 1995 p 385 388 Darwin 1842 p 7 Darwin 1887 p 34 van Wyhe 2006 Desmond amp Moore 1991 p 273 274 Desmond amp Moore 1991 p 272 279 Desmond amp Moore 1991 p 279 Desmond amp Moore 1991 p 274 276 Darwin 1859 Kap 1 Varjazzjoni fid domestikazzjoni Rakkont tal vjaġġi kartografiċi mill Vapuri tal Maesta Tiegħu Adventure u Beagle bejn is snin 1826 u 1836 li jiddeskrivi l ezaminazzjoni tax xtut tal Amerika t Isfel u ċ ċirkumnavigazzjoni mill Beagle tal globu Narrative of the surveying voyages of His Majesty s Ships Adventure and Beagle between the years 1826 and 1836 describing their examination of the southern shores of South America and the Beagle s circumnavigation of the globe P King P 1838 FitzRoy editjat minn Robert L atti tal ewwel spedizzjoni 1826 30 taħt il kmand Kaptan ta P Parker King RN FRS Londra Henry Colburn Volum I Robert FitzRoy 1839 L atti tat tieni spedizzjoni 1831 36 taħt il kmand tal Kaptan Robert Fitz Roy RN Londra Henry Colburn Volum II Robert FitzRoy 1839 Appendiċi għall Volume II Londra Henry Colburn Darwin 1887 p 32 Darwin C 1842 L istruttura u l firxa tas sikek tal qroll The structure and distribution of coral reefs Londra Test sħiħ Desmond amp Moore 1991 p 292 a b Darwin 1887 p 34 F Ġunju tal 1842 kelli s sodisfazzjon li nikteb bil lapes f 35 paġna sommarju qasir ħafna tat teorija tiegħi u dan kabbartu matul is sajf tal 1844 f wieħed ta 230 paġna li kkupjajt bil pulit u għadu għandi Desmond amp Moore 1991 p 313 317 L awtur anonimu ta Vestiġji tal Istorja Naturali tal Ħolqien Vestiges of the Natural History of Creation 1844 kien kittieb Ingliz Robert Chambers 1802 1871 Darwin qara dan il ktieb u għoġbitu l proza tiegħu il kitba u l arranġament huma ċertament ammirabbli izda l ġeoloġija tiegħu għalija tidher ħazina u zooloġija tiegħu ferm agħar Darwin CR lil Hooker JD 7 Jannar 1845 Geological Observations on South America Londra Smith Elder and Co 1846 Desmond amp Moore 1991 p 320 323 339 348 F dan ir rigward Hooker kiteb lil Darwin f ittra Kull alluzjoni għal providenza li tmexxi hi bla bzonn Il Ħallieq kapaċi li jagħmel l ewwel organizmi kapaċi wkoll ikompli jmexxihom u hu irrelevanti għall argument jekk jagħmilx hekk jew le Ittra 1066 Hooker J D lil Darwin C R c Marzu 4 1847 F Dwar l Oriġni tal Ispeċi Kapitlu 4 Selezzjoni Naturali jew is sopravivenza tal izjed addattati p 66 Darwin kiteb Is selezzjoni naturali taħdem biss bil konservazzjoni u l akkumulazzjoni ta bidliet zgħar li jintirtu kull waħda minnhom ta ġid għall ħlejqa kkonservata u kif il ġeoloġija moderna armiet fehmiet bħat tħaffir ta wied fond minn mewġa waħda kbira ta għargħar hekk is selezzjoni naturali ħa tkeċċi t twemmin fil ħolqien kontinwu ta ħlejjaq organiċi ġodda jew bidliet kbar u f daqqa fl istruttura tagħhom Darwin 1887 p 32 Għal din ir raġuni fl 1848 mort Malvern għal xi xhur għal kura idropatika li għamlitli ħafna ġid tant li meta mort lura d dar kont kapaċi nerġa nibda naħdem Kont hekk bla saħħa li meta miet l għaziz missieri fit 13 Novembru 1848 ma stajtx nattendi l funeral tiegħu jew nagħmilha ta ezekutur tat testment tiegħu Desmond amp Moore 1991 p 383 387 Darwin 1887 p 32 33 Desmond amp Moore 1991 p 383 387 Darwin 1887 p 33 34 Ittra 1666 Darwin C R