Il Gotiku kien stil ta arti Medjevali li żviluppa fit Tramuntana ta Franza mir fis seklu 12 W K immexxi mill iżvilupp si
Gotiku

Il-Gotiku kien stil ta' arti Medjevali li żviluppa fit-Tramuntana ta' Franza mir- fis-seklu 12 W.K., immexxi mill-iżvilupp simultanju tal-arkitettura Gotika. Infirex fil-Punent tal-Ewropa kollha, u fil-biċċa l-kbira tat-Tramuntana u tan-Nofsinhar tal-Ewropa, kif ukoll fl-Ewropa Ċentrali, għalkemm qatt ma ħassar l-istil iktar klassiċi fl-Italja. Fl-aħħar tas-seklu 14 żviluppa l-istil sofistikat tal-qorti tal-Gotiku Internazzjonali, li baqa' jevolvi sal-aħħar tas-seklu 15. F'ħafna nħawi, speċjalment fil-Ġermanja, l-arti Gotika Aħħarija baqgħet għaddejja anke fis-seklu 16, qabel ma ħaditilha postha l-arti Rinaxximentali. Il-mezzi primarji fil-perjodu Gotiku kienu jinkludu l-iskulturi, il-pitturi f'panewijiet, il-ħġieġ ikkulurit, l-affreski u l-manuskritti bil-minjatura. Il-bidliet faċilment rikonoxxibbli fl-arkitettura mir-Rumanesk għall-Gotiku, u mill-Gotiku għar-Rinaxximent, tipikament jintużaw biex jiġu ddefiniti l-perjodi artistiċi fil-mezzi kollha, għalkemm l-arti figurattiva żviluppat b'pass differenti u b'bosta modi.
L-iżjed arti Gotika bikrija kienet l-iskultura monumentali, mal-ħitan tal-katidrali u l-abbaziji. Sikwit l-arti Kristjana kellha natura tipoloġika, u kienet tirrakkonta l-ġrajjiet tat-Testment il-Ġdid u tat-Testment l-Antik maġenb xulxin. Spiss kienu jintwerew xeni mill-ħajja tal-qaddisin. Ix-xbihat tal-Madonna nbidlu mill-għamla ikonika Biżantina għal omm iktar umana u premuruża, tfissed lill-Bambin Ġesù f'ħoġorha, b'imġiba raffinata ta' mara aristokratika.
F'dan il-perjodu nibtet l-arti sekolari biż-żieda tal-bliet, l-istabbiliment tal-universitajiet, iż-żieda fil-kummerċ, l-istabbiliment ta' ekonomija bbażata fuq il-flus u l-ħolqien ta' klassi tal-borgeżija li setgħet tikkummissjona x-xogħlijiet artistiċi u tkun patruna tal-arti, li wassal għall-proliferazzjoni tal-pitturi u tal-manuskritti bil-minjatura. Iż-żieda fil-litteriżmu u fl-għadd ta' letteratura vernakolari ħeġġew ir-rappreżentazzjoni ta' temi lajċi fl-arti. Bit-tkabbir tal-bliet, iffurmaw ix-xirkiet kummerċjali u spiss l-artisti kienu meħtieġa jkunu membri ta' xirka tal-pitturi. B'hekk, bis-saħħa tat-titjib fiż-żamma tar-rekords, iktar artisti huma magħrufa b'isimhom f'dan il-perjodu minn kwalunkwe perjodu preċedenti; xi artisti saħansitra ffirmaw l-opri tal-arti tagħhom.
Oriġini
L-arti Gotika feġġet fl-Île-de-France, Franza, fil-bidu tas-seklu 12, fil-Knisja u Abbazija ta' St. Denis mibnija mill-patri superjuri Suger. F'qasir żmien l-istil infirex lil hinn mill-oriġini fl-arkitettura u fl-iskultura, kemm monumentali kif ukoll personali bħala daqs, fl-arti fuq it-tessuti, u fil-pittura, b'varjetà ta' forom, inkluż l-affreski, il-ħġieġ ikkulurit, il-manuskritti bil-minjatura, u l-pitturi f'panewijiet. L-ordnijiet monastiċi, speċjalment iċ-Ċisterċensi u l-Kartusjani, kienu bennejja importanti li xerrdu l-istil u żviluppaw varjanti distintivi tiegħu madwar l-Ewropa. Il-varjazzjonijiet reġjonali baqgħu importanti, anke meta sal-aħħar tas-seklu 14 kien evolva stil universali koerenti magħruf bħala l-Gotiku Internazzjonali, li kompla sal-aħħar tas-seklu 15 u lil hinn f'bosta nħawi.
Għalkemm kien hemm ferm iktar arti Gotika lajka milli hu maħsub illum il-ġurnata, peress li ġeneralment il-probabbiltà li l-arti reliġjuża kienet tibqa' teżisti kienet ogħla mill-art lajka, proporzjon kbir tal-arti prodotta dak iż-żmien kien arti reliġjuża, kemm jekk ikkummissjonata mill-knisja kif ukoll minn xi ħadd lajk. L-arti Gotika spiss kienet tipoloġika fin-natura tagħha, u kienet tirrifletti twemmin li l-avvenimenti tat-Testment l-Antik kienu jidhru qabel dawk tat-Testment il-Ġdid, u li tabilħaqq din kienet l-importanza prinċipali tagħhom. Ix-xeni tat-Testment l-Antik u tat-Testment il-Ġdid kienu jintwerew maġenb xulxin f'xogħlijiet bħall-iSpeculum Humanae Salvationis, u t-tiżjin tal-knejjes. Il-perjodu Gotiku ħabat ma' żieda f'daqqa mill-ġdid fid-devozzjoni Marjana, fejn l-arti viżiva kellha rwol ewlieni. Xbihat tal-Madonna żviluppaw mit-tipi stilizzati formali Biżantini, sal-Inkurunazzjoni tal-Madonna, għal tipi iktar umani u intimi, u ċ-ċikli tal-Ħajja tal-Madonna kienu popolari ferm. Artisti bħal Giotto, u fl-Italja, u l-pitturi Olandiżi bikrin, ġabu magħhom ir-realiżmu u iktar umanità naturali fl-arti. L-artisti tal-Punent, u l-patruni tagħhom, saru ferm iktar kunfidenti fl-ikonografija innovattiva, u beda jkun hemm iktar oriġinalità, għalkemm il-forom ikkopjati baqgħu jintużaw mill-biċċa l-kbira tal-artisti.
L-ikonografija ġiet affettwata minn bidliet fit-teoloġija, fejn ix-xbihat tat-Tlugħ is-Sema tal-Madonna saru iktar komuni mill-Mewt tal-Madonna, u fil-prattiki ta' devozzjoni bħad-Devotio Moderna, li pproduċiet trattamenti ġodda ta' Kristu f'suġġetti bħar-Raġel tad-Duluri, Kristu Ħosbien u l-Pjetà, li enfasizzaw it-tbatija u l-vulnerabbiltà umana tiegħu, f'moviment parallel ma' dak tax-xbihat tal-Madonna. Anke fil-pitturi tal-Aħħar Ċena, Kristu beda jintwera jesponi sidru biex juri l-ġerħiet tal-Passjoni tiegħu. Il-qaddisin bdew jintwerew iktar spiss u l-pitturi ta' fuq l-artal bdew juru l-qaddisin relevanti għall-knisja jew għad-donatur partikolari, minflok Kurċifissjoni jew il-Madonna bil-Bambin fuq it-tron, jew inkella bdew jokkupaw l-ispazju ċentrali (dan speċjalment għal xogħlijiet iddisinjati għall-kappelli laterali). Matul dan iż-żmien bosta karatteristiċi ikonografiċi li oriġinaw minn apokrifi tat-Testment il-Ġdid gradwalment bdew jiġu eliminati taħt il-pressjoni tal-kleru, bħall-qwiebel fin-Natività, minkejja li oħrajn kien laħqu ġew stabbiliti wisq u ġew meqjusa li ma jagħmlux ħsara.
