Azərbaycan
Lietuva
Malta
ශ්රී ලංකාව
Türkmenistan
Türkiyə
Украина
Giotto di Bondone pronunzja bit Taljan ˈdʒɔtto di bonˈdoːne twieled għall ħabta tal 1267 miet fit 8 ta Jannar 1337 jew f
Giotto
Giotto di Bondone (pronunzja bit-Taljan: [ˈdʒɔtto di bonˈdoːne]; twieled għall-ħabta tal-1267 – miet fit-8 ta' Jannar 1337), jew fil-qosor Giotto u Latinizzat bħala Giottus, kien pittur u arkitett Taljan minn Firenze matul il-Medju Evu Aħħari. Huwa ħadem matul il-perjodu Gotiku u l-Proto-Rinaxximent. Kontemporanju ta' Giotto, il-bankier u l-kronista , kiteb li Giotto kien "l-iżjed mastru sovran tal-pittura fi żmienu, li pinġa l-figuri kollha tiegħu u l-pożi tagħhom skont in-natura" b'"talent u eċċellenza" rikonoxxuti pubblikament. Giorgio Vasari ddeskriva lil Giotto bħala li " tbiegħed b'mod deċiżiv mill-istil Biżantin prevalenti u beda l-arti l-kbira tal-pittura kif nafuha llum il-ġurnata, filwaqt li introduċa t-teknika tat-tpinġija bir-reqqa mill-ħajja, li kienet ġiet traskurata għal iktar minn mitejn sena".
| Giotto | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Ħajja | |||
| Twelid | , 1267, 1276, 1266 | ||
| Nazzjonalità | |||
| Mewt | Firenze, 8 Jannar 1337 | ||
| Familja | |||
| Missier | |||
| Edukazzjoni | |||
| Lingwi | Taljan | ||
| Għalliema | |||
| Studenti | uri
| ||
| Okkupazzjoni | |||
| Okkupazzjoni | arkitett | ||
| Post tax-xogħol | Firenze Assisi Ruma Napli Bolonja | ||
| Xogħlijiet importanti | (en) (en) (en) | ||
| Moviment | Gotiku | ||
| Moviment artistiku | | ||
Il-kapulavur ta' Giotto huwa t-tiżjin tal-Kappella tal-familja Scrovegni, f', magħrufa wkoll bħala l-Kappella tal-Arena, li tlestiet għall-ħabta tal-1305. Iċ-ċiklu ta' affreski jirrakkonta l-Ħajja tal-Madonna u l-Ħajja ta' Ġesù. Din titqies bħala waħda mill-iżjed kapulavuri supremi tar-Rinaxximent Bikri.
Il-fatt li Giotto pitter il-Kappella tal-Arena u li ntgħażel mill-Komun ta' Firenze fl-1334 biex jiddisinja l-kampnar il-ġdid tal- huma fost il-ftit ċertezzi dwar il-ħajja tiegħu. Kważi kull aspett ieħor ta' ħajtu huwa suġġett ta' kontroversji: id-data tat-twelid tiegħu, il-post tat-twelid tiegħu, id-dehra tiegħu, l-apprendistat tiegħu, l-ordni li biha ħoloq ix-xogħlijiet tiegħu, jekk pittirx l-affreski famużi fil-Bażilika Superjuri ta' San Franġisk t'Assisi, u l-post fejn ġie midfun.
Ħajja bikrija u karriera
Skont it-tradizzjoni Giotto twieled f'dar rurali, x'aktarx f'Colle di Romagnano jew Romignano. Mill-1850, dar rurali qrib Colle Vespignano għandha plakka li ssostni li kienet il-post tat-twelid tiegħu, u dan jiġi rreklamat kummerċjalment. Madankollu, riċerka reċenti ppreżentat evidenza dokumentarja li Giotto twieled f'Firenze u kien iben ħaddied. Isem missieru kien Bondone. Il-biċċa l-kbira tal-awturi jaċċettaw li Giotto kien ismu ta' vera, iżda jaf kien abbrevjazzjoni ta' Ambrogio (Ambrogiotto) jew ta' Angelo (Angelotto).
Fil-Ħajjiet tal-Iżjed Pitturi, Skulturi u Arkitetti Eċċellenti Vasari jiddikjara li Giotto kien ragħaj meta kien żgħir, u kien maħbub minn kull min kien jafu. Il-pittur kbir minn Firenze skopra lil Giotto jpinġi lin-nagħaġ tiegħu fuq blata. Tant kien jidhru reali li Cimabue mar fuq Giotto u staqsieh biex jieħdu miegħu bħala apprendist. Cimabue kien wieħed minn żewġ pitturi tassew rinomati tat-Toskana, l-ieħor kien , li kien jaħdem l-iktar fi Siena. Vasari jirrakkonta għadd ta' ġrajjiet simili dwar il-ħiliet ta' Giotto bħala artist żagħżugħ. Huwa jirrakkonta dwar darba meta Cimabue kien assent mill-istudjo tax-xogħol tiegħu, u Giotto pitter dubbiena tassew reali f'pittura ta' Cimabue. Meta Cimabue ġie lura, huwa pprova kemm-il darba jħassar id-dubbiena mill-pittura. Bosta studjużi mhumiex ċerti rigward it-taħriġ ta' Giotto u jqisu li r-rakkont ta' Vasari li Giotto kien student ta' Cimabue bħala leġġenda; dawn jikkwotaw sorsi iktar bikrin li jissuġġerixxu li Giotto ma kienx student ta' Cimabue. Il-ġrajja dwar id-dubbiena wkoll hija suspettuża peress li tixbaħ anedottu ta' dwar Zeuxis ipitter l-għeneb b'mod tant reali li l-għasafar ippruvaw inaqqruhom.
Vasari jirrakkonta wkoll li meta bagħat messaġġier għand Giotto, biex jistaqsih jibgħatlu tpinġija biex juri l-ħiliet tiegħu, Giotto pinġa ċirku aħmar tant perfett li kien qisu mpinġi bl-użu ta' par kumpassi u qal lill-messaġġier jibgħat it-tpinġija lill-Papa. Il-messaġġier telaq skantat, bil-ħsieb li kien qed jiġi rridikolizzat. Il-messaġġier ta tpinġijiet ta' artisti oħra lill-Papa flimkien ma' dik ta' Giotto. Meta l-messaġġier irrakkonta dwar kif Giotto kien għamel iċ-ċirku mingħajr ma ċaqlaq dirgħajh u mingħajr ma uża kumpassi, il-Papa u ta' madwaru baqgħu mistagħġbin kemm il-ħila ta' Giotto kienet bil-bosta ikbar minn tal-kontemporanji kollha tiegħu.
Għall-ħabta tal-1290 Giotto żżewweġ lil (magħrufa bħala "Ciuta"), bint ta' Firenze. Iż-żwieġ ipproduċa erbat ibniet u erba' subien; wieħed minnhom, Francesco, sar pittur. Giotto ħadem Ruma fl-1297-1300, iżda ftit traċċi tal-preżenza tiegħu hemmhekk għadhom jeżistu llum. Sal-1301, Giotto kien is-sid ta' dar f'Firenze, u meta ma kienx qed jivvjaġġa, huwa seta' jerġa' lura hemmhekk u jgħix fil-kumdità mal-familja tiegħu. Sal-bidu tas-seklu 14, ingħata diversi kummissjonijiet f'Firenze. L-Arċibażilika ta' San Ġwann Lateran fiha parti żgħira ta' ċiklu ta' affreski, impittra għall-Ġublew tal-1300 imsejjaħ minn . Huwa ddisinja wkoll in-Navicella, mużajk li żejjen il-faċċata tal-Bażilika l-Antika ta' San Pietru. F'dan il-perjodu Giotto pitter ukoll il-Polittiku ta' Badia, li issa jinsab fl-Uffizi, Firenze.
Cimabue mar Assisi biex ipitter diversi affreski kbar fil-Bażilika l-ġdida ta' San Franġisk t'Assisi, u dan huwa possibbli, iżda mhux ċert, li Giotto kien mar miegħu. L-attribuzzjoni taċ-ċiklu ta' affreski tal-Ħajja ta' San Franġisk fil-Knisja ta' Fuq tal-Bażilika ta' Assisi hija waħda mill-iktar attribuzzjonijiet dubitati fl-istorja tal-arti. Id-dokumenti tal-Patrijiet Franġiskani dwar il-kummissjonijiet artistiċi matul dan il-perjodu nqerdu mit-truppi ta' Napuljun, li uża l-Knisja ta' Fuq tal-Bażilika bħala stalla għaż-żwiemel, għaldaqstant l-istudjużi għadhom jiddibattu dwar din l-attribuzzjoni lil Giotto. Fin-nuqqas ta' evidenza li tgħid il-kontra, kien konvenjenti li kull affresk fil-Knisja ta' Fuq mhux magħmul ċertament minn Cimabue jiġi attribwit lil Giotto li kien magħruf iktar, inkluż dawk l-affreski li issa ġew attribwiti lill-Mastru ta' Iżakk. Fis-snin 60 tas-seklu 20, l-esperti tal-arti u eżaminaw l-affreski kollha ta' Assisi, u sabu li ftit miż-żebgħa kien fiha ċomb abjad — użat ukoll fil-Kurċifissjoni ddeterjorata ferm ta' Cimabue (għall-ħabta tal-1283). L-ebda xogħol magħruf ta' Giotto ma fih din iż-żebgħa. Madankollu, il-pittura f'panew ta' Giotto tal-Pjagi ta' San Franġisk (għall-ħabta tal-1297) tinkludi motiv tal-qaddis iżomm knisja li qed iċċedi, li qabel kien inkluż fl-affreski ta' Assisi.