lill Gardeners Chronicle 11 ta April tal 1855 Bdejt nagħmel xi ftit esperimenti fuq kif l immersjoni fl ilma baħar taffettwa l abbilta taz zrieragħ li jiġġerminaw bit tama li nkun kapaċi nitfa xaqq ta dawl fuq il firxa tax xtieli speċjalment rigward kif l istess speċi jinsabu f ħafna kazijiet fuq gzejjer mbegħdin mill art ewlenija Charles Darwin Down Farnborough Kent April 11 Ittra 1684 Darwin C R lill Gardeners Chronicle 21 ta Mejju tal 1855 Rapporti dwar l esperimenti tiegħu fuq l azzjoni tal ilma baħar fuq xi zrieragħ u l effett tal investigazzjonijiet tiegħu fuq t teorija taċ ċentri ta ħolqien u t teorija ta Edward Forbes tal estensjonijiet kontinentali biex jispjegaw il firxa tal forom organiċi L esperimenti ta CD jikkonfermaw li sebgħa minn tmien tipi ta zerriegħa zammew l abbilta tal ġerminazzjoni wara 42 jum magħdsin fl ilma Charles Darwin Down Farnborough Kent Mejju 21 Ittra 1686a Darwin C R lill Gardeners Chronicle qabel is 26 Mejju 1855 C Darwin Downe Farnborough Kent Desmond amp Moore 1991 p 412 441 462 463 Charles Darwin Alfred Russel Wallace 1858 On the Tendency of Species to form Varieties and on the Perpetuation of Varieties and Species by Natural Means of Selection Journal of the Proceedings of the Linnean Society of London Zoology 3 46 50 Desmond amp Moore 1991 p 466 470 Browne 2002 p 40 42 Darwin 1958 p 122 Madankollu ix xogħol tagħna flimkien attira ftit attenzjoni u l unika reazzjoni ippubblikata li nista niftakar kienet tal Professur Haughton ta Dublin li l verdett tiegħu kien li dak kollu li kien ġdid kien falz u dak kollu li kien veru kien qadim Dan juri kemm hu meħtieġ li kull fehma ġdida għandha tiġi spjegata f tul konsiderevoli sabiex tqajjem l attenzjoni pubblika Desmond amp Moore 1991 p 374 474 Desmond amp Moore 1991 p 477 Darwin 1859 p 459 il Kapitlu XIV Rikapitulazzjoni u Konkluzjoni Billi dan il volum kollu huwa argument wieħed twil forsi hu aktar komdu għall qarrej li jkollu l fatti u l inferenzi prinċipali miġburin fil qosor Darwin 1859 p 489 490 Hemm il grandjozita f din il vista tal ħajja bid diversi poteri tagħha li waqt li oriġinarjament innifset fi ftit forom jew f waħda u li filwaqt li din il pjaneta baqgħet iddur skont il liġi fissa tal gravita minn bidu hekk sempliċi għadd bla tmiem ta forom mill isbaħ u mill aktar tal għaġeb evolvew u għadhom jevolvu Darwin 1859 p 5 As many more individuals of each species are born than can possibly survive and as consequently there is a frequently recurring struggle for existence it follows that any being if it vary however slightly in any manner profitable to itself under the complex and sometimes varying conditions of life will have a better chance of surviving and thus be naturally selected From the strong principle of inheritance any selected variety will tend to propagate its new and modified form Browne 2002 p 103 104 379 Darwin kellu kopja tal manuskritti ta Mendel Il korrispondenza ta Charles Darwin Sala tal manuskritti Biblijoteka tal Universita ta Cambridge University CB3 9DR X ma kienx jaf Darwin Gregor Mendel u l Mekkanizmu tal Eredita Desmond amp Moore 1991 p 477 491 Desmond amp Moore 1991 p 487 488 500 Lucas 1979 Desmond amp Moore 1991 p 493 499 Desmond amp