Etimoloġija
It-terminu "Gotiku" fil-qasam tal-arti inizjalment beda jintuża bħala sinonimu għal "Barbariku", u għaldaqstant kien jintuża bħala dispreġjattiv. Il-kritiċi tiegħu kienu jqisu dan it-tip ta' arti Medjevali bħala mhux mirqum u wisq imbiegħed mill-proporzjonijiet estetiċi u mill-għamliet tal-arti Klassika. L-awturi Rinaxximentali kienu jemmnu li s-Serqa ta' Ruma mit-tribujiet Gotiċi fl-410 kienet skattat id-deklin tad-dinja Klassika u tal-valuri kollha li huma kienu jgħożżu. Fis-seklu 15, diversi arkitetti u kittieba Taljani lmentaw li l-istili "barbariċi" ġodda li ffiltraw mit-Tramuntana tal-Alpi kienu ta' theddida simili għan-Neoklassiċiżmu promoss mir-Rinaxximent Bikri. Il-kwalifikatur "Gotika" għal din l-arti ntuża għall-ewwel darba f'ittra ta' Raffaello lill- għall-ħabta tal-1518 u sussegwentement sar popolari permezz tal-artist u l-kittieb Taljan Giorgio Vasari, li użah diġà fl-1530, u lill-arti Gotika sejħilha "diżordni" "mostruża u barbarika". Raffaello sostna li l-ħnejjiet ippuntati tal-arkitettura tat-Tramuntana kienu eku tal-għorfiet primittivi li l-abitanti Ġermaniċi tal-foresti kienu jibnu billi jgħawġu s-siġar flimkien – leġġenda li tfaċċat ferm iktar 'il quddiem b'mod iktar pożittiv fil-kitbiet tal-moviment Romantiku Ġermaniż. L-"arti Gotika" ġiet ikkritikata bis-saħħa mill-awturi Franċiżi bħal , , , qabel ma saret forma rikonoxxuta ta' arti, u t-terminoloġija saret fissa. Molière kien magħruf jikkummenta dwar il-Gotiku:
Il-gosti tossiċi tal-monumenti Gotiċi,
Dawn il-mostri odjużi ta' sekli ta' injoranza,
Li l-kurrenti barbari mexxew 'il quddiem.
Fil-bidu tagħha, l-arti Gotika kienet tissejjaħ "xogħol Franċiż" (Opus Francigenum), u b'hekk dan juri l-prijorità ta' Franza fil-ħolqien ta' dan l-istil.
Pittura
Il-pittura bl-istil Gotiku ma kinitx teżisti sal-ħabta tal-1200, iktar minn 50 sena wara l-bidu tal-arkitettura u tal-iskultura Gotika. It-tranżizzjoni mir-Rumanesk għall-Gotiku huwa tassew impreċiż u mhix tranżizzjoni netta xejn. Id-dettalji ornamentali Gotiċi spiss ġew introdotti qabel ma tfaċċaw wisq bidliet fl-istil tal-figuri jew tal-kompożizzjonijiet infushom. Imbagħad il-figuri saru iktar animati fil-pożi u fl-espressjoni ta' wiċċhom, spiss kienu jkunu iżgħar meta mqabbla mal-isfond tax-xeni, u kienu jiġu rranġati b'mod iktar ħieles fl-ispazju tal-pittura, meta kien ikun hemm fejn. Din it-tranżizzjoni seħħet l-ewwel fl-Ingilterra u fi Franza għall-ħabta tal-1200, fil-Ġermanja għall-ħabta tal-1220 u fl-Italja għall-ħabta tal-1300. Il-pittura matul il-perjodu Gotiku kienet tiġi pprattikata fuq erba' mezzi primarji: l-affreski, il-pitturi fuq il-panewijiet, il-manuskritti bil-minjatura u l-ħġieġ ikkulurit.
Affreski
L-affreski baqgħu jintużaw bħala l-mezz prinċipali tan-narrattiva tal-pittura mal-ħitan tal-knejjes fin-Nofsinhar tal-Ewropa bħala kontinwazzjoni tat-tradizzjonijiet Kristjani Bikrin u Rumaneski. B'kumbinazzjoni, id-Danimarka u l-Iżvezja kkonservaw l-ikbar gruppi ta' affreski fil-knejjes bl-istil Biblia pauperum, li normalment kien ikun estiż sal-volti trasversali mibnija reċentement. Kemm fid-Danimarka kif ukoll fl-Iżvezja, l-affreski kważi ġew mgħottija għalkollox bil-ġir wara r-Riformazzjoni li kienet ippreservathom, iżda wħud baqgħu mhux mimsusa mill-ħolqien tagħhom. Fost l-ifjen eżempji mid-Danimarka hemm dawk tal- mill-gżira Daniża ta' li żejjen il-knejjes ta' Fanefjord, ta' Keldby u ta' Elmelunde. x'aktarx li huwa l-iżjed artist magħruf sew tal-affreski minn dak iż-żmien li ħadem fl-Iżvezja. Eżempji ta' knejjes Żvediżi b'affreski ppreservati sew jinkludu l-knejjes ta' Tensta, ta' Gökhem u ta' Anga.
Ħġieġ ikkulurit
Fit-Tramuntana tal-Ewropa, il-ħġieġ ikkulurit kien forma importanti u prestiġjuża ta' pittura sas-seklu 15, meta ħaditilha postha l-pittura fuq il-panewijiet. L-arkitettura Gotika żidiet ferm l-ammont ta' ħġieġ fil-binjiet kbar, parzjalment biex ikun hemm lok għal spazji kbar ta' ħġieġ, bħal fir-rużuni. Fil-parti bikrija ta' dak il-perjodu kienet tintuża primarjament iż-żebgħa sewda u l-ħġieġ ikkulurit ċar jew b'kuluri jgħajtu, iżda fil-bidu tas-seklu 14 l-użu ta' komposti tal-fidda, impittra fuq il-ħġieġ li mbagħad kien jiddaħħal fil-fran, biex b'hekk setgħu jinkisbu għadd ta' varjazzjonijiet ta' kuluri, iċċentrati fuq l-isfar, sabiex jintużaw mal-ħġieġ ċar fuq opra waħda. Sal-aħħar tal-perjodu, id-disinni kulma jmur bdew jużaw biċċiet kbar tal-ħġieġ impitter, bl-isfar bħala l-kulur dominanti, u ftit biċċiet relattivament iżgħar b'kuluri oħra.
Manuskritti u stampar
Il-manuskritti bil-minjaturi jirrappreżentaw l-iżjed rekord komplut tal-pittura Gotika, u jipprovdu rekord tal-istili f'postijiet fejn ma għad fadal l-ebda xogħol monumentali. L-iżjed manuskritti bikrin mimlijin illustrazzjonijiet Gotiċi Franċiżi jmorru lura għal nofs is-seklu 13. Bosta manuskritti bil-minjatura kienu Bibbji rjali, għalkemm il-kopji tas-Salmi tal-Bibbja kienu jinkludu illustrazzjonijiet ukoll; is-Salmi Pariġini ta' San Alwiġi, li jmorru lura mill-1253 sal-1270, fihom 78 paġna mimlija minjatura b'żebgħa tempera u folji tad-deheb.
Matul l-aħħar tas-seklu 13, l-iskribi beda joħolqu kotba tat-talb għall-fidili, spiss magħrufa bħala l-kotba tas-sigħat minħabba l-użu tagħhom f'ħinijiet partikolari tal-jum. Fost l-iżjed bikrin hemm eżempju ta' li milli jidher inkiteb għal fidila mhux magħrufa f'villaġġ żgħir qrib għall-ħabta tal-1240. In-nobbli sikwit kienu jixtru dawn it-testi, u kienu jħallsu somom tajbin għall-minjaturi dekorattivi; fost l-iżjed ħallieqa magħrufa ta' dawn il-minjaturi hemm , u s-Sigħat ta' Jeanne d'Evreux tiegħu ġew ikkummissjonati mir-Re bħala rigal għar-reġina tiegħu, Jeanne d'Évreux. L-elementi tal-Gotiku Franċiż preżenti f'dawn ix-xogħlijiet jinkludu l-użu ta' gwarniċi dekorattivi fil-paġni b'elementi mill-arkitettura ta' dak iż-żmien, fosthom figuri twal u dettaljati. L-użu ta' indikaturi spazjali bħala elementi ewlenin u ta' karatteristiċi naturali bħal siġar u sħab jindikaw ukoll l-istil Gotiku Franċiż tal-minjatura.