Għadd kbir tal-pitturi fuq panewijiet attribwiti lil Giotto minn Vasari, fost oħrajn, huma dibattuti b'mod wiesa' daqs l-attribuzzjoni tal-affreski ta' Assisi. Skont Vasari, l-iżjed xogħlijiet bikrin ta' Giotto kienu għad-Dumnikani f'Santa Maria Novella. Dawn jinkludu affresk tat-Tħabbira u Kurċifiss sospiż enormi, għoli madwar 5 metri (16-il pied). Ġie datat għall-ħabta tal-1290 u huwa maħsub li huwa tal-istess żmien tal-affreski ta' Assisi. Xogħlijiet iktar bikrin attribwiti lil Giotto huma l-Madonna bil-Bambin ta' San Giorgio alla Costa, li issa tinsab fil-Mużew Djoċesan ta' Santo Stefano al Ponte, Firenze, u l-panew iffirmat tal-Pjagi ta' San Franġisk li issa jinsab fil-.
Sors bijografiku bikri, Riccobaldo ta' Ferrara, isemmi li Giotto pitter f'Assisi iżda ma jispeċifikax iċ-Ċiklu ta' San Franġisk: "X'tip ta' arti [Giotto] għamel joħroġ fid-dieher mix-xogħlijiet li wettaq fil-knejjes Franġiskani f'Assisi, f'Rimini, f'Padova...". Minn mindu l-idea tressqet mill-istoriku tal-arti Ġermaniż fl-1912, bosta studjużi esprimew dubji li Giotto kien l-awtur tal-affreski tal-Knisja ta' Fuq tal-Bażilika ta' Assisi. Mingħajr dokumentazzjoni, l-argumenti dwar l-attribuzzjoni ddependew fuq l-għarfien akkumulat, "xjenza" li magħrufa għal kemm mhix affidabbli, iżda minn eżamijiet u tqabbil tekniki tal-proċessi tat-tpittir f'Assisi u f'Padua li saru fl-2002, instabet evidenza b'saħħitha li Giotto ma pittirx iċ-Ċiklu ta' San Franġisk. Hemm bosta differenzi bejn dak iċ-ċiklu u l-affreski tal-Kappella tal-Arena u għaldaqstant diffiċli li wieħed ikun ċert dwar l-iżvilupp stilistiku ta' artist individwali. Issa huwa ġeneralment aċċettat li fl-affreski ta' San Franġisk ta' Assisi kien hemm erba' pari idejn differenti involuti u li kienu minn Ruma. Jekk dan huwa l-każ, ħafna min-naturaliżmu fl-affreski ta' Giotto f'Padova lil dawn il-pitturi mhux magħrufa.
Il-fama ta' Giotto bħala pittur infirxet. Huwa ġie msejjaħ biex jaħdem f'Padova kif ukoll f'Rimini, fejn għad hemm Kurċifiss biss li ġie mpitter qabel l-1309 u li huwa kkonservat fil-Knisja ta' San Franġisk. Dan influwenza l-istabbiliment sod tal-iskola ta' Rimini ta' u . Skont id-dokumenti tal-1301 u tal-1304, Giotto sa dan iż-żmien kien is-sid ta' proprjetajiet kbar f'Firenze, u x'aktarx li kien diġà qed imexxi studjo tax-xogħol kbir u jingħata kummissjonijiet mill-Italja kollha.
Kappella ta' Scrovegni
Għall-ħabta tal-1305, Giotto wettaq l-iżjed xogħol influwenti tiegħu, l-affreski interni tal-Kappella ta' Scrovegni f'Padova li fl-2021 ġiet iddikjarata bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO flimkien ma' ċikli ta' affreski oħra tas-seklu 14 f'binjiet differenti madwar iċ-ċentru tal-belt. kkummissjona l-kappella biex tintuża għall-qima mill-familja, għad-dfin tal-familja u bħala sfond għal reċta misterjuża li kienet issir kull sena.
It-tema tat-tiżjin hija s-Salvazzjoni, u hemm enfasi fuq il-Madonna, peress li l-kappella hija ddedikata lit-Tħabbira u lill-Madonna tal-Karità. Kif kien komuni fit-tiżjin tal-knejjes tal-Italja Medjevali, il-ħajt tal-Punent huwa ddominat minn Jum il-Ġudizzju. Fuq kull naħa tal-presbiterju hemm pitturi komplementari tal- u l-Madonna, li juru t-Tħabbira. Ix-xena hija inkorporata fiċ-ċikli tal-Ħajja tal-Madonna u tal-Ħajja ta' Kristu. L-ispirazzjoni ta' Giotto għaċ-ċiklu tal-Ħajja tal-Madonna x'aktarx li ġiet mil-Leġġenda tad-Deheb ta' u l-Ħajja ta' Kristu ġiet ispirata mill-Meditazzjonijiet dwar il-Ħajja ta' Kristu kif ukoll mill-Bibbja. Madankollu, l-affreski huma iktar minn sempliċi illustrazzjonijiet ta' testi familjari, u l-istudjużi sabu diversi sorsi għall-interpretazzjonijiet ta' Giotto tal-ġrajjiet sagri.
Vasari, abbażi ta' deskrizzjoni minn Giovanni Boccaccio, ħabib ta' Giotto, jgħid dwaru li "ma kien hemm l-ebda raġel iżjed ikrah minnu fil-belt ta' Firenze" u jindika li uliedu wkoll kellhom dehra sempliċi. Hemm ġrajja li tgħid li Dante żar lil Giotto meta kien qed ipitter il-Kappella ta' Scrovegni, u meta lemaħ lit-tfal tal-artist staqsa kif raġel li pitter tant pitturi sbieħ seta' jkollu tfal b'dehra daqstant sempliċi. Giotto, li skont Vasari dejjem kellu moħħu jilħaqlu, wieġeb, "il-pitturi nagħmilhom binhar, u uliedi nagħmilhom billejl".
Sekwenza
Iċ-ċiklu ta' affreski huwa maqsum f'37 xena, irranġati madwar il-ħitan laterali f'tliet saffi, l-ewwel bir-reġistru ta' fuq bil-ġrajja ta' San Ġwakkin u Sant'Anna, il-ġenituri tal-Madonna, u mbagħad dwar il-ħajja bikrija tagħha. Il-ħajja ta' Ġesù tokkupa żewġ reġistri. Is-saff ta' fuq nett fin-Nofsinhar jittratta l-ħajja tal-ġenituri ta' Marija, is-saff ta' fuq nett tat-Tramuntana jittratta l-ħajja bikrija tagħha u s-saff kollu tan-nofs jittratta l-ħajja bikrija u l-mirakli ta' Ġesù. Is-saff t'isfel fuq iż-żewġ naħat jittratta l-Passjoni ta' Kristu. L-iktar li jidher huwa l-profil ta' Ġesù, u għajnejh iħarsu kontinwament lejn il-lemin, x'aktarx biex jiggwidaw il-viżitaturi x'direzzjoni jridu jħarsu biex ikomplu jsegwu l-episodji. Il-Bewsa ta' Ġuda qrib l-aħħar tas-sekwenza tindika l-għeluq ta' din il-purċissjoni mix-xellug għal-lemin. Taħt ix-xeni narrattivi bil-kulur, Giotto pitter ukoll allegoriji tas-seba' Virtujiet u l-kontropartijiet monokromatiċi tagħhom bil-griż (grisaille). L-affreski bil-grisaille ġew impittra biex jidhru qishom statwi tal-irħam li jippersonifikaw il-Virtujiet u l-Vizzji. L-allegoriji ċentrali tal-Ġustizzja u tal-Inġustizzja jopponu żewġ tipi speċifiċi ta' governanza: il-paċi li twassal għal festa ta' mħabba u t-tirannija li twaasal għal stupru tal-gwerra. Bejn ix-xeni narrattivi hemm pitturi kwadrifolji ta' xeni tat-Testment il-Qadim, bħal Ġona u l-Baliena, li allegorikament jikkorrispondu u x'aktarx ibassru l-ħajja ta' Kristu.
Il-biċċa l-kbira tal-blu fl-affreski tgħarraq biż-żmien. L-ispiża tal-lewn blu ultramarin li ntuża kienet teħtieġ li jiġi mpitter fuq l-affresk diġà niexef (a secco) sabiex jiġi ppreservat fi stat brillanti. Għal din ir-raġuni ddiżintegra iktar malajr mill-kuluri l-oħra, li ġew impittra fuq ġibs imxarrab u saru ħaġa waħda mal-ħajt. Eżempju ta' tmermir jidher ċar fuq il-mantell tal-Madonna, fl-affresk tan-Natività.