Moore 1991 p 492 502 Miles 2001 2006 2006 Desmond amp Moore 1991 p 503 505 Bartholomew 1976 Huxley 1863 Ara perezempju Willa volum 4 Charlotte Perkins Gilman u l feminizzazzjoni tal edukazzjoni ta Deborah M De Simone Gilman kienet taqbel ma ħafna ideat baziċi dwar l edukazzjoni tal ġenerazzjoni ta ħassieba li ħarġu mill kaos intellettwali li ġab Dwar l Oriġni tal Ispeċi ta Darwin Ħafna progressisti konvinti li l individwi jistgħu imexxu l evoluzzjoni umana u soċjali bdew iqisu l edukazzjoni bħala tip ta panaċea għall progress soċjali u r rizoluzzjoni tal problemi bħall il jew l Ara perezempju il kanzunetta A lady fair of lineage high ta interpretata minn Princess Ida li ddeskriviet id dixxendenza tal bniedem imma mhux tan nisa mix xadini view 32 38 Proġett tal korrispondenza ta Darwin Introduzzjoni għall korrispondenza ta Charles Darwin volum 14 Cambridge University Press Ikkonsultat fil 15 ta Diċ 2006 Smith 1999 Il varjazzjoni tal annimali u x xtieli taħt l azzjoni tad domestikazzjoni Test fuq il linja Desmond amp Moore 1991 p 550 Christian Godin La totalite vol 5 Champ Vallon 1997 pp 482 483 Goulven Laurent artiklu Lamarckisme fid Dictionnaire d histoire et philosophie des sciences Pariġi PUF 2006 p 654 Jista Sir Wyville Thomson isemmi l xi ħadd li qal li l evoluzzjoni tal ispeċi tiddependi biss mill għazla naturali Sa fejn nidħol jien nemmen li ħadd ma pprezenta tant osservazzjonijiet dwar l effetti tal uzu u nuqqas ta uzu ta partijiet daqs li għamilt jien f Varjazzjonijiet fl Annimali u x Xtieli taħt l azzjoni tad domestikazzjoni u dawn l osservazzjonijiet kienu magħmula speċjalment b dan l għan Bl istess mod zidt korp konsiderevoli ta fatti li juru l azzjoni diretta tal kondizzjonijiet esterni fuq l organizmi għalkemm bla ebda dubju minn mindu l kotba tiegħi ġew ippubblikati tgħallimna ħafna fuq dan is suġġett Darwin ittra tal 1880 lir rivista Nature More Letters of Darwin vol 1 Londra 1903 p 389 iċċitat minn Goulven Laurent artiklu Lamarckisme fid Dictionnaire d histoire et philosophie des sciences Pariġi PUF 2006 p 655 Fi ktieb iddedikat għal xi leġġendi dwar l istorja tax xjenza John Waller fil Kapitlu 9 jittratta l ħrafa li Darwin ċaħad li l karatteristiċi miksuba jintirtu Dan il kapitlu hu intitolat The origin of species by means of use inheritance L oriġini tal ispeċi permezz tal wirt tal karatteristiċi akkwistati John Waller FabulousScience Oxford University Press 2002 Kap 9 pp 176 203 Ara Lamarck Philosophie zoologique 1809 Parti I Kap 7 l ewwel u t tieni liġi Reed Flammarion 1994 pp 216 217 Ara lista tal kotba tas seklu XIX dwar l evoluzzjoni u l ħolqien id dibattiti xjentifiċi u reliġjuzi fi zmien Darwin Ikkonsultat fil 15 ta Diċembru 2006 Darwin 1871 Moore amp Desmond 2004 Darwin 1872 Ghiselin 1973 Darwin 1871 p 405 0090 Kronoloġija tal ħajja ta Darwin AboutDarwin com 20 ta April 1882 Saru arranġamenti biex Darwin jindifen fiċ ċimiterju ta Santa Marija f Downe fir raħal ta Downe Browne 2002 pp 495 497 Desmond amp Moore 1991 p 447 Ulied Charles u Emma Darwin AboutDarwin com Ikkonsultata fil 5 ta Diċembru 2006 O Connor John J Edmund F Robertson Charles Darwin L iStorja tal Matematika MacTutor Direttorju tal membri tar Royal Society