Minn nofs tas-seklu 14, il-litografiji tal-injam bit-test u bl-istampi milli jidher kienu bi prezz affordabbli għall-patrijiet parrokkjali fil-Pajjiżi l-Baxxi, fejn kienu l-iżjed popolari. Sal-aħħar tas-seklu, il-kotba stampati bl-illustrazzjonijiet, il-biċċa l-kbira ta' suġġetti reliġjużi, malajr kienu qed isiru aċċessibbli għall-klassi medja sinjura, l-istess bħall-inċiżjonijiet ta' kwalità pjuttost tajba ta' artisti bħal u Mastru E. S. Fis-seklu 15, l-introduzzjoni ta' pitturi stampati rħas, l-iktar fuq l-injam, għamluha possibbli biex anke r-raħħala jkollhom xbihat ta' devozzjoni fid-djar tagħhom. Dawn ix-xbihat żgħar irħas, spiss bi ftit kuluri ta' malajr, kienu jinbiegħu bl-eluf iżda issa huma tassew rari, peress li l-biċċa l-kbira minnhom kienu jiġu mwaħħlin mal-ħitan bil-kolla.
Pitturi tal-artali u fuq il-panewijiet
Il-pitturi biż-żejt fuq it-tila ma sarux popolari qabel is-sekli 15 u 16 u kienu ċentrali għall-arti Rinaxximentali. Fit-Tramuntana tal-Ewropa, l-iskola importanti u innovattiva tal-pitturi Olandiżi Bikrin essenzjalment hija stil Gotiku, iżda tista' titqies ukoll bħala parti mir-Rinaxximent tat-Tramuntana, peress li kien hemm dewmien twil qabel ma t-tqanqil mill-ġdid tal-interess Taljan fil-Klassiċiżmu kellu impatt kbir fit-Tramuntana. Pitturi bħal u użaw it-teknika tal-pitturi biż-żejt biex joħolqu xogħlijiet b'dettalji żgħar ħafna, b'perspettiva korretta, fejn ir-realiżmu apparenti ġie kkombinat mas-simboliżmu kumpless ferm li joħroġ fid-dieher preċiżament mid-dettall realistiku li setgħu jinkludu, saħansitra f'xogħlijiet żgħar. Fil-pitturi Olandiżi bikrin, mill-iktar bliet sinjuri tat-Tramuntana tal-Ewropa, realiżmu ġdid b'bosta dettalji fil-pittura biż-żejt ġie kkombinat ma' allużjonijiet teoloġiċi sottili u kumplessi, espressi preċiżament permezz ta' konfigurazzjonijiet ddettaljati ferm ta' xeni reliġjużi. Il-Pala ta' Mérode (is-snin 20 tas-seklu 15) ta' Robert Campin u t-Tlugħ is-Sema ta' Van Eyck f'Washington jew il-Madonna tal-Kanċillier Rolin (it-tnejn tas-snin 30 tas-seklu 15 ta' Jan van Eyck) huma eżempji ta' dan. Fost is-sinjuri, il-pitturi fuq panewijiet żgħar, kulma jmur bdew isiru popolari ferm anke l-polittiċi ta' pitturi biż-żejt, spiss b'ritratti tad-donaturi fil-ġnub, għalkemm spiss ferm iżgħar mill-Madonna jew mill-qaddisin stess. Dawn normalment kienu jintwerew fid-djar.
Skultura
Skultura monumentali
The Gothic period is essentially defined by Gothic architecture, and does not entirely fit with the development of style in sculpture in either its start or finish. The facades of large churches, especially around doors, continued to have large tympanums, but also rows of sculpted figures spreading around them.
L-istatwi fil-Portal (Irjali) tal-Punent tal-Katidral ta' Chartres (għall-ħabta tal-1145) huma mtawlin b'mod eleganti iżda eżaġerat, iżda dawk fit-transett tal-Portal tan-Nofsinhar, mill-1215-1220, għandhom stil iktar naturalistiku u iktar maqtugħin mill-ħajt ta' warajhom, kif ukoll xi sensibilizzazzjoni dwar it-tradizzjoni klassika. Dawn ix-xejriet tkomplew fil-Portal tal-Punent tal-Katidral ta' Reims xi snin wara, fejn il-figuri kważi ġejjin għat-tond, kif saret drawwa meta l-Gotiku nfirex madwar l-Ewropa. Il-Katidral ta' Bamberg x'aktarx li għandu l-ikbar ġabra ta' skulturi tas-seklu 13, li jilħqu l-qofol tagħhom fl-1240 bir-Rikkieb ta' Bamberg, l-ewwel statwa ekwestri ta' daqs reali fl-arti tal-Punent mis-seklu 6.
"Fl-Italja, il-Vanġelu tal-Gotiku ġie pprietkat mill-pulpti mhux mit-timpani, u l-unità tal-ħsieb tal-iskultur kienet opra tal-arti awtokonsistenti u awtonoma" (). (1258-1278) u ibnu żviluppaw stil li spiss jissejjaħ Proto-Rinaxximent, bla dubju influwenzat mis-sarkofagi Rumani u kompożizzjonijiet sofistikati u ffullati, inkluż trattament simpatiku tan-nudità, f'panewijiet bir-riljievi fuq il-pulptu tal-Katidral ta' Siena (1265-1268), il-Funtana Maġġuri f'Perugia, u l-pulptu ta' Giovanni f' tal-1301.
Tiġdid ieħor tal-istil klassiku joħroġ fid-dieher fix-xogħol Gotiku Internazzjonali ta' u s-segwaċi tiegħu f'Bourgogne u fil-Fjandri għall-ħabta tal-1400. L-iskultura Gotika Aħħarija kompliet fit-Tramuntana, b'moda ta' pali kbar ħafna tal-injam u skolpiti għal fuq l-artali, b'bosta tinqix virtwuż u għadd kbir ta' figuri espressivi aġitati; l-iżjed għadd ta' eżempji tagħhom jinsabu fil-Ġermanja, wara bosta ikonoklażmi f'inħawi oħra. , u oħrajn komplew dan l-istil fis-seklu 16 sew, u gradwalment assorbew influwenzi Rinaxximentali Taljani.
L-effiġji tal-oqbra ta' daqs reali bil-ġebel jew bl-alabastru saru popolari fost is-sinjuri, u evolvew oqbra grandjużi fuq diversi livelli, u l-Oqbra tal-iScaligeri ta' Verona tant kienu kbar li kellhom jitressqu 'l barra mill-knisja. Sas-seklu 15 kien hemm industrija li tesporta r-riljievi tal-artali bl-alabastru ta' Nottingham fi gruppi ta' panewijiet fil-biċċa l-kbira tal-Ewropa għall-parroċċi li ma kinux jifilħu jixtru retabli tal-ġebel.
- Il-Portal tan-Nofsinhar tal-Katidral ta' Chartres (għall-ħabta tal-1215-1220).
- Il-Portal tal-Punent fil-Katidral ta' Reims, il-grupp tat-Tħabbira.
- Nicola Pisano, in-Natività u l-Adorazzjoni tas-Slaten Maġi mill-pulptu tal-Battisterju tal-Pjazza tal-Mirakli, Pisa, l-Italja.
- Claus Sluter, David u profeta mill-Bir ta' Mosè.
- Bażi tar-Relikwarju tal-Kuruna Mqaddsa tax-Xewk, Pariġi, is-snin 90 tas-seklu 14, l-Irxoxt tal-Mejtin tad-deheb, iż-żmalt u l-ħaġar prezzjuż.
- Ir-Raġel tad-Duluri fil-portal prinċipali tal-Münster ta' Ulm, il-Ġermanja, ta' , 1429.