Stil
L-istil ta' Giotto kien ibbażat fuq l-iskultura solida u klassika ta' . Għad-differenza tal-figuri ta' Cimabue u ta' Duccio, il-figuri ta' Giotto mhumiex stilizzati jew imtawwlin u ma jsegwux il-mudelli Biżantini. Huma solidi, tridimensjonali, għandhom uċuħ u ġesti bbażati fuq osservazzjoni mill-qrib, imlibbsin, mhux imgeżwrin fid-drapp formalizzat, iżda f'ilbies naturali li għandhom sura u piż. Giotto ħa passi azzardati biex il-figuri jħarsu 'l ġewwa, b'darhom lejn l-osservatur, u b'hekk seta' joħloq l-illużjoni tal-ispazju. Il-figuri jokkupaw konfigurazzjonijiet ikkumpressati b'elementi naturalistiċi, spiss bl-użu ta' tekniki sfurzati tal-perspettiva sabiex jixbħu x-xeni teatrali. Din is-similarità tiżdied bl-arranġament bir-reqqa tal-figuri min-naħa ta' Giotto b'tali mod li l-osservatur donnu jkollu post partikolari u saħansitra involviment f'ħafna mix-xeni. Dan jispikka l-iktar fl-arranġament tal-figuri fiż-Żebliħ ta' Kristu u Kristu Mibki fejn l-osservatur jiġi attirat mill-kompożizzjoni biex iżeblaħ fl-ewwel pittura u jibki fit-tieni.
Ir-rappreżentazzjoni tal-wiċċ u tal-emozzjonijiet umani ta' Giotto jiddistakka xogħlu minn dak tal-kontemporanji tiegħu. Meta Ġwakkin b'dieqa kbira jerġa' lura fl-għolja, iż-żewġ rgħajja jħarsu laġenba lejn xulxin. Is-suldat li jaħtaf tarbija minn ommha twerżaq fil-Massakru tal-Innoċenti jagħmel dan b'rasu mdaħħla fi spallejh u b'ħarsa ta' mistħija fuq wiċċu. In-nies fi triqithom lejn l-Eġittu izekzku dwar Marija u Ġużeppi. Dwar ir-realiżmu ta' Giotto, il-kritiku Ingliż tas-seklu 19 jgħid, "Huwa pitter lil Madonna, lil San Ġużepp u lil Kristu, iva, bla dubju... iżda essenzjalment lil mamà, lil papà u lil tarbija".
Ġrajjiet narrattivi famużi fis-serje jinkludu l-Adorazzjoni tas-Slaten Maġi, fejn l-Istilla ta' Betlem tiddi fis-sema qisha kewkba feġġejja. Huwa maħsub li Giotto ġie ispirat mill-kewkba feġġejja ta' Halley fl-1301, u dan wassal biex is-sonda spazjali tal-1986 tissejjaħ Giotto f'ġieħ l-artist.
Xogħlijiet maturi
Giotto ħadem fuq affreski oħra f'Padova, uħud minnhom intilfu issa, bħal dawk li kienu fil- u l-Palazzo della Ragione. Bosta pitturi mit-Tramuntana tal-Italja ġew influwenzati mix-xogħol ta' Giotto f'Padova, fosthom , , u .
Mill-1306 sal-1311 Giotto kien f'Assisi, fejn pitter l-affreski fit-transett tal-Knisja t'Isfel tal-Bażilika ta' San Franġisk t'Assisi, inkluż il-Ħajja ta' Kristu, l-Allegoriji Franġiskani u l-Kappella tal-Maddalena, ispirat mill-ġrajjiet mil-Leġġenda tad-Deheb, u pitter ukoll ir-ritratt tal-Isqof , li kien ikkummissjona x-xogħol. Jissemmew diversi assistenti, fosthom . L-istil juri żviluppi mix-xogħol ta' Giotto f'Padova.
Fl-1311, Giotto reġa' lura Firenze. Dokument mill-1313 dwar l-għamara tiegħu hemmhekk juri li kien qatta' perjodu Ruma ftit qabel. Issa huwa maħsub li huwa pproduċa d-disinn għall-mużajk famuż tan-Navicella għall-bitħa tal-Bażilika l-Antika ta' San Pietru fl-1310, ikkummissjonat mill-Kardinal Giacomo jew Jacopo Stefaneschi u li issa ntilef favur il-knisja Rinaxximentali għajr għal xi frammenti u rikostruzzjoni Barokka. Skont in-nekroloġija tal-kardinal, minn tal-inqas huwa ddisinja wkoll it-Trittiku ta' Stefaneschi (għall-ħabta tal-1320), pala mpittra minn żewġ naħat għall-artal tal-Bażilika l-Antika ta' San Pietru, li issa tinsab fil-Pinacoteca tal-Vatikan. Fuq quddiem turi lil San Pietru fuq it-tron bil-qaddisin madwaru, u fuq wara turi lil Kristu fuq it-tron, imdawwar b'xeni tal-martirju ta' San Pietru u ta' San Pawl. Din hija waħda mill-ftit xogħlijiet ta' Giotto li hemm evidenza ċara ta' kummissjoni. Madankollu, l-istil ma tantx jidher li huwa ta' Giotto jew tal-assistenti tas-soltu tiegħu minn Firenze, għaldaqstant jaf kien ordna li d-disinn tiegħu jitwettaq minn studjo tax-xogħol ad hoc ta' pitturi Rumani.
Il-kardinal ikkummissjona wkoll lil Giotto biex iżejjen l-apsida tal-Bażilika ta' San Pietru b'ċiklu ta' affreski li nqerdu matul ir-rinnovazzjoni tas-seklu 16. Skont Vasari, Giotto baqa' Ruma għal sitt snin, u sussegwentement ingħata bosta kummissjonijiet fl-Italja, u fis-sede Papali ta' Avignon, iżda uħud mix-xogħlijiet issa ġew rikonoxxuti li saru minn artisti oħra.
F'Firenze, fejn dokumenti mill-1314 sal-1327 jixhdu għall-attivitajiet finanzjarji tiegħu, Giotto pitter pittura għal fuq l-artal, magħrufa bħala l-Madonna bil-Qaddisin Kollha, li issa tinsab għall-wiri fl-Uffizi, maġenb il-Madonna u t-Trinità Mqaddsa ta' Cimabue u l-Madonna ta' Rucellai ta' Duccio. Il-pittura tal-Madonna bil-Qaddisin Kollha hija l-unika pittura fuq panew ta' Giotto li ġiet aċċettata universalment mill-istudjużi, minkejja l-fatt li ma hemmx dokumentazzjoni. Ġiet impittra għall-Knisja tal-Qaddisin Kollha f'Firenze, li nbniet minn ordni reliġjuża magħrufa bħala l-Humiliati. Din hija pittura kbira (325 x 204 cm), u l-istudjużi ma jaqblux bejniethom dwar jekk saritx għall-artal prinċipali tal-knisja, fejn setgħu jarawha l-iktar il-patrijiet tal-ordni, jew jekk saritx għall-ħajt diviżorju tal-kor, fejn setgħu jarawha iktar faċilment il-fidili.
Għall-ħabta ta' dak iż-żmien huwa pitter ukoll il-Mewt tal-Madonna, li issa tinsab fil-Gemäldegalerie ta' Berlin, u l-Kurċifiss fil-Knisja tal-Qaddisin Kollha.
Kappelli ta' Peruzzi u ta' Bardi fil-Bażilika ta' Santa Croce
Skont , Giotto pitter kappelli għal erba' familji differenti ta' Firenze fil-Knisja ta' Santa Croce, iżda ma jidentifikax liema kappelli. Huwa biss permezz ta' Vasari li l-erba' kappelli jiġu identifikati: il-Kapppella ta' Bardi (il-Ħajja ta' San Franġisk), il-Kappella ta' Peruzzi (il-Ħajja ta' San Ġwann il-Battista u Ġwanni l-Evanġelista, dan tal-aħħar x'aktarx inkluż fil-polittiku tal-Madonna bil-Qaddisin li issa jinsab fil-Mużew tal-Arti ta' Raleigh, North Carolina)m il-Kappella mitlufa ta' Giugni (il-Ġrajjiet tal-Appostli) u l-Kappella ta' Tosinghi Spinelli (il-Ġrajjiet tal-Madonna). Bħal kważi f'kull ħaġa marbuta mal-karriera ta' Giotto, id-dati tat-tiżjin bl-affreski li għadhom jeżistu fil-Knisja ta' Santa Croce huma suġġett ta' dibattitu. Il-Kappella ta' Bardi, eżatt fuq il-lemin tal-kappella prinċipali tal-knisja, ġiet impittra b'affreski reali, u għal xi studjużi, is-sempliċità tal-ambjenti mpittra hija relattivament qrib dawk ta' Padova, iżda l-ambjenti iktar kumplessi tal-Kappella ta' Peruzzi jissuġġerixxu li saru f'data iktar tard.
Il-Kappella ta' Peruzzi tinsab biswit il-Kappella ta' Bardi u b'mod ġenerali ġiet impittra a secco. It-teknika, li kienet iktar veloċi iżda sservi għal inqas żmien minn affresk reali, wasslet biex il-qagħda tax-xogħol hija waħda deterjorata ħafna. L-istudjużi li jiddataw iċ-ċiklu għal qabel il-karriera ta' Giotto jqisu l-interess jiżdied fit-tkabbir arkitettoniku li tirrappreżenta bħala qrib l-iżviluppi tal-affreski ispirati mix-xogħol ta' Giotto fil-Knisja t'Isfel tal-Bażilika ta' Assisi, iżda l-affreski tal-Kappella ta' Bardi għandhom kulur ġdid iktar delikat li jindika li l-artist kien sejjer f'direzzjoni differenti, x'aktarx influwenzat mill-arti ta' Siena, għaldaqstant bilfors li saru wara.