pdf Ikkonsultat fil 25 ta April 2009 Edwards A W F 2004 Darwin Leonard 1850 1943 In Oxford Dictionary of National Biography Oxford University Press Desmond amp Moore 1991 p 9 12 Darwin 1887 p 15 Desmond amp Moore 1991 p 12 15 80 81 Darwin 1887 p 15 Desmond 2004 Lamoureux 2004 p 5 Darwin 1887 p 312 Darwin 1958 p 87 Desmond amp Moore 1991 p 217 219 221 Moore 2006 Desmond amp Moore 1991 p 387 402 Darwin 1887 p 64 Darwin 1887 p 304 Yates 2003 Browne 2002 p 495 Bowler 1989 Dobzhansky 1973 Galton 1869 Darwin 1871 Kapitlu 5 Dwar l izvilupp tal fakultajiet intellettwali u morali Meta f xi nazzjon il livell tal intellett u n numru ta nies intellettwali jizdiedu nistgħu nistennew mil liġi tad devjazzjoni mill medja li prodiġji ta ġenju kif wera s Sur Galton se jidhru xi ftit aktar spiss minn qabel Galton p 1869 1 u Darwin fl 1871 Kapitlu 5 Galton 1883 p 17 nota 1 Reilly 1991 Il politika ewġenika Nazista kienet is suġgett ta għadd kbir ta pubblikazzjonijiet Waħda mill aktar importanti hija dik ta Robert Procter Racial hygiene Medicine under the Nazis Cambridge Harvard University Press 1988 u ta Dieter Kuntz ed Deadly medicine creating the master race Washington D C United States Holocaust Memorial Museum 2004 Wirja fuq il linja Dwar l izvilupp tal moviment tal mas Soċjalizmu Nazzjonali ara Paul Weindling Health race and German politics between national unification and Nazism 1870 1945 New York Cambridge University Press 1989 Kotzin 2004 Paul 2003 Desmond amp Moore 1991 p 477 Wilkins 1997 Anonimu 1935 Sweet 2004 Bannister 1989 Browne 1995 p 244 246 Ara Darwin 1887 p 23 Kmieni fl vjaġġ f Bahia fil Brazil FitzRoy beda jiddefendi u jfaħħar il jasar li jien stmerrejt u qalli li kien għadu kif zar wieħed li kien sid ta ħafna lsiera u saqsihom jekk kinux kuntenti u jekk xtaqux ikunu ħielsa u kollha wieġbu Le Imbagħad staqsejtu forsi b naqra ħazen jekk jaħsibx li r risposta tal iskjavi quddiem sidhom tiswiex xi ħaġna Din irrabjatu wisq u qalli li la jien niddubita kelmtu ma nistgħux ngħixu flimkien izjed Ara wkoll Darwin 1845 pp 207 208 dwar il Fwegani Għaliha tal għageb meta naħseb fil ħafna kwalitajiet tajba li għandu li hu tal istess razza u bla dubju jaqsam l istess natura mas slavaġ sfortunati u msejkna li l ewwel iltqajna magħhom hawn FitzRoy 1839 216 218 Kronoloġija tal ħajja ta Darwin AboutDarwin com 12 ta Frar 1834 F din id data Darwin għalaq ħamsa u għoxrin sena u f għeluq sninu Kapt FitzRoy semma l ogħla muntanja fir reġjun Muntanja Darwin Territory origins editjat min Northern Territory Department of Planning and Infrastructure l Awstralja Port Darwin skoprieh il logutenent John Lort Stokes u semmieh il Kaptan JC Wickham meta kien fil port abbord l HMS Beagle fl 1839 Fl 1869 il port issemma mill ġdid Palmerston imma fl 1911 reġa nagħta l isem ta Darwin Il Bidla ta Palmerston għal Darwin fl 1911 Territory origins ippublikat min Northern Territory Department of Planning and Infrastructure l Awstralja Universita Charles Darwin Sit tal Park Nazzjonali Charles Darwin Paġna fuq l istorja tal Kulleġġ It terminu sponsuni ta Darwin deher l ewwel darba fl 1936 u fl 1947 David Lack għamlu popolari fil ktieb tiegħu Darwin s Finches Cambridge University Press Cambridge