- Sezzjoni ta' panew tal-artal bl-Irxoxt ta' Kristu, tal-alabastru Ingliż ta' Nottingham, 1450-1490, bi traċċi tal-kulur.
- Skulturi tal-Gotiku Aħħari tal-Adorazzjoni tas-Slaten Maġi mill-Katidral ta' Strasburgu, Franza.
- Detall tal-Aħħar Ċena mill-Artal tad-Demm Imqaddes ta' , 1501-1505, injam tat-tilju mnaqqax, , il-Bavarja.
Skultura portabbli
It-tinqixiet żgħar, l-iktar għas-suq tan-nisa, saru industrija konsiderevoli f'Pariġi u xi ċentri oħra. Tipi ta' avorju kienu jinkludu polittiċi devozzjonali żgħar, figuri uniċi, speċjalment tal-Madonna, kaxxetti bil-mirja, moxtijiet, u sniedaq elaborati b'xeni Romantiċi, użati bħala rigali tal-għerusija. L-għonja ħafna kienu jikkollezzjonaw opri tal-ħadid elaborati bil-ġojjelli u biż-żmalt, kemm lajċi kif ukoll reliġjużi, bħar-Relikwarju tal-Kuruna Mqaddsa tax-Xewk ta' , sa ma bdew jispiċċaw bla flus, u reġgħu bdew idewbu l-minerali għall-flus kontanti.
L-iskulturi Gotiċi indipendenti mit-tiżjin arkitettoniku nħolqu primarjament bħala oġġetti ta' devozzjoni għad-dar jew maħsuba bħala donazzjonijiet għall-knejjes lokali, għalkemm riljievi żgħar bl-avorju, bl-għadam u bl-injam ikopru suġġetti reliġjużi u lajċi, u kienu jintużaw għall-knejjes kif ukoll għad-djar. Dawn l-iskulturi nħolqu minn artiġjani urbani, u l-iżjed tema komuni għall-istatwi tridimensjonali żgħar hija l-Madonna waħedha jew bil-Bambin. Pariġi kienet iċ-ċentru prinċipali tax-xogħol bl-avorju, u dan ix-xogħol kien jiġi esportat lill-biċċa l-kbira tat-Tramuntana tal-Ewropa, minkejja li l-Italja wkoll kellha produzzjoni konsiderevoli. Eżemplar ta' dawn l-iskulturi indipendenti tinsab fost il-kollezzjonijiet tal-Knisja u l-Abbazija ta' St. Denis; il-Madonna bil-Bambin miksija bil-fidda tmur lura għall-1339 u fiha l-Madonna hija mgeżwra f'mantell kbir u qed iżżomm lill-Bambin Ġesù f'idejha. Kemm is-sempliċità tal-mantell kif ukoll l-età tenera tal-Bambin huma temi li ġew ripetuti fi skulturi oħra fit-Tramuntana tal-Ewropa li jmorru lura għas-seklu 14 u l-bidu tas-seklu 15. Kull skultura turi evoluzzjoni mill-istil tawwali u riġidu bikri, li kien għadu parzjalment Rumanesk, għal sensazzjoni spazjali u naturalistika fl-aħħar tas-seklu 12 u l-bidu tas-seklu 13. Suġġetti oħra tal-iskulturi Gotiċi Franċiżi kienu jinkludu figuri u xeni mil-letteratura popolari ta' dak iż-żmien. Xeni mill-poeżija tat-troubadours kienu partikolarment popolari fost l-artiġjani tal-kaxxetti bil-mirja u l-kaxxi żgħar, x'aktarx li kienu jintużaw min-nisa. Is-Senduq bix-Xeni Romantiċi (Walters 71264) tal-1330-1350 huwa eżempju tassew kbir mhux tas-soltu bi spazju għal għadd ta' xeni minn sorsi letterarji differenti.
Tifkiriet ta' pellegrinaġġi lejn is-santwarji, bħal domni, medalji u ampulli tat-tafal jew taċ-ċomb bix-xbihat kienu popolari u rħas ukoll. L-ekwivalenti lajċi tagħhom, l-armi, kien ikollhom sinjali ta' lealtà jew alleanza fewdali u politika li bdiet titqies bħala theddida soċjali fl-Ingilterra taħt il-"fewdaliżmu illeġittimu". Il-forom iktar irħas xi kultant kienu jingħataw b'xejn, bħal fil-każ tat-13,000 arma tad-drapp ordnati fl-1483 mir-Re tal-Ingilterra, bl-emblema tiegħu ta' ċingjal abjad għall-investitura ta' ibnu Dwardu bħala l-Prinċep ta' Wales, li kien għadd kbir ħafna meta titqies il-popolazzjoni ta' dak iż-żmien. Il-Ġojjell taċ-Ċinju ta' Dunstable, immudellat għalkollox bid-deheb u biż-żmalt, huwa verżjoni ferm iktar esklużiva, li kienet tingħata lil xi ħadd qrib jew importanti ħafna għad-donatur.
Biblijografija
- Calkins, Robert G.; Monuments of Medieval Art, Dutton, 1979, ISBN 0525475613.
- Cherry, John. The Holy Thorn Reliquary, 2010, British Museum Press (British Museum objects in focus), ISBN 0-7141-2820-1.
- Cherry, John, in Marks, Richard and Williamson, Paul, eds. Gothic: Art for England 1400–1547, 2003, V&A Publications, London, ISBN 1-85177-401-7.
- Henderson, George. Gothic, 1967, Penguin, ISBN 0-14-020806-2.
- Hugh Honour and John Fleming, A World History of Art, 1st edn. 1982 (many later editions), Macmillan, Londra, page refs to 1984 Macmillan 1st edn. paperback. ISBN 0333371852.
- Olson, Roberta J.M., Italian Renaissance Sculpture, 1992, Thames & Hudson (World of Art), ISBN 978-0-500-20253-1.
- Pope-Hennessy, John, Introduction to Italian Sculpture, Volume 1, Italian Gothic Sculpture, 1955, Fourth Edition 1996, Phaidon Press, ISBN 0-7148-3014-3.
- Robinson, James, Masterpieces of Medieval Art, 2008, British Museum Press, ISBN 978-0-7141-2815-3.
- Rudolph, Conrad, ed., A Companion to Medieval Art: Romanesque and Gothic in Northern Europe, 2006, ISBN 978-1405198783.
- Rudolph, Conrad, "Inventing the Gothic Portal: Suger, Hugh of Saint Victor, and the Construction of a New Public Art at Saint-Denis," Art History 33 (2010) 568–595.
- Rudolph, Conrad, "Inventing the Exegetical Stained-Glass Window: Suger, Hugh, and a New Elite Art," Art Bulletin 93 (2011) 399–422.
- Snyder, James. Northern Renaissance Art, 1985, Harry N. Abrams, ISBN 0136235964.
Referenzi
- ^ Stokstad (2005), 516.
- ^ Stokstad (2005), 544.
- ^ Émile Mâle, The Gothic Image, Religious Art in France of the Thirteenth Century, pp. 165-168.
- ^ "Gothic art | Medieval Architecture, Sculpture & Painting | Britannica". www.britannica.com (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-15.
- ^ E. S. de Beer, Gothic: Origin and Diffusion of the Term; The Idea of Style in Architecture in Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, Vol.11, 1948, pp. 143–62.
- ^ Vasari, Giorgio (1 January 1960). Vasari on Technique. Being the Introduction to the Three Arts of Design, Architecture, Sculpture and Painting, Prefixed to the Lives of the Most Excellent Painters, Sculptors and Architects. Dover Publications. ISBN 978-0-486-20717-9.
- ^ The art of the sublime: principles of Christian art and architecture by Roger Homan p. 70.
- ^ History of Architecture Super Review. Research & Education Assoc. ISBN 978-0-7386-6996-0.
- ^ "Introduction to the restoration of Danish wall paintings". web.archive.org. 2009-11-24. Arkivjat mill-oriġinal fl-2009-11-24. Miġbur 2023-08-16.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
- ^ Coe, 8–11.