Il-Kappella ta' Peruzzi tiġbor flimkien tliet affreski mill-ħajja ta' San Ġwann il-Battista (It-Tħabbira tat-Twelid ta' Ġwanni lil missieru Żakkarija; It-Twelid u t-Tismija ta' Ġwanni; Il-Festa ta' Erodi) fuq il-ħajt tax-xellug bi tliet xeni mill-ħajja ta' San Ġwann l-Evanġelista (Il-Viżjonijiet ta' Ġwanni fuq Efesu; It-Trobbija ta' Drusiana; It-Tlugħ is-Sema ta' Ġwanni) fuq il-ħajt tal-lemin. L-għażla tax-xeni ġiet marbuta kemm mal-patruni kif ukoll mal-Franġiskani. Minħabba l-kundizzjoni deterjorata tal-affreski, diffiċli li wieħed jiddiskuti dwar l-istil ta' Giotto fil-kappella, iżda l-affreski juru sinjali tal-interess tipiku tiegħu fin-naturaliżmu kkontrollat u l-penetrazzjoni psikoloġika. Il-Kappella ta' Peruzzi kienet rinomata speċjalment matul ir-Rinaxximent. Il-kompożizzjonijiet ta' Giotto influwenzaw l-affreski ta' fil-Kappella ta' Brancacci, u huwa magħruf ukoll li Michelangelo studjahom.
Il-Kappella ta' Bardi turi l-ħajja ta' San Franġisk, skont ikonografija simili għall-affreski fil-Knisja ta' Fuq tal-Bażilika ta' Assisi, li saret xi 20 sa 30 sena qabel. Paragun bejniethom juri li Giotto ta iktar attenzjoni għall-espressjoni fil-figuri umani u għall-forom arkitettoniċi iktar sempliċi u integrati aħjar. Giotto jirrappreżnta seba' xeni biss mill-ħajja tal-qaddis, u n-narrattiva hija rranġata b'mod kemxejn mhux tas-soltu. Il-ġrajja tibda man-naħa ta' fuq tal-ħajt tax-xellug b'San Franġisk Jiċħad lil Missieru. Imbagħad tkompli tul il-kappella san-naħa ta' fuq tal-ħajt tal-lemin bl-Approvazzjoni tal-Ordni Franġiskana, tkompli 'l isfel mal-ħajt tal-lemin għall-Prova tan-Nar, tul il-kappella mill-ġdid sal-ħajt tax-xellug għall-Apparizzjoni f'Arles, 'l isfel mal-ħajt tax-xellug għall-Mewt ta' San Franġisk, u tul il-kappella għal darb'oħra għall-Viżjonijiet postumi ta' Fra Agostino u l-Isqof ta' Assisi. Il-Pjagi ta' San Franġisk, li kronoloġikament suppost tinsab bejn l-Apparizzjoni f'Arles u l-Mewt, minflok tinsab 'il barra mill-kappella, fuq l-arkata tad-daħla. L-arranġament iħeġġeġ lill-osservaturi jikkollegaw ix-xeni flimkien: sabiex jiġbru l-affreski f'pari tul l-ispazju tal-kappella jew jikkollegaw l-affreski tlieta tlieta ma' kull ħajt. Il-kollegamenti bejniethom jissuġġerixxu rabtiet simboliċi bejn l-avvenimenti differenti fil-ħajja ta' San Franġisk.
Xogħlijiet ta' wara u mewt
Fl-1328 tlestiet il-pittura prinċipali ta' fuq l-artal tal-Kappella ta' Baroncelli, fil-Knisja ta' Santa Croce, Firenze. Qabel kienet attribwita lil Giotto, iżda issa huwa maħsuba li fil-biċċa l-kbira kienet frott ix-xogħol ta' assisteni tiegħu, inkluż , li iktar 'il quddiem pitter l-affreski tal-kappella. Is-sena ta' wara, Giotto ġie msejjaħ mir-Re lejn Napli fejn baqa' ma' grupp ta' studenti sal-1333. Ftit mix-xogħlijiet ta' Giotto f'Napli baqgħu jeżistu: framment ta' affresk ta' Kristu Mibki fil-Knisja ta' Santa Kjara u l-Irġiel Illustri mpittra fuq it-twieqi tal-Kappella ta' Santa Barbara ta' Castel Nuovo, li normalment jiġu attribwiti lill-istudenti tiegħu. Fl-1332, ir-Re Robert għamlu "l-ewwel pittur tal-qorti" tiegħu, b'pensjoni fis-sena. F'dan iż-żmien ukoll, skont Vasari, Giotto kkompona serje dwar il-Bibbja; xeni mill-Ktieb tar-Rivelazzjonijiet kienu bbażati fuq ideat ta' Dante.
Wara Napli, Giotto baqa' għal xi żmien f'Bologna, fejn pitter Polittiku għall-Knisja ta' Santa Marija tal-Anġli, u skont xi sorsi, tiżjin mitluf għall-Kappella fil-Kastell tal-Kardinal Legate. Fl-1334, Giotto nħatar bħala l-arkitett ewlieni tal-Katidral ta' Firenze. Huwa ddisinja t-torri tal-kampnar, magħruf bħala l-Kampnar ta' Giotto, li beda jinbena fit-18 ta' Lulju 1334. Wara l-mewt ta' Giotto tliet snin wara, u finalment ħadu f'idejhom il-kostruzzjoni tat-torri, li tlesta fl-1359 u mhux kompletament skont id-disinn ta' Giotto. Qabel l-1337, Giotto kien f'Milan ma' , iżda ma hemm l-ebda traċċa ta' xogħlijiet tiegħu fil-belt. L-aħħar xogħol magħruf tiegħu sar bl-għajnuna tal-assistenti tiegħu: it-tiżjin tal-Kappella tal-Podestà fil-Bargello, Firenze.
Giotto jissemma fil-kitbiet ta' bosta awturi kontemporanji, inkluż Boccaccio, Dante u . Sacchetti rrakkonta l-inċident x'aktarx fittizju fejn persuna ċivili kkummissjonat lil Giotto biex ipitter tarka bl-arma tiegħu; Giotto minflok pitter tarka "armata sa snienha", kompluta b'xabla, b'lanza, b'sejf u bl-armatura. Huwa qal lir-raġel: "Imraħ ftit fid-dinja, qabel ma titkellem dwar l-armi bħallikieku kont id-Duka tal-Bavarja", u bħala rispons ġie mħarrek. Giotto appella t-taħrika u rebaħ żewġ fjorini. Fil-Kummiedja Divina, Dante rrikonoxxa l-kobor tal-kontemporanju tiegħu bil-kliem ta' pittur fil-Purgatorju (XI, 94-96): "Cimabue kien jemmen li l-qasam tal-pittura kien tiegħu, iżda issa Giotto ħadlu postu, tant li Cimabue ma tantx baqa' jissemma". Giotto miet f'Jannar 1337.
Dfin u legat
Skont Vasari, Giotto ndifen fil-Katidral ta' Firenze, fuq in-naħa tax-xellug tad-daħla u f'post immarkat bi plakka tal-irħam abjad. Skont sorsi oħra, huwa ndifen fil-Knisja ta' Santa Reparata. Ir-rapporti apparentement kontradittorji jistgħu jiġu spjegati mill-fatt li l-fdalijiet ta' Santa Reparata jinsabu eżatt taħt il-Katidral u l-knisja baqgħet tintuża matul il-kostruzzjoni tal-katidral fil-bidu tas-seklu 14.
Matul l-iskavi fis-snin 70 tas-seklu 20, ġie skopert l-għadam taħt il-pavimentar ta' Santa Reparata f'punt qrib il-post mogħti minn Vasari iżda li ma kien immarkat bl-ebda mod. L-eżamijiet forensiċi tal-għadam imwettqa mill-antropologu u tim ta' esperti fis-sena 2000 ħarġu fid-dieher xi evidenza li kienet tidher li tikkonferma li kien l-għadam ta' pittur (b'mod partikolari l-firxa ta' kimiki, inkluż l-arseniku u ċ-ċomb, it-tnejn li huma komuni fiż-żebgħa, li l-għadam kien assorba). L-għadam kien dak ta' raġel qasir ħafna, ftit iktar minn erba' piedi, li jaf kien ibati minn forma ta' naniżmu konġenitu. Dan kien jappoġġa tradizzjoni fil-Knisja ta' Santa Croce li nanu li jidher f'wieħed mill-affreski huwa awtoritratt ta' Giotto. Min-naħa l-oħra, raġel liebes kappell abjad li jidher fl-Aħħar Ġudizzju f'Padova jingħad ukoll li huwa ritratt ta' Giotto. Id-dehra ta' dan ir-raġel ma taqbilx mad-dehra fil-Knisja ta' Santa Croce, anke bħala statura.
Ir-rikostruzzjoni forensika tal-iskeletru ta' Santa Reperata wriet raġel qasir b'ras kbira ħafna, imnieħer kbir mgħawweġ u għajn waħda iktar prominenti mill-oħra. L-għada tal-għonq kien jindika li r-raġel kien iqatta' ħafna żmien b'rasu 'l fuq. Is-snien ta' quddiem kienu mikulin b'mod konsistenti maż-żamma frekwenti ta' pinzell bejn is-snien. Ir-raġel kellu madwar 70 sena meta miet. Filwaqt li r-riċerkaturi Taljani kienu konvinti li l-katavru kien ta' Giotto u li reġa' ndifen bħala ġieħ qrib il-qabar ta' , oħrajn kienu ferm xettiċi. , professur tal-istorja tal-arti fl-Università ta' Pittsburgh, li kien preżenti fl-iskavi oriġinali fl-1970, isostni li x'aktarx dak huwa "l-għada ta' xi biċċier oħxon".