stampata mill ġdid fl 1961 mill Harper Bros New York bi prefazju ġdid ta Lack Stampata mill ġdid fl 1983 mill Cambridge University Press b daħla u noti ta Laurene M Ratcliffe u Peter T Boag ISBN 0 521 25243 1 Rice 1999 233 237 Sorsi Peter J Bowler 1989 The Mendelian Revolution The Emergence of Hereditarian Concepts in Modern Science and Society Johns Hopkins University Press Baltimore ISBN 0 485 11375 9 E Janet Browne 1995 Charles Darwin vol 1 Voyaging Jonathan Cape Londra ISBN 1 84413 314 1 E Janet Browne 2002 Charles Darwin vol 2 The Power of Place Jonathan Cape Londra ISBN 0 7126 6837 3 Theodosius Dobzhansky Marzu 1973 Nothing in Biology Makes Sense Except in the Light of Evolution The American Biology Teacher 35 125 129 Test sħiħ Adrian Desmond et James Moore 1991 Darwin Michael Joseph Penguin Group Londra ISBN 0 7181 3430 3 Niles Eldredge 2006 Confessions of a Darwinist The Virginia Quarterly Review Rebbiegħa 2006 32 53 konsultazzjoni tal 25 ta April 2008 Richard Keynes dir 2000 Charles Darwin s zoology notes amp specimen lists from H M S Beagle Cambridge University Press Cambridge Ġunju Awwissu 1836 konsultazzjoni tal 25 ta April 2008 Tony Rice 1999 Voyages Trois siecles d explorations naturalistes Delachaux et Niestle Lausanne 335 p ISBN 2 603 01169 3 Momme von Sydow 2005 Darwin A Christian Undermining Christianity On Self Undermining Dynamics of Ideas Between Belief and Science in David M Knight Matthew D Eddy Science and Beliefs From Natural Philosophy to Natural Science 1700 1900 Ashgate ISBN 0 7546 3996 7 John van Wyhe 2006 Charles Darwin gentleman naturalist A biographical sketch konsultazzjoni tal 15 ta Diċembru 2006 Freeman R B 1977 The Works of Charles Darwin An Annotated Bibliographical Handlist Second ed Wm Dawson amp Sons LtdXogħlijiet ewlenin ta Charles DarwinJournal of Researches into the Geology and Natural History of the Various Countries by H M S Beagle Londra Henry Colburn 1839 614 pp 2ni edizzjoni 1845 167 edizzjoni The Structure and Distribution of Coral Reefs Being the First of the Geology of the Voyage of the Beagle under the Command of Capt Fitzroy during the Years 1832 to 1836 Londra Smith Elder and Co 1842 2ni edizzjoni 1874 3et edizzjoni 1889 Geological Observations on the Volcanic Islands Visited during the Voyage of H M S Beagle together with some Brief Notices of the Geology of Australia and the Cape of Good Hope Londra Smith Elder and Co 1844 2ni edizzjoni 1876 3et 1891 Geological Observations on South America Londra Smith Elder and Co 1846 Geological Observations on Coral Reefs Volcanic Islands and on South America Londra Smith Elder and Co 1851 A Monograph of the Sub Class Cirripedia with Figures of all the Species vol I The Lepadidae Londra The Ray Society 1851 A Monograph of the FossIl Lepadidae or Pedunculated Cirripedes of Great Britain vol II The Balanidae or Sessile Cirripedes Londra The Ray Society 1854 On the Tendency of Species to Form Varieties and on the Perpetuation of Varieties by Natural Means of Selection ma A R Wallace Journal of Proceedings of the Linnean Society of London Zoology vol III nu9 1 ta Lulju 1858 pp 1 62 On the Origin of Species by Means of Natural Selection