- ^ Stokstad (2005), 540.
- ^ Stokstad (2005), 541.
- ^ Stokstad (2005), 542.
- ^ Lane, Barbara G,The Altar and the Altarpiece, Sacramental Themes in Early Netherlandish Painting, Harper & Row, 1984, ISBN 0-06-430133-8.
- ^ Honour u Fleming, 297–300; Henderson, 55, 82–84.
- ^ Pope-Hennessy, 11.
- ^ Olson, 11–24; Honour u Fleming, 304; Henderson, 41.
- ^ Snyder, 65–69.
- ^ Snyder, 65–69.
- ^ Victoria and Albert Museum, Digital Media webmaster@vam ac uk (2015-07-29). "Content no longer available". www.vam.ac.uk (bl-Ingliż). Miġbur 2023-08-16.
- ^ Calkins, 193–198.
- ^ Cherry, 25–48; Henderson, 134–141.
- ^ Stokstad (2005), 537.
- ^ Stokstad (2005), 539.
- ^ Cherry (2003), 204.
Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Gotiku (Gothic art) |
Awtur: www.NiNa.Az
Data tal-pubblikazzjoni:
wikipedija, wiki, ktieb, kotba, librerija, artiklu, aqra, niżżel, b'xejn, download b'xejn, mp3, vidjo, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, stampa, mużika, kanzunetta, film, ktieb, logħba, logħob, mobbli, telefon, android, ios, apple, mowbajl, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, kompjuter, Informazzjoni dwar Gotiku, X'inhi Gotiku? Xi tfisser Gotiku?
Il Gotiku kien stil ta arti Medjevali li zviluppa fit Tramuntana ta Franza mir fis seklu 12 W K immexxi mill izvilupp simultanju tal arkitettura Gotika Infirex fil Punent tal Ewropa kollha u fil biċċa l kbira tat Tramuntana u tan Nofsinhar tal Ewropa kif ukoll fl Ewropa Ċentrali għalkemm qatt ma ħassar l istil iktar klassiċi fl Italja Fl aħħar tas seklu 14 zviluppa l istil sofistikat tal qorti tal Gotiku Internazzjonali li baqa jevolvi sal aħħar tas seklu 15 F ħafna nħawi speċjalment fil Ġermanja l arti Gotika Aħħarija baqgħet għaddejja anke fis seklu 16 qabel ma ħaditilha postha l arti Rinaxximentali Il mezzi primarji fil perjodu Gotiku kienu jinkludu l iskulturi il pitturi f panewijiet il ħġieġ ikkulurit l affreski u l manuskritti bil minjatura Il bidliet faċilment rikonoxxibbli fl arkitettura mir Rumanesk għall Gotiku u mill Gotiku għar Rinaxximent tipikament jintuzaw biex jiġu ddefiniti l perjodi artistiċi fil mezzi kollha għalkemm l arti figurattiva zviluppat b pass differenti u b bosta modi L iskulturi tal portal ċentrali tal Katidral ta Chartres Il ħġieġ ikkulurit tal Kappella Mqaddsa ta Pariġi Franza L izjed arti Gotika bikrija kienet l iskultura monumentali mal ħitan tal katidrali u l abbaziji Sikwit l arti Kristjana kellha natura tipoloġika u kienet tirrakkonta l ġrajjiet tat Testment il Ġdid u tat Testment l Antik maġenb xulxin Spiss kienu jintwerew xeni mill ħajja tal qaddisin Ix xbihat tal Madonna nbidlu mill għamla ikonika Bizantina għal omm iktar umana u premuruza tfissed lill Bambin Ġesu f ħoġorha b imġiba raffinata ta mara aristokratika F dan il perjodu nibtet l arti sekolari biz zieda tal bliet l istabbiliment tal universitajiet iz zieda fil kummerċ l istabbiliment ta ekonomija bbazata fuq il flus u l ħolqien ta klassi tal borgezija li setgħet tikkummissjona x xogħlijiet artistiċi u tkun patruna tal arti li wassal għall proliferazzjoni tal pitturi u tal manuskritti bil minjatura Iz zieda fil litterizmu u fl għadd ta letteratura vernakolari ħeġġew ir rapprezentazzjoni ta temi lajċi fl arti Bit tkabbir tal bliet iffurmaw ix xirkiet kummerċjali u spiss l artisti kienu meħtieġa jkunu membri ta xirka tal pitturi B hekk bis saħħa tat titjib fiz zamma tar rekords iktar artisti huma magħrufa b isimhom f dan il perjodu minn kwalunkwe perjodu preċedenti xi artisti saħansitra ffirmaw l opri tal arti tagħhom OriġiniId Dittiku ta Wilton 1395 1459 L arti Gotika feġġet fl Ile de France Franza fil bidu tas seklu 12 fil Knisja u Abbazija ta St Denis mibnija mill patri superjuri Suger F qasir zmien l istil infirex lil hinn mill oriġini fl arkitettura u fl iskultura kemm monumentali kif ukoll personali bħala daqs fl arti fuq it tessuti u fil pittura b varjeta ta forom inkluz l affreski il ħġieġ ikkulurit il manuskritti bil minjatura u l pitturi f panewijiet L ordnijiet monastiċi speċjalment iċ Ċisterċensi u l Kartusjani kienu bennejja importanti li xerrdu l istil u zviluppaw varjanti distintivi tiegħu madwar l Ewropa Il varjazzjonijiet reġjonali baqgħu importanti anke meta sal aħħar tas seklu 14 kien evolva stil universali koerenti magħruf bħala l Gotiku Internazzjonali li kompla sal aħħar tas seklu 15 u lil hinn f bosta nħawi Statwa Gotika Internazzjonali ta Marija Maddalena tas seklu 14 fil Katidral ta San Ġwann f Torun il Polonja Għalkemm kien hemm ferm iktar arti Gotika lajka milli hu maħsub illum il ġurnata peress li ġeneralment il probabbilta li l arti reliġjuza kienet tibqa tezisti kienet ogħla mill art lajka proporzjon kbir tal arti prodotta dak iz zmien kien arti reliġjuza kemm jekk ikkummissjonata mill knisja kif ukoll minn xi ħadd lajk L arti Gotika spiss kienet tipoloġika fin natura tagħha u kienet tirrifletti twemmin li l avvenimenti tat Testment l Antik kienu jidhru qabel dawk tat Testment il Ġdid u li tabilħaqq din kienet l importanza prinċipali tagħhom Ix xeni tat Testment l Antik u tat Testment il Ġdid kienu jintwerew maġenb xulxin f xogħlijiet bħall iSpeculum Humanae Salvationis u t tizjin tal knejjes Il perjodu Gotiku ħabat ma zieda f daqqa mill ġdid fid devozzjoni Marjana fejn l arti viziva kellha rwol ewlieni Xbihat tal Madonna zviluppaw mit tipi stilizzati formali Bizantini sal Inkurunazzjoni tal Madonna għal tipi iktar umani u intimi u ċ ċikli tal Ħajja tal Madonna kienu popolari ferm Artisti bħal Giotto u fl Italja u l pitturi Olandizi bikrin ġabu magħhom ir realizmu u iktar umanita naturali fl arti L artisti tal Punent u l patruni tagħhom saru ferm iktar kunfidenti fl ikonografija innovattiva u beda jkun hemm iktar oriġinalita għalkemm il forom ikkopjati baqgħu jintuzaw mill biċċa l kbira tal artisti L ikonografija ġiet affettwata minn bidliet fit teoloġija fejn ix xbihat tat Tlugħ is Sema tal Madonna saru iktar komuni mill Mewt tal Madonna u fil prattiki ta devozzjoni bħad Devotio Moderna li pproduċiet trattamenti ġodda ta Kristu f suġġetti bħar Raġel tad Duluri Kristu Ħosbien u l Pjeta li enfasizzaw it tbatija u l vulnerabbilta umana tiegħu f moviment parallel ma dak tax xbihat tal Madonna Anke fil pitturi tal Aħħar Ċena Kristu beda jintwera jesponi sidru biex juri l ġerħiet tal Passjoni