Referenzi
- ^ Wolf, Norbert (2006). Giotto di Bondone, 1267–1337: The Renewal of Painting. Hong Kong: Taschen. p. 92. ISBN 978-3822851609.
- ^ "Giotto | Biography, Paintings, Arena Chapel, Lamentation, & Facts | Britannica". www.britannica.com (bl-Ingliż). 2023-08-11. Miġbur 2023-08-16.
- ^ Hodge, Susie (2016). Art in Detail: 100 Masterpieces. New York: Thames & Hudson. p. 10. ISBN 978-0-500-23954-4.
- ^ Bartlett, Kenneth R. (1992). The Civilization of the Italian Renaissance. Toronto: D.C. Heath and Company. ISBN 0-669-20900-7 (Paperback). p. 37.
- ^ Giorgio Vasari, Lives of the Artists, trans. George Bull, Penguin Classics (1965), pp. 15–36.
- ^ Hartt, Frederick (1989). Art: a history of painting, sculpture, architecture. Harry N. Abrams. pp. 503-506.
- ^ Michael Viktor Schwarz and Pia Theis, "Giotto's Father: Old Stories and New Documents", Burlington Magazine, 141 (1999), 676–677.
- ^ Giottus Pictor. Band 1: Giottos Leben, Vjenna, 2004.
- ^ "Giotto's Fly and the Birth of the Renaissance | The Cultural Me". thecultural.me (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-16.
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Giotto, X'inhi Giotto? Xi tfisser Giotto?
Giotto di Bondone pronunzja bit Taljan ˈdʒɔtto di bonˈdoːne twieled għall ħabta tal 1267 miet fit 8 ta Jannar 1337 jew fil qosor Giotto u Latinizzat bħala Giottus kien pittur u arkitett Taljan minn Firenze matul il Medju Evu Aħħari Huwa ħadem matul il perjodu Gotiku u l Proto Rinaxximent Kontemporanju ta Giotto il bankier u l kronista kiteb li Giotto kien l izjed mastru sovran tal pittura fi zmienu li pinġa l figuri kollha tiegħu u l pozi tagħhom skont in natura b talent u eċċellenza rikonoxxuti pubblikament Giorgio Vasari ddeskriva lil Giotto bħala li tbiegħed b mod deċiziv mill istil Bizantin prevalenti u beda l arti l kbira tal pittura kif nafuha llum il ġurnata filwaqt li introduċa t teknika tat tpinġija bir reqqa mill ħajja li kienet ġiet traskurata għal iktar minn mitejn sena Giottopittur tal familji nobbliĦajjaTwelid 1267 1276 1266NazzjonalitaMewt Firenze 8 Jannar 1337FamiljaMissierEdukazzjoniLingwi TaljanGħalliemaStudenti uri en en en en en en en mul mul en en en en en OkkupazzjoniOkkupazzjoni arkitettPost tax xogħol Firenze Assisi Ruma Napli BolonjaXogħlijiet importanti en en en Moviment GotikuMoviment artistiku Il kapulavur ta Giotto huwa t tizjin tal Kappella tal familja Scrovegni f magħrufa wkoll bħala l Kappella tal Arena li tlestiet għall ħabta tal 1305 Iċ ċiklu ta affreski jirrakkonta l Ħajja tal Madonna u l Ħajja ta Ġesu Din titqies bħala waħda mill izjed kapulavuri supremi tar Rinaxximent Bikri Il fatt li Giotto pitter il Kappella tal Arena u li ntgħazel mill Komun ta Firenze fl 1334 biex jiddisinja l kampnar il ġdid tal huma fost il ftit ċertezzi dwar il ħajja tiegħu Kwazi kull aspett ieħor ta ħajtu huwa suġġett ta kontroversji id data tat twelid tiegħu il post tat twelid tiegħu id dehra tiegħu l apprendistat tiegħu l ordni li biha ħoloq ix xogħlijiet tiegħu jekk pittirx l affreski famuzi fil Bazilika Superjuri ta San Franġisk t Assisi u l post fejn ġie midfun Ħajja bikrija u karrieraSkont it tradizzjoni Giotto twieled f dar rurali x aktarx f Colle di Romagnano jew Romignano Mill 1850 dar rurali qrib Colle Vespignano għandha plakka li ssostni li kienet il post tat twelid tiegħu u dan jiġi rreklamat kummerċjalment Madankollu riċerka reċenti pprezentat evidenza dokumentarja li Giotto twieled f Firenze u kien iben ħaddied Isem missieru kien Bondone Il biċċa l kbira tal awturi jaċċettaw li Giotto kien ismu ta vera izda jaf kien abbrevjazzjoni ta Ambrogio Ambrogiotto jew ta Angelo Angelotto Fil Ħajjiet tal Izjed Pitturi Skulturi u Arkitetti Eċċellenti Vasari jiddikjara li Giotto kien ragħaj meta kien zgħir u kien maħbub minn kull min kien jafu Il pittur kbir minn Firenze skopra lil Giotto jpinġi lin nagħaġ tiegħu fuq blata Tant kien jidhru reali li Cimabue mar fuq Giotto u staqsieh biex jieħdu miegħu bħala apprendist Cimabue kien wieħed minn zewġ pitturi tassew rinomati tat Toskana l ieħor kien li kien jaħdem l iktar fi Siena Vasari jirrakkonta għadd ta ġrajjiet simili dwar il ħiliet ta Giotto bħala artist zagħzugħ Huwa jirrakkonta dwar darba meta Cimabue kien assent mill istudjo tax xogħol tiegħu u Giotto pitter dubbiena tassew reali f pittura ta Cimabue Meta Cimabue ġie lura huwa pprova kemm il darba jħassar id dubbiena mill pittura Bosta studjuzi mhumiex ċerti rigward it taħriġ ta Giotto u jqisu li r rakkont ta Vasari li Giotto kien student ta Cimabue bħala leġġenda dawn jikkwotaw sorsi iktar bikrin li jissuġġerixxu li Giotto ma kienx student ta Cimabue Il ġrajja dwar id dubbiena wkoll hija suspettuza peress li tixbaħ anedottu ta dwar Zeuxis ipitter l għeneb b mod tant reali li l għasafar ippruvaw inaqqruhom Vasari jirrakkonta wkoll li meta bagħat messaġġier għand Giotto biex jistaqsih jibgħatlu tpinġija biex juri l ħiliet tiegħu Giotto pinġa ċirku aħmar tant perfett li kien qisu mpinġi bl uzu ta par kumpassi u qal lill messaġġier jibgħat it tpinġija lill Papa Il messaġġier telaq skantat bil ħsieb li kien qed jiġi rridikolizzat Il messaġġier ta tpinġijiet ta artisti oħra lill Papa flimkien ma dik ta Giotto Meta l messaġġier irrakkonta dwar kif Giotto kien għamel iċ ċirku mingħajr ma ċaqlaq dirgħajh u mingħajr ma uza kumpassi il Papa u ta madwaru baqgħu mistagħġbin kemm il ħila ta Giotto kienet bil bosta ikbar minn tal kontemporanji kollha tiegħu Wieħed mill affreski tal Leġġenda ta San Franġisk f Assisi għalkemm m hemmx qbil fuq min hu l awtur Għall ħabta tal 1290 Giotto zzewweġ lil magħrufa bħala Ciuta bint ta Firenze Iz zwieġ ipproduċa erbat ibniet u erba subien wieħed minnhom Francesco sar pittur Giotto ħadem Ruma fl 1297 1300 izda ftit traċċi tal prezenza tiegħu hemmhekk għadhom jezistu llum Sal 1301 Giotto kien is sid ta dar f Firenze u meta ma kienx qed jivvjaġġa huwa seta jerġa lura hemmhekk u jgħix fil kumdita mal familja tiegħu Sal bidu tas seklu 14 ingħata diversi kummissjonijiet f Firenze L Arċibazilika ta San Ġwann Lateran fiha parti zgħira ta ċiklu ta affreski impittra għall Ġublew tal 1300 imsejjaħ minn Huwa ddisinja wkoll in Navicella muzajk li zejjen il faċċata tal Bazilika l Antika ta San Pietru F dan il perjodu Giotto pitter ukoll il Polittiku ta Badia li issa jinsab fl Uffizi Firenze Cimabue mar Assisi biex ipitter diversi affreski kbar fil Bazilika l ġdida ta San Franġisk t Assisi u dan huwa possibbli izda mhux ċert li Giotto kien mar miegħu L attribuzzjoni taċ ċiklu ta affreski tal Ħajja ta San Franġisk fil Knisja ta Fuq tal Bazilika ta Assisi hija waħda mill iktar attribuzzjonijiet dubitati fl istorja tal arti Id dokumenti tal Patrijiet Franġiskani dwar il kummissjonijiet artistiċi matul dan il perjodu nqerdu mit truppi ta Napuljun li uza l Knisja ta Fuq tal Bazilika bħala stalla għaz zwiemel għaldaqstant l istudjuzi għadhom jiddibattu dwar din l attribuzzjoni lil Giotto Fin nuqqas ta evidenza li tgħid il kontra kien konvenjenti li kull affresk fil Knisja ta Fuq mhux magħmul ċertament minn Cimabue jiġi attribwit lil Giotto li kien magħruf iktar inkluz dawk l affreski li