or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life Dwar l Oriġni tal iSpeċi Londra John Murray 24 Novembru 1859 2ni ed 7 Jannar 1860 3et ed April 1861 4a ed Ġunju 1866 5es ed 1869 6t ed Frar 1872 On the Various Contrivances by which British and Foreign Orchids are Fertilised by Insects and on the Good Effects of Intercrossing Londra John Murray 1862 2ni ed 1877 On the Movements and Habits of Climbing Plants Londra Longman 1865 2ni ed 1875 Queries about Expression 1867 Artiklu ippublikat minn R B Freeman u P J Gautrey Charles Darwin s Queries about Expression Bulletin of the British Museum of Natural History vol 4 1972 pp 205 219 The Variation of Animals and Plants under Domestication Londra John Murray 2 volumi 1868 2ni ed 1875 The Descent of Man and Selection in Relation to Sex Londra John Murray 2 volumi 1871 2ni ed 1874 b nota mizjuda ta de Th Huxley Pangenesis Nature vol 3 27 April 1871 Proceedings of the Royal Society vol 19 pp 393 410 The Expression of the Emotions in Man and Animals Londra John Murray 1872 2ni ed minn Francis Darwin en 1890 Origin of Certain Instincts Nature vol 7 3 April 1873 pp 417 418 Insectivorous Plants Londra John Murray 1875 2ni ed 1888 The Effects of Cross and Self Fertilisation in the Vegetable Kingdom Londra John Murray 1876 2ni ed 1878 Report of the Royal Commission on the Pratice of Subjecting Live Animals to Experiments for Scientific Purposes Londra Her Majesty s Stationery Office 1876 pp 234 4662 4672 The Different Forms of Flowers on Plants of the Same Species Londra John Murray 9 juillet 1877 2ni ed 1878 3et ed 1880 bi prefazju minn Francis Darwin A Biographical Sketch of an Infant Mind vol 2 Lulju 877 pp 285 294 Trad Franċiza f la Revue scientifique vol 13 1877 pp 25 29 Preliminary Notice f E Krause Erasmus Darwin Londra John Murray xogħol tradott mill Ġermaniz 1879 The Power of Movement in Plants b kolaborazzjoni ma Francis Darwin Londra John Murray 1880 The Formation of Vegetable Mould through the Action of Worms with Observations on their Habits Londra John Murray 10 Ottubru 1881 The Action of Carbonate of Ammonia on Chlorophyll Bodies Journal of the Linnean Society of London Botanic vol 19 1882 pp 262 284 Kommunikazzjoni moqrija minn Francis Darwin is 6 ta Marzu u t 28 ta Awwissu 1882Ħoloq esterniFil Wikikwota hemm kollezzjoni ta kwotazzjonijiet li għandhom x jaqsmu ma Charles Darwin Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x jaqsmu ma Charles Darwin FR Institut Charles Darwin International EN Xogħlijiet sħaħ ta Charles Darwin EN Bijografija bl istampi ta Charles Darwin EN Darwin project il korrispondenza kollha ta Darwin fuq il linja EN Darwin 200 Ċelebrazzjoni tal biċentinarju ta Charles Darwin EN Xogħlijiet dwar u ta Charles Darwin

L-aħħar artikli
  • Ġunju 06, 2025

    Belt ta' Guanajuato

  • Ġunju 06, 2025

    Baħar l-Iswed

  • Ġunju 06, 2025

    Baħar l-Aħmar

  • Ġunju 06, 2025

    Baħar Tirren

  • Ġunju 06, 2025

    Baħar Eġew

www.NiNa.Az - Studio

    Ikkuntattjana
    Lingwi
    Ikkuntattjana
    DMCA Sitemap
    © 2019 nina.az - Id-drittijiet kollha riservati.
    Copyright: Dadash Mammadov
    Websajt b’xejn li tipprovdi informazzjoni u qsim ta’ fajls minn madwar id-dinja.
    Fuq