tiegħu Il qaddisin bdew jintwerew iktar spiss u l pitturi ta fuq l artal bdew juru l qaddisin relevanti għall knisja jew għad donatur partikolari minflok Kurċifissjoni jew il Madonna bil Bambin fuq it tron jew inkella bdew jokkupaw l ispazju ċentrali dan speċjalment għal xogħlijiet iddisinjati għall kappelli laterali Matul dan iz zmien bosta karatteristiċi ikonografiċi li oriġinaw minn apokrifi tat Testment il Ġdid gradwalment bdew jiġu eliminati taħt il pressjoni tal kleru bħall qwiebel fin Nativita minkejja li oħrajn kien laħqu ġew stabbiliti wisq u ġew meqjusa li ma jagħmlux ħsara EtimoloġijaIl Mara u l Unikornu huma sensiela ta sitt tapizzeriji minsuġa fil Fjandri din it tapizzerija partikolari tissejjaħ A Mon Seul Desir tal aħħar tas seklu 15 suf u ħarir 377 x 473 cm tinsab fil Muzew ta Cluny Pariġi It terminu Gotiku fil qasam tal arti inizjalment beda jintuza bħala sinonimu għal Barbariku u għaldaqstant kien jintuza bħala dispreġjattiv Il kritiċi tiegħu kienu jqisu dan it tip ta arti Medjevali bħala mhux mirqum u wisq imbiegħed mill proporzjonijiet estetiċi u mill għamliet tal arti Klassika L awturi Rinaxximentali kienu jemmnu li s Serqa ta Ruma mit tribujiet Gotiċi fl 410 kienet skattat id deklin tad dinja Klassika u tal valuri kollha li huma kienu jgħozzu Fis seklu 15 diversi arkitetti u kittieba Taljani lmentaw li l istili barbariċi ġodda li ffiltraw mit Tramuntana tal Alpi kienu ta theddida simili għan Neoklassiċizmu promoss mir Rinaxximent Bikri Il kwalifikatur Gotika għal din l arti ntuza għall ewwel darba f ittra ta Raffaello lill għall ħabta tal 1518 u sussegwentement sar popolari permezz tal artist u l kittieb Taljan Giorgio Vasari li uzah diġa fl 1530 u lill arti Gotika sejħilha dizordni mostruza u barbarika Raffaello sostna li l ħnejjiet ippuntati tal arkitettura tat Tramuntana kienu eku tal għorfiet primittivi li l abitanti Ġermaniċi tal foresti kienu jibnu billi jgħawġu s siġar flimkien leġġenda li tfaċċat ferm iktar il quddiem b mod iktar pozittiv fil kitbiet tal moviment Romantiku Ġermaniz L arti Gotika ġiet ikkritikata bis saħħa mill awturi Franċizi bħal qabel ma saret forma rikonoxxuta ta arti u t terminoloġija saret fissa Moliere kien magħruf jikkummenta dwar il Gotiku Il gosti tossiċi tal monumenti Gotiċi Dawn il mostri odjuzi ta sekli ta injoranza Li l kurrenti barbari mexxew il quddiem Fil bidu tagħha l arti Gotika kienet tissejjaħ xogħol Franċiz Opus Francigenum u b hekk dan juri l prijorita ta Franza fil ħolqien ta dan l istil Pittura 1285 1344 Il pittura bl istil Gotiku ma kinitx tezisti sal ħabta tal 1200 iktar minn 50 sena wara l bidu tal arkitettura u tal iskultura Gotika It tranzizzjoni mir Rumanesk għall Gotiku huwa tassew impreċiz u mhix tranzizzjoni netta xejn Id dettalji ornamentali Gotiċi spiss ġew introdotti qabel ma tfaċċaw wisq bidliet fl istil tal figuri jew tal kompozizzjonijiet infushom Imbagħad il figuri saru iktar animati fil pozi u fl espressjoni ta wiċċhom spiss kienu jkunu izgħar meta mqabbla mal isfond tax xeni u kienu jiġu rranġati b mod iktar ħieles fl ispazju tal pittura meta kien ikun hemm fejn Din it tranzizzjoni seħħet l ewwel fl Ingilterra u fi Franza għall ħabta tal 1200 fil Ġermanja għall ħabta tal 1220 u fl Italja għall ħabta tal 1300 Il pittura matul il perjodu Gotiku kienet tiġi pprattikata fuq erba mezzi primarji l affreski il pitturi fuq il panewijiet il manuskritti bil minjatura u l ħġieġ ikkulurit Affreski L affreski baqgħu jintuzaw bħala l mezz prinċipali tan narrattiva tal pittura mal ħitan tal knejjes fin Nofsinhar tal Ewropa bħala kontinwazzjoni tat tradizzjonijiet Kristjani Bikrin u Rumaneski B kumbinazzjoni id Danimarka u l Izvezja kkonservaw l ikbar gruppi ta affreski fil knejjes bl istil Biblia pauperum li normalment kien ikun estiz sal volti trasversali mibnija reċentement Kemm fid Danimarka kif ukoll fl Izvezja l affreski kwazi ġew mgħottija għalkollox bil ġir wara r Riformazzjoni li kienet ippreservathom izda wħud baqgħu mhux mimsusa mill ħolqien tagħhom Fost l ifjen ezempji mid Danimarka hemm dawk tal mill gzira Daniza ta li zejjen il knejjes ta Fanefjord ta Keldby u ta Elmelunde x aktarx li huwa l izjed artist magħruf sew tal affreski minn dak iz zmien li ħadem fl Izvezja Ezempji ta knejjes Zvedizi b affreski ppreservati sew jinkludu l knejjes ta Tensta ta Gokhem u ta Anga Ħġieġ ikkulurit Parti minn panew ta ħġieġ ikkulurit Ġermaniz tal 1444 ta Marija zzur lil Elizabetta Fit Tramuntana tal Ewropa il ħġieġ ikkulurit kien forma importanti u prestiġjuza ta pittura sas seklu 15 meta ħaditilha postha l pittura fuq il panewijiet L arkitettura Gotika zidiet ferm l ammont ta ħġieġ fil binjiet kbar parzjalment biex ikun hemm lok għal spazji kbar ta ħġieġ bħal fir ruzuni Fil parti bikrija ta dak il perjodu kienet tintuza primarjament iz zebgħa sewda u l ħġieġ ikkulurit ċar jew b kuluri jgħajtu izda fil bidu tas seklu 14 l uzu ta komposti tal fidda impittra fuq il ħġieġ li mbagħad kien jiddaħħal fil fran biex b hekk setgħu jinkisbu għadd ta varjazzjonijiet ta kuluri iċċentrati fuq l isfar sabiex jintuzaw mal ħġieġ ċar fuq opra waħda Sal aħħar tal perjodu id disinni kulma jmur bdew juzaw biċċiet kbar tal ħġieġ impitter bl isfar bħala l kulur dominanti u ftit biċċiet relattivament izgħar b kuluri oħra Manuskritti u stampar Is Sigħat ta Jeanne d Evreux ta Pariġi is snin 20 tas seklu 14 Il manuskritti bil minjaturi jirrapprezentaw l izjed rekord komplut tal pittura Gotika u jipprovdu rekord tal istili f postijiet fejn ma għad fadal l ebda xogħol monumentali L izjed manuskritti bikrin mimlijin illustrazzjonijiet Gotiċi Franċizi jmorru lura għal nofs is seklu 13 Bosta manuskritti bil minjatura kienu Bibbji rjali għalkemm il kopji tas Salmi tal Bibbja kienu jinkludu illustrazzjonijiet ukoll is Salmi Pariġini ta San Alwiġi li jmorru lura mill 1253 sal 1270 fihom 78 paġna mimlija minjatura b zebgħa tempera u folji tad deheb Matul l aħħar tas seklu 13 l iskribi beda joħolqu kotba tat talb għall fidili spiss magħrufa bħala l kotba tas sigħat minħabba l uzu tagħhom f ħinijiet partikolari tal jum Fost l izjed bikrin hemm ezempju ta li milli jidher inkiteb għal fidila mhux magħrufa f villaġġ zgħir qrib għall ħabta tal 1240 In nobbli sikwit kienu jixtru dawn it testi u kienu jħallsu somom tajbin għall minjaturi dekorattivi