issa ġew attribwiti lill Mastru ta Izakk Fis snin 60 tas seklu 20 l esperti tal arti u ezaminaw l affreski kollha ta Assisi u sabu li ftit miz zebgħa kien fiha ċomb abjad uzat ukoll fil Kurċifissjoni ddeterjorata ferm ta Cimabue għall ħabta tal 1283 L ebda xogħol magħruf ta Giotto ma fih din iz zebgħa Madankollu il pittura f panew ta Giotto tal Pjagi ta San Franġisk għall ħabta tal 1297 tinkludi motiv tal qaddis izomm knisja li qed iċċedi li qabel kien inkluz fl affreski ta Assisi Ritratt ta Giotto wara mewtu li sar bejn l 1490 u l 1550 Għadd kbir tal pitturi fuq panewijiet attribwiti lil Giotto minn Vasari fost oħrajn huma dibattuti b mod wiesa daqs l attribuzzjoni tal affreski ta Assisi Skont Vasari l izjed xogħlijiet bikrin ta Giotto kienu għad Dumnikani f Santa Maria Novella Dawn jinkludu affresk tat Tħabbira u Kurċifiss sospiz enormi għoli madwar 5 metri 16 il pied Ġie datat għall ħabta tal 1290 u huwa maħsub li huwa tal istess zmien tal affreski ta Assisi Xogħlijiet iktar bikrin attribwiti lil Giotto huma l Madonna bil Bambin ta San Giorgio alla Costa li issa tinsab fil Muzew Djoċesan ta Santo Stefano al Ponte Firenze u l panew iffirmat tal Pjagi ta San Franġisk li issa jinsab fil Il Kurċifissjoni ta Rimini Sors bijografiku bikri Riccobaldo ta Ferrara isemmi li Giotto pitter f Assisi izda ma jispeċifikax iċ Ċiklu ta San Franġisk X tip ta arti Giotto għamel joħroġ fid dieher mix xogħlijiet li wettaq fil knejjes Franġiskani f Assisi f Rimini f Padova Minn mindu l idea tressqet mill istoriku tal arti Ġermaniz fl 1912 bosta studjuzi esprimew dubji li Giotto kien l awtur tal affreski tal Knisja ta Fuq tal Bazilika ta Assisi Mingħajr dokumentazzjoni l argumenti dwar l attribuzzjoni ddependew fuq l għarfien akkumulat xjenza li magħrufa għal kemm mhix affidabbli izda minn ezamijiet u tqabbil tekniki tal proċessi tat tpittir f Assisi u f Padua li saru fl 2002 instabet evidenza b saħħitha li Giotto ma pittirx iċ Ċiklu ta San Franġisk Hemm bosta differenzi bejn dak iċ ċiklu u l affreski tal Kappella tal Arena u għaldaqstant diffiċli li wieħed ikun ċert dwar l izvilupp stilistiku ta artist individwali Issa huwa ġeneralment aċċettat li fl affreski ta San Franġisk ta Assisi kien hemm erba pari idejn differenti involuti u li kienu minn Ruma Jekk dan huwa l kaz ħafna min naturalizmu fl affreski ta Giotto f Padova lil dawn il pitturi mhux magħrufa Il fama ta Giotto bħala pittur infirxet Huwa ġie msejjaħ biex jaħdem f Padova kif ukoll f Rimini fejn għad hemm Kurċifiss biss li ġie mpitter qabel l 1309 u li huwa kkonservat fil Knisja ta San Franġisk Dan influwenza l istabbiliment sod tal iskola ta Rimini ta u Skont id dokumenti tal 1301 u tal 1304 Giotto sa dan iz zmien kien is sid ta proprjetajiet kbar f Firenze u x aktarx li kien diġa qed imexxi studjo tax xogħol kbir u jingħata kummissjonijiet mill Italja kollha Kappella ta ScrovegniIl Bewsa ta Ġuda Għall ħabta tal 1305 Giotto wettaq l izjed xogħol influwenti tiegħu l affreski interni tal Kappella ta Scrovegni f Padova li fl 2021 ġiet iddikjarata bħala Sit ta Wirt Dinji tal UNESCO flimkien ma ċikli ta affreski oħra tas seklu 14 f binjiet differenti madwar iċ ċentru tal belt kkummissjona l kappella biex tintuza għall qima mill familja għad dfin tal familja u bħala sfond għal reċta misterjuza li kienet issir kull sena It tema tat tizjin hija s Salvazzjoni u hemm enfasi fuq il Madonna peress li l kappella hija ddedikata lit Tħabbira u lill Madonna tal Karita Kif kien komuni fit tizjin tal knejjes tal Italja Medjevali il ħajt tal Punent huwa ddominat minn Jum il Ġudizzju Fuq kull naħa tal presbiterju hemm pitturi komplementari tal u l Madonna li juru t Tħabbira Ix xena hija inkorporata fiċ ċikli tal Ħajja tal Madonna u tal Ħajja ta Kristu L ispirazzjoni ta Giotto għaċ ċiklu tal Ħajja tal Madonna x aktarx li ġiet mil Leġġenda tad Deheb ta u l Ħajja ta Kristu ġiet ispirata mill Meditazzjonijiet dwar il Ħajja ta Kristu kif ukoll mill Bibbja Madankollu l affreski huma iktar minn sempliċi illustrazzjonijiet ta testi familjari u l istudjuzi sabu diversi sorsi għall interpretazzjonijiet ta Giotto tal ġrajjiet sagri Vasari abbazi ta deskrizzjoni minn Giovanni Boccaccio ħabib ta Giotto jgħid dwaru li ma kien hemm l ebda raġel izjed ikrah minnu fil belt ta Firenze u jindika li uliedu wkoll kellhom dehra sempliċi Hemm ġrajja li tgħid li Dante zar lil Giotto meta kien qed ipitter il Kappella ta Scrovegni u meta lemaħ lit tfal tal artist staqsa kif raġel li pitter tant pitturi sbieħ seta jkollu tfal b dehra daqstant sempliċi Giotto li skont Vasari dejjem kellu moħħu jilħaqlu wieġeb il pitturi nagħmilhom binhar u uliedi nagħmilhom billejl Sekwenza Iċ ċiklu ta affreski huwa maqsum f 37 xena irranġati madwar il ħitan laterali f tliet saffi l ewwel bir reġistru ta fuq bil ġrajja ta San Ġwakkin u Sant Anna il ġenituri tal Madonna u mbagħad dwar il ħajja bikrija tagħha Il ħajja ta Ġesu tokkupa zewġ reġistri Is saff ta fuq nett fin Nofsinhar jittratta l ħajja tal ġenituri ta Marija is saff ta fuq nett tat Tramuntana jittratta l ħajja bikrija tagħha u s saff kollu tan nofs jittratta l ħajja bikrija u l mirakli ta Ġesu Is saff t isfel fuq iz zewġ naħat jittratta l Passjoni ta Kristu L iktar li jidher huwa l profil ta Ġesu u għajnejh iħarsu kontinwament lejn il lemin x aktarx biex jiggwidaw il vizitaturi x direzzjoni jridu jħarsu biex ikomplu jsegwu l episodji Il Bewsa ta Ġuda qrib l aħħar tas sekwenza tindika l għeluq ta din il purċissjoni mix xellug għal lemin Taħt ix xeni narrattivi bil kulur Giotto pitter ukoll allegoriji tas seba Virtujiet u l kontropartijiet monokromatiċi tagħhom bil griz grisaille L affreski bil grisaille ġew impittra biex jidhru qishom statwi tal irħam li jippersonifikaw il Virtujiet u l Vizzji L allegoriji ċentrali tal Ġustizzja u tal Inġustizzja jopponu zewġ tipi speċifiċi ta governanza il paċi li twassal għal festa ta mħabba u t tirannija li twaasal għal stupru tal gwerra Bejn ix xeni narrattivi hemm pitturi kwadrifolji ta xeni tat Testment il Qadim bħal Ġona u l Baliena li allegorikament jikkorrispondu u x aktarx ibassru l ħajja ta Kristu Il biċċa l kbira tal blu fl affreski tgħarraq biz zmien L ispiza tal lewn blu ultramarin li ntuza kienet teħtieġ li jiġi mpitter fuq l affresk diġa niexef a secco sabiex jiġi ppreservat fi stat brillanti Għal din ir raġuni ddizintegra iktar malajr mill kuluri l oħra li ġew impittra fuq ġibs imxarrab u saru ħaġa waħda mal ħajt Ezempju ta tmermir jidher ċar fuq il mantell tal Madonna fl affresk tan Nativita Stil L istil ta Giotto kien ibbazat fuq l iskultura solida u klassika ta Għad differenza tal figuri ta Cimabue u ta Duccio il figuri ta Giotto mhumiex stilizzati jew imtawwlin u ma jsegwux il mudelli Bizantini Huma solidi tridimensjonali għandhom uċuħ u ġesti bbazati fuq osservazzjoni mill qrib imlibbsin mhux imgezwrin fid drapp formalizzat izda f ilbies naturali li għandhom sura u piz Giotto ħa passi azzardati biex il figuri jħarsu l ġewwa b darhom lejn l osservatur u b hekk seta joħloq l illuzjoni tal ispazju Il figuri jokkupaw konfigurazzjonijiet ikkumpressati b elementi naturalistiċi spiss bl uzu ta tekniki sfurzati tal perspettiva sabiex jixbħu x xeni teatrali Din is similarita tizdied bl arranġament bir reqqa tal figuri min naħa ta Giotto b tali mod li l osservatur donnu jkollu post partikolari u saħansitra involviment f ħafna mix xeni Dan jispikka l iktar fl arranġament tal figuri fiz Zebliħ ta Kristu u Kristu Mibki fejn l osservatur jiġi attirat mill kompozizzjoni biex izeblaħ fl ewwel pittura u jibki fit tieni Kristu Mibki Ir rapprezentazzjoni tal wiċċ u tal emozzjonijiet umani ta Giotto jiddistakka xogħlu minn dak tal kontemporanji tiegħu Meta Ġwakkin b dieqa kbira jerġa lura fl għolja iz zewġ rgħajja jħarsu laġenba lejn xulxin Is suldat li jaħtaf tarbija minn ommha twerzaq fil Massakru tal Innoċenti jagħmel dan b rasu mdaħħla fi spallejh u b ħarsa ta mistħija fuq wiċċu In nies fi triqithom lejn l Eġittu izekzku dwar Marija u Ġuzeppi Dwar ir realizmu ta Giotto il kritiku Ingliz tas seklu 19 jgħid Huwa pitter lil Madonna lil San Ġuzepp u lil Kristu iva bla dubju izda essenzjalment lil mama lil papa u lil tarbija Ġrajjiet narrattivi famuzi fis serje jinkludu l Adorazzjoni tas Slaten Maġi fejn l Istilla ta Betlem tiddi fis sema qisha kewkba feġġejja Huwa maħsub li Giotto ġie ispirat mill kewkba feġġejja ta Halley fl 1301 u dan wassal biex is sonda spazjali tal 1986 tissejjaħ Giotto f ġieħ l artist Xogħlijiet maturiDettalji ta figuri mit Trobbija ta Drusiana fil Kappella ta Peruzzi Giotto ħadem fuq affreski oħra f Padova uħud minnhom intilfu issa bħal dawk li kienu fil u l Palazzo della Ragione Bosta pitturi mit Tramuntana tal Italja ġew influwenzati mix xogħol ta Giotto f Padova fosthom u Mill 1306 sal 1311 Giotto kien f Assisi fejn pitter l affreski fit transett tal Knisja t Isfel tal Bazilika ta San Franġisk t Assisi inkluz il Ħajja ta Kristu l Allegoriji Franġiskani u l Kappella tal Maddalena ispirat mill ġrajjiet mil Leġġenda tad Deheb u pitter ukoll ir ritratt tal Isqof li kien ikkummissjona x xogħol Jissemmew diversi assistenti fosthom L istil juri zviluppi mix xogħol ta Giotto f Padova Fl 1311 Giotto reġa lura Firenze Dokument mill 1313 dwar l għamara tiegħu hemmhekk juri li kien qatta perjodu Ruma ftit qabel Issa huwa maħsub li huwa pproduċa d disinn għall muzajk famuz tan Navicella għall bitħa tal Bazilika l Antika ta San Pietru fl 1310 ikkummissjonat mill Kardinal Giacomo jew Jacopo Stefaneschi u li issa ntilef favur il knisja Rinaxximentali għajr għal xi frammenti u rikostruzzjoni Barokka Skont in nekroloġija tal kardinal minn tal inqas huwa ddisinja wkoll it Trittiku ta Stefaneschi għall ħabta tal 1320 pala mpittra minn zewġ naħat għall artal tal Bazilika l Antika ta San Pietru li issa tinsab fil Pinacoteca tal Vatikan Fuq quddiem turi lil San Pietru fuq it tron bil qaddisin madwaru u fuq wara turi lil Kristu fuq it tron imdawwar b xeni tal martirju ta San Pietru u ta San Pawl Din hija waħda mill ftit xogħlijiet ta Giotto li hemm evidenza ċara ta kummissjoni Madankollu l istil ma tantx jidher li huwa ta Giotto jew tal assistenti tas soltu tiegħu minn Firenze għaldaqstant jaf kien ordna li d disinn tiegħu jitwettaq minn studjo tax xogħol ad hoc ta pitturi Rumani Il kardinal ikkummissjona wkoll lil Giotto biex izejjen l apsida tal Bazilika ta San Pietru b ċiklu ta affreski li nqerdu matul ir rinnovazzjoni tas seklu 16 Skont Vasari Giotto baqa Ruma għal sitt snin u sussegwentement ingħata bosta kummissjonijiet fl Italja u fis sede Papali ta Avignon izda uħud mix xogħlijiet issa ġew rikonoxxuti li saru minn artisti oħra F Firenze fejn dokumenti mill 1314 sal 1327 jixhdu għall attivitajiet finanzjarji tiegħu Giotto pitter pittura għal fuq l artal magħrufa bħala l Madonna bil Qaddisin Kollha li issa tinsab għall wiri fl Uffizi maġenb il Madonna u t Trinita Mqaddsa ta Cimabue u l Madonna ta Rucellai ta Duccio Il pittura tal Madonna bil Qaddisin Kollha hija l unika pittura fuq panew ta Giotto li ġiet aċċettata universalment mill istudjuzi minkejja l fatt li ma hemmx dokumentazzjoni Ġiet impittra għall Knisja tal Qaddisin Kollha f Firenze li nbniet minn ordni reliġjuza magħrufa bħala l Humiliati Din hija pittura kbira 325 x 204 cm u l istudjuzi ma jaqblux bejniethom dwar jekk saritx għall artal prinċipali tal knisja fejn setgħu jarawha l iktar il patrijiet tal ordni jew jekk saritx għall ħajt divizorju tal kor fejn setgħu jarawha iktar faċilment il fidili Għall ħabta ta dak iz zmien huwa pitter ukoll il Mewt tal Madonna li issa tinsab fil Gemaldegalerie ta Berlin u l Kurċifiss fil Knisja tal Qaddisin Kollha Kappelli ta Peruzzi u ta Bardi fil Bazilika ta Santa Croce Il Madonna bil Qaddisin Kollha għall ħabta tal 1310 Tempera fuq l injam 325 b 204 ċentimetri 128 bi 80 pulzier l Firenze Skont Giotto pitter kappelli għal erba familji differenti ta Firenze fil Knisja ta Santa Croce izda ma jidentifikax liema kappelli Huwa biss permezz ta Vasari li l erba kappelli jiġu identifikati il Kapppella ta Bardi il Ħajja ta San Franġisk il Kappella ta Peruzzi il Ħajja ta San Ġwann il Battista u Ġwanni l Evanġelista dan tal aħħar x aktarx inkluz fil polittiku tal Madonna bil Qaddisin li issa jinsab fil Muzew tal Arti ta Raleigh North Carolina m il Kappella mitlufa ta Giugni il Ġrajjiet tal Appostli u l Kappella ta Tosinghi Spinelli il Ġrajjiet tal Madonna Bħal kwazi f kull ħaġa marbuta mal karriera ta Giotto id dati tat tizjin bl affreski li għadhom jezistu fil Knisja ta Santa Croce huma suġġett ta dibattitu Il Kappella ta Bardi ezatt fuq il lemin tal kappella prinċipali tal knisja ġiet impittra b affreski reali u għal xi studjuzi is sempliċita tal ambjenti mpittra hija relattivament qrib dawk ta Padova izda l ambjenti iktar kumplessi tal Kappella ta Peruzzi jissuġġerixxu li saru f data iktar tard Il Kappella ta Peruzzi tinsab biswit il Kappella ta Bardi u b mod ġenerali ġiet impittra a secco It teknika li kienet iktar veloċi izda sservi għal inqas zmien minn affresk reali wasslet biex il qagħda tax xogħol hija waħda deterjorata ħafna L istudjuzi li jiddataw iċ ċiklu għal qabel il karriera ta Giotto jqisu l interess jizdied fit tkabbir arkitettoniku li tirrapprezenta bħala qrib l izviluppi tal affreski ispirati mix xogħol ta Giotto fil Knisja t Isfel tal Bazilika ta Assisi izda l affreski tal Kappella ta Bardi għandhom kulur ġdid iktar delikat li jindika li l artist kien sejjer f direzzjoni differenti x aktarx influwenzat mill arti ta Siena għaldaqstant bilfors li saru wara In Nativita fil Knisja t Isfel tal Bazilika ta Assisi Il Kappella ta Peruzzi tiġbor flimkien tliet affreski mill ħajja ta San Ġwann il Battista It Tħabbira tat Twelid ta Ġwanni lil missieru Zakkarija It Twelid u t Tismija ta Ġwanni Il Festa ta Erodi fuq il ħajt tax xellug bi tliet xeni mill ħajja ta San Ġwann l Evanġelista Il Vizjonijiet ta Ġwanni fuq Efesu It Trobbija ta Drusiana It Tlugħ is Sema ta Ġwanni fuq il ħajt tal lemin L għazla tax xeni ġiet marbuta kemm mal patruni kif ukoll mal Franġiskani Minħabba l kundizzjoni deterjorata tal affreski diffiċli li wieħed jiddiskuti dwar l istil ta Giotto fil kappella izda l affreski juru sinjali tal interess tipiku tiegħu fin naturalizmu kkontrollat u l penetrazzjoni