fost l izjed ħallieqa magħrufa ta dawn il minjaturi hemm u s Sigħat ta Jeanne d Evreux tiegħu ġew ikkummissjonati mir Re bħala rigal għar reġina tiegħu Jeanne d Evreux L elementi tal Gotiku Franċiz prezenti f dawn ix xogħlijiet jinkludu l uzu ta gwarniċi dekorattivi fil paġni b elementi mill arkitettura ta dak iz zmien fosthom figuri twal u dettaljati L uzu ta indikaturi spazjali bħala elementi ewlenin u ta karatteristiċi naturali bħal siġar u sħab jindikaw ukoll l istil Gotiku Franċiz tal minjatura Minn nofs tas seklu 14 il litografiji tal injam bit test u bl istampi milli jidher kienu bi prezz affordabbli għall patrijiet parrokkjali fil Pajjizi l Baxxi fejn kienu l izjed popolari Sal aħħar tas seklu il kotba stampati bl illustrazzjonijiet il biċċa l kbira ta suġġetti reliġjuzi malajr kienu qed isiru aċċessibbli għall klassi medja sinjura l istess bħall inċizjonijiet ta kwalita pjuttost tajba ta artisti bħal u Mastru E S Fis seklu 15 l introduzzjoni ta pitturi stampati rħas l iktar fuq l injam għamluha possibbli biex anke r raħħala jkollhom xbihat ta devozzjoni fid djar tagħhom Dawn ix xbihat zgħar irħas spiss bi ftit kuluri ta malajr kienu jinbiegħu bl eluf izda issa huma tassew rari peress li l biċċa l kbira minnhom kienu jiġu mwaħħlin mal ħitan bil kolla Pitturi tal artali u fuq il panewijiet Il pitturi biz zejt fuq it tila ma sarux popolari qabel is sekli 15 u 16 u kienu ċentrali għall arti Rinaxximentali Fit Tramuntana tal Ewropa l iskola importanti u innovattiva tal pitturi Olandizi Bikrin essenzjalment hija stil Gotiku izda tista titqies ukoll bħala parti mir Rinaxximent tat Tramuntana peress li kien hemm dewmien twil qabel ma t tqanqil mill ġdid tal interess Taljan fil Klassiċizmu kellu impatt kbir fit Tramuntana Pitturi bħal u uzaw it teknika tal pitturi biz zejt biex joħolqu xogħlijiet b dettalji zgħar ħafna b perspettiva korretta fejn ir realizmu apparenti ġie kkombinat mas simbolizmu kumpless ferm li joħroġ fid dieher preċizament mid dettall realistiku li setgħu jinkludu saħansitra f xogħlijiet zgħar Fil pitturi Olandizi bikrin mill iktar bliet sinjuri tat Tramuntana tal Ewropa realizmu ġdid b bosta dettalji fil pittura biz zejt ġie kkombinat ma alluzjonijiet teoloġiċi sottili u kumplessi espressi preċizament permezz ta konfigurazzjonijiet ddettaljati ferm ta xeni reliġjuzi Il Pala ta Merode is snin 20 tas seklu 15 ta Robert Campin u t Tlugħ is Sema ta Van Eyck f Washington jew il Madonna tal Kanċillier Rolin it tnejn tas snin 30 tas seklu 15 ta Jan van Eyck huma ezempji ta dan Fost is sinjuri il pitturi fuq panewijiet zgħar kulma jmur bdew isiru popolari ferm anke l polittiċi ta pitturi biz zejt spiss b ritratti tad donaturi fil ġnub għalkemm spiss ferm izgħar mill Madonna jew mill qaddisin stess Dawn normalment kienu jintwerew fid djar SkulturaSkultura monumentali Madonna bil Bambin tal avorju Franċiz tal aħħar tas seklu 13 għolja 25 cm The Gothic period is essentially defined by Gothic architecture and does not entirely fit with the development of style in sculpture in either its start or finish The facades of large churches especially around doors continued to have large tympanums but also rows of sculpted figures spreading around them L istatwi fil Portal Irjali tal Punent tal Katidral ta Chartres għall ħabta tal 1145 huma mtawlin b mod eleganti izda ezaġerat izda dawk fit transett tal Portal tan Nofsinhar mill 1215 1220 għandhom stil iktar naturalistiku u iktar maqtugħin mill ħajt ta warajhom kif ukoll xi sensibilizzazzjoni dwar it tradizzjoni klassika Dawn ix xejriet tkomplew fil Portal tal Punent tal Katidral ta Reims xi snin wara fejn il figuri kwazi ġejjin għat tond kif saret drawwa meta l Gotiku nfirex madwar l Ewropa Il Katidral ta Bamberg x aktarx li għandu l ikbar ġabra ta skulturi tas seklu 13 li jilħqu l qofol tagħhom fl 1240 bir Rikkieb ta Bamberg l ewwel statwa ekwestri ta daqs reali fl arti tal Punent mis seklu 6 Fl Italja il Vanġelu tal Gotiku ġie pprietkat mill pulpti mhux mit timpani u l unita tal ħsieb tal iskultur kienet opra tal arti awtokonsistenti u awtonoma 1258 1278 u ibnu zviluppaw stil li spiss jissejjaħ Proto Rinaxximent bla dubju influwenzat mis sarkofagi Rumani u kompozizzjonijiet sofistikati u ffullati inkluz trattament simpatiku tan nudita f panewijiet bir riljievi fuq il pulptu tal Katidral ta Siena 1265 1268 il Funtana Maġġuri f Perugia u l pulptu ta Giovanni f tal 1301 Tiġdid ieħor tal istil klassiku joħroġ fid dieher fix xogħol Gotiku Internazzjonali ta u s segwaċi tiegħu f Bourgogne u fil Fjandri għall ħabta tal 1400 L iskultura Gotika Aħħarija kompliet fit Tramuntana b moda ta pali kbar ħafna tal injam u skolpiti għal fuq l artali b bosta tinqix virtwuz u għadd kbir ta figuri espressivi aġitati l izjed għadd ta ezempji tagħhom jinsabu fil Ġermanja wara bosta ikonoklazmi f inħawi oħra u oħrajn komplew dan l istil fis seklu 16 sew u gradwalment assorbew influwenzi Rinaxximentali Taljani L effiġji tal oqbra ta daqs reali bil ġebel jew bl alabastru saru popolari fost is sinjuri u evolvew oqbra grandjuzi fuq diversi livelli u l Oqbra tal iScaligeri ta Verona tant kienu kbar li kellhom jitressqu l barra mill knisja Sas seklu 15 kien hemm industrija li tesporta r riljievi tal artali bl alabastru ta Nottingham fi gruppi ta panewijiet fil biċċa l kbira tal Ewropa għall parroċċi li ma kinux jifilħu jixtru retabli tal ġebel Il Portal tan Nofsinhar tal Katidral ta Chartres għall ħabta tal 1215 1220 Il Portal tal Punent fil Katidral ta Reims il grupp tat Tħabbira Nicola Pisano in Nativita u l Adorazzjoni tas Slaten Maġi mill pulptu tal Battisterju tal Pjazza tal Mirakli Pisa l Italja Claus Sluter David u profeta mill Bir ta Mose Bazi tar Relikwarju tal Kuruna Mqaddsa tax Xewk Pariġi is snin 90 tas seklu 14 l Irxoxt tal Mejtin tad deheb iz zmalt u l ħaġar prezzjuz Ir Raġel tad Duluri fil portal prinċipali tal Munster ta Ulm il Ġermanja ta 1429 Sezzjoni ta panew tal artal bl Irxoxt ta Kristu tal alabastru Ingliz ta Nottingham 1450 1490 bi traċċi tal kulur Skulturi tal Gotiku Aħħari tal Adorazzjoni tas Slaten Maġi mill Katidral ta Strasburgu Franza Detall tal Aħħar Ċena mill Artal tad Demm Imqaddes ta 1501 1505 injam tat tilju mnaqqax il Bavarja Skultura portabbli L għatu tas Senduq ta Walters bl Assedju tal Kastell tal Imħabba fuq ix