psikoloġika Il Kappella ta Peruzzi kienet rinomata speċjalment matul ir Rinaxximent Il kompozizzjonijiet ta Giotto influwenzaw l affreski ta fil Kappella ta Brancacci u huwa magħruf ukoll li Michelangelo studjahom Giotto il Pala ta Peruzzi għall ħabta tal 1322 il Muzew tal Arti ta North Carolina l Istati Uniti Il Kappella ta Bardi turi l ħajja ta San Franġisk skont ikonografija simili għall affreski fil Knisja ta Fuq tal Bazilika ta Assisi li saret xi 20 sa 30 sena qabel Paragun bejniethom juri li Giotto ta iktar attenzjoni għall espressjoni fil figuri umani u għall forom arkitettoniċi iktar sempliċi u integrati aħjar Giotto jirrappreznta seba xeni biss mill ħajja tal qaddis u n narrattiva hija rranġata b mod kemxejn mhux tas soltu Il ġrajja tibda man naħa ta fuq tal ħajt tax xellug b San Franġisk Jiċħad lil Missieru Imbagħad tkompli tul il kappella san naħa ta fuq tal ħajt tal lemin bl Approvazzjoni tal Ordni Franġiskana tkompli l isfel mal ħajt tal lemin għall Prova tan Nar tul il kappella mill ġdid sal ħajt tax xellug għall Apparizzjoni f Arles l isfel mal ħajt tax xellug għall Mewt ta San Franġisk u tul il kappella għal darb oħra għall Vizjonijiet postumi ta Fra Agostino u l Isqof ta Assisi Il Pjagi ta San Franġisk li kronoloġikament suppost tinsab bejn l Apparizzjoni f Arles u l Mewt minflok tinsab il barra mill kappella fuq l arkata tad daħla L arranġament iħeġġeġ lill osservaturi jikkollegaw ix xeni flimkien sabiex jiġbru l affreski f pari tul l ispazju tal kappella jew jikkollegaw l affreski tlieta tlieta ma kull ħajt Il kollegamenti bejniethom jissuġġerixxu rabtiet simboliċi bejn l avvenimenti differenti fil ħajja ta San Franġisk Xogħlijiet ta wara u mewtIl Kampnar ta Giotto faċċata tal Katidral ta Firenze Fl 1328 tlestiet il pittura prinċipali ta fuq l artal tal Kappella ta Baroncelli fil Knisja ta Santa Croce Firenze Qabel kienet attribwita lil Giotto izda issa huwa maħsuba li fil biċċa l kbira kienet frott ix xogħol ta assisteni tiegħu inkluz li iktar il quddiem pitter l affreski tal kappella Is sena ta wara Giotto ġie msejjaħ mir Re lejn Napli fejn baqa ma grupp ta studenti sal 1333 Ftit mix xogħlijiet ta Giotto f Napli baqgħu jezistu framment ta affresk ta Kristu Mibki fil Knisja ta Santa Kjara u l Irġiel Illustri mpittra fuq it twieqi tal Kappella ta Santa Barbara ta Castel Nuovo li normalment jiġu attribwiti lill istudenti tiegħu Fl 1332 ir Re Robert għamlu l ewwel pittur tal qorti tiegħu b pensjoni fis sena F dan iz zmien ukoll skont Vasari Giotto kkompona serje dwar il Bibbja xeni mill Ktieb tar Rivelazzjonijiet kienu bbazati fuq ideat ta Dante Wara Napli Giotto baqa għal xi zmien f Bologna fejn pitter Polittiku għall Knisja ta Santa Marija tal Anġli u skont xi sorsi tizjin mitluf għall Kappella fil Kastell tal Kardinal Legate Fl 1334 Giotto nħatar bħala l arkitett ewlieni tal Katidral ta Firenze Huwa ddisinja t torri tal kampnar magħruf bħala l Kampnar ta Giotto li beda jinbena fit 18 ta Lulju 1334 Wara l mewt ta Giotto tliet snin wara u finalment ħadu f idejhom il kostruzzjoni tat torri li tlesta fl 1359 u mhux kompletament skont id disinn ta Giotto Qabel l 1337 Giotto kien f Milan ma izda ma hemm l ebda traċċa ta xogħlijiet tiegħu fil belt L aħħar xogħol magħruf tiegħu sar bl għajnuna tal assistenti tiegħu it tizjin tal Kappella tal Podesta fil Bargello Firenze Giotto jissemma fil kitbiet ta bosta awturi kontemporanji inkluz Boccaccio Dante u Sacchetti rrakkonta l inċident x aktarx fittizju fejn persuna ċivili kkummissjonat lil Giotto biex ipitter tarka bl arma tiegħu Giotto minflok pitter tarka armata sa snienha kompluta b xabla b lanza b sejf u bl armatura Huwa qal lir raġel Imraħ ftit fid dinja qabel ma titkellem dwar l armi bħallikieku kont id Duka tal Bavarja u bħala rispons ġie mħarrek Giotto appella t taħrika u rebaħ zewġ fjorini Fil Kummiedja Divina Dante rrikonoxxa l kobor tal kontemporanju tiegħu bil kliem ta pittur fil Purgatorju XI 94 96 Cimabue kien jemmen li l qasam tal pittura kien tiegħu izda issa Giotto ħadlu postu tant li Cimabue ma tantx baqa jissemma Giotto miet f Jannar 1337 Dfin u legatInċizjoni wara ritratt ta Dante magħmul minn Giotto Skont Vasari Giotto ndifen fil Katidral ta Firenze fuq in naħa tax xellug tad daħla u f post immarkat bi plakka tal irħam abjad Skont sorsi oħra huwa ndifen fil Knisja ta Santa Reparata Ir rapporti apparentement kontradittorji jistgħu jiġu spjegati mill fatt li l fdalijiet ta Santa Reparata jinsabu ezatt taħt il Katidral u l knisja baqgħet tintuza matul il kostruzzjoni tal katidral fil bidu tas seklu 14 Matul l iskavi fis snin 70 tas seklu 20 ġie skopert l għadam taħt il pavimentar ta Santa Reparata f punt qrib il post mogħti minn Vasari izda li ma kien immarkat bl ebda mod L ezamijiet forensiċi tal għadam imwettqa mill antropologu u tim ta esperti fis sena 2000 ħarġu fid dieher xi evidenza li kienet tidher li tikkonferma li kien l għadam ta pittur b mod partikolari l firxa ta kimiki inkluz l arseniku u ċ ċomb it tnejn li huma komuni fiz zebgħa li l għadam kien assorba L għadam kien dak ta raġel qasir ħafna ftit iktar minn erba piedi li jaf kien ibati minn forma ta nanizmu konġenitu Dan kien jappoġġa tradizzjoni fil Knisja ta Santa Croce li nanu li jidher f wieħed mill affreski huwa awtoritratt ta Giotto Min naħa l oħra raġel liebes kappell abjad li jidher fl Aħħar Ġudizzju f Padova jingħad ukoll li huwa ritratt ta Giotto Id dehra ta dan ir raġel ma taqbilx mad dehra fil Knisja ta Santa Croce anke bħala statura Ir rikostruzzjoni forensika tal iskeletru ta Santa Reperata wriet raġel qasir b ras kbira ħafna imnieħer kbir mgħawweġ u għajn waħda iktar prominenti mill oħra L għada tal għonq kien jindika li r raġel kien iqatta ħafna zmien b rasu l fuq Is snien ta quddiem kienu mikulin b mod konsistenti maz zamma frekwenti ta pinzell bejn is snien Ir raġel kellu madwar 70 sena meta miet Filwaqt li r riċerkaturi Taljani kienu konvinti li l katavru kien ta Giotto u li reġa ndifen bħala ġieħ qrib il qabar ta oħrajn kienu ferm xettiċi professur tal istorja tal arti fl Universita ta Pittsburgh li kien prezenti fl iskavi oriġinali fl 1970 isostni li x aktarx dak huwa l għada ta xi biċċier oħxon Referenzi Wolf Norbert 2006 Giotto di Bondone 1267 1337 The Renewal of Painting Hong Kong Taschen p 92 ISBN 978 3822851609 Giotto Biography Paintings Arena Chapel Lamentation amp Facts Britannica www britannica com bl Ingliz 2023 08 11 Miġbur 2023 08 16 Hodge Susie 2016 Art in Detail 100 Masterpieces New York Thames amp Hudson p 10 ISBN 978 0 500 23954 4 Bartlett Kenneth R 1992 The Civilization of the Italian Renaissance Toronto D C Heath and Company ISBN 0 669 20900 7 Paperback p 37 Giorgio Vasari Lives of the Artists trans George Bull Penguin Classics 1965 pp 15 36 Hartt Frederick 1989 Art a history of painting sculpture architecture Harry N Abrams pp 503 506 Michael Viktor Schwarz and Pia Theis Giotto s Father Old Stories and New Documents Burlington Magazine 141 1999 676 677 Giottus Pictor Band 1 Giottos Leben Vjenna 2004 Giotto s Fly and the Birth of the Renaissance The Cultural Me thecultural me bl Ingliz Miġbur 2023 08 16