xellug u tornew tal ġostra fiċ ċentru Pariġi 1330 1350 It tinqixiet zgħar l iktar għas suq tan nisa saru industrija konsiderevoli f Pariġi u xi ċentri oħra Tipi ta avorju kienu jinkludu polittiċi devozzjonali zgħar figuri uniċi speċjalment tal Madonna kaxxetti bil mirja moxtijiet u sniedaq elaborati b xeni Romantiċi uzati bħala rigali tal għerusija L għonja ħafna kienu jikkollezzjonaw opri tal ħadid elaborati bil ġojjelli u biz zmalt kemm lajċi kif ukoll reliġjuzi bħar Relikwarju tal Kuruna Mqaddsa tax Xewk ta sa ma bdew jispiċċaw bla flus u reġgħu bdew idewbu l minerali għall flus kontanti Dittiku tal avorju bil fdalijiet taz zebgħa kkulurita L adorazzjoni tas Slaten Maġi u l Kurċifissjoni Il wied ta Meuse Franza għall ħabta tal 1350 L iskulturi Gotiċi indipendenti mit tizjin arkitettoniku nħolqu primarjament bħala oġġetti ta devozzjoni għad dar jew maħsuba bħala donazzjonijiet għall knejjes lokali għalkemm riljievi zgħar bl avorju bl għadam u bl injam ikopru suġġetti reliġjuzi u lajċi u kienu jintuzaw għall knejjes kif ukoll għad djar Dawn l iskulturi nħolqu minn artiġjani urbani u l izjed tema komuni għall istatwi tridimensjonali zgħar hija l Madonna waħedha jew bil Bambin Pariġi kienet iċ ċentru prinċipali tax xogħol bl avorju u dan ix xogħol kien jiġi esportat lill biċċa l kbira tat Tramuntana tal Ewropa minkejja li l Italja wkoll kellha produzzjoni konsiderevoli Ezemplar ta dawn l iskulturi indipendenti tinsab fost il kollezzjonijiet tal Knisja u l Abbazija ta St Denis il Madonna bil Bambin miksija bil fidda tmur lura għall 1339 u fiha l Madonna hija mgezwra f mantell kbir u qed izzomm lill Bambin Ġesu f idejha Kemm is sempliċita tal mantell kif ukoll l eta tenera tal Bambin huma temi li ġew ripetuti fi skulturi oħra fit Tramuntana tal Ewropa li jmorru lura għas seklu 14 u l bidu tas seklu 15 Kull skultura turi evoluzzjoni mill istil tawwali u riġidu bikri li kien għadu parzjalment Rumanesk għal sensazzjoni spazjali u naturalistika fl aħħar tas seklu 12 u l bidu tas seklu 13 Suġġetti oħra tal iskulturi Gotiċi Franċizi kienu jinkludu figuri u xeni mil letteratura popolari ta dak iz zmien Xeni mill poezija tat troubadours kienu partikolarment popolari fost l artiġjani tal kaxxetti bil mirja u l kaxxi zgħar x aktarx li kienu jintuzaw min nisa Is Senduq bix Xeni Romantiċi Walters 71264 tal 1330 1350 huwa ezempju tassew kbir mhux tas soltu bi spazju għal għadd ta xeni minn sorsi letterarji differenti Tifkiriet ta pellegrinaġġi lejn is santwarji bħal domni medalji u ampulli tat tafal jew taċ ċomb bix xbihat kienu popolari u rħas ukoll L ekwivalenti lajċi tagħhom l armi kien ikollhom sinjali ta lealta jew alleanza fewdali u politika li bdiet titqies bħala theddida soċjali fl Ingilterra taħt il fewdalizmu illeġittimu Il forom iktar irħas xi kultant kienu jingħataw b xejn bħal fil kaz tat 13 000 arma tad drapp ordnati fl 1483 mir Re tal Ingilterra bl emblema tiegħu ta ċingjal abjad għall investitura ta ibnu Dwardu bħala l Prinċep ta Wales li kien għadd kbir ħafna meta titqies il popolazzjoni ta dak iz zmien Il Ġojjell taċ Ċinju ta Dunstable immudellat għalkollox bid deheb u biz zmalt huwa verzjoni ferm iktar eskluziva li kienet tingħata lil xi ħadd qrib jew importanti ħafna għad donatur BiblijografijaCalkins Robert G Monuments of Medieval Art Dutton 1979 ISBN 0525475613 Cherry John The Holy Thorn Reliquary 2010 British Museum Press British Museum objects in focus ISBN 0 7141 2820 1 Cherry John in Marks Richard and Williamson Paul eds Gothic Art for England 1400 1547 2003 V amp A Publications London ISBN 1 85177 401 7 Henderson George Gothic 1967 Penguin ISBN 0 14 020806 2 Hugh Honour and John Fleming A World History of Art 1st edn 1982 many later editions Macmillan Londra page refs to 1984 Macmillan 1st edn paperback ISBN 0333371852 Olson Roberta J M Italian Renaissance Sculpture 1992 Thames amp Hudson World of Art ISBN 978 0 500 20253 1 Pope Hennessy John Introduction to Italian Sculpture Volume 1 Italian Gothic Sculpture 1955 Fourth Edition 1996 Phaidon Press ISBN 0 7148 3014 3 Robinson James Masterpieces of Medieval Art 2008 British Museum Press ISBN 978 0 7141 2815 3 Rudolph Conrad ed A Companion to Medieval Art Romanesque and Gothic in Northern Europe 2006 ISBN 978 1405198783 Rudolph Conrad Inventing the Gothic Portal Suger Hugh of Saint Victor and the Construction of a New Public Art at Saint Denis Art History 33 2010 568 595 Rudolph Conrad Inventing the Exegetical Stained Glass Window Suger Hugh and a New Elite Art Art Bulletin 93 2011 399 422 Snyder James Northern Renaissance Art 1985 Harry N Abrams ISBN 0136235964 Referenzi Stokstad 2005 516 Stokstad 2005 544 Emile Male The Gothic Image Religious Art in France of the Thirteenth Century pp 165 168 Gothic art Medieval Architecture Sculpture amp Painting Britannica www britannica com bl Ingliz Miġbur 2023 08 15 E S de Beer Gothic Origin and Diffusion of the Term The Idea of Style in Architecture in Journal of the Warburg and Courtauld Institutes Vol 11 1948 pp 143 62 Vasari Giorgio 1 January 1960 Vasari on Technique Being the Introduction to the Three Arts of Design Architecture Sculpture and Painting Prefixed to the Lives of the Most Excellent Painters Sculptors and Architects Dover Publications ISBN 978 0 486 20717 9 The art of the sublime principles of Christian art and architecture by Roger Homan p 70 History of Architecture Super Review Research amp Education Assoc ISBN 978 0 7386 6996 0 Introduction to the restoration of Danish wall paintings web archive org 2009 11 24 Arkivjat mill oriġinal fl 2009 11 24 Miġbur 2023 08 16 Manutenzjoni CS1 BOT url oriġinali status mhux magħruf link Coe 8 11 Stokstad 2005 540 Stokstad 2005 541 Stokstad 2005 542 Lane Barbara G The Altar and the Altarpiece Sacramental Themes in Early Netherlandish Painting Harper amp Row 1984 ISBN 0 06 430133 8 Honour u Fleming 297 300 Henderson 55 82 84 Pope Hennessy 11 Olson 11 24 Honour u Fleming 304 Henderson 41 Snyder 65 69 Snyder 65 69 Victoria and Albert Museum Digital Media webmaster vam ac uk 2015 07 29 Content no longer available www vam ac uk bl Ingliz Miġbur 2023 08 16 Calkins 193 198 Cherry 25 48 Henderson 134 141 Stokstad 2005 537 Stokstad 2005 539 Cherry 2003 204 Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x jaqsmu ma Gotiku Gothic art